ïormonen zetten rem
>p vermageringskuur
m
Een teken aan de wand99
Zaak Dijkman-Scholten
sleept al twee maanden
De muur
als markt
van
meningen
Jongeren krijgen lokaal:
ouders houden kinderen thuis
J
Ontvoerders Heineken
nog in Nederland
Boek van de maand:
vreten de
wereld op
hap!
EMBKliMh.jNJ_.AND
CfiidócSouAant
WOENSDAG 7 DECEMBER 1983 PAGINA 9
■ie wil minder radio
ef afval opslaan
HAAG De gemeente Zijpe
wil dat de kerncentrales Dode-
Borssele minder laag- en
lel-radioactief afval gaan verzen-
jaar de in die gemeente te stich-
tijdelijke nationale opslagplaats
dit afval. Dit heeft het gemeen-
ituur gisteren aan de Kamercom-
ie voor Milieu laten weten. Zijpe
jat Borssele en Dodewaard het af-
dat zij zelf verwerken, ook zelf
ian. Daarvoor is bij de centrales,
Sbben de beheerders laten weten,
iruimte. De wens van Zijpe stuit
Érzet van het kabinet. Tussen het
sterie van VROM en Dodewaard
lorssele bestaan „bestuurlijke af
ten" waardoor opslag van afval
,e gemeenten niet mogelijk is.
Pleidooi voor gereguleerde
verstrekking heroïne
AMSTERDAM De gemeenteraadsfrac
ties van PvdA, PSP en PPR in Amster
dam willen op korte termijn beginnen
met een gereguleerde verstrekking van
heroïne aan „een substantieel aantalver
slaafden. Dit blijkt uit de nota „Het ge
meentelijk drugsbeleid", die is opgesteld
door de Amsterdamse PvdA-raadsleden J.
van Dijk en C. Cnoop Koopmans. De laat
ste is ook vice-president van de Amster
damse rechtbank. De gemeenschap wordt
geconfronteerd met het resultaat van haar
eigen onderdrukking. De overheid kan en
mag zich gezien de huidige maatschappe
lijke effecten voor hele woonbuurten en
voor de veiligheid op straat niet langer af
zijdig houden van de toelevering van ver
dovende middelen, zo staat in de nota.
DIT JAAR 391
CELLEN ERBIJ
DEN HAAG Eind dit jaar
zijn er 391 gevangeniscellen
meer dan eind 1982. Komend
jaar zullen er nog eens 199 cel
len in gevangenissen bijkomen.
Minister Korthals Altes van jus
titie antwoordt dat op schrifte
lijke vragen ter voorbereiding
van de behandeling van de be
groting van justitie. Nagegaan
wordt of er in gevangenissen
nog meer cellen bij moeten ko
men dan thans is voorzien. Met
ingang van komend jaar zullen
bij het uitvoeren van voorlopige
hechtenis prioriteiten worden
gesteld, zo hebben de procu
reurs-generaal onlangs besloten.
Muiden wil uitkeringen
minima verhogen
MUIDEN Een meerderheid van het college van
burgemeester en wethouders van Muiden wil de
echte minima in die gemeente een extra uitkering
geven bovenop de eenmalige uitkering door het
rijk. Het voorstel van het college betekent dat 77
inwoners van de plaats die vorig jaar en dit jaar
zo'n uitkering kregen, enige honderden guldens er
bijkrijgen om het koopkrachtverlies te compense
ren. Dit is volgens de gemeente onvoldoende ge
beurd in het bedrag dat de rijksoverheid de echte
minima heeft uitgekeerd. B en W willen aan al
leenstaanden 300 gulden extra geven zodat hun
eenmalige uitkering wordt aangevuld tot 700 gul
den, één-ouder-gezinnen 400 gulden extra een aan
vulling tot 925 en de uitkering aan echtparen of sa
menwonendenen aanvullen met 450 gulden tot
1025. De gemeenteraad behandelt volgende week
het voorstel van het college.
