6ou*a/rit
eestelijke visie op het kerstgebeuren
K.
Religieuze kijkdozen in allerlei variaties
ER[
"^tal in het glooiende, Lim-
;s aandoende landschap
lom Bethlehem, de stad
ge'-1 David, waar Maria in het
Ijn van een os, een ezel en
timmerman Jozef, haar
B0 ter wereld bracht, dient
tig niet meer als geheu-
teuntje voor hen die met
>g op huiselijk of kerke-
gebruik deze blijde ge-
:enis nog eens in hun ei-
:ontext plaatsen. Zodra zij
en verfkwast ter hand
slaat hun fantasie
[baar op hol en ontstaan
Jjuwsels, die men op door-
Ij 'in Het Beloofde Land te-
17 jeefs zal zoeken. Herders
tr in dat deel van de we-
nog steeds ruim voldoen-
Dals ik zelf onlangs weer
vaststellen. Maar in de
ïn van Israël, waar zij ook
lal vol trouwe de wacht
en met de beugel van
draagbare radiozendont-
er stijf op het hoofd ge-
d, kon ik geen enkel
5 architectuur ontdek-
dat ook maar in de verste
leek op het kasteel, dat
lijn ouderlijk huis jaren
t heeft gedaan als perio-
vluchtadres voor het kin-
Jezus en zijn oud.ers.
lecember werd deze pompeu-
•cht met torens, kantelen en
ichtig ook nog een ophaalbrug
£en gracht van spiegelglas, al-
ehoedzaam van zolder gehaald
last de kachel tegen de lange
geplaatst, waar anders de di-
itond, die vader dankbaar be-
:Om er na het eten, zacht ron-
ERSTMIS
ZATERDAG
24 DECEMBER
1983
Eindredactie:
Wim Hugens
Vormgeving:
Hans Schneider
de Loire op een zondagmid-
ontworpen en daarna in de
iduren uit triplex gezaagd. En
toon zijn interpretatie van het
op geen enkele wijze
gharde, bijbelse feiten werd ge
il, moet het vader toch worden
jeven, dat de Heilige Familie
,zij hem bij ons thuis heel wat
irtabeler gehuisvest was dan
p t kerstevangelie.
jeldt trouwens ook voor de
3 e stallen, die elk jaar tussen 1
n 30 oktober staan te pronken
Krippana in het Duitse Eifel-
köfen bij Monschau. Op deze
iationale expositie van kerst
en wordt de bezoeker gecon-
lerd met honderden religieuze
izen in- alle denkbare forma-
ie hem een verbijsterend ge-
irde blik gunnen op de plaats,
het geschiedde in die dagen,
een bevel uitging van kei-
Ugustus.
||mensen met een uiterst gerin-
Jelkennnis menen zich stellig
inneren, dat die plaats Beth-
a moet zijn geweest. Maar op
kom je tot de ontdek-
füat het kindeke Jezus overal
ipa geboren is, maar niet in
em. Bethlehem? Nooit van
moet de Italiaan gedacht
n, die een passende plaats
ir00r de dolende Maria en Jo-
£'1'fervolgens bouwde hij op be-
9 D(Sen schaal een plein in Rome
lt hij volstouwde met voet-
n neringdoenden in kramen.
fchoenlapper heft zijn hamer
ien groenteman, die trots zijn
loktenen toont aan een
die kennelijk zwanger is.
navellicht?, is je eerste gedach-
lar dat blijkt een misvatting
Want degene, die voor Ma--
^>rgaat, leunt losjes tegen de
\fi\ een pompeus herenhuis op
en kijkt met welgevallen
aar kind, dat in een weldoor-
rd houten bed ligt. Uit voor
leeft de ontwerper ook nog
tweede kind gezorgd, dat
volgt vanuit een
i de wand.
y^jpet deze Italiaan worden na-
1, dat zijn visie getuigt van
I L- oorspronkelijkheid. Omdat
zich zelden met hun scha-
ihouden in de binnenstad
I» p#>me en dat dit kindeke
Sboren is lijdt geen twijfel,
lit voorzorg heeft de ontwer-
-de horizon ook nog het sil-
_van de St.-Pieter geschil-
- hebben ze hun plaats moe-
ttaan aan gitaarspelers, her-
is, brievenbestellers, huis-
[Js en meelsjouwers. In de
rond het huis, waar Maria
=ef onderdak hebben gekre
nt het zo te zien vrolijk toe
iben de gasten al enige con
es genuttigd op de gezond-
in moeder en kind.
