TAFEL Pleidooi van paus voor eenheid in prijzende brief over Luther CeidaeSoiwawrtje il< HTTïïTl CDA weigert behandeling resolutie homosexualiteit JLi DPR van Utrecht verontrust over bisschopsbenoemingen Koningin en prins herdenken Luther id in Grens overschreden rw Li Kabinet wil geen veto op afvuren raketten CDA-leiders keuren gedrag van Scholten en Dijkman af ACHTERGROND EeicUcSoiucmt MAANDAG 7 NOVEMBER 1983 PjJ Paus Johannes Paulus II heeft een belangrijke stap gezet op de weg naar eerherstel van Maarten Luther. In een Duitstalige brief aan kar dinaal Willebrands, die als hoofd van het secre tariaat voor de christelij ke eenheid het Vaticaan gaat vertegenwoordigen bij de komende Luther- herdenkingen in Duits land, laat de paus zich over Luther in gunstiger zin uit dan ooit tevoren. Luther, zo schrijft onze cor respondent in Rome, blijft weliswaar in de ban, maar het hoofd van de kerk van Rome gaat nu zover, dat hij wijst op het „intense religieu ze besef" van Maarten Lu ther, „die gedreven werd door een vurig verlangen naar het eeuwig heil." Volgens de paus is de grote scheuring van 1517 niet sim pelweg te verklaren door te zeggen dat de kerk van toen wat meer begrip had moeten tonen of dat Luther het ware katholicisme niet begreep. De echte oorzaken liggen veel dieper. De paus pleit voor een voortgezet historisch on derzoek, „zonder vooringeno menheid en slechts gemoti veerd door een verlangen naar waarheid, om zo te ko men tot een juist beeld van de hervormer, van de hele periode van de Hervorming en van alle personen die daarbij een rol speelden. Waar schuld bestaat moet die erkend worden." De paus schrijft in de brief aan Willebrands verder, dat de herdenking van de 500ste geboortedag van Luther voor de katholieken een goede ge legenheid is stil te staan bij wat er toen is gebeurd. Het Lutherjaar moet ook bijdra gen tot de eenheid onder de christenen, zo vindt de paus en hij nodigt de lutherse kerk samen met Rome uit tot een diepgaande studie van de gebeurtenissen van toen en „tot een kritische gedachte over de veelvoudige erfenis van Luther". De paus is in dit verband zelfs bereid Lu ther te omschrijven als „doc tor Maarten Luther uit Eisle- ben", hetgeen nooit eerder is gedaan door een paus van Rome. Dit vriendelijke gebaar van de paus jegens Luther is de laatste in een reeks pogingen van h^t Vaticaan tot een offi ciële herwaardering van Lu ther. Willebrands kon al eer der (namens paus Paulus VI) signalen van toenadering naar de volgelingen van Lu ther uitzenden en ook paus Johannes Paulus II zelf liet tijdens zijn bezoeken aan West-Duitsland en Oostenrijk duidelijk merken, dat Rome Luther nu met andere ogen bekijkt. Volgende maand, 11 december, bezoekt de pa-s een Lutherse kerk in Rome, waar hij ook zal preken. De verwachting is, dat hij bij die gelegenheid opnieuw zal pleiten voor een verzoening tussen de luthersen en de rooms-katholieken. De leden van de Diocesane Pastorale Raad (DPR) van het aartsbisdom Utrecht heb-- ben in een verklaring hun verontrusting geuit over de gang van zaken rond de be noeming van mgr. Simonis tot aartsbisschop van Utrecht. De DPR zegt deze benoeming en de recente be noemingen in de bisdommen Rotterdam en Haarlem te be schouwen als een vergaande ingreep van Vaticaanse zijde op de wijze van denken in katholiek Nederland en de manier waarop de Neder landse katholieken samen kerk willen zijn. De DPR vreest, dat er door de recente benoemingen sterk en onnodig gepolari seerd zal worden met het waarschijnlijke gevolg, dat nog meer mensen de kerk de rug toe zullen keren en dat hun tot nu toe actieve