„Suriname drijft steeds meer in handen van Cuba-aanhangers TAFEL Inkomsten van kerken blijven stijgen, zij het minder dan geldontwaarding kerk wereld HïïïïTl CcicWSomcrn ACTIE KERKBALANS BLUFT SUCCES Mgr. Simonis benoemd in Romeinse congregatie voor de bisschoppen EX-PREMIER HENK CHIN A SEN: ACHTERGROND EaidócQowiant DINSDAG 10 JANUARI 1984 PAGIlti AKKOORD VERWACHT IN CONFLICT OM BEAGLE - EILANDEN Deze week wordt in het Vaticaan een „belangrijke stap" verwacht voor de rege ling van het slepende grensconflict tussen Argentinië en Chili om het Beagle-ka- naal bij de zuidelijke punt van Zuid-Amerika. Delegaties van de twee landen zullen er in grote lijnen overeenstemming bereiken waarmee de weg wordt vrij gemaakt voor een definitief akkoord, zo is uit diplomatieke bron vernomen. Op 20 januari zou dan officieel een document kunnen worden getekend door de ministers van buitenlandse zaken van de betrokken landen tussen welke al sinds 1979 wordt bemiddeld door de paus. Het dispuut is een van de belangrijkste kwesties in de buitenlandse politiek van de nieuwe Argentijnse regering van president Alfonsin. Het conflict spitst zich toe op de soevereiniteit over drie kleine eilanden. Picton, Lennox en Nueva. aan de oostelijke monding van het kanaal. Er brak in 1978 bijna oorlog uit tussen de twee landen over de eilanden. Diplomatieke betrekkingen VS-Vaticaan definitief De Amerikaanse regering gaat diplomatieke betrekkingen aanknopen met het Vaticaan. Het besluit daartoe zou vandaag officieel worden bekendgemaakt, te gelijkertijd door het Vaticaan en het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. Tot ambassadeur bij het Vaticaan wordt benoemd William Wilson, een oude vriend van Reagan, die al bijna drie jaar de persoonlijke afgezant van pre sident Reagan bij het Vaticaan is. In 1867 had het Amerikaanse congres de regering verboden belastinggelden te gebruiken voor een ambassade in Vaticaanstad. Sindsdien onderhielden Ameri kaanse presidenten op persoonlijke titel de betrekkingen met het Vaticaan. Ver leden jaar trok het congres de wet uit 1867 in en maakte daarmee het aanknopen van diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan mogelijk. Evenals in 1980 en 1981 zijn de inkomsten van de kerken uit bijdragen van de kerkleden in 1982 achtergebleven bij de stijging van de kosten van levensonderhoud. In 1982 waren de kosten van levensonderhoud zes procent hoger dan in 1981. De inkomsten van de Nederlandse her vormde kerk stegen in 1982 1,3 procent (in 1981: 2,9 procent), in de Gere formeerde Kerken in Nederland 1,7 procent (in 1981: 3 procent) en in de rooms-katholieke kerk 3,1 procent (in 1981: circa 3 procent). Dat blijkt uit cijfers die giste ren in Utrecht werden be kend gemaakt tijdens de pre sentatie van de actie „Kerk balans", die van 9 tot 22 janu ari wordt gehouden. In deze geldwervingsactie ten behoe ve van de plaatselijke ge meenten en parochies, die dit jaar als thema heeft: „Vol vertrouwen", werken de ge noemde drie kerken samen met de Oud-Katholieke Kerk, de Evangelisch-Lu- therse Kerk, de Remon strantse Broederschap en de Doopsgezinde Broederschap. De gemiddelde bijdrage in het kader van de actie „Kerkbalans" bedroeg in 1982 217,98. In de hervormde kerk was de gemiddelde bij drage 222,57 en in de gerefor meerde kerken 212,10 gul den. Voor de r.