Omwegen
Nel Heemskerk is haar
negentig jaren niet
van honk weggeweest
der
wet
Pais en vrêe lijkt terug te
keren op Leids korenfront
TAL VAN NIEUWE
CURSUSSEN BH K&O
SaideAOowuvnt
foZ
oft
IN EEN SCHEEFGEZAKT HUIS BIJ EEN VEENSE SLUIS
Pleidooi voor steun aan
Oosteuropese geleerden
^•IDEN/REGIO
DINSDAG 13 DECEMBER 1983 PAGINA S
Ontmoeting
twee verdachten, een
n vrouw van
[ddelbare leeftijd, knikten
taar vriendelijk toe toen
f voor het hekje stonden.
de wijze waarop de
elkaar begroetten, was
J merken dat ze elkaar
Jrder hadden gezien. Dat
juist. De eerste, zeer
dhandige ontmoeting
ind plaats op de Koningin
Jlianalaan in Voorschoten.
iar negeerde de vrouw
rood voetgangerslicht
liep tegen.de auto van de
fan op. De man reed door
[oen. Omdat hij een voet-
Inger op een oversteek-
kats had aangereden,
best ook hij terecht staan.
man betoogde, dat hij
Ichtsaf wilde slaan en
larom over zijn schouder
id gekeken om te kijken
I er fietsers aankwamen.
lotseling kwam er een
iuw aanhollen en die liep
feen mijn auto op," ver
harde de automobilist. De
[ouwelijke verdachte
Lerde ter verdediging aan,
il het zeer hard regende.
.Is ik was blijven wach-
dan was ik doorweekt
'eest. Het was nood-
•r." De man, die een zeer
iendelijke indruk maakte,
likte instemmend,
vrouw moest na de klap
ir het ziekenhuis worden
.«Toebracht. Nog maanden na
\der$1 ongeluk had ze last van
7derf gevolgen, vertelde ze aan
e 23tchter Attema. Officier
fm justitie Van Ek zei te-
de man. ..Mevrouw liep
jeliswaar door rood. maar
vind dat een automobilist
[tijd rekening moet hou-
Ln inet de zwakkere partij.
aa0?ker met de huidige,
G-eemde rood-lichtdiscipli-
r gel." Met dat laatste bedoel-
kge\
yan Ek, dat erg veel
en 4etgangers (en fietsers)
er 'bod licht negeren. Tegen
i fi/fe vrouw zei de officier: „Ik
ites,r\nd dat u het wel erg licht
ziehjpvat Denkt u ook eens
èn de automobilist. Wat
ie voelt als hij tegen een
lens aanrijdt, is niet te me-
n." Voor de man vroeg hij
urgAu boete van 50 gulden,
cur°"r de vrouw 100 gulden.
echter Attema verzachtte
dene PÜn enigszins. De boetes
v R, erden verlaagd tot respec-
Ê715ievelijk 30 en 60 gulden.
'erdt
iokerbalk
>e Haagse jongen werd er-
an beschuldigd, dat hij in
atwijk een vriend had la-
jid-I'n rijden in een gammele
CUI uto. De Katwijkse politie
fiderzocht het voertuig en
i,j wam tot de conclusie dat
gule claxon niet deugde en
wor at de drempelkokerbalken
zjc} rnstig door roest waren
vai angetast. Dergelijke balken
ormen een zeer belangrijk
nderdeel van het chassis,
terker nog. zonder koker
alken kan een chassis niet
estaan.
De eigenaar van de auto
z.n as het niet eens met de be-
:huldiging. „Het klopt dat
"et e claxon niet in orde was,
laar de kokerbalken wa-
en niet geroest." De jongen
ad in samenwerking met
ijn vader een klaagschrift
pgesteld en dat aan de
ft n Latwijkse politie doen toe-
en J omen. Daarop werd de in
.-onoieslag genomen auto terug-
egeven. Voorwaarde was,
m a at de auto zou worden her
teld en door de Rijksdienst
'oor het Wegverkeer zou
vorden gekeurd. „De Rijk-
lienst heeft mijn auto goed-
jekeurd," merkte de jongen
p. „Ja, maar nadat de wa-
en was hersteld," veron-
enh 'erstelde Van Ek- -Er is
J]fve 1 wat aan de auto ge-
c, .(eurd, maar niet aan de
Irempelkokerbalken," ant-
voordde de jongen, die
laarmee een ernstige be-
ehuldiging aan het adres
'an de Katwijkse politie
litte.