be trokkenheid in apathie en af wachting zal veranderen. Tijdens de jongste vergade ring van de DPR verduide lijkte mgr. Simonis zijn eer der gedane uitlating, dat hij zijn benoeming tot toekom stig aartsbisschop van Utrecht in gehoorzaamheid aanvaardde. Hij deelde mee, dat hij zelf diverse bezwaren tegen zijn benoeming had in gebracht, maar dat hij uitein delijk gehoor had gegeven aan het herhaalde verzoek van de paus. In de rooms-ka- tholieke kerk is gehoorzaam heid aan de paus naar mijn mening uiteindelijk van meer gewicht dan gehoor zaamheid aan de gewone ge lovigen, aldus mgr. Simonis, die de DPR omschreef als een beleidsvormend in spraakorgaan. Eén der leden van de DPR sprak in bewogen woorden zijn grote zorgen uit over de recente ontwikkelingen in de Nederlandse kerkprovincie. Het lijkt wel of Nederland de rode kaart van het Vaticaan heeft gekregen en geen goed meer kan doen, zo verklaar de hij. Kardinaal Willebrands zei de reacties van de Nederlandse katholieken wel te begrijpen. Hij sprak zijn vertrouwen uit in de kerk en de paus en wees er op, dat men vaak de noodzaak van vernieuwingen in de kerk ontdekt in tijden van grote schokken. Prins Claus en koningin Beatrix tijdens de Lutherherdenking in Den Haag. Verder van rechts naar links ds. W. Bleij, president van de synode van de Evangelisch-Lutherse Kerk, burgemees ter Schols van Den Haag en kardinaal Willebrands. Prinses Beatrix en prins Claus hebben zaterdag in Den Haag de Synode der Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Neder landen bijgewoond ter gele genheid van de herdenking van de vijfhonderdste ver-' jaardag van de geboorte van Maarten Luther. Ook de am bassadeurs van de beide Duitslanden waren hierbij aanwezig, evenals kardinaal Willebrands, voorzitter van het Vaticaanse secretariaat voor de eenheid van de christenen. t Dr. H. A. Oberman, Neder lands hoogleraar kerkge schiedenis in het Westduitse Tubingen, hield een feestre de, getiteld: „Luther, mens tussen God en duivel". Vol gens Oberman beschouwde Luther zich niet als de refor mator, want dat was Chris tus. Onder de reformatie ver stond deze voormalige Duitse augustijner monnik ook niet de afscheidingsbeweging van de rooms-katholieke kerk. De ware refomatie zou pas komen aan het eind der tij den, als de nieuwe hemel en de nieuwe aarde aanbreken. De bijeenkomst werd beëin digd met het gezamenlijk zingen van het lied „Een vas te burcht is onze God", dat Luther in 1533 op de Witten berg schreef. Lutherse synode: Geen erkenning voor ICTO De Lutherse synode heeft za terdag te Den Haag unaniem het verzoek afgewezen om het ICTO (Interkerkelijk Co mité Tweezijdige Ontwape ning) op hetzelfde niveau te erkennen als het IKV (Inter kerkelijk Vredesberaad). Dit verzoek was gedaan door de Evangelisch-Lutherse werk groep binnen het ICTO. De synode wees ook het ver zoek af om de commissie „Begeleiding vredesvraag stukken" om te buigen tot een Luthers vredesberaad, dat in ruimere zin dan thans het geval is aandacht zal schenken aan diverse vredes bewegingen. Dat gebeurde ook met een verzoek van het ICTO zelf om deze organisa tie op enigerlei wijze als vre desbeweging te erkennen. In een reactie op het besluit van de synode spreekt het ICTO over „een klap in het gezicht van veel lutheranen." Het noemt het duidelijk, dat de lutherse synode er de voorkeur aan geeft een om streden visie op het vredes vraagstuk een monopoliepo sitie te geven. Korte metten •Het gebouw van het vroege re Europahuis in het Zuid limburgse dorpje Bemelen is voor 575.000 gulden aange kocht door de volgelingen van de traditionalistische Franse aartsbisschop Lefèb- vre. Zij willen er een retrai tehuis oude stijl in onder brengen en later ook het eer ste seminarie in Nederland van de Lefèbvre-beweging. De door de paus gesuspen deerde aartsbisschop, wijst alle vernieuwingen binnen de rooms-katholieke kerk sinds het tweede Vaticaans concilie af. Het gebouw in Bemelen is aangekocht door de Nederlandse St.