Knallers en sissers vinden
al bijna een eeuw via Kat
hun weg naar de consument
ENFB: Sluit S4
aan op Haagsche
Schouwweg
remeenteraad wintin verlenging van Leidse pers
4GITÏ
ilDENfieidaeSou/tcmt DONDERDAG 29 DECEMBER 1983 PAGINA 3
adjudant Riekert krijgt
*v eede onderscheiding
JIDEN Na afgelopen vrijdag de Jan van
utpenning te hebben ontvangen, werd adjudant
J Riekert gisteren door loco-burgemeester C.
lal onderscheiden met de ere-medaille in goud
pe Orde van Oranje Nassau. Adjudant Riekert,
vandaag zijn zestigste verjaardag viert, heeft
I vaic,ioneel ^f'Üdsontslag gekregen. De heer Rie-
Jt kwam in juli 1945 bij de Leidse politie. In
eveï|4 werd hij hoofdagent, in 1966 brigadier en in
ls te(5 adjudant. Zijn laatste functie was chef stafbu-
udenu Verkeerszaken. Adjudant Riekert is de uit-
voo|der van de zogenaamde 'opgeblazen fietsopstel-
hèjken' (OFO'S). Fietsers kunnen zich bij het
rrijchten voor verkeerslichten vóór de wachtende
i r-u°'s en over breedte van de weghelft op-
'e'lJllen. Hiermee ontstaat een veiligere situatie
tate$r fietsers. De uitvinding van Riekert is door
'en el steden overgenomen.
Tasjesroof
LEIDEN Een 70-
jarige Leidse vrouw
is gisteravond rond
tien uur op de Sitter-
laan van haar tas be
roofd. De vrouw liep
op het trottoir toen
een jongen haar
hardlopend van ach
teren naderde, de tas
uit haar handen ruk
te en er via de de
Franchimontlaan
vandoor ging. In de
tas zaten onder meer
een portemonnee
met tien gulden en
65-plus-pasje.
Stroomstoring
legt De Vink lam
LEIDEN Een
stroomstoring was er
vannacht om vijf voor
half één de oorzaak
van dat de spoorbomen
van spoorwegovergang
De Vink bijna een half
uur lang omlaag ble
ven. Ook het treinver
keer werd door deze
stroomstoring ge
stremd. Om tien voor
één was de storing ver
holpen. Het was voor
de vierde keer in korte
tijd dat De Vink door
storingen werd ge
plaagd.
Encyclopdieën
gestolen
LEIDEN Dieven heb
ben bij de inbraak in de
openbare bibliotheek aan
de Eduard van Beinum-
straat, op 21 december, 49
delen van de Winkler
Prins, de Grote Neder
landse Larousse en Spec
trum buitgemaakt. De die
ven, die door het verwij
deren van een ruit het
pand binnenkwamen, zijn
waarschijnlijk gestoord
door schoonmakers, want
buiten de bibliotheek wer
den twee plastic bakken
met encyclopedieën aange
troffen.
Recreatiebeurs
in Groenoordhal
LEIDEN In de Groenoordhal-
len wordt van vrijdag 10 tot en
met zondag 12 februari een regio
nale beurs op het gebied van bin
nen- en buitenrecreatie gehou
den. Centraal op de beurs staat
een marktplein met oude gevel
tjes en een muziektent, waar een
nonstop muzikaal en showpro
gramma wordt gepresenteerd. Er
zijn stands op het gebied van wa
tersport, caravans, tenten, tuin
aanleg, vakantie en reizen, hob
by, mode, vrijetijdskleding. Te
vens wordt een boten-occasion-
markt gehouden. Meer inlichtin
gen bij Organisatiebureau Rijn
land, telefoon 071-220687.
Kerstbomen-
brandje op
speelterrein
LEIDEN De
brandweer moest er
gisteravond aan te
pas komen om een
kerstbomenbrandje
op het speelterrein
de Rondedans aan
de Bernardkade te
blussen. De bran
dende bomen lagen
onder een houten
klimrek. De politie
heeft twee Leidse
jongens, van 13 en
15 jaar oud, in ver
band met de brand
aangehouden.
Huisvrouwen (1)
De Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen (NVVH)
afdeling Leiden/Oegstgeest heeft voor het komend voor
jaar een uitgebreid programma samengesteld. Donder
dag 12 januari gaan de activiteiten in 1984 van start met
om tien uur een nieuwjaarsinstuif in restaurant Wiener-
wald. Er zijn weer vele bijeenkomsten zoals een two wo
men show, een modeshow van klederdrachten en lezin
gen over het leven van de Surinaamse vrouw, woningin
richting, Griekse paasgebruiken, „De Zwerver" van de
heer Kortenoever en een lezing door voetspecialist de
heer Jan de Vries.
