Iran leidt zelfmoordcommando's
op voor aanslagen tegen Westen
Koninklijk paleis
van Warschau in
oude glorie hersteld
Overleg Libanon in kritieke fase
Zuid-Afrika trekt
troepen terug
uit Zuid-Angola
BUITENLAND
CckjócSouomit
MAANDAG 9 JANUARI 1983 PAGIN-
Vader van de
laserstraal" overleden
PARIJS Professor Alfred Kastler,
de „vader van de laserstraal", is zater
dag in de Zuidfranse plaats Bandol op
81-jarige leeftijd overleden. Kastler
heeft met zijn wetenschappelijk on
derzoek de basis gelegd voor de ont
wikkling van de laserstraal. In 1966
ontving hij de nobelprijs voor natuur
kunde. Hij kreeg verder grote be
kendheid wegens zijn verzet tegen
kernwapens en zijn activiteit tegen
het fascisme. Hij was tevens deelne
mer aan de Pugwash-conferenties, de
bijeenkomsten van geleerden uit alle
delen van de wereld waarop proble
men aangaande ontwapening en vei
ligheid worden besproken.
Mr. bierbuik
Je kunt het tegenwoordig
zo gek niet verzinnen, of
er is wel een wedstrijd in.
Zo werd in het Australi
sche Brisbane een mr.
bierbuik-competitie ge
houden. De 24-jarige win
naar Gordon Mathers
(links) werd na afloop
omhelsd door nr. 2, de
34-jarige Neville Blake.
De prijs voor de winaar:
120 flessen bier.
Habre ziet af van
vredesbesprekingen
PARIJS De Tsjadische president
Habré zal niet deelnemen aan de
vredesonderhandelingen in Addis
Abeba tussen de partijen die elkaar
in Tsjaad bestrijden. Reden voor
het wegblijven van Habré is de of
ficiële ontvangst, die Goekoeni
Oueddei, de verdreven president
van Tsjaad, gisteren in de Ethiopi
sche hoofdstad ten deel viel.
De Tsjadische regeringsdelegatie,
die deelneemt aan de conferentie,
zal onder leiding staan van de mi
nister van binnenlandse zaken, Ta-
har Guinassoe. De vredesbespre
kingen zijn vandaag begonnen.
Veel doden tijdens
onlusten in Tunesië
TUNIS Ongeveer honderd mensen zijn vo
rige week gedood en 500 raakten er gewond
tijdens de gewelddadigheden, die zich in ver
schillende plaatsen in Tunesie hebben voor
gedaan als gevolg van de verdubbeling van
de broodprijzen. Dit is gisteren vernomen
van bronnen binnen de Liga voor de Verde
diging van de Mensenrechten. De regering
heeft nog geen officiële dodenlijst gepubli
ceerd. President Bourguiba bracht de gemoe
deren vrijdag tot bedaren toen hij op de tele
visie de prijsverhogingen ongedaan maakte.
Verwacht wordt dat premier Mzali drastische
wijzigingen zal aanbrengen in zijn regering.
Mzali, de gedoodverfde politieke erfgenaam
van Bourguiba, was de belangrijkste voor
stander van de prijsverhogingen.
Record
inflatie
in Argentië
BUENOS AIRES
De prijzen in Ar
gentinië zijn in 1983
met ruim 433 pro
cent gestegen,
waarmee dat land
voor het derde ach
tereenvolgende jaar
het hoogste inflatie
percentage ter we
reld heeft. In 1982
bedroeg de inflatie
in Argentinië bijna
210 procent en het
jaar daarvoor 130
procent.