-k. kerk is een gemiddelde bijdrage per par ticiperend -gezin berekend van ongeveer 224 gulden. Drs. W.H. den Ouden, voor zitter van de Interkerkelijke Commissie Geldwerving, die de actie organiseert, wees er bij de presentatie van „Kerk balans 1984" op, dat het de vraag is, of de kosten van de kerken evenzeer toenemen als de kosten van levenson derhoud. De kerken zijn daarvan minder afhankelijk. Hij gaf aan, dat de loonkos ten, die zeventig procent van de uitgaven van de kerken uitmaken, minder zijn toege nomen dan de kosten van le vensonderhoud en dat er een toenemende tendens in de kerken is tot een efficierite beleidsvoering, zoals een ver standiger gebruik van kerke lijke gebouwen. Verder blijkt de automatisering van de ad ministratie van de kerkelijke bijdragen, die in de hervorm de kerk wordt toegepast, een hogere opbrengst op te leve ren. In de 110 gemeenten die met dit geautomatiseerde sy steem werken, was de op brengst in 1982 gemiddeld ruim tien procent hoger dan in de overige gemeenten. Mevrouw drs. C. I. Dales, PvdA-kamerlid en oud- -staatssecretaris van sociale zaken en werkgelegenheid, verklaarde, dat de actie „Kerkbalans" stellig mag heten. In een tijd economische recessie, waarin zoveel organisaties hun le dental zien dalen door het gebrek aan geld bij hun le den, is de stijging van de bij dragen aan de kerken een groot succes, aldus mevrouw Dales. Mevrouw Dales maakte een onderscheid tussen de kerk als de vergadering van gelo vigen en de kerk als een gro te succesvolle vrijwilligersor ganisatie met een zeer lange historie. Zij keerde zich tegen de neiging deze twee beteke nissen van het woord kerk door elkaar te halen. Men dient het „heilige" en „het gewone" duidelijk te onder scheiden. „De kerk als grote oude vrijwilligersorganisatie, waarlijk aards en geheel menselijk, is niet principieel beter en niet principieel slechter dan welke organisa tie ook. In deze organisatie zijn zorgen op zijn plaats, on der meer over haar positie als werkgever en als beheer der van soms kostbaar cul tuurgoed", aldus mevrouw Dales. Toen ze nog in dienst was van de Nederlandse her vormde kerk, had het haar altijd geërgerd, dat een voor stel voor enigerlei vorm van werk in de kerk altijd sterk theologisch moest worden onderbouwd. Toen ze later als ambtenaar en in de poli tiek werkzaam was, werd haar bij verstrekkende beslis singen nooit om een theologi sche motivering gevraagd. „Dat kunnen leken ook niet. Van hen mag alleen ge vraagd worden, dat ze van hun beslissing gelovig ver antwoording afleggen", aldus mevrouw Dales. De nieuwe aartsbischop van Utrecht, mgr. dr. A. J. Simo nis, zo meldt onze correspon dent in Rome, is gisteren door de paus benoemd tot toegevoegd lid van de con gregatie voor de bisschoppen. Deze congregatie behoort tot de belangrijkste in de Vati caanse structuur, omdat die de paus adviseert over de bis schopsbenoemingen in de wereldkerk. Tegelijk met mgr. Simonis zijn tot gewoon lid benoemd, de Italiaanse kardinalen Pap- palardo (de bekende strijder tegen de Maffia) en Ballestre- ro (de voorzitter van de Ita liaanse bisschoppenconferen tie), de Belgische kardinaal Danneels, Kardinaal Sin uit de Filippijnen en kardinaal Macharski uit Polen. Met mgr. Simonis zijn nog zes bis schoppen tot toegevoegd lid benoemd. En aangenomen mag worden, dat alleen het feit. dat zij nog geen kardi naal zijn, hen tot toegevoegd Wat bestuursverantwoorde- lijkheden betreft is er weinig verschil. Zowel de toegevoeg de leden als de gewone leden gaan periodiek naar Rome om met het dagelijks bestuur van de congregatie (bestaan de uit in Rome wonende kar dinalen en bisschoppen) te vergaderen. Dat mgr. Simo nis