e tn )e vader van de jongen
an i rad op als getuige. „De
>rdt chade die de Katwijkse po-
itie heeft toegebracht, de
mmmm terlichting en de claxon,
leb ik laten herstellen. De
>olitie heeft de carosserie
"W 'erwijderd om de kokerbal-
ten te bekijken," zei de
nan. „Er was niets aan de
land me die balken." De
eparaties waren verricht
loor zijn zwager. De man
e lad daar geen bewijs van.
onb Jrutaal merkte hij op. „Als
°t gh het mij vraagt dan deugt
pli >r geen moer van deze hele
ëec ituatie." „U bedoelt van die
en lfeuto," reageerde Van Ek,
schidie eiste: „Ik ben aan het
:ijn twijfelen gebracht. Ik vraag
oed Ivoor het eerste (de koker-
te P1 lalken) vrijspraak, voor de
?rza<iclaxon eis ik een boete van
zij'50 gulden. Rechter Attema
n' was het daarmee eens, de
verheugde verdachte ook.
De Katwijkse politie waar-
ss«n Bchijnlijk niet.
*n°°' KEES VAN HERPEN
0
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
ilnor Ton PieliTs
Ze heeft er kennelijk lol
in, Nel Heemskerk, als
ze ziet dat je je bijna niet
staande kunt houden. Je
staat en loopt zowat
scheef in haar helllende
huis: „Net of je dronken
bent hè? En dan heb je
nog niet eens wat ge
had", zegt ze guitig. „Dat
komt door die sluis voor
de deur. Toen ons huis
honderdtien jaar geleden
gebouwd werd, mocht er
niet geheid worden.
Maar toen de sluis er
moest komen, kwam er
een stoomheimachine
aan te pas. Dat heeft ons
huis de nekslag gegeven:
alles staat nu schuin. En
aan de achterkant wer
den we gebeukt door de
schuiten die in de sloot
bij de oude veiling aan
legden: daar moest de
muur steeds weer gere
pareerd worden. Mijn
hemel, wat een drukte
was dat altijd, met die
veiling. Beng, en dan
werd er weer een kel
derraam of een stuk
muur kapot gestoken
door zo'n paal waarmee
die bootjes werden voort
bewogen. Je had altijd
schade met die schuiten.
Maar als ik er straks niet
meer ben, zullen ze
graag dit huis willen
hebben, de mensen. Zo
vlak bij het Braassemer-
meer. Het is hier prach
tig. Van de zomer neb ik
nog zitten genieten. Op
een stoel bij de voordeur.
Toen kwamen die mooie
jachten door, en de opva
renden maakten gezellig
een praatje met me. Ja,
dat vónd ik nou fijn hè!"
Het is er schilderachtig, daar
op de hoek, waar het wegge
zakte huis van Nel staat:
nummer 1 van de Noordka
de, Roelofarendsveen. Er ziin
twee deuren, waarvan er één
gesloten blijft omdat Nel nu
weer niet zo best ter been is
om almaar door dat huis te
struinen. Geen bel te beken
nen, ook niet bij de andere
deur. Je kunt er zo in, als je
de klink licht. Maar dat vind
ik gênant en daarom klepper
ik maar met de klep van de
brievenbus. Ik klepper bij de
eerste deur en dan komt er
een grote „hulp", een vrien
delijke vrouw, die Nel drie
maal in.de week assisteert.
Ze adviseert me naar de
tweede deur te gaan. Ook
daar klepper ik. En weer
doet de grote „hulp" open.
Die gaat gewoon binnen met
het verkeer buiten mee. Het
lijkt op een communicerend
vat. Als ik weer naar de eer
ste deur zou lopen, zou de
grote hulp dat binnen ook
doen. Ik weet zeker, dat ze
het zou doen. Maar ik zou er
niet in komen, omdat die
deur van eiges altijd gesloten
is. De tweede dus is raak. De
grote hulp stapt fluks terzij
de; ze kent de gevolgen van
het opendoen. Vanwege het
hellend vlak vermeerder ik
automatisch en ongewild
snelheid, en afremmend
dring ik de woonkeuken bin-
In bedstee geboren
Daar staat mejuffrouw Cor
nelia Catharina Heemskerk.
