kkermagbestr
rede met Ruding of met de vakbonden?
r\VD wil acties beëindigen
or snel wetjes aan te nemen
Ipnieuw kort geding NOTU tegen AbvaKabo
ook
PREMIER LUBBERS DE KEUS:
GENLAND
Over twee jaar 23.000
werkloze onderwijzers
)K WAARSCHUWT TEGEN „ONBEZONNENHEID"
CfiicUcSouAorvt
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1983 PAGINA 9
ilide krijgt
;ntig mille na
leerde diagnose
E Met een schadevergoeding van
jlden van het Sofia ziekenhuis in Zwolle
j^l-jarige invalide man F. Bijsterbosch uit
^Kld lijkt een eind te zijn gekomen aan een
^■slepende affaire. Bijsterbosch stelde het
>^Vlis in 1978 aansprakelijk voor de schade
feeft geleden als gevolg van een verkeerde
F waardoor hij blijvend invalide is gewor-
W lordvoerder Van Dijk van het Sofia zie-
m zei dat eerder dit jaar een schikking van
plden was voorgesteld. Bijsterbosch was
r in tweede instantie niet mee eens en
net behulp van een nieuwe advocaat ver
sten naar voren die in verband met zijn
leit zouden zijn gemaakt.
Golden Ten-spel
voor Hoge Raad
ARNHEM - Mr. M. de Haas, procu
reur-generaal bij het gerechtshof in
Arnhem, gaat bij de Hoge Raad in cas
satie tegen het arrest van het hof aan
gaande het spel Golden Ten. Het hof
sprak op 8 november een Golden-
Ten-exploitant vrij van overtreding
van de wet op de kansspelen, omdat
Golden Ten geen kansspel zou zijn.
Volgens mr. De Haas heeft het hof
daarbij een te ruime uitleg gegeven
aan de interpretatie van de Hoge
Raad van art. 1 van de wet op de
kansspelen in het zogenoemde Satur-
nus-arrest van december 1965: "Er is
geen sprake van een kansspel indien
een grote meerderheid der spelers
winst behaalt bij een spel".
Reus op wielen
Als je flink uit de kluiten
gewassen bent en je wilt
toch gekromd over het
wegdek flitsen, dan ben je
aangewezen op een hulp
vaardige fietsenmaker die
bereid is het ondermaatse
rijwiel aan je lengte aan te
passen. De Utrechtse fiet-
senbouwer Fred Snel
kwam na lang beraad met
het volgende op de prop
pen: een „étagefiets" met
dubbele bovenhuis en met
een framehoogte van 78,5
cm. Rob Bruintjes (twee
meter twintig), kan daarop
goed uit de voeten.
DEN HAAG Eind dit jaar zullen er ten minste 18.000
leerkrachten van kleuter-, lager en buitengewoon onder
wijs als werkzoekende zijn ingeschreven bij de arbeidsbu
reaus. In 1986 zullen daar nog ongeveer 5.000 bijkomen.
Dit sombere beeld voor het onderwijs, dat tegen die tijd het
basisonderwijs zal zijn geworden, heeft het KASKI in Den
Haag geschetst. De prognosecommissie voor dit onderwijs
heeft het rapport van het KASKI (instituut voor sociaal-
-wetenschappelijk onderzoek, studie en advies) gisteren ge
publiceerd. Daarin wordt erop gewezen dat er minder ba
by's worden geboren en de buitenlandse migratie sterk af
neemt. Het leerlingental, dat dit jaar nog 1.525.000 be
draagt, zal in '88 zijn teruggelopen tot 1.350.000. In die vijf
jaar zal het aantal volledige arbeidsplaatsen in het basison
derwijs met 6.000 zijn verminderd.
