jnall
Oud-Venetië te bewonderen in Londen
Massale
slachting
onder
kangoeroes
ZATERDAG 3 DECEMBER 1983
1 dergelijke expositie tot stand
ingen vergt grote uitgaven, maar
Royal Academny heeft gelukkig
iele rijke sponsors gevonden, die
financiële last van ongeveer een
joen pond helpen dragen. Bijna
i kwart van dat geld is nodig
ir verpakking en transport van
kunstschatten, ook al hebben de
liaanse en de Britse nationale
htvaartmaatschappij wat dat
tste betreft een aantrekkelijke
rting toegestaan. Tijdens de ex-
iitie in Londen zijn de Veneti-
ise kunstwerken gratis verze
gd door de Britse staat.
bniaal volkje
tentoonstelling „Het genie van
netië" leert de bezoekers dat de
nsen uit Noord-Italië, die in 452
de vlucht sloegen voor Attila en
{>lunderende Hunnen en zich
leerden op moerassige eilan-
i in de Adriatische Zee ter hoog-
van de kust van hun geboorte-
d, een geniaal volkje waren. In
nieuwe riik dat ze daar op-
jwden, konden de Aziatische in-
ngers hen niet meer lastig val-
L In 697 stichtte de eerste verko-
i doge van Venetië een onafhan-
lijke republiek, die veertig gene-
ies stand hield. Bijna 200 jaar na
I-4P val (1797) zijn de trotse inwo-
rs, van Venetië (de eilandjes en
brede tegenoverliggende
ook) nog steeds eerst Venetianen
pas daarna Italianen. Dit heeft
,t te maken met het feit, dat ze
ijd hun eigen taal, het Veneti-
ïs, hebben gehad,
lie v
wordren voor de stichting van Vene-
menswerd al duidelijk, dat de vluch-
ingen voor de Hunnen over een
Stcuitputteliike dosis aanpassings-
meermogen beschikten. Zij werden
)p v©ne zeevaarders en bouwden
leen )t alleen snelle transport- maar
jor nx sterke oorlogsschepen. De Ve-
Iweillianen trokken naar verre lan-
breo en veroverden een groot aantal
en erangrijke steunpunten voor de
:drag«cherming van hun handelsrou-
ncess in het gebied van de Middel-
;est «dse Zee en Noord-Afrika. Zelfs
jgen eilanden Cyprus en Kreta wa-
t sim]
bladRKEL EN RODENRIJS Elk
a"v Ir worden in Australië zo'n zes
ind, djoen kangoeroes gedood. De
gezift, zo'n drie miljoen van deze
in dojren, sterft met vergunning van
f ik e autoriteiten. De andere helft
wijl irdt meedogenloos afgeslacht
als ov>r premiejagers en stropers.
n^ejarbij gebeuren zulke huivering-
el^ Jkkende dingen dat Brian Da-
eloWs- bekend van zijn kruistocht
eer n°r Canadese zeehondjes, het
en-é#113^ wereldwijd voor de Austra-
ïhe „dingo's" opneemt. In ons
dat .F wordt hij daarbii gesteund
,aretiPr Tak uit Berlcel en Ro-
ïes, prijs, die *n baar eentje de Ne-
Handse tak van het International
linipid for Animal Welfare (IFAW)
te m de publieke belangstelling
:odh Met als doel het voorkomen
ilën j tegengaan van onnodig lijden bij
zal ^ren* hen door mensen aange-
oit gpn. Na de zeehondjes en ijsberen
Canada, de rivierotters in Thai-
ïd. de jachtluipaarden in Zuid-
fst Afrika en tal van andere be-
^^eigde diersoorten over de hele
^^®reld nu een immense internatio
nal Hie campagne om de markten
uhenpr kangoeroeprodukten te slui-
*enh#-
ibrokl
een#oorden als misselijk, beangsti-
mkaipd en verlamd zijn slechts zwak-
afkookselen van de gevoelens
fcOnfaraan ik ten prooi ben",
ma irijft de tegenwoordig in Ameri-
astisq; wonende Brian Davies aan de
prailf miljoen leden die zijn IFAW
doimenteel over de hele wereld
ider lunen. In deze brief stelt hij hen
ilde f de. hoogte van de grootscheepse
igoeroemoord en de afgrijselijke
hoden die daarbij gebruikt wor-
„Ik was ervan overtuigd dat
jarenlange strijd tegen de
idelijke afslachting van Cana-
zeehondjes me gehard had te-
verdere gruwelen", zo schrijft
>en el- verder, „maar ik vergiste
tuk |at ze met kangoeroes aanrich-,
•abatf1 overschrijdt de grenzen van de
kerf. Voofwaardigheid".