-Josef Stichting, die nauw gelieerd is aan de Broederschap van de Heilige Pius X, die door Lefèbvre is opgericht. De stichting heeft onlangs in Npenen een vroegere r.-k. kerk en in Helmond een pro testantse kerk aangekocht. irandje Even wennen voor Den |fanatc niddag iaange „IK moet weer even wennen, want ik kom net zich g< Moskou; daar heb je geen last van stakingen". Meke om merking benadrukte oppositieleider Den Uyl het weekeinde een van de verschillen tussen het Oo?rzaa'< onze westerse samenleving. In de Sovjet-Unie word's j staakt. Het openbare leven is daar volstrekt onder? q€ van het Kremlin. Wie het met dat Kremlin niet e?Jas heeft zijn mond maar te houden. Daardoor wordt «fjjj duele burger in Rusland ook niet lastig gevallen d< van andere burgers, terwijl het helemaal tot de om heden behoort de samenleving te ontwrichten en <J mie van het land bewust schade toe te brengen. De woordkeus van Den Uyl is in dit verband inP Hij zei niet dat er in Moskou geen stakingen mogt maar: „Daar heb je geen last van stakingen". Daarn Den Uyl zij het niet uitgesproken op zijn mir druk dat ook hij de acties in ons land eigenlijk te i gaan. Het ware te hopen dat Den Uyl dit ook zo sri I J lijk onder woorden brengt. Na een verblijf van vijf' B n Moskou zal de oppositieleider, teruggekeerd in oi westerse samenleving, zich eens te meer bewust zijn groot goed de vrijheid hier is. Hij zal zich echter tegé moeten realiseren, dat die vrijheid ook goed en doon bruikt dient te worden. Een ontwrichting van het leven, het hinderen van andere burgers en het ondei dige moeilijke economische omstandigheden bewu^^* toebrengen aan het bedrijfsleven, behoren daar nie| egin De ongeregeldheden zaterdagavond bij de wedstrij<!ac^e Ajax en het optreden van de politie leken te verloPouvv gens een tevoren geschreven scenario. De Eindhovei^au^ tie had een week eerder als eerste korps laten w^^rei) haar protest tegen de bezuinigingsplannen van de zou bestaan uit het achterwege laten van toezicht, en v stand bij voetbalwedstrijden. En wat gebeurt er zj do avond? De politie verschijnt aanvankelijk wel op V; trekt zich dan demonstratief terug, onmiddellijk bre^ene geregeldheden uit, de politie keert op een holletje t?e S€ herstelt hardhandig de orde. Regering, is onze bo^oor duidelijk? man: lop v TOEGEGEVEN, formeel valt niet te bewijzen dat 22 rellen zouden zijn geweest indien de politie op het v 1 gebleven. Niet over het hoofd mag echter worden geJRQ- op rellen beluste supporters al een week tevoren zij vrij spel zouden hebben. Feit is ook dat het zaterd^iegei in Eindhoven allemaal verliep als was het tevoren ^rgen deerd. Het had er alle schijn van, dat de politie op he rijks van haar aangekondigde afwezigheid had gerekend.tem. kwalijke effect met alle daaraan verbonden risico's -P u' de afschuwelijke rellen vóór de wedstrijd Feyenoon^j^ tenham Hotspur van vorige week woensdag heeft ^nha tie kennelijk voor de eigen actie uitgebuit. d. De HET gebeuren in Eindhoven is symptomatisch voor V6I1 ties die zich de laatste dagen voordoen. Daarbij is rjom rechtvaardigd te stellen, dat de grens van het toelaatr lang is overschreden. JN Schouderkarbonade met prei en aardappelen blanke vla met tutti frutti Als u met zijn