Huisvrouwen (2)
Voorts staat er een aantal excursies op het programma. On
der meer naar de Staatsdrukkerij in Den Haag, de bloemen
veiling „Aalsmeer", Lucas Bols in Nieuw Vennep, een kaas
boerderij in Maarsbergen, naar het slot Zeist, de Biesbosch,
de Keuringsdienst van Waren in Haarlem, de Schermer en
de Beemster, naar Wenen en naar Budapest.
Huisvrouwen (3)
Het cursusprogramma van de NVVH vermeldt diverse
cursussen: yoga en aerobic dancing, zes talen, gesprek
stechniek, moderne kunst, „psychologie in het dagelijk
leven", ziekenverzorging thuis en „ontspanning kun je
leren". Ook zijn er weer praatgroepen, een boekencirkel,
en bowling-., bridge-, klaverjas-, tennis- mahjong-, wan
del- en toneelclubs en natuurlijk het zangkoor.
Huisvrouwen (4)
In samenwerking met de UW wordt er weer een kleding-
beurs gehouden. Het contactlid van het instituut voor huis
houd technisch advies van de vereniging, dat het bekende
groene zegel „Goedgekeurd door de Nederlandse vereniging
van huisvrouwen verleent, houdt elke tweede dinsdag van
de maand 's och tens van tien tot twaalf uur spreekuur.
Voorlopig nog, totdat het nieuwe onderkomen ingebruik
wordt genomen, in Wienerwald. Meer inlichtingen over het
programma zijn te rkijgen via de telefoonnummers 215903
en 155568.
Ten toonstelling
Holiday Inn Leiden stelt van donderdag 5 januari tot 1
februari grafiek van Jutta Reinhardt tentoon. Te be
zichtigen zijn vooral etsen, maar ook litho's en materi-
aaldrukken met realistische tot fantastische onderwer
pen. Mevrouw Reinhardt is uit Duitsland afkomstig. Zij
heeft een opleiding gevolgd aan de academie van Stutt
gart. Vanaf 1975 woont zij in Den Haag.
Vergadering
Het Leids Platform Kruisraketten Nee houdt maandag 9 ja
nuari een vergadering, waarop onder meer de activiteiten
voor 1984 worden besproken. Zo komt de vraag „Houden we
een actie rond de atoom taken van de Orions op Valken
burg?" aan de orde. De bijeenkomst wordt gehouden aan de
Plantage 16 en begint om acht uur.
Repelsteel
Eethuis Repelsteel (Breestraat 19) serveert morgen
avond tussen half zes en half acht Nederlands-vegeta
risch voedsel.
Meisjes Vrije School eerste
in mini-basketbaltoernooi
De meisjes van de Vrije School zijn eerste geworden In het minl-
basketbaltoernooi voor lagere scholen, dat gisteren in de Univer
sitaire Sporthal is gehouden. Bij de jongens legde de Prinses Ire-
neschool beslag op de eerste plaats. Aan dit vlekkeloos verlopen
toernooi deden ruim zestig teams mee. Bij de meisjes werd de
Lorentzschool tweede, het Kompas derde en de Apolloschool
vierde. Mariënburch eindigde bij de jongens als tweede, de Em-
maschool werd derde en het Kompas vierde. Op de foto: De
meisjes van de Lorentzschool scoren tegen het derde team van
de Karei Doormanschool.
CIDEN Jacobus Kat
e ops nog maar heel jong
)lhoifn hij er met de rugzak
veiuit trok richting Zuid-
de bnkrijk. Het was nog
erneor het jaar 1900 dat hij
o's Ier bij de gebroeders Fa-
maty- in een klein vuur-
oveijrkfabriekje kon komen
it harken. Na enige jaren
ereth de zwoele zuidkust
rsterioefd te hebben, keer-
?hor| hij als Jacques Kat op
et nijarige leeftijd terug
b zojar het vaderland en
m eind 1900 de zaak
er van Johan Loef, een
feeree apotheker met be-
De pgstelling voor pyro-
ijk (Jhnica oftewel vuur-
dat Ifrk. Op een terreintje
i onP de Rijnsburgerweg, de
geefsthof, startte Jaques
oedét zijn eerste vuurwerk-
j nipriekje.