lödiut ^legale premiejagers en stropers
ël e#bken er nacht na nacht op uit
jptr# °P de grote grijze en rode
jfjjjjrfce's", zoals ze in dit werelddeel
•ferden genoemd, te jagen. Een
wreedheidsteam van het
TAW volgde een aantal meedo-
Rijkdom
Rond 1500 was Venetië ook mees
ter van een niet onbelangrijk deel
van het door oorlog verscheurde
Noord-Italië. In die tijd strekte het
Venetiaanse rijk zich praktisch uit
tot aan de poorten van Milaan. Pa
dua, Verona en andere belangrijke
Italiaanse steden werden bestuurd
door de doge. De gevleugelde
leeuw, zinnebeeld van St.-Marcus
de Evangelist, patroon van de Ve
netianen, die in Alexandria zijn
stoffelijk overschot hadden gesto
len, hield van Oost tot West het
volk van de ingepalmde gebieden
in bedwang.
De bewoners van Venetië waren
bijzonder welgesteld. Hun rijkdom
trok kunstenaars aan uit andere
delen van Italië. In de machtige en
welvarende hoofdstad van de Ve
netiaanse republiek duurde de re
naissance, die in Rome en Florence
al een stille dood gestorven was,
nog jaren voort. Met Titiaan (eigen-
'lijk Tiziano Vecellio; 1477-1576),
Tintoretto en Veronese kreeg Ve
netië een eigen artistieke school,
die met haar briljante stijl en schit
terend coloriet hele generaties van
latere artiesten, van Velasques,
Poussin, Rubens en Rembrandt tot
de Franse impressionisten toe,
sterk beïnvloedden en inspireer
den.
De tentoonstelling „Het genie van
Venetië" begint met een geschied
kundige introductie tot deze over
weldigende materie. In die eerste
zaal zijn landkaarten, schilderijen
en voorwerpen geëxposeerd. Car-
genloze afslachtingen en slaagde er
in stiekem foto's te maken.
Hun relaas was voor Brian Davies
voldoénde reden om een nieuwe
oorlog aan te kondigen. Op dezelf
de manier als hij het opnam voor
de zeehondjes, waarvan er ook dit
jaar weer meer dan 200.000 van de
dood werden gered. Het is de vraag
of het voor de kangoeroes al niet te
laat is. Want in een paar jaar liep
hun aantal van 32 miljoen terug
naar amper tien miljoen. Aanhou
dende droogte, vergiftigde water
bronnen en het genadeloos afslach
ten van alles wat op de weg van de
premiejagers komt hebben hun uit
werking niet gemist. „De kangoe
roe is een gevoelig dier", zegt Jetty
Tak, „als zijn natuurlijke levenswij
ze wordt aangetast door intensieve
jacht paart hij niet meer. Je ziet het
goed in perioden van langdurige
droogte. Zwangere wijfjes houden
de groei van het embryo net zolang
tegen tot er weer regen is geval
len".
Afschuwelijk verhaal
Brian Davies licht de wereld uit
voerig in over de populaire afslach
tingsmethoden van de premieja
gers. Het is een afschuwelijk ver
haal, maar hij vindt dat het nodig
is de wereld bewust te maken van
wat er in Australië gebeurt met een
dier dat ironisch genoeg het natio
nale symbool is. Brian Davies: „Erg
geliefd is het ruggegraatschot. De
bedoeling hiervan is de „roe" neer
te leggen met een kogel in de rug-
gegraat zodat het weerloze dier
verlamd wordt. Dan wordt het
soms dagenlang in de brandende
zon achtergelaten terwijl de jacht
verder gaat. Een levende kangoe
roe blijft immers langer „vers" dan
een dode en sommige jagers kam
men een gebied eerst volledig uit
alvorens terug te keren om hun
slachtoffers af te maken".
De ledematentechniek of het le
vend villen toont aan hoe sadistisch
deze premiejagers te werk gaan. De
verschrikte dieren worden naar
een wachtend geweer opgejaagd en
neergeschoten. Om te voorkomen
dat ze zullen vluchten worden de
poten gebroken of zelfs afgehakt.
Dit gebeurt ook tijdens het villen.
