TAFEL
W.LVI
ICTO niet bij consultaties hervormde kerk
LEIDEN HEEFT EINDELIJK TASTBARE
HERINNERING AAN VAN DER LUBBE
Van der Lubbe
in acties tegen
Maatschappelijk
Hulpbetoon
ACHTERGROND
CeidócSouoatit
MAANDAG 9 JANUARI 1983 PAGI»
Bami mei
champignons
yoghurtvla met
sinaasappel
Voor twee personen hebt u
nodig:
250 g mie, zout, 1 ui, 1 flin
ke prei, knoflook, 50 g tau
gé. 150 g champignons
(plus 50 g voor overmor
gen). peterselie, 2 lepels
olie, djahé, ketjap, dj in ten,
peper. 1 ei, 10 g boter, paar
augurken;
2,5 dl melk, 12 g custard,
30 g suiker, 2,5 dl yog
hurt, 1 of 2 sinaasappels.
Kook de mie gaar volgens de
gebruiksaanwijzing op het
pak. Snijd de ui en prei zo
fijn mogelijk, gebruik van de
prei alles behalve de donker
groene uiteinden. Pers de
knoflook uit. Was de taugé
en haal er de groene dopjes
j zoveel mogelijk uit. Was de
champignons. Snijd de ham
klein. Knip de peterselie.
Fruit in een ruime braadpan
(of wadjan) de ui. prei en
knoflook in de olie goudgeel
met de djahé. Snijd inmid
dels de champignons in plak
jes. bak die ook mee en zorg
dat hun vocht verdampt. Bak
vervolgens de taugé een hal
ve minuut mee en doe er dan
de gare mie bij en de ham.
Laat de bami op een kleine
pit warm worden onder af
en toe omscheppen en doe er
ondertussen naar smaak ket
jap. djinten. zout en peper bij.
Schep er de peterselie door.
Klop het ei los met een lepel
water, zout en peper en bak
er een omelet van. Rol die
omelet op en snijd haar in
reepjes. Doe de bami in een
warme schaal en garneer
met de reepjes omelet en met
plakjes of waaiertjes augurk.
Meng in de pan custard, sui
ker en melk. Breng dit
mengsel al roerende aan de
kook en koel de vla af. Snijd
de geschilde sinaasappels in
dunne schijven, leg er twee
apart en snijd de overige
klein. Meng de vla met deze
stukjes sinaasappel en de
yoghurt. Garneer met de
achtergehouden schijfjes si
naasappel. eventueel in vie
ren gesneden.
JEANNE
Het Interkerkelijk Comité
Tweezijdige Ontwapening
(ICTO) zal niet deelnemen
aan consultaties over het vre
desvraagstuk, die de Raad
voor Overheid en Samenle
ving (ROS) van de Neder
landse hervormde kerk in sa
menwerking met het Inter
kerkelijk Vredesberaad
(IKV) zal organiseren. De
verenigingsraad van het
ICTO. die zaterdag in Baarn
bijeen was, ging akkoord met
de brief van die inhoud, die
het hoofdbestuur onlangs aan
de ROS heeft gezonden.
Het ICTO heeft drie bezwa
ren tégen de consultaties. In
de eerste plaats wijst het op
de vervlechting van ROS en
IKV, doordat twee medewer
kers van de ROS zitting heb
ben in het IKV. Verder heeft
deelneming aan de conferen
ties weinig zin, omdat de her
vormde synode het ICTO-s-
tandpunt heeft afgewezen. In
de derde plaats zou de deel
name van het ICTO volgens
de verenigingsraad deze
„keiharde" afwijzing van het
ICTO-standpunt „verhullen
en daarmee toedekken". Vol
gens het ICTO is het initia
tief nu aan de hervormde sy
node, die in november vorig
jaar opnieuw heeft geweigerd
het ICTO dezelfde erkenning
en plaats te geven als het
IKV.
De verenigingsraad besloot
de activiteit te verleggen
naar de plaatselijke kerken.
Hij ging voorts akkoord met
een „open brief aan kerkelijk
Nederland". In deze brief
wordt geconstateerd, dat de
opvattingen en inbreng van
vele kerkleden aan de basis
inzake het vraagstuk van
oorlog en vrede door vele
kerkelijke organen worden
genegeerd of ter zijde gesteld.
