s port
DIPLOMA
CAFÉBEDRIJF
„Hij gaat op school
zo goed vooruit
en dat komt
door het schaken"
DEKRANT
BRENGT
DE WERELD
BIJU.
MEAB
TROEF!!
J
ihtttjut dangremond
Lid VAKOS
intitlut dangremond
ZATERDAG 14 JANUARI
LESSEN IN „LOGISCH EN
CREATIEF DENKEN"
AMSTERDAM Schaken
goed voor de schoolprestaties
van het kind? Veel mensen
vragen zich verwonderd af
hoe dat zou kunnen. Maar on
derzoeken wijzen wél in die
richting. Het „cultuurgoed"
schaken zou goed zijn voor het
logisch denken, het concen
tratievermogen van het kind
en voor het ontwikkelen van
initiatieven, om een paar
voorbeelden te geven. En
door het schaken zouden Na
nette, Igor en de andere kin
deren ook socialer worden.
Even een aanloopje:
schaken bevordert de ontwikke
ling van het logisch denken, het
analyseren en het coördineren.
schaken bevordert het creatieve
denken.
schaken scherpt het „ordenend"
denken.
schaken scherpt het voorstel
lingsvermogen en het visueel ge
heugen van de leerling.
schaken scherpt de begripsvor
ming.
schaken is goed voor het schep
pend vermogen van het kind.
schaken is goed voor het concen
tratievermogen.
schaken bevordert de persoon
lijkheidsvorming.
schaken is ook goed voor het ont
wikkelen van initiatieven en het
nemen van beslissingen.
schaken kan bijdragen aan de so
ciale vorming.
Zo, dat staat er. Voor de goede
orde: dit staat in het rapport „Scha
ken in het basisonderwijs" van de
Nederlandse Schaakbond. Overdre
ven enthousiasme? Misschien, maar
er zijn wél duidelijke aanwijzingen,
dat schaken goed kan zijn voor
kinderen. En onderzoeken lijken
de conclusies van het KNSB-rap-
port te rechtvaardigen.
In een Belgisch onderzoek wordt
onomwonden gesteld dat schaken
de schoolprestaties bevordert. Kin
deren die. schaakles kregen waren
bij allerlei proeven beter dan ande
re kinderen. Het ging bijvoorbeeld
om woordenschat, vraagstukken,
rekenen en andere proeven.
Verschil in prestaties tussen de
schaakgroep en de gewone groep
(in de vijfde klas) was na vijf
maanden zichtbaar. Na die vijf
maanden schaakonderricht haalde I rigens weer wat weg.
de schaakgroep duidelijk betere Er zijn ook onderzoen uit 0«st-
schooluitslagen dan de niet-schaak- Duitsland en Zaïre. Dt ondenoe-
groep. Het verschil ebde later ove- ken worden echter mier belang
rijk geacht, hoewel
pioen schaken prof.
er in een brief aan
De in november
ex-wereldkam-
dr. Max Euwe
refereert.
1981 overleden
LEIDSE SCHOOL VOOR MEAO
Directeur: C E. van Oort
Spreekuur:
maandag van 14.30-16.00 uur
Wil je na de MAVO/LEAO doorstuderen, wil je na
HAVO-5 een beroepsgerichte opleiding in een van
de vijf richtingen?
KOM DAN NAAR HET MEAO.
Vraag de school om inlichtingen of richt je recht
streeks tot de MEAO. Je krijgt gegarandeerd vol
doende en juiste voorlichting wanneer je met ons
contact opneemt.
Wil je meer weten, kom gerust eens praten.
- -
i
ad mini
bestuur
lijke
cèle
nchting
richting
1
leerjaar 6 w
BEDRIJFSTECHNISCHE SCHOOL „C. SWERIS"
School voor lager technisch onderwijs met een individuele opleiding
Vondellaan 35, Leiden. Tel.: 071 -769252 - Direkteur: S. M. de Mik
Vakrichtingen:
Mechanische techniek:
Machinebankwerken, lassen,
smeden en
con$tructiebankwerken.