Pleidooi voor gelijke
rechtspraak bij gelijke zaken
AMSTERDAM De hoofdofficier van justitie
in Amsterdam, mr. C. van Steenderen, heeft
gepleit voor gelijke rechtspraak in rechtszaken
die ongeveer hetzelfde zijn.
Hij sprak gistermiddag op het Amsterdamse
Paleis van Justitie bij de installatie van mr B. J.
Asscher (59) als nieuwe president van de recht
bank in de hoofdstad. Van Steenderen merkte
op, dat het Openbaar Ministerie tegenwoordig
gelijke eisen steU in strafzaken die ongeveer
hetzelfde zijn. Hij vroeg zich af waarom dat ook
niet in de rechtspraak zou kunnen. Hij wees
verder op de enorme toeneming van zaken die
bij de rechter worden aangebracht. Voortdu
rend is men bezig grenzen te verkennen en te
verleggen, grenzen waarbinnen de samenleving
zich moet vinden, aldus de hoofdofficier.
Overvallers aan de haal
met lege geldcassette
NIJMEGEN Twee onbekende
mannen zijn gisteren na een gewa
pende overval op een geldtransport in
Nijmegen aan de haal gegaan met een
geldcassette.
Naar de politie verklaarde gaat het
om een lege cassette. De mannen
overmeesterden rond elf uur een
62-jarige bijrijder van een geldtrans
portauto van Van Gend Loos, toen
deze met een afgesloten transportkar
retje een bankfiliaal verliet. Terwijl
één van de overvallers de man met
een vuurwapen bedreigde, brak de
ander het wagentje open en haalde de
cassette eruit. De daders sloegen ver
volgens met de „buit" op de vlucht.
[CtECHT Mensen die
^Mvaar zijn en zich daar-
strikt aan een verma-
ly. Jigsdieet houden, ko-
vaak tot de frustre-
Je ontdekking dat het
AM- ichtsverlies minder
'dt en soms zelfs ge-
l stopt. Oorzaak is de
namende activiteit van
e hormoonsystemen
die van belang zijn voor
de energiehuishouding in
het lichaam. Dit blijkt uit
onderzoek van drs. H.
Koppeschaar die daarop
gisteren in Utrecht is ge
promoveerd.
Koppeschaar concludeert in
zijn proefschrift dat tijdens het
vasten in de weefsels aanzien
lijk minder actief schildklier-
Jiormoon wordt aangemaakt
en dat ook de activiteit van
hormonen die vrijkomen in
het sympathische zenuwstelsel
en bijniermerg aanzienlijk af
neemt. Daardoor vermindert
ook de afbraak van eiwit en
vethoudend weefsel.
Het toedienen van extra
schildklierhormoon blijkt al
leen te leiden tot een versterk
te eiwitafbraak en niet tot een
toeneming van de vetafbraak.
Omdat bij een vermagerings
kuur juist het omgekeerde de
bedoeling is, heeft het geven
van schildklierhormoontablet-
ten bij een vermageringsdieet
dus geen zin.
Koppeschaar heeft bij zijn on
derzoek ook aangetoond, dat
bij mensen die te zwaar zijn èn
een verhoogde bloeddruk heb
ben een strenge vermagerings
kuur een duidelijk bloeddruk-
verlagend effect heeft.
__iderwijs-
nden in fel
■SLPtest tegen
vergcZ uinigings-
neioe «innen
arKjj[ECHT De vier onder-
debjonden KOV, ABOP, PCO
rie, afGL en de ouderorganisa-
hebben gisteren op elf
[sen in het land een geza-
198lijke protestmanifestatie
luden tegen de reek bezui-
semdjgsmaatregelen die minis-
Deetman volgend jaar in
onderwijs wil doorvoeren.
