^MONUMENTEN
Psychiatrische zorg zit muurvast in structuren'
lonsument verdwaald in het
oud van de milieubelasting
litensteBinnenhofbLitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnen
itensteBinnenhofbuLtensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnen
—jjJVGRES IS START VAN INGRIJPENDE VERNIEUWING
PUZZELEN VOOR.
MB EJNENLAND
fiekUeSomant
ZATERDAG 17 DECEMBER 1983 PAGINA 9
iGRAM 1
Tweede-Kamerfractie
t CDA heeft het uittre-
7 Jan Nico Scholten en
dijkman en het optreden
ét tweetal als nieuwe
(De Groep Schol ten -
n) geleid tot een ver-
aandacht voor het
erkiezingsprogram. Dit
rwegend groen uitge-
boekwerkje wordt na-
niet alleen door
maar ook door de
afgescheidenen be-
d als basis voor hun po-
handelen. Wij zullen
DA -program letterlijk
n", zei. Scholten op de
de afsplitsing. „En wij
et CDA daar voortdu
et de neus op druk-
•arre situatie: twee poli-
ieperingen die elk het-
programma hanteren.
niet onvermijde-
leiden dat men elkaar
ee voortdurend om de
slaanHet lijkt er
p, want de afgelopen
week zagen we al dat bij iectr
debat zowel Scholten en Dij-
man als de CDA-woordvoc-
ders demonstratief met ht
groene boekje wapperden. Ht
eerste openbare gebekvect
om de zuiverheid in de Ier
heeft inmiddels ook al plaat
gevonden.
Afgelopen maandag vergade-
den de kamercommissies vor
buitenlandse zaken en defen
sie met minister Van da
Broek over de export van Ne
derlands militair materiel
Jan Nico Scholten voerde ht
woord namens de Groe>
Scholten-Dijkman en Han
Gualthérie van Weezei tred
namens het CDA in het striic-
perk. Beide heren hadden ht
CDA -program opengeslagen
voor zich liggen.
Halverwege de vergadering
diende Scholten een motie it
waarvan hij zei dat die ge hei
en al gebaseerd was op ht
CDA-programma. om precie
te zijn op artikel 11.18. Onmio
dellijk begon Hans Gualthéri
van Wee zei een vergelijken
onderzoek tussen motie ei
program en kwam vervolgens
met een verfijnde glimlach tot
de conclusie dat er iets niet
klopte. „De heer Scholten
heeft waarschijnlijk een ver
keerde versie van het CDA-
program bij zich, want in het
mijne staat iets heel anders",
aldus Van Weezel. Onmoge
lijkzei Schol ten. en legde
zijn programma, dat de sporen
van veelvuldig lezen vertoon
de, naast het boekje van zijn
opponent.
PROGRAM 2
Alras bleek dat Schol ten wel
degelijk hetzelfde groene
werkje bezat, maar dat hij het
betreffende artikel uit het pro
gramboekje (over wapen-ex
porten) slechts gedeeltelijk in
de motie had verwerkt. Overi
gens werd daardoor de bedoe
ling van het artikel geen ge
weld aangedaan. Niettemin
was de zaak voor Van Weezel
zonneklaar. „U begrijpt dat wij
deze motie niet zullen steunen.
want zij is niet in overeen
stemming met de letterlijke
tekst van het CDA-program-
ma", sprak hij triomfantelijk.
Scholten echter, evenmin op
zijn achterhoofd gevallen,
kondigde aan dat hij gaarne
bereid was zijn motie zodanig
te veranderen, dat wèl de ge
hele tekst van het bewuste
programma-artikel erin zou
zijn opgenomen. „Dan móet
het CDA mijn motie wel steu
nen", aldus Scholten.
Verwacht wordt dat de motie
komende donderdag in stem
ming wordt gebracht. In de
wandelgangen vroegen wij en
kele dagen geleden aan Van
Weezel wat het CDA met de
gewijzigde motie van Scholten
zou doen. „Tegen stemmen",
luidde het resolute antwoord.
Waarom? In die motie staat
toch letterlijk een wens uit het
CD A-programma? „Niks mee
te maken. We stemmen ge
woon hartstikke tegen", aldus
Van Weezel. „Als het op deze
manier moet. dan doen we
daar niet aan mee. Stel je voor,
zeg.' Eerst een flubbermotie in
dienen en dan later tot de con
clusie komen dat het niet
klopt. Schol ten had z'n huis
werk gewoon niet goed ge
maakt. Dat moet afgestraft
worden.'".