tweeën bent dan heeft u nodig: 2 schou derkarbonades, 30 g marga rine, zout, peper, rozema rijn, salie; 750 g prei, 10 g margarine, zout, circa 1 lepel citroen sap, selderij, peper; 0,5 1 kg aardappelen; 125 g tutti frutti, 3 dl wa ter, circa 25 g suiker, aard appelmeel 4 dl melk, 20 g maizena, 24 g suiker. Bak de karbonaden bruin in de margarine. Temper het vuur. Leg het deksel schuin op de pan en voeg zo veel lauw water toe dat het erge bruisen minder wordt. Doe er zout, peper, rozemarijn en salie bij en stoof de karbona den mals in één uur. Ge bruik voor dat stoven de kleinste pit, op een groter vuur wordt het vlees droog. Snijd een dun plakje van de onderkant van de prei, snijd de groente één keer in de lengte door en vervolgens in stukken van zo'n vier centi meter. Doe alleen de donker groene delen van het blad weg, want die worden niet gaar. Was de prei, laat ze uit lekken en zet ze op met ge smolten margarine en zout in een gesloten pan. Smoor de groente in circa tien minuten gaar, schep er dan citroensap en fijngeknipte selderij door er strooi er peper over. Was de tutti frutti vanavond een keer en zét de vruchten weg met het water. Kook ze morgen in dat water zacht in circa een kwartier, voeg sui ker toe, schep de vruchten uit het vocht en bind dat met aardappelmeel tot een dunne saus. Zet bijna alle melk op, meng maizena, suiker en de rest koude melk, schenk bij dit papje wat hete melk en doe het in de pan. Laat de vla even koken. Doe de afge koelde vla in een schaal en leg er de eveneens afgekoel de tutti frutti op. JEANNE DEN HAAG Het ka binet wil geen vetorecht krijgen bij het gebruik van in ons land te plaat sen nieuwe middellange afstands-kernraketten. Een eigen veto zou naast een sinds 1968 be staande afspraak dat de president van de Vere nigde Staten bij het ge bruik van kernwapens in West-Europa rekening houdt met het inzicht in het betrokken land de afschrikking van de ra ketten verminderen. Juist omdat alleen de Amerikaanse president over het gebruik van de raketten kan beslissen is die afschrikking het grootst en de kans op een conflict het kleinst. Dit heeft minister Van den Broek (Buitenlandse Zaken)' dit weekeinde verklaard voor de VARA-radio. Zowel Van den Broek als premier Lubbers, op hetzelfde mo ment bij de TROS-radio, stel den dat het voorbehoud van ons land over plaatsing van nieuwe kernraketten alleen voor de plaatsing in óns land geldt. Premier Lubbers zei dat de NAVO een bondgenootschap is van onafhankelijke staten. „Wij moeten niet op de stoel van een ander gaan zitten. Als wij verantwoordelijkheid nemen voor de plaatsing in West-Duitsland, moeten wij, ook aanvaarden dat zij in vloed hebben op onze plaat sing. Als het om onafhanke lijkheid gaat wil ik tot het laatste toe onze eigen onaf hankelijkheid behouden", al dus Lubbers. Zowel Van den Broek als Lubbers zeiden te verwach ten dat de Sovjet-ynie bij plaatsing aan NAVO-kant weg zal lopen uit Genève maar daar ook zal terugke ren. „De Sovjet-Unie zal pas echt gaan praten, zo vrees ik, als zij zien dat het het Wes ten menens is", aldus Lub bers. Volgens het Russische pers bureau Tass heeft Van den broek de feiten verdraaid toen hij beweerde dat de Sovjet-Unie de laatste jaren versneld is overgegaan tot plaatsing van SS-20 raketten. Volgens Tass heeft juist de Sovjet-Unie een groot aantal stappen ondernomen, ook eenzijdige, om een zo gunstig mogelijk klimaat voor Genè ve te scheppen, en is er sinds anderhalf jaar niet een raket voor middellange afstand op het Europese gebied van de Sovjet-Unie bijgekomen. Ook' zijn geen nieuw& raketten ge plaatst