TAFEL
Kerstvieringen
Katholieke kerk biedt geen oplossing
voor veel maatschappelijke vraagstukken
£cid4e Sou/tot
BTTïïTl
kerk
vunereld
Paus: de mens is het die doodt en
niet zijn zwaard of zijn raketten
Kerstmis nodigt uit weer
te worden als kinderen
h
>dienstuerlening
ACHTERGROND
£eidae6omant
ZATERDAG 24 DECEMBER 1983PAGIN
HERMAN BODE (FNV):
„De katholieke kerk is
aan het verloederen.
Massa's mensen raken
vervreemd van de kerk.
Ze keren zich af van het
geloof. Rome accepteert
geen enkele discussie.
Een stuk vernieuwing,
dat doorbrak na het
tweede Vaticaans conci
lie wordt niet langer ge
duld door het gezag in de
kerk".
in de FNV-Vakbondskrant.
Bode, een der voormannen
van de met het NVV gefu
seerde voormalige katholieke
vakcentrale NKV, onderte
kende onlangs een manifest,
waarin vooraanstaande ka
tholieken (Manënburgroep)
hun verontrusting uitspreken
over de ontwikkelingen bin
nen de r.-k. kerk in Neder
land.
In de Vakbondskrant zegt
Bode. dat Rome via bis
schopsbenoemingen probeert
..het Nederlandse volk weer
In zijn gareel te rammen. Ik
vind dat niet alleen jammer.
In feite gebeurt er iets onher
stelbaars. Als er op korte ter
mijn niet iets fundamenteels
verandert, denk ik dat grote
groepen mensen zich zullen
afwenden van deze kerkelij
ke leiding."
Bode constateert, dat hij en
vele anderen „weggroeien"
van de kerk en zien er niet
meer in herkennen. De kerk
biedt voor veel maatschappe
lijke vraagstukken geen op
lossing en laat mensen die er
mee bezig zijn in de kou
staan, vindt Bode.
Bode constateert, dat bis
schoppen als Bekkers. Bluys-
sen en Alfrink „die samen
met de mensen een glimp
van de waarheid probeerden
te ontdekken" plaats maken
voor „Simonis en consorten"
en bij die valt volgens Bode
niets te zoeken. „Zij hebben
de waarheid. Daar valt niet
over te discussieren. Want
dan stel je het geloof ter dis
cussie en dat kan niet".
Bode vindt, dat de kerk heel
belangrijke taken laat liggen.
Juist in tijden als nu. met
grote maatschappelijke
vraagstukken, zou de kerk
zich veel duidelijker moeten
opstellen en stelling moeten
nemen. Een enkele keer is
dat wel eens gebeurd, bij-
TTat jpni Ar, vii-p vnnr7ift*>r i 1 n Doae consiaieeri, aai 015- upicucu
mmsjtstj,' srrjss^tss,
en niet zijn vrede ontspringt uit een of het louter bewaren van de schendingen van de mt
iketten. Er is nieuw hart". rust zou betekenen". Wie an- rechten die op dit morm
voorbeeld toen Willebrands
en Ernst brieven schreven
over de werkloosheid en de
sociale zekerheid. Maar Bode
vreest dat deze geluiden zo
persoonsgebonden zijn „dat
het met het verdwijnen van
deze personen ook afgelopen
Bode wil overigens niet terug
naar een kerk waarvan de
leiders wel even zullen zeg
gen op welke politieke partij
moet worden gestemd. Want
de keuze voor een maat
schappelijke organisatie of
een politieke partij wordt
vooral bepaald door de maat
schappelijk groepering waar
toe je behoort, zegt hij.
„Het wordt nauwelijks be
paald door je kerkelijke bin
ding. Dat blijkt wel uit het
feit dat ik met Steef van Eij-
kelenburg (voorzitter van de
christelijke werkgevers) op
politiek gebied rollend over
straat kan gaan. Maar toch
heeft hij vanuit diezelfde on
gerustheid dit manifest on
dertekend". In dat licht vindt
Bode ook een politieke partij
of een vakbeweging die op
confessionele basis is georga
niseerd niet reeel. In het
CDA komt volgens hem het
christelijke weinig tot uiting
De méns doodt en niet zijn
zwaard of zijn raketten. Er is
een nieuwe vredesgezindheid
"nodig en een bereidheid bij
I alle mensen om op hun eigen
terrein aan de vrede te wer
ken. Dat schrijft paus Johan-
nes Paulus II in zijn bood
schap ter gelegenheid van
Wereldvredesdag 1984. De
vredesdag. die 1 januari in de
r.-k. kerk wordt gevierd,
heeft dit jaar als motto: „De
De paus zegt in zijn bood
schap. dat oorlog tegen de
menselijke rede ingaat en dat
een vreedzame oplossing van
-conflicten de enige mens
waardige weg is. Hij blijft
vasthouden aan het principe
van de legitieme zelfverdedi
ging en wijst dat pacifisme
af, dat „slechts lafhartigheid
of het louter bewaren van de
rust zou betekenen". Wie an
deren onder zijn heerschappij
wil brengen, zal altijd stuiten
op het verzet van verstandige
en moedige mannen en vrou
wen. die bereid zijn ter be
vordering van de gerechtig
heid de vrijheid te verdedi
gen, aldus de paus.
De paus wijst in zijn bood
schap op de oorlogen en de
schendingen van de mensen
rechten die op dit moment de
vrede bedreigen. Hij legt de
nadruk op de tegenstelling
tussen de grote sommen geld
die aan wapens worden uit
gegeven. en de honger, ziekte
en onderontwikkeling, waar
mee vele landen te kampen
hebben. De paus zegt tenslot
te veel begrip te hebben voor
de „nieuwe diepe onrust" bij
de publieke opinie.
