Priesters en religieuzen met problemen treden zelden nog uit kerk wereld Carl Mau: bezoek van paus aan lutherse kerk van Rome verplicht tot toenadering Laatste joden trekken weg uit Zuid-India £eidóe Argentinië, nieuwe staf: FE Y ACHTERGROND £eidóc(3ou/umt ZATERDAG 17 DECEMBER 1983 PAG „In 1982 heeft ongeveer één procent van de totale doel groep contact met ons gehad. Dat is exact hetzelfde percen tage van de Nederlandse be- volking, dat gebruik maakt van het algemeen maatschap pelijk werk", stelt pater Her man Coenen vast. De doel groep bestaat in dit geval uit de ongeveer dertigduizend Nederlandse rooms-katholie- ke priesters, broeders en zus ters. „Ons" staat voor het Centraal Adviesbureau voor Priesters en Religieuzen (CA PER) in Utrecht, waarvan pa ter Coenen en zuster Christa Schrama de maatschappelijke werkers zijn. „Mensen hebben problemen. Priesters en religieuzen zijn ook mensen. Dus hebben die ook problemen", constateert Herman Coenen. Maar: „Wij zijn niet alleen een bureau, dat gespecialiseerd is in maat schappelijk werk. Bij ons werk speelt ook dat is een belangrijke kant het pasto rale een rol", aldus Coenen. Het is niet toevallig, dat hij en zijn collega onderscheidenlijk pater en zuster zijn. Het CA PER vindt, dat dit drempel verlagend werkt. Het in 1967 opgerichte bureau i kreeg aanvankelijk te maken met de gevolgen van de uit- tredingsgolf van de jaren zes- - tig en zeventig. Zuster Chris ta: „Voor de mensen die toen zijn uitgetreden hebben onze voorgangers veel gedaan. Er is voor hen geprobeerd op- nieuw een plek te zoeken bui- ten klooster en pastorie". De hausse in uittredingen is in middels tot staan gebracht. De laatste zes jaar heeft een re gelmatige daling plaatsgehad van het aantal uittredingsvra- gen. In 1977 vormde de uittre- dingsproblematiek nog voor 36,3 pet. van de 110.000 pries ters, broeders en zusters een reden om zich tot het CAPER te wenden. In 1981 was dit percentage al gedaald tot 19,1. Vorig jaar was dit nog maar 3,7 pet. De meeste cliënten, die nu een beroep op het CA PER doen, zijn priesters of re ligieuzen, die het priesterlijk bestaan of religieus leven wil len continuëren. Dat valt niet altijd mee. De problematiek, die het CA PER tegenkomt, wijkt niet principieel af van die, waar mee niet-priesters en niet-re- ligieuzen te maken krijgen. Wel valt op, dat de hulpvra gers soms bijzonder zwaar tor sen aan hun verleden, waarin hun schuldbesef en het te kortschieten nog een groter accent kregen. Eenzaamheids- gevoelens, relatieproblemen, identiteitscrisis, het verwer ken van wao-problematiek, het zijn allemaal aspecten, waarmee het CAPER bijna dagelijks mee in aanraking komt. De medewerkers van het CA PER ontmoeten veel mensen, die met diepe gevoelens van eenzaamheid rondlopen, ook al wonen en werken ze in de beschutte gemeenschap van een klooster. „Ze voelen zich heel alleen, ondanks het le ven in een communiteit". wordt geconstateerd in het jaarverslag over 1982. „Ze worden niet begrepen als ze er eens over willen vertel len en ze krijgen heel gemak kelijk te horen: „Je moet maar flink zijn en je verbon denheid met God zoeken". Soms ervaren ze weinig inte resse en belangstelling van de kant van hun medebroeders en medezusters en overheid. Ze voelen zich verloren. Wanneer ze hun verdriet en eenzaamheid willen delen en uitspreken, wordt dit vaak niet begrepen. Daardoor ra ken ze nog verder in het iso lement en de eenzaamheid. Gevoelens van agressie ko men dan soms naar boven, agressie tegen ouders en fami lie, tegen het verleden, tegen medebroeders en medezus ters, tegen zichzelf, het kloos terleven en het leven über haupt; agressie tegen alles wal hun is aangedaan en wat ze zichzelf hebben aangedaan". Herman Coenen geeft aan, waarom kloosterlingen soms in de knoei kunnen komen. „In het vroegere kloosterle ven kwam het gevoelsleven weinig aan bod. Je voerde uit wat de overste je opdroeg. Toen functioneerde dat. Nu niet meer. Sommige klooster lingen komen in de proble men, doordat ze niet hebben geleerd hun gevoelsleven te ontwikkelen". Zuster Christa vult aan: „Vroeger had je regels. Die stonden vast en daaraan had je je te houden. Nu kan men daarmee niet altijd meer uit de voeten. Daardoor komen sommigen als het ware in een leegte te staan". Pater Herman: „In de oude si tuatie moest je gehoorzamen en doen wat de overheid je vertelde. Je eigen talenten mochten niet zozeer ontwik keld worden. De kans is aan wezig, dat hierdoor gevoelens van minderwaardigheid of af hankelijkheid ontstaan". Zuster Christa: „Het werd al lemaal van je verwacht voor een bepaald doel. Je totaal te wijden aan God en de even mens. Daarvoor moest je alles opgeven en daarin zit meteen het gevaar. Je