Nabestaanden passagiers
„rampvliegtuig" eisen miljj
SAN FRANCISCO Nabestaanden
Zuidkoreanan die in de Boeing 747
die op 1 september 1983 door de S
-Unie werd neergeschoten, waarbij alli
inzittenden om het leven kwamen,
schadevergoedingen tot een totaalbi
van 329 miljoen dollar (ongeveer een
jard gulden). Zij willen het geld hebben
de Sovjet-Unie, de KAL, Boeing en L
Systems Inc.. die het navigatiesysteem
boord van het rampvliegtuig heeft
verd. De aanklacht beschuldigt de So
-Unie van moord met voorbedachten
De KAL wordt nalatigheid ten laste g
omdat zij het vliegtuig liet binnendrii
in het Russische luchtruim, terwijl Bo
en Litton er van beschuldigd worden ds
het toestel hebben uitgerust met defecfc
paratuur.
'1
lb, I
"V
LONDEN Iran recru-
teert uit tal van landen
(islamitische) jongeren,
die vervolgens worden
opgeleid om over de hele
wereld zelfmoordaansla
gen te plegen tegen wes-
terse doelen. In West-Eu-
ropa zijn Londen en Rome
de recruteringsplaatsen.
Dat schreef gisteren het
Britse blad de Sunday Ti
mes.
Het bestaan van het net is vol
gens het blad aanleiding ge
weest voor de strengere bevei
liging van onder anderen de
Amerikaanse president
Reagan en de Franse president
Mitterrand.
In een artikel van de Iraanse
journalist Amir Taheri onder
de kop „Zelfmoordcornman-
do's bieden zich aan in Lon
den" staat dat de recrutering
van de terroristen in Londen
wordt geleid door ayatollah
Azari Qomi, voormalig procu
reur-generaal in Iran. Hij is
ongeveer vijf maanden gele
den in Engeland aangekomen.
In oktober kreeg hij de be
schikking over ruim 16 mil
joen gulden.
In Rome worden de terroris
ten geworven door ayatollah
Hadi Khosrow-Shahi, wiens
officiële functie ambassadeur
bij het Vaticaan is.
De terroristen, die zijn aange
nomen, krijgen speciale islami
tische cursussen waarna zij
voor de eigenlijke opleiding
naar Iran gaan.
Naar wordt aangenomen zijn
deze sji'itische fanatici verant
woordelijk voor de bomaansla
gen op Amerikaanse en Fran
se doelen in Beiroet in okto
ber. De Iraanse regering heeft
altijd ontkend betrokken hier
bij betrokken te zijn geweest.
i PRETORIA De Zuidafrikaanse troepen zijn begonnen zich
terug te trekken uit het zuiden van Angola, waar zij de aanval
hadden ingezet tegen bases van de Namibische onafhankelijk
heidsbeweging Swapo. Dat heeft de Zuidafrikaanse minister van
defensie, generaal Malan, gisteren in Pretoria bekendgemaakt.
Volgens Malan is de commandostructuur van de Swapo tijdens
het offensief ontwricht. Ruim duizend guerrillastrijders zouden
naar het noorden zijn gevlucht. De Zuidafrikaanse opperbevel
hebber, generaal Viljoen, heeft verklaard dat tijdens het offen
sief, dat op 6 december was begonnen, 324 Swapo-strijders en
Angolese en Cubaanse soldaten zijn gedood. Aan Zuidafrikaanse
zouden geen doden zijn gevallen.
Zuid-Afrika is bereid onderhandelingen aan te gaan met de
Swapo. Dat heeft de Zuidafrikaanse minister van buitenlandse
zaken, Botha, zaterdag gezegd in een verklaring voor de televi-
- sie. Hiermee reageerde Botha op het recente verzoek van Swa-
- po-leider Sam Noejoma aan de Verenigde Naties om besprekin
gen te regelen voor een bestand tussen strijders van de Swapo
"i en de Zuidafrikaanse troepen. Eerder toonde Angola zich onder
voorwaarden bereid een bestand van dertig dagen te „testen".
Vorige maand zette Zuid-Afrika een grootscheeps offensief in
tegen Swapo-bases in Angola.
De Swapo, die kampen heeft in Angola, keert zich tegen het
Zuidafrikaanse bestuur in Namibië en voert al achttien jaar
strijd voor onafhankelijkheid van dit land. Tot nu toe werd deze
organisatie in Pretoria slechts aangeduid als een „terreurorgani
satie", die zich schuldig maakt aan „moorddadige daden".
