Tuinders proberen nu al
schadeclaims te vorderen
a
B
a
B
ALPHEN KRIJGT TOCH NIEUWE BIBLIOTHEEK
K
IE
E
c
„KLEINTJES"
071-122244
Spektakelconcert
vin Utrechts
Symfonie Orkest
Lni versi teitskoor
levert overtuigende
piestatie
DE VERPLEGING
ZIEKTEKOSTENVERZEKERING
BINNENLAND
ÊetdaeSomaïit
ZATERDAG 17 DECEMBER 1983 PAGIN.
RECHTBANK ROTTERDAM: ZOUTLOZINGEN KALIMUNEN ONRECHTMATIG
ROTTERDAM De drie
Westlandse tuinders, die
gisteren een proces won
nen, dat zij tegen de Fran
se kalimijnen voerden we
gens het lozen van zout in
de Rijn, spannen een kort
geding aan tegen de mij
nen om een voorschot op
de schadeclaims binnen te
krijgen. De directies van
de kalimijnen hebben in
middels bekend gemaakt
hoger beroep aan te teke
nen tegen het vonnis van
de Rotterdamse recht
bank. Bekrachtiging van
het vonnis door de Hoge
Raad zal daarmee zeker
nog een jaar op zich laten
wachten.
De vice-president van de Rot
terdamse rechtbank, mr.
L.F.D ter Kuile, maakte giste
ren bekend dat de zoutlozin-
gen onrechtmatig zijn, omdat
de mijnen niet voldoen aan de
internationale verplichting re
kening te houden met andere
gebruikers van het Rijnwater.
De kalimijnen werden veroor
deeld tot het betalen van de
geleden schade vanaf de dag
vaarding (okt. 1974).
De Stichting Reinwater, die de
tuinders steeds terzijde heeft
gestaan, kondigde bij monde
van voorzitter prof. Jessurun
d'Oliveira aan er bij de tuin
ders op aan te dringen zoveel
mogelijk schadeclaims in te
dienen, om de kalimijnen er
toe te bewegen milieu-voorzie
ningen aan te brengen. „Juri
disch kan deze zaak nog jaren
lang vertraagd worden. Maar
wij hopen door de kalimijnen
financieel-economisch te tref
fen, hen tot andere gedachten
te brengen", aldus d'Oliveira.
De langverwachte uitspraak in
het Rijnproces betekent overi
gens niet dat de Westlandse
tuinders nu van het zoutpro-
bleem af zijn. De Franse kali
mijnen lozen „slechts" veertig
procent van het zout. De West
landers lijden jaarlijks ettelijke
miljoenen guldens schade door
de verzilting. Dat betreft scha
de aan de gewassen, omdat ze
worden begoten met te zout
water en schade door hoge in
vesteringen aan onder meer
ontziltingsinstallaties. Hoe
hoog de schadeclaims in totaal
komen te liggen is bij benade
ring nog niet te zeggen.
De heer D.J.R. Bier uit Nieu-
werkerk a/d IJssel, een van
de tuinders die de kalimijnen
voor de rechtbank sleepten,
liet weten dat ook de prijs van
het water door toedoen van de
kalimijnen stijgt. „Doordat het
water in de Rijn zo smerig is
en dus gezuiverd moet wor
den, is de kostprijs ervan bij
zonder hoog. Normaal zou die
prijs rond de drie cent per ku
bieke meter kunnen zijn, wij
betalen echter tussen de 1,50
en 2,50 gulden. Maar ook ge
wone burgers zijn door deze
hoge prijs de dupe van de
zoutlozingen".
Monsters
De uitspraak van de rechter
betekent dat nu de weg open
ligt voor processen tegen ande
re Rijn- of riviervervuilers. De
Stichting Reinwater neemt re
gelmatig monsters uit de Rijn
en Maas, publiceert de resulta
ten en hoopt daarmee de Ne
derlandse regering aan het
werk te zetten, als concentra
ties van bepaalde stoffen te
hoog zijn. En met zo'n uit
spraak in de hand kan men
dus vervuilers van rivieren te
lijf, waarvan de loop meerdere
landen bestrijkt.