^™"Je manifestatie in Utrecht
mJigden de vier voorzitters
dat in januari zonodig ac-
-zullen worden ontketend.
ingsacties zijn niet uitge-
n, zo bleek gisteren tijdens
■^perscommuniqué van de
Mr onderwijsbonden. Geen
organisaties kon evenwel
[even in hoeverre hun le-
bereid zullen zijn tot een
ituele stakingsacties. Wel
iet punt bereikt dat de lont
i et kruitvat kan schieten".
elijk zullen de protestac-
i ;zich ook jgaan bewegen in
I onderwijs zelf, bijvoor-
el door leraren die niet
jer zullen meewerken aan
fnemen van examens.
lAvoorzitter Nico Snel
ikeffr
jgisteren in Utrecht fel te
tegen de dreigende op-
fing van een groot aantal
rie scholen. Volgens Snel is
mer aangetoond dat kleine
ilen -te duur zijn. De even-
(ïtige spreiding van open-
en bijzonder onderwijs
|t door de opheffingsplan-
in gevaar.
srliesgevende
anten krijgen
min gulden
HAAG Minister
rikman van WVC heeft aan
en kranten, waaronder Het
nenhof en de Leidse Cou-
jt, in totaal 15 miljoen gul-
toegekend ter compensatie
in 1981 geleden verlies,
uitkering wordt gedaan op
s van een advies, van het
rijfsfonds voor de Pers.
L bedrag was al gereser-
overige bladen zijn de Arn-
jnse Courant, de Courant
D uws van de Dag, het Pa-
j f 1, het Rotterdams Nieuws-
f-r Trouw, Twentse Couran:
k I 'verijssels Dagblad en De
arheid. In het advies wijst
bedrijfsfonds de kranten
in aanmerking voor de re-
ng komen aan en stelt zij
ïoogte van het uit te keren
vast.
Schoolhoofd Halff van de openbare lagere school in Lelystad had gisteren slechts drie kinderen in
de klas. Zijn overige leerlingen waren door hun ouders thuis gehouden.
LELYSTAD Boze ouders
van de openbare lagere school
De Klipper in Lelystad hou
den sinds maandag hun kinde
ren voor onbepaalde tijd van
school thuis uit protest tegen
de tijdelijke vestiging van een
centrum voor randgroepjonge
ren naast de school.
Ongeveer negentig procent
van de ouders heeft gehoor ge
geven aan een oproep van de
Commissie Verontruste Ou
ders, die de aanwezigheid van
de jongerengroep Happy Pala
ce in de nabijheid van de
school opvoedkundig en maat
schappelijk onaanvaardbaar
vindt. B en W van Lelystad
houden echter vast aan hun
plan tijdelijk een noodlokaal
toe te wijzen aan de jongeren,
die sinds een brand ongeveer
drie maanden geleden zondeh
onderdak zitten. De jongeren
hebben het lokaal toegewezen
gekregen op voorwaarde dat
zij tot goede afspraken komen
met de school.
(Vervolg van de
voorpagina)
DEN HAAG De zaak van
Scholten en Dijkman sleept nu
zo'n twee maanden. .Publieke
uitlatingen van deze twee le
den in oktober zorgden ervoor
dat de fractie zich eind die
maand met hen ging bezig
houden. Veel fractieleden
voelden er toen al voor deze
dissidenten uit te stoten, maar
dit gebeurde uiteindelijk niet.
Er werd besloten het voltallige
partijbestuur, dat ruim tachtig
leden heeft, om een oordeel te
vragen. Een kleine twee we
ken geleden sprak dit college,
op een extra vergadering, het
wal in illegaal casino Enschede
SCHEDE In het centrum van Enschede is gisteravond te-
middernacht een illegaal casino door de politie opgerold. De
exploitanten zijn hierbij aangehouden. Ook negen bezoe-
5 zijn naar het politiebureau overgebracht maar na verhoor
l gelaten. Het spelmateriaal is in beslag genomen,
gens de politie werd in het casino het verboden kansspel
:a-24 gespeeld. Het gaat hier om een spel met een verhoogde
ërkans. De politie had zich op 1 december ook al gemeld bij
casino om er onderzoek in te stellen naar de gokactiviteiten,
ar was toen de toegang tot het pand ontzegd.