De Vendraminfamilie (Titian)
INDEN Wie zich in de
•st- en nieuwjaarsperiode in
hetiaanse kunst wil verdie-
i, hoeft daarvoor niet naar
lië te gaan. Een retourtje
nden is voldoende, want in
Britse hoofdstad is tot 11
art 1984 de lang verwachte
toonstelling „Het genie van
petië, 1500-1600" open voor
publiek. Het kost drie en
i halve pond (ongeveer zes-
i gulden) om in de Royal
ademy of Art op Piccadilly
er dan driehonderd kunst-
rken te kunnen bewonde-
l, daterend uit het Venetië
i de zestiende eeuw. Zoveel
le Italiaanse kunst is in
n lon(fn vijftig jaar niet meer on-
1 hetzelfde dak verzameld
ïbouvveest. De schilderijen, teke-
blem^gen, etsen en beeldhouw-
fc-ken komen uit kerken,
eizen, openbare musea en
rticuliere verzamelingen-
i Italië, Oost- en Midden-
ropa, Rusland, Frankrijk,
oot-Brittannië en Noord- en
id-Amerika.
ren geruime tijd Venetiaanse win
gewesten; pas in 1571 werd Cyprus
door de Turken veroverd.
Portret van Ranuccio Farnese als ridder van Malta, geschilderd door
Titiaan. Farnese (1530-65) was een kleinzoon van paus Paulus III.
Eigen zaaltje
AUSTRALISCH
SYMBOOL MET
UITROEIING
BEDREIGD
Vaak worden de dieren in de buik
geschoten omdat dat een gemakke
lijker doelwit is. Om het villen te
vergemakkelijken worden de poten
van het dier, dat gek wordt van de
pijn, verbrijzeld. Zelfs de baby
kangoeroes ontsnappen niet.
Brian Davies: „Voor de pret schop
pen de jagers hun koppen eraf of ze
slaan hen tegen een boom of rots.
Ze gaan er zelfs prat op dat ze de
koppen van de dieren eraf hakken
met machetes, terwijl ze naast hen
rijden. Ze hebben reuze lol wan
neer ze vertellen dat een kangoe-
Schokkende beelden van de kangoeroeslachting In Australië.
roe wel zestig meter kan lopen
voordat hij beseft dat hij zijn kop
kwijt is. Ze scheppen erover op dat
ze bij een gewonde kangoeroe de
staart en poten afhakken en bele
ven de pret van hun leven wan
neer ze een „roe" in stukken hak
ken om te zien hoe lang het duurt
voor hij sterft".
Onwettig
„Niemand weet precies hoeveel
van deze onwettige cowboys er aan
het werk zijn", vertelt Jetty Tak
bewogen, „we weten alleen dat er
ongeveer 3000 jagers met vergun
ning over Australië verspreid zijn.
Zelfs onder hen is het aantal echte
vaklieden uiterst beperkt".
Jaren achtereen werd de Australi
sche bevolking voorgehouden dat
de kangoeroes een ware plaag wer
den. De jagers zeggen dat ze moe
ten worden uitgeroeid omdat ze
een gevaar betekenen voor de
graasplaatsen van runderen en
schapen. Jetty Tak: „Er is geen en
kele wetenschappelijke basis voor
deze uitspraak. De echte reden is
pure business. Amerik£ heeft het
imDortverbod op kangoeroevlees
en huiden in 1980 opgeheven en
sindsdien is er een explosie in de
jacht ontstaan. De mensen gingen
weer kangoeroe vlees eten. Ook
hier in Nederland is het toegestaan,
al kom je er niet achter waar het
heen gaat. We geloven dat het
meeste in diervoedsel terecht komt.
Maar het vlees is duidelijk geschikt
voor menselijke consumptie en het
wordt ook gegeten".
De sterk stijgende exportcijfers
vormen het bewijs dat er veel meer
dieren worden afgeslacht dan de
officiële limiet. Toch wordt er niet
opgetreden tegen de stropers. De
Australiërs wordt nog steeds wijs
gemaakt dat er te veel kangoeroes
zijn. De Kangoeroe-Informatie
dienst opgezet door fabrikanten
van diervoeding beweert dat er
zo'n zestig miljoen van deze „din
go's" zijn. De autoriteiten hanteren
aanzienlijk lagere cijfers. De waar
heid is volgens het IFAW dat nie
mand precies weet hoeveel kangoe
roes er zijn. Zeker is echter dat hun
aantal drastisch vermindert.
„Zolang kangoeroeprodukten in de
Verenigde Staten zo populair blij
ven zal die afschuwelijke holocaust
doorgaan", aldus Jetty Tak, „daar
om moeten we druk uitoefenen op
president Reagan om opnieuw een
invoerverbod in te stellen. Want al
leen importverboden kunnen deze
aardige dieren van de ondergang
redden.-Australië zelf doet er niets
aan".
Alleen het vestigen van de aan
dacht op het lot van de kangoeroes
is niet voldoende. Daarom wil het
IFAW een massale poststroom op
gang brengen naar de Australische
ambasadeur in Den Haag en naar
de Amerikaanse president. Even
grootscheeps als indertijd bij de
zeehondjes. Er zijn plannen voor
campagnes om de invoer van tas
sen en schoenen van kangoeroeleer
uit Italië en Frankrijk te beperken.
