graag
op mijn
identiteit
worden
vastge
pind"
Inali
VOORZITTER BETAALD
VOETBAL ANDBÉVANDEELOUW:
ZATERDAG 7 JANUARI 1984
1ST Het sportjaar 1984 is
Jonnen. Een jaar waarin het
derlandse voetbalelftal op
Europees kampioenschap
Frankrijk ervaring zou
In opdoen, maar ondanks
door de spectaculaire ge-
irtenissen van de laatste
ken van 1983 juist de boot
|te. En het was toch al zo'n
jbulent jaar geweest voor de
jtballerij. De KNVB kreeg
Lzakenkabinet", nadat mr.
c Vilé was afgetreden als
Drzitter van de sectie be-
jld voetbal. Tot veler ver
ging werd als zijn opvolger
|ntroduceerd André van der
pw, ex-burgemeester van
tterdam, ex-minister van
ituur, recreatie en maat-
lappelijk werk, PvdA-man
in zijn huidige functie
irzitter van de Rijnmond-
d.
der Louw vond in Zeist geen
preid bedje. Bij het afronden
I de contractbesprekingen met
i bondssponsor ontstonden der-
te grote tegenstellingen, dat er
breuk kwam binnen het sectie-
tuur. De werknemersvertegen-
»rdigers liepen weg en zijn tot
de dag van vandaag niet terug-
eerd. Sony werd sponsor van de
VB, Philips was boos, er volg-
i korte gedingen en heel voet-
minnend Nederland zat voor de
eelste keer met de neus op de
ma's.
len genoeg om André van der
iw even terug te laten kijken op
half jaar, voorzitterschap van
betaalde voetbal en te laten in-
n op de problematiek die voor
loog opgelaaide ruzies heeft ge-
gd. Van der Louw verontschul-
t zich tijdens het gesprek enige
en tegenover „de lezer" vanwe-
sijn breedvoerige, soms erg corn
ice antwoorden. „Maar om een
delijk beeld te schetsen, moet ik
uitvoerig beschrijven", zegt hij.
itbal op bestuurlijk niveau in de
;n tachtig.
;t was van mij vooral een be
fte te zien of ik er in zou slagen
betaalde voetbal zo schoon mo-
jk te houden en het bestuurlijk
,e doen, dat we van alle smetten
rden verlost".
lishouding
heb in de eerste bespreking ge-
id: „Ik moet er op kunnen reke-
I dat als er zich weer van die
irt-geldachtige toestanden voor
in en wij worden voor een keuze
laatst, ik word gedekt door een
'1 bestuur en dat we er alles aan
len doen om aan zulke praktij-
i een einde te maken". Daar is
ir iedereen „ja" op gezegd. Maar
wil nog niks zeggen over de ge-
dheid van de financiële huis-
iding. Dat die zaak er slecht
irstond, is duidelijk",
dacht dat het goed was dat een
n als Henk Hut penningmeester
[eworden. Hut is in het dagelijks
en accountant en kan zich ook
ben vrije-tijdsfunctie geen licht-
bige grappen permitteren. Se
is is hij oezig stelselmatig de
'js te wijzen op de noodzaak van
goede financiële huishouding.
Situatie is nu ongeveer zo, dat
jaarlijkse begrotingen in even-
ht zijn, dus geen tekorten meer
tonen en ook door het BBI zijn
dgekeurd. Waar we nog mee
en zijn de gigantische tekorten
het verleden en voor we daór
zijn is er nog een lange weg te
h
s je vergelijkingen gaat trekken
andere zaken die in de maat-
appij de moeite waard zijn, dan
jgt voetbal en op zich is het
tastisch dat het zo is een bo-r
i-evenredige aandacht. Waar-
r iedereen die in de voetbalwe
reld wat voorstelt misleid als hij
is door de aandacht die zijn uitla
tingen en gedragingen krijgen
zich echt ontzettend belangrijk en
gewichtig voelt. Een tweede punt
is, dat de voetbalwereld bepaald
wordt door een wirwar van belan
gen, monsterverbonden en tijdelij
ke coalities, die weer uiteenvallen
op het moment dat er weer iets an
ders aan de orde is. Dat geeft een
grote mate van onberekenbaarheid
aan het gebeuren. Een voorbeeld:
kleine clubs kunnen nét als spelers
er belang bij hebben dat onze rela
tie met de externe geldgevers heel
goed blijft. Maar als er weer een
ander punt op de agenda staat, valt
dat front weer uit elkaar. Dat ver
klaart waarom bijna niets zonder»
tegenstellingen, conflicten en ru
moer gaat".