Zo ontstaat de indruk, dat
voornamelijk een financiële
inbreng nog gewaardeerd
wordt, aldus het ICTO.
In zijn open brief constateert
het ICTO, dat kerkelijke eli
tes politieke uitspraken doen
in naam van de gehele ge
loofsgemeenschap. hoewel
deze uitspraken slechts door
een deel van de kerkleden
worden gedragen en ze zijn
gebaseerd op theologische in
zichten die door velen wor
den afgewezen. In de ver
kondiging van het evangelie
kan de kerk de beste bijdrage
tot de vrede leveren, aldus
het ICTO, dat de kerken op
roept zich terwille van hun
eigen organisatie en van de
democratische samenleving
bescheidener op te stellen.
Dat zal de geloofwaardigheid
van eventueel noodzakelijke
politieke uitspraken zowel
binnen als buiten de kerken
alleen maar ten goede ko
men, aldus het ICTO in zijn
open brief.
Kardinaal Glemp betreurt
opstelling raketten in
enkele Europese landen'"
De Poolse primaat, kardinaal Glemp, heeft gezegd de plaat
sing van raketten voor de middellange afstand in „enkele Eu
ropese landen die een reeds lange en bekende christelijke cul
tuur hebben" te betreuren. Hij deed dit in een preek ter gele
genheid van Driekoningen in de kathedraal van de Heilige
Johannes in Warschau
Glemp vergeleek de plaatsing met het zwaard van Damocles,
een zwaard, dat aan een touwtje boven het hoofd van de
mens hangt en dat dreigt te vallen, omdat niemand „de sterk
te van het touwtje kent noch die van de zenuwen van hen die
het zwaard kunnen laten hangen of laten vallen". Glemp
sprak er zijn veroordeling over uit, dat de mensheid met do
delijke middelen wordt bedreigd en noemde de kernoorlog
een misdaad tegen God en de mensen. Hij herinnerde eraan,
dat een van de bijdragen van de Poolse natie tot de instand
houding van de vrede de Nobelprijs is. zonder dat hij Lech
Walesa, die de Nobelprijs voor de vrede 1983 won, noemde.
In zijn preek ging kardinaal Glemp niet in op zijn ontmoeting
met generaal Jaruzelski, vorige week. In dit gesprek, dat bij
na vijf uur duurde, zou naar verluidt onder meer gesproken
zijn over de vrijlating van de politieke gevangenen in Polen
en over de wens van de Poolse regering, dat het Vaticaan
spoedig diplomatieke betrekkingen met Polen zal aanknopen.
Volgens kerkelijke kringen in Warschau zal kardinaal Glemp
midden januari naar Rome gaan om de paus in te lichten over
zijn gesprek met generaal Jaruzelski.
Paus doopt 26 kinderen
Tijdens een plechtige eucharistieviering in de St.-Pieterskerk heeft paus Johannes Paulus II gis
teren zesentwintig kinderen gedoopt. Twintig dopelingen waren van Italiaanse afkomst, de overi
ge zes kwamen uit Polen, Canada, de Duitse Bondsrepubliek, Zwitserland, Frankrijk en Ierland.
Gistermiddag was de paus aanwezig bij een kinderfeest ter gelegenheid van het Heilig Jaar van
de Verlossing, waaraan duizenden kinderen deelnamen. De kinderen uit Italië en vele andere
landen waren gestoken in de klederdracht van hun land en spraken de paus in hun eigen taal
toe.
Boekenschat van
Warmond (60.000
banden) naar
universiteit
Lintburg
De Rijks Universiteit Lim
burg in Maastricht heeft de
boekencollectie (ruim zestig
duizend banden) van het
vroegere Groot-Seminarie
Warmond van het bisdom
Haarlem kunnen aankopen.
Er bevinden zich zeer veel
waardevolle werken onder
vanaf de zestiende tot de
twintigste eeuw met name op
het gebied van theologie en
filosofie. Voorts belangrijke
naslagwerken, bronnenstu
dies en uitgaven van hoog ni
veau met betrekking tot de
kerkgeschiedenis, de historie
van het recht en de letter
kunde, aldus een mededeling
van de RUL.