„Laat die namen er maar
vanaf, want ze kennen me
als Nel". Juffrouw Nel
Heemskerk: een zo goed als
beschermd Veens monumen
tje bij de water doorsiepelen
de houten sluisdeuren, die
met een bonk tegen de kade
muur open kunnen gaan,
waardoor het veelgeplaagde
huis van het eens talrijke ge
zin Heemskerk opnieuw een
oplawaai krijgt. Tenminste,
dat zegt Nel. Ze wordt op 23
december negentig jaar. In
dit huis werd ze in 1893 in
een bedstee geboren. Negen
tig jaar zit ze in dezelfde ka
mer. Vier keer ziekenhuis,
maar nog zo vitaal als wat;
afgezien van wat lichamelij
ke ongemakken die ze bij on
sterfelijkheid niet zou heb
ben gehad.
De grote hulp heeft het er
voor vandaag weer opzitten
en verlaat, na enig kort over
leg, de woning. Ik zit aan de
tafel in het gloeiend hete
woonkeukentje, vlakbij de
gashaard. Links kan ik,
transpirerend, tegen het gas
stel leunen. „Waar u nu zit,
zat mijn moeder altijd". Nel
schenkt een klein laagje thee
in een kopje: „drink maar
gauw op, voor het koud
wordt". Na twee- minuten
schenkt ze opnieuw een laag
je in. En serveert er een brok
speculaas bij. In een hoek
staat een t.v.-toestel. Een jaar
oud. Daaronder een radio uit
1934; „en hij speult nog ook
hoor". Boven het aanrecht
mondt een koperen pomptuit
uit. Ook de 110-jarige pomp
„speult" nog steeds. Elke
week poetst Nel de zaak
glansrijk op. Boven m'n
hoofd hangt een rode trap,
aan een koord. Daarover kun
je de grote zolder bereiken.
Veense foto's van rond de
eeuwwisseling aan de muur.
Ook een „schilderijtje" met
strengetjes ziide, van bleek
wit tot flets blauw, als in een
lang vervlogen spectrum.
„Die heeft ooit een knecht
van mijn vaders vader uit
China meegenomen. Vader
was van 1860". Er staat een
zogoed als onleesbaar tekstje
op. Nel kent het uit d'r blote
hoofd: „Het Chinarijk, daar is
't land waar mijn oorsprong
is. Nu hang ik aan de wand
tot een Gedachtenis". In dat
grote rijk van keizers en
mandarijnen was de knecht
van opa dus geweest; veel
meer dan een eeuw van de
eeuwigheid geleden.
Tien kinderen telde eens het
gezin van vader Heemskerk,
die schipper op een tjalk was.
Toen Nel nog een Nelletje
was, voer ze vóór en na haar
schooltijd met hem mee.
Over de Rijn en de IJssel.
Graan laden in Rotterdam,
en met steen terug naar Den
Haag. „Van die tien kinderen
ben ik alleen overgeschoten.
Zo gaat 't. Op die stoel, aan
de andere kant van de tafel,
zat een broer van me. Vijfen
twintig jaar geleden viel hij
uit een boom, bij het wegha
len van dooie takken. De
volgende dag was hij dood.
Hij was de laatste; zes jaar
had ik met hem samenge
woond. Ik leef nu een kwart
eeuw van de aow. Ze hebben
een dure klant aan me hè?"
Negentig jaar Nel Heems
kerk, die het altijd zo druk
heeft gehad dat ze niet aan
trouwen dacht. Negentig jaar
haar levensdagen slijtend in
één en hetzelfde huis. „Heel
vroeger, toen er nog geen
Juffrouw Nel Heemskerk: negentig jaren leven op dezelfde plek...
veiling' was, heb ik ,,'t tele
gram" gelopen. Vader haalde
in de Veen de groente op en
bracht die naar Amsterdam.
De volgende dag ging ik bij
de tuinders een briefje bren
gen waarop stond hoeveel
het goed had opgebracht. Dat
leverde me een dubbeltje in
de week op. Later kreeg ik
een kwartje voor het schoon
maken van bloembollen; ik
was toen een jaar of 19, 20.
Dat heb ik 23 jaar volgehou
den: dagelijks bollen schoon
makend, van 1 tot 7, voor 25
cent".
Haar verdere leven bracht
Nel grotendeels door „in een
werkhuis". Ze werkte er van
's morgens 7 tot 's avonds 7.
Haar beloning was zeven
stuivers. „Daarna heb ik
twee jaar en acht maanden
mijn moeder van de stoel
naar haar bed gedragen".