Bouwtechniek:
Timmeren, metselen,
schilderen en straatmaken.
Aanmelden:
Dagelijks aan de school of via
het hoofd van de basisschool.
(Ver. Vakopleiding
Schoonheidsverzorging)
Opleng /oor.:
SHOONHE1DSSPECIALISTEN
dagn avmdcursussen voor STIVAS-diploma.
4 an vuig cursussen half september,
trospectus op aanvraag.
Frertendritolein 33
2583( Den Hag Tel. 070-52.21.21.
Bre raat 89é - 231 CK LEIDEN - Tel. 071-123757
DiGOPLBDINGEN
Beatsecretaresse (Vjoropl. min. mavo)
Deklesecretaresse (vjoropl. min. havo)
Tier
Bdrlscorrespondentit Nederlands
ADNDOPLEIDINGEN
TyM
Stti Nederlands
Bedfscorrespondentie Nederlands, Duits en
Ens
HaaJ 't bij SVH, het onderwijscentrum van de bedrijfstak
Horeca; Binnenkort start de mondelinge* cursus in o.a.:
Oegstgeest, Alphen a.(L Rijn
Bon voor gratis Studiegids. Bellen kan ook
Naam
Straat
Plaats
i 'Ook schriftelijk mogelijk.
eoh Zoetermeer. TeL 079-511014.
Het examen cafébedrijf wordt op 6 juni 1984
in 10 plaatsen afgenomen,
öüh Inlichtingen: Tel. 079-511014.
LEIDSE SCHILDER- EN TEKENGENOOTSCHAP
•ARS AEMULA NATURAE'
Pieterskerkgracht 9 - LEIDEN
DAG-I N AVONDCURSUSSEN:
Modcltekenen
Schilderen
Boetseren
inbakken
HAAQSE SOCIALE ACADEMIE
Opleidingsinstituut voor beroepen in het welzijnswerk,
gezondheidszorg en sociaal beleid.
in FEBRUARI 1084 starten de volgende part-time
opleidingen H.B.O.:
MAATSCHAPPELIJK WERK
SOCIAAL KULTUREEL WERK
INRICHTINGSWERK
In september start de part-time opleiding:
GEMEENSCHAPPELIJKE OPLEIDING
PERSONEELSWERK
Voor de afdeling inrichtingswerk moet men vanaf het
begin van de opleiding werkzaam zijn in het inrich
tingswerk en wordt de opleiding overdag gegeven.
Voor de andere opleidingen hoeft men eerst In het
tweede jaar werkzaam te zijn in de betreffende sector
en zijn de lessen in het eerste jaar 's avonds.
Geïnteresseerden in bovengenoemde afdelingen kun
nen op de
OPEN AVOND
op woensdag 18 januari 1984 tussen 19.00 en 21.30
uur nadere informatie krijgen over o.a. programma's,
mogelijkheid van toelatingsexamen, studiefinan
ciering.
Belangstellenden voor de dagopleidingen die in
september starten kunnen op zaterdag 17 maart
1984 tussen 10.00 en 13.00 uur nadere informatie
krijgen op de OPEN DAG.
Plaats van de OPEN AVOND/OPEN DAG: Saffierhorst
105 (wijk Mariahoeve, van C.S. te bereiken met bus 4)
te Den Haag.
Inlichtingen: 070-632900/857105.
VOORLICHTING
AGOGISCH WERK
inrichtingswerk
kultureel werk
ombulante hulpverlening
MODE EN KLEDING
AfSRIDEERRICHTINGEN
NCRDERWIEK
TER HAARKAOE 64
LEIDEN
071-310545
TOELATING MET
LBO MAVO HAVO
0EPIE
LEEST
DE KRANT.
DAT
VINDT HIJ
INTERESSANT.
DAGELIJKS
HET NIEUWS
EN DE
ACHTERGROND
INFORMATIE
EN
SOMS 0GK
WEL
DE SENSATIE.