Katholicisme trekt in Zweden steeds meer mensen aan
De katholieke kerk is naast
-de Zweedse staatskèrk de
grootste kerk in Zweden en
neemt nog steeds in aantal
'toe. Aanvankelijk gebeurde
dat als gevolg van de komst
>van vluchtelingen na de eer
ste en tweede wereldoorlog
en door de immigratie uit ka
tholieke landen in de jaren
vijftig. Tegenwoordig echter
Hvooral door de sterke aan
trekkingskracht. die het ka
tholicisme op vele Zweden
uitoefent.
Het blad van de Nederlandse
- Birgitta-stichting in Uden
.signaleert dit verschijnsel
aan de hand van een uitge
breid artikel in het Zweedse
weekblad „7 Dagar". Hieruit
blijkt, dat er momenteel
120.000 katholieken in Zwe
den zijn, van wie naar schat
ting tussen de twaalf- en
twintigduizend van Zweedse
afkomst. De laatste drie a
vier jaren is er weer een klei
ne maar duidelijke groei van
overgangen van Zweden
naar het katholicisme merk
baar. Dat was ook het geval
in de jaren 1930 tot 1940, toen
vooral studenten naar de ka
tholieke kerk kwamen. Een
tweede stroming was te zien
rond 1950 en betrof vooral
intellectuelen: schrijvers.
mannen van de wetenschap
en kunstenaars.
De meerderheid van dezen
had geen gelovige achter
grond. zo stelt het artikel in
het Zweedse blad. „Wat we
vandaag beleven is heel an
ders. Degenen, die nu naar
het katholiek geloof zoeken,
komen uit alle lagen van de
maatschappij en alle beroe
pen zijn vertegenwoordigd."
Volgens katholieke priesters
ligt de voornaamste oorzaak
van de overgang naar de ka
tholieke kerk niet bij dogma
tische vragen. Het is meer
een zoeken naar een levend
geloof, vitale geestelijke in
zet. Andere aspecten zijn het
internationale karakter van
de rooms-katholieke kerk.
het diepere contact met het
Europese gedachtengoed en
culturele tradities, de katho
lieke visie op de mens en de
hernieuwde belangstelling
voor mythen en symbolen,
die in de katholieke kerk te
vinden zijn.
De schrijver van het artikel
wijst echter ook op de „we
reldomvattende goodwill",
die de katholieke kerk ten
deel valt. dank zij de stand
vastige priesters in Latijns-
Amerika en vooral door de
invloed en houding van de
rooms-katholieke kerk in Po
len.
DR. PHILIP POTTER:
Miljoenen mensen krijgen kinderen in de hoop morgen een
beter leven te hebben. Daarnaast zijn er ook miljoenen die
geen kinderen meer durven te krijgen wegens de toenemende
bedreiging van het voortbestaan van de mensheid. Ook zijn
er miljoenen die zien dat hun kinderen sterven aan ziekten,
van honger of in oorlogen.
Dit schrijft dr Philip Potter, secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, in zijn kerstboodschap. Hij noemt duis
ternis en dood een bedreiging voor de mensheid, die meer
vertrouwt op valse zekerheden dan op het goede, dat God
met de aarde heeft gewild Macht wordt gezien als een middel
om anderen te onderdrukken in plaats van als middel om sa
men een gemeenschap te bouwen. De aarde is een broeinest
geworden van tirannie, angst en onverschilligheid in plaats
van een huis waar vader, moeder en kinderen met elkaar
verbonden zijn door banden van liefde en zorgzaamheid, al
dus Potter. Hij wijst er verder op. dat vrede wordt gezien als
een toestand die geschapen wordt door middel van gewapen
de macht of afschrikkingsevenwieht. Ondanks onderdruk
king en oorlog, tirannie en onrecht, egoisme en onveiligheid
worden er nog elk moment kinderen geboren en wordt Gods
beeld voortdurend opnieuw levend.
Tussen de profetieën van Jesaja, die ook leefde in een tijd
waarin het leven alom bedreigd werd en onze wereld is een
kind geboren in Bethlehem, aldus de kerstboodschap. In dat
kind werd God geopenbaard, opdat wij mogen weten wat het
betekent geschapen te zijn naar zijn beeld. Jezus toonde dit
door zichzelf op te offeren en in woord en daad Gods licht en
leven te laten zien. Zijn offer was tevens een veroordeling
van diegenen die hem ter dood brachten. Maar God gaf
Christus het leven weer en maakte vrede op aarde tot een
realiteit voor diegenen die zijn offer willen aanvaarden, zo
schrijft Potter.
In deze kersttijd worden wij opgeroepen om opnieuw geboren
te worden in dit kind, Jezus, die voor ons is gekruisigd en
gestorven. Opnieuw worden wij uitgenodigd te worden als
kinderen en zijn zegeningen aan te nemen. Dan mogen wij
delen in de macht van zijn goedheid, in zijn liefde als van een
vader en een moeder, in zijn vrede en gerechtigheid, aldus de
secretans-gerïeraal van de Wereldraad van Kerken.
