Winterswijk zit met een kater
Kamer hekelt laksheid
verkeersveiligheidsplan
Van Veen wil volledige publicatie cijfers CPB
CcidaeSowiant
Gemeenteraad op laatste moment overstag: geen landschapspark
Natuur en Milieu:
Nederland gebruikt j»
veel te veel kwik
BINNENLAND/BUITENLAND
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1983 PAGINA $U
Burger oorlogslachtoffers
krijgen uitkering
DEN HAAG Het wetsontwerp
Uitkeringen Burger Oorlogsslacht
offers (WUBO) is gisteren door de
Tweede Kamer met algemene
stemmen aangenomen. De Kamer
bracht slechts enkele kleine wijzi
gingen in het wetsontwerp aan. Zo
werd op voorstel van PvdA-Ka
merlid Worrell bepaald dat de Ka
mer over Algemene Maatregel van
Bestuur waarin de regeling zal
worden uitgewerkt nog kan debat
teren. De regeringspartijen stem
den met de kleine christelijke
fracties tegen wijzigingsvoorstellen
van- Worrell om de uitkeringen
ook toe te kennen aan Nederlan
ders die in het buitenland wonen.
Constant Vecht
hoofdredacteur
De Waarheid
AMSTERDAM Constant Vecht (35) is
de nieuwe hoofdredacteur van De Waar
heid. Het bestuur van de stichting Bepe-
nak, uitgeefster van het blad, heeft daar
mee de voordracht van het dagelijks be
stuur van de CPN goedgekeurd. De re
dactie van De Waarheid had zich eerder
achter Vecht gesteld. Sinds het vertrek
in augustus van Bart Schmidt, na een
conflict met het partijbestuur van de
CPN, werd de krant geleid door een
driemanschap. Constant Vecht werkt ze
ven jaar op de redactie van De Waar
heid, de laatste tijd als parlementair re
dacteur en eerder op de sociale redactie
en op de redactie buitenland.
Rijkspolitie
over op LPG
DEN HAAG Rijden op ben
zine is voor de rijkspolitie een
te kostbare aangelegenheid ge
worden. Minister Korthals Al-
tes (Justitie) wil dat zij voort
aan op LPG gaat rijden. In een
uitzending van de Tros-radio
kondigde hij gisteren aan, dat
bij het vervangen van de 800
Volvo's straks gekozen wordt
voor nieuwe auto's die op LPG
rijden. De 52 Porsches, die er
binnenkort uit gaan worden
niet meteen vervangen. Nieu
we Porsches zijn te duur.
Daarom is gekozen voor ver
vanging door (voorlopig 13)
BMW's.
'Pers schendt privacy
verdachten te vaak'
AMSTERDAM De Nederlandse pers zon
digt de laatste tijd steeds vaker tegen de on
geschreven regel dat verdachten in een straf
zaak, ter bescherming van hun privacy, al
leen met hun initialen worden aangeduid.
Die handelwijze is niet alleen strijdig met de
in Nederland gangbare opvattingen, maar
staat zelfs op gespannen voet met artikel 8
van de Europese Conventie voor de rechten
van de mens. Dit zegt het Nederlands Juris
tencomité voor de mensenrechten. „Verschil
lende nieuwsmedia neigen ertoe verdachten
met naam en toenaam aan te duiden. Al dan
niet onder vermelding van kleurrijke per
soonsgegevens". Het comité noemt als voor
beelden de Slavenburg- en Urenco-affaire en
die van beleggingsadviseur Rienk K.".
Hoofdverdachte
ontvoering Van
der Valk ontkent
DEN BOSCH De hoofdverdachte in de ontvoe
ringszaak van mevrouw Van der Valk. Adriano M.,
ontkent iets met deze kwestie te maken te hebben.
De verdachte is in Italië gehoord door rechercheurs
van de rijkspolitie. M. wordt ervan verdacht het
brein te zijn geweest achter de ontvoering. Hij werd
al gezocht in verband met een eerdere ontvoerings
zaak in Italië waarvoor hij tot 20 jaar cel was veroor
deeld. De Nederlandse politie vermoedt dat M. na de
ontvoering van mevrouw Van der Valk met het
grootste deel van het losgeld aan de haal is gegaan.
In zijn bezit is niets van het losgeld teruggevonden.
Er is nog 10 van de 12 miljoen zoek die voor de vrij
lating van mevrouw Van der Valk zijn betaald.