De uitspraak dié gisteren is ge
daan, heeft negen jaar op zich
laten wachten. Negen jaren
van ingewikkelde procedures,
korzelige Fransen, tientallen
elkaar tegensprekende
getuigenverklaringen en niet
te vergeten, negen keer zes
miljoen ton zout dat jaarlijks
door de Franse kalimijnen in
De hamerslag, waarmee de president van de Rotterdamse rechtbank, mr. L.F.D.
Ter Kuile, de uitspraak bekrachtigt. Voor de Franse kalimijnen betekent dit een
forse financiële slag, tenzij zij in hoger beroep het tij nog kunnen keren.
de Rijn wordt geloosd.
Het Rijnproces kwam op gang
toen de tuinders Bier, Strik en
Valstar in oktober 1974 een
rechtszaak tegen de mijnen
aanspanden. Zij werden ge
steund door de in datzelfde
jaar opgerichte Stichting Rein
water. Deze stichting begon
haar strijd tegen de kalimij
nen, omdat deze vrijwel het
grootste aandeel hebben in de
zoutlozing.
Zoute kwel
De Fransen stelden in eerste
instantie dat een Rotterdamse
rechtbank niet bevoegd was
uitspraken te doen met betrek
king tot Franse zoutlozingen.
Het (EEG-)Hof van Justitie in
Luxemburg deed daarover
echter in 1979 uitspraak. Het
kwam erop neer dat in geval
van grensoverschrijdende ver
vuilingen, een rechtbank van
het ené land wel degelijk een
industrie uit een ander land
kan dagvaarden.
Een onafhankelijk onder
zoeksteam van drie Neder
landse deskundigen legde uit
eindelijk het verband tussen
de zoutlozingen in de Rijn en
de verzilting van het West-
land. Alleen al de Franse kali
mijnen bleken verantwoorde
lijk voor zoutpercentages, va
riërend van 8 tot 18 procent.
De rest wordt in de Rijn ge
dumpt door andere indus
trieën en een ander deel wordt
veroorzaakt door zoute kwel,
waar vooral tuinders dicht bij
zee last van ondervinden.
De tuinders zijn zoals gezegd
niet de enigen die veel (finan
ciële) hinder hebben van het
zoute Rijnwater. Er zijn 82 wa
terleidingbedrijven die kwali
tatief goed drinkwater uit de
Rijn moeten zien te halen voor
maar liefst twintig miljoen
mensen. Nog afgezien van de
schade aan de kapitale zuive
ringsinstallaties is er jaarlijks
voor miljoenen guldens schade
aan machines en buizensyste
men, die op den duur niet te
gen het zilt bestand'blijken te
zijn.
Zoutverdrag
De uitspraak van de recht
bank is eigenlijk een derde
aanzet tot het verkrijgen van
een schone Rijn. Begin augus
tus van dit jaar vernietigde de
administratieve rechtbank in
Straatsburg al de lozingsver
gunningen van de Kalimijnen,
na aanklachten van onder
meer de Stichting Reinwater,
de Nederlandse waterleiding
bedrijven (VEWIN), water
schappen en enkele provincia
le en gemeentelijke overhe
den.
Vermoedelijk op aanwijzing
van de Franse overheid, ver
leende de prefect van de be
treffende regio Haute Rhin
echter onmiddellijk weer nieu
we lozingsvergunningen. Een
tweede proces loopt nu dus
weer.