ïstelijke visie op het kerst
in, waar men zich vrij ge
lijk mee kan verenigen,
enkele meters verder al
Jevig aangevochten door een
lioot, die kennelijk uit Ge-
«omstig is en de Heilige Fa-
het havenfront van deze
stad laat optornen tegen een onaf
zienbare menigte. Ze gaan in het
gewoel vrijwel ten onder en je
moet heel goed kijken om ze te
kunnen ontdekken. En als je Maria
en Jozef eindelijk gevonden hebt,
duurt het nog geruime tijd voordat
je in de gaten hebt, dat ze een kind
bij zich hebben. Maar niettemin is
er vreugde alom en laat ook deze
Italiaan er geen twijfel over be
staan, dat ook hier zojuist een blijde
gebeurtenis heeft plaatsgevonden.
Het is trouwens toch opvallend dat
de kribbebouwers, die op de Krip
pana acte de présence geven, geen
enkele moeite hebben met het mas
sale uitpakwerk en pas in de pro
blemen raken, als ze merken, dat
er tussen hun fantasieën in feite
geen plaats meer is voor de drie fi
guren, om wie het toch uiteindelijk
begonnen is. Als iedereen op zijn
vaste plek staat of zit en achter een
doorzichtige glaswand een jakobs
ladder is gemonteerd, waarop het
spitsuur der engelen in volle gang
is en zondaars en kwezels zich een
weg naar boven worstelen, blijkt
pas, dat er uiterst rechts voor de
geboorte van de Verlosser nog
slechts enkele millimeters over
schieten. En omdat die ruimte zelfs
te klein is om er een schuur van
zeer bescheiden afmetingen te bou
wen, staat de kribbe plompverloren
in het open veld, waardoor het lijkt
alsof Maria, Jozef en hun kind door
ME'ers uit een kraakpand zijn ge
zet en nu in afwachting zijn van
een toesnellende heilsoldaat.
Op de Krippana blijkt trouwens
overduidelijk, dat het wonder van
de kerstnacht zich leent voor de
meest uiteenlopende variaties. Dat
geldt dan zowel voor de stoffering
van de religieuze kijkdozen als
voor de hoofdrolspelers, die veelal
in hoogst merkwaardige vermom
mingen en outfits hun opwachting
komen maken. Naast de gebruike
lijke zuigelingen uit Taiwan en
Hongkong, treft men er ook kinde
kens aan met punkhaar, vlasbaard
jes en Hara-Krishnahoofdjes. Goe
i
de Jozef wringt zich ondertussen in
allerlei bochten en lijkt de ene keer
het hoofd van Chriet Titulaer te
hebben geleend, terwijl hij nauwe
lijks vier meter verder weer op
duikt als een vriendelijke hulpver
lener uit de zachte sector, compleet
met ripsfluwelen slobberbroek, gei
tewollen sokken en montuurloos
brilletje. Ook Maria laat zich niet
onbetuigd en ziet kans in de ene
kribbe op een vent te lijken, die
een gewaagd broekpak niet schuwt,
terwijl ze elders weer duidelijke
trekjes vertoont van Saartje, die
reikhalzend uitkijkt naar de komst
van Swiebertje.
Op de Krippana was ook ditmaal
"U
broeder Matteo present, die drie
jaar van zijn kloosterleven in voor
beeldige afzondering heeft besteed
aan een polyester kopie van de be
roemde grot van Castellano. Geen
stalagtiet ontging hem en ook de
kleinste druipneus, die de natuur
diep in de aarde achteloos heeft ge
snoten, is door hem nagemaakt.
Het resultaat, waarmee de toe
schouwer wordt geconfronteerd, is
een groteske koepel, waar de rafels
ongegeneerd aan hangen. Daaron
der dobbert moederziel alleen het
kindeke Jezus in een schelp over
een ondergronds meer. Pas bij aan
dachtige bestudering van dit tafe
reel ziet men, dat de pasgeborene
door broeder Matteo is verrast met
een piepklein zwemvest. Wat in
deze entourage nauwelijks een
overbodige voorzorgsmaatregel
lijkt.
Op alle mogelijke en onmogelijke
manieren wordt Kerstmis op de
Krippana zo te kijk gezet' door
mensen, die het mysterie op speelse
wijze naar hun hand hebben gezet.
Alleen het uitgangspunt hadden ze
met elkaar gemeen. En daarna is
ieder zijn eigen weg gegaan Maar
van welke kanten ze Kerstmis ook
benaderd hebben, uiteindelijk
maakten ze er toch met z'n allen
een stal van.
LEO THURING
Foto's: MILAN KONVALINKA