De Nederlandse politici zijn van de
kangoeroemoord op de hoogte ge
steld en in EG-verband zullen vra
gen worden gesteld. Zo probeert
het Nederlandse IFAW met zijn
25.000 donateurs zijn steentje bij te
dragen aan het bestrijden van de
gruwelijke slachting. Zodat het niet
meer mogelijk zal zijn levende kan
goeroes op scherpe schuttingpalcn
te spiesen als „vogelverschrikker".
„We moeten zuinig op die dieren
zijn", meent Jetty Tak, „want in
parken loopt hun populatie toch al
terug door de aanhoudende droog
te, bestrijdingsmiddelen en derge
lijke. Deze genadeloze uitroeiing
betekent gewoon het einde".
CORRY VIS
International Fund for Animal
Welfare, Agaat 30, 2651 SE Ber-
kel en Rodenrijs.
Titiaan en Veronese
Maria en kind, met heiligen als toeschouwers (Giorgione)
paccio's imposante „leeuw van St.-
Marcus" zinnebeeld van het Vene
tiaanse imperium te land en ter
zee, trekt daar het meest de aan
dacht. De volgende zaal is gewijd
aan de eerste tien jaar van de zes
tiende eeuw. Van sommige doeken
die daar hangen is niet met absolu
te zekerheid bekend door wie zij
geschilderd werden.
Dat de Royal Academy voor deze
gelegenheid haar grootste zaal met
schilderijen van Titiaan en Verone
se wilde vullen, zal wel niemand
verbazen. Beide artiesten waren de
grootste kunstenaars van de perio
de waarover het in deze tentoon
stelling gaat. De grote vindingrijk
heid van Titiaan spreekt duidelijk
uit zijn werk. Dat de invloed van
deze oude meester zich zo lang
heeft doen gelden, is helemaal niet
verbazingwekkend, want hij was
zijn tijd ver vooruit. Latere arties
ten, die vooral door zijn portretten
met diepe bewondering geslagen
Portret van Andrea Odonl (1527,
Lorenzo Otto). Odoni was evenals
de Vendramins een groot verzame
laar van Venetiaanse kunst.
werden, namen deze tot voorbeeld.
Titiaan maakte altijd portretten
van knappe mensen; zelden of
nooit had hij lelijke modellen, of
het nu kinderen, kardinalen, gene
raals of hoge ambtenaren waren.
Het uiterlijke voorkomen van de
Venetiaanse edellieden en andere
notabele ingezetenen vertoonde
geen sporen van de degeneratie,
die zo vaak duidelijk merkbaar zijn
op veel jongere portretten van
Noordeuropese vorsten, prinsen en
prinsessen.
In de tweede helft van de zestiende
eeuw specialiseerde Tintoretto zich
in het schilderen van officiële af
beeldingen, terwijl Veronese zich
toelegde op portretten met een
voortreffelijke gelijkenis van erg
zwierige en zelfs een beetje opzich
tige klanten.
Twee Venetiaanse artiesten kregen
ieder een eigen zaaltje toegewezen.
De ene is Lorenzo Lotto, een ex
centrieke man, die telkens diep
aangevoelde persoonlijke interpre
taties gaf aan religieuze onderwer
pen en intieme portretten; de ande
re Jacobo Bassano, een specialist in
pastorale afbeeldingen van de
H. Familie, die hij op realistische
wijze omringde met dieren van de
boerderij en schaapherders uit
Noord-Italië.
Twee zalen hangen vol tekeningen
en etsen. Het beeldhouwwerk dat
voor deze tentoonstelling uitgeko
zen werd, staat over verschillende
afdelingen verspreid, tussen de
schilderijen. Sommige Venetiaanse
bronzen beeldjes hebben een sterk
erotisch karakter; ze werden des
tijds verzameld door kenners, die
hun buit angstvallig verborgen
hielden voor het grote publiek.
„Het genie van Venetië" is elke
dag toegankelijk van 's morgens
tien tot 's avonds zes uur. Alleen
op 24 en 25 december blijft de Roy
al Academy dicht. Studenten, ge-
Eensioneerden, ingeschreven ge-
andicapten, werklozen en groepen
van tien of meer personen mogen
voor twee pond binnen. Elke zon
dagmorgen tot kwart voor twee be
draagt het entreegeld maar twee
pond. Voor de bijzonder fraaie ca
talogus, met 96 pagina's in Italiaan
se kleurendruk, wordt 7,90 pond
(iets meer dan 35 gulden) gevraagd.