Toen die overleden was, had
ze nog een broer. Totdat die
uit een boom viel. Negentig
jaren sappelen en op de
kleintjes letten. „Vroeger
ging ik met m'n zusjes naar
de kermis, met drie centen
op zak. Acht centen kreeg ik
voor een zak met 12 kilo ge
malen snijbonen. Een laag
bonen, zout erover, en weer
een laag bonen. Zo ging dat.
Niks geen glazen potten".
Over ruim een week is Nel
Heemskerk 90. In hetzelfde
huis waar ze geboren werd.
„Ik kook nog steeds m'n ei
gen eten; mijn handen staan
gelukkig nog niet verkeerd.
Ik doe ook nog de was. Altijd
met de hand. Een machine
heb ik nooit gehad. Drie och
tenden in de week heb ik
hulp. Ik ben nog nooit op va
kantie geweest. Het was al
tijd werken, en nooit centen.
Lezen? Nee, daar heb ik een
hekel aan. Óndanks mijn bril
kan ik niet al te best meer
zien, en die krant wordt
slecht gedrukt tegenwoordig.
Als het mooi weer is en de
weg is goed, ga ik elke week
een keer naar een kennis in
het gesticht. Ja, dat is Huize
St. Jacobus. En naar de kerk.
Verder kom ik er niet uit.
Afgelopen zondag ben ik
thuis gebleven; het was me te
glad. Maar ik heb een mis ge
volgd via de radio, en ook
over de televisie. Dat was
een dubbele genade. Maar als
je nou praat van werken,
nou, dan doen ze nou niks
meer. Dat vind ik, tenminste.
Maar nu ben ik rijk; met een
gezond verstand".
„Ze waren aardiger'
Nel Heemskerk denkt nog
weieens terug aan de tijd, dat
ze achter de sluis met een
hark op hout zat te vissen.
„Hout, soms karrevrachten;
van „de meer" afkomstig".
Dat deed ze met de „herk".
En al dat hout ging naar de
kachel. „Alle ochtenden de
kachel leeghalen, de verroes
te spijkers uit de asla halen.
Nu heb ik een gaskachel,
twee zelfs; je hoeft 's morgens
maar de knop om te draaien
en het wordt warm. En je
hoeft de hele dag je handen
niet meer te wassen. Nee, ik
zou die goeie ouwe tijd niet
meer terug willen hebben.
D'r is vreselijk veel verbe
terd in het leven. Maar de
mensen, de mensen zelf, wa
ren veel beter, veel aardiger.
Tussen licht en donker zei
den ze: kom, even naar de
buurvrouw... Nu zie je ze niet
meer. Misschien hebben ze
een hekel aan ouwe men-
In het scheefhangende huis
van Heemskerk staat alles
nog recht. De bedsteden zijn
verdwenen en vervangen
door een „opkamertje". Daar
staat ook een tafeltje met
tientallen ingelijste portret
ten van familieleden. Dan is
er een kamer met een groot
bed, waarin Nel kan liggen
woelen zonder iemand te sto
ren. Aan de muur: „Daar
hangt m'n moeder, en daar
m'n vader". Het Heilig Huis
gezin bevindt zich op ver
schillende plekken onder
glazen stolpen. Maria en het
Kind, en de goede St. Jozef,
met palmtak, worden er be
schermend overkoepeld. En
dan de rozenkransen, als
guirlandes tegen de wand.
Alleen de woonkeuken is
smoorheet verwarmd; ergens
anders is het niet te harden
van de kou. Daar „woont"
juffrouw Nel ook niet: „Ik zit
niet om meer werk verle
gen!"
Achter het gasstel doet ze een
heel klein, rood omlijst,
raampje open: „Kijk!". Dan
kijk je uit over de sloot langs
het voormalige veilingge
bouw. Je ziet de steeds her
bouwde muurgedeelten; de
Heemskerken („miin vader
was veel te goed'waren,
hun leven lang, slachtoffers.
Tegenwoordig zit er een
druk persende „Boekenclub"
in, maar die kan Nel geen
leed meer aandoen. Ze vindt
het best zo. Met haar lasten
en ongemakken, die, tenslot
te, aan komen zeilen op de
reis naar het Vaderhuis. Nie
mand, geen geestesstroming,
kan juffrouw Nel nog van de
sokken praten: haar geloof is
te groot, en ze is allang gelou
terd. Zo móet je wel naar de
hemel toe. „Het is niet alle
maal even gemakkelijk. Ik
heb kwalen die me slopen.