voor deze nieuwe functie veel uit Utrecht weg zal zijn, hoeft dan ook niet te worden verwacht. Deze benoeming is de eerste van een gewone Nederlandse bisschop in het bestuur van de wereldkerk sinds lange tijd. Afgezien van kardinaal Willebrands die nu fulltime leiding geeft aan het secreta riaat voor de christelijke een heid had de Nederlandse kerk niemand op een verant woordelijke' Vaticaanse post. Een aantal jaren geleden zijn mgr. Simonis en mgr. Bluys- sen al eens lid geweest van het bestuur van een congre gatie (die van de religieuzen), maar om wat voor redenen dan ook zijn die benoemin gen destijds niet verlengd. Tot het dagelijks bestuur van de congregatie van de bis schoppen behoren alle in vloedrijke figuren in de Vati caanse hiërarchie zoals de kardinalen Baggio (de voor zitter of prefect), König, Knox, Casaroli, Ratzinger en Baum. HBV, onder voorwaarden, bij hervormde vredeseonsultaties Het Hervormd Beraad Vre desvraagstukken (HBV) is onder voorwaarden bereid deel te nemen aan de consul taties over vredesvragen, die op verzoek van de hervorm de synode door de hervorm de Raad voor Overheid en Samenleving (ROS) samen met het IKV zullen worden georganiseerd. Het HBV wil een onafhankelijke voorzitter en een onafhankelijke ver slaggever, die geen betrek kingen hebben met IKV en ROS enerzijds of met HBV en ICTO (Interkerkelijk Co mité Tweezijdige Ontwape ning) anderzijds. Dit heeft het beraad per brief aan de ROS medegedeeld, al dus HBV-voorzitter jhr. W. H. de Savornin Lohman. Het HBV was weinig gelukkig over het werk van een ad hoc-commissie, die namens de synode gesprekken met ICTO en HBV heeft gevoerd. Vooral de personele banden van enkele commissieleden, die zowel lid van de ROS zijn als namens de hervormde kerk zitting hebben in het IKV, was het HBV een doorn in het oog. Het ICTO besloot dit week einde niet aan de consultaties deel te nemen. ICTO heeft overwegend bezwaar tegen de vervlechting van ROS en IKV; noemt de gesprekken zinloos na de afwijzing door de hervormde synode van het ICTO-standpunt en vreest, dat deelname de „kei harde" afwijzing zou verhul len en toedekken. Vorig jaar november wees de hervorm de synode met 35 tegen 16 stemmen een voorstel af ICTO en HBV dezelfde plaats en erkenning als het IKV te geven. De Stichting „Bijbel en vre desvraagstukken", die onder meer jaarlijks de „Shalom"- vredeskrant uitgeeft, zal meedoen aan de consultaties. In tegenstelling tot het ICTO en het HBV heeft de stich ting nooit om erkenning ge vraagd of subsidie aanvaard. De stichting voert al sinds enige tijd periodiek overleg met de hervormde raad voor overheid en samenleving (ROS). Ook de vereniging „Kerk en Vrede" heeft posi tief op de uitnodiging van de ROS gereageerd. Champignonburger, spruitjes met rode saus en aardappelen zachtzure havermoutvla Voor twee personen hebt u nodig: 50 g champignons, 10 g bo ter, 150 g gehakt, zout, ker rie, uitje, 1 lepel paneer meel, 1 lepel losgeklopt ei, 25 g boter, mespuntje bloem, aroma; 500 g spruitjes, zout, 8 g boter, 1 dl water, half bouillon blokje, torna ten- ketchup, paprikapoeder; 0,5-1 kg aardappelen; 2,5 dl melk, 40 g haver mout, 2,5 dl karnemelk, bruine basterdsuiker. Was de champignons, snijd ze klein en bak ze in de bo ter op een tamelijk groot vuur tot het vocht verdampt is. Meng de champignons goed door het gehakt met zout, kerrie, klein gesneden ui. paneermeel en ei en vorm er per persoon een tartaar achtige koek van. Laat de gehaktkoeken ongeveer een uur koel liggen