Moord op babies:
Jaar cel en tbr
ARNHEM De Arnhemse rechtbanl^'
heeft gisteren de 22-jarige Maria van drjer
P. uit Veenendaal wegens het doden vafngSr
twee babies veroordeeld tot een jaar
en tbr. De rechtbank achtte bewezen da!,ag j
de vrouw in mei vorig jaar haar 25 dageian
oude dochtertje had gedood en 3 maank0rti
den later de 5 maanden oude baby vakif v
kennissen. Ze had de babies laten stikkeijjr, d
door ze een plastic zak om het hoofdje tfaan
doen. De officier van justitie noemd^oed
haar „een zieke en gevaarlijke vrouw'fe ba
bij wie de kans op herhaling groot is, alptroi
verpleging achterwege blijft. De vrou\(emr
zou de babies hebben gedood, omdat zf.rej!
(teveel) huilden. LT
Al sinds 1975 staan Winterswijkse boeren zo nu en dan op
hun achterste benen, om te verhinderen dat de overheid
hun een (goedkope) parkwachterspet op het noeste hoofd
drukt. Ook eergisteren weer, toen zij met giertanks en ver
dere aanhang het Winterswijkse centrum blokkeerden en
de gemeenteraad nogal dreigend duidelijk maakten, dat de
13.000 boerenhectares beter niet konden worden aangewe
zen als één van de vijf proefgebieden Nationaal Land
schap. De gemeenteraad ging overstag. Naar eigen verkla
ring omdat een enkel raadslid met moord en brand ge-
dreigd was, maar volgens de actievoerders om het politieke
gezicht te redden. Duidelijk is dat Winterswijk nu met een
kater zit en waarschijnlijk kan fluiten naar de Haagse mil
joenen.
WINTERSWIJK PvdA-
fr'actieleider A. van Pelt
draait er geen doekjes om,
hij voelt zich bedonderd
na wat er deze week in
Winterswijk gebeurd is.
Zijn partij (7 zetels) maakt
met het CDA (6 zetels) de
meerderheid uit in de ge
meenteraad. die maandag
avond bezweek voor de
bedreigingen van enkele
heethoofdige boeren, die
bang zijn in een toekom
stig landschapspark niet
meer uit de voeten te
kunnen.
Op de vraag of de houding
van de raad niet wat laf is, re
ageert Van Pelt zelfverzekerd.
„Nee, niemand van mijn frac
tie is bedreigd, ik ook niet.
Maar wel twee of drie leden
van de CDA-fractie voor zover
ik weet. En hun bedreigers
hebben deze mensen ontzet
tend duidelijk gemaakt dat ze
serieus waren. Ik verwijs u
even naar de toestanden in
Aalten vorig 'jaar, toen de
Bhagwan-beweging zich daar
wilde vestigen. Toen is er een
boerderij in de brand gesto
ken, zoals u weet. Dit werd
ook hier aangekondigd. En
daarom hebben wij als PvdA-
fractie gehandeld ter bescher
ming van onze mederaadsle
den en geweigerd om een be
sluit over de proef met liet Na
tionaal Landschap in Winters
wijk te nemen, zoals GS ons
gevraagd hadden. Als er geen
terreur was uitgeoefend, zou
den we zeker positief geadvi
seerd hebben".
Gezicht
Boer Gerrit Schreurs (42), aan
voerder van de 600 opstandige
boeren uit de buurtschappen
in Winterswijk-oost. gelooft er
„geen bal" van, dat de raad
voor boerenterreur gezwicht
is. „Ik vind het een beetje min
om het zo voor te stellen. Vol
gens mij was het een politiek
doekje voor het bloeden. De
heren hebben zich namelijk
schromelijk vergist in de te
genstand onder de boeren. En
op deze manier denken ze hun
gezicht te redden. Een kat in
het nauw...."
Maar uit uw midden zijn toch
enkele raadsleden met dood en
verderf gedreigd, onder wie
raadslid Dondergoor, mede
boer en plaatselijk CBTB-
voorzitter?
„Dat heb ik ook gehoord ja. Ik
geloof dat ook wel. Er zijn al
tijd mensen die zich niet kun
nen beheersen. Maar ik weet
er niks van. Ik weet niet wie
dat geweest zijn. Ach, je zegt
allemaal wel eens wat".
U gelooft niet dat ze de daad
bij het woord gevoegd hadden?