Volgens de zegsman van de
Rijks Universiteit Limburg
zijn de rechtshistorische wer
ken van een kwaliteit, die bij
geen van de andere nog jon
ge Nederlandse universitei
ten te vinden is. Hij noemt de
aankoop van de boekencol
lectie een grote aanwinst
voor Zuid-Limburg.
Al eerder verwierf de Lim
burgse universiteit de biblio
theken van de filosofische en
theologische opleidingen van
de paters jezuïeten in Nijme
gen en Maastricht. Samen
met de collectie Warmond
een boekenbestand van
250.000. De werken die voor
de huidige studierichtingen
van belang zijn worden bin
nenkort geïnventariseerd en
toegankelijk gemaakt. Daar
voor is een driejarig project
opgezet. Het toegankelijk ma
ken van het hele bestand zou
enkele tientallen jaren ver
gen, maar daarvoor ontbre
ken thans de middelen. De
universiteit zal dit doel
trachten te verwezenlijken
na afloop van het driejarige
project.
De Raad van Kerken in Ne
derland heeft besloten de ge
plande reis van een delegatie
van de raad naar het Midden-
-Oosten niet door te laten
gaan wegens de onzekere si
tuatie daar. Aan de Raad van
Kerken van het Midden-Oos
ten is medegedeeld, dat de
reis enkele maanden is uitge
steld tot er sprake is van een
stabielere situatie. Het was de
bedoeling, dat de delegatie,
bestaande uit prof. dr. D. C.
Mulder, ds. C. B. Roos en mgr.
G. A. van Kleef, samen met
ds. J. M. Snoek als adviseur,
op 20 januari zou vertrekken.
Er zou een bezoek worden ge
bracht aan Jordanië, Egypte,
Israël, Libanon en Syrië.
KORTE METTEN
Moeder Teresa (73), bekend
door haar werk onder de ster
venden en de armen van Cal
cutta, wordt donderdag on
derscheiden met het eredocto
raat van de universiteit van
New Delhi. Met haar ontvan
gen nog dertien anderen het
eredoctoraat. In 1979 werd
Moeder Teresa de Nobelprijs
voor de vrede toegekend.
Dr. M. P. M. Muskens, rec
tor van het Nederlands colle
ge in Rome, is benoemd tot
ere-prelaat van paus Johan
nes Paulus II. Dr. Muskens
(48), priester van het bisdom
Den Bosch, is afkomstig uit
Elshout, gemeente Drunen.
Sinds 1977 is hij rector van
het Nederlands College in
Rome. Daarvoor was hij van
1969 af verbonden aan het se
cretariaat van de Indonesi
sche bisschoppenconferentie.
Behalve de functie van ere-
-prelaat kent het Vaticaan
ook de (lagere) ere-functie
van geheim kamerheer van
de paus. Aan de benoeming is
verbonden, dat dr. Muskens
de titel van monseigneur mag
voeren en (bisschoppelijk)
paars mag dragen. Nederland
kent enkele tientallen ere-
-prelaten en geheim kamer
heren van de paus.
Het aantal lutheranen in de
wereld is in 1983 gelijk geble
ven. Dat blijkt uit cijfers die
de informatiebureau van de
Lutherse Wereldbond bekend
heeft gemaakt. Volgens de
Lutherse Wereldbond hadden
de lutherse kerken in 1983
net als in 1982 circa 69 mil
joen aanhangers. Van hen be
horen er 54.4 miljoen tot de 97
kerken, die lid zijn van de
Lutherse Wereldbond. Vol
gens de cijfers neemt het le
dental van de lutherse kerken
in Afrika en Zuid-Amerika
toe, maar daalt de aanhang
van de lutherse kerken in Eu-
miljoen). De grootste lutherse
kerk is die van Zweden, die
zeven miljoen leden heeft.
Jongeren tussen zeventien
en zevenentwintig jaar wor
den betrokken bij de komen
de dubbele jubileumviering
van de Abdij van Berne in
Heeswijk-Dinther, die zoals
gemeld 850 jaar geleden werd
gpstieht. Het contactblad voor
jóngeren „De Uithof". Abdij
straat 49, 5473 AD Heeswijk-
Dinther, meldt diverse the
matische weekends, onder
meer over de betekenis van
de stichter van de abdij, de
Heilige Norbertus, die in het-
jaar van de stichting van de
abdij overleed, alsmede over
leven en dood en nieuwe le
vensstijl. Op 17 en 18 maart
wordt een weekeind gehou
den voor jongeren die actief
zijn in liturgiegroepen en jon
gerenkoren. Van twee tot en
met zes juli zal voorts in Hees-
wijk een groots tentenkamp
voor jongeren worden georga
niseerd.