Even later kwamen we Schol
ten tegen. Wat? Gaan ze toch
tegen stemmen?", riep hij uit.
„Dat wil ik wel eens zien. Ik
zal bij de stemming de heer
Van Weezel vragen of hij dat
eens even haarfijn kan uitleg
gen. Je kunt toch niet tegen
een passage uit je eigen pro
gramma stemmen?".
Zullen dit soort programma-
ruzies op den duur niet gaan
lijken op een theologische
strijd over de uitleg van de bij
bel?", vroegen wij nog. Schol
ten schudde het hoofd. „Dit is
geen theologie. Dit is politiek",
antwoordde hij kortaf.
BLUNDERPRIJS
Als voor kamerleden en be
windslieden een wekelijkse
Blunderprijs werd uitgereikt.
dan zou die onderscheiding de
afgelopen week naar minister
van binnenlandse zaken. Koos
Rietkerk, zijn gegaan. Het ju
ryrapport zou in dat geval als
volgt luiden:
Al jarenlang zitten in de
Tweede Kamer twee leden
met een op het oog vrijwel
identieke naam: Ed Nijpels
van de VVD en Erwin Nypels
van D'66. De uitspraak van
beider namen verschilt echter,
want de griekse letter in de
naam van de Democraat dient
te klinken als een „ie". Noch
tans hebben parlementariërs,
ministers en staatssecretaris
sen die twee namen al tiental
len keren verhaspeld. Ook
hebben journalisten zich in
hun artikelen herhaaldelijk
aan de naamsverwisseling
schuldig gemaakt. Sinds Ed
Nijpels fractievoorzitter werd
van de VVD en daardoor meer
bekendheid verwierf is het
aantal vergissingen echter
gaandeweg minder geworden.
Ook het feit dat Nypels vorig
jaar enkele maanden minister
is geweest in het CDA-D66-
kabinet is op deze ontwikke
ling van invloed geweest. Toch
heeft minister Rietkerk, nota
bene een partijgenoot van Nij
pels, het deze week bestaan
opnieuw de oude fout te ma
ken en nog wel op een wijze
die ons de tenen deed krom
men.
Tijdens het debat over de kor
ting op de ambtenarensalaris
sen, waaraan Nijpels in het ge
heel niet deelnam, maar Ny
pels wèl, zei hij: „De heer Nij
pels heeft gesproken over
Onmiddellijk klonk vanuit de
bankjes van D'66 het door
dringende stemgeluid van Ny
pels. „Mag het ook Nypels
zijn?", riep hij. Verschrikt
keek Rietkerk op van de door
zijn ambtenaren geschreven
paperassen, die hij netjes aan
het voorlezen was. „Dat is een
fout, die ik zeer vele malen
maak", verontschuldigde hij
zich. „Ik kan misschien de
heer Nypels troosten met de
opmerking Jat ik de heer Nij
pels ook wel met de heer Ny
pels aanspreek". „Dat scheelt".
an t woord de de Dem ocraa t
goedmoedig.
Hier had Rietkerk het bij moe
ten laten. Het was zo al erg ge
noeg geweest. Desondanks
meende hij zich nog in een an
dere bocht te moeten wringen
om zijn verspreking goed te
maken en dusdoende voegde
de bewindsman eraan toe: „In
mijn tekst staat het namelijk
verkeerd".
Conclusie: Een minister die zo
slaafs aan zijn voorgekookte
tekst vastzit en ook nog eens
de schuld van een domme ver
spreking op zijn ambtenbaren
probeert af te schuiven, ver
dient de Blunderprijs ten vol
le. De minister wordt veroor
deeld, gedurende een proeftijd
van een maand op zijn bureau
een tweetal foto's te plaatsen,
voorstellende Nypels en Nij
pels. Hij is verplicht elke och
tend de beide portretten met
de juiste naam aan te spreken
en ze een hartelijk goedemor
gen te wensen. Na de proefpe
riode zal de jury hem aan een
test onderwerpen.
DICK VAN RIETSCHOTEN
>0 p-w.r
Incl. I
1E
ische behandeling
beter worden. Dat
n de patiënten-orga-
>-3i88es al jaren, maar ze
n dat het nu tijd is
gewenste verande-
|R£ door de voeren.