kwam eigenlijk te weinig toe aan jezelf. Er werd veel gebeden. Daarnaast werd er veel gewerkt. Wij ko men nu in aanraking met mensen die op zijn; die zijn veertig, vijftig, zestig jaar en kunnen niet meer. Het li chaam laat het gewoon afwe ten". Een bron van problemen kan ook zijn, dat priesters, broe ders en zusters niet zijn mee gegroeid met de veranderde waarden en opvattingen bin nen kerk en maatschappij. Daaruit kunnen spanningen ontstaan. Herman Coenen: „De waarden en de normen, die het geloof uitdraagt, zijn deels essentieel, deels tijdsge bonden. De kerk functioneert in de historie. De boodschap, die het evangelie brengt, moet iedere keer weer herdacht worden, niet herkauwd". Priesters, broeders en reli gieuzen kampen soms met identiteitsproblemen. Zuster Christa: „Zij gaan zichzelf de vraag stellen: wat is de kern van het religieus leven of wat zou het moeten zijn. De men sen die in het klooster blijven, gaan zichzelf de vraag stellen: als ik in het klooster blijf, waarom? En als ik eruit ga, waarom wil ik er dan uit?". Zoals gezegd, de meeste pries ters en religieuzen willen te genwoordig, ondanks even tuele onrustgevoelens, hun re ligieus leven of priesterlijk bestaan niet opgeven. Een persoonlijk gesprek met een hulpverlener kan vaak al voor opluchting zorgen. Her man Coenen: „Wij zien echt een aantal van onze cliënten herademen. Die gaan lichter leven. Ze gaan de dingen an ders zien". Vaak moet er con tact worden opgenomen met de achterban van de cliënten. Zo zijp sommige besturen van de kloosters „besloten", ande re heel „open". Zuster Christa begrijpt wel, dat men niet al tijd zit te wachten op verte genwoordigers van het CA PER. „Ze moeten meestal toch minder leuke dingen met ons bespreken". Als er problemen zijn met een kloosterling, wil dat niet zeg gen dat het klooster daar al tijd debet aan is. „Als negen tig procent van de religieuzen goed functioneert, kun ie moeilijk zeggen, dat het hele klooster niet deugt. Wel kun je Vaststellen, dat je cliënt er vastgelopen is. Maar dat kan ook aan de cliënt liggen". LO REIZEVOORT Het bezoek van de paus ver- sterkt de plicht van de Lu- therse Wereldbond tot oecu- 1 menische toenadering en tot het afbreken van de hinder palen tussen lutheranen en rooms-katholieken. Dat zegt de algemeen secretaris van r de Lutherse Wereldbond, dr. Carl Mau, in een verkla- ring naar aanleiding van het bezoek van paus Johannes Paulus II als „bisschop van Rome" aan de lutherse Christuskerk in Rome op 11 december. De paus ver- •C klaarde toen onder meer, dat „de geest van God ons in op de noodzaak van het zoe- Mau legt er de nadruk op, deze tijd door de oecumeni- ken naar de volle eenheid dat het bezoek van de paus sche dialoog heeft gewezen onder christenen". de verschillen in opvatting tussen de rooms-katholieke en lutherse kerk niet teniet gedaan of minder belangrijk gemaakt heeft. Volgens hem heeft het pausbezoek inter nationaal gezien vooral bete kenis, doordat het het ge meenschappelijk handelen van rooms-katholieken en lutheranen in het gebed en bij de verkondiging van het evangelie bevestigt. Doordat wij gezamenlijk tot God bid den, maken wij belangrijke vorderingen in de richting van christelijke eenheid, al dus Mau. Aan het bestaan van de le vendige joodse gemeenschap in Zuid-India komt na twee duizend jaar een einde, zo blijkt uit een in New Delhi gepubliceerde sociologische studie. In 72 voor Christus ar riveerden de eerste groepen; vijf jaar geleden waren er nog drieduizend, nu nog 32 men sen uit vijf gezinnen. De jood se wijk van Metanchery, eens bruisend van leven, is thans bijna verlaten, nadat een uit drie personen bestaand gezin vorige maand richting Tel Aviv is vertrokken. Twee ge zinnen van handelaren wen sen nog te blijven, de anderen gaan ook naar Israel. De in 1568 gebouwde synago ge, die in 1662 door de Portu gezen werd verbrand, nadat dezen vaste voet hadden ge kregen op de oostelijke kust van India, is in 1760 her bouwd'maar nu niet meer in gebruik bij gebrek aan vol doende joodse mensen. Vier jaar geleden werd in de joodse gemeente van Metanc hery voor de laatste keer een huwelijk gesloten. De laatste vrijgezel moest achthonderd kilometer ver reizen, om zijn bruid te vinden in de kleine joodse gemeente van de ha venstad Bombay. Nu zijn er geen joden meer in de huwba re leeftijd. Belangrijkste redenen voor de joodse uittocht zijn het op dringen van de islam in Zuid- -India, de Indiase steun aan de Palestijnen en de sluiting van het Israëlische consulaat van Bombay door de regering van India. De nieuwe Argentijnse leider Raul Alfonsin heeft ^nC week met de bekendmaking van zijn eerste maatregelen goede start gemaakt. Alfonsin wil diegenen die