Koude nacht
DE BILT De wat koi
lucht, die over ons land i|
festroomd zal zich niet
_!unnen handhaven
nacht van maandag op dii
komen er flinke opklari
voor en daalt de temperi
tot ongeveer 2 graden
het vriespunt. Dinsdagocl
is er nog wat zon,
neemt de bewolking vai
westen uit toe, maar het L'
tot zonsondergang waarscje,
lijk op de meeste pla|.e
droog. Met een zuiden{_
zuidwestenwind wordt
koude lucht uit Frankrijk]/"
gevoerd, waarin de mio^-
temperatuur uiteenloopt
circa 2 graden in het oostej
ongeveer 5 graden aari j
kust. De wind
loop van de c
land toe tot matig,
aan de kust en op 1
meer tot vrij krachtid
krachtig, windkracht 5 a (j
dinsdag breidt een zeer ki
tige westelijke luchtstro(
zich over West-Europa
Voor de rest van de O
moet daarom op periodes^
regen en veel wind gereU
worden.
lamp lamp
Deelen
Eindhoven
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Barcelona
Madrid5"'9
Malaga
Casablanca regen
Jri
:°ic
M
P1
1
j'
- oo
- oir)
I
"21,
:Tu
>0
Geen krant ontvangen iel
tussen 18.00 en 19.00 uur,b<
terdags tussen 14.00 en 1h
uur, telefoonnr. 071-12224èe
uw krant wordt nog dezé,
avond nabezorgd. fes
Leiden heeft vanaf morgen
een tastbare herinnering aan
Marinus van der Lubbe. Met
ingang van 10 januari draagt
het binnenterrein van het
voormalige Sjardincomplex
de naam ..Van der Lubbehof".
Koos de Vink. een vriend van
Van der Lubbe. zal het straat
naambordje onthullen. Van
der Lubbe werd op 10 januari
J934 in Leipzig door de Nazi's
onthoofd omdat hij op 27 fe
bruari 1933 de Rijksdag in
Berlijn in brand zou hebben
gestoken.
Omdat er sinds de dood van
de bekende Leidenaar Van
der Lubbe vijftig jaar zijn ver
streken, wordt het Van der
Lubbe-dossier van Maat
schappelijk Hulpbetoon (de
voorloper van de Sociale
Dienst) openbaar. Dit dossier
is overigens niet altijd als top
geheim behandeld. Citaten er
uit kan men in de literatuur
over Van der Lubbe aantref
fen. Voor het eerst wordt nu
echter het volledige dossier
gepubliceerd. Zonder enige
opsmuk. Die is ook niet nodig,
het relaas spreekt voor zich.
Het dossier bestaat uit een
zeer uitvoerig en steeds
nauwkeurig bijgehouden
doorlopend rapport en een
aantal losse stukken. Deze
stukken zijn het minst inte
ressant en geven eigenlijk al
leen maar enige toelichting op
het rapport. Dat rapport werd
op 3 mei 1930 aangelegd toen
Van der Lubbe, die een inva-
liditeitsuitkering van ƒ7.44
per week kreeg, een verzoek
om steun indiende. Het dos
sier kreeg nummer 5578X. Uit
de hoogte van dat nummer
blijkt wel, dat Maatschappe
lijk Hulpbetoon veel klanten
en dus erg veel dossiers had.
Deze duizenden rapporten
zijn vernietigd. Alleen het
dossier van Van der Lubbe
(die in het rapport meestal
Van der Lubben wordt ge
noemd) is bewaard gebleven.
De laatste aantekening in het
dossier werd op 20 januari
1933 gemaakt. Op 27 februari
ging de Rijksdag in Berlijn in
vlammen op en werd Van der
Lubbe opgepakt.
Het Dossier Van der
Lubbe
3 Mei'30. Van der Lubben verzoekt
steun. Hij is sinds 3 jaar le Leiden
woonachtig, gedurende welken tijd
hij de kost verdiende met los werk;
o.a. heeft hij ook een tijd gevent met
Het omschrijvingsbiljet van het door Maatschappelijk Hulp
betoon opgestelde dossier over Van der Lubbe.