Eric van der Marei voor z'n
schaakklas op de Herenweg
school in Wassenaar. Deze school
werd onlangs kampioen van het
villadorp, waar de scholen al jaren
veel aan schaken doen.
Euwe, die iange tijd leraar op een
meisjesschool is geweest, heeft als
president van de Wereldschaak
bond het schaken overal in de we
reld aanbevolen en daarbij gewe
zen op de educatieve waarde voor
de jeugd. Ook Euwe zag het dus
wel zitten.
De Nederlandse psycholoog prof.
dr. A. D. de Groot heeft zich ook
met schaaklessen op school bezig
gehouden. „Schrijft u maar, dat
professor De Groot er wel wat in
ziet", meldt hij. „Adé" vindt het
vooral belangrijk, dat kinderen le
ren tegen hun verlies te kunnen.
„Goed voor later, daar krijgen ze
nog veel mee te maken".
Een aantal jaren terug was er on
der schakers enig optimisme over
de invoering van schaken als basis
vak op de lagere school. Maar, zoals
de secretaris van de commissie
„Schaken in het Basisonderwijs",
Wil Haggenburg, opmerkt, de laat
ste jaren is er geen enkel nieuw
vak ingevoerd. „Het ministerie
houdt de boot af".
Schaken kan door een school wel
in het onderwijsleerplan worden
opgenomen, als keuzemogelijkheid,
vrijblijvend. Er zijn scholen die
schaken in het leerplan hebben,
maar vaak wordt het maar kort ge
daan. „En je moet het langer doen
om iets te bereiken", aldus de ex-
onderwijzer.
Haggenburg, die zelf ook schaakles
geeft en die toevallig ook nog
hoofd van een lagere school is ge
weest, stelt dat schaken weinig kos
ten met zich meebrengt, weinig tijd
in het lesrooster hoeft in te nemen
en makkelijk in te voeren is. Pro
bleem is echter, dat enthousiaste
kinderen (en onderwijzers) er juist
te veel tijd in gaan steken.
„Schaken betekent concreet bezig
zijn met materiaal", zo stelt ex-on
derwijzer Haggenburg. „En een
kind wordt ook meteen op z'n fou
ten gewezen. Als hij even niet oplet
is-ie een dame of een paard kwijt,
hij wordt direct gestraft. En dan
kijkt-ie de volgende keer wel uit".
„Kinderen vinden het belangrijk
om te kijken: hoe sterk ben ik. En
misschien lukt het me om pa of opa
of m'n grote broer te verslaan".
Niet onbelangrijk is natuurlijk of
kinderen verplicht schaken wel zo
leuk vinden. De cursussen op tv,
waaraan zo'n 1200 scholen meede
den, scoorden wat dat betreft niet
zo hoog als verwacht werd.
Haggenburg komt wel eens ouders
Jeug
tegen die zeggen: ..Hij gaat
school zo goed vooruit en dat k
door het schaken". Haggenl j'.
glimlacht om zo'n veronderstel! d'
En zegt: „Het kan best zijn p(
schaken de schoolprestaties bei le
dert, maar misschien zou het
go of halma ook lukken".
