Renault 11GTX, verreweg
de felste.
f21.780<
Peters, Krol en
Kieft hopen op
betere tijden
De vele doden
Jeroen Brouwers
RENAULI
sportuitslagen
-c
3]
Leiden; Elam B.V. Haarlemmerweg 2-4, Tel. 071-121210/143163/213341.»'
Filiaal: leidseweg 422, Voorschoten, Tel. 071 -763854. i
SPORT
foidócSomimt
DONDERDAG 19 JANUARI 1984 PAGINr
(Van onze correspondent)
HOME De drie Neder
landers die in de Italiaan
se voetbalcompetitie
werkzaam zijn, Jan Pe
ters, Ruud Krol en Wil
Kieft, doen het de laatste
tijd niet zo best. Jan Pe
ters heeft van de laatste
zes competitie-wedstrijden
in het totaal slechts een
uurtje kunnen spelen,
vanwege een hardnekkige
blessure. Aan de inzet en
inzetbaarheid van „mr.
Dollar" Ruud Krol wordt
in Napels hardop getwij
feld. En wat Kieft betreft:
Tafeltennis De Nederland
se ploeg die zal deelnemen aan
de Open Engelse kampioen
schappen - van 26-28 januari
in Brighton - bestaat uit: Mir
jam Kloppenburg, Jantien
Jansma, Ellen Bakker, Henk
van Spanje, Bob Potton en
Anne Vlieg.
Boksen De Japanner Koji
Kobayashi is de nieuwe we
reldkampioen in het vliegge-
wicht (WBC-*versie). Kobayas
hi veroverde de titel door in
Tokio titelhouder Frank Cede-
no te verslaan.
deze jongste Nederlander
heeft het in Pisa het moei
lijkst, hij is er niet eens
meer zeker van een vaste
plaats in het eerste elftal.
De drie clubs van de Neder
landers Napoli, Pisa en Genua
maken het navenant. Ze staan
nu in de tweede competitie-
-helft op de vierde, vijfde en
zesde plaats, van onder. Ruud
Krol is de enige Nederlander
die elke zondag nog voor
nieuws zorgt in de Italiaanse
sportpers, maar niet meer in
gunstige zin. Krol heeft lang
gesukkeld met zijn knie. Twee
zondagen geleden was de fit
heid er weer, maar zijn spel
was zodanig dat de trainer van
Napoli Krol vorige zondag niet
eens heeft opgesteld: Voor de
eerste keer dit seizoen werd
Krol gepasseerd.
Naar verluidt - hijzelf was niet
te bereiken - heeft „de oude
Rudy" (35) het moeilijk met
zijn medespelers en zijn bege
leiders. Volgens zijn „sociale
begeleider" dokter Acampora
houdt Krol zich niet aan het
werkschema, „en dat kan hij
zich gezien zijn leeftijd en ge
zien de verwachtingen die
men van hem heeft niet per-
miteren. Krol heeft op een ge
geven moment gedaan wat hij
zelf dacht dat goed was. Hij
dacht dat hij met zijn enorme
ervaring zijn tijd zelf het beste
kon indelen. Maar hij vergiste
zich. Zo'n ernstig trauma als
Krol nu heeft, heeft hij nooit
eerder gehad. Ik heb de club
hiervoor gewaarschuwt".
Krol is niet meer de grote or
ganisator, de man met de gou
den passes. Hij is niet meer
„de koning van Napels", zoals
de kranten in zijn goede tiiden
schreven. Napoli moet hem
toch ziin super-jaarsalaris van
een half miljoen dollar blijven
uitbetalen of hij nu speelt of
niet, en hoe duur die dollars
ook worden. Ruud Krol zou
het ook niet zo goed meer
doen bij zijn medespelers, die
klagen over de hoogte van zijn
salaris dat acht a negen keer
groter is dan dat van hen, ter
wijl zij net zo hard moeten
werken. Maar Krol is niet de
enige die vormverlies lijdt, het
hele elftal beantwoordt niet
meer aan de verwachtingen.