„Een commercievrije sportwereld
zou mij oneindig veel liever zijn.
Het is net als met het geld van de
externe geldgevers, al zou je spon
sors ook externe geldgevers kun
nen noemen: ie levert toch stukjes
onafhankelijkheid in. Dat kan niet
anders. Er gaan andere belangen
meespelen dan die van de sport
zelf. Maar ik ben ook wel realis
tisch en zie dat het kennelijk niet
lukt om het gebouw van het betaal
de voetbal overeind te houden als
deze inkomstenbronnen niet wor
den aangeboord. Ik heb geen zak
geld achter me staan, waardoor ik
die helpende hand van buiten 'af
niet nodig heb".
Sony-Philips
„En zo'n Sony-Philips-discussie
wordt weer mede bepaald door al
lerlei belangen en standpunten die
in het verleden-zijn ingenomen. Of
persoonlijke geschiedenissen die
mensen hebben met twee sponsor
bureaus. De KNVB had twee spon
sorbureaus toen wij aantraden. En
dat is natuurlijk een zaak waarvan
je van tevoren kunt weten, dat het
tot ellende kan leiden. Daar kon
den we geen klap aan doen, daar
werden we mee geconfronteerd. Er
was een sponsorbureau voor de
hele KNVB, amateurvoetbal èn be
taald voetbal".
„Zo'n zaak speelt ook weer in op de
verschillende belangen die er zijn
tussen amateurs en profs. Ik had
deze functie nooit geaccepteerd, als
betaald voetbal in Nederland op
een eiland werd gespeeld en be
stuurd. Ik doe dit alleen omdat ik
het leuk vind dat die verweven
heid tussen professionalisme en
amateurisme nog bestaat. In de
kunstwereld kun je zeggen, dat
grote kunstenaars jonge mensen in
spireren. Zo hoop ik dat dat met
het betaald voetbal Cruijff-ef-
fect enzovoort net zo werkt. En
ik vind dat je dat zoveel mogelijk
in één bond moet doen, omdat je
dan die dingen op elkaar kunt af
stemmen. Ik wil sterk opkomen
voor de hele KNVB, maar daar
wordt in de wereld van het betaal
de voetbal natuurlijk verschillend
over gedacht".
Informatie
Over de opgestapte bestuursleden
Jansen en Van de Berg, die in de
veronderstelling hebben verkeerd
dat ze ongevraagd de beschikbare
informatie zouden krijgen, zegt
Van der Louw: „Als je een aantal
bestuurders delegatie geeft in die
sponsoronderhandelingen, kun je
allerlei dingen vragen. Jansen deed
zaken in de begeleiding van het
Nederlands elftal. Als ik daarover
iets wil weten, moet ik bij De Vries
of Jansen zijn. Zo is dat in elke or
ganisatie, ik weet althans niet an
ders. Maar het kan zijn dat je niet
krijgt wat je hebben wilt. Nou, dan
is er een voorzitter die moet zor
gen, dat je het krijgt! Want je kunt
geen enkele organisatie zo geniaal
regelen, dat ieder lid van het be
stuur over alle informatie beschikt.
Dat kan niet! Ik bedoel, we krijgen
al veel te veel van die troepIk
heb trouwens ook niet de behoefte
daaraan, want zo kun je niet echt
besturen. Je moet proberen, en dat
is al ,zwaar genoeg, de grote lijn een
beetje in de gaten te houden. Als je
je in een bepaald detail wilt verdie
pen, dan moetje de informatie vra
gen. En ik had er de ziekte over in,
dat zo'n sfeertje is blijven hangen
dat hun informatie is onthouden.
Daarom was ik aangeslagen, omdat
ik me daar verantwoordelijk voor
voel!"
De werknemersorganisaties VVCS
(spelers) en WON (oefenmeesters)
hadden tamelijk hoge verwachtin
gen van de nieuwe voorzitter be
taald voetbal, vanwege zijn politie
ke achtergrond. Jansen voelde zich
naderhand in de steek gelaten en
verklaarde na de najaarsvergade
ring letterlijk: „Jullie hebben het
gehoord. Dit was pure demagogie.
