Jackson keert
triomfantelijk
naar VS terug
i
Britse zeelieden in Victoriaanse
tijd waren niet zelden kannibalen
Russen
„onthullen"
spionagekomplot
in Nederland
Broodoproer in
Tunesië bedreigt
(schaarse)
politieke vri jhed
BUITENLAND
£eidoe<3owmtt
WOENSDAG 4 JANUARI 1984 PAGINA 8
Openbaar pak slaag
ISLAMABAD Een Paki
staanse majoor-b.d. heeft gis
teren ten overstaan van 3.000
belangstellenden in een voet
balstadion in Karatsji tien
klappen met een stok op zijn
achterwerk gekregen, omdat
hij seksuele betrekkingen
met zijn schoonzuster zou
hebben onderhouden. Het toe
passen van de volgens de
rechtbank meer als vernede
ring dan als het bezorgen van
pijn bedoelde straf, duurde
maar veertig seconden. Daar
na werd hij naar de gevange
nis teruggebracht om een aan
vullende gevangenisstraf van
vijf jaar uit te zitten.
Vastgebonden op een bok, ondergaat de majoor b.-d. zijn straf.
Ook China heeft
sleutelkinderen
PEKING De helft van alle kinderen onder de
tien jaar in Peking zwerft met de huissleutel rond
hun nek door de koude straten van de hoofdstad,
ten teken dat zij ouders hebben die tot laat werken.
Volgens het Dagblad van Peking loopt een kwart
van de kinderen gevaar niet goed te eten, doordat
zij hun eigen middagkostje bijeen scharrelen.
Oorzaak: de veranderde Chinese samenleving. In
het typische drie-generaties-gezin van voor 1960
lette grootmoeder op de kinderen als moeder werk
te. Nu zijn de gezinnen (op last van de overheid)
klein en werken alle volwassenen buitenshuis, al
dus de krant. In sommige buurten zijn nu kleine
schoolkantines ingericht. Veel ouders zijn bereid
onderwijzers te betalen voor de extra uren waarop
die daar op hun kinderen passen.
Argentinië wil
gesprek over Falklands
BUENOS AIRES De nieuwe
regering van Argentinië heeft
Engeland voorgesteld te onder
handelen over een vreedzame
overdracht van de Falkland Ei
landen en daarbij een speciaal
statuut voor de bewoners aange
boden. Daarin zouden bepaalde
garanties ter bescherming van
hun belangen worden gegeven.
Het is voor het eerst, dat Argenti
nië de 1.800 Falklanders garan
ties biedt, dat zij ook onder Ar
gentijns bestuur hun bestaan on
gehinderd kunnen voortzetten.
Herhaald werd, dat Argentinië
vastbesloten is de eilanden op
vreedzame wijze terug te krijgen.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON De
Amerikaanse presidents
kandidaat Jesse Jackson
staat een triomfantelijke
terugkeer samen met
de door Syrië vrijgelaten
Amerikaanse piloot Ro
bert Goodman in de
Verenigde Staten te wach
ten. Met zijn succesvolle
„pelgrimage" naar Da
mascus heeft de militante
negerdominee meerdere
vliegen in een klap gesla
gen. Tegenover zijn mede
dingers binnen de demo
cratische partij naar het
Amerikaans presidents
schap (Mondale, Glenn,
enz.) sloeg hij een weerga
loze publiciteitsslag; hij
dwong president Reagan
officieel „blijdschap" uit
te spreken over de afloop
van Jacksons onderne
ming, welke tevoren door
het Witte Huis was afge
keurd; hij „bewees" zijn
verkiezingsmotto, dat een
zwarte Amerikaanse pre
sident het aanzien van de
VS in de gehele wereld
zou verbeteren en de vre
de zou dienen.
populariteitspeilingen de ko
mende tijd sterk zal stijgen.
Dat hij een meerderheid van
de Democratische partij achter
zich zou krijgen, blijft echter
volslagen ondenkbaar, laat
staan dat hij het in de algeme
ne presidentsverkiezingen van
november aanstaande van de
Republikeinse tegenkandidaat
(opnieuw Reagan?) zou kun
nen winnen.