Kribbe en kruis
jrwi
erm
ide
f
w°':
We vieren morgen weer de geboorte van het kind.
derbaarlijke geboorte, zo zingen wij in talrijke kerstliedeit
Zoon van Maria en Zoon van God. In het Credo van de kl^e
der eeuwen uitgedrukt met de woorden: „ontvangen van[ vei
Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria". De theoldaul;
van de oude kerk heeft dat uitgedrukt in de zogenaarjre
twee-naturen-leer. Vere Deus, vere homo: waarlijk GodP^'
waarlijk mens. KT
T-v UU
DIE theologie heeft een lange voorgeschiedenis. Er is Ir-
wat gediscussieerd, gestreden met woorden, die uitgroei^—
tot stromingen in de kerk, die tegenover elkaar stonden
dat men kwam tot één formule. Daaraan is de naam Cha)
don verbonden, de plaats waar in 451 het oecumenisch eoi
lie werd gehouden. Daar beleed men de Christus als „tv
naturen, verenigd in één persoon".
In die vorm heeft de kerk de belijdenis de eeuwen
vastgehouden. Overigens niet zonder strijd. Steeds opnieW"
tot in onze dagen toe. We beleven nu een tijd, waarin v
nadruk wordt gelegd op de menselijkheid van de twei
persoon in de Drieëenheid. Velen spreken liever over Jcj
van Nazareth dan over de triomferende Christus, die zit
de rechterhand van de hemelse Vader. De vraag is, wat^
eerste christengemeente heeft willen vastleggen met betrl
king tot Hem, die zij als hun Redder beleden. Met de gebo1"-
teverhalen wilden zij ongetwijfeld iets aangeven van de H1 x
bijzondere relatie, die Jezus had met de hemelse Vaderï>ef
dens zijn aardse leven, waarvan slechts drie jaren voor ?r f
beschreven zijn. de jaren van de vervulling van Zijn 1 1
dracht. j de
rt
HeT zou wellicht goed zijn, als er in de kerken minder l|^
stellig over Jezus werd gesproken en er meer praktisch
luisterd zou worden naar wat Hij wil dat er gedaan wol j
Het zou ons minder krampachtig maken als we bereid zijr
erkennen, dat er ook in de bijbel verschillende visies °P'ZOq
zus zijn, met meer of minder nadruk op Zijn persoon^
werk: als profeet, als rabbi, als Heiland, als geneesheer,
wonderdoener, als Zoon van God, als middelaar, als VerzL z
ner, als Offer. Voor elk van deze titels is wel een sterke te
aan te wijzen, waardoor het gevaar van eenzijdigheid Ler
worden vermeden.
pne
ensi
JUIST in een tijd waarin zoveel mensen door de wetenscluw
geschoold zijn en daarom de grootste moeite hebben mefens
lerlei wonderbaarlijke voorstellingen, verhalen bijvoorb()r R
over engelen die door het luchtruim zweven, zou het gt di
zijn de omvang van de unieke betekenis van Jezus van Nftee:
reth. door de christenen beleden als de Messias, niet ahie:
zwakken door al te leerstellige en dogmatische discussies.»",
onlangs overleden anglicaanse bisschop Robinson heeft o
ook op gewezen in zijn geruchtmakend boekje „Honesterrr
God". Ons nadenken tijdens de kerstdagen over de betekfJ di
van het kerstfeest, het feest van vrede, kan zich beter
ten op de Bergrede en op het grote gebod van de liefdervoo
God en de naaste, dan op de met onze aardse idyllen <jie
wensdromen verfraaide stal. Het kruis zegt meer over Jferini
dan de kribbe. .er
£dig
'op
IXa de Kerst:
kliekjesdag met
uiensoep
Menu voor eerste Kerst
dag: garnalencocktail
heldere champignonsoep
rollade, spruitjes met
banaan, appelcompote en
aardappelen chipolata-
pudding met marasquin-
saus.
Menu voor tweede Kerst
dag: paprikasalade
kaassoufflé met Franse
doperwten rumkoffie
met kerstkoekjes (vegeta
risch).
De beschrijving van deze
menu's heeft reeds in de
krant van 16 december ge
staan.
Wie zich met de kerstdagen
waagt aan een voor haar of
hem ingewikkelde bereiding
doet er verstandig aan van te
voren te controleren of alles
in huis is. goed de recepten
door te lezen en een soort
draaiboek te maken. Leg dat
draaiboek in de keuken en
kijk er regelmatig in, zodat u
tijdig denkt aan de dingen
die tevoren klaargemaakt of
-gezet kunnen worden. Be
spreek ook wie u helpt en
wanneer. Bij een goede orga
nisatie „loopt" alles beter.
Het menu voor dinsdag zal
in veel gevallen bepaald
worden door de restjes van
de kerstmenu's. Begin het
„kliekjesfeest" met een ver
sgemaakte uiensoep. De be
nodigdheden voor twee per
sonen zijn: 15 g margarine, 1
flinke ui, 50 g gehakt, 6 dl
warm water, 1 bouillontablet,
2 sneetjes brood, 2 lepels ge
raspte kaas, peper.
Fruit dunne, lange snippers
ui licht in de margarine. Bak
al roerend het gehakt mee
tot het grijs ziet. Voeg het
w§ter en het bouillontablet
toe en laat de soep tien mi
nuten zacht koken. Strooi de
k%as op het brood.. Wie een
grill heeft, kan de kaas even
laten smelten en lichtbruin
laten worden. Schep de soep
op de borden en leg er de
kaassneetjes in. Geef er pe
pte bij.
Prettige Kerstdagen toege
wenst.
JEANNE
Zaterdag 24 december
STAD LEIDEN: O.L. Vr. Hemelvaart:
20 u. Kinderviering; 22 u. Hoogmis
m.m.v. dames en herenkoor: 24 u..
jongerenkoor „The Lord Folks".