De vergadering is door Van der
Louw en zijn makkers overspoeld".
Van der Louw daarover: „Iedereen
heeft recht op zijn emoties. Ik heb
de mijne en ook anderen in het be
stuur betaald voetbal roepen wel
eens dingen, waarvan ik denk: nou,
het zou nuchterder kunnen Dus
daar zit mijn probleem niet zo. Ik
vind wel, dat mensen zouden moe
ten proberen goede verliezers te
zijn. Ik had niet de indruk, dat het
de gebeurtenissen tijdens de verga
dering waren, die de zaak bepaal
den, maar dat de onrust bij de clubs
al vóór de vergadering voor een
groot deel was weggenomen. En
dat daarin Karei Jansens teleur
stelling zat. Er was de vrijdag vóór
de vergadering een gesprek ge
weest van de betaald-voetbalorga
nisaties met enkele van onze men
sen erbij".
Socialist
„Voor wat betreft mijn politieke
achtergrond: Als je nou voor Sony
of Philips moet besluiten, vind ik
niet dat je een beter soort socialist
bent wanneer je voor Philips
kiest". Toch voelden de werkne
mers over het geheel genomen hun
stem genegeerd. Van der Louw:
„Ja, maar ze hebben dit als toets
moment genomen. Het is dét mo
ment geweest, waarop ze hebben
gezegd: „We stoppen ermee". Als
het om twee multinationals gaat,
vind ik het niet gepast om daar het
socialisme bij te halen. Ik maak me
daarover vanuit mijn socialistische
standpunt verder geen enkele illu
sie. Wij worden daarbij ook geleid,
de een niet minder dan de ander,
door onze eigen belangen".
„Ik wil graag op mijn identiteit
vastgepind worden. Ik zal daar ook
nooit voor vluchten. Maar de
KNVB is natuurlijk geen socialisti
sche club en ik ben er ook niet in
gaan zitten met een soort geheime
socialistische missie. Ik vind wel,
dat de opvattingen die je uitdraagt
mogen worden getoetst aan datgene
wat je verder politiek en maat
schappelijk vindt. In het geval
Sony-Philips vind ik het onzin de
keuze die je daarin doet te verbin
den met je politieke opvattingen.
Die spelen natuurlijk absoluut geen
rol. Voorzover ze een rol zouden
hebben moeten spelen was er trou
wens veel meer nog voor het Sony-
contract te zeggen, omdat het wel
bij mijn maatschappelijke opvattin
gen past tegelijkertijd voor de be
langen van de amateurclubs en van
de profclubs op te komen. Want ik
vind een goed functionerend, floré-
renc) amateurvoetbal maatschappe
lijk zeker zo belangrijk als een flo
rerend betaald voetbal. Met het
Sony-contract konden beider be
langen worden gediend".
Dat André van der Louw vast wel
goed kan opschieten met Marten
Kastermans, de voorzitter van de
sectie amateurvoetbal, blijkt niet
helemaal te kloppen. „Dat moet je
niet romantiseren", aldus Van der
Louw. „Wij doen ons best om onze
belangen op elkaar af te stemmen,
maar zo af en toe doet er zich in
het bondsbestuur desondanks nog
wel eens een vervelend moment
Beste jaar
Jo van Marle, algemeen voorzitter
van de KNVB, noemde 1983 het
beste bestuurlijke jaar dat hij had
meegemaakt.
Van der Louw: „Kun je nagaan wat
het vroeger was. Ik denk dat dat
vanuit zijn visie heel begrijpelijk is,
omdat er nu van beide kanten po
gingen worden gedaan de zaak be
ter te laten lopen. Zo óf en toe doen
Ijo van Marie.
VOOrZTl98rhe. besw boM
SrSe fa- da, bi) bab
j meegemaakt.
er zich toch nog wel kleine territo
rium-ge vechtjes voor. Toen wij met
Sony spraken en de eerste bedra
gen over de tafel gingen, vond ik
niet dat het betaalde voetbal er
goed af kwam. Daarover hebben
we intern nog wel een robbertje
moeten vechten".
Terug naar Jansen en Van de Berg.