Van 23 Dec'29 tot 18 Maart'30 was
hij werkzaam aan de „Litol" Mare-
dijk loon 20 per week, ontslagen
wegens slapte. Was in dien tijd kost
ganger bij de Boer, Kruisstraat 41,
kostgeld /ll. Volgens de kostbaas
was Lubben een zeer nette oppas
sende jongen die zuinig leefde. Toen
zijn gespaard geld op was en geen
uitzicht op werk moest hij zijn kost
huis verlaten en betrok ee
vergaderlokaal
renjeugdbond. No. 1 van die lijst
stond v/d Lubben voor een bedrag
van ƒ0.50. Door de politie werd een
en ander aan ons meegedeeld.
19 Januan'31. Hel voorstel is de on
dersteuning te beëindigen wegens
het verzwijgen van de uitkeering
der Rijksverzekeringsbank a ƒ7.44
in 6 dagen.
20 Januari'31. Besloten zoowel de
ondersteuning als de stempelkaart
in te houden.
11 Maarl'31. Man verzoekt Acte van
Onvermogen voor buitenlands pas
poort. Kosten ƒ2.40.
12 Maart'31. Secretaris deelt mee.
dat de oude pas van v/d Lubben
niet goed meer bruikbaar was, was
vies. smerig, daarbij over 2 maanden
afgeloopen. zoodat het hem beter
voorkwam meteen een nieuwe pas
te verstrekken, kosten zijn gelijk.
Acte van Onvermogen afgegeven.
17 December'31. v/d Lubben vraagt.
lardappelen. Dit leverde echter bank Ten politiebureele had men
hetzelfde vernomen. Zekerheid had
men echter nog niet. V/d Lubben
werd tijdens het relletje op Woens
dag 7 Januari gearresteerd. Boven
dien kon men nog meedeelen dat 100 handelsgeld. Is
v/d Lubben des middags aan de fa
brieken van Clos en Leembruggen
communistische propaganda maakt,
hij is reeds meermalen door de poli
tie verjaagd. Ook aan het stempello
kaal is hij momenteel een van de
kamer grootste oproermakers. Nog kan
worden gemeld dat hij meestentijds
uitleenbibliotheek in te richten.
Is zelf reeds in het bezit van ver
scheidene boeken, doch moet na
tuurlijk een uitgebreide collectie
voorradig hebben. Tevens moet hij
een woning huren en wat installa-
verschillende landen
Communistische Jeugdvereniging de kost krijgt bij zijn commumsti- hebben gezwalkt, doch zou niet ge-
Sr 1oo „.g_. boven jjet werkt hebben. Aan de Bank van
Leening heeft hij ƒ300 gevraagd,
doch dat verzoek werd 12 december
afgewezen. Het voorstel is het ge-
..De Zaaier" Bouwelouwesteeg 32, sche vrienden. Hij
huur 2 per week Moeder is reeds 9 Comm. Jeugdgebouw Bouwelouw
overleden. Vader uit de ouder
lijke macht ontzet. Aanvrager is
sinds 13 Jan'30 georganiseerd in Alg.
Ned. Fabrieks Arbeiders boncj, dus laars
niet trekkend. Hij kan hoogstwaar- van
schijnlijk over een maand weder aan
den arbeid bij „Litol" Aangezien
aanvrager reeds sinds 18 maart'30
werkloos is, is het voorstel hem te
steunen met 6 per week.
6 mei'30 Voogdijraad 's Bosch. M.
van der Lubben is bij vonnis Aron-
dissementsrechtbauk te Den Bosch
dd 13 januari 1922 ontzet uit de ou
derlijke voogdij over de 3 minderja
rige jongens Cornelis Johannes 19-8-
07, Johannes Markus 23-7-05 en Ma
rinus 15-1-09. Tot voogdes werd be
noemd de Protestantsche Vereen;
ging Kinderzorg voo
bant en Limburg te
bosch. Zooals uit een en ander blijkt
zijn genoemde jongens thans allen
•rdeqarig. weshalve èn de Voog-
Maandag 12 Januari verkocht hij
werkloozenkrant aan slempe-
steuntrekkers tegen de prijs
van z cent. Hierbij een exemplaar.