Opnieuw stond de fractie toen
voor de keus: uitstoten of niet.
Volgens ingewijden heeft de
fractieleiding daar opnieuw
niet toe willen oproepen, om
dat uitstoting juridisch erg
moeilijk is. Scholten en Dijk
man beroepen zich immers
voortdurend op het verkie
zingsprogram en het program
ma van uitgangspunten van
het CDA.
De dissidenten werden op hun
beurt geconfronteerd met het
probleem, dat zij eigenlijk niet
vrijwillig uit de fractie kun
nen stappen. Net als alle ande
re CDA-kandidaten voor de
Tweede Kamer hebben zij een
verklaring ondertekend, dat
zij hun zetel ter beschikking
stellen als zij onverhoopt de
fractie verlaten. Vooral Stef
Dijkman tilde daar aanvanke
lijk erg zwaar aan. Langza
merhand zou hij echter tot de
conclusie gekomen zijri, dat
het niet mogen spreken na
mens de fractie gelijk staat aan
uitgestoten worden en dat hij
onder de huidige omstandighe
den dus toch zelf wel kan op
stappen. Fractievoorzitter De
Vries verklaarde gisteren uit
eigen beweging dat de ge
noemde verklaring geen „juri
dische afdwingbare gevolgen"
heeft.
Scholten en Dijkman hebben
inmiddels al contact gezocht
met de groep-Goudzwaard, ge
noemd naar het oud-kamerlid
voor de ARP en opsteller van
het eerste CDA-verkiezings-
program „Niet Bij Brood Al
leen". Prof. Goudzwaard, die
onder zijn aanhangers de do
minees (Okke) Jager en Krij
ger en prof. Verkuyl telt,
streeft naar een bundeling van
alle progressief-christelijke
krachten. Op 28 januari houdt
de groep-Goudzwaard een bij
eenkomst, waar met zoveel
mogelijk gelijkgezinden ge
praat zal worden over politie
ke samenwerking. „Daar zijn
wij in elk geval bij", aldus
Scholten gisteren op zijn pers
conferentie.
WAR PflTV/HSHeLEMW.
fevJ spcoK, ueye: datt
lft,<E-mnVEcc&iOI£
aÊfTBijjEKWUMJoiKeu!
WS\
■x
a
Benny Hill
in ziekenhuis
LONDEN - De Britse tv-ko-
miek Benny Hill, die regelma
tig zowel op KRO-tv als bij de
BRT op het scherm is, werd
dezer dagen opgenomen in het
Londense Cromwell-zieken-
huis.
Waarschijnlijk mag hij dezer
dagen alweer naar huis, nadat
zijn klachten zijn onderzocht.
Enkele Britse kranten schre
ven, dat hij bloedingen had ge
had, maar de medisch direc
teur zei slechts, dat Benny Hill
het naar omstandigheden goed
maakt.
POLITIE:
AMSTERDAM De ontvoerders van Heineken
en Doderer bevinden zich waarschijnlijk nog in
Nederland, zo meent de Amsterdamse politie.
Deze heeft dan ook een scherp onderzoek inge
steld in de omgeving van Zeist waar dezer dagen
in de bossen negentien miljoen gulden losgeld zijn
gevonden.
In de vier tonnen die in de bossen rond Zeist zijn gevon
den, zaten behalve een deel van het losgeld van Heineken,
ook een pistool, handboeien, een kogelvrij vest, een porto
foon, een slaapzak en een legerjack.