verantt en delijk zijn voor de vele missslagen, die tijdens de ruim f U1 jaar durende militaire dictatuur zijn begaan, onverran voor de rechter brengen. De militairen onder wier b«("°e! bijna dertigduizend mensen onder heimelijke omstant^jjl den werden vermoord, zullen terecht moeten staan. Tq kertijd heeft Alfonsin maatregelen genomen om de rol de militairen in het maatschappelijk leven terug te drur De militaire leiders hadden geprobeerd met een amni wet de vuile was binnen te houden en al degenen die vq woordelijk waren voor het beleid bij voorbaat te schuldigen. Alfonsin heeft daar energieke maatregelen genomen. Was dat niet gebeurd, dan zou niet alleei kwaad dat in die jaren is aangericht door de vingers w< gezien, maar ook de normloosheid zijn bevestigd, die alt^^ zo'n overheersend kenmerkt is geweest in een jonge i zonder sterk verankerde tradities. Met deze aanpak heel fonsin een duidelijk antwoord willen geven op de ontgoi ling en zelfs de shock-toestand die vele Argentijnen h^^ ervaren na het afdruipen van de militaire leiders. De nistische partij in Argentinië, die het altijd moet hebbeiBfe charismatische leiders die het volk in hun ban proberp^B krijgen zonder het met de wet al te nauw te nemen, was kennelijk niet toe in staat. In ieder geval heeft deze zich in de ogen van de meerderheid van de Argentijnei desavoueerd door zijn banden met de militairen. Vandaq zij de voorkeur gaven aan de Radicale Burgerunie vat fonsin, die ondanks zijn naam, een bij uitstek traditilDE partij is, waarin de van Europa geërfde democratische l B len nog het sterkst leven. 5 v ISt< OOK de wijze waarop Alfonsin werkt aan de samenst^om van een nieuwe regering maakt duidelijk dat Alfonsin t€ nieuwe aanpak van de problemen voorstaat. In zijn kar1"? zal hij ook respectabele lieden van de peronistische parta nemen. Daarmee hoopt hij een sterk front te kunnen cri°m' tegenover hen die vroeg of laat opnieuw in de verleiding, men zich op ondemocratische wijze meester te willen m van de macht. 1 ives De basis waarop Alfonsin wil werken geeft dus in iede^j val hoop voor de toekomst. Dat neemt niet weg dat Ar|spj nië, ooit in ontwikkelingspeil op gelijke voet met Ca^s^( voor enorme problemen staat, vooral door het wanb^t g van de militairen. Het grootste probleem is dat van de tenlandse schuld, waardoor de sociale aspiraties van de i we regering onder druk komen van de beperkte finamerlt mogelijkheden. Het is van groot belang dat het meest iVaal pese land van Latijns Amerika zijn stabiliteit hervindt, aa daar waar het qua ontwikkelingspeil en materiële rijkp2^ men, er zozeer de mogelijkheid toe lijkt te hebben. Steurenn, andere democratieën is daarbij welkom. Verwonderlijke v het dan ook heten, dat de Verenigde Staten hun sinmbaa Falklandoorlog verstoorde relatie met Argentinië he te herbevestigd door opheffing van het wapenembargo^ machtigste democratie ter wereld had andere signalen f nen uitzenden om er blijk van te geven dat het de i democratie in Argentinië goed gezind is. Jr he1 bnfw, 1 "F1 'jaar Kippesoep vlees in een jasje mei gembersaus, gebakken tomaten én rijst koffie Voor twee personen hebt u nodig: 250 g kippepoelet, 7 dl water, ui, dunne prei, zout, djahé, 25 g dunne ver micelli, 1 thelepel ketjap, 1 ei, 5 g boter, selderij; 150 g varkenshaas of ham lap in dobbelstenen, volle lepel bloem, teentje knof look, selderij, iets prei, zout, peper, olie; lepel suiker, 2 dl water, to matensap, sambal, azijn, zout, ketjap, 1 theelepel maizena; 500 g tomaten, ui, lepel olie, zout, suiker, ketjap; 250 g droogkokende rijst, 4,5 dl water, zout. Laat de kippepoelet drie kwartier trekken in het wa ter met een halve ui, het groen van de prei, zout en djahé. Zeef de bouillon en zoek het kippevlees uit de zeef. Laat de bouillon tien fpinuten zacht koken met de vermicelli, de rest van de kleingesneden ui en prei en de ketjap. Bak van het ei een dunne omelet, snijd die opge rold in reepjes en maak er de 'sóep mee af. Doe er ook het kippevlees bij en fijngeknip te selderij. Meng bloem, geperste knot- 'Jöok, fijngesneden selderij en .prei, zout, peper en weinig 'koud water tot een dik vloei baar papje. Kneed er het vlees door, schud de stukjes vlees met droge bloem in een zeef los van elkaar en bak ze ip warme olie bruin en net gaar in circa vijf minuten. Brand de suiker voor de saus licht, voeg water toe, toma tensap en naar smaak sam- ~bal, azijn, zout en ketjap. Bind het sausje met aange- mengde maizena. Fruit klein gesneden ui goudgeel in de olie. Snijd de gepelde tomaten in parten en $chep er de pitten uit. Bak de tomaten mee (met de ui) tot ze warm zijn. Doe er zout, ^uiker en ketjap bij. Menutip voor maandag: 'Schnitzel met groene kool en Aardappelen vla met peer LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart: za. 19.00 euch.viering, zo. 09.30, 11.00 mmv dames- en herenkoor. H. Leonardus: za. 19.00 Jongerenvie ring; zo. 09.00 euch.viering. 