13 Jan'31. Besloten v.d. Lubben te
blijven steunen, doch iedere week
bij de politie te informeren of hij
verzet gepleegd heeft of onrust ge
stookt, en zoo ja, dan geen steun ge
vraagde niet toe te staan. 20 Dec 31
Afgewezen.
31 Dec'31. Van der Lubben vraagt
ƒ50 te mogen ontvangen. Hij is
voornemens een (communistische),
leesbibliotheek op te richten, waar
voor hij ter installatie ƒ50 verzoekt.
Zijn eenigste inkomen is thans ƒ7,44
per week van de Rijksverzekerings
bank. Voorstel armbezoeker het ge
vraagde bedrag niet te verleenen. S
dijraad en de Vereeniging Kinder
zorg thans geheel buiten deze aange
legenheid staan.
3 Jum'30. Ongehuwde jongen 21
jaar. Voorstel afdalend 6. 4 en ƒ2.
3 Jan'31 Van der Lubben vraagt we
derom steun. Na zijn laatste steun in
Juni'30 heeft hij eerst twee weken
hechtenis ondergaan heeft daarna
1 maand bij den zandschepper
Hoenders te Sassenheim gewerkt te
gen een loon van plm ƒ20 per week,
waarop hij naar Frankrijk (Calais) is
getrokken van 11 Sept-26 Oct
daaraanvolgend waar hij aan de
haven betonwerk heeft verricht.
Daarop is hij naar Leiden terugge
keerd en heeft sindsdien niet meer
gewerkt, behoudens 1 dag bij zijn
vriend J. Vink. Gortestraat 1 (schuit
gelost). Is ongeorganiseerd. Voorstel
armbezoeker: Wederom te steunen
met ƒ6 per week.
6 Jan'31 Besloten met 6 per week
13 Januari'31. Het vermoeden be
staat dat v/d Lubben een uitkeering
ontvangt van de Rijksverzekerings-
19 Januari'31. Rijksverzekerings
bank Amsterdam 17 Januari'31. In
antwoord op uw terzijde aangehaald jan'32 Afgei
schrijven berichten wij U. dat be- 15 Jan'32. Lubbe wil
doelde M. v/d Lubben sedert 18
Juli'30 in het genot is van een rente
krachlens de ongevallenwet 1921
van 1.24 per dag, de zondagen niet
Noord-Bra- meegerekend. Het ligt niet in de be-
Hertogen- doeling deze rente te herzien.
19 Januari'31. Vrijdagavond is Lub
ben gearresteerd wegens het ver-
koopen van steunbonnen voor
werkloozen. Bij fouillering vond
men een lijst om in te teekenen voor
steun aan de Communistische Boe-
bloemen
gaan handelen en verzocht daarvoor
ƒ25, tevens een costuum. bedden
goed plus een paar dekens. Het
voorstel is niet te verstrekken. 19
Jan'32. Afgewezen voor een maand.
Over gestemd. Vóór mevr. Brag-
gaar-de Does.
Juni'32. Door wethouder Goslinga
werd medegedeeld dat te Gouda in
het van Iterson Ziekenhuis is over
leden Hendricus Cornelis van der
Lubbe. geboren 30 Oct 1859 te 's
Dit pleintje in het voormalige Sjardincomplex heet vanat
morgen Van der Lubbehof.
Gravenhage. Dabr het vermoeden
rees dat dit misschien de vader van
v/d Lubbe kan wezen, die voorheen
door Maatschappelijk Hulpbetoon
gesteund werd. is hierna een nader
onderzoek ingesteld. Gebleken is
echter dat het vermoedelijk een oom
van v/d Lubbe is, doch in geen ge
val de vader.