Amerika blijft een voor tach
tig procent conservatief den
kend land, en binnen die
meerderheid zijn die verschil
len tussen de democratische en
republikeinse hoofdstromin
gen maar gering. De Democra
tische partij bekommert zich
traditioneel meer om zwarten,
andere minderheden en ar
men, zodat Jacksons opgang
het risico meebrengt van een
splitsing in het democratische
huis. Dat zou voor de republi
keinen, partijpolitiek bezien,
uiterst comfortabel zijn, maar
hen wel het bestuur geven
over een sterk gepolariseerde
samenleving.
Intussen zal in de VS voorlo
pig nog hevig gediscussieerd
worden over de vraag of de
burger Jackson behalve de
vrijlating van de zwarte krijs
gevangene Goodman te beplei
ten, het recht had zich te be
moeien met de buitenlandse
politiek van de officiële demo
cratisch aangewezen Ameri
kaanse regering. Het gevoel
heerst bovendien dat Jackson
eens te meer gebruik heeft ge
maakt van de schroom die
veel blanke Amerikanen voe
len om een zwarte landgenoot
hard aan te vallen uit vrees
voor racist te worden aange
zien. Als pakweg Mondale in
Syrië „Amerikaans president"
was gaan spelen, dan zouden
er uit het Witte Huis veel
scherpere geluiden hebben ge
klonken. Jackson omhelsde in
Damascus Syrië's president
Assad, die door president
Reagan mede verantwoorde
lijk is gehouden voor de bom
aanslag op de Amerikaanse
vredestroepen in Beiroet,
waarbij in oktober jongstleden
240 Amerikaanse mariniers
om het leven kwamen. Jack
son verklaarde na de vrijlating
van Goodman dat deze geste
van Assad „bewijst dat de Sy-
riërs bereid zijn de vicieuze
circel van geweld in Libanon
te doorbreken".
Zegslieden in het Witte Huis
en het ministerie van Buiten
landse Zaken in Washington
maakten gisteren geen geheim
van hun verwachting dat de
predikant wel eens spoedig als
erg naïef uit zijn succesvolle
Damascus-gang te voorschijn
kan komen. De regering-
Reagan herinnert dezer dagen
graag aan het feit dat de nu zo
menselijk overkomende Assad
in 1981 als strafmaatregel voor
een aanslag op zijn leven ze
venhonderd politieke gevan
gen heeft laten excecuteren.
Strijd
Assad heeft Goodman vrijgela-
De moeder van piloot Robert Goodman, mevrouw Marilyn Goodman en zijn broer Martin konden
gisteren met hem spreken. Dat gebeurde in de nieuwsrubriek „Today" van het televisiestation NBC
in New York.
ten zonder er blijkbaar een
concrete concessie voor terug
te krijgen van de Amerikaanse
regering, die noodgedwongen
via haar ambassade in Damas
cus medewerking verleende
aan Jackson. Maar Jackson
maakte zich tot vertegenwoor
diger van „het andere Ameri
ka", dat tegen de Amerikaanse
militaire aanwezigheid in het
Midden-Oosten is. Assads belo
ning is dus de veronderstelde
versterking van de Ameri
kaanse binnenlandse oppositie
tegen Reagan. Kenmerkend
was de weigering van Assad
om bij diens onderhoud met
Jackson ook de drie Ameri
kaanse veiligheidsagenten toe
te laten, welke de Amerikaan
se regering voor de bescher
ming van de presidentskandi
daat had meegestuurd. Assad
weet dat diezelde Amerikaan
se regering hem naar het le
ven staat...
De terugkeer van Jackson en
Goodman op Amerikaanse bo
dem geschiedt temidden van
mariniers vervroegd terug te
roepen. Ook minister van De
fensie Weinberger is tegen de
a-militaire missie van de mari
niers in Libanon.
Maar president Reagan be
schouwt de aanwezigheid van
zijn soldaten in dat land nog
steeds als een noodzakelijke
demonstratie van kracht te
genover Syrië, dat dank zij
hernieuwde strijd tussen Russische steun het oostelijk
Pentagon, Witte Huis en Con- deel van Libanon bezet houdt,
gres over de handhaving van
de Amerikaanse vredestroe- Reagan overweegt alleen ver-
pen in Beiroet. In de volksver- plaatsing van de mariniers
tegenwoordiging gaan Demo- naar beter tegen terroristische
AMSTERDAM In Nederland worden officieel valse pas
poorten vervaardigd voor agenten van de Amerikaanse ge
heime dienst CIA. Een van deze agenten, de Bulgaar Anton
Kristev, is in het verleden door de „hooggeplaatste CIA-a-
gent" de Amsterdamse advocaat mr W.J. van Bennekom en
een medewerker van het Vredespaleis in Den Haag dr A.