De politie ging in de bossen op zoek nadat zondag wande
lende mensen een plastic zak met daarin 200 briefjes van
honderd dollar hadden gevonden. Die bleken deel uit te
maken van het losgeld. De zoekactie leverde in totaal vier
- -- plastic tonnen op, die in de grond waren ingegraven. Daar-
Een technisch rechercheur van de Amsterdamse politie onderzoekt in zat ongeveer drie vijfde deel van het totale losgeldbe-
een van de vier opgegraven plastic tonnen, waarin zich een belangrijk drag van tussen de 32 en 35 miljoen gulden. Eerder was al
deel van het losgeld van Heineken heeft bevonden. acht miljoen teruggevonden.
9?
AMSTERDAM „Een te
ken aan de wand" luidt de
onheilspellende titel van het
Boek van de Maand, waar
van Lelystads burgemeester,
Hans Gruijters, vanmiddag
het eerste exemplaar aange
boden kreeg. Maar de inhoud
valt mee. Die ontpopt zich als
„een album van 20 opmerke
lijke jaren in de vaderlandse
historie", zijnde, het tijdvak
1963-1983. De geschiedenis
daarvan wordt geïnventari
seerd aan de hand van meer
dan 500 affiches. Waarom
„Rond 1960 gebeurden er
twee dingen", verantwoordt
schrijver Henk Hofland zich,
„ten eerste beseften veel
mensen dat ze meer wensen
en behoeften hadden dan die,
waaraan de maatschappij te
gemoet kwam. En ten tweede
bleken ze plotseling de moed
en de energie te bezitten om
daar openlijk voor uit te ko
men".
De media die ze kozen, wa
ren het stencil en het affiche.
Maar terwijl het stencil een
beperkte reikwijdte had en
verleidde tot uitvoerigheid,
kon het affiche door iedereen
worden gezien en dwong het
tot beknoptheid en oorspron
kelijkheid. Zo valt de plotse
linge woekering van deze
muurbloemen te verklaren.
„Het affiche is het beste pu-
bliciteitsmiddel voor iedere
minderheid", oppert Hofland.
„Het is het enige echte mas
samedium voor de armelui.
De muur heeft zich ontwik
keld tot een projektie van
wat er in de samenleving aan
de hand is. Op de muur
prijkt de chaos en geen muur
wordt gespaard. Via de muur
zijn de mensen in de aanval
gegaan". Een teken aan de
wand dus.
Tentoonstelling
Het toeval wil want Hof
land verwijst er niet naar
dat zijn boek begint waar
een ander boek ophoudt. Een
tweede coïncidentie is, dat er
toen, evenals nu, een ten
toonstelling aan te pas kwam.
De ronduit schitterende
staalkaart van de muurkunst,
die in „Een teken aan de
wand" staat afgedrukt, wordt
de komende maanden in het
Amsterdams Historisch Mu
seum geëxposeerd.
Indertijd had het
Samensteller Henk Hofland.
hoofdstedelijke museum Fo-
dor de eer en ging het om
„het Nederlandse affiche tus
sen 1890 en 1960". Een gelijk
namig boek eveneens
prachtig werd toen door
prof.dr. H. Jaffé van een ver
antwoording voorzien. Henk
Hoflands werk sluit erbij aan,
trekt de lijn door, en zou
daar dus eigenlijk melding
van moeten maken. Pas wan
neer de liefhebber van muur
kunst beide boeken in bezit
heeft, kan hij bogen op enige
volledigheid.
Waarom waren er vóór 1960
in Nederland zo veel minder
tekenen aan de wand dan
daarna Henk Hofland nog
Verboden toegang
„Een kwart eeuw geleden
gold voor muren, deuren,
schuttingen en al het andere
verticale, dezelfde regel die
in Nederland het doen en la
ten op het horizontale opper
vlakte bepaalde: verboden
toegang voor onbevoegden.
Commercieel, cultureel of
politiek: altijd had de over
heid tenslotte het monopolie
over verticaal Nederland
altijd het laatste woord. Wie
die absolute bevoegdheid niet
wilde erkennen, moest in het
donker op stap gaan met kal-
kemmer en witkwast: een
dief van het verticale vlak".