Jm het driedaagse
ps, dat onder het
I „Psychiatrie in
f 135. Rijkheid" van 19 tot
en. te^et 21 december in
ïrdam wordt gehou-
De organisatie is in
St051fn van „de psychia-
_e tegenbeweging"
welke naam alles
ich verzet tegen de
?e praktijk is gebun-
set v;
mmoJeren
»rg c
van het congres is te
ren dat de psychiatri-
rg op de patiënt is ge
en dus niet blijft steken
web van structuren. De
lijn moet zichtbaar
i in een pittige confron-
n ussen patiënten, ex-pa-
werkers uit de geeste-
ezondheidszorg, politici,
iden en instellingen. De
la latoren, die twee jaar
3jn geweest met de voor-
ng, beschouwen het
pas als geslaagd, wan
neer daarmee een nieuwe pt
riode van „niet praten mac
doen" kan worden ingeluid.
Volgens Hans van der Will,
als voorzitter van de Cliënter-
bond en directeur van stich
ting Pandora één van de b»-
langrijkste initiïatiefnemes
(hij is inmiddels coordinate
van het landelijk patiëntei-
consumenten platform), mo
ten er vlug spijkers met ko]-
pen worden geslagen. Het gat
om het welzijn van zo'n hoi-
derdduizend mensen, die jaa-
lijks binnen of buiten de ii-
richting een behandeliig
(moeten) ondergaan.
Het congres is enorm amd-
tieus van opzet. Worden ?r
niet te veel verwachtingen in
gestopt?
Van der Wilk: „Ik denk vin
niet. Het congres moet ged
duidelijk maken wat er mi: is
in dit land op het gebied ^an
de geestelijke gezondheidszeg.
Waarom moet de psychiari-
sche tegenbeweging met .11e
kracht uithalen, in de hoopiat
na tien jaar discussiëren cyer
vernieuwing eindelijk een pe
riode van besluitvorming san
aanbreken. Vanaf 1970 heiben
zich patiënten-organisaties ge
vormd, die in toenemmde
mate druk hebben uitgeoefend
om onrechtvaardigheden n de
wet veranderd te krjgen.
Gaandeweg kwamen ze tot de
ontdekking dat het vechten te
gen juridische misverstanden
te veel energie opslokte. De
bestrijding van het grootste
kwaad kwam daardoor niet
aan bod. Namelijk de verkeer
de manier waarop hulpverle
ners met patiënten omgaan.
Als daaraan niets zou manke
ren, was bijvoorbeeld een wet
ter regeling van gedwongen
opnamen niet nodig".
Wat opvalt van de vernieu
wers is, dat zij bestaande psy
chiatrische behandelvormen
fel veroordelen. Ook worden
aan de lopende band rode
kaarten uitgedeeld aan, hulp
verleners. Zijn ze niet bezig
zichzelf te diskwalificeren?
„Kijk, laten we het nu niet
hebben over de goede bedoe
lingen van therapeuten. Die
zijn best goed. Maar het is nu
Hans van der
Wilk: „Ik pleit
voor be
schermende
woonvormen,
omdat op die
manier meer
patiënten
dan nu wor
den behoed
voor een glij
partij naar
een diepe
put, waar ze
niet meer uit
komen".
eenmaal een feit, dat de psy
chiatrie zich muurvast heeft
gedraaid in een netwerk van
structuren, waarin het indivi
du verzuipt. De burocratie is
zo groot en machtig, dat nood
zakelijke veranderingen niet
of in een veel te langzaam
tempo doordringen. Ik vind
het buitengewoon vervelend,
dat kritiek op de psychiatrie
steeds weer wordt uitgelegd
als een motie van wantrouwen
jegens hulpverleners. Daar
moet men mee ophouden want
het leidt de aandacht af van de
werkelijke ellende. Ik ben ze
ven keer opgenomen geweest.
Dat zegt meer over de kwali
teit van de psychiatrische be
handeling dan over mijn toe
stand. Heel simpel: de hulp
verlening is niet in staat in te
spelen op de nood van de pa
tiënt. Daarom moet-ie ook zo
vaak terug naar de inrich
ting".
De bestaande hulpvormen zijn
zeer gevarieerd. Wat onbreekt
er nog aan?
„Het verkeerde zit hem in het
feit, dat de psychiatrie teveel
systeem is en tè weinig dienst
baar aan de patiënt. Er ver
dwijnen bijvoorbeeld veel
mensen buiten de ambulante
nulp om in psychiatrische cen
tra. Met de mond wordt bele
den, dat patiënten zo lang mo
gelijk buiten de inrichtingen
moeten worden gehouden,
maar de praktijk is anders.
