Argentijnse generaals
voor militaire rechter
„Soldaten moeten
vechten of thuisblijven
Reagans
splunders
^genadeloos
2Sop een rij
CeidaeOou/Mwt
Kostbare
violen
terecht
Aanslag op
Jordaniërs in Madrid
VS houdt
deur naar
Unesco op
een kier
Ijs-kunstwerk
Surinaamse
arbeiders
staken door
Zweedse
regering
als „Big
Brother"
Lech
Walesa
twee uur
door politie
verhoord
GROOT OFFENSIEF
REGERINGSLEGER
EL SALVADOR
VRIJDAG 30 DECEMBER 1983 PAGINA 13
I 7 I
it (15).I
isterdar
blank «I
6). ban
(47). b( J-
:hs Mj
^^WASHINGTON In de Verenigde Staten is deze
jH^kaand een boekje verschenen dat president
^^Keagan zeker niet zal kwalificeren als een positie-
bijdrage aan zijn verkiezingscampagne. Reagans
jdjesscijegenstanders daarentegen zullen er ongetwijfeld
em vanl ee jn jlun schjk zjjn
jaiist, «et begon allemaal met een opmerking die de president
lallst) Raakte tegen een groep studenten die hem in februari dit
jan Har31" bezocht in het Witte Huis. „Als jullie twijfels hebben
ijd (74|1 al m'jn verklaringen waar zijn", zei hij toen, „dan con-
- ethieKroleren jullie ze maar". De schrijvers Mark Green en Gail
/lacColl vatten zijn woorden letterlijk op. Reagan zal nu
•el spijt hebben dat hij dat ooit gezegd heeft,
et resultaat van de speuractiviteiten van Green en Mac-
.oll is een klein boekje van 125 pagina's met als titel:
There He Goes Again: Ronald Reagans Reign of Error".
(C| ertaald betekent dit: Daar Gaat'ie Weer: Ronald Reagans
muzieflunderbewind.
B"!Syerbetoon
ider dé ^un inleiding geven de schrijvers sportief toe dat hun
avesteyiloemlezing van presidentiële blunders, versprekingen en
ile statifergissingen voor een groot deel is gebaseerd op de noeste
3 Ro!.\rbeid van „de vele journalisten die al jaren proberen feit
^waterf1 f'ct'e 'n Reagans verklaringen te onderscheiden". Hun
»oekje is daardoor tegelijkertijd een soort eerbetoon gewor-
rdt (75|en aan de grote groep journalisten in de Verenigde Sta-
(1952-jln die zich uitsluitend bezighoudt met wat er in het Witte
nschanfuis gebeurt. De schrijvers betuigen verder sympathie met
ie „persvoórlichters van de president die nog steeds wan-
aopig proberen de echtheid aan te tonen van een anekdote
ie hun baas enkele weken geleden vertelde tijdens een di
er in New York voor Amerikanen die waren onderschei
en met de medaille van eer". De anekdote was op over-
uigende wijze in twijfel getrokken door een sceptische
-°hr (5(orrespondent.
uwburg
vallig <X
J Ijskoude rilling
weede r 0
n de drie jaar dat Reagan president is, worden de Witte
ou 'ïuisjournalisten bevangen door een inmiddels vertrouwde,
acteufiaar nog steeds ijskoude rilling als Reagan even in de
e teievtring staart, diep adem haalt, gniffelt en dan langzaam
jr. fe9%gt: „Wel De blunders die daarop volgden zijn door
te drai£reen en MacGoll verdeeld in zes catégorieën: duidelijk
Blad4vert^rUven' weglaten van feiten, verzonnen anecdotes,
ihopedjerdraaide cijfers, ontkennen van onwelgevallige feiten en
Iperte onwaarheden.
schrijvers refereren aan de Duitse schrijver Kafka die
er de bekende joodse theoloog, Martin Buber, opmerkt:
Vat hij ook zegt, er ontbreekt iets" en schrijven verVol-
•ns pagina na pagina vol met vernietigende analyses van
esidentiële uitlatingen. „Het hieruit voortvloeiende be-
is kan maar tot één conclusie leiden", schrijven ze.
een enkele moderne president heeft zich zo consequent
:hu\dig gemaakt aan versprekingen in zoveel verschillen-
e zaken en zo weinig berouw getoond".