Een politieke oplossing tegen
de verzilting van de Rijn en de
gebieden waar zij doorheen
stroomt, kwam al even moei
lijk tot stand. Al in 1976 leg
den de Rijnoeverstaten Zwit
serland, Oostenrijk, West-
Duitsland,'Luxemburg en Ne
derland een zogenaamd Zout
verdrag op tafel. Dit interna
tionale verdrag behelst de ver
mindering van zoutlozingen in
de Rijn. De Franse regering
weigerde echter jarenlang het
verdrag te aanvaarden. Een
van de redenen was, dat men
niet wist waar het afvalzout
dan moet blijven. Nu het ver
drag uiteindelijk vorige in no
vember is geratificeerd, weten
de Fransen nog niet waar het
zout heen moet. Met als gevolg
dat zij nog steeds doorlozen en
de Rijnoeverstaten daar, ge
zien het verdrag, gezamenlijk
vóór op moeten draaien. Met
sinds gisteren dit verschil dat
gedupeerde instanties of bur
gers nu schadeclaims kunnen
indienen. JOOS PERSOON
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Na jaren wachten komt er dan
toch een nieuw onderkomen
voor de openbare bibliotheek
in Alphen. Burgemeester en
Wethouders in die plaats stel
len aan de raad voor een
nieuw bibliotheekgebouw op
te trekken aan het Thorbecke- huidige pand.
plein. Het gebouw, dat onge
veer 2,5 miljoen gulden gaat
kosten, moet 1 april 1986 klaar
zijn. Het college denkt de
nieuwbouw te kunnen betalen
uit de reserves en door de op
brengsten van de huur van het
Hiermee zou voor de biblio
theek een einde komen aan de
onzekerheid over hun huisves
ting alsmede het ruimtegebrek
in hun huidige onderkomen.
Op dit moment huurt de bi
bliotheek een ruimte van de
Rabobank aan de Pieter Doel
manstraat. De bank wil echter
deze ruimte zelf gebruiken en
wilde de bibliotheek al lang de
huur opzeggen. De gemeente
raad zette een nieuw onderko
men voor de bibliotheek op de
LEIDSE COURANT
LESSEN EN CLUBS
Heden inschrijving
Nieuwe danslessen
Clubs van 12 t/m 14 jaar, 14 t/m 18 jaar, 18 t/m 26 jaar, 26 t/m 35
jaar en voor gehuwden en paren. Inlichtingen en inschrijvingen
dag. van 14.00 tot 16.00 uur en van 19.00 tot 21.00 uur aan de
dansschool of bel
071-12.35.83
Danscentrum Evert Castelein
Hooglandse Kerkgracht 48 Lelden.
Feestavonden
r al uw gezellige feestavonden en bruiloften duo
The Sony's
Autorijschool Swaak
Teil. 071-211869, 01719-12668.
Dansschool Wielinga
Rock 'n Roll kursus
MEUBELEN, HUISRAAD ENZ.
Kruider woninginrichting
Lage Rijndijk 114-120-138
Lelden, tel. 071-124159.
Sanitair onderdelen en koperen
pijp en fittingen. Zeer scherpe
prijzen
De Nie
Verhuisdozenverhuur
Ned. Emballage Groothandel
Loosduinsekade 43 - Den Haag
Tel. 070-80.21.05.
CARAVANS
Opgelet!!
enkele lege staanplaatsen op
nw. gedeelte voor alleen rustige
kampeerders, grote staanplaat
sen, 180 m2, ook nog enkele
stacaravans te koop v.a.
2500,-. Bij vis- vaar- en
zwemwater 20 km. v.a. Lelden.
Camping De Drecht, Vrlese-
koop 32, Leimuiden, tel. 01721-
8242.
DIEREN EN PLANTEN
Grote sortering
kerstbomen
maat 1 m. t/m 3 m. Ook met kluit maat 60 cm t/m 250 cm. Materi
aal om zelf kerststukjes te maken. Tevens een ruime sortering
kerststukjes, kerststerren, cyclamen, azalea's en hyacinten. Ook
snijbloemen. Tuincentrum Gebr. Segaar, Leidseweg 500, Voor
schoten. Tel. 071-761712.
op standaard, 38.50
Muurvoederhulsjes 19.50.
Mezenkastjes 22.50.
Boelee's Dierenspeciaalzaak,
Hoge Rijndijk 110, Leiden.
T.k. beeldige PERZISCHE kit
tens, rood/blauw; bl./creme en
creme/wlt, ingeënt stam
boom, v.a. 350,-. Tel. 070-
601076.