Er is een lijmpoging gedaan die is
mislukt. De werknemers .hebben
een eerlijker verdeling in het sec-
tiebestuur geëist. Dat wil zeggen
drie tegen drie met Van der Louw
als voorzitter en Hogewoning eruit.
Is die eis reëel?
„We hadden twee partijen aan ta
fel, de oefenmeesters en de spelers.
Wat er werd gezegd was niet altijd
precies hetzelfde. Het kan zijn ge
weest dat er mensen aan tafel zaten
die het prettig hadden gevonden
als Hogewoning was gevallen. Zo is
het niet uitgesproken. Wel is het
zo, dat van hun kant de suggestie
op tafel is gelegd om tot een gelijke
verdeling tussen clubvertegen
woordigers en werknemersorgani
saties te komen, met een voorzitter
daarboven. Je krijgt dan echter een
geïnstitutionaliseerde blokvorming,
zoals dat heet. Met een voorzitter
die, als hij voor het ene blok kiest
van het andere op zijn lazer krijgt
en als hij voor net andere kiest
door het eerste gekielhaald wordt.
Naar miin mening kan het zo niet
werken
„Ik wil er hierbij nog eens nadruk
kelijk op wijzen dat je naar mijn
mening in de voetbalwereld niet
kunt werken met de simpele tegen
stelling werkgevers-werknemers.
Waarbij dan de spelers de onder
drukte underdogs zijn en de voet
balorganisaties de weldoorvoede
kapitalisten. Gedweeë knechten
aan de ene en heersende bazen aan
de andere kant. Dat vind ik een ab
solute versimpeling van de situatie
in de voetbalwereld. Er zijn clubs
die leven op de armoedegrens of
daar nog beneden een uitermate
pover bestaan leiden, waarin men
sen actief zijn, die er persoonlijk
niets aan verdienen. En de ande
ren, de spelers en oefenmeesters,
die ik natuurlijk hun brood gun,
maar die wel nog aan het betaalde
voetbal verdienen. Kortom, de ver
houding werkgevers-werknemers,
die elders in de maatschappij een
bepaalde kleur heeft, draagt in de
voetbalwereld toch een iets genu
anceerder karakter en ik wens er
dan ook genuanceerder mee om te
Jansen boos
Karei Jansen is boos geweest over
het feit, dat voor Ierland-Neder-
land hem de begeleiding van het
Nederlands elftal is ontnomen.
Daarmee was hij natuurlijk al een
beetje in zijn wiek geschoten. De
schijn tegen het recht van het sec-
tiebestuur bedriegt misschien, maar
de schijn is er wel.
„Jansen is absoluut niet van zijn
functie ontheven. Mede op mijn
verantwoordelijkheid is er een ein
de gemaakt aan die grote delegaties
die met het Nederlands elftal naar
het buitenland gaan. Ik beschuldig
Jansen verder niet, begrijp me
goed, want die heeft ook een aantal
buitenlandse reizen aan zich voor
bij laten gaan. We hebben eerst het
besluit genomen dat we wat dit be
treft „kassie-an" wilden doen. Als
wij bij de clubs aandringen op een
soberder beleid, dan moeten wij het
goede voorbeeld geven. Ik kon zelf
niet naar Ierland, dus ging Hoge
woning als vice-voorzitter in mijn
plaats. Toen ging het om de vraag
of er twee technische mensen mee
moesten. Dat vonden we onzin. Dat
heeft desondanks bij Jansen zwaar
aangetikt, hoewel het niet met ont
heffing van zijn functie te maken
had. Wij kozen voor De Vries en
Jansen zou dan de volgende keer
weer gaan. De reactie die op die be
slissing volgde, vond ik weer ken
merkend voor de voetbalwereld.
We nemen hier in de Rijnmond
wekelijks tientallen van dergelijke
beslissingen, als de ene wethouder
naar het buitenland gaat en we te
gen de ander zeggen dat hij de vol
gende keer aan de bak komt. Maar
in de voetbalwereld is dat direct
een rel. En dat kan niet. Dan moet
je de kiezen op elkaar houden".
Vakantie
Op dat moment liep de sponsorzaak
al. De vergadering zonder Jansen
en Van de Berg, waarin de defini
tieve beslissing is genomen. Voor
zitter Van der Louw was daar
eveneens niet bij, omdat hij met va
kantie was. Je vraagt je af: hoe kan
iemand nou in zo'n beslissende pe
riode met vakantie gaan?