10.45 hoogmis. H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30 ge zongen viering, 11.30. H. Lodewijk: za. 19.00, zo. 8.30, 10.00 hoogmis, 11.30, 18.00, 19.00 Lof. St. Anthonius van Padua: za. 19.00 euch., zo. 9.30 en 11.30 euch. H. Petrus: za. 19.00; zo. 9.30, 11.00 hoogmis. O.L.Vr. Onbev. Ontv.: za. 19.00; zo. 9.30, 10.45 hoogmis, 12.15. Oud Katholieke Kerk: zo. 10.00. AARLANDERVEEN: za. 19.00; zo, 10.30 hoogmis. AARDAM: za. géén; zo. 9.00 hoogmis, 12.00. ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: za. 19.00; zo. 9.00. 10.30 hoogmis. H. Bonifatiusr za. 19.00; zo. 9.45 hoogmis, 11.30. De Heilige Geest: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.30. BOSKOOP: za. 17.30 „De Stek"; 19.00 in kerk; zo. 9.30 en 11.00. HAZERSWOUDE OORP: za. 19.00 met orgel; zo. 9.30 hoogmis; 11.30 wisselend van opzet. HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: za. géén, zo. 10.00. Dep. Het Anker: za. 19.00; zo. 8.45 en 11.15. HILLEGOM: St. Jozef: za. 19.00 met Ned. liederen; zo. 10.00 gezinsmis (kinderkoor), 11.30 Ned. liederen. HILLEGOM: H. Martinus: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00. HOOGMADE: za. 19.00; zo. 10.00. KATWIJK A.D. RIJN: za. 19.00 euch .viering met zang; zo. 9.30 hoogmis, 11.15 met zang. Dep. Rijnsburg: za, gebeds- en communieviering; zo. 10.30 met zang. (Buiten) KAAG/ABBENES: za. 19.00; zo. 10.00. LANGERAAR: za. 19.00; zo. 9.30 en 11.30. LEIDERDORP (H. Menswording): za. 19.00; zo. 9.00, 10.30, 12.00. LEIMUIDEN: za. 19.00; zo. 7.30, 9.30, 11.15. LISSE: Agathakerk: za. 19.00 euch.; zo. 10.00 en 11.30 (kinderneven- dienst). Dep. Poelpolder: za. 19.00 euch., zo. 9 en 11.30 euch.viering. Mariakerk: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00 hoogmis. 11.45. H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za. 19.00; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 en 17.45. NIEUWKOOP: za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis. 10.45. NIEUWVEENr za. 19.00; zo. 9.00, 11.00. NIEUW-VENNEP: za. 19.00 avondmis; zo. 10.00 hoogmis. NOORDEN: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis. NOORDWIJK-BINNEN: za. 16.00 in Kerkhofkapel; 19.00 in de kerk; zo. 8.00, 10.00 hoogmis, 11.30. NOORDWIJK AAN ZEE: za. 19.00 euch.; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 euch. NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: za. 19.00 met koorzang; zo. 9.30 hoog mis. 11.00 mis met samenzang. St. Jozef: za. 19.00; zo. 9.00 en 10.30. OEGSTGEEST: St. Willibrord: za. 19.00; zo. 9.00 en 10.30. OUD-ADE: za. 19.00 avondmis: zo. 8.30 hoogmis, 10.30 gezinsmis. OUDE-WETERING: za. 19.00 avond mis; zo. 9.30 en 11.30. ROELOFARENDSVEEN: Mariapre- sentatle: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00. Petrusbanden: za. 19.00 avondmis; zo. 9.30 hoogmis. 11.30. RIJPWETERING: za. 19.00 avondmis; zo. 9.00 hoogmis (herenkoor), 10.30 SASSENHEIM: za. 19.00 euch.; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 euch. STOMPWIJK: za. 19.30 met zang (laatste zaterdag v.d. maand thema viering), zo. 9.30 hoogmis, 11.00, 18.00. VOORHOUT; za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis, 10.30, 11.45. VOORSCHOTEN: St. Laurentius: za. 19.00; zo. 11.30. Moeder Gods: za. 19.00; zo. 10.00. WARMOND: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00 hoogmis, 11.30. WOUBRUGGE: za. 19.00; zo. 10.00. ZEVENHOVEN: za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis, 10.45. ZOETERWOUDE-RtJNDIJK: Meer burgparochie: za. 19.00 met wisselen de koren; zo. 10.00 hoogmis met wis selende koren, 11.30 met orgel en Ned. liederen. ZOETERWOUDE: St. Jan: za. géén opgave; zo. 9.30 hoogmis, 11.00. Chr. Dienaarkerk: za. 19.00 met zang; zo. 10.00 hoogmis. DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart- kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis. 11.30. predikbeurten STAD LEIDEN Herv. Gemeente. Hooglandse kerk: 10 u. ds. J. A. Eek hof; 20.15 u. Adventsconcert Leidse Cantorij; 11.00 Oec. Studentendienst. Marekerk: 10 u. ds. A. J. de Jong; 17 u. dr. S. Meijers. Maranathakerk: 10 u. ds. A. Th. Kramer: 17 u. Kerstvie ring kinderkerk. Regenboog: 9.30 u. dr. F. J. Verstraelen ds. H. J. v. Leeu wen; 11.15 dr. F. J. Verstraelen en past. J. A. A. v. Well. Bethlehemkerk: 10 u. ds. E. M. Pannekoek. Bevrij dingskerk: 10 u. ds. K. J. Jansen. Vredeskerk: 10 u. prof. dr. M. de Jon ge. Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur D. Ribs. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. Leger des Heils. Dlaconessehuis: 10.30 u. ds. H. J. van Achterberg. Leiden. Jeugdkapeldiensten': Vredes kerk: 10 u. Bevrijdingskerk: 10.30 u. F. Arnoldus. Geref. Kerken en andere kerken Stad Leiden: Zuiderkerk: 10 u. prof. v.d. Berg. Petrakerk: 10 u. ds. Veen- stra. Oude Vest: 10 u. ds. R. J. Kooi- stra. Maranathakerk: 10 u. ds. A. Th. Kramer. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. W. Baas, Sassenheim, 17 u. ds. R. J. Kooistra. Bejaardenhuis Groenhoven: 10 u. ds. J. v. Wallinga, L'dorp. Me- renwijk aula Valkenpad 9.30 en 11 u. Eucharistie/Avondmaal. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. drs. G. C. den Her tog. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 17 u. ds. P. Houtman. Doopsgez./Rem. Kerk: 10.30 u. ds. B. A. Koek. Bapt. gem.: 10 u. dhr. J. Strietman, 17 u. Kinder kerstfeest. Ev. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. M. H. van Everdingen. Nieuwe Apost. Kerk: Diensten 9.30 en 16.00 u. Ev. Chr. Gemeenschap: 10 u. Evang. Dikkes. Leger des Heils: 10 en 19 u. Samenkomsten. Zevende-Dag- Adventisten: 11 u. ds. Bouwer. Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 10 u. dhr. Zijl stra. Zendingsgroep 'Jeruel': samen komst 17 u. Pinkstergemeente Oude Vest 13: 10 u. dhr. D. v.d. Molen. AARLANDERVEEN Harv. Ge meente: 10 u. ds. G. van Driel (H.A.); 19 u. ds. N. de Boo, Uitwijk. Geref. Kerk: 10 u. ds. P. Ravensber- gen, Wijnjewoude; 18.30 u. ds. A. Wiersinga (Winterswijk). Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 15 u. ds. W. v. Sorge (H.A.). TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. ds. E. S. Klein Kranenburg; 18.30 u. ds. J. H. de Vree, Leimuiden). Geref. Kerk: 9.30 u. drs. M. J. Aal- ders; 18.30 u. ds. J. Bezemer, A'dam. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds. M. Bergsma, Abbenes. ALPEN a/d RIJN Herv. Gem.: Op- standingskerk: 10 u. ds. J. J. v.d. Hel den; 18.30 u. ds. J. H. Bogers. Ad- ventskerk: 10 u. ds. J. H. Bogers 17 u. Dienst des Woords. Kruiskerk: 10 u. ds. G. C. Kunz. Geref. Kerk: Maranathakerk: 10 u. kand. Mv. J. van Rijn: 18.30 u. dr. R. Fernhout. Salvatorikerk: 10 u. ds. A.WIersinga; 18.30 u. kand. Mv. M. v.d. Pol. Baptistengemeente: 10 u. ds. H. G. Koekkoek; 18.30 u. ds. Koek koek m.m.v. Gert en Hermien in Boni- faciuskerk. Leger des Heils: 10 en 19.30 u. samenkomsten. Volle Evan gelie Gemeente: 10 u. dhr. P. Walj- ALPHEN NOORD Herv./Geref. diensten. Goede Herder: 10 u. dhr. A. Brombachter; 18.30 u. ds. R. Niewen- huis (L.D.). De Bron: 9.30 u. ds. R. Niewenhuis; 10.15 ds. F. Moll; 18.30 ds. F. Moll (vesper). Ashramcollege: 10 u. kand. P. Taselaar. Driehoorne: 19 u. Dienst des Woords. ALPEN-NOORD Herv. Gem. Sions- kerk: 9.30 u. kand Kammeraat, Urk; 18.30 u. ds. J. Ouwendijk. Oudhoorn- seweg: 10 u. ds. Oort. BODEGRAVEN Herv. Gem. Dorps kerk: 10 u. ds. J. Wieman; 18.30 u. ds. A. F. Kaars, Haatten. Salvator- kerk: 10 u. ds. J. Richter; 18.30 u. ds. J. Wieman. Bethlehemkerk: 10 u. ds. R. J. v.d. Hoef; 18.30 u. ds. G. Jon kers. Utrecht. Geref. Kerk: 10 u. ds. W. A. v.d. Berg; 18.30 u. ds. D. H. El- derman. BOSKOOP Herv. Gemeente. Dorpskerk: 9.30 u. ds. R. de Jonge. Alphen; 18.30 u. ds. W. A. Vlasblom. De Stek (Herv./Gerf.): 9.30 u. ds. W. A. Vlasblom. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. van 't Hoff; 17 u. ds. J. Mondeel. Chr. Geref. Kerek: 9.30 en 17 u. ds. P. N. Ribbers. HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. N. de Boo, Uitwijk, 18.30 u. ds. J. Haitsma, Boskoop. Geref. Kerk: 10 u. ds. K. Welbedacht, 17 u. ds. Th. Ferwerda, Sassenheim. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds. Joh. v.d. Hoek, 50-jarig jubileum. DE KAAG Herv. Gem. 10 Dienst des Woords KATWIJK a/d RIJN Herv. Gem. Dorpskerk: 10 u. J. H. v.d. Bank, 18 u. ds. J. Gebraad. Ontmoetingskerk: 10 u. ds. J. Gebraad, 18.30 u. ds. L KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem. Nieuwe Kerk: 10 u. ds. J. P. van Roon, 18 u. ds. H. Visser. Oude Kerk: '10 u. ds. S. de Jong, 18 u. ds. C. B. Schuurman. Ichtuskerk: 10 u. ds. C. van Sliedrecht, 17 u. ds. G. F. Sma ling, Rijnsburg. Pniëlkerk: 9.30 u. ds. C. B. Schuurman, 18 u. ds. S. de Jong. Bestevaer Mavo: 10 u. ds. J. Vroegindewey. Overduinkapel: 14.15 u. ds. Baas. Geref. Kerk. Open Hof: 10 u. ds. P. C. Koster. Triumphator: 10 u. ds. S. Oegema, Oegstgeest 17 u. ds. P. v.d. Horst. Vredeskerk: 10 u. ds. P. v.d. Horst, 17 u. ds. P. C. Koster. Chr. Ge ref. Kerk: 10 en 17 u. ds. Slagboom. KOUDEKERK a.d. RIJN Herv. Gem.: 10 u. ds. J. Bronsgeest, Nieuw koop, 19 u. ds. H. Bade, gez. jgdd. Geref. Kerk: 10 u. ds. M. G. Veenstra, 19 u. ds. H. Bade, jeugdd. in Herv. CEIDERDDORP (Herv./Geref. dien sten). Dorpskerk: 10 u. ds. G. van Loenen, 18.30 u. ds. De Leeuw. Hoofdstraat: 10 u. ds. Mv. ds. Wes tera-Franke. Scheppingskerk: 9 en .10.30 uur ds. A. Knorth. LEIMUIDEN Herv. Gsm.: 9.30 u. Kand. J. v.d. Langemaat, Utrecht. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. H. R. Plomp, 19 u. Volkskerstzang in het Spant. LISSE Herv. Gem.: Dorpskerk: 10 u. dhr. Hoffenaar, Voorhout. Paulus- kerk: 10 u. ds. P. C.'t Hooft, 19 u. ds. Rothfusz, Hillegom, Jgdd. Geref. Kerk: 10 u. ds. L J. Boeyenga, Bloe- mendaal, 19 u. ds. J. Rothfusz. Jgdd. Chr. Geref. Kerk: 10 en 16.30 u. Dienst des Woords. Geref. Kerk Vrijg. (Princ.str.): 10.30 u. ds. C. de Putten, 17 u. Stud. J. Kramer. Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10.45 u. ds. W. Jan- se. 19 u. ds. W. Smouter. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des Woords, 18.30 u. ds. J. C. J. Bronsgeest. Geref. Kerk: 9.30 en .18,30 u. drs. G. P. Nooteboom, Nieuwkoop. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. Dienst des Woords -NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u. dr. J. Haitsma, 18.30 u. ds. R. H. M. de Jonge NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u. ds. B. C. de Gelder, Lisse, 19 u. ds. M. Bergsma. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. G. Rang. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. Dienst des Woords NOORDWIJK Herv. Gem.: 10 u. ds. P. Mackaay, Leiden (H.A.). Kerk aan Zee: 10 u. ds. D. Keuning (H.A.), 17 u, idem. De Rank: 10 u. ds. A. van Eijk. Grote Kerk: 17 u. ds. J. Vroegin dewey. Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 u. ds. N. Korenhoff (H.A.). Vlnken- laan: 9.30 u. ds. J. J. Kuiper, 17 u. ds. N. Korenhoff (G.D.). Stichtingskerk: 11 u. ds. J. J. Kuiper. Sole Mio: 9 u. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: -10 u. ds. H. van Niel, Rijnsburg OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien sten). Mauritslaan: 10 u. ds. J. Th. Heemskerk. Luth. Kerk: 10.15 ds. v. Everdingen. Groene Kerkje: 11 u. ds. -R. E. da Costa. Oec. dienst. Paulgs- kerk: 9.30 u. ds. J. J. Kooman. Gem. centrum: 10.30 u. ds. H. de fclie, 19 u. .ds. H. van Niel. Endegeest: 9.30 u. Pater J. W. M. Boshouwers. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. Leger des Heils. Diaconessehuis: 10.30 u. ds. H. J. van Achterberg. Van Wljckersloot: 15.30 u. Rector L. v.d. Boog en Mv. ds. C. H. Visch-Tonsbeek (Oec. Kerstvie ring). OUDE WETERING Herv. Gem.: ,9.30 u. Dienst des Woords. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. H. Jaspers Focks, 17 u. Dienst des Woords. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. W. Koelewijn, Woubrugge. RIJNSBURG Herv. Gem. Grote Kerk: 9.30 u. ds. Romein. 17 u. Jeugddienst. Bethelkerk: 9.30 u. ds. Smaling, 17 u. ds. Romein. Geref. kerk: Petrakerk: 9.30 u. ds. Snel, 17 u. ds. Baayen. Immanuel- kerk: 9 en 10.30 uur ds. Damsma. 17 u. ds. Snel. Maranathakerk: 9.30 u. <Js. Baayen, 17 u. ds. Damsma. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. G. de Vries. Heerde SASSENHEIM Herv. Gem.: 9.00 en 10.30 u. ds. Van Leusden, 19 u. Jeugdkerstzangd. in Geref. K. Geref. Kerk: 10 u. ds. Th. Ferwerda, 17 u. ds. K. Welbedacht. Chr. Geref. Kerk: .11 u. ds.J. v. Mulllgen, A'dam, 19 u. drs. G. C. den Hertog. Leiden. VALKENBURG Z.-H. Herv. Gem.: •10.00 u. ds. C. Vermeulen. 18.30 u. Jeugddienst. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. M. v.d. Wertf, Voorhout, 18.30 u. ds. J. Cziria, Rijnsburg. VOORHOUT Herv. Gem.: 10 u. dhr. Vink, Katwijk. VOORSCHOTEN Herv. Gem, Dorp: 10 u. ds. J. D. A. Zwart. Geref. Kerk: 10 u. ds. v.d. Schoot, 19 u. Idem. Ontmoeting (Herv./Geref.): 10 u. ds. Me"yering. WARMOND Herv. Genu 10 u. ds. M. B. Blom. WASSSENAAR Herv. Gem. Dorps kerk: 10 u. ds. R. Steenstra, 16.30 u. ds. G. J. Wolters, 19 u. ds. R. Steen stra. Kievitskerk: 10 u. dr. W. van Bruggen. Dorps-Centrum: 9.30 u. ds. D. Heikoop. Vreeswijk. Shalom (Jeugdkerk vanaf 12 jr.). Messiaskerk: 10 u. ds. W. van Waasbergen. Geref. Kerk. Bloemcampkerk: 10 u. ds. G. C. van de Kamp. Zijllaan 4: 10 en 17 u, ds. P. Rullmann, Den Haag. Ned. Prot. Bond: 10.30 u. mevr. ds. G. S. Westerouen-v. Meeleren, Door- WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 en 18.30 u. ds. J. v. Wier, Rijsen. Ge ref. Kerk: 9.30 u. ds. N. Wijngaarden, N. Vennep, 18.30 u. dhr. H. Wallinga. Leiderdorp. ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des Woords. Geref. Kerk: 9.30 zen 19 u. ds. W. Geroense (H.A.) ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u. ds. A. Baas. Katwijk 18.30 u. ds. J. H. Bogers, Alphen. Geref. Kerk: 10 u. ds. D. J. Modderaar, Alphen, 18.30 u. ds. W. Baas. Sassenheim. dienstverlening ARTSEN Leiden: Wijk 1: Boerha- vedistrlct, Binnenstad-Noord, Groe- noord, Kooi, Merenwljk, za dr. Kruys, tel. 126371, zo dr. Crul, tel. 142888. Wijk 2: Binnenstad-zuid, Tuinstad- wijk, Professorenwijk, de Waard, za cfr. De Bruyne, tel. 141255, zo dr. De Bruyne, tel.126866. Wijk 3: Mors, Haagwegkwartier, Zuidwest, Stevens hof, za dr. Van Rijn, tel. 314349, zo dr. Benit, tel. 720404. Voor de prak- tijkgebieden van Groeneveld, Van Leeuwen. Meyer, Reinders, Tan, Van Tol: za. dr Groeneveld. tel. 218661, zo dr. Meyer, tel. 215510. Oegstgeest: za en zo dr. Held, tel. 174955. Lei derdorp: za dr. Kemme tel. 893139, zo dr. Landsmeer, tel. 413913. Spreekuur van 12.30 tot 13.00.» Voorschoten: za dr. Koopmans. tel. 2493, zo. dr. Tromp, tel. 762159 Warmond - Voorhout: dr. Walen kamp, tel. 01711-10030. Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300. Noord wijkerhout: Dr. Lammers Van Grie ken tel. 02523-2910. Katwijk aan Zee: Dr. Dijk. tel. 01718-12336. Kat wijk - Rijnsburg Valkenburg: Dr. Verhage. tel. 21818. Lisse: Antwoord apparaat eigen huisarts. Sassen heim: Dr. Moerman, tel. 11119. Hil legom: Dr. Le Cocq, tel. 15613. Al kemade - Rijnsaterwoude - Leimui den: Dr. Stoffels, tel. 01713-2329. Alphen: Voor de praktijken van Ste- houwer. Van Gemeren, Plag, Visser, Varkevisser, Van Engelen, Smid. en Zikel: za Dr. Van Engelen, tel. 21915, zo Dr. Zikel, tel. 31905. Voor de prak tijken van Boss, Eradus, Van Der Steen, Hetzberger, Klelnhaneveld en Wijnmaalen: za dr. Boss, tel. 72472, zo. dr. Wijnmaalen, tel. 72079. Ha- zerswoude - Koudekerk: Dr. Spran- gers, tel. 01714-3700. Benthuizen - Boakoop: Dr. Bom, tel. 01727-2136. Langeraar - Nieuwveen - Ter Aar - Woubrugge: Dr. Gunst, tel. 01722- 2139 Nieuwkoop - Noorden: Dr. Brinkman/Sluis tel. 01725-9301. TANDARTSEN Leiden - Leider dorp - Oegstgeest: Dr. Holthuis, tel. 174808, zaterdag en zondag spreek uur om 13.00 uur. Leidschendam: Voor spoedgevallen tel. 238356. Bollenstreek: Dr. De Jong, tel. 02522-2717. APOTHEKEN Lelden - Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten: Reyst Apotheek In Lelden en Apotheek Lin naeus in Oegstgeest. Alphen: Apo theek Allart Alkemade: Apotheek Alkemade, Veerstraat, 01713-91P0 Katwijk: Apotheek Rijnsoever Noordwijkerhout: za geopend van 9- 13. u. en van 17-18 u. en zo van 12- 13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of dienstbel. WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK Sassenheim - Warmond - Lisse - Beekbrug: mw. Van Delft, tel. 01719- 17546. Noordwijkerhout -Voorhout - De Zilk: mw. De Vries. tel. 02523- 5180. Hillegom: Opgave via het ant woordapparaat. tel. 02520-16217. Leidschendam: Leldschendamse Kruisvereniging, tel. 070-455300. DIERENARTSEN Lelden: Dr. Muurling, tel. 125057. Dr. Vestjens tel. 144323 Oegstgeest: Dr. van Duyn tel. 153266. Voorschoten - Leidschendam: Dr. Birnie, tel. 275450 ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI ZEN LEIDEN Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis be halve van dinsdag 13.00 u. tot woens dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis). BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: Bezoekuur dage lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt. Sint Elizabelh-ziekenhuis: Volwas senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 u. (alleen voor echtgenoten) van 15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewa- king) dag. van 14.p0-14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Intensieve verpleging: dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30- 19.00 u. Sport-Medisch Adviescen trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En degeest: Dl. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer ste klasse: de gehele dag. Acade misch Ziekenhuis: Voor alle patiën ten (behalve kinderen) zijn de be zoekuren ais volgt: Dagelijks 14.15- 15.00 u. en 18.30-19.00 u. Avondbe zoekuur afdeling verloskunde: 18.00- 19.00 u. De Praematurenafdeling da gelijks van 14.30-14.45 u. en 18.30- 18.45 u. Bezoek aan ernstige patiën ten: wanneer aan ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toegestaan kan de hoofdverpleegkundige hier voor speciale kaarten verstrekken. De bezoektijden van de kinderkliniek zijn dagelijks 15.00-15.45 u. .en 18.30- 19.00 u. De bezoektijden van de kin derafdeling (alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofd verpleegkundige) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u. en van 18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30- 15.15 u. en 18.30-19.30 u. Extra be zoek hartbewaking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00- 15.30 u. alleen voor ouders 18.00- 18.30 u. S.O.S.