aan de andere zijde van de Oeral. Wel zijn voor bereidingen genomen om in de DDR en in Tsjechoslowa- kije nieuwe raketten te plaat sen als de NAVO overgaat tot het plaatsen van kruisra ketten en Pershings, aldus Tass. CDA-partijvoorzitter Bukman toonde zich geschokt over het besluit van de partijraad de resolutie over homofilie naar de prullenmand te verwijzen. PARTIJBESTUUR BESPREEKT KWESTIE OP 18 NOVEMBER BUSSUM De CDA-leiders premier Lubbers, frac tieleider De Vries en partijvoorzitter Bukman heb ben zaterdag tijdens de CDA-partijraad in Bussum hun afkeuring uitgesproken over het gedrag van de dissidente Kamerleden Jan Nico Scholten en Stef Dijkman. Het partijbestuur van het CDA zal op 18 november een discussie voeren over de vraag welke maatregelen tegen Scholten en Dijkman genomen moeten worden. Voorafgaande aan die vergadering zal het dagelijks bestuur één of meerdere gesprek ken met de beide fractieleden hebben. De partijraad deed zelf geen uitspraak over Scholten en Dijk man. Een door een Overijsselse afgevaardigde ingediende re solutie, waarin werd gesteld dat het tweetal dezelfde rechten en plichten moeten hebben als ieder ander CDA-fractielid, werd op verzoek van het dagelijks bestuur ingetrokken. Het gedrag van de dissidente Kamerleden werd wel in afkeuren de zin genoemd in de toespraken van premier Lubbers, frac tieleider De Vries en partijvoorzitter Bukman. Lubbers herinnerde eraan, dat Scholten en Dijkman de afge lopen week een motie van de PvdA steunden, waarin werd op een gelijke behandeling van ambtenaren en werknemers uit het bedrijfsleven. „Toen bleek ik in de frac tie nog maar 43 vrienden over te hebben, inplaats van 45", aldus Lubbers. „En het ging in dat geval niet om een detail, maar om de vraag of je elkaar vasthoudt in een moeilijke si tuatie". De Vries zei, dat het „te veel vraagt van een fractie te moeten werken met twee collega's die voortdurend vanuit de zijlijn het Nederlandse volk staan toe te roepen dat fractie en kabi net het helemaal fout doen". In zijn openingstoespraak be steedde Bukman ook even aandacht aan de kwestie-Scholten- Dijkman, toen hij het „erg genoeg" noemde, dat „enkele le den van onze Tweede-Kamerfractie openlijk hoofdlijnen van het aanvaarde regeerakkoord bestrijden". BEROERING EN EMOTIES OP PARTURAAD (Van onze parlementaire redactie) BUSSUM Onder veel be roering heeft de CDA-partij raad zaterdag een resolutie van het bestuur over de ge lijkwaardigheid van homo fielen met 99 tegen 66 stem men naar de prullenmand verwezen. Daarmee weigerde de partijraad zich ten tweede male over dit vraagstuk uit te spreken. De resolutie werd niet eens in behandeling ge nomen, omdat de tegenstan ders tal van bezwaren tegen de huns inziens te progressie ve inhoud hadden. Enkele te genstanders vonden de reso lutie te uitvoerig en nog te weinig intern besproken. Op aanbeveling van een spe ciale werkgroep onder lei ding van het Tweede-Ka merlid Jan Buikema, wilde het CDA-bestuur dat de par tijraad zich uitsprak voor ge lijkwaardigheid van mensen met een homofiele geaard heid, onder gelijktijdige er kenning van hun niet-huwe- lijkse samenlevingsvorm. De resolutie, waarin dat was verwoord veroordeelde te vens de achterstelling van homo's, onder meer in hun werkkring, maar ook op juri disch terrein, zoals dat tot ui ting komt in de bestaande onmogelijkheid om als homo fiel paar een kind te adopte ren. Voor het overgrote deel van de partijraad bleken dergelij ke uitspraken veel te ver te gaan. Sommigen voerden aan dat homofilie nog steeds voorwerp van studie is en dat in afwachting van de resulta ten daarvan