Van der Louw: „Wij waren al we
kenlang aan het discussiëren. In de
vergadering van 4 oktober hadden
we al groen licht voor Sony gege
ven, zij het dat er twee voorwaar
den waren. Ik heb het tot verve
lens toe herhaald: dat de zaak met
PSP (Pro Sport Promotions) gere
geld moest worden en dat er een
goed bedrag voor het betaalde voet
bal beschikbaar moest komen. Op
het moment dat ik met vakantie
ging, wist ik dat bedrag en was
daar tevreden mee. De toestand
met Pro Sport was toen danig uit
de hand gelopen, had een conflict-
vorm gekregen. De vraag was of
wij tegen het contract met PSP in
handelden. Dat was een vraag voor
juristen. Wij hebben ons vóór mijn
vakantie voorzien van een aantal
juridische adviezen. Van alle advi
seurs kregen wij unaniem te horen
dat we op de goede toer zaten. Toen
was die laatste voorwaarde van mij
vervuld".
„We zijn op dat punt trouwens ook
in het gelijk gesteld. Dat blijkt uit
de kort-gedingen die degenen, die
ze tegen ons hebben aangespannen,
hebben verloren. En uit de verkla
ring van PSP dat het contract met
Sony rechtsgeldigheid heeft. Ik ben
met vakantie gegaan met de in
druk, dat het Sony ging worden.
Maar er moest nog wel een officiële
bestuursvergadering voor worden
belegd. Ik heb duidelijk laten blij
ken dat ik mede-verantwoordelijk
heid voor de beslissing zou dragen.
Die vergadering was op zo'n korte
termijn noodzakelijk, omdat er toen
officieel met Philips was gepraat.
Wij dienden volgens het contract
binnen vijf dagen te beslissen. Dat
is voor de reglementscommissie
aanleiding geweest om in zo'n situ
atie, waarin de KNVB met de rug
tegen de muur stond en juridisch
kon worden aangesproken als er
niet binnen vijf dagen werd beslo
ten, die vergadering beslissingsbe
voegdheid te verlenen. Ik heb in
„Langs de Lijn" direct na mijn te
rugkeer van vakantie dat besluit
verdedigd. Dat Jansen en Van de
Berg niet konden komen om privé-
redenen, oké, maar als dat infor
matiebeeld nog niet voldoende was,
dan hadden ze die laatste, te kort
schietende informatie op die laatste
vergadering alsnog kunnen krij
gen".
Wijzigingen
Daarna kondigde Van der Louw
aan dat er binnen het betaalde
voetbal structurele wijzigingen die
nen te komen. Deze: „Ik neb ge
zegd, dat de gebeurtenissen in het
sectiebestuur betaald voetbal mij
erg deden twijfelen aan de struc
tuur en dat ik het nodig vond om
op een mogelijke verandering van
die structuur te studeren. Dit is niet
het eerste conflict in het sectiebe
stuur. Deze samenstelling dateert
van 1977 en als je het volgt dan zie
je, dat er zich een aantal crises heb
ben voorgedaan. Bovendien is er
rond de werknemers ook vaak ge
duvel geweest. Roel Wiersma raak
te op een gegeven moment het ver
trouwen van zijn achterban kwijt.
Toen hebben ze een professionele
vakbondsman genomen, Jo Witte-
veen, wie hetzelfde als Wiersma
overkwam. En Jansen en Van de
Berg hebben het vertrouwen in de
rest weer opgezegd. Met andere
woorden, er zijn op z'n minst dikke
vraagtekens te zetten bij de werk
baarheid hiervan. Ik ben nog niet
aan de conclusie toe, dat deze struc
tuur helemaal nooit zou kunnen
werken, maar dan moet je wel iets
doen aan de voorwaarden waaron
der".
„Dan kom je bij het probleem, in
hoeverre conflicten zijn ontstaan
door persoonlijke tegenstellingen
en waarom deze medezeggen-
schapsvorm zo'n vechtmodel is ge
worden. Mijn ideaal van werkelijke
medezeggenschap is dat je echt wat
te vertellen hebt, maar ook mede
verantwoordelijkheid draagt. Als je
eenmaal deze spelregels hebt aan
vaard en je hebt twee van de zeven
bestuurszetels, dan aanvaard je ook
het risico dat je overruled wordt
door de meerderheid. Ze moeten
dan zeggen: wij blijven knokken
voor onze opvattingen, maar wij lo
pen niet weg. De essentiële vraag
is, of je daartoe bereid bent".