T.k. grijze roodstaart PAPE
GAAIEN. Inruil andere pape
gaaien mog. Tel.: 070-935015.
WATERSPORT
Overal warm met Zibro Kamin
Zo'n superzuinig, absoluut reukloos verplaatsbaar kacheltje, zon
der afvoer, door uniek naverbrandingssysteem. Overal bruikbaar
en geeft ongelooflijk veel warmte, brandt voor nog geen kwartje
per uur. Kom vrijblijvend eens kijken bij Jachtbouw Tijssen, Hoge
Rijndijk 143. Zoeterwoude. Tel. 071-410185.
Mercedes Benz DIESELMOTO
REN voor uw boot. Wij zorgen
desgewenst voor deskundige
inbouw. Wij leveren keerkoppe-
lingen, watergekoelde spruit-
stukken, oliekoelers enz. Stip-
donk, Heerenweg 3. 2231 CK
Rijnsburg. Tel. 122525. Privé
141032.
1
Te koop gebr. bureaus 99.50,
stoelen, 10,-. Kant.kasten,
comp.printer - Texas Omni,
computer casio systeem, teken
tafel enz. enz. Alle prijzen ex.
BTW. Nescom, Industrieweg
33a, Berkel en Rodenrijs.
01891-7531.
Te huur in
Belgische Ardennen
(Durduy) chalet, 2 tot 6 pers.,
per week 260,- óf per mnd.
840,- all-in, vrij na 06-01-'84.
Bel 071-215220.
T.k. gevraagd GOUD en zilveren
munten en penningen zilveren
guldens rijksdaalders. Tevens
oud goud, te bevragen H. J. Vis
ser, Haaghulshof 19,
Leiderdorp.
I KENNISMAKING
Nette heer, 57 jr., gesch., was
onderwijzer, z.k.m. VROUW,
40-55 jr. Br. liefst met foto on
der nr. 8535 bur. bl.
DE Postbemiddeling met een
unieke landelijke service voor
vriendschaps- en/of huwelijks-
relatie. Bel 070-608193.
EENZAAM? Prot. Interkerk,
hulpdienst heeft of zoekt con
tact voor allen. Bel 070-648176
of schrijf vrijbl. naar: 272995,
Postbus 61223, Den Haag, ab-
sol. geheimh. Opger. 1938.
Ned. Congresgebouw. Elke zat.
gezell. DANSAVOND. Niet op
24 en 31 dec. maar op 26 dec.
2e kerstdag en 1 jan. nleuw-
laarsbal v.a. 20.00 u. Hr. Vink.
Kennismaking, samenw., huw.,
alle relaties. „De Partner-cen
trale", tel. (weekends), 055-
422761, tel. 038-226416. Vraag
BROCHUREI
KENNISMAKING. samenwo
nen, huwelijk, alle relaties.
Vraag brochure! Telefoon
04160-40483.
PARTNER? Goedkoop, lande
lijk, succesv. comp. syst. Alle
rel. Gratis inf.: Kommunika,
Postbus 162, 9300 AD Roden
(Erkend RvT).
Wie wil mij helpen uit mijn
nood? Ik zit alleen, weet geen
uitweg meer. Ik zou graag een
VROUW in huis willen hebben
tussen 65/70 jr. Ik ben r.-k. Tel.
01713-4306.
Gordijnen gratis gemaakt. Gor
dijnen gratis gemaakt. Tapijten
gratis gelegd. Tapijten gratis
gelegd.
Mateba
KUNSTGEBITTEN REPARATIE,
klaar terwijl u wacht. Elke dag
beh. zat. van 9-11.30 en 2-4 uur.
Maand.- en dond.avond van 19-
19.30. Fa. v. Berge Henegou
wen, Schelpenkade 47, Leiden.
Tel. 120794.
Uw TROUWREPORTAGE in
kleur, een feest om naar te kij
ken. Foto van Bemmelen,
Dorpsstraat 14, Zoeterwoude
(dorp), tel. 01715-1353.