Zijn de patiënten eenmaal bin
nen de inrichting, dan wordt
de terugkeer naar de samenle
ving moeilijk. Maar ik wil niet
de indruk wekken, dat het
congres vooral bedoeld is om
misstanden aan de kaak te
stellen. Dat is al voldoende ge
beurd. Het gaat allereerst om
de aanbieding van een nieuw
model van psychiatrische
zorg".
Welk model?
„Wij willen dat problemen
waarmee een patiënt worstelt,
veel meer dan tot nu toe wor
den bekeken vanuit het ge
zichtspunt van het slachtoffer.
Hoe komt het, dat hij of zij
door alle roeien en ruiten gaat
en vooral: wat kan de omge
ving daaraan doen om de situ
atie van de patiënt te verbete
ren? Als hij weer het middel
punt van de behandeling
wordt, moet ook de organisatie
veranderen. Dus weg met de
scheidingen tussen zorg-ni-
veau's en weg met de institu
ten, die ver van het woonmi-
lieu van de patiënt verwijderd
zijn. Breng de hulpverlening
in de wijk. Daar moet de am
bulante hulp vorm krijgen en
ook mogelijkheden voor inten
sieve therapie worden gescha
pen. Ik denk aan hotels waar
patiënten tijdelijk kunnen
worden opgevangen en aan
pensions als verblijf voor chro
nische patiënten. Nu is de situ
atie, dat 70 procent van de be
woners van een inrichting er
langer dan een jaar zit en 50
procent langer dan drie jaar.
Na die periode is er geen en
kele therapeutische behande
ling meer daar moeten we van
af. Ik pleit daarom voor be
schermende woonvormen, om
dat op die manier meer patiën
ten dan nu worden behoed
voor een glijpartij naar een
diepe put, waar ze niet meer
uitkomen".
Die verschillende woonvor
men zijn er nu toch ook al.
„Ze zijn er wel, maar hun aan
tal is te laag en de vernieu
wing in die richting krijgt te
weinig kans. Omdat de weer
stand vanuit de inrichtingen
nog te groot is. Onderzoek
heeft uitgewezen, dat hulpver
leners die een tijdje in een
psychiatrisch centrum werken
weinig toegankelijk zijn voor
hoopgevende ontwikkeling
buiten de inrichting. Om het
nog duidelijker te zeggen: het
overleg met verdedigers van
de status quo heeft gefaald.
Daarom mobiliseert de psychi
atrische tegenbeweging lei
dinggevende figuren in poli
tiek en gezondheidszorg om de
conserverende macht te bre
ken. In het belang van de pa
tiënten, die een nieuw per
spectief nodig hebben en in
het belang van de maatschap
pij, omdat een veel goedkopere
vorm van hulpverlening kan
worden gerealiseerd. Wat de
psychiatrie nu doet is heilloos:
de hulp wordt én duurder én
werpt minder rendement af
voor de patiënt".
JOS BOUTEN
9tssecretaris Koning van Financiën zal litu", dat de milieuheffingen tot onderwerp stelt vast, dat dertien jaar na de invoering
mdagmiddag de staatsprijs voor fiscaal- hteft. De prijs, die om de twee jaar wordt van de milieuheffingen er nog steeds geen
ënschappelijke publicaties uitreiken aan toegekend, is in december 1971 ingesteld goed doordacht kader is. De wijze waarop
E.P.J, Wasch, een belastinginspecteur d)or de toenmalige staatssecretaris van Fi- de milieuheffingen bij de vervuiler zijn ge-
Zutphen. Wasch krijgt de prijs voor zijn nmciën mr. W. Scholten. Er is een geldsom ïntroduceerd, blijven een onverteerbare
1979 verschenen boek „Het belaste mi- \nn vijf mille aan verbonden. Mr. Wasch zaak.