H. Leonardus: 20 u. Jongerenviering;
22.30 u. Plechtige Nachtmis.
H. Middelares: 20 u. Gezinsmis, 24 u.
Nachtmis.
H. Lodewijk: 21 u. Nachtmis (Latijn):
23 u. Nachtmis (Latijn).
St. Antonius van Padua: 19 u. Gezins
viering; 23 u. Jongerenviering.
H. Petrus: 19 u. Gezinsmis: 21 u. Ge
zongen mis met dames-en herenkoor
O.L. Vr. Onbev. Ontv.: 21.30 u. Ge
mengd koor. 24 u. Jongerenkoor.
Oud Katholieke Kerk: 22 u Nachtmis.
Aarlanderveen; 21 u. Nachtmis met
gemend koor.
Aardam: 19 u. Gezinsviering (kinder
koor); 23 u. Jongerenviering.
ALPHEN AAN DEN RIJN:
H. Pius: 20.30 u. en 23 u. Nachtmis.
H. Bonifatius: 20 u. Gezinsmis. 23 u.
Nachtmis (Ned. zang).
De Heilige Geest: 16 u. Peuterviering;
19 u. Gezinsviering; 21 u. Jongeren
viering, 23 u. Nachtmis.
Boskoop: 19 u. Gezinsviering. 21 30
u. Gemengd koor. 22.30 u. in de Stek
(gem. koor). 24 u. Jongerenviering.
Hazerswoude Dorp: 17 u Kerstviering
voor kinderen met kinderkoor. 20.30
u. Euch. viering. PI. Hoogmis met ge
mengd koor; 22 30 u Jongerenkoor
Hazerswoude-Rijndijk: Bernardus
Kerk: 22.15 u.
Dep Het Anker: 18.30 u.; 21 u.; 23.30
Hillegom: St. Jozef: 19 u. Gezinsvie
ring met kinderkoor. 21.30 u. Exodus
koor - Kristelgroep.
Hillegom: H. Martinus: 19 u. Jonge
renviering. 21.30 u. m.m.v. dames
koor. 24 u. m.m.v. gemengd koor (lat.
gez.).
Hoogmade: 19.30 u. Gezinsviering; 23
u. Nachtmis.
Katwijk a.d. Rijn: 21.30 u. 1e Nacht
mis m.m.v. Jongerenkoor; 24 u. 2e
Nachtmis met m.m.v. Paroch. koor.
Dep. Rijnsburg; 21 u. Nachtmis
m.m.v. eigen koor.
(Buiten) Kaag Abbenes: 22 u. Nacht-
Langeraar: 19 u. Gezinsviering; 21.30
u. Nachtmis; 0.00 Jongerenviering.
Leiderdorp (H Menswording: 20 u.
Jongerenmis; 22. u. dames en heren
koor; 24 u. Jongerenmis.
Leimuiden. 9.30 u. Nachtmis - gem.
koor; 24 u. Nachtmis - jongerenkoor.
LISSE: Agathakerk: 21 u. Jongeren
viering; 24 u. Nachtmis.
Dep. Poelpolder: 20 u. Gezinsmis; 24
u Nachtmis.
Maria-kerk 20 u. Jongerenkoor; 23.30
u. Nachtmis.
H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): 22
u Nachtmis in concelebratie.
Nieuwkoop: 19.30 u. Kerstfeestviering
voor kinderen; 23 u. Kerstfeestviering
voor jongeren.
Nieuwveen: 20 u. Gezinsviering; 23 u.
Jongerenviering.
Nieuw-Vennep: 20 u. Gezlnsdienst; 22
u. Gemengd koor; 24 u. Jongeren-
dienst.
Noorden: 24 u. Nachtmis.
Noordwijk-Blnnen: 19 u. gezinsnacht
mis; 21 u. (nachtmis met Dames
Herenkoor) 23.30 u. (nachtmis met
jongerenkoor).
Noordwijk aan Zee: 19.30 u. Kerstvie
ring voor de gezinnen; 23 u. Plechtige
nachtmis.
Noordwljkerhout: 20.30 u. Nachtmis
m.m.v. dames en herenkoor.
St. Victor: 23 u. Nachtmis m.m.v. jon
gerenkoor.
St. Jozef: 19 u. Gezinsviering - kin
derkoor - Pastoor v.d. Plas; 21 u.
Nachtmis met dames en herenkoor -
Pastoor; 23 u. Nachtmis met Evolutie
Pastoor.
Oegstgeest: St. Willibrord: 19.30 u.
Gezinsnachtmis; 21.30 Nachtmis;
23.30 u. Middennachtmis.
Oude Ade: 21.30 u. Nachtmis.
Oude Wetering: 19 u. Gezinsmis;
22.30 Nachtmis
Roelofarendsveen: Mariapresentatie:
20.30 u. Gemengd koor; 23.30 u.
Jongerenkoor.
id. Petrusbanden: 19 u. Ie Nachtmis
(kinderkoor); 21 u. 2e Nachtmis (jon
gerenkoor); 23 u. 3e Nachtmis (Ge
mengd koor).
Rijpwetering: 21 u. Nachtmis (ge
mengd koor); 23 u. Nachtmis (heren-
Sassenheim: 20 u. Jongerenviering 23
u. Nachtmis.
Stompwljk: 21 u. (Jongerenkoor); 24
u. (gemengd koor).
Voorhout: 19 u. Gezinsmis; 21.30 u.
Jongerenmis, 23.30 u. Nachtmis.