„Ben je belazerd. Nee hoor, zo
zijn de boeren hier niet. Je
moet het opvatten als een
beetje intimidatie. Maar nog
maals, ik weet van niks. Als
groep hebben wij op een keu
rige manier actie gevoerd. We
kregen zelfs nog een pluimpje
van de burgemeester. En dat
ze ons dan uitmaken voor ter-
reurbende en fascisten, vind ik
verschrikkelijk. We pikken
het ook niet. We gaan bekij-
H. Berenschot: „De Haagse miljoenen gaan waarschijnlijk onze neus voorbij".
Waar bent u als boeren eigen
lijk zo boos over?
„Boos? We zijn niet boos, we
zijn verontrust. Verontrust
over de mogelijke beperkingen
die de overheid ons met het
landschapspark wil opleggen
in het gebruik van onze cul
tuurgrond. Het zit er dik in
dat we' dan bijvoorbeeld niet
meer mogen bemesten en
maaien wanneer we willen.
En van het gras moeten wij de
winst halen. Van de laatste li
ters melk moeten wij het heb
ben".
Maar het ging toch om een
proef? En de boeren kunnen
toch rekenen op beheersver
goedingen van de overheid? In
Den Haag heeft men daarvoor
zelfs enkele miljoenen be
schikbaar.
„Ja ja", schampert Schreurs,
„weet u dat we berekend heb
ben dat we ondanks die ver
goedingen voor 3000 gulden
per hectare de boot in gingen?
Dan heb ik het over 1700 hec
tare. Dat is eenderde van Win
terswijk-oost. We zouden maar
een schijntje gekregen hebben.
Maar die centen, dat is nog
niet het ergste. Als dat gebeurt
is de hele motivatie weg. Je
bent je vrijheid kwijt, je moet
je hand ophouden en je draait
niet meer mee aan de top.
Vergeet niet, het zijn hier alle
maal gezonde bedrijven. We
staan met de melkproduktie
tweede in Gelderland. Nie
mand van ons heeft er zin in
om een parkwachterspet op te
zetten".
Eeuwenlang
Even later relativeert hij zijn
emotie en zegt: We zijn echt
wel bereid om, natuur en land
schap te helpen beschermen.
Dat hebben we al eeuwenlang
gedaan. Maar de overheid
heeft ons in grote onzekerheid
gelaten. Het is een proef, maar
we weten absoluut niet waar
we aan toe zijn. De voorlich
ting heeft volkomen gefaald".
En wat nu?
„Wat ons betreft is dat land
schapspark van de baan. We
richten ons nu op een vrijwil
lige kavelruil. Als de overheid
ons daarbij wil helpen zullen
we echt niet dwars gaan lig
gen".
PvdA-fractieleider Van Pelt
gelooft volstrekt niet dat de
proef Nationaal Landschap
Winterswijk in de la afgedane
zaken terecht zal komen.
„Nee, want GS zijn ervoor en
de provincie kan in dit geval
haar gang gaan zonder de
raad. Hoeft alleen maar ge
hoord te worden. En je kunt
niet zeggen dat de raad tegen
gestemd heeft. En als er geen
Nationaal Landschap komt,
dan komen de beperkingen er
toch wel via het bestemmings
plan. Maar dan zonder finan
ciële vergoeding voor de boe
ren. Dat schijnt men hier niet
te beseffen".
Hebben de boeren hun eigen
glazen ingegooid?
„Een klein beetje wel", zegt
plaatselijk voorzitter H. Beren
schot (38) van de Gelderse
Maatschappij van Landbouw,
die onder meer met de be
dreigde CBTB-voorzitter Don
dergoor deel uitmaakt van de
werkgroep Landbouw en
Landschap. Deze werkgroep
kon onder strikte voorwaar
den wel akkoord gaan met de
aanwijzing van Winterswijk
als proefgebied. „We geloofden
zeker dat de raad afgelopen
maandag onze voorwaarden in
amendementen zou vertalen.
Als boeren hebben we de zaak
nu niet meer in de hand. Er
zijn nu alleen maar verliezers.
De Haagse miljoenen gaan
waarschijnlijk onze neus voor
bij. Aan de andere kant wil ik
best toegeven dat wij als land
bouworganisaties in gebreke
zijn gebleven om onze achter
ban duidelijk te maken, waar
het om ging. Deze massale te
genstand hadden wij niet ver
wacht. Maar ook de overheid
heeft helemaal niks gedaan
om deze geweldig moeilijke
materie aan de mensen uit te
leggen".
HOMME KROL
DEN HAAG De hele
Tweede Kamer eist dat
het kabinet nu op korte
termijn komt 'met een
reeds lang belooft natio
naal plan voor de ver
keersveiligheid. Dit bleek
gisteren bij de behande
ling van de begroting van
Verkeer en Waterstaat.