Garnefski opgeleid tot spion en voorzien van enkele valse
paspoorten naar Bulgarije gestuurd om een ondergrondse po
litieke organisatie op te richten. Dit staat in het Russische
dagblad Sowjetskaja Rossija van 23 december 1983.
Het artikel is geschreven door Michail Ozerov, de hoofdredac
teur van het blad, die vorig jaar enige tijd in Nederland ver
bleef. Hij zegt zich ter plaatse op de hoogte hebben willen stellen
van de activiteit van de CIA in Nederland naar aanleiding van
de arrestatie van Kristev in Bulgarije.
Anton Kristev vroeg in 1973 tijdens een vakantie politiek asiel
aan in Nederland. Hij werd hierbij bijgestaan door van Benne
kom, die hem volgens Ozerov van geld voorzag en hem aan een
baan hielp. Kristev werd vervolgens lid van de Bulgaarse liga
voor de rechten van de mens, een organisatie gefinancierd door
de CIA. De voorzitter van deze organisatie was de uit Bulgarije
afkomstige medewerker van het Vredespaleis dr A. Garnefski.
Garnefski en Van Bennekom leidden, aldus Ozerov, Kristev op
tot spion en stuurden hem naar Bulgarije. Hij werd daar, in het
bezit van een Engels paspoort, gearresteerd. De activiteit van
Garnefski en van Bennekom was daarmee niet ten einde. Ze
zetten hun „anti-socialistische" strijd voort in opdracht van de
CIA, aldus Sowjetskaja Rossija.
Garnefski toonde zich tegenover het ANP ten hoogste verbaasd
over het artikel in de Sovjet-pers. „Ik heb me nooit ingelaten
met spionage voor welk land dan ook" was zijn reactie. Hij
merkte bovendien op dat hij zich vier jaar geleden uit de Bul
gaarse liga heeft teruggetrokken en zich sindsdien van elke poli
tieke activiteit heeft onthouden. Van Bennekom, bekend door
zijn verdediging van politieke vluchtelingen, was niet voor com
mentaar bereikbaar.
Genscher
slaat
over
de kop
De Westdultse minister
van buitenlandse zaken
Genscher, is gisteren ge
wond geraakt toen zijn
zware gepantserde Merce
des nabij Lonnweiler in het
Saarland in een slip raakte
en over de kop sloeg. De
minister liep een gebroken
bortbeen en een paar
bloeduitstortingen op. Zijn
chauffeur en zijn lijfwacht
alleen bloeduitstortingen.
Finse kamerleden
in hongerstaking
vanwege verlaging
ontwikkelingshulp
HELSINKI Vier Finse par-
lementsleden zijn in honger
staking gegaan uit protest te
gen de verlaging van de Finse
ontwikkelingshulp. Het gaat
om drie vrouwelijke leden van
de communistische oppositie
en om een lid van de kleine
Groene Partij. Enkele leden
van de sociaal-democratische
partij, de grootste in de rege
ringscoalitie, zouden zich bij
hen aansluiten. De verlaging
betreft een bijdrage van vijf
miljoen dollar aan UNICEF,
het VN-kinderfonds.
RUITENHEER
TUNIS Het oproer dat
in Tunsesië is uitgebro
ken, naar aanleiding van
een verdubbeling van de
broodprijzen komt voor
het land op een erg onge
lukkig moment. Het
„broodoproer" kan een
bedreiging vormen voor
het proces van politieke
liberalisering, dat kortge
leden door de regering, in
casu president Habib
Bourguiba, werd toege
staan.
Diplomaten in de Tunesische
hoofdstad zeiden dat het nog
te vroeg is om te kunnen be
oordelen of tegenstanders van
de president de hand hebben
(gehad) in de rellen die leid
den tot het afkondigen van
een zo zware maatregel als de
noodstoestand. Maar premier
Mohammed M'Zali liet daar
geen twijfel over bestaan: „vij
andige elementen" zijn verant
woordelijk voor de rellen die
29 december uitbraken en offi
cieel aan vijf maar officieus
aan zeker 26 mensen het leven
hebben gekost.