Voorschoten: 19 u. Gezinsmis. 21.30
u. Nachtmis met dameskoor.
St. Laurentius: 24 u. nachtmis met
heren- en jeugdkoor,
ld. Moeder Gods: 19 u. Gezinsmis; 22
u. Nachtmis met koor.
Warmond: 21 u. Nachtmis met kin
derkoor; 23 u. Nachtmis met jonge
renkoor.
Woubrugge: 23 u.
Zevenhoven: 20 u.; 24 u. Nachtmis.
Zoeterwoude-Rijndijk (Meerbrugparo
chie): 19 u Nachtmis met kinderkoor;
21 u. Nachtmis met gemengd koor:
23.30 u. Nachtmis met jongerenkoor
Zoeterwoude: St. Jan: 20.30 u.
Nachtmis.
id Chr. Dienaarkerk: 20.30 u. Nacht
mis; 23 u. Jongeren-nachtmis.
De Zilk (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: 21.30 u. Eerste Nachtmis met
dames-herenkoor: 00.00 u. Nachtmis
met Jevoa jongerenkoor.
Zondag 25 december, 1e
Kerstdag
STAD LEIDEN:
O. L. Vr. Hemelvaart: 11 u. Hoogmis
m.m.v. dames- en herenkoor.
H. Leonardus: 9 u. Eucharistieviering
met kerstliederen; 10.45 u. Hoogmis.
H. Middelares: 11 u. Eucharistie (met
kerstliederen).
H. Lodewijk: 8.30 u. Dageraadsmis;
10 u. Plechtige Hoogmis; 11.30 u. Ne
derlandse mis; 18 u. Avondmis met
zang van jongeren; 19 u. Kerstlof).
St Anthonius van Padua: 11 u. Eu
charistieviering.
H. Petrus: 10.30 u. Hoogmis.
O. L. Vr. Onbev. Ontv 10.45 u.
Hoogmis (gemengd koor); 15 u. Kind
je wiegen.
Oud Katholieke Kerk: 10.30 u. Hoog
mis.
Aarlanderveen: 10.30 u. Gezinsviering
(kinderkoor).
Aardam: 9 u. Hoogmis.
ALPHEN AAN DEN RIJN:
H. Plus: 10.30 u. Hoogmis.
H. Bonifatius: 9.45 u. Hoogmis (Lat.
zang).
De Heilige Geest: 9.30 u. Gezinsvie
ring; 11 u Dagviering.
Boskoop: 10 u. (dameskoor Latijn).
Hazerswoude Dorp: 9 u. Stille Mis;
10.30 u. Hoogmis met gemengd koor.
Hazerswoude-Rijndijk: Bernardus-
kerk, 10 u. Dep. Het Anker: 8.45 u.;
11.15 u.
Hillegom: St. Jozef: O'OO Nachtmis -
gemengd koor; 10.30 u. Dameskoor;
14.30 u. Kindje wiegen.
Hillegom: H. Martinus: 9 u. Gezinsvie
ring; 11 u. m.m.v. Gem. Koor (Lat.);
15 u. Kindje wiegen.
Hoogmade: 10 u. Hoogmis; 15 u.
Kindje wiegen.
Katwijk a.d. Rijn: 11.15 u. Gezinsmis
met medewerking van kinderkÖbr.
Dp. Rijnsburg: Geen dienst, zie de
hoofdkerk.
(Buiten)Kaag/Abbenes: 10 u. Hoog-
Langeraar: 9 30 u. Gezongen mis (ge-*
mengd koor).
Leiderdorp (H. Menswording): 10 u.
met dames- en herenkoor; 12 u. Ge
zinsmis.
Leimuiden: 9.30 u. Gezinsviering;
11.15 u. Jongerenkoor.
LISSE:
Agathakerk: 9.15 u. Gezinsdienst; 11
u. Hoogmis. Dep. Poelpolder: 10 u.
Maria-kerk 8.30 u. Gezinsmis; 10 u.
Hoogmis. H. H. Engelbewaarders
(Beekbrug): 9 u. Dageraadsmis; 10.30
u. Hoogmis in concelebratie.
Nieuwkoop: 9 u. Hoogmis; 10.45 u.
Gelezen viering met zang.
Nieuwveen: 11 u. Plechtige viering
met gem. koor.
Nieuw-Vennep: 10 u. Hoogmis.
Noorden: 9 u.; 10.30 u. Hoogmis.
Noordwijk-Binnen: 10 u. Plechtige
Hoogmis.
Noordwijk aan Zee: 10.30 u. Plechtige
Hoogmis.
Noordwijkerhout: St. Victor: 8 u. Ge
zinsmis; 10.30 u. Gezongen Euch.vie
ring m.m.v. dames- en herenkoor.
St. Jozef: 10.30 u. Dagmis met RO-
KAZAND, Pastoor; 15.30 u. Kindje
wiegen.
Oegstgeest: St. Willibrord: 9 u. Her
dertjesmis; 10 30 u. Plecht. Hoogmis.
Oude Ade: 00.00 u. 2e Nachtmis;
10.30 u. Plecht. Hoogmis.
Oude Wetering: 9 u.; 11.30 u. Hoog-
Roelofarendsveen: Mariapressentatie
8 u. Herdertjesmis; 10 u. Hoogmis,
ld. Petrusbanden: 10 u. Hoogmis; 14
u. Kinderen bij de kribbe.
Rijpwetering: 9 u. Plecht. Hoogmis
(herenkoor); 10.30 u. Jongerenkoor.
Sassenheim: 8.30 u. Gezinsmis; 10.30
u. Hoogmis.