°Deatii rIegcnheid
Set lijdt geen enkele twijfel dat president Reagans sterkste
jseur^oierkiezingskaart zijn charme, is, maar zijn losse opmerkin-
èrt An(en over beleidszaken kunnen die voordelige eigenschap
journainet één klap teniet doen. Reagans blunders veroorzaken
a". ..B»aak eenzelfde soort verlegenheid onder zijn gehoor als
jasten aan een diner die te diep in het glaasje hebben ge-
■neken. Zijn adviseurs, die de wachtende pers later weer
WpBekst en uitleg moeten geven, kunnen moeilijk zeggen dat
L^Aeagan zich in de meeste gevallen helemaal niet bewust is
^^^Hat hij weer een stommiteit heeft gedebiteerd.
AmerOenkt Reagan bijvoorbeeld nog steeds dat de Hongaar
iedjes. Crno Rubik (de uitvinder van 'de magische kubus) „alle
opera jeugden van het Amerikaanse vrije ondernemerschap be-
(50) Fn|chaamt". De Hongaarse Volksrepubliek is waarschijnlijk
ia! varr°ë steeds niet over zijn verbazing heen. En denkt hij nog
leeds dat de loopbaan van twee FBI-agenten voor wie hij
Set destijds opnam, „aantoont dat ze niet met criminele be-
oelingen handelden" toen ze toestemming gaven voor in-
raken, maar „in de overtuiging dat ze toestemming had-
en van hogere autoriteiten". Zo ja, dan is hij de enige: na
jen proces van acht weken is een jury tot een tegenoverge-
*gdalelde conclusie gekomen. De heren werden veroordeeld
m (75) |mdat ze hadden gehandeld zonder toestemming van bo-
vervüienaf en hun daden in strijd waren met de wet.
epen re;
België9 Verwardheid
)51
Franseïe president is bijna 73 en doet dit soort uitspraken al
a •.Pe'fointig jaar. misschien zelfs wel langer. Waarom zou hij
irste C(|aar {jan nu nQg verandering inbrengen? Nog steeds houdt
.lij vol dat Amerika's grootste opperrechter, John Marshall,
^^^^ïiet eens jurist was", hetgeen al sinds 1780 niet waar is en
^^^■tijd niet waar zal blijven.
^^^■erwardheid is een vaak voorkomende kwaal bij politici,
^^^^boral bij de wat oudere ideologen, maar het kan veront-
Ison (80psting wekken als de man die eraan lijdt de machtigste
r Lnctie ter wereld bekleedt. Wat Zuidoost-Azië betreft ge-
ir' hterH^ no^ steeds dat Noord- en Zuid-Vietnam „al eeu-
Charia /enlang verschillende staten zijn". Voor iemand die zo
'8), Franiardleers is, lijkt genezing uitgesloten,
schrijver. HAROLD JACKSON
arijs Copyright The Guardian
Vrijgelaten
gijzelaars
Op het vliegveld van
Johannesburg zijn
gisteren 26 mannen,
vrouwen en kinde
ren aangekomen,
die op Eerste Kerst
dag waren vrijgela
ten door de Angole
se guerrillabewe
ging Unita. Het ging
om 21 Portugezen,
2 Spanjaarden, 1
Braziliaan, 1 Uru-
guayaan en 1 inwo
ner van de Kaapver-
dische eilanden, die
eerder dit jaar ge
vangengenomen
waren.
Êarpianist in
restaurant van
Lagerhuis
LONDEN Op de spijskaart
van het restaurant van het Brit
se Lagerhuis prijken voortaan
geen voedzame puddings meer,
maar meer vegetarische gerech
ten. Geoffrey Dickens, een 120
kilo zware Tory-parlementariër,
zei dat hij het goed vond om
dat een paar van ons aan de
zware kant raken". Om de par
lementariërs het nuttigen van
de nieuwe gerechten wat aange
namer te maken, zal het eten
bovendien voortaan worden be
geleid door een barpianist.