-DIENST Telefonische hulp dienst. tel. 071-125202. Voor allen die in moeilijkheden verkeren of eenzaam zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be reikbaar. BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50, tel. 123942; spreeku ren ma. en di. 10.00-12.30 u.. wo. 13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u. LEIDSE RECHTSWINKEL Juri disch Adviesbureau, Ketelboeters- Steeg 10, tel. 130775; Afdeling wo nen en werken: ma. 18.30-20.30. wo. 10.00-12.00, do. 18.30-20.30. Afde ling belastingen: di. 18.30-20.30, wo. 18.30-20.30. Klachtenbureau: di. 18.30-20.30, do. 18.30-20.30. DIERENHULPDIENST Hulpverle ning aan verongelukte honden, kat ten, vogels, e.d. in de gemeenten Lei dden, Leiderdorp, Oegstgeest, War- •mond en Zoeterwoude. Tel. 071- 125141. BURGERRAADSLIEDEN Koren brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru ren). Spreekuren ma., di. en wo. 11.00-12.00 u.. do. 18:30-20.00 u. GEZINSVERZORGING Stichting gezinsverzorging Leiden. Aanvragen hulp voor bejaarden en langdurige zieken en gezinsverzorging, Rem- brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. »/m vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.). KINDER- EN JONGERENTELEFOON Op woensdag- en zaterdagmiddag van 14-18 u. telefoon 071 - 120611. MAATSCHAPPELIJK WERK Bu reau Maatschappelijk werk. Oude Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00- 15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u.. tel. 142144. Spreekuur gemeentelijke so ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo- laan 1a. Zuid-West; do. 14.00-15.00 u. Herensingel 3. Leiden Noord. Ook tel. van 09.00-10.30 via 766600, afde ling maatschappelijk werk. RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk 306, Leiden, tel 071-899375. Kantoor geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u. Telefonische informatie over kinder bijslag: 8-12 u. SOCIALE RAADSVROUW Spreek uren sociale raadsvrouw. Binnenstad: Gerecht 10. wo. 17.00-18.00 u.; Noord: Van Hogendorpstraat 36, ma. 10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a, dl. 10.30-11.30 u.; Morskwartler: Buurthuis Morskwartier, Topaaslaan. 10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 u.; Tuinstadwijk: Herengracht 45, vr. 10.30-11.30 u. gex SOCIALE RAADSVROUW SCHOTEN Spreekuren: ma. 20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 seweg 33, Voorschoten. Tel. SP HULP- EN INFORMATIE!* Groenesteeg 33, Leiden. Te| 134640 of 071-144600. Hulp e" matie op medisch, juridisch e gebied, werk, sociale verzeker! huurkwestles. Spreekuur: elk® derdag van 20.00-21.00 u. STICHTING VRIJWILLIGERS TRALE Pallasstraat 1, Alpl den Rijn. Tel. 01720-33033. ding en opvang van mensen, i welke reden dan ook. tijdellj| nodig hebben. Bovendien v matie verstrekt over andere n heden van hulpverlening en reikbaarheid daarvan. VRIJWILLIGERS CENTRALE - gegracht 246a. Leiden. Tel. Dagelijks bereikbaar van 9.0< u. voor informatie over vrijvi werk en cursussen of een p gesprek. WERKENDE JONGEREN I ten- en Informatieuur Elke dig avond van 17.00 tot 20.00 i kantor Koppenhinksteeg 2. Tel. 071-121139. WERKLOZEN ADVIES CEN Breestraat 19, tel. 122000. Spi ma. en do. 14-16 u. (Gedure maand augustus gesloten). LEIDS WERKLOZEN KOMITE f terskerkchoorsteeg 15, tel Spreekuur wo. 10.11.30 u. WETENSCHAPSWINKEL ln| tiecentrum voor onderzoek 1 Leidse universiteit. Stations> tel. 071 - 148333. Geopend: vr. 10.00-16.00 u. FIOM Hulpverlening bij schap en alleenstaand oudef Noordeinde 40 b, tel. 144715.1 GASTOUDERPROJECT Stl Gastouderproject. Merenwljk dorhorst 1, tel. 210430 (dag. B 15.30 u.). HULP VOOR MOEDER EN KL^i Bij niet gewenste zwangerschapt;r foon 071-895724 en 01728-833 HUURAANGELEGENHEDEN Spreekuren huurcommissie. Voflem den: Schuttersveld 9 (tel. 071-1102 van 10.00-12.00 u.). SpreekuiKyati t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor A.ea Opstandingskerk, Prinses straat 69. Spreekuur do. 14-15?ere' MOEDERS VOOR MOEDERS 4ag vrouw zuster E. Janssen-Nlel Hofdijck 32, Oegstgeest, teir 153652. ONDERWIJSWINKEL Soph# 36, tel 071-214256 of 126325.! maandag tot en met vrijdag I 17.30 u. ]4\ OPVANGCENTRUM VROUWB Crisiscentrum voor vrouwenj eventuele kinderen) in nood. Hti Maarten. St. Jacobsgracht 1, li*g i tel.071-142497. Dag en nacht l! I 5 baar. HULP AAN BUITENLANDER Spreekuur voor Marokkanen, i aan den Rijn, Emmalaan 2, telL - 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 ETI den, bureau voor maatschatpr, werk. Oude Rijn 44c tel. 071 - f en 146049. do. en vr. 14-15 u.ïgen Voor de dagelijkse agenda in d$ Misschien onder het kopje dieff JONGEREN ADVIES CENTRlL," Caeciliastraat 67. Leiden. TB 126052. Geopend: ma. i 22.00; za. 14.00-17.00. Geen krant ontvangen tussen 18.00 en 19.00 ut terdags tussen 14.00 en uur, telefoonnr. 071-1222 uw krant wordt nog avond nabezorgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2