;rktt was het begin van een
teralot vuurwerkimperium. In
drai°rdende concurrentie met
i enige andere Nederlandse
Tlirwerkfabriek Schuurmans
'"^Leeuwarden werd er om de
sen j gestreden. Wie maakte de
oiste, beste, luidste, knal-
sissers, spuiters in de
ichtigste kleuren. De tijden
n echter veranderd. Al jaren
i dahet vuurwerk, dat met de
ak rwisseling wordt afgesto-
:h aP- een volledig Chinese aan-
yygpegenheid. Slechts zelden
akt men in Nederland nog
1 l vuurwerk. In die gevallen
aarit het dan om een bijzonder
naaik .groot vuurwerk" ter ge
le bóenheid van een speciale ge-
Bnrairtenis te maken. Voor dit
nerfte vuurwerk> met werkelijk
Jotse en kunstige construc-
j £s. is geen geld meer. Waren
^deinet na de Tweede Wereld-
lantlog nog zo'n 500 grote
hefurwerken in een jaar, te-
>k «woordig is dat aantal op de
hgers van één hand te tellen.
It vuurwerk dat nu verkocht
jrdt, is vooral bestemd voor
derf jaarwisseling (het meeste
|jurwerk 60 wordt door de
'JederJandse vaders gekocht),
..^fenmateriaal voor de brand-
ijkfer, wat landbouw vuurwerk
voq militair oefenmateriaal,
indtht vuurwerk wordt er dus
•0bjet meer gemaakt bij de Ko-
nklijke Nederlandse Kunst-
urwerk- en munitiefabriek
Het is nu vooral een zaak
importeren. Maar de
^Khter van de inmiddels
^Rrleden heer Kat, mevrouw
^W.J Eeuwijk-Kat weet nog
het vroeger ging, toen al
kunstvuurwerk nog wel in
ljeniden werd gefabriceerd,
del^zetcn
oprichter van de fabriek,
de nieuwe weg. De nieuwe
weg zou moeten aansluiten op
het Haagsche Schouw. De Val-
kenburgseweg in Katwijk zou
voor het doorgaand verkeer
moeten worden afgesloten. Al
leen (brom)fietsers en bussen
zouden nog van deze weg ge
bruik mogen maken. Verder
zou het openbaar vervoer ver
beterd moeten worden door
onder meer de frequentie van
lijn 30 te verhogen en door ap
paratuur bij kruispunten met
verkeerslichten in te bouwen,
waardoor de bus voorrang
krijgt. Langs het Oegstgeester-
kanaal zou een fietspad aange
legd moeten worden. De be
staande oost-west routes zou
den voor het autoverkeer on
aantrekkelijk gemaakt door de
afstelling van de verkeerslich
ten te veranderen en door de
weg smaller te maken.
Kanaries
gestolen
KATWIJK In totaal twaalf
kanaries zijn de afgelopen
week vanuit twee volières in
Katwijk gestolen. Maar liefst
zeven kanaries werden uit een
volière aan de Wassenaarse-
weg gestolen en vijf kanaries
werden weggenomen uit een
volière aan de Commandeur
straat.
ven moest het allemaal anders
en het vuurwerk komt voort
aan uit China. In China zetten
de werknemers, die het werk
in fabrieken en thuis veelal
met de hand maken, er de eti
ketten met „Kat" op, inclusief
de Nederlandse gebruiksaan
wijzing. Het Kat-vuurwerk
wordt verscheept naar Neder
land en via Leiden komt het
bij de winkels terecht.
Inbrekers
Vroeger was de vuurwerkfa
briek in de decembermaand
een geliefd object voor inbre
kers, maar sinds enkele jaren
is het terrein dusdanig bevei
ligd, dat het de dieven niet
meer lukt om goedkoop te
knallen met oud en nieuw.
Nog voordat een hand kan
worden uitgestoken naar het
vuurwerk staat de politie al
klaar om de dief in te reke
nen. Een ingenieus beveili
gingssysteem zorgt daarvoor.
Het in- en verkopen van vuur
werk is niet alleen iets van de
periode rond Oud en Nieuw.
Al in januari begint meneer
Eeuwijk zijn eerste bestellin
gen te doen in de Volksrepu
bliek. In juni en juli worden
de klanten alweer bezocht. Het
hedendaagse vuurwerk is aan
strenge regels onderworpen.