STOCKHOLM In een baga-
gekluis op het Centraal Station
van Stockholm zijn twee kost
bare violen teruggevonden, die
21 maanden geleden uit een
museum in de Zweedse hoofd
stad waren gestolen. De violen
(uit 1685 en 1687) bleken onbe
schadigd. „De dieven hebben
ze waarschijnlijk teruggege
ven, omdat ze deze bekende
violen niet verkopen konden",
zei Birgitta Kjellstrom, direc
trice van het betrokken rijks-
muziekmuseum.
MADRID Bij een aanslag door een man
met „een Arabisch uitlerlijk" is gisteren
in Madrid een medewerker van de Jor
daanse ambassade om het leven gekomen
terwijl een tweede gewond raakte. De
slachtoffers hadden zojuist een auto verla
ten toen de aanslag werd gepleegd. De da
der is spoorloos.
De aanslag volgde twee maanden nadat de
ambassadeurs van Jordanië in Rome en
Nieuw Delhi werden vermoord. Koning
Hoessein stelde toen Syrië daarvoor ver
antwoordelijk. Hij zei dat Syrië de in Da
mascus gevestigde Palestijnse dissidenten-
groep van Abou Nidal gebruikt voor aan
vallen binnen en buiten Jordanis om de
regering in Amman te de-stabiliseren.
BUENOS AIRES Voor
het Hoog Militair Ge
rechtshof in Buenos Aires
zijn gisteren de processen
begonnen tegen voormali
ge juntaleden, die verant
woordelijk worden ge
steld voor het ontvoeren,
martelen en vermoorden
van duizenden politieke
gevangenen sinds 1976.
De aangeklaagden wer
den, achter gesloten deu
ren, ieder twintig minuten
gehoord over het hun ten
laste gelegde.
De generaals die voor de
krijgsraad verschenen waren
de negen leden van de drie
militaire junta's, die Argenti
nië sinds 1976 hebben gere
geerd: de ex-presidenten Vide-
la, Viola en Galtieri, de admi
raals Massera, Lambruschini
en Anaya en de generaals
Agosti, Graffigna en Lami
Dozo.
De berechting van de militai
ren is mogelijk geworden
doordat het Congres de amnes
tiewet afschafte. Met die wet
hadden de generaals alle mili
tairen van vervolging willen
ontslaan, die zich aan schen
ding van mensenrechten
schuldig hebben gemaakt.
Inmiddels hebben plaatselijke
autoriteiten de ontdekking be
kendgemaakt van nog eens 41
ongeïdentificeerde lijken die
in het geheim waren begraven
in Boulogne, een voorstad van
Buenos Aires. Eerder deze
week waren 29 ongeïdentifi
ceerde lijken, waarvan vele
kogelwonden en sporen van
marteling vertoonden, opge
graven op andere begraaf
plaatsen in de hoofdstad. Op
veel plaatsen wordt naar nog
meer lijken gespeurd.
Twee van de voormalige presi
denten die gisteren voor de
militaire rechter verschenen:
links generaal Viola en rechts
generaal Videla.
WASHINGTON De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Shultz, heeft gis
teren gesuggereerd, dat het be
sluit van de VS zich per 1 ja
nuari 1985 terug te trekken uit
de Unesco niet definitief be
hoeft te zijn, mits de Unesco
de komende twaalf maanden
tegemoet komt aan de bezwa
ren van de VS.
Amerika is van mening, dat de
VN-organisatie voor onder
wijs, wetenschap en cultuur in
een politiek veel te radicale
richting is gedreven en vijan
dig staat tegenover veel uit
gangspunten van een vrije de
mocratische samenleving. Het
besluit van de VS zich terug te
trekken zou gelijke gevolgen
kunnen hebben als in 1977
toen Amerika zijn lidmaat
schap opzegde van de interna
tionale arbeidsorganisatie ILO.
Deze organisatie paste toen zo
snel correcties toe, dat de VS
na twee jaar weer lid werden.