Op het terrein van de Zuidafrikaanse ambassade in Bonn is gis
teravond een bom ontploft. De bom richtte geen grote schade,
aldus de Westduitse politie. Tot nu toe heeft niemand zich voor
de aanslag verantwoordelijk gesteld.
Groenteveiling LEIDEN,
maandag 9 januari.
Aardappelen 25-65, andijvie
214-250, boerenkool 79-112,
prei 78-123, spruiten A 76-83,
B 82-86, C 43, D 86-136, cham
pignons bakje 118-129, kg. 150-
186, uien 42-102, witlof 110-
260, knolselderij 71-111, sla 71-
93, bleekselderij 60-77.
De Lier, Delft-Westerlee, maandag 9
januari
andijvie 210-240; bloemkool 80-310;
boerenkool 43-71; paksoi 205; prei
73-125; radijs 108-119; selderij 38-47;
sla 23-86; spinazie 295; spruiten 45-
141; witlof 140-260.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur,
zaterdags tussen 14.00 en
15.00 uur, telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt
nog dezelfde avond nabe
zorgd.
Beurt van Amsterdam
AhokJ
Akzo
Boskalis Westm
Heineken Hold.
Holl.Beton.Gr.
Hoogovens
NMB
Oce v. Grinten
v. Ommeren
Pakhoed Holding
Philips (div.84)
Robeco
Rodamco
130.50
218.50
105,10
396.00
165,00
69.50
46,60
136,80
135,70
526,00
58.70
171,50
166.50
148,00
216,50
120,00
155,00
258.00
31,20
61.00
55.60
49,40
217,80
105.40
398,50
201,20
269,00
149,00
38,50
127,50
336,00
269,20
Minister bezoekt begraafplaats
Minister Van den Broek van buitenlandse zaken heeft zaterdag
op de laatste dag van zijn officiële bezoek aan Indonesië het Ne
derlandse oorlogskerkhof Menteng Poelo in Djakarta bezocht.
Links mevrouw Van den Broek.
„Salvadoraanse officieren
verbannen wegens banden
met Doodseskaders"
(Vervolg van de voorpagina)
PANAMA-STAD/WASHINGTON In de slotverklaring van
de Contadora-groep wordt tevens opgeroepen tot het opheffen
van groeperingen, die ernaar streven regeringen in Midden-
Amerika te destabiliseren. Volgens waarnemers wordt hiermee
verwezen naar guerrilla-groeperingen, die in Midden-Amerika
actief zijn. Het vredesplan voorziet verder in de oprichting van
drie commissies, die de naleving van de slotverklaring moeten
controleren.
De waarnemend president van El Salvador, Magana, is van plan
drie legerofficieren te verbannen vanwege hun banden met de
beruchte rechts-extremistische Doodseskaders. Dit meldt het
jongste nummer van het Amerikaanse weekblad Newsweek,
Magana zegt in het interview met Newsweek verder dat er een
militaire commissie zal worden opgericht, die tot taak krijgt de
activiteiten van de Doodseskaders door te lichten. Wel zei Maga
na dat het erg moeilijk is om militairen te vinden, die bereid zijn
in een dergelijke commissie zitting te nemen.
De Commissie-Kissinger, die een onderzoek heeft gedaan naar
het VS-beleid ten aanzien van Midden-Amerika, adviseert de
regering-Reagan de VS^hulp aan dat gebied te verbinden aan de
voorwaarde dat de mensenrechten in de betreffende landen
worden gerespecteerd. Dat meldden gisteren de Washington
Post en de New York Times.
Deze aanbeveling betekent een af.wijzing van het door president
Reagan gevoerde beleid, waarin geen verband wordt gelegd tus
sen hulpverlening en mensenrechten. In het rapport van de
Commissie-Kissinger, dat waarschijnlijk woensdag zal worden
gepubliceerd, wordt aangedrongen het accent te leggen op eco
nomische hulp voor Midden-Amerika. Reagan heeft afgelopen
vrijdag gezegd, dat zijn regering „niet in die mate heeft mogen
helpen als had moeten gebeuren" om de economische en sociale
probelemen in Midden-Amerika op te lossen.