Napoli bevindt zich nu op drie
punten van de degradatie-zo
ne. Krol zou overigens graag
in Napels blijven voetballen en
wonen, maar zoals de situatie
nu is, is er weinig kans op een
nieuw contract, zeker niet op
de oude voorwaarden.
De Nederlander die Italië ze
ker verlaat aan het eind van
dit seizoen is Jan Peters. Hij
herhaalt zijn eerder geuitte
wens in de zomer met voetbal
len te stoppen en definitief
naar Groesbeek terug te ke
ren. „Vanwege de school van
Wim Kieft was In het Ajax-shirt schotvaardiger dan tegenwoordig in Italië.
de kinderen", zegt hij. „En
mijn vrouw heeft hier ook nog
altijd wat aanpassingsmoeilijk
heden. Zelf heb ik het hier
uitstekend naar mijn zin"
Volgens Jan Peters is Genua
best tevreden met hem: „Als
ik speel, ben ik een van de
besten. Dat vinden ze alle
maal. Maar de laatste tijd heb
ik niet kunnen spelen. Ik had
een spierverrekking in het bo
venbeen, en het duurde lang
voordat dat in orde was. Afge
lopen zondag was ik nog niet
honderd procent omdat ik nog
te weinig getraind had. Maar
er viel er een speler uit, en
toen moest ik invallen".
Voor die blessure is Jan Peters
met de kerst nog bij de Nij
meegse dokter Honig op be
zoek geweest. „Want dat is de
dokter waarin ik het meest
vertrouwen heb". Jan Peters
hoopt dat hij de rest van dit
seizoen weer volop kan mee
draaien. „Ik weet dat ik bles
sure-gevoelig wordt, maar
toch wil ik echt voetballen en
er niet gewoon bijlopen".
Peters heeft in de competitie
tot nog toe slechts een doel
punt gemaakt. „Maar ik ben
ook niet zo'n goal-getter. In
Italië is het erg moeilijk om
doelpunten te maken vanwege
dat defensieve voetbal dat ze
hier spelen. Kieft zal het bij
Pisa wat dit betreft een stuk
moeilijker hebben dan ik,
want hij is een echte aanval
ler"
Willem Kieft (21) wil best
kwijt dat hij het niet zo ge
makkelijk heeft in het Ita
liaanse voetbal. „Het gaat niet
goed, maar het gaat beter".
Zijn club Pisa is volgens hem
slecht begonnen in de compe
titie. „Ze speelden degradatie-
-voetbal, veel te defensief. Ik
kon mijn draai niet vinden.
Pisa is maar een klein clubje
in een provinciestad. Ik heb
altijd in een grote club, voor
Ajax, gespeeld. Daar ging het
veel meer om de aanval, om te
winnen. Hier is een punten
verdeling al heel wat, hier
wordt veel meer verdedigd".
Kieft heeft voor Pisa nog niet
kunnen scoren. Dat komt vol
gens hem nog wel. „Ik weet
dat ik het kan, ik werk er
hard genoeg voor, ik train er
voor. De club, de trainer en de
supporters zijn tevreden, zij
hebben vertrouwen in me. En
dat is het belangrijkste. Ik
vind trouwens dat het de laat
ste weken ook beter gaat".
Kieft heeft het na de gebrui
kelijke aanpassingsmoeilijkhe
den ook in de stad Pisa best
naar zijn zin, en voelt er niets
voor aan het eind van het sei
zoen te vertrekken. „Ik heb
nog een contract van 2,5 jaar.
Ik blijf hier, want ik wil me
nog bewijzen".
CEES MANDERS
AUTOSPORT
Parijs-Dakar: Algemeen klassement:
1. Metge-Lemoyne (Fra/Porsche)
15.41.18; 2. Zaniroli-Da Silva (Fra-
/Range Pacific) op 2.09.01; 3. Cowan-
-Syer (Eng/Mltsubishi) 3.27.56; 4.