De knallen mogen niet harder
zijn dan een bepaald aantal de
cibels en de veiligheid wordt
constant verbeterd. Aan de fa
bricage van vuurwerk zit veel
research vast. De felle Neder
landse concurrentie van vroe
ger heeft plaatsgemaakt voor
collegialiteit en de importeurs
van vuurwerk in Nederland
zijn aangesloten bij een federa
tie. De rotjes heten „crackers"
en de voetzoekers heten
„Ground Flowers".
Ongelukken
Maar ondanks deze vriendelij
ke benamingen gebeuren er
jaarlijks nog veel ongelukken
met vuurwerk. Uit een onder
zoek van de Stichting Consu
ment en Veiligheid is geble
ken dat er jaarlijks ruim 1600
ernstige ongevallen met vuur
werk gebeuren. In 60 procent
van die gevallen is de jeugd
van 5 tot 19 jaar het slachtof
fer. De meeste ongevallen ont
staan doordat de jeugd van il
legale vuurwerkhandelaren
kopen en stiekum willen afste
ken. De gebruiksaanwijzing
wordt daarbij niet goed gele
zen of nageleefd. De Stichting
wil daarom in samenwerking
met SIRE dat er in het vervolg
een landelijke voorlichtings
campagne voor scholieren
komt over vuurwerk. Inmid
dels is er door de stichting een
brochure uitgebracht met vei-
ligheidswenken.
Een paar tips om ongelukken
te voorkomen: Geen vuur
werk naar mensen gooien,
geen voetzoekers in de lucht
gooien, steek het vuurwerk
met een sigaret aan, steek een
niet geheel afgebrand lontje
niet nog eens aan, steek niet
een heleboel rotjes tegelijk af
en bevestig een vuurpijl stevig
in een fles, die half in de
grond is ingegraven.
De officiële verkoop van
vuurwerk is gisteren gestart.
Officieel mag er in Leiden
slechts op 31 december en 1 ja
nuari geknald worden, maar
aan de donderslagen die nu al
overal in de stad opklinken
wordt die regel niet te nauw
genomen. Wat betreft de ille
gale handel valt het dit jaar
wel mee. Vorig jaar rolde een
bijzonder politieteam, inzet
baar bij actuele zaken, een
hele keten van illegale vuur
werkverkooppunten op. Dit
jaar was het tamelijk rustig.
Vorige week nam het bijzon
der politieteam 10 kilo vuur
werk in beslag en gisteren nog
een kleine hoeveelheid van
een handelaar in een auto.
SYLVIA VAN LEEUWEN
winnende team. Van links naar rechts: Jan van Duyn, Jit Peters, Jan Duivesteijn, Lodewijk Kallenberg, Joop Walenkamp.
igend: Dick Tesselaar.
IIJDENS AD DUSEE ZAAL VOETBALTOERNOOI
ËIDEN De jaarlijkse
Ölvoetbalwedstrijd tus-
h teams van de Leidse
meenteraad en de Leid-
pers, gisteren in de Vijf
ïihal, is in een 5-4 over
ruling voor de politici
fcindigd. De gemeente-
idsleden keken in de
eede helft nog tegen
n 4-1 achterstand aan,
iar een indrukwekken-
inhaalrace leverde drie
elpunten op. De gelijk
maker viel vlak voor tijd.
In de verlenging sloeg de
'gemeenteraad' opnieuw
toe. CDA'er Joop Walen
kamp (1) en gastspelers
Jan van Duyn en Lode
wijk Kallenberg (3) scoor
den namens het politieke
team, dat verder bestond
uit de wethouders Jit Pe
ters en Dick Tesselaar en
uit Jan Duivesteijn van de
Directie Sport en Recrea
tie. Jaap Visser (1) en
Kees van Herpen (3)
maakten de vier tegen
doelpunten.
Het duel tussen raadsleden en
pers werd gespeeld als inter
mezzo van het Ad Dusée zaal-
voetbaltoernooi. Dit toernooi
voor F-junioren, dat wordt ge
organiseerd door de voetbal
vereniging Leiden, werd dit
jaar voor de tweede keer ge
houden. Twintig ploegen, ver
deeld over vier poules, speel
den gisteren ieder vier wed
strijden. Er werd overigens
geen eindoverwinnaar van het
zeer goed verlopen toernooi
aangewezen. Alle teams ont
vingen dezelfde prijs en alle
deelnemende spelertjes kregen
een vaantje mee naar huis.
Eindstanden.