20 October'32. Van der Lubben ver
zoekt een bedrag van plm 50 voor
het inrichten van zijn „woning" be
nevens om zich opnieuw in de
kleeren te steken. Hij is sinds een
maand weer te Leiden woonachtig,
na 3 maanden in de gevangenis te
hebben doorgebracht voor het ver
nielen van ruiten van het gebouw
Maatschappelijk Hulpbetoon. Hij
heeft nu een pakhuis gehuurd van
Onderwater, waarin hij zich geïn
stalleerd heeft. Het benedengedeelte
wil hij vferhuren aan zakenlui en
zichzelf boven installeeren. Daartoe
heeft hij natuurlijk verschillende
dingen noodig. Ook wil hij een ver
gaderzaal inrichten, v/d Lubbe
heeft niet meer Communistische
neigingen. Hij beweegt zich nu op
ander terrein. Het communisme kan
de zegepraal niet brengen, oreert
v/d Lubbe nu. Hij wil zich nu
dienstbaar maken aan de geestelijke
verheffing van de arbeiders en
tracht dit te bereiken door het geven
van cursussen, praatavonden enz.
Een gedeelte van het gevraagde zal
derhalve benut worden voor zijn
propaganda. Aanvrager zal echter
niet zonder geld zitten, hij heeft in
ieder geval uitkeering van de onge
vallenwet. Tijdens verblijf in de ge
vangenis heeft de uitkeering van de
ongevallenwet stop gestaan, volgens
Art. 28 le lid v/d Ongevallenwet.
Het voorstel is geen bedrag in geld
le verstrekken, doch alleen een pak
van 't Brokkenhuis te verstrekken.
1 November'32 Afgewezen
10 November'32. v/d Lubbe is in
hongerstaking gegaan en heden op
genomen in het Academisch Zieken
huis, is aldaar direct gaan eten. Aan
de Geneeskundige Dienst is op
dracht gegeven beslag te leggen op
de uitkeering van de Rijksverzeke
ringsbank ter dekking van de ver-
pleegkoslen.
14 November'32. Van der Lubbe is
uit het Academisch Ziekenhuis ont
slagen en heeft bijgaande brief ge
bracht waarop hij Woensdag ant
woord komt halen.
15 November'32. Brokkenhuis toege
staan en hoognoodig meubilair voor
zijn kamer als eigen gebruik. Bedrag
ƒ12.50. 7/12 Bet. 6
10 November'32. v/d Lubben, ge
noegzaam bekend, is opgenomen ge
weest in het Academisch Zieken
huis, omdat hij in hongerstaking was
gegaan en overbrenging naar 't Aca
demisch Ziekenhuis noodig werd ge
oordeeld. waar hij echter volgens
rapport 10 November direct is gaan
eten en weer werd ontslagen Het
advies is 7,44 per week te laten bij
dragen.
8 Deeember'32. Door Mevr. Stiasny
is medegedeeld, dat v/d Lubbe op
het Brokkenhuis beweerde onder
goed gevraagd te hebben en niet al
leen een pak. Wenschte geen pak te
accepteeren indien hem geen onder
goed werd verstrekt
20 Januari'33. v/d Lubben opgeno
men in het Ziekenhuis. Het voorstel
is ƒ0,75 per dag le laten bijdragen.
Rinus van der Lubbe is we
reldwijd bekend geworden
door de Rijksdag-brand. Veel
Leidenaars uit die tijd ken
nen hem echter al van voor
deze gebeurtenis. Hij vestigde
de aandacht op zich door zijn
actie tegen Maatschappelijk
Hulpbetoon (Sociale Dienst),
waar hij de ruiten ingooide,
en door zijn hongerstaking.
Ook speelde hij in de beginja
ren dertig een niet volledig
weg te cijferen rol in de com
munistische jeugdbeweging.
Marinus (roepnaam Rinus)
van der Lubbe werd op
woensdag 13 januari 1909 ge
boren in Leiden als zoon van
Petronella van Handel en
Franciscus Cornelis van der
Lubbe. Zijn wieg stond in het
nu nog bestaande huis
Morschstraat 38. Voor zijn in
het Brabantse Gemert gebo
ren moeder was het haar
tweede huwelijk. Het is niet
bekend waarom zij haar man
(Johannes Peute) en (gedeel
telijk) haar gezin in de steek
liet voor de zwerver Van der
Lubbe. Deze had van 10 ok
tober 1896 tot 16 april 1899 in
de gevangenis in Veenhuizen
gezeten.