Stompwljk: 10 u. Gezinsviering.
Voorhout; 9 u. Herdertjesmis; 10.30
u. Ned. Hoogmis; 15 u. Kindje wie-
Voorschoten: St. Laurentius: 11.30 u.
Eucharistieviering, herenkoor, Hoog
mis; 15 u. Kindje wiegen; id. Moeder
Gods: 10 u. Hoogmis; 14 u. Kindje
wiegen.
Warmond: 9 u. Dageraadsmis met
kerstliederen; 10.30 u. Hoogmis met
groot koor.
Woubrugge: 10 u
Zevenhoven: 9 u. Herdertjesmis;
10.45 u. Hoogmis.
Zoeterwoude-Rijndijk (Meerburgparo
chie): 10.30 u. Hoogmis met gemengd
Zoeterwoude: St. Jan: 9.30 u. Hoog-
Id. Chr. Dienaarkerk: 10 u. Gezinsmis.
De Zilk (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: 7.30 u. Gezinsviering met jeugd
koor; 10.30 u. Hoogmis met dames-
en herenkoor.
Maandag 26 december, 2e
kerstdag
LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart: 9.30 uur
samenzang.
H. Leonardus: 10.45 uur Eucharistie
viering met kerstliederen.
H. Middelares: 11.00 uur Eucharistie
viering.
H Lodewijk: 8.30 uur; 10.00 uur
Hoogmis; 11.30 uur
St. Anthonius van Padua: 10.00 uur
Eucharistieviering.
H. Petrus: 10.30 uur Gezongen mis
met dames- en herenkoor.
O L.Vr. Onbev. Ontv.. 9 30 uur Stille
H. Mis; 10.45 uur Hoogmis (heren-
Oud Katholieke Kerk:
AARLANDERVEEN: 10.30 uur Hog-
AARDAM: 9.00 uur Hoogmis.
ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius:
9.00 en 10.30 uur.
H. Bonifatius: 9.45 uur; 11.30 uur Kin-
derdienst.
De Heilige Geest: 10.00 uur.
BOSKOOP: 10.00 uur (Gemengd
Koor).
HAZERSWOUDE DORP: 10.30 uur
Bejaardenkoor.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: Bernar-
duskerk: 10.00 uur; Dep. Het Anker:
8.45 uur; 11.15 uur.
HILLEGOM: St. Jozef: 10.30 uur (Ge
mengd koor).
HILLEGOM: H. Martinus: 9.00 uur
(met zang); 11.00 uur (m.m.v. Exodus-
HOOGMADE: 10 00 uur; 11.00 uur
KATWIJK A.D. RIJN: 11.15 uur Hoog
mis. Dep. Rijnsburg: 10.30 uur Eucha
ristieviering met zang.
(Buiten) KAAG/ABBENES: 10.00 uur
Hoogmis.
LANGERAAR: 9.30-uur Gezongen mis
(heren).
LEIDERDORP (H. Menswording):
10.30 uur.
LEIMUIDEN: 9.30 uur Hoogmis met
gemengd koor;: 11.15 uur Samen-
ÜSSE- Agathakerk: 10.00 uur H, Mis,
Dep. Poelpolder: 10.00 uur.
Mariakerk: 8.30 uur; 10.00 uur Hoog-
H.H. Engelbewaarders
10.00 uur Gezinsmisviering met het
kinderkoor.
NIEUWKOOP: 9.00 uur; 10.45 uur
NIEUWVEEN: 9.00 uur; 11.00 uur
NIEUW-VENNEP: 10.00 uur Hoogmis.
NOORDEN: 9.00 uur; 10.30 uur Hoog-
NOORDWIJK-BINNEN: 10.00 uur
Hoogmis; 11.30 uur.
NOORDWIJK AAN ZEE: 10.30 uur
Eucharistieviering.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor:
10.30 uur Gregoriaanse hoogmis, St.
Jozef: 10.30 uur Dagmis Deken.
OEGSTGEEST: St. Willibrord: 10.30
uur Hoogmis.
OUD-ADE: 8.30 uur Hoogmis; 10.30
uur Jongerenkoor Toekomst.
OUDE-WETERING: 10.00 uur.
ROELOFARENDSVEEN: Mariapre
sentatie: 9.00 uur en 11.00 uur, Pe
trusbanden: 9.30 uur Hoogmis; 11.30
RIJPWETERING: 9.00 uur Hoogmis
(herenkoor), 10.30 uur Gezinsviering
(kinderkoor)
SASSENHEIM: 11.00 uur Eucharistie
viering.
STOMPWIJK: 9.30 uur Hoogmis;
11 00 uur (volkszang).
VOORHOUT: 10.30 uur H. Mis.
VOORSCHOTEN: St. Laurentius
11.30 uur Euch.viering met zang. id
Moeder Gods: 10.00 uur Euch.viering.
WARMOND: 10.00 Uur Hoogmis;
11.30 uur Kindeke wiegen.
WOUBRUGGE: 10.00 uur Gezinsmis.
ZEVENHOVEN: 9.00 uur Hoogmis;
10.45 uur H. Mis met kerstliederen.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK: Meer
burgparochie: 10.00 uur Gezinsmis
met kinderkoor.
ZOETERWOUDE: St. Jan: 9.30 uur
Hoogmis: Chr. Dienaarkerk: 10.00 uur
Hoogmis.
DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: 10.30 uur.
ARTSEN Leiden: Wijk 1 Boerha-
vedistrict, Binnenstad-Noord, Groe-
noord, Kooi. Merenwijk, za dr. De
Jong. tel. 123752, zo dr. Rus, tel.