M'Zali, door de tachtigjarige
president Bourguiba aangewe
zen als zijn opvolger zei dat de
jongeren die de straat zijn op
gegaan voor ogenschijnlijk
spontane rellen, worden „ge
manipuleerd" door lieden die
proberen een sfeer te schep
pen van terreur, onrust en
twijfel en zo op termijn de val
van dé regereing te bewerk
stelligen.
Kapitale blunder
De al eerder genoemde diplo
maten zijn van mening dat de
regering een kapitale blunder
heeft begaan: eerst werd een
verdubbeling van de graan
prijzen afgekondigd, en pas
lang daarna kwamen er steun
maatregelen los om voor de al
lerarmsten (en die zijn er heel
veel in Tunesië) de prijsverho
ging wat te verzachten.
Het broodoproer is het om
vangrijkste verzet tegen de re
gering sinds het protest van de
vakbeweging in 1978. Na ja
renlange spanningen tussen de
regering en het Tunesische
vakverbond UGTT, brak toen
(ook in januari) een algemene
staking uit die meer dan hon
derd doden vergde. Ook toen
werd de noodtoestand afge
kondigd.
November vorig jaar besloot
president Habib Bourguiba dat
de tijd rijp was om van een au
toritair bestuur over te stap
pen naar „pluralisme" op poli
tiek terrein en binnen de vak
beweging. Hij legaliseerde
twee opppositiepartijen onder
welke de machtige beweging
van de socialistische democra
ten, die wordt geleid door oud-
minister Mahmoud Mestiri.
Haviken en duiven
Tot dan toe had de socialisti
sche Destour-partij, die vijftig
President Habib Bourguiba: N:
jarenlang autoritair bewind nu|
tijd gevonden voor verlenen]
politieke vrijheden.
ii
jaar geleden (clandestien) doorjJc
Bourguiba werd opgericht*!
(Tuinesië was toen nog eenja
Frans protectoraat) alle macht)p
in handen. Niet alleen op rege-£€
ringsniveau, maar in alle sec-,
toren van het staatsapparaat.^
Het machtsevenwicht tussenlj(
de haviken en de duiven bin-L
nen de Destour-partij kan door
het broodoproer worden ver-» -
stoord. Of dit gebeurt is afhan-J~
kelijk van de vraag of de on-B
geregeldheden nu hun oor-B
sprong vinden in politieke agi-B
tatie, dan wel in de grote eco
nomische moeilijkheden waar
in het land zich bevindt. Tu
nesië heeft een werkloosheü
(vooral onder de school veria
ters) van ruim 22 procent,
enorm bevolkingsoverschot ei
een grote inkomensongelijk-|
heid. Een Tunesiër zei eens:
„Je hebt hier véél geld of géénp
geld. Een béétje geld hebben is|e
onmogeljk". L
Natuurrecht
De aanhangers van de hardejn
lijn, die vinden dat de partiv
van Bourguiba, de Destouif,
„van nature" het recht heefö"
om te regeren vanwege hetioi
feit dat zij een doorslagggeven-Hi
de rol heeft gespeeld bij hettg
verkrijgen van de onafhanek-ijp
lijkheid (1956), zullen waar-L
schijnlijk met het argument!-
komen dat verderere liberali-F
sering gevaarlijk is, omdafl
zulks kan leiden tót politiek'®^
instabiliteit. EP
De gematigde vleugel in deF
partij, die wordt geleid doorF
premier M'Zal en Bourguiba'sr
zeer populaire echtgenote)^
Wassila, meent dat verder-P6
gaande liberalisering met eenr
wettelijke oppositie nodig is[e
om revolutie en opstand ter]
voorkomen. Want laatste tijdr
bestaat er bij de jeugd een ster-P
ke hang naar extremisme enF
gewelddadige ideologiën, juistF
door die starre ideologische®'
partijstructuur en de al ge-f®
noemde uitzichtloosheid. P.
Franse sneltrein beschoten
PARIJS Vanaf een brug in
de buurt van Parijs zijn maan
dag schoten gelost op een
Franse TGV-supersneltrein.