Het wegvallen van zeshonderd
miljoen gulden, een kwart van
de begroting, zal vergaande
besnoeiing in de projecten van
Unesco voor 1985 tot gevolg
hebben. Het zou ook een harde
persoonlijke klap betekenen
voor de secretaris-generaal
M'Bow uit Senegal. Diploma
ten zijn van mening, dat hij
persoonlijk in aanzienlijke
mate bepaalt, wat de Unesco
doet. Critici verwijten de orga
nisatie, dat zij te weinig geld
besteedt aan praktische projec
ten en teveel aan de interne
bureaucratie in het hoofd
kwartier. Om die reden over
weegt ook Nieuw-Zeeland zijn
lidmaatschap opnieuw te be-
PENTAGON IN CONFLICT MET WITTE HUIS OVER LIBANON
(Van onze correspondent Mare
de Kóninck)
WASHINGTON Met
het deze week openbaar
gemaakte rapport van het
Pentagon over de bom
aanslag van 23 oktober op
de Amerikaanse mariniers
in Beiroet, is de lang toe
gedekte onenigheid tussen
president Reagan en mi
nister van defensie Wein
berger over de inzet van
Amerikaanse troepen in
Libanon in het volle dag
licht gekomen.
De vraag die in Europese ogen
merkwaardig lang buiten be-
geschreven door een commis- kere nadruk op het diploma-
sie van hoge actieve en gepen- tieke alternatief". Het rapport
sioneerde generaals, die vorige stelt dat in .de 15 maanden dat
maand van minister Weinber- de Amerikaanse troepen in Li-
ger de opdracht hadden gekre- banon zijn, de omstandigheden
gen „de omstandigheden rond waarin zij aanvankelijk ver-
de bomaanslag en met name keerden, dramatisch zijn ge-
de doeltreffendheid van geno- wijzigd. De beleidsbeslissingen
men veiligheidsmaatregelen te in Washington zijn allengs
onderzoeken". De commissie meer gekenmerkt door militai-
stond onder voorzitterschap re oogmerken en een uitbrei-
van gepensioneerd generaal ding van de militaire rol van
Robert Long. de VS in Libanon. Volgens de
commissie zijn de Amerikaan
se mariniers daardoor „bijna
Veel verder ongemerkt" in uitzonderlijk
gevaarlijke omstandigheden
De commissie blijkt veel ver- geraakt, die „steeds meer
der te zijn gegaan met Amerikaanse doden zullen
blijkbaar stilzwijgend goedvin- kosten",
den van Weinberger dan
iiiciiYWdcuuiK ouiicii ue-
schouwing is gebleven, wordt. a«een maar de beveiliging van
inde Verenigde Staten pas de- het marinierskwartier op de Tegen Libanon
zer dagen voor het eerst ge- luchthaven van Beiroet te be-
steld: zou Weinberger niet studeren. te bekritiseren en er De Amerikaanse legerleiding,
moeten aftreden vanwege zo- nnm. mot ~u~'~
wel politieke medeverant
woordelijkheid voor de dood
van 241 Amerikaanse soldaten
als vanwege het feit dat hij
niet achter het Libanon-beleid
van zijn president staat?
Het rapport van het Pentagon
over het drama in Beiroet is
De commissie dringt er letter
lijk bij Weinberger op aan „om
voort te gaan er bij de nationa
le veiligheidsraad (lees: Witte
Huis) op aan te dringen een
andere politiek jegens Libanon
te voeren, met namè een ster-
if aan al tegen de zending van
militairen naar Libanon ver
klaard. De stafchefs meenden
dat de opdracht voor de mari
niers (strijdende Libanese
groepen uit elkaar houden en
de terugtrekking van vreemde
Terwijl de strenge koude elders in de Vere- ijs-kunstwerk. Tegen de muur van zijn huis
nigde Staten talrijke mensen in grote moei- maakte hij van hout een spin in een web en
lijkheden brengt, heeft een inwoner van El- zettp daar vervolgens de tuinsproeier op.
gin in de staat Illinois het zeer winterse De fetrenge vorst deed de rest.
weer benut voor het maken van een heus ;n
(PLO-Syrische en Israëlische)
troepen uit het land mogelijk
maken) een niet-militaire is en
veel te vaag omschreven. Ter
roristische aanvallen en de
zelfmoord-aanslag van 23 ok
tober hebben het Pentagon
vervolgens nog gesterkt in
hun afkeuring van de „vredes
missie" van de militairen in
Libanon.
„De aanval van 23 oktober
was niet zomaar een terreur
daad. maar een zware militaire
nederlaag die ons is toege
bracht en waar we niet op
kunnen reageren, omdat we
vrede moeten brengen. Zo'n
houding is onmogelijk voor
militairen. Soldaten moeten
vechten of thuisblijven en
niets iets onduidelijks daartus
sen in", zei gisteren een mede
werker van minister Weinber
ger.