en bak ze dan in de tweede portie boter bruin en gaar in circa vijf tien minuten. Maak de jus af, als het vlees uit de pan is, door eerst de bloem licht bruin te bakken en vervol gens weinig water toe te voe gen met kerrie en aroma. Kook de spruitjes gaar in 8 tot 10 minuten. Maak vlak voor ze gaar zijn de saus door in de „champignonpan" de boter te laten smelten, daar eerst de bloem door te roeren en dan ook het water. Laat het sausje een paar minuten trekken met het bouillon blokje en breng het op smaak met de tomatenketchup en de paprikapoeder. Meng de afgegoten spruiten door het sausje. Breng de melk aan de kook, strooi er al roerende de havermout in en laat die een paar minuten meekoken. Laat de pap lauw of koud worden en meng er de kar nemelk door. Geef de bruine basterdsuiker er apart bij. JEANNE Bouterse isoleert zich OPNIEUW heeft de Surinaamse legerleider Boutersegiol kabinet naar huis gestuurd. Dit keer het kabinet-Alibuxper het precies tien maanden heeft volgehouden. De PALlJig Progressieve Arbeiders en Landbouwers Unie, was de ër e politieke groepering die Bouterse via Alibux nog steundtjPs( PALU was trouwens niet meer dan een groep opportunw^ met weinig aanhang, die in Suriname hun radicale ni schappij-opvatting in praktijk wilden brengen. Met het wijderen van het kabinet heeft de Surinaamse bevelhei A ook deze laatste verbinding met de politiek doorgesnedqx. VOOR Bouterse maakt dat kennelijk nog steeds niets* Als er bepaalde mensen in de Surinaamse samenleving» die hem. niet zinnen, dan worden ze afgemaakt. Als er nfl schappelijke onrust ontstaat, zoals de afgelopen weken bl bauxiet- en elektriciteitsbedrijven, dan moet het kalM maar het veld ruimen. Enige twijfel aan zichzelf en ziji^ gen militaire raad kent bevelhebber Bouterse nog steeds WlE hoopte dat de begin vorig jaar stop gezette Nederla se ontwikkelingshulp aan Suriname vrij snel zou kui worden hervat, komt steeds meer bedrogen uit. Ook de cente ontwikkelingen in Suriname wijzen er op, dat er enkele keer ten goede in het Surinaamse machtscenti valt te bespeuren. Integendeel, de ontwikkelingen g steeds verder de verkeerde kant uit. Dat moet voor de derlandse regering aanleiding zijn te volharden in het hes.jj tot bevriezing van de ontwikkelingshulp aan Surinaf Want hoe minder internationale steun Desi Bouterse kr^ hoe groter de kans dat hij ooit nog eens zelf het veld ruL Onbestendig met wind DE BILT Een sterke weste lijke luchtstroming breidt zich uit van de oceaan naar West- -Europa. In die stroming komt veel bewolking voor, waaruit af en toe regen valt. Het ziet er naar uit, dat de regenhoe- veelheden tot morgenochtend niet erg groot zullen zijn. Mor genmiddag trekt een actiever regengebied van west naar oost over ons land. Er wordt tijdelijk wat zachtere lucht aangevoerd waarin de tempe ratuur tot circa acht graden oploopt. De zuidwestenwind neemt in het binnenland toe tot vrij krachtig, windkracht 5 en aan de kust en op het IJs- selmeer tot hard, windkracht 7. Donderdag wordt koudere buienlucht aangevoerd afkom stig uit het zeegebied ten zui den van IJsland. Over het al gemeen moet tot en met zon dag op onbestendig weer met veel wind gerekend worden. AMSTERDAM „Ik ben bang dat ons land door de huidige ontwikkelingen verder in de extreem linkse handen van de Cu baans-gerichte mensen wordt gedreven. Bouterse staat op een kruispunt: kiest hij de Cubaanse lijn, dan wacht hem mogelijk het lot van Bishop (de linkse premier van Gre nada, die door nog radi calere