De Groot voegt daaraan toe, dat
natuurlijk niet bewezen kan SC
den dat schaken al die gunstige Vi
fecten zou veroorzaken. Hij d«
het echter niet onwaarschijnl
„Maar de vraag is: wat voor
mis je door het schaken in te
ren? De Groot meent overigt v
dat bij dammen ongeveer dezel 3<*n-
effecten kunnen worden bere leerl
als bij schaken. zoek
In Nederland wordt erg veel
schoolschaak gedaan. En dan
tuurlijk vooral op de lagere schi f
In Wassenaar bijvoorbeeld wc grot'
op 9 van de 14 scholen (na schi echt
tijd en dan alleen aan kinderen bero
zich opgegeven hebben) schaai kuis
gegeven. _k,
Eric van der Marei begon daar
jaar of acht geleden mee. De re *|t
ties van de kinderen, de ouders 00 S
de onderwijzers zijn erg posit stee'
Van der Marei zegt: „Het educa trad
sociale aspect moet niet om sjec;
dreven worden, de kinderen sc
daai
Ik gaf overigens zelf ook drie j alle'
schaakles op lagere scholen en li dat
dat volmondig bevestigen. Het g
hierbij echter nadrukkelijk om k
deren, die niet verplicht schali
op school hadden. Het kan best f1
dat kinderen verplicht schaken hoe
lemaal niet zo leuk vinden. war
En of schaken zo goed voor de le de
lingen is, blijft de vraag, want m0(
onderzoeken die er zijn gewei
waren nou niet direct talrijk Zor
over de waarde ervan kan getw
worden. Maar dat schaken
school interessante mogelijkhed
biedt staat buiten kijf. jyJSl
Want: de figuren zien er niet al Et t\
maal hetzelfde uit, ze zijn tastba en
der, hebben (meer) gevoelswaai jald
De kinderen denken ook dat scl n j
ken moeilijker is, omdat de sfi
ken meer speelmogelijkheden hi
Schaken wordt mede daarom d
„belangrijker" geacht dan dammi ;htti
dat nogal eens „een spellet)ercje
wordt genoemd. Ook de leerlingje(JV
hebben schaken hoger zitten d
dammen. Dat maakt de motivj
om schaken te leren natuurlijk g EZWi
ter. Maar dat neemt allemaal rekl
weg, dat het uiterst twijfelach >t pi
blijft of schaken ooit op school
gevoerd kan en moet worden. p tw
MARTIN VOO!*n
emilie knappert korresponden,ieadr, E
postbus 656
scholengemeenschap 2300 ar leiden
telefoon: 071-76932:
sgev
jcht
Pel ei
Middelbaar Dienstverlenings en Gezondheidszorg Onderwijs
3 JARIGE DAGOPLEIDING
dienstverlening
arbeidszaken/personeels*
inrichtingswerk
dameskappen
herenkappen
schoonheidsverzorging
apothekersassistent
doktersassistent
tandartsassistent
ambulante hulpverlening
bezoek ons
open huis
19 januari'84
Storm Buysingstr. 18i
26 januari '84
Rapenburg 23
van 14.00 tot 17.00 uur
19.00 tot 21.00 uur
VOORLICHTING:
2 februari '84
Rapenburg 23
1 maart '84
5 Meilaan 210
van 14.00 tot
16.00 uur.
1 EN 2 JARIGE
DAGOPLEIDING
Interim Algemene
Schakelopleiding (INTAS).
2 JARIGE OPLEIDING
in het kader van het leerlingwezer
(een dag per week)
verzorgingsassistent
dameskappen
herenkappen
OPEN SCHOOL
verschillende
vanaf 17 jaar.
AVONDCURSUSSEN
a
STUDIEPLANNEN??
MEAB's studiewijzer ligt voor u klaar
op de administratie:
Herengracht 4, Leiden
vraag 'm vrijblijvend aan!
maandag t/m vrijdag
van 9.30-17.30 uur
telefoon 071-130660
Mondelinge cursussen voor:
(heus, daar gaat echt nog niets boven!)
Getuigschrift Bedrijfseconomische Basiskennis
Ondernemersdiploma Detailhandel Ijzerwaren
Ondernemersdiploma Detailhandel Sportartikelen
Informatica-cursus 'U en de computer'
Nieuw: Computerboekhouden
Talencursussen 'op maat' voor bedrijven
Middenstandsexamen
Marketing
Bedrijfseconomie
Algemene ontwikkeling
Beroepsgoederenvervoer
Steno
Praktijkdiploma boekhouden
Moderne bedrijfsadministratie
Staatspraktijkdiploma
Examen Accountant-
Administratieconsulent
Nederlands
Bedrijfs- i Engels
correspondentie Frans
I Duits