Delden krijgt
zoutmuseum
DELDEN Delden krijgt een
zoutmuseum. De raad van deze
Twentse gemeente heeft gisteren
unaniem besloten voor dit doel een
monumentaal gebouw in de bin
nenstad beschikbaar te stellen. Het
museum laat zien hoe zout gewon
nen wordt, wat de betekenis ervan
voor mens, plant en dier is, maar
ook de nadelige invloed die zout
op het milieu kan hebben. Het
gaat daarbij onder andere om de
lozingen van de Franse kalimijnen
op de Rijn. Waarvoor zout ge
bruikt wordt is ook te zien. Er zijn
vele duizenden toepassingen, va
riërend van likstenen voor dieren
tot attributen voor de ruimtevaart.
onze parlementaire
redactie)
AAG VVD-lei-
Nijpels wil dat de
Kamer zo snel
de ontwerpen
;lt voor de wetjes,
de kortingen op de
uitkeringen en de
van het over-
(rsoneel worden
}iteld. De redene-
iarachter is, aldus
gisteren voor de
^fedio, dat de acties
ambtenaren on
matig worden, als
Mement de ontwer
pen eenmaal heeft aange
nomen. Volgens de VVD-
voorman kunnen de vak
bonden dan niet anders
dan zich schikken.
Nijpels is het met PvdA-leider
Den Uyl eens, dat nu het mo
ment is aangebroken, waarop
de Tweede Kamer zich met de
zaak moet gaan bemoeien.
Maar waar Den Uyl meent dat
de regering dient te worden
afgeremd, wil Nijpels in feite
het tegenovergestelde. „De
VVD-fractie heeft zich de af
gelopen tijd terughoudend op
gesteld. Maar nu we een aantal
weken stakingen en stiptheid
sacties gezien hebben, heeft de
Nederlandse bevolking er
recht op, dat er knopen wor
den doorgehakt". Nijpels vroeg
gisteren in de Tweede Kamer
om eerf brief van minister
Rietkerk (Binnenlandse Za
ken) over de stand van zaken
in het ambtenarenoverleg,
waarin mede wordt opgeno
men een oyerzicht van de
schade, die de ambtenaren met
hun acties hebben aangericht.
FN V-voorzitter Wim Kok
toonde zich gisteren zeer ver
ontwaardigd over de redene
ring van Nijpels. „Ik waar
schuw tegen de onbezonnen
gedachte dat je de gemoedsbe
leving van mensen met een
simpele draai aan de knop
kunt veranderen". Volgens
Kok hecht de FNV veel waar
de aan de parlementaire de
mocratie, maar dit wil nog niet
zeggen, dat de vakcentrale
haar verzet staakt als de be
treffende wetjes er eenmaal
zijn. „Daar is het laatste woord
nog niet over gesproken. Men
moet goed beseffen dat onze
democratie alleen functioneert
als men een maximale bereid
heid opbrengt om met de
maatschappelijke organisaties
tot overeenstemming te ko
men. Doet men dit niet, dan
zal dat diepe sporen nalaten".
Volgens Kok zal dan de ver
houding tussen de overheid en
de vakbeweging voor heel lan
ge tijd kapot worden gemaakt,
„met alle gevolgen van dien,
ook voor de verhouding tussen
de overheid en haar eigen
werknemers".
De FNV-voorzitter was giste
ren op bezoek bij de fracties
van PvdA en VVD om te pra
ten over het „bptte neen" van
het kabinet tegen het voorstel
van de vakbeweging om de
korting met drie procent op de
sociale uitkeringen te vervan
gen door een premieverho
ging. Bij de sociaal-democraten
had hij veel begrip ontmoet,
maar bij de VVD in het geheel
niet. „Nijpels zei tegen ons: het
is drie procent en het moet
drie procent blijven". Vandaag
bezoekt de FNV, samen met
het CNV, de fractie van het
CDA.
Terwijl Joop den Uyl (op de achtergrond) zijn verzoek om een spoeddebat over de kortingswet op
de ambtenarensalarissen indient, overleggen de fractievoorzitters van de regeringspartijen met el
kaar. Links Bert de Vries (CDA), rechts Ed Nypels (WD).
ADVERTENTIE
Echte Boter, die laat je je neus niet
5 voorbijgaan. Want waar blijf je
als zelfs de echt lekkere dingen
geschrapt worden? Bovendien is
18 Echte Boter lichter verteerbaar.
Ifpfc- WA T-i
Er zitten natuurlijke vitaminen m.
Daarom mag Echte Boter hoog op
uw boodschappenlijstje blijven staan.
Zo is het toch?
Als 't éven kan.