Poule 1: 1 Leiden £1; 2 UVS fl en
Leidse Boys fl; 4 FC Lisse fl; 5
Oranje Groen fl.
Poule 2; 1 LDWS fl; 2 Leiden f2; 3
LFC fl; 4 VTL fl; 5 Oegstgeest fl.
Poule 3: 1 DOCOS fl; 2 Lugdunum fl
en Leiden f3; 4 Quick Boys f3; 5
Sleutels fl.
Poule 4: 1 Katwijk f3; 2 Roodenburg
f5; 3 Leiden f4; 4 RCL f2; 5 UDO f2.
LEIDEN De ENFB (Echte
Nederlandse Fietsersbond)
heeft een alternatief bedacht
voor de S4, de secundaire weg
4 van Katwijk naar Leiden die
met name Valkenbrug moet
ontlasten.
Momenteel worden studies
verricht naar het meest ge
wenste tracé voor deze weg.
De meeste betrokken instan
ties willen dat de weg wordt
aangesloten op de Plesman-
laan, maar de ENFB is het niet
met deze plannen eens. Vol
gens de ENFB zal de weg veel
nieuw verkeer aantrekken en
Leiden teveel belasten. Vol
gens de ENFB moet er een be
perkte omleidingsweg rond
Valkenburg komen (dat zou de
Til moeten worden, de tertia-
re weg 11) met een noordelijke
verbinding tussen de oude en
bijlage bil uw krant met
informatie over films, muziek
theater, recreatie, exposities
en een complete agenda
Mevrouw Eeuwijk-Kat: „Vuurwerk maken, een familie-aangele
genheid".
de heer Kat, -kwam uit een ar
tistiek gezin en hij was bezeten
van vuurwerk. Hij reisde de
hele wereld af op zoek naar
goeie knallers en sissers, met
de bedoeling ze in Leiden nog
mooier na te maken. Vooral in
de beginperiode maakte Kat
alleen maar groot vuurwerk.
Elk onderdeel maakte men bij
Kat zelf. Je kan het zo gek
niet bedenken of ze maakten
het bij Kat. Mevrouw Eeu
wijk-Kat: „Hij was gefasci
neerd door het spectaculaire
van vuurwerk. Hij was een ar
tiest en veel minder een za
kenman. Hij was een goed
mens met één grote hobby:
vuurwerk. Hij had ook ner
gens anders tijd voor. Mijn va
der was al bijna 55 jaar toen
hij ging trouwen en hij was 56
toen ik werd geboren. Ook ty
perend voor hem is dat hij
vier weken voor zijn dood, hij
was toen erg ziek, nog hele
maal opknapte toen een oude
Italiaanse vuurwerkvriend
langs kwam. Bij hun gsprek-
ken over super knallers enzo
zag je hem gewoon helemaal
opleven".
In 1916 verhuisde het vuur
werkbedrijfje van de heer Kat
van het terrein aan de Rijns
burgerweg naar de Stadspol-
derweg. De vuurwerkfabriek
bestond uit een groot aantal
huisjes met makkelijk losla
tende daken, waarin nooit
meer dan enkele kilo's vuur
werk lagen. In wat grotere
ruimtes werden de lonten ge
trokken, de blikjes, de verpak
king, wasfakkels enz. ge
maakt. De lonten insteken en
het stuk vuurwerk verder af
maken gebeurde in die kleine
huisjes. Ging er per ongeluk
iets mis dan bleef de schade
beperkt. Behalve het groot
vuurwerk, werd er scheeps-
vuurwerk, bengaals toneel-
vuurwerk en militair oefen
materiaal als seinpatronen en
oefenhandgranaten gemaakt.
De vuurwerkfabriek Kat was
een echt familiebedrijf. Oude
foto's in het plakboek van me
vrouw Eeuwijk laten onder
meer mevrouw Kat achter een
stapel vuurpijlen zien.
Scheveningen
„Het meeste werk werd in be
slag genomen door het maken
van het groot vuurwerk. Mis
schien kunnen de mensen zich
het vuurwerk op Schevenin
gen nog herinneren. Dat was
ook allemaal het werk van
Kat. Op koninginnedagen
hadden we soms wel op één
dag een paar honderd grote
vuurwerken in het land. Dat
was hard werken", aldus me
vrouw Eeuwijk-Kat.
In de jaren '60 werd de heer
Kat ziek. Het bedrijf was toen
al verouderd en er moest eens
flink de bezem door. Mevrouw
Eeuwijk en haar man namen
het bedrijf over. Om te overle-