Op 1 juni 1904 trouwden Pe
tronella van Handel en Fran
ciscus van der Lubbe. Uit dit
huwelijk werden vier kinde
ren geboren: Johanna Maria
(12 augustus 1904, zij over
leed twee weken later), Jo
hannes Marcus (23 juli 1905),
Johannes Cornells (19 augus
tus 1907) en Marinus. Het ge
zin woonde in een korte pe
riode op bijzonder veel adres
sen: St Aagtenstraat 31, Korte
•Scheistraat 1 en 5, Morsch
straat 18, Nieuwe Rijn 100,
Vliegenthartshof 16, Pieters
kerkgracht 12, Morschstraat
38, Groenhazengracht 10,
Korte Scheistraat 1, Lange-
brug 55, Korte Scheistraat 1.
Op 10 oktober 1910 vertrok
het gezin naar Alphen aan
den Rijn. Een paar maanden
later al vestigde de familie
zich weer in Leiden. Spil-
steeg 17 was het nieuwe
adres. Verhuizingen naar
Lammenmarkt 32 en naar
Kruisstraat 13 en 53 volgden.
Op 20 juni 1912 werd de wo
ning Leegewerfsteeg 22 be
trokken en op 14 augustus
1912 vertrok men naar Bre
da. Daar viel het gezin defi
nitief uit elkaar.
Een dochter uit het eerste
huwelijk van Petronella van
der Lubbe, Johanna Peute,
vestigde zich op 19 februari
1913 uit Breda in Leiden. In
Oegstgeest ontmoette zij Ja
cobus Lambertus Sjardijn,
wasknecht bij Endegeest.
Koos Sjardijn en Johanna
Peute trouwden en gingen in
het huis Rhijnzichtweg 159
wonen. Op dit adres ontferm
den zij zich over Rinus toen
die in Den Bosch na de dood
van zijn moeder min of meer
verschoppeling werd. Rinus
bleef er tot 1927 wonen.
Daarna vestigde hij zich in
Leiden.
Jeugdbeweging
Rinus sloot zich op 16-jarige
leeftijd aan bij de communis
tische jeugdbeweging. In die
periode overkwam hem een
ernstig ongeval; hij kreeg een
emmer kalk over zijn hoofd
en alleen drie zware oogope
raties zorgden ervoor, dat hij
niet blind werd. Van der
Lubbe kreeg een wekelijkse
uitkering van ƒ7,44 toegewe
zen. Door het aannemen van
allerlei karweitjes trachtte hij
aan de kost te komen. Rinus
was zeer actief in de commu
nistische beweging. Hij leidde
stakingen en demonstraties,
gooide de ruiten in bij Maat
schappelijk Hulpbetoon en
gaf cursussen aan jongeren.
Evenals zijn vader beschikt
Van der Lubbe over een ru:
teloze natuur. Hij maakt
verschillende trektochte
door Europa. Begin 193
kreeg hij opnieuw last va
zijn oogkwaal en werd weef
in de oogkliniek opgenomerr
.Na zijn ontslag uit deze kif
niek reisde hij naar Duï
land. Op 27 februari 19
werd Rinus opgepakt bij h<
brandende parlementsgë
bouw in Berlijn. Na een pro
ces van 44 weken werd dL
24-jarige Van der Lubbk
schuldig bevonden en op ll*
januari 1934 werd hij i|
Leipzig onthoofd.
De brand in de Rijksdag haiE
verregaande gevolgen. M^>]
de verkiezingen in het vere
schiet schoof Hitier de schuif
in de schoenen van de cor
ami
munisten en behaalde eer
grote overwinning bij de veff«
kiezingen. Over de Rijksdagp
brand zijn verschillend^
theorieën ontwikkeld. Veleie
zijn van mening dat Van de;
Lubbe de brand niet heef
gesticht. Ook wordt beweercf
dat hij is gebruikt door dh
Nazi's. p
De Amerikaanse openbar^
aanklager bij het tribunaal ii„
Neurenberg, Robert M.W
Kempner, is ook die meninl
toegedaan. Afgelopen donf
derdag verklaarde hij, da)
Hermann Göring, Hitler]
rechterhand, de brand heefU
laten aansteken. Kempner
heeft koningin Beatrix ge^
.vraagd een nieuw proces o|
gang te brengen om Van deL
Lubbe te rehabiliteren. Vol
gens Kempner is Van de
Lubbe in Nederland gewor
ven door Nazi's, die zich al
communisten uitgaven
hem geld gaven voor de rei
naar Berlijn.
KEES VAN HERPEI