Colsoul-Lopes (Bel/Opel Manta)
4.59.03; 5. Marreau/Marreau (Fra-
/Proto Facom) 5.40.17.
PAARDESPORT
Koersen Nootdorp:
EERSTE KOERS. 2000 meter: 1. Wer-
ma Frejo (M. Bouwhuis) 1.27,4; 2.
Walaba du Bois; 3. Waarland's Roem.
Winn. f. 1,70, PI. f.1,90 1,50 3.40.
Kopp. f. 9,80, Trio f. 200,60.
TWEEDE KOERS. 2000 meter: 1.
Wens Konlngsland (W.C.M. Duiven
voorden) 1.26,6; 2. Yvo; 3. Winerique.
Winn. t. 7,20, PI. f. 2,00 8,00 2,90,
Kopp. f. 68,60, Trio f. 980,00.
DERDE KOERS. 2380 meter: 1. Wldu
Buitenzorg (M. Bouwhuis) 1.25,8; 2.
Win van Neerbeek; 3. Wendy Wol-
frath. Niet gestart: Wolidomes. Winn.
f. 1,90, PI. f. 1,70 1,90 6,20, Kopp. f.
5,60, Trio t. 85,20.
VIERDE KOERS, 2000 meter: 1. Vic
tor Labora (W.C.M. Duivenvoorden)
1.25,1; 2. Wisdom L; 3. Verdl Kandia.
Niet gestart: Unl Fllppa, Winner B,
Volrida. Winn. f. 3,40, PI. f. 2,40 3,10,
Kopp. f. 9,10, Trio f. 55,10.
VIJFDE KOERS. 2380 meter: 1. Valda
S (Mw. B J. Duivenvoorden) 1.25,7; 2.
Ulaine Sunshine; 3. Ulexis W. Winn. f.
9,40, PI. f. 2,20 1,30 3,50, Kopp. f.
9,50, Trio f. 176,60.
ZESDE KOERS, 2000 meter; 1. Vac-
quero D (C.D. Imming) 1.24,5; 2. Vic
tory Laren; 3. Violet Belwin. Winn. f.
4,00, PI. f. 2,10 2,50 6,10, Kopp. f.
32,10, Trio f. 571,00.
ZEVENDE KOERS. 2000 meter: 1. Un
Deux Trois (H.W. Langeweg) 1.22,7;
2. Vanilla D; 3. Uvella Hanover. Winn.
f. 3,90, PI. f. 2,50 2,00 4,00, Kopp. f.
27,80, Trio f. 237,40.
ACHTSTE KOERS. 2380 meter: 1.
Super Boy Laren (C.A. van Leeuwen)
1.24,9; 2. Theo Albo; 3. Tanja H.
Winn. f. 2,00, PI. f. 1,40 2,10 5,20,
Kopp. f. 5,90, Trio f. 183,90.
NEGENDE KOERS, 2000 meter: 1.
Useful Prince (G.W. van Eykelenborg)
1.23,4; 2. Solid Speed; 3. Olympic
Marseille. Winn. f. 1,60, PI. f. 1,30
2,40 2,70, Kopp. f. 36,70, Trio f.
430,70.
TIENDE KOERS. 2000 meter: 1, Terry
N (J. de Leeuw Jr.) 1.21,5; 2. Tydl Flo
wer; 3. Speed Westlandia. Winn. f.
4,50, PI. f. 1,70 1,20 1,60, Kopp. f.
2,50, Trio f. 64,70.
ELFDE KOERS, 2000 meter: 1-Uffi D
(A.J. Mollema) 2.46,9 - 1.23,5; 2. Vas-
co Buitenzorg; 3. Winston Hazelaar.
Niet gestart: Vulgaris du Bois. Winn.
f. 3,70, PI. f. 1,10 1,90 1,10, Kopp. f.
22,70, Trio f. 57,00.
OMZET TOTALISATOR: f.
300.080,00.
