Leidse Courant | 1983 | 24 december 1983 | pagina 13

weekpuzzel door dr. Pluizer

SCHAKEN

postzegels

WETENSCHAPPEN

CiidaeCotvumi

oplossing vorige puzzel

NR. 51

CRYPTOGRAM

mm m *m
11X18

jêjêm l
m

DENKSPORTEN

ZATERDAG 24 DECEMBER 1983 PAGINA 13

leiprijswinnaars van puzzel nr 50 zijn:

LJanson, Mozartstraat 109, 2324 XS Leiden.

Ir. De Blanken, Peeklaan 14, 2377 Oude Wetering.

prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.

HORIZONTAAL
1. Als het kleine kind dikker wordt, heeft

het dit nodig (10);

6. Ik verzoek u met nadruk de drank terug
te geven (4);

10. Vindt u 't raar het verpakkingsmateriaal
te moeten betalen? (5);

11. Kleine geruchtmakende aardappel? (9);

12. Hij heeft in Madrid pret voor twee (8);

13. Steel het van de schoenmaker! (5);

15. Musicus die het kalmpjes aan moet doen?
(7);

17. U sprak te vaak over haar (7);

19. Dat is vast iemand zonder uurwerk (7);

21. In de luwte was er geen dommekracht
nodig (7);

22. Wilt u met Bram dansen? (5);

24. Arbeid van 17 (8);

27. Daarmee loopt een vleier rond (9);

28. Zet de maat op de troon (5);

29. Ook hieraan herkent men een noeste
werker (4);

30. Uitsluitend aantrekkelijk voor dames
(10).

VERTICAAL:

1. Geef het mondstuk 's aan, maar kijk niet
zo onvriendelijk! (4);

2. Mogelijk op weg een tophit te worden (9);

3. De ruiter brengt u op weg (5);

4. Boven in de boom zit het beste materiaal
voor de timmerman (7);

5. Blij keer ik me om: dit betoon had ik al
lerminst verwacht (7);

7. Tol je nog wel eens of speel je liever tik
kertje? (5);

8. Rijmelt Kees uitstekend? (10);

9. Op een listige wijze scherp gemaakt (8);

14. Voor zulk een bedrag krijgt u uw recla
mebeeld bij de S.T.E.R. beslist niet op het
scherm (10);

16. Wat is er met Rita loos?, wil ze ons niet
geleiden? (8);

18. Leidinggevende bestuursleden van een
magiërsvereniging? (9);

20. De Belgische wethouder heeft aan één
vaartuig niet voldoende (7);

21. Tot welk nut geeft men hier artikelen ex
tra^ (7);

23. Vogel die mij bij een opstootje brengt (5);

25. Dier dat zonder hoofd balkt (5);

26. Hiermede kunt u zich gerust op glad ijs
begeven (4).

Oplossingen onder vermelding van Puzzel 51 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:

Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leidén.

Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden.

s

lieringW de titel „New in chess"
litgeverij Elsevier een gi-
lisch project gestart. De op-
in eerste instantie een zo
•"pleet en recent mogelijk
'""ningensysteem op te zetten.

fac l)en later stadium wil men
met het middenspel en
ten rafspel doen. Om een zo vol-
mogelijk openingenover-
te krijgen, is men begon-
derberl met een zogenaamd „sleu-
wmuupek" uit te geven. Dit is
j lijvig boek (tot 1.3.1984 in
-tanbieding voor f 95,-), dat
mei openingen bevat, geba-
jst. ste'd op partijen uit de perio-
Om dan up-to-
n opei te blijven kan op een
iak®nlndblad geabonneerd wor-
armwtf een kwartaalschrift wor-
j aangeschaft alsmede van-
984 jaarboeken worden ge-
8 ht.

1.000, geheel wordt aangekon-
achte 1 als „het begin van een
n- ciw tijdperk in de schaakin-
"!°Jiatica". Om deze beschei-
aankondiging kracht bij te
;n wordt gezegd dat de ge
kte informatie uit de „spe-
il voor dit doel ontwikkel-
International Chess Data-
,000'|e" wordt gehaald. Hetgeen
"-nig anders wil zeggen dan
de redacteur, in plaats van

:hePe

Iderbeten

ikt

de partijen op te bergen in een
kaartsysteem, deze nu intypt
in een computer, die het mate
riaal dan opbergt op een tape
of een schijf.