tegenstanders werd vermoord, red.). Maar kiest hij voor een terugkeer naar democra tie, dan betekent dat on herroepelijk zijn verdwij ning. Want het is duide lijk dat het Surinaamse volk Bouterse niet wil". Henk Chin A Sen, ex-premier van Suriname en nu voorzit ter van de Surinaamse Bevrij- dingsraad, meent dat in Suri name een erg gevaarlijke situ atie is ontstaan, waarin er van buitenaf ingegrepen kan wor den (door Brazilië) en waarin ex-premier Alibux („die weet teveel") danig op zijn leven moet passen. „Bouterse zit klem. En een kat in 't nauw maakt rare sprongen". Volgens Chin A Sen zijn de huidige ontwikkelingen yi Suriname, zonder alles op het conto van zijn Bevrijdings- raad te willen schuiven, wel een gevolg van de strategie die de raad sinds haar oprich ting, precies een jaar geleden, heeft gevoerd. „We hebben ons steeds gericht op de diplo matieke en economische isola tie van het bewind-Bouterse. Dat werpt nu zijn vruchten af. Met de staking hebben we geen directe bemoeienis ge had. Maar vanaf het eerste moment hebben we hulp ge boden aan de stakers, ons soli dair met hen verklaard. Onze hoop is dat ze blijven stand houden en hun politieke eisen niet laten vallen". Chin A Sen is niet onder de Ex-president Chin A Sen. indruk van de toezeggingen van legerleider Bouterse, dat alle belastingmaatregelen, die de aanleiding vormden tot de stakingen, „per decreet" zijn stopgezet. „Bouterse", aldus Chin A Sen, „denkt dat hij er is door op alle (economische) punten toe te geven. Maar dat kan niet het geval zijn. We moeten nu doorstoten naar een terugkeer van de demo cratie, naar een democrati sche rechtsstaat. We nemen geen genoegen meer met vage toezeggingen, we willen con crete stappen zien. Want Bou terse heeft al die beloften al eerder gedaan. Sinds de mili taire coup in 1980 heeft hij steeds dezelfde kreten gelan ceerd. De enige oplossing is dat hij inhoud geeft aan z'n woorden en inderdaad de macht aan het volk geeft. Laat het volk zelf haar leiders Ex-minister Sital. kiezen. Laat het volk zelf be slissen welke koers gevolgd moet worden". Explosieve situatie Chin A Sen benadrukt echter dat het zeer onwaarschijnlijk is dat Bouterse de macht uit handen zal geven. „In Surina me is nu een explosieve situa tie ontstaan. Je kunt Bouterse echt niet vertrouwen. Hij wil boven blijven drijven, hij is uit op machtsbehoud". De voorzitter van de Bevrij- dingsraad ziet grote overeen komsten tussen de situatie nu. en de situatie in november- /december 1982. Grote sta kingsacties van de vakbond de Moederbond tegen de mili tairen leidden er toen toe, dat vijftien tegenstanders van het bewind-Bouterse werden ver moord. „Ik ben daarom", zegt Chin A Sen, „bang voor een herhaling van 8 december 1982. Dat er wéér mensen worden uitgeschakeld, wor den geëlimineerd. De leiders van de stakers, de mensen die opkomen voor herstel van de democratie, die vechten voor de vrijheid, lopen groot ge vaar. Maar ook mensen uit de nu aan de kant geschoven re gering zijn niet veilig. Pre mier Alibux was volledig op de hoogte van de 8-december moorden. Hij zat zelfs in de bloedraad. Hij is, samen met partijgenoten als Krolis en Caldeira, de gevangene van het regime. Of ze worden geëlimineerd. Ik vrees het ergste". Palu zondebok Bouterse de Palu (progressie ve arbeiders en landbouwers unie), de partij van ex-pre mier Alibux, tot zondebok ge maakt van zijn eigen falen. „De Palu is, zo zegt Bouterse, de schuldige. Die partij heeft blunders gemaakt, niet naar het volk