ÏEN „We moeten blij
t de zuivering van het
Jaktewater goed wordt
:akt", zegt mr. E. Wasch
■£t is dan ook het enige
de vervuiler, die
5 de wet betalen moet,
""tel tevreden kan zijn.
woud van heffingen en
iriften is hij al lang ge-
hopeloos verdwaald,
de introductie van de
Milieuwet, nu al weer
'jr of dertien geleden,
lfaald'
^pnsuinentenbond heeft
I indertijd terecht boos
jemaakt", zegt Wasch.
wijt de politiek dat het
lissie over milieuheffin-
brede zin altijd uit de
gegaan en in plaats
hand^1 steeds deelheffingen
leven heeft geroepen,
doorgewinterde belas-
Gialisten bestaat er door
mwikkeldheid van aller
lei regelingen geen god over
zicht van wat er op hel gebied
van de milieuheffingen alle
maal te koop is. Wasci heeft
het dan over heffingei, waar
de consument zich wellcht al
lang niet meer bewust van is.
De milieubelasting werdt ge
woon in de kostprijs ran be-
paalce produkten doorbere
kenden daarmee is de tous af.
In veel gevallen is het niet
mogelijk om je als corsument
te verweren. De autonobilist
bijvoorbeeld kan het er dan
wel niet mee eens zijn dat hij
via de benzineprijs betaalt
voor luchtverontreinigng en
geluidshinder, maar hd enige
alternatief is geen benzine ko
pen.
Het grote probleem lij alle
heffingen is volgens Wasch
dat ze vrij plotseling zijl geïn
troduceerd en dat het (eduvel
pas kwam op het noment
waarop de consument net het
bedrag dat betaald moft wor
den, werd geconfronteerd.
Vaak gaat het om grote aan
slagen op het huishoudbudget.
Een zuiveringslast van 150
gulden per jaar is heel gewoon,
maar dat betekent voor ie
mand die met een minimu
minkomen rond moet zien te
komen, toch een hele hap.
Idioot
Op het ogenblik wordt gedis
cussieerd over de vraag, of
zuiveringslasten gekoppeld
moeten worden aan het water
verbruik. „Idioot", zegt Wasch.
„Dat had men direct moeten
doen, bij de invoering van de
wet". Hoe los je die hele pro
blematiek dan op? Wasch:
„Prof. Simons heeft onlangs
nog gezegd, dat-de hele milieu
verbetering uit de algemene
middelen betaald moet wor
den. Ik weet niet of hij gelijk
heeft, maar feit is wel dat die
principiële discussie nog nooit
heeft plaats,
M;0W-9W-9P-
ew-M7!>-9<)7é-9q?
%7 S-Sqiq-
ga 83
Alles rommelt volgens Wasch
maar door elkaar. Hij verwijt
de politiek deze chaos te heb
ben toegelaten. „Je wist pre
cies wat er allemaal gezuiverd
moest worden. Het enige wat
niet was te voorzien is de eco
nomische achteruitgang. Er
zijn industrieën weggevallen
door faillissement of doordat
ze zelf gingen zuiveren. Het
gevolg was wel, dat de huis
houdelijke vervuilers voor de
wegvallende inkomsten moes
ten opdraaien".
Wasch heeft een aantal stellin
gen gemaakt, waarover het
parlement zich eens moest uit
spreken. Hij zette op een rijtje:
„Een milieuheffing is alleen
gerechtvaardigd wanneer de
opbrengst van de heffing in de
desbetreffende milieusector
zelf wordt gebruikt. Alleen als
het ambtelijk apparaat con
creet diensten aan de milieu
zaak bewijst, mag de opbrengt
van een heffing worden ge
bruikt om dat apparaat mee te
financieren. Milieuheffingen
dienen alleen te worden inge
steld wanneer de groep die
door de collectieve dienstver
lening wordt gebaat, niet te
groot is. Is die groep te groot,
dan dient met financiering uit
de algemene middelen te wor
den volstaan. Belastingplichti
ge, uitvoerend apparaat en
rechter mogen alleen dan met
technisch ingewikkelde rege
lingen te maken krijgen, als
die regelingen de enige recht
vaardige zijn".
Hoezeer de zaak momenteel in
de knoei zit, is aardig te illus
treren met een opmerking van
een Kamerlid, bij de invoering
van de Kalkarheffing, twaalf
jaar geleden. Dat is de drie-
procentsheffing die op de elec-
triciteitsprijs werd gelegd om
de snelle kweekreactor in het
Westduitse Kalkar mede te fi
nancieren. De man zei toen,
dat het niet ondenkbaar is, dat
er ooit een wetsontwerp komt
dat een speciale heffing legt op
het kweken van erwten, ten
einde de ontwikkeling van een
speciaal soort snijboontjes te
kunnen financieren.