SURINAME:
Ontslag van
regering zware
nederlaag Palu
(Vervolg van voorpagina)
PARAMARIBO/DEN HAAG
Het aftreden van de Suri
naamse regering betekent een
zware nederlaag voor de Palu
(progressieve arbeiders en
landbouwers, unie). De Palu,
de partij van premier Alibux,
was voor de coup van 1980 een
partij zonder betekenis. Bij de
laatste verkiezingen haalde
men niet meer dan zo'n 1.000
stemmen. In het nu afgetreden
kabinet bezette de Palu echter
de meeste zetels.
De Palu maakte zich sterk
voor de belastingverhogingen
en bezuinigingen, die op 1 ja
nuari van kracht hadden moe
ten worden. Volgens minister
van financiën Caldeira (Palu)
waren dergelijke maatregelen
nodig om kans te maken op
een lening van ongeveer 100
miljoen gulden van het IMF.
Suriname heeft dat geld drin
gend nodig, omdat sinds de op
schorting van de Nederlandse
ontwikkelingshulp de schat
kist vrijwel leeg is.
De aangekondigde lastenver
waring leidde zo'n drie weken
geleden tot de (nog steeds lo
pende) wilde staking bij de
bauxietbedrijven van Biliton
en Suralco. Naarmate deze sta
kingen voortduurden, kregen
zij steeds meer een politiek ka
rakter. De belofte van de rege
ring dat de belastingverhogin
gen zouden worden uitgesteld
en dat onderhandelingen mo
gelijk waren, was voor de sta
kers niet voldoende. Afgelo
pen vrijdag, toen ook het per
soneel van het energiebedrijf
het werk had neergelegd, wer
den spandoeken gezien met
leuzen tegen de militairen.
Volgens waarnemers in Para
maribo probeert legerleider
Bouterse met het ontslag van
de regering met name de vak
beweging voor zich te winnen.
De vakbonden die overi
gens niet het vetrtrouywen ge
nieten van de stakers zou
den een grote rol moeten spe
len bij de vorming van een
nieuwe regering.
Het kabinet-Alibux is tien
maanden in functie geweest.
Naar verluidt is Alibux eind
'82 betrokken geweest bij de
dood van 15 tegenstanders van
het bewind-Bouterse.
SUSKE EN WISKE HET DELTA-DUEL
Amerikaanse wapenopbouw
gunstig voor industrie
WASHINGTON De opbouw van het kernwapenarsenaal door
president Reagan heeft de Amerikaanse wapenindustrie vorig
jaar naar schatting 30 miljard dollar aan opdrachten bezorgd. Dit
staat in een rapport dat vandaag is gepubliceerd. Het rapport,
dat is gepubliceerd door een particuliere organisatie, waar
schuwt tegelijkertijd de industrie dat die geen plannen heeft
voor alternatief werk als de defensie-inspanningen worden te
ruggebracht. Het centrum heeft uit openbare gegevens opge
maakt dat in 1983 voor ongeveer 30 miljard dollar aan kernwa
pens en daarmee verband houdend materieel is besteld tegen 21
miljard in 1982 en 17,5 miljard in 1981.
Jarenlang hebben de Polen aangekeken tegen de steigers rond het koninklijk paleis. Het gebou
is nu, dank zij de inspanningen van vrijwel de gehele Poolse bevolking, in de oude staat herstek
AU Op 17 september
1939 werd het koninklijk
paleis in Warschau zwaar
beschadigd door Duitse
brandbommen. De klok
aan de kant het paleis
plein bleef op kwart
over elf stilstaan. Korte
tijd later heel Polen
was toen inmiddels in
handen van de nazi's
schoot de bezettings
macht duizenden gaten,
in de fundamenten van
het paleis om, die vervol
gens op te vullen met ex
plosieven. Hierdoor kon
het paleis onmiddellijk
worden opgeblazen als
Hitier daartoe opdracht
gaf. Interieur en meubi
lair werden door de
Duitsers systematisch ge
sloopt of verwijderd.