132500, ma. dr. Kruis. tel. 126371
Wijk 2: Binnenstad-zuid, Tuinstad-
wijk. Professorenwijk, de Waard, za
dr. Luyk. tel. 122522. zo dr Engel
tel 121334. ma. dr. Taytelbaum. tel.
120266. Wijk 3: Mors, Haagwegkwar-
tier, Zuidwest. Stevenshof. za dr.' Fo-
gelberg, tel. 132877, zo dr. Roos, tel.
766123, ma. dr Van Rijn, tel. 314349
Voor de praktijkgebieden van Groe-
neveld. Van Leeuwen, Meyer, Rein-
ders. Tan, Van Tol: za. dr Meyer, tel.
215510, zo: dr. Zwljnenburg, tel.
412166. ma. dr. Verhage. tel. 218661.
Leiderdorp: za dr. Du Ry. tel. tel
891100. zo. dr. Van der Beek, tel.
894539, ma. dr. Van der Leden, tel
894539. Oegstgeest: za en zo. dr
Hugenholtz. tel. 155666. ma. dr. Van
Overvest. tel. 173994. Voorschoten:
za dr. Meiman. tel. 2493. zo. dr. Meij
er. tel. 2493, ma. dr. Vrijenhoek, tel.
2356. Warmond - Voorhout: dr
Sleeboom. tel. 02522-11393, ma. dr.
Hoornweg, tel. 02522-11393.
Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300.
Noordwijkerhout: Dr. Van Heesch,
tel. 02523-2385. Katwijk aan Zee:
za. en zo. dr. Meewisse, tel. 12023,
zo. dr. Lodder, tel. 14600. Katwijk -
Rijnsburg - Valkenburg: Dr. Van der
Water. tel. 12921. Lisse: Antwoord
apparaat eigen huisarts. Sassen
heim: Dr. Van Riet, tel. 11777. Hil
legom: Dr. Van der Kaaden, tel.
15114, ma. dr. Van 't Westeinde, tel.
15771. Alkemade - Rijnsaterwoude
- Leimuiden: Dr Glansbeek, tel.
01713-2511. Alphen: Voor de prak
tijken van Stehouwer, Van Gemeren,
Plag, Visser, Varkevisser, Van Enge
len. Smid. en Zikel: za Dr Stehouwer,
tel. 22425, zo Dr. Van Gemeren, tel.
30798, ma. dr. Van Engelen, tel.
21915. Voor de praktijken van Boss,
Eradus. Van Der Steen, Hetzberger,
Kleinhaneveld en Wijnmaalen: za dr
Van der Steen, tel. 72738, zo. dr. Era
dus, tel. 72072. ma dr. Boss, tel.
72472. Hazerswoude Koudekerk:
Dr. Bosch/Uhlenbeck tel 01728-
9281. Benthuizen - Boskoop: Dr
Goeje. tel. 079-313737. ma. dr Her
mans. tel. 01727-2038 Langeraar -
Nieuwveen Ter Aar - Woubrugge:
Dr. Nooter, tel. 01729-8104, ma. dr.
Van Sprang, tel. 01722-2811
Nieuwkoop - Noorden: Dr. Sanders,
tel. 01725-1555, ma. dr. Brinkman/S
luis tel. 01725-9301.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest: Dr. Van 't Hof,
tel. 141838, zo. dr. Riessen, tel.
124516, ma. dr. Van Dam, tel.
141874 Leidschendam: Voor
spoedgevallen tel. 238356. Bollen
streek: Dr. De Wilde, tel. 02520-
15992.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek Hulp der Menschheyd en Apo
theek Voorschoten. Vanaf maandag:
Apotheek Leiden Zuid-West en Apo
theek Boehmer in Leiderdorp. Al
phen: Apotheek Somberg Alkema
de: Apotheek Alkemade, Veerstraat,
tel. 01713-9100 Katwijk: Apotheek
De Jong Noordwijkerhout: za geo
pend van 9-13. u. en van 17-18 u. en
zo van 12-13 u. en 17-18 u Spoedre-
cepten tel. 3511 of dienstbel.
WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK
- Sassenheim - Warmond - Lisse -
Beekbrug: mw. De Bruin tel. 02520-
22076. Noordwijkerhout -Voorhout
- De Zilk: mw. Schoneveld-van Duijn
tel. 01718-74078. Hillegom: Opgave
via het antwoordapparaat, tel. 02520-
16217. Leidschendam: Leidschen-
damse Kruisvereniging, tel 070-
455300.
DIERENARTSEN Lelden: Dr Hel
der, tel. 220513. Dr. Van der Wouw.
tel 764058 Oegstgeest: Dr, van
Duyn tel. 153266. Voorschoten -
Leidschendam: dr. Frencken, tel
271110.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendlenst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16 00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patient.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u Kraamafdeling:
dag. van 11.15-12.00 u. (alleen voor
echtgenoten) van 15.00-16.00 u. en
van 18.30-19.30 u Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewa-
king) dag. van 14.00-14.30 u. en van
19.00-19.30 u. Intensieve verpleging:
dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19 00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Di. en vr. 13.00-14 30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u eer
ste klasse: de gehele dag. Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patiën
ten (behalve kinderen) zijn de be
zoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-
15.00 u. en 18.30-19.00 u. Avondbe
zoekuur afdeling verloskunde: 18.00-
19.00 u. De Praematurenafdeling da
gelijks van 14 30-14.45 u. en 18.30-
18.45 u. Bezoek aan ernstige patiën
ten: wanneer aan ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken. De
bezoektijden van de kinderkllniek zijn
dagelijks 15.00-15.45 u. en 18.30-
19.00 u De bezoektijden van de kin
derafdeling (alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige) zijn dagelijks van
14 15-15 00 u en van 18.30-19.00.
Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-
15 15 u. en 18.30-19 30 u Extra be
zoek hartbewaking: 11.00-11.30 u.
Extra bezoek vaders kraamafdeling:
19 30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-
15.30 u. alleen voor ouders 18.00-
18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst. tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50. tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u„ wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; Afdeling wo
nen en werken: ma. 18.30-20.30, wo.
10.00-12.00, do. 18.30-20.30. Afde
ling belastingen: di. 18.30-20.30, wo.
18.30-20.30. Klachtenbureau: di.
18.30-20.30, do. 18 30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulpverle
ning aan verongelukte honden, kat
ten, vogels, e d. in de gemeenten Lei
den. Leiderdorp, Oegstgeest. War
mond en Zoeterwoude. Tel 071-
125141
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11 00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging. Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk, Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-
15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u.. tel.
142144 Spreekuur gemeentelijke so
ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a, Zuid-West; do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3, Leiden Noord. Ook
tel van 09.00-10.30 via 766600, afde
ling maatschappelijk werk.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel 071-899375. Kantoor
geopend ma. t/m vr 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag- 8-12 u
'nL
SOCIALE RAADSVROUW Sp(
uren sociale raadsvrouw. Binnen!*.""
Gerecht 10, wo. 17.00-18.00
Noord: Van Hogendorpstraat 36;ersv
10.30-11.30 u Kooi: Driftstraat rove
di. 10.30-11,30 u.; Morskwa__
Buurthuis Morskwartier. TopaasI
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13 OOT T(
or>rh> AH
'Ivo
SOCIALE RAADSVROUW VO
SCHOTEN Spreekuren: ma. 15
20.00 u wo. en vr. 9.00-10.30 u
seweg 33, Voorschoten. Tel. 325'
SP HULP- EN INFORMATIEDIE
Groenesteeg 33, Leiden. Tel. i -
134640 of 071-144600. Hulp en lr^4l
matle op medisch, juridisch e
gebied, werk. sociale verzekerii
huurkwesties. Spreekuur: elke
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS C
TRALE Pallasstraat 1, Alphen;
den Rijn. Tel. 01720-33033. Beg*^1
ding en opvang van mensen, die
welke reden dan ook, tijdelijk i
nodig hebben. Bovendien wordt Ir,
matte verstrekt over andere mog<
heden van hulpverlening en de
reikbaarheld daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE L...
gegracht 246a, Leiden. Tel. 149jUV
Dagelijks bereikbaar van 9.00-1R
u. voor informatie over vrijwlllia
werk en cursussen of een persocï® I
gesprek. nne
WERKENDE JONGEREN KIL
ten- en informatieuur Elke dlnsr v
avond van 17 00 tot 20.00 u. NO f
kantoor Koppenhinksteeg 2. Leift F
Tel. 071-121139. 'l 1
WERKLOZEN ADVIES CENTRUIfiet
Breestraat 19. tel. 122000. Spreei
ma. en do 14-16 u. (Gedurendt
maand augustus gesloten).
LEIDS WERKLOZEN KOMITE Êr v
terskerkchoorsteeg 15. tel 123N.V
Spreekuur wo 10.11.30 u. twa;
WETENSCHAPSWINKEL lnforpn
tiecentrum voor onderzoek
Leidse universiteit. Stationsweg',
tel. 071 - 148333. Geopend: ma.ien.
vr. 10.00-16.00 u.
FIOM Hulpverlening bij zwanfgr
schap en alleenstaand ouderscL
Noordeinde 40 b. tel. 144715. r
vai
GASTOUDERPROJECT SticHwaj
Gastouderproject. Merenwijk <7 up
dorhorst 1, tel. 210430 (dag. 12Ljq
15.30 u.). ?.ae
HULP VOOR MOEDER EN KINlfmg
Bij niet gewenste zwangerschap, (die;
foon 071-895724 en 01728-8333.aag
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissie. VoorP
den: Schuttersveld 9 (tel. 071-13r ec
van 10.00-12.00 u Spreekuur pen
t/m vr 8.30-10.00 u. Voor Alp]
Opstandlngskerk. Prinses Marl
straat 69. Spreekuur do. 14-15.3^yp
MOEDERS VOOR MOEDERS
vrouw zuster E. Janssen-Niem«
Hofdijck 32. Oegstgeest. tel. leer
153652. zul
ONDERWIJSWINKEL SophiasWel
.36. tel 071-214256 of 126325. 0\ h
maandag tot en met vrijdag li?
17.30 u. ei
OPVANGCENTRUM VROUWEN) ka
Crisiscentrum voor vrouwen (het
eventuele kinderen) in nood. Huiz(ujjj
"foil
vo<
I ne
I St.
den Rijn, Emrnalaan 2, tel 0fmÊ
- 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 u.fer
den, bureau voor maatschappj
werk, Oude Rijn 44c tel. 071 - 14#na
en 146049. do. en vr. 14-15 u jeid
Voor de dagelijkse agenda in de Lor
krant Cff
Misschien onder het kopje diensr131
lening. t vc
JONGEREN ADVIES CENTRUM. Dl
Caeciliastraat 67, Leiden. Telel Dr.
126052. Geopend: ma. t/m vr. 15."
22.00; za 14.00-17.00.
he
best.
eeni