Op deze plaats heb ik enkele
maanden geleden geschreven
over de schaakencyclopedie
.(over openingen) en de half
jaarlijkse uitgave Schaakinfor-
mator. Een vergelijking van
dit oude (18 jaar) systeem met
„New in chess" ligt voor de
hand. Op het eerste gezicht is
dat een groot succes voor
„New in chess", daar de lay
out een stuk beter verzorgd is;
de dr,uk is goed verzorgd, er
zijn veel diagrammen en het
opzoeksysteem is erg handig
Een nadeel van het nieuwe
werk is dat bijna geen partijen
opgenomen zijn uit de periode
voor 1970. Dit komt de volle
digheid in veel openingen niet
ten goede, wat soms blijkt uit
het niet vermelden van zeer
belangrijke alternatieven.
Voor beide geldt dat door de
grote verscheidenheid van me
dewerkers er ook een groot
verschil bestaat in kwaliteit.
Uit een kleine steekproef van
openingen die ik zelf goed be
studeerd heb. bleek dat een
variant^van het Engels zeer

New in ehess

slecht verzorgd was (belang
wekkende partijen weggelaten
en conclusies trekken uit de
uitslag van een partij), terwijl
een variant van het Konings-
Indisch uitstekend behandeld
was.

Verbazingwekkend is verder
de medewerking van de
hoofdredacteur van „Schaak-
informator", Matanovic, aan
dit nieuwe project. Dit duidt
erop dat van een echte concur
rentiestrijd geen sprake is.
Hierdoor is het onbegrijpelijk
geworden, dat „New in chess"
een nieuwe code heeft bedacht
voor de diverse varianten, om
ze achter in het boek weer te
„vertalen" in de Informatorco-
de.

Een definitieve beoordeling
van het „New in chess"-pro-
ject kan uiteraard pas gegeven
worden als de maandbladen,
kwartaalschrift en jaarboek uit
zijn. Zijn deze een succes dan
is de aanschaf van dit sleutel-
boek. voor de serieuze student,
aan te raden. Hier komt een
ander nadeel om de hoek;
mocht de hele opzet misluk
ken. dan zit men met een sleu-
telboek in de maag waar geen
vervolg op komt. In dat geval
had men beter trouw aan de

'Schaakinformator kunnen
blijven.

Correspondentie

Door de poststaking een wat
late behandeling van een pro
bleem, dat eind oktober gege
ven is. In de rubriek „test uw
slagvaardigheid" gaf de laatste
stelling stof tot reactie. Het
ging om deze positie: (zie dia
gram).

Wit: Kh2, Dc2, Te7, Tg3. a3,
d4, f2. g2. h4.

Zwart: Kh8, Dd5, Td8, Td6. a5.
b6, f6. f7. h5.

De opgave luidde: wit speelt
en wint.

Met het antwoord l.Tg6! Tg8
(l...fxg6? 2.Dxg6 is ondenkbaar
mat). 2.Th6+ Kg7 3.Th7+ Kf7
4.Thxf7+ enz. was niet ieder
een tevreden. Velen vonden
dat zwart zich met l...f5 af

doende kon verdedigen. Na

2.Tg5 werden twee mogelijk
heden aangegeven: A. 2...Th6.

3.Dxf5 Dd6+ 4.De5+ f6 5.Dxd6
Txd6 en de winst is moeilijk
voor wit. Wit heeft echter be
ter: na 5.Te8+! Kh7 6.Txd8
Dxd8 (6...Dxe5 7.dxe5 fxg5
8.hxg5 willekeurig 9.f4 is sim
pel gewonnen) 7.Df5+ Kh8

8.Txh5 Txh5 9.Dxh5 heeft wit
een eenvoudig gewonnen
dame-eindspel. Een andere
mogelijkheid was B 2...Tg6
maar na 3.Txh5+ Kg7 4.g3
Dxd4 5.Dxf5 Tf8 6.Tg5 Df6
7,Dxg6+ Dxg6 8.Txg6 Kxg6

9.Tb7 is het toreneindspel niet
erg moeilijk voor wit. Een en
keling meende dat wit beter
l.De2 kon spelen met de sub
tiele dreiging 2.Te5 fxe5 d.Dh5
mat, maar na het eenvoudige
l...Kh7 is niet te zien hoe wit
verder komt. hoewel hij door
de verzwarkte zwarte ko
ningsvleugel natuurlijk beter
blijft staan.