Het duurde echter nog tot de
cember 1944 voordat de lon
ten werden aangestoken in
het kader van de vergel
dingsmaatregelen voor het
oproer van Warschau. Het
hele paleis ging de lucht in;
niets ervan bleef overeind
staan. Vandaag de dag zijn er
alleen nog foto's en oude
filmbeelden die aan de ver
woesting herinneren. Het pa
leis staat er weer, in oude
glorie hersteld alsof het nooit
beschadigd is geweest.
Als Polens eerste na-oorlogse
leiders hun zin hadden ge
kregen, was het paleis voor
altijd in de vergetelheid ver
dwenen en was er op de plek
waar het paleis had gestaan
een park voor het volk aan
gelegd. Maar een krachtige
lobby, onder aanvoering van
de directeur van het Natio
naal museum, Stanislaw Lo-
rentz, wist dat te voorkomen.
Lorentz was vastbesloten om
dit belangrijke aspect van
Polens nationale erfenis te
restaureren en behouden.
Toen Edward Gierek in 1970
aan de macht kwam, ging hij
akkoord met de argumenten
van Lorentz en gaf hij zijn
fiat voor de wederopbouw
van het paleis. Aanvankelijk
concentreerden de werk
zaamheden zich op de bui
tenkant en op 22 juli, 1974 gaf
de klok op de St. Sigismund-
toren weer de juiste tijd aan.
Sindsdien is het werk aan
het koninklijk paleis gestaag
doorgegaan dwars door de
machtswisselingen en ar-
beidsonlusten met Solidari
teit heen. En nu is het dan
bijna helemaal klaar. De offi
ciële heropening is gepland
op 20 juli, twee dagen voor
dat het Poolse regime de 40e
verjaardag van de oprichting
van de Poolse republiek wil
vieren.
Nationale erfenis
Het feit dat die twee gebeur
tenissen bijna samenvallen,
betekent niet dat het konink
lijk paleis is ingelijfd bij de
mythologie van Polens com
munistische partij. De Polen
belast met de restauratie van
het paleis dachten alleen dat
ze sneller aan schaarse bouw
materialen zouden kunnen
komen, als ze zouden beloven
dat het paleis klaar was voor
de verjaardag van Polens na
oorlogse regime.
Ze hadden gelijk. Generaal
Jaruzelski hecht er duidelijk
veel waarde aan dat dit be
langrijke deel van Polens na
tionale erfenis wordt vol
tooid. Het herbouwen van
het koninklijk paleis is uitge
groeid tot symbool voor het
nationalisme en patriotisme
van het hele Poolse volk. Het
stijgt boven de politieke one
nigheid uit en is iets waar
alle Polen achterstaan, zowel
de Polen in eigen land als de
emigranten die uit onvrede
met het communistische regi
me hun heil elders zijn gaan
zoeken.
Toen Gierek met de restau
ratie van het palèis akkoord
ging, stelde hij als voorwaar
de dat de kosten helemaal
gedragen zouden worden
door het Poolse volk. Van
daag de dag is er geen Pool tc
vinden die niet aan de res
tauratie heeft bijgedragen
Ook uit het buitenland zijn
de dollars rijkelijk toege
vloeid. Daarnaast zijn er vele
Poolse emigranten die hun
afschuw voor het regime
hebben weggeslikt en kostba
re erfstukken zoals meubels
en schilderijen hebben afge
staan voor de inrichting van
het paleis.