WIELRENNEN
Zesdaagse:
Eindstand profs:
1. Rene Pijnen/Urs Freuler (Ned/Zwl)
597 pnt; 2. Gary Wiggins/Horst
Schutz (Aus/Wdl) 437 pnt; op 1 ron
de: 3. Didl Thurau/Albert Fritz (Wdl)
391 pnt; 4. Gert Frank/Hans Oersted
(Den) 359 pnt; op 2 ronden: 5. Leo
festf
van Vliet/Jupp Kristen (Ned/Wffi?'n
pnt; op 12 ronden: 6. Bert Oe c
bosch/Henri Rinklln (Ned/Wdl/an
pnt; op 15 ronden: 7. Danny
/Tony Doyle (Aus/Eng) 187 pnt;l
ronden: 8. Etienne de Wilde
Tourne (Bel) 241 pnt; op 22 rq üc
9. Henk Lubberding/Hans Hlnfltiti'
(Ned/Wdl) 267 pnt; op 23 ronde
Wllly Debosscher/Michel V(
(Bel) 537 pnt; op 26 ronden: 11rdu
rie Knetemann/Romain Costeijes
(Ned/Bel) 303 pnt; op 40 rond&::7
Rene Kos/Martin Venix (Ned§JT
pnt. 1
Amateurs: 1. Groen/Elshof (Ni
pnt; 2. d'Hondt/Van Slijke (Btjjkl
pnt; Op 2 ronden: 3. Penc/f
(Tsj) 190 pnt; s. De Bie/Ummel(
/Ned) 180 pnt; 5. Huveneers/|
(Ned) 139 pnt; 6. Donike/Sc
(Wdl) 52 pnt; op 3 ronden: 7. S«
ders/Soerensen (Den) 109 pnt;,
ronden: 8. Carara/Brouze (Fr|
pnt; op 8 ronden: 9. Grootegoei
mer (Ned) 28 pnt; op 12 rondq*
10. Vermaas/Eggers (Ned) 18 p|
SCHAKEN:
Hoogovens-toernooi:
Vijfde ronde: Ree (Ned)-Llg
(Ned) 1/2-1/2: Hubner (Wdl)-Va
Wiel (Ned) afg.; Sosonko (Ned)-j
jnoj (Zwi) 0-1; Adorjan (Hon)-Va
Sterren (Ned) 1/2-1/2; Toekd
(Sov)-Andersson (Zwe) 1/2-1/2;|
(Gbr)-Beljavski (Sov) 0-1; N
(Joe)-Torre (Phi) 1-0. Stand: 1.1
jnoj 4 punten; 2. Beljavski 3,5;
kollc. Miles 3; 5. Hübner 2,5+
6. Adorjan, Andersson 2,5; f
2+1 afg.; 9 Torre, Toekmal
11.Van der Wiel 1,5+2 afg.;
der Sterren, Ligterink Sosonko
VOETBAL
Engelse League-beker:
Rotherham-Walsall 2-4, Oxford)
ton 1-1.
BASKETBAL:
Eredivisie, heren: Rotterdam
-Haaksbergen 85-91.