Dit alles neemt niet weg dat er
van een nalatigheid mijner
zijds sprake is, door deze inte
ressante varianten niet bij de
oplossing te vermelden. Deze
kon slechts bemerkt worden
door reacties van lezers! Laat
dit een stimulans zijn om
schrijver dezes te controleren
en zonodig te corrigeren.
Correspondentieadres- L. Hof
land, C. Fockstraat 113, 2613
DE Delft.

Gantwarg

BELORITSKI

-I itoli Gantwarg blijft de

p ft wereld verbazen. Tot twee
c v toe werd hij als wereld-
■HApioen in een match versla-
door uitdager Harm
j.OOO.^sma. waarna hij vervol-
faalde in de finale van
terk bezette toernooi om
kampioenschap van de
:tunie. Omdat Gantwarg
laaldelijk met deze diepte
ten wordt geconfronteerd,
je wel concluderen dat hij
minder sterk is dan zijn
iwige" concurrent Wiersma.
dan komt er plotseling
een piek in zijn presta-
Op het Invitatietoernooi
linsk, waarover ik twee
jen geleden al berichtte
j de fraaie tweede plaats
Jos Stokkel in het zonne-
:e zetten, legde hij samen
4 Stokkel beslag op de
^Éde plaats, een punt achter
^Fnaar Korenevski. Na een
ïlukkige kloknederlaag te-
jk Valeri Swizinski leek hij
jloos voor een hoge klasse-
f /maar vier overwinningen
^^fealjakin. Sjawel. Van den
pnft en Beloritski) brachten
nog op 16 uit 13.

ite Zol

at

Op Sjawel (wit) boekte Gant
warg een bliksemzege: 1. 32-28
16-21 2. 31-26 18-22 3. 38-32 11-

16 4. 43-38 7-11 5. 49-43 1-7 6.
37-31 21-27 7. 32x21 16x27 8.
42-37 11-16 9. 37-32 16-21 10. 41-
37 20-24 11. 47-42 13-18 12. 46-
41 14-20 13. 34-29 18-23 14.
29x18 12x23 15. 40-34 7-11 16.
34-29? 23x34 17. 39x30. Wit
overziet het eenvoudige 17.
24-29 18. 33x13 22x33 19. 38x29
27x40 20. 45x34 9x18 met
schijf- en partijwinst.
Indrukwekkend was Gant-
wargs triomf tegen Beloritski,
wiens omselingsstrategie volle
dig de mist inging. Gantwarg
overspeelt zijn tegenstander
die de zwarte stukken han
teert: 1. 32-28 17-21 2. 33-29 11-

17 3. 39-33 18-22 4. 37-32 6-11 5.
44-39 13-18 6. 31-27 22x31 7.
36x27 Gantwarg verslaat al
snel de gebaande wegen.

7. 9-13 8. 29-23 18x29 9. 34-23
20-25 10. 41-37 15-20 11. 40-34
10-15 12. 45-40 3-9 13. 50-45 21-
26 14. 34-40 25x34 15. 39x30 1-6
16. 43-39 20-25 17. 49-43 25x34
18. 40x29 19-24 19. 29x20
14x25. Op het omslingende 13-

18 (i.p.v. 19-24x25) heeft Gant

warg 28-22 19x28 22x13 8x19
32x23 19x28 33x22 17x28 38-32
enz. met een prachtige aan-
valsstand.

20. 35-30 25x34 21. 39x30 5-10
22. 45-40 13-18 23. 43-39 18x29

24. 33x24 17-21. Wit neemt
zonder tegenstand alle belang
rijke velden in.

25. 38-33 8-13 26. 28-23 10-14 27.
33-29 11-17 28. 40-34 13-19 29.
24x13 9x18 30. 39-33 (zie dia
gram). Want 17-22? 32-28!
21x41 28x8 2x13 23x1.

30. 7-11 31. 33-28 14-20. Er
dreigde 23-19x19. 32. 30-24 2-8
33. 37-31 26x37 34. 42x31 21-26
35. 34-30 26x37 36. 32x41 en
met de helft van de stukken
op bord geeft de weggetikte
Beloritski zich gewonnen: op

17-22 28x17 11x31 30-25 met
niet te stuiten doorbraak; op
20-25 29-23 17x19 24x2 25x23
27-21 16x27 2x14!