Vanaf Mozes
Intussen houdt president
Reagan nog vast aan zijn
standpunt dat de Amerikaanse
militaire aanwezigheid in Li
banon noodzakelijk is om in
dat land de vrede hersteld te
krijgen en met name de door
Rusland gesteunde Syriërs
zich aan het oostelijk deel van
Libanon te doen terugtrekken.
Het is een visie die steeds min
der Amerikanen kunnen vol
gen. „In Libanon wordt al
vanaf Mozes gevochten. Ik ben-
er niet van overtuigd dat er
vanaf Reagan vrede zal zijn",
aldus een sarcastisch commen
taar in de gezaghebbende actu
aliteitenrubriek van het ABC-
-televisienet.
Het nu in alle openheid geko
men conflict tussen Witte Huis
en Pentagon zal president
Reagan dwingen om eindelijk
een duidelijk antwoord te ge
ven op de in Amerika steeds
agressiever klinkende vraag:
„What the hell are we doing
in Libanon?".
PARAMARIBO De staken
de bauxietarbeiders in Surina
me, die protesteren tegen de
aangekondigde belastingver
hogingen per 1 januari, heb
ben de eis van de regering
weer aan het werk te gaan
verworpen. Pas als het werk
zou worden hervat, was het
volgens de regering mogelijk
over de eisen van de stakers te
praten. De Surinaamse rege
ring heeft nog niet op de ver
klaring van de bauxietarbei
ders gereageerd.
Protest van
duizenden Chileense
vrouwen tegen
bewind Pinochet
SANTIAGO Meer dan ze
venduizend Chileense vrou
wen hebben in Santiago gede
monstreerd tegen het bewind
van generaal Pinochet, die in
1973 door middel van een mi
litaire staatsgreep de macht
overnam van president Salva
dor Allende. Het was de eerste
grote betoging van vrouwen in
tien jaar. Toen de demonstran
ten na afloop van de bijeen
komst op straat het verkeer te
genhielden, greep de politie in.
Volgens een plaatselijk radios
tation werden enige tientallen
vrouwen opgepakt, maar later
na verhoor door de politie vrij
gelaten.
STOCKHOLM De Zweedse
regering is momenteel bezig
met een studie om alle gege
vens van de Zweedse bevol
king, die zijn opgeslagen in 180
over het hele land verspreide
computers, samen te voegen.
Daarnaast zou het Zweedse
bureau voor de statistiek de
bevoegdheid krijgen om, zon
der toestemming van de „data-
inspectie", uit die gegevens te
putten. De Zweden, die van de
wieg tot het graf gekluisterd
zijn aan een „persoonsnum
mer", vinden dit een onplezie
rige gedachte. De leider van
de conservatieve partij, Adel-
sohn, zei dat het grote gevaar
voor Zweden niet komt van
fascisme of communisme,
maar van de regering als „Big
Brother".
WARSCHAU Lech Walesa,
leider van het verboden Pool
se vakverbond Solidariteit, is
gisteren ruim twee uur door
de politie ondervraagd over
een ontmoeting van Walesa
met ondergedoken leiders van
Solidariteit. Walesa ontmoette
hen op 19 en 20 november, na
dat hij in een vermomming
aan zijn permanente bewakers
was ontsnapt. Walesa en de
ondergrondse leiders tekenden
een gezamenlijke verklaring,
waarin werd opgeroepen tot
„strijd" tegen het plan van het
regime de voedselprijzen te
verhogen. Walesa verklaarde
na het verhoor dat hij de vra
gen van de politie niet heeft
beantwoord.
SAN SALVADOR Het regeringsleger van El Salvador is gis
teren de grootste klopjacht naar guerrillastrijders in de nu vier
jaar durende burgeroorlog begonnen. Het offensief bestrijkt elf
van de veertien provincies, waarbij de nadruk ligt op de vier
oostelijkste provincies, waar zich de strijd de voorbije jaren met
name heeft afgespeeld. Bij het offensief zijn 20.000 soldaten van
het in totaal 25.000 man tellende regeringsleger ingezet.