koj J
Terry Nverrj
NOOTDORP Eigé
Theo Nijssen is een bej
liefhebber van de paardejj^
De Leidse eigenaar van T|e]
N, als driejarige de snelste
derlandse merrie, kwam:
tijdje tot minder goede pr|e^
ties. Maar fokker NijssenjUf
met zijn paard de tijd. Ter c
hoefde niet naar de fokj
en kwam als ouder paard
goed terug. De overwinL
gisteren op de dravers®
van Nootdorp in de Kronv
nie-prijs moet toch als eentijt
rassing worden gezien. Ier
tijdgenoot Tydi Flower
trok als torenhoog favi;
Maar Terry N nam met 1
de Leeuw vrij snel de ko'a:
zegevierde met groot vepe
van macht. Tydi Flower de
tweede voor Speed Westlfcn
en Poetje Patje. j0,
O
BOEKEN
Naar het nieuwe boek van Je- „Nil nisi bene" dat hij als titel
roen Brouwers, „De laatste gebruikt voor de eerste afde-
deur", is lang uitgekeken door ling van zijn boek, waarin
velen. Het was bekend dat hij Brouwers op zijn best is, bij-
al geruime tijd aan het werk voorbeeld in een prachtige be
was aan dit naar verwacht schrijving van een feest, „het
werd belangrijke boek over schitterendste feest dat ik ooit
zelfmoord in de Nederlandse heb meegemaakt",
letteren. Uit zijn aantekenin- „Wij waren de jeugd van de ja
gen in het boek, dat zojuist ren zestig; „de revolutie" was
verscheen, blijkt dat hij al in toen al als een mooie ballon
1968 begon aan „De laatste over onze hoofden voorbij ge-
deur", waaruit al in tijdschrif- dreven en niet lang na het
ten voorpublikaties versche- feest begon, als een zich ver-
nen en waar Brouwers in eer- takkend web van groot ver
dere boeken al regelmatig op- driet en sterven, de verflen-
merkingen over maakte. Het sing, de vervalsing, de verlooc-
zeer uitvoerige boek is er nu hening en het definitieve ver
en de verschijning ervan mag geten: echtscheiding volgde op
zonder meer een bijzonder li- echtscheiding, vriendschappen
tej-air evenement worden ge
noemd.
Met deze „essays over zelf
moord in de Nederlandstalige
letteren", zoals de ondertitel
van „De laatste deur" luidt,
vult Brouwers een belofte in,
die hij in zijn verhaal „De
Exelse testamenten" aan zich
zelf en zijn lezers deed: „Ik wil
het wel op mij nemen de ge
schiedenissen van al dpzen te
schrijven, mijn toon is die van
solidartiteit". „Al dezen", dat
zijn de velen die hetzelfde lot
kozen als een „geliefde vrien
din" van Brouwers, die in 1973
zelfmoord pleegde. „Omdat zij
in mijn leven is geweest, heb
ik over haar geschreven. Ik
ben een schrijver, die zijn
werden verbroken, inboedels
verdeeld", En even later, met
een verwijzing naar Nescio,
die niet weg te denken is als je
het hebt over de desillusie en
de zelfmoord: „Jongens waren
we, en meisjes, maar weldra
niet meer aardige jongens en
meisjes. Het grote creatieve
iets is niet tot stand gebracht,
er is niets tot stand ge
bracht".
Dit lijkt een kernpassage uit
het boek van Jeroen Brou
wers, omdat hij hier het besef
van een levenscrisis aangeeft:
de teleurstelling over het falen
van alles waar de helden van
de jaren zestig, die de verbeel
ding aan de macht zagen ko
gen leven boekstaaft, boek na men, in geloofden. Het zou
boek zijn autobiografie aan- kunnen zijn dat deze breuk,
vullend, zijn bestaan verkla- deze desillusie, meer slachtof-
rend, zijn opvattingen verhel- fers heeft gekregen en nog
derend, in de hoop aldus op krijgen zal, dan we nu kunnen
den duur tot inzichten te ko- aannemen,
men bijvoorbeeld tot het in- Een tweede
zicht dat zelfmoord niets voor kennissenki
hem is". Zo spreekt Brouwers Brouwers behoorde, toen hij
over wat hem bewoog te gaan zelfmoord pleegde, is de nu
schrijven over een onderwerp, reeds wat legendarische Jotie
dat voor de lezers van zijn f Hooft, die in 1977 door een
verhalen, essays, polemieken, moedwillig genomen overdosis
nauwelijks verrassend is: zo drugs in Brugge om het leven
kwam. Het klassieke lot van
de jonge gevoelige dichter, die
niet tegen het leven bestand is,
wiens verdriet tot zo een grote
wanhoop leidt, dat daarmee
uit zijn onmiddellijke niet langer te leven valt. De
ing, maar ook uit het mythevorming die dan over zo
iemand ontstaat, is bijna een
gemeenplaats. Brouwers moet
vaak sprak hij in allerlei ge
schriften over zelfmoord.