Wasch: „Dat voorbeeld is mij
altijd bij gebleven en is nog
steeds actueel. Laat vooral dui
delijk zijn dat alles zijn prijs
heeft. Als je nu dingen nalaat
en de vervuiling zijn beloop
laat. kan het zijn dat de zaak
straks niet meer schoon te ma
ken is". Veel aandacht zal vol
gens de Zutphense jurist ge
schonken moeten worden aan
het voorkómen van vervui
ling. Het is goedkoper dan het
opruimen van de rommel ach
teraf.
Mr. Wasch heeft zich nu acht
jaar intensief beziggehouden
met milieuheffingen. Hij heeft
zeker vijftig wetenschappelij
ke artikelen geschreven in tal
loze vaktijdschriften en is on
langs begonnen met de voor
bereiding van een proefschrift.
Niet over milieuheffingen,
maar over aftrekbare kosten,
speciaal betrekking hebbend
op arbeidsinkomsten. Het zal
nog zeker 2,5 jaar duren voor
dat hij opnieuw in het middel
punt van de belangstelling
staat.
(ADVERTENTIE)
Vandaag publiceren wij de namen van de prijswinnaars van de
eindhoofdprijzen en van de winnaars van de prijzen uit week 11
De eli juiste trefwoorden luidden als volgt:
week 7: mensenkennis
week 8: dameskapster
week 9: pompbediende
week 10: hammondorgel
weekl 1tomatenteelt
week 1broodtrommel
week 2: zondagmorgen
week 3: schoonmoeder
week 4: bestelnummer
week 5: komkommerpit
week 6: ministerraad
In deze elf trefwoorden komt in totaal 16 maal de letter M voor.
De voorlopige totaalopbrengst bedraagt f 145.143,28
Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Alle prijswinnaars
ontvangen schriftelijk bericht over hun prijs.
Prijswinnaars week 11
Atari huisspelcomputer: J.v.d.Griend, Plevierstraat 4, Strijen, Aveha schrijfmachine:
Th.Davidsz, Ged.Sloot 30, Den Haag, centrifuge: M.van der Ven-Kamarzarian, Westkade
35, Hellevoetsluis, kist wijn: W.Smit, Stadhouderslaan 71, Ridderkerk, Agfa camera:
W.Korpershoek, Albatrosstraat 13, Vlaardingen, waardebon f 500,- Zumpolle:
E.v.d.Zwan, Burg.de Monchyplein 8a, Den Haag, luxe set briefpapier: A.Selders,
Eendenveld 7, Zoetermeer; J.Schipper, s.Gravenweg 96, Nieuwerkerk a.d. IJssel, kaars
met standaard: J.Bot, Argentiniëstraat 85, Delft, reisföhn met opzetstrijkijzer: C.v.d.Aart,
Drechtstraat 33, Leiden, waardebon f 25,- J. Cabout: C van Wingerden, Gebbenlaan 64,
Delft, zuivelmand bonomel:E. Koek, Noordeinde 49a, Roelofarendsveen, Polaroid
zonnebril: N.v.d.Kooy, Oostdorperweg 81, Wassenaar, Van Grieken zuivelmand:
C.Koster, Ajaxstraat 45, Rotterdam, Edammerkaas: P.Pal, Admiraliteitskade 7b, Rotterdam;
Ch.van Eybergen, Frankenslag 354, Den Haag; E.Hoes, Backershagenlaan 7, Wassenaar,
auto brandblusapparaat: F.van Eersel, Spaarnestraat 54, Den Haag, Haagsche shawl:
L.Zondag, Meidoornhoek 78, Rotterdam, kwartetspel: R.Steffen, J.Hamelinkpad 7, Rijswijk;
W.Blom-Secreve, Waalscjorpersweg 291, Den Haag, waardebon f 25,- 1000 jaar muziek:
M.van Nieuwkerk, Wagnerstraat 25, Maassluis, snoeppakket: R.van Heeswijk, Het Kl.Loo
243, Den Haag, rondvlucht Martin Air: C.van Tilburg, Vlielandseweg 121, Pijnacker.
Eindhoofdprijswinnaars
Austin Metro: Mevr.W.Bijl-de Vroe, A.v.d.Goesstraat 5, Den Haag, 8 daagse vliegreis
Gran Canaria (2 pers.): C.van Rossum-Duyndam, V.d.Mortelstraat 25, Noordwijk,
surfplank: P.Knip, Otterrade 4, Den Haag, samsonite kofferset: W.van Vliet, loubertstraat
107, Gouda.