DEN HAAG De Neder
landse organisatie van
Tijdschrift Uitgevers
(NOTU) heeft opnieuw
een kort geding aange
spannen tegen de ambte
narenbond AbvaKabo,
waarin een onmiddellijke
opheffing van de PTT-sta-
king wordt geëist. Vol
gens de NOTU heeft de
AbvaKabo maandagavond
niet serieus met het kabi
net willen onderhandelen.
Zoals bekend liep voorzit
ter Van de Scheur al na
enkele uren uit het over
leg weg.
In het kort geding dat vorige
week voor de Haagse recht
bank diende, had mr. M. Wijn-
holt de AbvaKabo veroordeeld
om binnen vier dagen het
overleg met Rietkerk te her
vatten. Nu het overleg is mis
lukt is een nieuwe uitspraak
nodig om de staking tot een
einde te brengen, zo zei
NOTU-secretaris Oonincx gis
teren. Daarnaast meent de
NOTU dat de tijdschriftenuit
gevers „onevenredig worden
geschaad" omdat de AbvaKa
bo een dag na de uitspraak
van de rechter de distributie
van tijdschriften tot besmet
werk verklaarden. Het nieuwe
geding dient donderdag.
stadhuis amstêrdaM
De vier ambtenarencentrales
hebben elkaar gisteravond
weer gevonden tijdens een
vergadering van het nationaal
actiecomité in Zoetermeer. Be
sloten is gezamenlijk actie te
gaan voeren als het parlement
zich morgen achter de bezuini
gingsmaatregelen blijft scha
ren. De FN V-bond ACOP or
ganiseert daarop vooruitlo
pend vandaag en morgen al
een groot aantal acties.
Zo gingen vanmorgen in
Brabant, Sliedrecht en in en
om Apeldoorn buschauffeurs
48 uur in staking. Er zijn sta
kingen in voorbereiding bij to
taal negen busondernemingen.
Bij de NS werd vandaag niet
gestaakt.
Volgens de AbvaKabo is de
stakingsbereidheid bij het
overheidspersoneel bijzonder
groot. De bond zou zich veel
moeite moeten getroosten om
ambtenaren, met name bij de
telefoondistricten, van acties
af te houden. De bond sluit
daarom niet uit dat de komen
de dagen ook bij het telefoon
verkeer acties worden ge
voerd.
Gistermiddag om vijf uur
werd in Amsterdam de blok
kade van het gemeentehuis
opgeheven. Ambtenaren van
gemeentebedrijven hadden het
gebouw met dienstvoertuigen
volledig afgegrendeld. Nie
mand kon het gebouw in of
uit. Burgemeester Van Thijn
zei gisteravond, dat hij derge
lijke acties in de toekomst niet
zal tolereren. Hoewel het om
een wilde actie ging, toonde
Van Thijn zich verontwaar
digd over het feit dat de Abva
Kabo weinig ondernam om
aan de blokkade een einde te
maken.
Enkele acties die verder in het
land gevoerd worden:
Tot maandag wordt in de re
gio Arnhem geen huisvuil op
gehaald wegens een staking bij
de vuilverbranding.
In Rotterdam zullen stipt
heidsacties bij het havenbe
drijf de binnenvaart treffen.
Doorvaart naar Den Haag
wordt vrijwel onmogelijk.
Kerstkaarten
verstoffen bij
boekhandel
CAPELLE AAN DEN
IJSSEL De verkoop
van wens- en prent
briefkaarten in de
winkels is gedaald tot
het nulpunt. De druk
kers van deze kaarten
vrezen voor de werk
gelegenheid in hun
bedrijfstak, als de
PTT-staking de ver
zending van kerst
kaarten nog langer on
mogelijk maakt.
Een van de uitgevers
heeft al een noodkreet
gestuurd aan directeur
Leenman van de PTT.
Volgens de Spanjerberg
in Capelle aan den IJssel
is de werkgelegenheid
van 70 mensen in direct
gevaar.
De drukker vreest dat
winkels de verstofte
kaarten massaal terug
sturen als de staking nog
langer voortduurt.