Jeroen Brouwers bespreekt le
ven, werk en vooral natuurlijk
de dood van vele schrijvers,
soms
omgeving,
verleden. De eerste aan wie
een hoofdstuk wordt gewijd is
Jan Emiel Daele. die in 1978 daar niets van hebben, op nog-
Fel. stoer en chic. Het karakter van elke Renault 11. mw "v
Fel stoer en chic. Het karakter van elke Renault 11.
En in bijzondere mate voor de Renault 11 GTX, die nieuwe,
indrukwekkende 11. Verreweg de felste die er is! Nu in onze
showroom.
Nieuw: de kracht van 1721 cm3
De Renault 11 GTX heeft een geduchte krachtbron
van 1721 cm3 onder de motorkap. Met 59 kW (82 DIN pk)
goed voor uiterst pittige prestaties. Maar toch is de Renault
11 GTX zuinig. Zo gebruikt hij (volgens ECE-norm) bij
90 km 1 op 19,2, bij 120 km 1 op 14,9 en 1 op 11,4 in de stad.
En de Renault 11 GTX biedt meer, zoals o.a.: Tberenteller en
'n wisser op de achterruit En stoere beschermstrips op de
flanken. Extra's die passen bij eén auto met zoveel spirit
Leverbaar als 3- en 5 deurs uitvoering.
Een nieuwe auto, een nieuwe manier
van financieren!
Renault heeft een nieuwe
supervoordelige manier van
financieren gemtrodu
ceercL In het kort
komt het hier
op neer.
U ruilt uw huidige auto in of doet de wettelijk verplich
te aanbetaling van 25%. Het bedrag dat dan overblijft kunt
u op de volgende manieren financieren:
•lost u in 12 maanden af, dan betaalt u geen cent rente!
•lost u in 24,36 of 48 maanden af, dan betaalt u over de hele
periode maar 8% rente.' En dat is zo'n 3,5% lager dan bij de
laagste financiering die wij konden vinden.
Het laagste tarief dat wij op de markt konden vinden.
tofinane. 12mnd. rente' 24 mnd. 30 mnd. 48 mrul. rente,/
f 7.000.- f 024,62 13.0% f332,10 f233,24 f 187.13
f 10.000,- f 890.23 13.1% f472.47 f333.92 f20.3.17
f 14.000,- f 1.238,70 11.8% f 0.33,80 f439.72 f 303.2!
De goedkoopste aktie-tarieven van Renault.
te finane. 12 mnd. rente 24 mnd. 30 mnd. 48 mnd.
f 7.000.- f 383.33 0% f313.70 f218.43 f 169.98 8.0% i
f 10.000,- f 833.33 0% f431- f 312.07 f 242.82 8.0% J
f 14.00(1.- f 1.100,07 0% f031.40 f430.91 f339.93 8.0%ja
De wettelijk verplichte ad™
Ér is al een Renault llv.a. f 17.995,-. Meveringskostt
f 388,-. Prijzen incl. BTW. Wijzigingen voorbehoudend
HlUWI
het leven voor gezien hield.
Uit de toon waarin zijn ver
haal geschreven is, blijkt dat
Brouwers zich niet inlaat met
goedkope sentimenten, mythe
vorming of troebel leed. Eer
der het tegendeel, zoals blijkt
uit de literaire waardering, die
Brouwers voor Daele heeft en
die hij als volgt beschrijft:
„Jan Emiel Daele was niet
„een goed schrijver" - in zeker
zin kon hij niet schrijven. Zijn
Nederlands was gebrekkig,
zijn woordenschat besmet, sti
leren vond hij nutteloos", enz.