geen uitspraken mogen worden gedaan. Vrees voor „onoverzienbare juridi sche gevolgen" en voor een ondergraving van de status van het huwelijk waren an dere zwaarwegende bezwa ren. Prof. dr. I.A. Diepen horst, één der woordvoerders van de verontruste groep, noemde het absoluut ver keerd „zo'n pretentieuze en delicatie kwestie zo gedetail leerd in vier pagina's te be handelen". Diepenhorst: „Het huwelijk wordt niet meer als fundamenteel gezien, maar wel de gelijkheid van ge slachten. De partij bevindt zich hiermee geheel op de verkeerde weg". Hij bepleitte de opstelling van een zeer korte resolutie „met enkele uitspraken die men altijd voor zijn rekening kan ne men". Toen de resolutie vervolgens met een grote meerderheid van stemmen van de agenda was geschrapt, liepen de emoties bij voorstanders er van hoog op. Ieder van hen, inclusief partijvoorzitter Bukman, toonde zich ge schokt door de uitslag van de stemming. Er werd gespro ken van een „doelbewuste anti-homo-campagne" bin nen het CDA die zich zou concentreren rond een groep voormalige CHU'ers en ex- KVP'ers uit de zuidelijke provincies. De voorzitter van de CDA-werkgroep homofi lie, Buikema, verweet zijn partijgenoten de kop in het zand te steken en op deze manier de boot te missen als straks de anti (homo)-discri- minatiewet in het parlement aan de orde komt. Een van de ontwerpers van deze wet, oudTStaatssecretaris en thans CDA-kamerlid Kraaijveld- Wouters, toonde zich met haar collega Borgman en oud-collega Hans de Boer eveneens boos en teleurge steld over het gedrag van de partijraad. „Men beseft niet wat men zich hiermee op de hals haalt. Dit wordt een heilloze discussie, die het CDA alleen maar schade zal berokkenen en de betrokke nen ook zeker geen goed doet", zo meenden zij. Gesteund door het CDJA, het CDA-vrouwenberaad en de CDA-leden van de Emanci- patieraad distantieerde het „CDA-overleg homofilie" zich aan het eind van de par tijraad van de meerderheids beslissing. Evenals partij voorzitter Bukman eisten zij in de eerstvolgende partij raad een nieuwe behandeling van de zaak, aan de hand van dezelfde resolutie. De werkgroep homofilie weigert een „uitgeklede, vage resolu tie" voor haar rekening te nemen. Een aangeslagen en overrom pelde voorzitter van het „CDA-overleg homofilie", mr. A. Slob: „Ik ben bang dat men geen inhoudelijke dis cussie aandurft. Het merk waardige is dat de tegenstan ders vaak dezelfde mensen zijn die wél een scherpe uit spraak willen over een even eens ethisch-delicate kwestie als abortus". Slob erkent dat bij veel bezwaarden diepere theologische opvattingen schuil gaan achter hun be strijding van gelijkberechti ging van homo's. „We zijn in het CDA met politiek bezig. Niet met theologie". Jter Perioden met'^® De Bilt De luchtstro3 hel ons land is nog steeds don. oost tot zuid. In de uiiarde en Frankrijk aangp de lucht komt niet veelSie I- king voor. Wel zal e dat avond en vannacht plaen weer mist gevormd vhet die in de ochtend oplosrein na mag op perioden nrede gerekend worden, waan v temperatuur tot circa iwas den kan oplopen. Hölsta droog. at g Weerrapporten van vanmorgen Eindhoven onbew. Luxemburg mist 11 Madrid h.bew. Malaga onbew. 17 Mallorca h.bew 22 Malta zw.bew. 22 Munchen geh.bew. 15 Las Palmas onbew. Beiroet n.ontv. Tel Avlv l.bew. Amro-bank Boskalis Westm Dordtsche petr Idem petr pret KLM i. Olie Nat. Ned. Nedlloyd Gr. NMB v. Ommeren Pakhoed Holding Pakh Hold, cart Philips Robeco Rodamco Rollnco Rorento Unilever Ver.Bez.VNU Volker Stevln WUH 53.60 48,00 43.00 303,50 196,50 231,80

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2