Ook tegen Baljakin stelde
Gantwarg zich origineel op.
Gantwarg heeft wit: 1. 34-30
20-25 2. 30-24 19x30 3. 35x24

18-22 4. 31-26 14-19 5. 40-35
19x30 6. 35x24 10-14 7. 24-20
15x24 8. 33-28 22x33 9. 38x20
12-18 10. 37-31 7-12 11. 42-38 5-

1T¥¥1
m m m m m

0« O? SS

GANTWARG

10 12. 20-15 14-19 13. 47-42 18-
23 14. 41-37 1-7 15. 31-27 10-14
16. 37-31 19-24 17. 39-33 13-19
18. 33-28 23-29 19. 43-39 14-20

20. 39-34 29x40 21. 45x34. Zie
diagram.

Na de dubbele ruil naar 20
leek de partij niet zo interes
sant te worden. Na wits „on
schuldige" ruiltje 39-34x34 is
de spanning weer voelbaar. De
strijd spitst zich toe op de be
zetting van 34 door wit, waar
mee 19, 20, 24 en 25 in be
dwang worden gehouden,
mede door de schijf op 15.

21. 9-13 22. 27-21 16x27 23.
31x22 3-9 24. 44-39 13-18 25.
22x13 9x18 26. 50-44 8-13 27.
46-41 2-8 28. 41-37 18-23 29. 37-
31 12-18 30. 31-27 17-22 31.

i mm
m m m
m m m m

s
p 8 a

GANTWARG

28x17 11x31 32. 36x27 6-11 33.
42-37 11-17 34. 48-42 8-12 35. 27-

21 18-22 36. 21-16 12-18 37. 37-
31 22-28 38. 42-37 18-22.

Op 28-33 niet 38x29 wegens
24x33 15x24 (39x28 4-9 15x24
19x50 7-11 16x7 17-21 26x17
50x24 zwart wint) 19x30 39x8
30x50 remise, maar 39x28 18-

22 44-40 (49-43? 22x42 37x48 4-
10 15x4 23-29 4x2 29x36 remi
se) 22x42 37x48 en zwart loopt
vast.

39. 44-40 7-12 40. 32-27 12-18 41.
26-21 17x26 42. 38-32 25-30 43.
34x14 19x10 44. 16-11 24-29 45.
11-6 13-19 46. 6-1 19-24 47. 1-6
29-33 48. 40-34 33x44 49. 49x40
10-14 50. 27-21 26x17 51. 31-27
22x42 52. 6x48. Baljakin geeft
het op.

j jaarlijks verschijnende
Ipostzegels vormen een
(baar onderwerp voor veel
femelaars. Men kan al deze
verzamelen maar is er
jj^Heen ruime keuze voor de
verzamelaar.
Iderijen, christelijke mo-
jn, klassieke en moderne
It: het zijn allemaal motie
die bij de kerstzegels roy-
de orde komen. In
rubriek willen wij een
li overzicht geven van de
uitgebrachte kerstze-
de nadruk op die lan-
öie gewoonlijk in deze ru-
onder de loep genomen
n.

land past beter in deze

k dan Christmas Island.

ngeb. (bracht daar op 31 oktober
serie van drie zegels in
ip met waarden van 24 c,
jen 85 c. Het motief wordt
'md door verschillende
en groepen kaarsen.
,n de Grote Oceaan, maar
bij Panama, liggen de
Eilanden (Costa Rica).
T verscheen op 31 oktober
strook van vijf kerstzegels,
jnet een waarde van 24 c.
5>nen de traditionele beel-

De Belgische PTT bracht op 21
november een kerstzegel uit
met een waarde van 11 1 fr.
tot 31 december verkrijgbaar
bij de postkantoren. De zegel
toont een reproduktie van een
Madonna van Jef Wauters. De
toeslag komt ten goede aan de
kankerbestrijding.

Uit Ierland komen dit jaar
twee kerstzegels (22 p en 26 p)
met als motief „La Nativida",
een schilderstuk van de hand
van de Vlaamse artiest uit de
15e eeuw Rogier van der Wey-
den. Deze schildering vormt
een onderdeel van een altaar
paneel in de koninklijke kapel
van de kathedraal van Grena
da in Spanje.