Gebroken ruiten, glas in lood,
REPARATIES worden door mij
met spoed hersteld. Ook leve
ring ventilatoren. Glasrepara
tiebedrijf D. Galjaard, De Sitter-
laan 76. tel. 071-132916.
Aangeb. FLEISCHMANN HO
locs, wagons, travo, huisjes,
etc. Na 18.00 u. tel. 015-
612708.
Tel.beantw.
ook te huur. Tel. 02522-10063.
Wit marmer
Vloer en wandtegels venster
platen tafels, aanrechtbladen
op maat gemaakt. Wagemaker
natuursteen b.v., Hoge Mors-
weg 82, Leiden. Tel. 071-
760455.
Tandtechnisch lab.
C.D.M. v. Berge-Henegouwen
kunstgebitten
reparaties, Leiderdorp, Vron-
kenlaan 23 (Zijlhof). Tel. 071-
892777. Binnen enkele uren ge
reed. Bereikbaar met bus 42 en
15. Ook zaterdag van 10 tot 1
Hamex koopt alles
van u. Tel. 071-414029.
„De Traiteur"
patés, salades, hartige taarten,
meeneemmaaltijden voor uw
feestdagenl Hooigracht 94. Tel.
071-133427.
Akerboom
brandstoffen-
handel
heeft deze winter ook weer alles
voor uw kachel en open haard
w.o. kolen, turf, hout, briketten
en petroleum.
Pastoor v.d. Plaatstraat 75,
Rijpwetering
Tel. 01712-8695
T.k.a.:
13 heet. grasgewas
voor 1984. Tel. 01714-3190.
ADVERTEREN
DOET VERKOPEN!
prioriteitenlijst maar, na de
nodige bezuinigingen, was er
weinig hoop op nieuwe accom
modatie. Behalve het opzeggen
van de huur was ook het
ruimtegebrek een groot pro
bleem.
Het nieuwe gebouw dat langs
de Kromme Aar komt te
staan, zal 1500 vierkante meter
beslaan; Ook is er parkeer
ruimte voor fietsen en auto's.
Voor voetgangers vanuit het
winkelcentrum de Aarhof
wordt ook gezorgd. Er komt
bij de uitgang van de Aarhof
een bruggetje over de Krom
me Aar.
Bij het besluit om tot nieuw
bouw over te gaan, is het be
stuur, van de bibliotheek nauw
betrokken geweest. Men had
de keus tussen nieuwbouw of
een nog te verbouwen leeg
staand winkelpand in de Juli-
anastraat. De kosten voor deze
twee oplossingen bléven onge
veer gelijk. Besloten werd
voor nieuwbouw omdat er dan
toch meer mogelijkheden zijn
om het gébouw optimaal te be
nutten.
■kt
LEDEN Het was een opmerkelijk programma,
het Utrechts Symfonie Orkest gisteravond in de Sta
geborzaal bood. Op Dvoraks Romance voor viool
ork.st na, waren alle gespeelde werken min of m
speltakelstukken.
Het begon eigenlijk al met de Ouverture Cyrano de Berge e
vanJohan Wagenaar, geschreven bij de gelijknamige comé:c
hértfque van Rostand. Een aantal facetten van het karakter
Cyrno krijgt een eigen thema in dit werk, dat op zekere pui.
oveeenkomst vertoont met Richard Strauss' Don Juan, m
een stuk korter en kernachtiger is. Het krachtige en zekere
vanhet USO, dat deze keer onder leiding van Hiroyuki I'
stonl, gaf het werk extra overtuigingskracht.