AAG Zoals het
•ppositieleider be-
probeert drs. Den
stoken in de rege-
oalitie. Maar hij uit
ij wel valse beschul-
{en. Volgens hem
6t de VVD-ministers,
ke oplossing van het
ct tussen het kabinet
i vakbeweging blok-
r. „De liberalen wil-
rp fel concesssies doen
e ambtenaren, maar
s'-Jgen „neen", als het
die lijn wil doortrek-
Toor de mensen met
Uitkering", aldus de
I-fractievoorzitter za
terdag voor de VARA-ra-
dio.
Nu is het vanuit zijn standpunt
wel begrijpelijk dat Den Uyl
de Zwarte Piet bij de VVD
legt, want daardoor kan hij
een beroep doen op de CDA-
fractie om in te grijpen. „De
Vries moet maar eens met de
vuist op tafel slaan, als hij daar
tenminste toe in staat is". Maar
het feit dat Den UY1 alleen
iets van de christen-democra
ten te verwachten heeft, geeft
hem nog niet het recht de
waarheid geweld aan te doen.
Ook voor wie er niet met zijn
neus bovenop zit, is het wel
duidelijk dat een CDA-minis-
ter aan de noodrem trekt,
steeds wanneer de kabinet-
strein naar zijn mening een
verkeerd spoor dreigt op te rij
den.
Minister Ruding (Financiën)
gaf dat maandagavond in een
televisie-interview ook toe.
,,Ik zou mijn consequenties ge
trokken hebben," antwoorde
hij op de vraag wat hij gedaan
zou hebben, als het kabinet
was ingegaan op het aanbod
van de vakbeweging zelf zo
veel te „lappen" dat de korting
op de sociale uitkeringen on
gedaan zou kunnen worden
gemaakt. Volgens Ruding ging
het hier om een „lapmiddel",
dat voor het kabinet onaan
vaardbaar was. Maar het zijn
toch de werknemers zelf, die
de financiële gevolgen willen
dragen, merkte de interviewer
EMELS
rpfVtHTkJjHè H'ENj 0E26" TVijC OTT HCü|
fiUÏNe? ^/iNOrsHAplK
1 "KüfeMl
vertwijfeld op? „Nee, zij willen
alleen maar een deel van de
kosten dragen. Als wij op hun
voorstel waren ingegaan, zou
dat onmiddellijk gevolgen
hebben gehad voor het overleg
met de ambtenaren".
Daarmee zijn we weer een
stap verder. Want het is niet
alleen de starheid van minis
ter Ruding, die het conflict
met de vakbonden zo moeilijk
oplosbaar maakt. Er is ook zo
iets als het „sociale gezicht"
van het CDA. Toen ruim een
iaar geleden de onderhande
lingen met de VVD werden
gevoerd over een te sluiten re
geerakkoord, moesten de
christen-democraten de kop
peling prijsgeven van de socia
le uitkeringen aan de lonen in
het bedrijfsleven. Het CDA er
kende dat daar geen geld meer
voor was, maar bedacht on
middellijk een nieuwe koppe
ling. Voortaan zouden de uit
keringen vast zitten aan de
ambtenarensalarissen. De
VVD steigerde, omdat zij geen
enkele reden zag voor zo'n
maatregel. Volgens de libera
len mag een ambtenaar best
wat meer hebben. Hij werkt
per slot van rekening voor zijn
geld en een uitkeringstrekker
niet. CDA en VVD werden het
niet eens en formuleerden
toen maar een zodanig vage
tekst, dat zij beiden daaraan
hun gelijk konden ontlenen.
Keerzijde
Maar in de praktijk blijkt de
nieuwe koppeling toch een feit
te zijn. Toen premier Lubbers
op 2 november in zijn gerucht
makende tv-optreden aanbood
de korting voor ambtenaren
met een half procent te verla
gen (van 3,5 naar 3) riep het
CDA onmiddellijk: „Dat moet
dan ook gelden voor de sociale
uitkeringen." En het kabinet
gaf gehoor aan dit verzoek.
Maar toen de ambtenarenbon
den een beperking met een
half procent als onvoldoende
beoordeelden, bleek de keer
zijde van de medaille, die het
CDA zichzelf had opgespeld.