Maar ik zeur niet, ik kan niet
zuchten en steunen. Ik ben
geen saggerijn. Anders was
ik nooit geen negentig ge
worden..."
Het „eruit" komen kost me
meer moeite dan de entree.
Het is nu tegen „de helling
op". Ik zie opeens, links, een
bel met klepel en een veer
Naast de tweede deur, aan de
binnenkant. Maar er zit geen
draad aan vast.
LEIDEN Het verloop
van de discussie tussen de
Contactgroep Leidse Ko
ren (C.L.K.) en het Bach-
koor Holland over de
komst van dit laatste koor
naar Leiden rechtvaardigt
een gevoel van spanning,
nu bij de tweede uitvoe
ring door het Bachkoor de
situatie is ontstaan, waar
de C.L.K. zich uitdrukke
lijk verzet heeft. De
Christelijke Oratorium-
verening 'Con Amore'
geeft morgenavond een
uitvoering van Bachs
'Weihnachtsoratorium' in
de Hooglandse Kerk, ter
wijl het Bachkoor volgen
de week op dinsdag 20 de
cember hetzelfde werk
uitvoert in de Pieterskerk,
de kerk, die het sinds zijn
vertrek uit Naarden als
nieuwe standplaats heeft
uitgekozen. De C.L.K. was
juist in het leven geroepen
om in onderling overleg
dergelijke overlappingen
te voorkomen.
De commotie die ontstond en
ten slotte leidde tot een breuk
in het overleg met het Bach
koor blijkt, 'nu de als 'pro
bleem' gepresenteerde situatie
actueel wordt, plaats te hebben
gemaakt voor een zekere be
zinning. Opmerkelijk is dat
beide partijen de welwillend
heid zelve zijn en bereid om
de voormalige tegenstander in
artistiek opzicht alle ruimte te
geven.
'Con Amore', die zich als di
recte belanghebbendebij de
discussie betrokken voelde,
beroept zich nu op haar identi
teit is protestant christelijk
koor en voelt zich gesteund
door een eigen publiek. Bo
vendien vertrouwt het koor op
haar sterke reputatie, die het
heeft opgebouwd als gevolg
van 70 jaar uitvoeringen van
het Weihnachtsoratorium in
Leiden en waardoor het even
eens een vast publiek aan zich
heeft gebonden. De kaartver-,
koop, die in de tussentijd volop
aan de gang is, evenaart het
goede resultaat van twee jaar
geleden - toen de laatste
'Weihnacht' plaats vond - en
bewijst Con Amore's gelijk in
.deze.
Het Bachkoor Holland beves
tigt vanuit zijn optiek deze
ontwikkeling. Evenals op zijn
eerste concert op 18 november
tt; de belangstelling een lande
lijke zaak. Het percentage
'Leidse' kaarten dat is ver
kocht is ook nu weer margi
naal en bevestigt de indruk
dat het nieuwe Bachkoor pri
mair een functie vervult voor
een wijdser gebied als de
Randstad.
De feiten op een rijtje zettend
gaat men zich langzamerhand
afvragen wat er eigenlijk aan
de hand is. De positie van de
Leidse koren wordt geenszins
aangetast. Deze hadden dat
koor in zijn oude vorm zich al
op een landelijk publiek richt^
te. Verwacht kon worden dat
in het centraal gelegen Leiden
hierin geen verandering zou
komen. Bovendien voelen de
Leidse koren, in casu 'Con
Amore' zich vefzekerd van de
trouw van hun eigen aanhang.
Eventuele naijver, die ontstaat
door de nabijheid van een on
miskenbaar goed koor als het
Bachkoor wordt, ook door Con
Amore gezien als een gezonde
stimulans voor zichzelf. Blijft
over het feit dat het culturele
leven in Leiden naar buiten
toe aan betekenis heeft gewon
nen, terwijl een groep inwo
ners, ook al is die betrekkelijk
klein, blijkbaar gediend is van
de toegenomen variatie.
Mede gelet op de vaart, waar
mee het nieuwe koor is geac
cepteerd - uitnodigingen om,
naar goed Leids gebruik, de
concerten van de medekoren
te komen beluisteren zijn, vol
gens de zakelijke leiding al
binnnengekomen - gaat men
twijfelen aan de intentie en
het inhoudelijke gehalte van
de gevoerde discussie. Twijfels,
die hun bestaansrecht behou
den, zolang beide partijen het
wederzijds respect blijven na
leven.