In <e drie ten gehore gebrachte delen uit La Damnation
Faut van Berlioz wordt het bombastische afgewisseld met
subleme. Het feeërieke Ballet des Sylphes klonk bijzonder I
zinng en teer, maar daarna zette het orkest met volle kracht
Marhe Hongroise in, een uitermate schetterend en opzwepi
stuk
De iolist Pablo de Sarasate stak zijn liefde voor de viool
ondr stoelen of banken. In de door hem gecomponeerde Ff
sie oor viool en orkest op Bizets Carmen, is het orkest dan
bijzak. Alles is erop gericht, de viool te laten schitteren. Hi
verbazingwekkend, hoe de soliste Emmy Verhey de meest ii
wikjelde combinaties van dubbelgrepen, trillers, glissandi1
derglijke schijnbaar moeiteloos uitvoerde.
In ontrast met het gehele programma étond de Romance
vioo en orkest van Antonin Dvorak. Deze is namelijk zeer
giscl van karakter. Emmy Verhey wist met haar warme t
dit verk in al zijn facetten uitstekend tot zijn recht te laten
men i
Tot jlot klonken de dertien delen uit de Carmensuite van
Russsche componist Rodion Schtseherin, een ongelofelijk sp
takestuk met vier slagwerkpartijen. Het dwingt bewonder
af, he dirigent en orkest in dit toch zeer lange en vermoeiei
stuk.de spanning van begin tot eind volhielden.
ANNETTE JASPER
w >uu
,52.
de
r!iers
Fal^;
>aa.
LEIIEN Het koor van de vakgroep Engels van an/
Rijksiniversiteit Leiden heeft dit jaar* een drietal c^alo
certei rond hèt thema Kerstmis gegeven. Na Den K *ur;
en Abhen aan de Rijn deed het koor gisteren de L<
se Lolewijkskerk aan met een programma, bestaai
uit Ergelse of althans Engelstalige Christmas Carols
divers eeuwen. verl
ff Bl
Het overtuigende resultaat, dat werd geleverd is allereerst te1-
te voer® op het feit dat het gezeldschap als geheel zo goed fuct'e*
tioneert Het gebruik van de stemmen verraadt gedegen oi r"a
ning (hé werk van dirigent Colin Ewen) en is uiterst gedisci
neerd, vat ertoe leidt dat de mogelijkheden van de stemmen
timaal vorden benut; De onderlinge balans is nagenoeg perf
de inzeten en afrondingen van de muzikale zinnen zijn m
afgewerit en qua nuancering en kleuring bereikt het koor 101
een aantal gevallen een grote hoogte. Een aspect als dictie is
een vooibeeldige duidelijkheid.
Alleen ii detailkwesties komt de amateurstatus van het
naar vonn. Onzekerheid in het treffen van tonen, een spon j f
sche onziiverheid en het inslikken van noten, dat erop wijstr
met de gnomen tempi de uiterste grens was bereikt, brac!
een geriige muzikale beperking aan het licht.
DIRK VOOR
nei
ien
;ar:
Bij een ongeluk of een plotselinge
ziekte bent u het meest gebaat met
een goede ziektekostenverzekering.
Maar zolang u allemaal nog gezond
bent is een lage premie prettig.
Bij „De Verpleging" vindt u beide.
Een zeer volledige dekking voor een
lage premie. Da's mogelijk omdat wij
als vereniging werken zonder winst
oogmerk.
Een concreet voorbeeld: Pa en ma
en hun 2 kinderen betalen f 272,80
per maand. Met een eigen risico van
f 818,- per jaar. Daarvoor hebben
ze een erg compleet pakket irdusief
huisarts en medicijnen.
Als u iets overkomt betaalt „De
Verpleging" snel en soepel.
Rechtstreeks aan de dokter, hé
ziekenhuis enz. Dus voorschieten is er
niet bij.
Voor een heldere uiteenzettinc over
uw mogelijkheden bij „De
Verpleging" vraagt u onze folcer
aan. Met de bon of een telefoontje.
Stuur rpij uw uitvoerige folder
Naam
Straat
Postcode
Plaats
Telefoon
I In eenongefrankeerde envelop aan: 0I
I De Verpleging, antwoordnummer 29, I
I 2220 VB Katwijk Z-H.
Antwoordnummer 29 2220 VB Katwijk Z-H Telefoon 01713-29881 (na kqntoortijd 01718-15534)