geluisterd. Dat is na tuurlijk onzin. De regering- Alibux bestond slechts uit uit voerders van opdrachten van de militairen. Bouterse was bijvoorbeeld niet alleen op de hoogte van de financieel-eco- nomische maatregelen, die tot de stakingen hebben geleid. Hij heeft er zelf opdracht toe gegeven. Bouterse is staats hoofd, hij is regeringsleider, hij is dictator, maar hij schuift de schuld af op anderen". Nu de rol van de Palu lijkt uitgespeeld, houdt Chin A Volgens Chin A Sen heeft Sen er rekening mee dat de invloed van de Cuba-gerichte Revolutionaire Volks Partij (RVP) veel groter wordt. „Vo rig jaar koos Bouterse voor de Palu, die het beleid om tacti sche redenen wilde ombuigen in de richting van de VS en Brazilië, om zo uit het isole ment te komen. De RVP, die nu waarschijnlijk de over hand zal krijgen, wil echter radicaal afrekenen met het kapitalisme en direct tot het Russisch-Cubaanse kamp toe treden. Vergeet trouwens niet dat er in Suriname, ondanks het „gebaar" van Bouterse en het vertrek van de Cubaanse ambassadeur, nog steeds meer dan 100 Cubanen zijn. Boven dien krijgt ex-minister Sital samen met 60 andere Surina- mers een training op Cuba". Chin A Sen betwijfelt trou wens of Bouterse het, bij een terugkeer van de ideologisch goed-geschoolde Sital, nog lang zal kunnen volhouden. Ingrijpen van buiten De vraag of het gevaar van een ingrjpen van buitenaf, om in Suriname orde op zaken te stellen, groter is geworden, beantwoordt Chin A Sen na enige aarzeling met „ja". „Dat gevaar wordt inderdaad gro ter. Of Brazilië daar toe in staat is? Dat moet je in Brazi lië vragen. Maar als het erom gaat zo'n Grenada-achtige operatie uit te voeren om Su riname te bevrijden en terug te brengen naar de democra tie, dan is dat geen probleem. De vraag is alleen of je de Brazilianen wegkrijgt, als ze Suriname eenmaal zijn bin nengevallen. Dat is voor mij minstens even erg. Wat de Amerikanen van plan zijn (mocht Suriname in Cubaanse handen vallen red.) is mij niet duidelijk. Wat ik wel weet, is dat zij het Surinaamse regime verwerpen, geen zaken met het regime willen doen, geen financiële hulp willen verle nen". MARTIN VOORN JOS TIMMERS Sneeuwberichten u DEN HAAG In de sneeul toestand in de wintersport^ bieden is de laatste dagen w» nig verandering gekomen. de hieronder volgende opa ven betreft de eerste kolom sneeuwhoogte op de lage tes, de tweede kolom de ho[ pistes. België: in de skigebieden zijn nk nauwelijks wintersportmo$ lijkheden. Alleen in de Arde^ nen, waar een gemiddelj, sneeuwhoogte gemeten is vj, 10 tot 20 cm, zijn goede laij glaufmogelijkheden. Duitsland: D Sauerland: tot 40 cm Harz: 20 tot 40 Eifel: beperkte mogelijkhede. De wintersportmogelijkhedj zijn, met name in Sauerlan redelijk tot goed te noemen. de Eifel daarentegen zijn wintersportmogelijkheden b perkt. Oostenrijk: goede tot zeer goede wint^ sportmogelijkheden. In vé band met de te verwachti sneeuwbuien zal de situal zich alleen maar verbetere Nul-graden niveau op ca. 6 mtr. Vorarlgebergte: 50-105 Tirol: 30 - 85 Salzburgerland: 30 - 90 Zwitserland: goede wintersportmogelijkl: den en de algemene sneeu' conditie is eveneens goed noemen. Verwachting: enk< sneeuwbuien, nul-graden veau op ca. 600 mtr. Graubünden 45 - 80 Berner Oberland: 30 - 55 Wallis 40 - 85 Weersverwachting voor 1 Alpengebied: zonnige period en enkele sneeuwbuien. Ni -graden niveau op ca. 600 m GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BI! UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2