Prof. Jaffé echter komt tot
een heel andere slotsom:
„Kijk eens naar de vorm van
de allereerste Nederlandse
affiches", adviseert hij. „Ze
zijn betrekkeling klein en
nauwelijks ontworpen als
blikvangers. Dat heeft te ma
ken met de Nederlandse ste-
debouw, die per traditie geen
brede boulevards kende,
waar affiches al in de verte
de aandacht vermochten te
trekken. Daarom is het medi
um bij ons, in tegenstelling
tot Frankrijk, Duitsland,
Oostenrijk en natuurlijk
Amerika, niet ingeburgerd
Calvinistisch
Prof. Jaffé signaleert nog
iets: de neiging van de Ne
derlander om advertenties,
reclame tot zich te nemen via
het gedrukte woord, niet via
het beeld. De Nederlander
wil met argumenten over
tuigd en niet met leuzen
overdonderd worden. Mis
schien, vermoedt prof. Jaffé,
is heel dit sociale gedragspa
troon zijdelings zelfs beïn
vloed geweest door ons calvi
nistisch erfdeel, dat maant:
Houdt u bij de Schrift. In ie
der geval blijkt onze affiche
kunst vóór 1960 een afspiege
ling te zijn van de tweespalt
tussen informatie willen ge
ven of kreten willen slaken.
Geen woord hierover bij
Hofland. Hij schrijft de plot
selinge wildbloei van de
muurkunst louter toe aan de
rebelsheid, die met de jaren
zestig in de Nederlanders is
gevaren, toen de heilige om-
schutting van kerk, huis en
partij massaal werd verlaten.-
Boven:Een affiche van Peter Blokland uit het
midden van de jaren zeventig: overduidelijke
boodschap.
Televisiereclame
„Men ging zich", aldus Hof
land. „zelfstandig buiten de
officieel gemarkeerde paden
van het openbare leven wa
gen en in de loop der jaren
vond deze nieuwe verhou
ding tot de maatschappij uit
drukking in een ongekende
hoeveelheid protesten, akties,
organisaties, geschriften en
affiches. Er was geen aspect
van het bestaan dat onge
moeid bleef". Allemaal waar.
Toch blijft, prof. Jaffé gele
zen hebbende, de vraag open
of ook niet dieper liggende
sociografische veranderingen
een rol is toebedeeld geweest.
De plotselinge grootschalig
heid van nieuwe stadsuitbrei
dingen bijvoorbeeld, waar
door het affiche kans kreeg
op afstand in het oog te
springen. De invloed van de
televisiereclame, die een
doorbraak van de kreet be
werkstelligde ten koste van
de informatie. De ontkerke
lijking, in zoverre zij een ver
wijdering betekende, van de
heiligheid van het Geschre
vene. De toenemende vrij be
steedbare tijd die kon wor
den uitgeleefd in de muur
kunst.
Momentopname
Zo'n lijst van cultuur-histori
sche elementen, die naar har-
telusf kan worden uitgebreid,
ontbreekt in „Een teken aan
de wand". De nadruk wordt
eenzijdig op de springkracht
van het aktiewezen gelegd.
Daarmee is het boek van
Hofland en zijn grafische
vormgevers meer een mo
mentopname in close-ups ge
worden, dan een samenhan
gend album van de Neder
landse samenleving. Velen
(waren het echt allemaal
arme lieden zullen zich
erin herkennen, al was het
alleen omdat ze zelf ooit een
van de afgebeelde affiches
hebben aangeplakt. Maar
veel grotere aantallen zullen
zich verbazen over zoveel
kaleidoscopie en weigeren
daarin een album van hun
eigen wereld te zien. Per slot
van rekening leeft een mens
nu ook weer niet van protest
alleen.
PIET SNOEREN
„Een teken aan de wand".
H.J.A. Hofland (tekst).
Uitgeverij Bert Bakker.
Amsterdam. Tot 8 januari
als Boek van de Maand
ƒ24,50; daarna ƒ37,50.