West-Duitsland en West-Ber-
lijn brachten elk een kerstze
gel in omloop, in de waarde
van resp. 80 40 pf. en 50
20 pf. Hierbij is de toeslag be
stemd voor de Algemene Wel
zijnszorg. Dit jaar staan de ze
gels in verband met het 25-ja-
rig jubileum van de „Sterre-
zangersactie" en moeten mede
de aandacht vestigen op het

Kerstzegels uit
vele landen

kinderzendingswerk vóór pro
jecten voor kinderen in de
Derde Wereld. De motieven
bestaan uit sterrezangers in
hun beste gewaden met hun
symbolen en een Yoroba-krib-
be (Nigeria) van het pauselijk
missiewerk van de kinderen
van West-Duitsland.
Op 28 oktober bracht de Ame
rikaanse PTT twee kerstzegels
in de verkoop, elk met een
waarde van 20 ets maar verder
volkomen verschillend. Een
zegel van liggend formaat
toont de kop van de kerstman
tegen een achtergrond, ge
vormd door een kerstboom en
een zak geschenken. Onder dit
motief ziet men de tekst: „Sea
son's Greetings USA 20 c". De
tweede zegel is van het staan
de formaat en toont een af
beelding van het schilderwerk
„Madonna met Kind" dat de
Italiaanse schilder Rafael in
1508 vervaardigde. Het origi
neel hangt thans in „The Na
tional Gallery of Art" in Was
hington, DC. Dat men voor dit
schilderij heeft gekozen houdt
tevens verband met de Rafael-
herdenking, daar de schilder
500 jaar geleden geboren werd.

Zweden bracht op 22 novem
ber een boekje met twaalf
kerstzegels uit. De zegels heb
ben elk een waarde van
Zw.kr. 1.60 en tonen vier ver
schillende motieven, samenge
bracht in een blokje van vier.
De afbeeldingen worden ge
vormd door reprodukties van
oude kerstkaarten. Zo ziet
men o.a. kinderen in kleder
dracht die kerstpap en peper
koek eten. Kabouters dansen
om de kerstboom en rijden op
van stro vervaardigde blok
ken. Voor deze zegels teken
den S. Sundius-Dahlstrom,
Greta Gerell en Signe Aspelin.

Nu naar Australië, waar de
PTT een ontwerp-wedstrijd
voor kerstzegels heeft gehou
den. Aan deze wedstrijd kon
worden deelgenomen door
leerlingen van basisscholen in
de leeftijd van 7 tot 12 jaar.
Het winnende ontwerp zou
worden gebruikt voor de
kerstzegels 1983.

Op 14 september verscheen
een zegel van 35 c met de win
nende tekening van de 9-jari-
ge Deanne Head uit Kings-
ford. Men ziet een kookabur-
ra-vogel, gezeten op een boom
tak tegen een achtergrond ge
vormd door de maan en het
sterrebeeld Zuiderkruis. Dea
nne koos voor de kookaburra-
vogel omdat hij altijd schik
heeft, net als de kerstman. De
vogel maakt een geluid dat op
lachen lijkt. Vanwege het
kerstfeest tooide Deanne de
vogel met de muts van de
kerstman. De geldprijs die De
anne kreeg bedroeg 50 dollar.
Haar school kreeg een prijs
van 1300 dollar, welk bedrag
besteed zal worden voor aan
vulling van de schoolbiblio
theek. Deze aanvulling zal dan
de naam „Deanne Headcollec-
tie" dragen. Het drukken van
de zegel was in handen van
Cambec Press in Melbourne.
In Liechtenstein werden op 5
december drie kerstzegels uit
gebracht: waarden van 20 rp,
50 rp en 80 rp. Op elk daarvan
ziet men centraal een ster met
lichtende staart. De figuren
onder de ster verschillen ech
ter. Achtereenvolgens zijn dit
„Het Heilig Paar op zoek naar
onderdak", dan „Het Goddelij
ke Kind" en vervolgens „De
Drie Koningen".

In een parenwedstnjd kwam
onlangs een interessant eind
spel voor. dat ik u vorige week
als probleem heb voorgelegd:

In dubbel
opzicht tellen

N/_

B86

O V95

O B 1093

4753

N

W O

z

A H 9 3

O H B 2

O A 8 4

AV9

Een echt ABC-tje dus. deze
driekleurendwang, waaruit
blijkt dat het van doorslagge
vend belang is om de vijande
lijke handen uit te tellen, zo
wel qua verdeling als qua hon-
neurkracht en voor dat laatste
zijn biedverloop én signalen
van belang

Zo lag het hele spel, zodat u
eventueel nog eens andere te
genspelfiguren kunt bestude
ren:

3. 142) en 4 HOK I (136). Dus
toch een USS-clubavond?
USS I speelde voor het rama
tegen Hok I en bij de rust leid
de USS I comfortabel met 30-

4. maar op het vierde spel van
de tweede helft kwam Hok
sterk terug:

pas

pas

2 SA pas 3 SA

1). kleine harten voor oosts aas.