Woordvoerders van CDA,
VVD, PvdA en D'66 uit
ten allemaal hun bezorgd
heid over de gestaag stij
gende ongevallencijfers
van het wegverkeer.
„Wij hebben het als bedroe
vend ervaren dat er nog
steeds geen plan ligt voor de
verkeerveiligheid. De staats
secretaris heeft zijn huiswerk
niet eens ingeleverd, laat
staan dat er een cijfer gege
ven kan worden. Wellicht
wreekt zich hier het feit dat
er geen coördinerend minis
ter is voor de verkeersveilig
heid", aldus CDA'er Henne-
kam tegen staatssecretaris
Scherpenhuizen.
Namens de PvdA liet het
Kamerlid Castricum weten
dat Scherpenhuizen zich
naar zijn mening als een
kwajongen uit het kabinet
heeft laten sturen toen hij
trachtte geld te krijgen voor
zijn plan. D'66 Kamerlid
Tommei noemde de gang
van zaken rond het plan een
vorm van laksheid welke hij
ten stelligste veroordeelde.
De raad voor de verkeersvei
ligheid. waarvan mr. P. van
Vollenhoven voorzitter is,
heeft in een rapport aan de
staatssecretaris de eis gesteld
dat de overheid het aantal
verkeersongelukken binnen
tien jaar met vijftig procent
moet zijn teruggedrongen.
Nu vinden er jaarlijks een
miljoen ongelukken op de
weg plaats. Negentig procent
daarvan is een gevolg van
bewust of onbewust onzorg
vuldig gedrag, dat weer ver
oorzaakt wordt door gebrek
aan kennis en vaardigheid.
Te veel verkeersmaatregelen
geven daartoe aanleiding.
Woordvoerders van PvdA en
D'66 hebben in hetzelfde de
bat kritiek geuit op de con
flicten tussen minister Smit-
Kroes en haar secretaris-ge
neraal (de hoogste ambte
naar) ir. De Man. „Binnen en
buiten deze Kamer hebben
de spanningen tussen de po
litieke en de ambtelijke lei
ding van het departement de
nodige aandacht gekregen",
aldus PvdA'er Castricum, die
zei dat deze onenigheid een
negatieve invloed heeft op
het functioneren van de de
partementale organisatie. Hij
vroeg Smit-Kroes de Kamer
uit te leggen hoe zij het con
flict met haar hoogste ambte
naar denkt te beslechten.
De Kamer vroeg meer aan
dacht voor de introduktie
van de knielbus om het rei
zen voor gehandicapten be
ter mogelijk te maken. Mi
nister Smit-Kroes stelde dat
zij onverminderd vasthoudt
aan de invoering van een
tolheffing op de aan te leg
gen rijksweg over de Ooster-
scheldedam, hetgeen ook in
het regeerakkoord staat.
Elektronisch haltebord
Op het Amsterdamse Leidseplein werd gisteren bij wijze van
proef een elektronisch haltebord geplaatst. Op het bord is door
lopend zichtbaar over hoeveel minuten de volgende tram van de
betreffende lijn aankomt. Voor de'eerste fase van de proef,
waarbij ook de Technische Hogeschool in Delft betrokken is, is
1,6 miljoen gulden uitgetrokken.
Vier jaar voor
éx-boekhouder
Frisol-concern
DEN HAAG Het gerechts
hof in Den Haag heeft de
42-jarige ex-boekhouder van
het Frisol-concern, John U.
vanmorgen veroordeeld tot
vier jaar gevangenisstraf we
gens meervoudige valsheid in
geschrifte en meervoudige
verduistering. De procureur-
-generaal had twee weken te
rug dezelfde straf geëist. De
rechtbank in Dordrecht legde
de Rotterdammer eveneens
vier jaar cel op na een eis van
4,5 jaar.
Het Hof acht bewezen dat U.
zich schuldig heeft gemaakt
aan allerlei boekhoudkundige
vergrijpen om te verdoezelen
dat hij met geld van Frisol
voor miljarden speculeerde en
daarbij forse verliezen leed.
De winst van drie miljoen gul
den die hij ook maakte ver
dween op de rekening van een
Franse vriendin.
Het Hof gelaste bovendien dat
22.000 Zwitserse francen die
U. in zijn bezit had toen hij in
Zwitserland werd aangehou
den moeten worden terugge
geven aan Frisol. Tot het ver
beurd verklaren van ruim één
miljoen gulden op bankreke
ningen in Liechtenstein, zoals
de procureur-generaal had ge
ëist, verklaart het Hof zich
niet bij machte.