Want alles wat zij meer willen
doen zijn de christen-democra
ten ook verplicht door te ge
ven aan de andere partij (uit
keringstrekkers). Elke conces
sie in het ambtenarenoverleg
kost de schatkist bijna twee
keer zoveel als op het eerste
gezicht lijkt. Voor minister
Ruding is dat nog een aanspo
ring het been zeer stijf te hou
den. Bovendien wijst hij voort
durend op het kabinetsvoorne
men de kosten van de sociale
zekerheid flink te verlagen.
Dat is volgens Ruding onder
deel van „de kern van het ka
binetsbeleid en van het re
geerakkoord" en de andere
ministers moeten hem wel ge
lijk geven.
Afwijzen
Daarmee was het dan ook bij
voorbaat zeker dat het kabinet
vrijdag het voorstel van de
vakbeweging voor een pre
mieverhoging zou torpederen.
En zo is ook het verloop te
verklaren van een vertrouwe
lijk gesprek vorige week don
derdag van Jaap van de
Scheur met premier Ruud
Lubbers. De AbvaKabo-voor-
zitter kwam vertellen dat hij
's avonds in het overleg met
minister Rietkerk een naar
zijn mening zeer genereus te
genbod zou doen. Dat bod
kwam neer op de bereidheid
van alle betrokken bonden
een korting met twee procent
te accepteren. Tot zijn verbijs
tering zei Lubbers „neen". De
premier legde uit dat de minis
ter van Financiën zich zo fel
tegen verdere concessies ver
zette. dat een ministerscrisis
dreigde. En aangezien de mi
nisters Deetman (Onderwijs)
en Brinkman (WVC) en staats
secretaris Brokx (Volkshuis
vesting), zich achter Ruding
opstelden, was er zelfs de mo
gelijkheid van een kabinetscri
sis. De houding van déze
CDA-bewindslieden zou voor
al te verklaren zijn uit de
vrees dat het met name hun
reusachtige begrotingen
zijn, die het moeten ontgelden
als door concessies aan de
ambtenarenbonden elders
moet worden bezuinigd.
Verraden
Alles weten is alles begrijpen.
Het lijkt alsof er niets kan
worden afgedongen op de
standpunten van de betrokken
bewindslieden. Maar het bo
venstaande is niet de gehele
waarheid. Het is ook een feit
dat het kabinet het afgelopen
weekeinde frequent informeel
contact had met de bestuur
ders Ton de Jong en Jan An-
neveld van de CFO (christelij
ke ambtenaren). Deze laatsten
hadden daaruit de conclusie
getrokken dat er ruimte was
voor een driejarig contract,
waarin de korting van drie
Crocent zou worden inge-
ouwd. Na elf uur vergaderen
werd echter duidelijk, dat mi
nister Rietkerk nog altijd niet
voldoende financiële ruimte
had en dat hij nog steeds niets
anders vroeg dan een handte
kening onder een stuk. waar
mee het kabinet zonodig elk
bedrag tussen zes en tien mil
jard gulden op de ambtenare-
ninkomens zou kunnen bezui-
gortig. De bestuurders van
deze bond voelden zich „ver
raden en geschoffeerd". Im
mers, zij hadden, evenals het
Ambtenarencentrum en de
CMHA (Centrale van Middel
bare en Hogere Ambtenaren)
de collega's van AbvaKabo in
de steek gelaten, in de „stellige
verwachting" dat het kabinet
dit gebaar zou honoreren. En
weer was het minister Ruding,
die er een stokje voor stak.
Met het gevolg dat alle vier
ambtenarencentrales weer op
één lijn zitten en dat de acties
wellicht nog heviger zullen
worden.
Bij de CFO meent men dat
geestverwant Lubbers er goed
aan doet te beslissen wat hij ei
genlijk wil. Is hij, zoals de
VVD-fractie nu, uit op een
frontale botsing, waarbij één
van beide partijen door het
stof moet? Of geeft hij toch de
voorkeur aan een compromis,
waarmee beide partijen zonder
al te veel gezichtsverlies ver
der kunnen leven? De CFO-
voorlieden hopen uiteraard
nog op het laatste, maar vre
zen dat Ruding dit nooit zal
toestaan. In hun visie komt
het erop neer dat Lubbers zo
langzamerhand moet gaan kie
zen tussen het behoud van zijn
minister van Financiën of het
sluiten van vrede met de vak
bonden.
RIK IN T HOUT