2). harten na. voor de vrouw van

3) ruitenboer voor wests vrouw, die

4). weer harten speelt, voor zuid, oost
ruiten weg.

5). schoppenaas.

6). schoppenheer. waaronder bij oost

N/_ B86
O V 9 5
O B 109 3

7 53

10 7 42 N ♦Yó
O 108 7 43 u o °A6

OV z OH765Ï

H 86 B 10 4 2

A H 9 3
O II B 2
O A84

AV9

W/allen

Sint

H B 5 4

OAB

O H V 5 4 2

Kirchoff

10 2 Tammens

♦863

N A 10 7 2

9 4 3 2

WO V 10 7

09863

Z O B

♦74

Re' <ttu AHV63

9

OH865

O A 10 7

B985

de

valt!

7). schoppen naar de boer. oost kla
ver weg.

8). ruiten 10. die houdt, west klaver

weg.

Ziet u al wat er gebeurt?

West moet in deze negende
slag iets weggooien: hij heeft
nog de vrije schoppen 10, twee
vrije hartens en twee klavers
en als zuid goed bij de les is
gebleven, dan weet hij dat
daar met een aan zekerheid
grenzende mate van waar
schijnlijkheid de heer bij zit.
Waarom9 Van oosts hand zijn
al bekend hartenaas, ruiten
heer en schoppenvrouw, dat
zijn negen honneurpunten.
Zou oost met 12 punten en een
vijfkaart ruiten, gepast heb
ben? Zo ja, dan heeft hij of zij
u bij de neus gehad.
De situatie is dus duidelijk.
West moet iets afgooien van:

10

10 x
O

H x

Als hij:

a). schoppen afgooit, is schoppen 9 de
negende slag;

b). harten afgooit, wordt hij met
schoppen ingegooid Hij mag dan
schoppen 10 en harten 10 maken,
maar moet vervolgens twee kla
verslagen inleveren.

c). klaver afgooit, dan kan zuid
doodleuk klaveraas slaan voor het
produceren van de negende slag

Het scorekaartje vertoonde na
afloop bij zeven NZ-paren
slechts eenmaal 3 SA contract
en dat betekent tóch dat zes
zuidspelers-speelsters bij één
van de noodzakelijke tellingen
hadden gefaald.

Regio terug naar af

Wat al gevreesd werd, is het
laatste centrale weekend van
de meesterklasse-viertallen
competitie gebeurd, zowel het
Tilburgse WAC als het Gro
ningse EGBC is gedegradeerd
naar de overgangsklasse en
vanwege het opvullen van de
vrijgekomen plaatsen door het
Utrechtse Star 3 (Marijke van
Mechelen met Laura v.d.
Brom en Toine van Hoof met
Peter v.d. Linden) en het Am
sterdamse ABC I (René
Zwaan-Frans Borm en Chris
Nieymeyer-Gerben Kingma)
wordt de MK-competitie vol
gend seizoen weer eenvolledig
randstadgebeuren. Niemand
die het vaderlandse bridge een
goed hart toedraagt, zal dat
toejuichen, aangezien hierdoor
de klok weer voor een jaartje
wordt teruggezet.

Het landskampioenschap werd
pas in de laatste ronde beslist.
Met nog één ronde te spelen
was de stand: 1 USS 1 (150), 2
USS II (145), 3 Volmac (is USS

zuid west noord oost

pas 1 Ha 1) 2 KI

db! 2) pas 2 Ru 3) pas

pas!! pas

1). transfer-opening voor 1 Napóli-
taanse schoppen (canapé)

2) negatief, in ieder geval vierkaart

3). ruiten langer dan schoppen
Een uiterst behoedzame pas
van Max Rebattu. maar ja, de
opening kan op 11 punten ge
daan worden.

Het contract werd plus één ge
maakt (110 voor USS I).

In de knip

Aan de andere tafel werd oost
in de knip genomen:

zuid west noord oost

Wintermans Schippers Mulder Maas
pas 1 Ru dbl

rdbl pas pas 2 KI

dbl pas pas pas

Had Henk Schippers in de eer
ste biedronde toch 1 harten
moeten bieden? Mogelijk wa
ren OW dan ontsnapt.