Literaire kritiek, ondanks het
al hardhandige wijze onttakelt
hij alle verzinsels en sprookjes,
die over de jonge dichter Jotie
t'Hooft zijn gevormd. Daarin is
Brouwers niet haatdragend of
rancuneus, al zal dat van hem
gezegd worden. Hii wil niet
meer dan de waarheid, voor
zover hij die kan bereiken.
Dat zoeken naar de waarheid
rond dood en wanhoop van de
velen die hij bespreekt in dit
boek, is soms bijzonder span
nend. De portretten die hij in
deze essays bijeenbrengt horen
bij het beste wat er over een
groot aantal Nederlandstalige
(dat is Nederlandse en Vlaam
se) auteurs geschreven is. Een
heel indringend stuk over Jan
Arends bevat ongelooflijk veel
biografisch materiaal: het gro
te verhaal over de zelfmoor
den in mei 1940, die dan in
Nederland plaatsvinden, is
volstrekt uniek. In een reeks
van beschouwingen over Men-
no ter Braak, Jacob Hiegent-
lich en Gerth Schreiner, die in
mei 1940 hun leven beëindig
den, schetst Brouwers een
beeld van een brekende we
reld, waarin velen niet langer
een plaats voor zichzelf kon
den zien. Ook hier weigert eik terecht laat komen, waar wingen over de zelfmoord
Brouwers deel te hebben aan vorig jaar een dikke man zich krijgen de aandacht van Je-
welk soort mythevorming dan heeft opgehangen. Zelfspot om roen Brouwers,
ook de doodsgedachte van de au- Opvallend en intrigerend is de
passage waarin Brouwers wijst
op de frequentie van literaire
zelfmoorden in de zeventiger
jaren van onze eeuw. Tussen
1970 eii 1980 begingen vele
Er komen zeer veel bekende
en minder bekend auteurs in
Brouwers' boek voor. Het is
erg interessant hoe hij daarbij
steeds nagaat, hoe deze men
sen in hun werk over zelf
moord schreven en hoe zij min
of meer duidelijk hun zelf
moord hebben aangekondigd.
Piet Paaltjens schreef in 1852
het bekende gedicht „De zelf
moordenaar", waarin hij een
minnekozend paartje onder de
de doodsgedachte
teur, die zich als dominee Ha-
verschmidt 42 jaar later in
Schiedam zou opknopen in
wetmatigheid is, dat zelfmoor
denaars onder de literatoren
hun zelfmoord al bij voorbaat schrijvers zelfmoord: Jan
beschrijven, is een vraag voor Arends, Jam Emmens, Dirk de
Brouwers, die uit het werk
van vele auteurs die nog volop
in leven zijn of op natuurlijke
wijze aan hun einde kwamen,
allerlei zelfmoordcitaten ver
zamelt. Ook diverse beschou-
Witte, Jotie t'Hooft, Jam
Emiel Daele. Dat zijn ér nog
maar een paar uit een lange
reeks, waartoe ook mensen als
de journalisten Trino Flothuys
en Gerard Paques behoren.
Een frequentie die overigens blijft op de weg die hij wig
ook in het buitenland te zien wandelen. Zonder mythes^,
valt: Yukio Mishima, William waarachtige discretie of^,
Inge, Henri de Montherland, denkelijke gevoeligheden.^
Romain Gary, om er maar en- prachtig boek over eenx
kelen uit de lange rij van waagd onderwerp, waar d^£
Brouwers over te nemen. Een schouwer per definitie ger.0
toename die ook in andere sta- kelijk over uitglijdt. Je^.
tistieken te zien valt. Toch de Brouwers heeft dat op kn^
breuk die door het mislukken wijze weten te voorkomerKi
;J—1- 4:— JAN VERSTAPjJ
van idealen van tien jaar eer
der veroorzaakt werd?
„De laatste deur" is een onge
looflijk rijk boek. Het is vooral
ook een beheerst boek, waarin
Brouwers met zijn enorme
emotionaliteit, heel correct
Jeroen Brouwers: „De
ste deur essays over
moord in de Nederland!
ge letteren". Uitg. Synoj
Prijs 49,50.