Niemand werd gewond. Een
raam vertoonde de sporen van
de beschieting, toen de trein
enkele minuten later zonder
vertraging het Parijse Gare de
Lyon binnenreed.
Het incident volgt op twee
bomexplosies op oudejaarsa
vond op het centraal statiori11
van Marseille en op een TGV0
op weg naar Parijs, die aan vijP
mensen het leven kosttenp
Sindsdien zijn de veiligheids#]
maatregelen in Frankrijk aan-p'
zienlijk verscherpt. Tientallen
bommeldingen hebben he|>,
treinverkeer in de war ge^
bracht. Gisteren moest het staL
tion in Dyon worden ont|e
ruimd. jj
U
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.0oI'
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avonda
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Zeelieden
in het romantische"
Victoriaanse Engeland
(het tijdperk 1837-1901)
deinsden er niet voor te
rug om elkaar lekker op
te peuzelen, wanneer ze
geen ander voedsel meer
hadden. Dat zegt prof.
Brian Simpson, die aan
de universiteit van Kent
in Canterbury rechten
doceert en de kannibaal-
se gewoonten van zijn
hongerige zeevarende
voorzaten grondig heeft
onderzocht.
Afgelopen jaar werden de
Britten door premier Marga
ret Thatcher geregeld aange
spoord zich „de hoge Victori
aanse waarden" te herinne
ren en ijverig te proberen
deze opnieuw in praktijk te
brengen. Verscheidene histo
rici maakten de premier er
daarna op attent, dat de ro
mantiek die in Engeland nog
steeds rond het Victoriaanse
tijdperk geweven wordt, gro
tendeels vals is. Het nieuws
dat het kannibalisme toen
praktisch schering en inslag
was, zal die indruk alleen
maar versterken.
Het resultaat van het re-
searchwerk van prof. Simp
son wordt gepubliceerd door
de University Press van Chi
cago. Juristen verwachten,
dat dit zal leiden tot nieuwe
debatten over het al dan niet
doden van anderen om zeil
in leven te kunnen blijven.
In het universitaire tijd
schrift van Canterbury
schrijft de onderzoeker, dat
de ontdekking van het Victo
riaans kannibalisme hem
heeft verbijsterd. „Ik wist
natuurlijk dat desperate situ
aties tot kannibalisme kon
den en kunnen leiden.
Maar ik had er geen idee van
dat dit tijdens de regering
van koningin Victoria zo
vaak gebeurde. Vooral ma
trozen vonden het helemaal
niet erg een (jongere) collega
te vermoorden en hem ver
volgens netjes op te eten".
Prof. Simpson maakte voor
zijn onderzoek gebruik van
vertrouwelijke dossiers, die
hij mocht bestuderen met
toestemming van het depar
tement van binnenlandse za
ken en justitie in Londen.
Hierin trof hij onder meer
gegevens aan over het proces
van twee zeelieden, Tom
Dudley en Nic Stevens, be
schuldigd van moord en kan
nibalisme.
Als bemanningsleden van
het jacht Mignonetty hadden
Dudley, Stevens en de
scheepsjongen Richard Baker
tussen Engeland en Australië
een schipbreuk overleefd.
Baker werd door Dudley
vermoord. Geholpen door
Stevens en nog een andere
matroos, Ned Brooks, veror
berden zij daarna met veel
smaak hun slachtoffer.
De rechter die deze kanniba
len in 1884 ter dood veroor
deelde, verklaarde dat nie
mand scheepsjongens mocht
eten „hoe hongerig men ook
moge zijn". Maar hoewel de
kannibalen van de Mignonet-
te de doodstraf kregen, werd
dit vonnis korte tijd later om
gezet in levenslang. Prof.
Simpson is er trouwens ach
ter gekomen, dat vele volkse
tijdgenoten van Tom Dudley
deze kannibaal als een held
beschouwden.
Uit het onderzoek van prof.
Simpson blijkt verder dat tot
in de jaren 1870 Britse kanni
balen zelfs niet voor het ge
recht werden gesleept. Een
Ierse zeevaarder, Tom Gor
man, van Limmerick, die in
1837 zijn leerjongen „op de
goedgekeurde manier" ge
consumeerd had, bleef een
gerespecteerd lid van de
maatschappij tot hij in de ja
ren 1860 de scheepvaart
vaarwel zei.