Twee klaver werd een cata
strofe: drie down en plus800
voor Hok I, dat 12 imps inliep:
33-19 (vervolg volgende
week).

AGENDA: 7-8. 14-15 en 21-22
januari selectiewedstrijden in
De Rustende Jager (Nieuw-
Vennep).; 7 januari viert.toer-
nooi Klavertje Elf (Zetten,
08880-2777); 20 januari Open
Drive B.C. Emmen (05910-
22010).

Correspondent over deze ru
briek: p a. Leharstraat 10, 2162

AC Lisse.

Het Amerikaanse Bureau voor
Milieubescherming (EPA)
waarschuwt in een rapport
voor de verstrekkende gevol
gen van de stijging van de
temperatuur op aarde.

De le tekenen van die stijging
kunnen al in 1990 te zien zijn
eq de stijging gaat waarschijn
lijk sneller dan tot nu toe werd
aangenomen, aldus het rap
port. De temperatuurstijging
wordt grotendeels veroorzaakt
door de verbranding van fos
siele brandstoffen: turf, bruin
en steenkool, petroleum, aard
gas. De daarbij vrijkomende
kooldioxyde hoopt zich in de
atmosfeer op.

De zonnestralen kunnen daar
doorheendringen, maar de
warmte die van de aarde op
stijgt niet. Daardoor ontstaat
er een soort broeikaseffect. De
temperatuur zal rond het jaar
2040 op de hele aarde gemid
deld 2 graden hoger liggen en
rond 2100 5 graden hoger, zo
voorspelt het rapport.

In de poolgebieden zal de tem
peratuur sneller stijgen en lei
den tot het smelten van de ijs
kappen. De le tekenen van
een verandering van het kli
maat zouden al in 1990 te zien
kunnen zijn.

De stijging van de tempera
tuur heeft ernstige gevolgen,
zoals het stijgen van de zees
piegel en overstromingen in
kustgebieden. Ook in de land

bouwsituatie zullen grote ver
anderingen ontstaan.

Sommige landen zullen voor
deel hebben bij de klimaatver
andering. Andere zullen er on
der te lijden hebben. In som
mige gebieden zal meer regen
vallen en de zon vaker schij
nen.

Eiwitten van
pijnappelklier

Organon International in Oss
heeft als le onderneming in
Nederland een hinderwetver
gunning aangevraagd om
grootschalig werkzaamheden
te kunnen uitvoeren op het
gebied van de genetische ma
nipulatie (recombinant DNA).
Het gaat om een project voor
het maken van eiwitten van
de pijnappelklier. die aan de
onderkant van de hersenen
ligt. Deze eiwitten konden tot
nu toe niet op economisch ver
antwoorde wijze gemaakt wor
den.

Met genetische manipulatie is
dat wel mogelijk gebleken.
Een van de mogelijke toepas
singen van deze eiwitten kan
gevonden worden in de dier
geneeskunde.

Het project, goedgekeurd door
de Commissie Ad Hoe Recom
binant DNA-Werkzaamheden.
wordt door het ministerie van
economische zaken onder

Temperatuur
op aarde stijgt snel

steund in het kader van het
innovatieprogramma.

Met de DNA-techniek wordt
een stukje erfelijk materiaal
van een zoogdier ingebracht in
bacteriën. De erfelijke eigen
schappen van die bacteriën
worden daarmee gewijzigd. De
zo gerecombineerde bacteriën
laat men dan de gewenste stof,
in dit geval een hormoon, pro
duceren

Oude zinken
lijkkisten

Een van de oude vrouwen die
de zwerfkatten te eten geven
die in de oude stad van Rome
te vinden zijn, heeft een ruim
te onder een kerk gevonden
waarin rijen zinken lijkkisten
met menselijke beenderen
staan.

De vrouw had de dierenbe
scherming gebeld omdat ze
meende dat de zwerfkatten die
zij wilde voeden, opgesloten
zaten in een luchtverversings
kanaal onder de kerk van San
Tommaso in Parione bij de Pi
azza Navona.

Brandweerlieden verschaften
zich toegang en vonden tóen
de zinken kisten in 3 gangen
In een paar opengebarsten kis
ten waren beenderen te zien.
Op 1 van de kisten, met de
beenderen van een kind erin,
stond de naam Garibaldi en
1851 als jaar van overlijden