Transfersysteem
De overheid wil humanisering van
het vergoedingensyteem, maar de
clubs voelen daar niks voor. Moet
het transfersysteem gehandhaafd
blijven? Van der Louw: „Neem de
situatie bij Sparta als voorbeeld.
Sparta heeft een scoutingsapparaat
opgezet, dat steeds weer met jong
talent komt. Zo heeft de club in de
loop der jaren enkele geslaagde
transfers tot stand kunnen bren
gen. Dat is de inkomstenbron van
Sparta. Schaf het systeem af en
Sparta ligt morgen absoluut op z'n
gezicht".
„Op zich vind ik het ook niet leuk
dat mensen met prijskaartjes rond
lopen. Ik wil wel meewerken om
dat vergoedingensysteem te versoe
pelen en op de langere termijn zelfs
weg te krijgen, maar ik vraag men
sen die dat bepleiten, wel de discus
sie met volle verstand te voeren.
Gelukkig is het dit bestuur gelukt
in de ledenvergadering een meer
derheid te krijgen voor een versoe
peling van het vergoedingensys
teem, hetgeen al behoorlijke span
ningen opriep. Met alle kramp en
pijn is er een reglementswijziging
voor gekomen, wat het vorige be
stuur niet gelukt is. Maar als je het
helemaal afschaft, zouden de bui
tenlandse clubs de Nederlandse af
romen. En je kunt dan de grenzen
wel sluiten, maar er wordt in Ne
derland niet op een eiland gevoet
bald. In UEFA-verband moet ge
tracht worden op één lijn te ko
men, dan kun je langzamerhand,
via een doordacht plan, aan een be
ter vergoedingenbeleid werken.
Maar hier in Nederland even die
zaak afschaffen, zonder je te be
kommeren om de effecten, ook
voor de spelers, dat vind ik te
triest".
Marge
Een vraag, die uit de koker komt
van de kleinere betaalde clubs.
Doet dit bestuur betaald voetbal
concreet iets voor de clubs, die, zo
als dat zo mooi heet, in de marge
van het betaalde voetbal vertoe
ven?
„Het antwoord is ja", aldus Van der
Louw. „In ons programma stond
het handhaven van twee divisies
met een aantal clubs, dat overeen
komt met de huidige situatie. Ove
rigens wél met een doorstromings
regeling, die ik zelf erg prettig vind
omdat het de scheidslijn tussen
amateurvoetbal en betaald voetbal
iets doet vervagen. En bovendien
voorkomt het dat steriele gedoe in
de staart van de eerste divisie,
waarvan je van tevoren al kunt
voorspellen, hoe die er aan het eind
van het seizoen uit zal zien. In die
zin kun je de kleinere clubs geen
zekerheid bieden, want door die
doorstromingsregeling zou het kun
nen dat ze plaats moeten maken
voor de amateurclubs die belang
stelling hebben betaald voetbal te
gaan spelen".
„Er zijn clubs die een stichtings
vorm hebben en geen amateuris
tisch achterland. Daar ligt inder
daad een groot probleem. Ik wou,
dat je beslissingen kon nemen waar
alleen voordelen aan kleven, maar
dat kan niet. En in dit geval kan ik
de problematiek ook niet ontken
nen. Ik maak me er misschien niet
ontzettend populair mee, maar ik
vind dat je toch tegen die clubs het
volgende moet zeggen: als je er per
jaar nog niet in slaagt een ton aan
recettes binnen te krijgen, en dat
strekt zich over een aantal jaren uit
2onder dat er verandering in komt,
is het dan nog verantwoord om be
taald voetbal te spelen?"
Superliga
En André van der Louw merkt tot
slot op: „Als het ooit tot een Super
liga zou komen, zou ik er niet meer
bij zijn, omdat dat soort een zelf
standigheidsbeweging is die loskop
peling zou betekenen van de rest
van het voetbal. Nee, dan ben ik
daar niet meer bij".
HENK MULDER