Oude vaardigheden
De reconstructie van het pa
leis is in handen van een
burgercomité dat erin ge
slaagd is zijn onafhankelijk
heid te handhaven en allerlei
officiële bemoeials buiten de
deur te houden. Er werden
oude vaklui aangetrokken,
die hun vaardigheden aan
anderen konden overbrengen
op een speciaal opgerichte
school. Archivarissen werden
op onderzoek gestuurd naar
Dresden en andere centra
waar Qude documenten en te
keningen tijdens de oorlog
naar toe waren gestuurd.
Professor Stanislaw Lorenl
die reeds directeur van h<
Poolse nationale museun
was toen het paleis in 1939 al
brandde, had toen reeds ea
aantal schoorsteenstukken
panelen, deuren, ramen, frig
i allemaal gerestaureerd
hebben hun oude plekje te
ruggekregen.
Hij was het ook die toezien
hield op de beginfase van cf
restauratiewerkzaamheden.
Na zijn dood werd hij opgei
volgd door de eveneens zeeü
hoog aangeschreven Poolsj
academicus, professor Ale.v
sandr Gieyesztor, die werk*
vanuit een elegant kantoor ir
het paleis.
Bezichtigen
Een deel van het paleis is inj'
middels klaar en kan al gel'
ruime tijd door het publieï'
worden bezichtigd. Dit dee'
omvat de Canaletto-zaai'
waar een aantal schilderijen
hangt die deze beroemde Vel
netiaanse schilder heeft ge:
maakt van Warschau, en d<
aangrenzende kapel die J
wordt gedomineerd door eer.
mozaïek, geschonken door de i
paus.
Ook de senaatskamer waan
vroeger het Poolse parlement!
bijeenkwam, is voltooid met
zijn schitterende ingelegde
vloeren, vergulde panelen en
Italiaanse marmeren pilaren.
In de bijna voltooide Boiserie
met zijn prachtige lambrize-j
ringen hangen Aubusson-taj
pijten, die zijn geschonkeq
door een Poolse emigrant in
België.
Een zaal dient als permanen
te expositieruimte voor foto's,
gemaakt van de verwoestin-i
gen in Warschau tijdens del
Tweede Wereldoorlog, en'
met name van het paleis.'
Maar de rest van het paleis^
wordt een levende getuige
van de Poolse geschiedenis.
De curator verzekerde me
dat het paleis een uiting is;
van de kunsten die altijdi
hebben gefloreerd in Polen|
en dat het is bedoeld om het
constante streven van hetj
Poolse volk naar vrede enj
democratie te onderstrepen.;
Het zal een museum wordeni
dat open staat voor het hele
Poolse volk. Daarnaast zullen
er misschien ook enkele offi
ciële gebeurtenissen gaan
plaatsvinden, zoals het aan
bieden van de geloofsbrieven
door buitenlandse ambassa-
RIAD/BEIROET De minis
ters van buitenlandse zaken
van Libanon, Syrië en Saoedi-
Arabië zijn gisteren in de
Saoedische hoofdstad Riad be
sprekingen begonnen, die vol
gens waarnemers een einde
kunnen maken aan het bloed
vergieten in Libanon. Centraal
in het overleg staat het Saoedi
sche vredesplan, waarop vori
ge week door zowel Syrië als
Israël positief is gereageerd.
Een belangrijk onderdeel van
het plan is de vorming van
bufferzones tussen de strijden
de partijen in en rondom Bei
roet.
De Libanese druzenleider en
voorzitter van het door Syrië
gesteunde Nationale Reddings
front, Walid Joemblatt, heeft
het Saoedische vredesplan af
gelopen weekeinde echter
„niet aanvaardbaar" genoemd.
Hij benadrukte dat allereerst
een poltieke regeling getroffen
moet worden, alvorens er een
troepenscheiding kan plaats
vinden. Joemblatt, die streeft
naar een evenwichtige verde
ling van de macht tussen
christenen en moslims in Li
banon, verwerpt de statione
ring van Libanese militairen
in het Shoef-gebied, zoals da
in het vredesplan is omschre
ven.
Tijdens een aanval op twe<
Amerikaanse helikopters ii
Beiroet is gisteren een Ameri
kaanse marinier om het level
gekomen.