Stippen en strepen in New York
Na Parijs is het nu de beurt aan New York om modeontwer
pers de gelegenheid te geven met hun nieuwe collectie voor
de komende zomer te pronken. Pauline Trigere beet in het
herfstachtige New York het spits af met een eenvoudig ge
stippeld japonnetje en bijpassende mouwloze jas (foto links
boven). De stippen en strepen keren ook in haar andere mo
dellen terug (foto onder). Heel charmant was een strapless
broekpak van zijde van Mollie Pamis. Bij beide ontwerpsters
is de lage taillelijn opvallend.
UTRECHT Volgens de"
overkoepelende milieube
schermingsorganisatie Natuur
en Milieu wordt er in Neder
land op het ogenblik veel te
veel kwik gebruikt. Dit leidt
tot een behoorlijke belasting
van het milieu en op enkele
plaatsen zelfs al tot voor de ge
zondheid gevaarlijke vervui
ling.
Oudere, grote vissen (zoals
snoekbaars van meer dan 60
cm.) uit het IJsselmeer en het
Twentekanaal bevatten name
lijk meer dan de aanvaardbaar
geachte 1 mg. kwik per kilo.
Als men meer dan drie ons per
week van dergelijke vis eet,
wordt het risico van ontrege
ling van het zenuwstelsel
steeds groter, aldus de milieu-
-organisatie, die gisteren in
Utrecht een nota over de
kwikproblematiek presenteer
de.
De vervuiling van vis kom
vooral voor in pootaardappeli—
gebieden, waar het pootgoeij
met een kwikverbindin^0
wordt ontsmet. Nederland i]P
het laatste land binnen de Eu[e<
ropese Gemeenschap waar0?
-met een omstreden specialef
ontheffing- pootaardappeleife.
op deze manier worden behan-,
deld. Daardoor kwam er vorijr0
jaar volgens een ruwe schat- 1
ting 500 kilo kwik direct ii|m
het milieu van ons land tefa'
recht. Natuur en Milieu vind)—
daarom, dat er per 1 januarL
1985 die ontheffing niet mee§
verleend moet worden.
De organisatie wijst er op da<—
voortzetting van het huidig(
kwikverbruik tot een s:
uitputting van deze grondsto
zal leiden. Met het huidigi
tempo is de kwikvoorraad oj r-
onze aardbol rond 2020 uitge
put. Meer onderzoek naar ver
vangingsmiddelen is ook daar
om dringend gewenst.
RUITENHEER
DRACHTEN VNO-voorzit-
ter Van Veen vindt dat het
kabinet er verstandig aan doet
de volledige vergelijking van
het Centraal Planbureau te
publiceren van de gevolgen op
wat langere termijn van het
FNV-plan en die van het kabi
netsbeleid. Door een selectieve
weergave van uitgelekte gege
vens krijgt het publiek een
vertekend beeld, aldus Van
Veen gisteren op een bijeen
komst van VNO-leden in
Drachten.
De werkgeversvoorzitter ver
geleek de weg naar econo
misch herstel met een mara
thon. Het kabinetsbeleid is
erop gericht door een goede
verdeling van de krachten
over het traject de eindstreep
te halen. Het beleid van de
FNV is te vergelijken met de
instelling van een loper die
een snelle start maakt, een
tijdlang kop houdt, maar dan
terugzakt.
Uit de uitgelekte cijfers blijkt
volgens Van Veen zonneklaar
dat de stijging van de som van
het financieringstekort en de
collectieve lastendruk in het
FNV-plan het dubbele be
draagt van de uitkomsten van
het kabinetsbeleid. Het resul
taat zal zijn dat wij over enke
le jaren de collectieve sector
niet hebben teruggedrongen
maar nog verder hebben uit
gebreid, aldus Van Veen.
Het financieringstekort van de
overheid komt door het be
leidspakket van het kabinet in
1984, waarin ombuigingen totft]
zo'n 12 miljard centraal staan; y
volgend jaar 6,5 tot 7 miljara
gulden lager uit (1,8 procent I
van het nationaal inkomen), c
De rente op de kapitaalmarkt
zakt hierdoor en komt aan het
einde van de kabinetsperiode
één procent onder het huidige 5
niveau te liggen. In 1987 bete- |l
kent dit 1,8 miljard minder
rentelasten voor de overheid.