Het concert van Con Amore
heeft plaats in de Hooglandse
Kerk (aanvang: 20.00 uur) en
geeft een uitvoering va"n vier
van de zes cantates, waaruit
het Weihnachtsoratorium is
samengesteld. De solisten zijn:
Rita van Harmeien, Heieen
Resoort, Jos van der Lans en
Arthur Schildmeyer. Het
Dordts Kamerorkest begeleidt,
terwijl het geheel onder lei
ding staat van Piet Kiel jr.
Het Bachkoor Holland treedt
dinsdag 20 december op (aan
vang: 19.00 uur) en geeft een
integrale uitvoering van het
werk. De solisten zijn hier
Barbara Slick, Sylvia Schlüter,
Hein Meens en Max van Eg-
mond. Instrumentale begelei
ding wordt verzorgd door het
Amsterdams Kamerorkest. De
dirigent is Charles de Wolff.
DIRK VOOREN
LEIDEN De contacten tus
sen de Leidse universiteit en
de universiteiten in Oosteuro-
pese landen zouden moeten
worden verbeterd. Samenwer
kingsvormen kunnen meehel
pen een ontspanning te be
werkstelligen in de huidige
oost-west verhoudingen. Dit is
de mening van universiteits
raadslid L.B. van der Meer.
Hij hoopt dat het college van
bestuur bereid is om samen
werking te stimuleren, als de
contacten erg marginaal blij
ken te zijn. De heer Van der
Meer vindt dat versterken van
de contacten een betere me
thode is om ontspanning te
krijgen dan het oproepen tot
deelname aan anti-kernwa
pendémonstraties. Dit laatste
heeft de universiteisraad nog
onlangs gedaan, voor de de
monstratie in Den Haag in ok
tober. In de universiteitsraads
vergadering gisteravond wees
Van der Meer erop dat geleer
den in steden als bijvoorbeeld
Boedapest en Warschau er
„veel slechter aan toe zijn dan
wij, ondanks alle bezuinigin
gen die nu over ons heenko
men. Zij hebben bijvoorbeeld
veel minder vakliteratuur tot
hun beschikking. Samenwer
ken zal een grote steun bete
leerden". Als mogelijke sa
menwerkingsvormen noemt
het raadslid uitwisselingen
van geleerden, uitnodigen van
Oosteuropese wetenschappers I
bij Leidse symposia en con
gressen en ruilverkeer op het
gebied van tijdschriften, boe
ken en proefschriften. De heer
van der Meer hoopt binnen
een maand de mening van het
college te horen over zijn
voorstel.
LEIDEN Bij de Leidse
Volksuniversiteit K&O gaan
het volgend jaar tal van nieu
we cursussen van start. Het
aanbod van K&O omvat daar
mee ruim dertig kreativiteits-
cursussen. In de uitgave van
december van het K&O-perio-
diek is informatie over de cur
sussen verzameld. Geïnteres
seerden kunnen deze krant
gratis af halen bij het bureau
van de volksuniversiteit aan
de Oude Vest 45, waar ook de
cursussen zullen worden gege
ven. Voor de kerstdagen kan
men bij de volksuniversiteit
nog kerstkaarten, -versierin
gen of -stukjes leren maken.
Ook is er een cursus kaarsen
maken en 'feest-en kerst make
up'. Al deze cursussen nemen
één avond in beslag, de kosten
bedragen niet meer dan twin
tig gulden voor riiet-leden.
Praktische cursussen die vol
gend jaar van start gaan zijn:
binnenhuisarchitectuur, boek
binden, eenvoudig naaien,
make up en gezichtsverzor
ging, pech onderweg, timme
ren en stoelen matten of be
kleden. Deze cursussen nemen
meer dagen in beslag, gemid
deld 10-12 avonden, of zater
dagochtenden. Wie puur crea
tiviteit zoekt kan terecht bij
cursussen als boerenschilde-
ren, calligrafie, tekenen, boet
seren, zeefdrukken, edelsteen
bewerking, fotograferen, film
en video. Japans bloemschik
ken of pottenbakken. Daar
naast organiseert K&O nog
een aantal cursussen waarbij
lichaamsbeweging een belang
rijke rol speelt: dans- en dra
matische expressie, Yoga. Ver
woede kaarters kunnen ten
slotte terecht op de vervolg
cursus bridgen die aan het
eind van het jaar zal worden
afgesloten met een door de
bridgebond georganiseerd
bridge-drive.
