m ïi Christelijke bond CFO gad verder dan ooit tevoren buitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhófbuitensteBinnènhofbuitensteBirnj Kabinet staat voor keuze tussen Duivel en Beëlzebub t' «fSIITHOFF PER Bcidoe Sornant SAMENLEVING WORDT INLEVEREN MOE Politiek Partij Parlement BINNENLAND/BUITENLAND ZATERDAG 22 OKTOBER 1983 PAS, inaüwiisia DRIE MILJOEN Afgelopen dinsdag vormde de vergaderzaal van de Tweede Kamer het decor voor een zeldzame gebeurtenis. Kamer voorzitter Dick Dolman gal f zijn hamer tijdelijk in handen - van vice-voorzitter Dien Cor nel issen, daalde van zijn hoog geplaatste zetel af en betrad het spreekgestoelte. „Het is meer dan dertig jaar geleden, dat een voorzitter der Kamer de stoel verliet om vanaf de katheder het woord tot de re- gering te richten. Er moet dus wel iets bijzonders aan de hand zijnzo begon Dolman, de blik gericht op minister Rietkerk van Binnenlandse - Zaken, die korzelig starend achter de regeringstafel zat. Er was ook iets bijzonders aan de hand. Sprekend namens de gehele Kamer verzette Dol man zich tegen de bezuiniging van drie miljoen gulden, die Rietkerk wilde aanbrengen op de begroting 1984 voor het ka- merbedrijf zelf. De Kamer stelt elk jaar haar eigen begro ting vast. Zij geeft daarin aan wat er nodig is voor het beta- len van peisoneelsleden, zoals bodes, griffiers, veiligheidsbe ambten en werksteis, voor fractiemedewerkers, voor de horeca-voorzieningen in het gebouw, voor meubilair, voor aanschaf en onderhoud van kopieerapparaten, voor papier- kosten, enzovoorts. (Let wel: het salaris van de 150 kamer leden wordt niet uit deze ka merbegroting betaald. De volks vertegen woordigers krij gen hun geld in principe uit dezelfde „pot" waar het rijk ook de ambtenaren uit be taalt). Als de Kamer haar begroting heeft vastgesteld, neemt de minister van Binnenlandse Za ken die normaal gesproken over en verstrekt dus het door de Kamer verlangde bedrag. Op Prinsjesdag bleek echter dat minister Rietkerk de Ka mer drie miljoen gulden min der wilde geven dan zij had gevraagd. De Kamer protes teerde daar terecht tegen, want het is van groot belang dat het parlement voldoende toegerust is om de regering te controleren, temeer nu de Ka mer met steeds meer werk wordt overladen. Bovendien springt de Kamer al zo zuinig mogelijk met z'n geld om. Zui niger kan het echt niet, luidt de algemene opvatting. ONGEZOUTEN In ongezouten bewoordingen stelde Dolman zich tegen het bezuinigingsplan van Rietkerk te weer. „De minister ontwikkelt geen betoog. Hij zoekt slechts te schrappen", luidde zijn oor deel. „Het zou, dunkt mij, bui ten proportie zijn wanneer ik nu omstandig zou uiteenzetten hoe zuinig en bescheiden wij zijnzuiniger dan de meeste parlementen van vergelijkbare landen. Maar als belangwek kend nieuwtje kan ik wel ver melden dat het tekort van het restaurantbedrijf dit jaar wel licht met een kwart, dat is met verscheidene tonnen, kan worden teruggebracht. Pres teert de minister dat ook op zijn departement?" Eén voor één liet Dolman de gevolgen van een eventuele bezuiniging de revue passeren. Er zouden enkele tientallen fractiemedewerkers moeten worden ontslagen, er zouden minder kamerstukken (wets ontwerpen, moties, handelin gen) gedrukt kunnen worden en het stafpersoneel van de Kamer zou niet mogen wor den uitgebreid. „Dat betekent onder meer", aldus Dolman, „dat de telefooncentrale op ge lijke sterkte moet blijven on danks een sterk toegenomen aantal gesprekken". En cy nisch liet hij erop volgen: De regering moet goed begrijpen: die honderdduizenden boze te lefoontjes zullen wel allemaal onterecht of overdreven zijn, maar zij moeten wél worden beantwoord. Een parlement is geen luxe. Het moet de kiezers gehoor geven, in de meest let terlijke zin". En passant stak Dolman ook de loftrompet over de telefonistes en telefo nisten die dagelijks in" de cen trale in de weer zijn en meni ge boze kiezer te woord staan. „Ik heb de hoogste lof voor de gelijkmoedigheid en de hoffe lijkheid die de medewerkers op die afdeling tentoonsprei den Zoals verwacht, moest minis ter Rietkerk bakzeil halen. De begroting van de Kamer mocht gespaard blijven, maar die bezuiniging van drie mil joen zou dan wel ergens an ders vandaan moeten komen. De bewindsman zegde toe, met de Kamer te willen discussië ren over alternatieven. CENTRALE Honderdduizenden boze tele foontjes", zei Dolman. Hij overdreef een beetje, maar zat zeker niet gehéél bezijden de waarheid. Inderdaad komen er jaarlijks honderdduizenden telefoongesprekken bij de Tweede Kamer binnen. Op hoogtijdagen soms meer dan 3500 per dag. Maar dat zijn na tuurlijk niet allemaal boze te lefoontjes. „Toch neemt het aantal kwaaie of bedroefde burgers dat de weg naar de Tweede Kamer weet te vinden wel voortdurend toe", zegt één der telefonistes, mevrouw Kroon, desgevraagd. Zij werkt al tien jaar in de centrale en heeft dus een ruime ervaring in het te woord staan en door verwijzen van mensen die met problemen, op- en aanmerkin gen en vragen op allerlei ge bied naar het parlement bel len. Veel mensen hebben er meestal geen idee van hoe het in de politiek werkt. Dat er een groot verschil is tussen de regering, die voorstellen doet, en de Tweede Kamer, die de voorstellen beoordeelt en de regering op haar daden con troleert. Dan willen ze een mi nister of een staatssecretaris spreken en dan denken ze: daarvoor bellen we de Tweede Kamer maar. Als ik dan zeg dat ze daarvoor bij het betref fende ministerie moeten, dan reageren ze in de trant van: O, ik dacht dat het daar aan het Binnenhof allemaal één pot nat was". In de telefooncentrale van de Tweede Kamer is de politieke actualiteit altijd onmiddellijk voelbaar. Mevrouw Kroon, voor de meeste „bewoners" van het Binnenhof beter be kend als Beppie, kan daar vele verhalen over vertellen. We merken nu bijvoorbeeld heel erg dat er veel sociale onrust heerst over de bezuinigingen. Allerlei mensen bellen op met de mededeling dat ze het niet meer zien zitten, dat ze na lang aarzelen het telefoonboek hebben gepakt en het van de Kamer hebben opge zocht en dat ze nu eindelijk wel eens een kamerlid willen spreken. En als wè dan vra gen, welk kamerlid, zeggen ze vaak: „Het geeft niet, wie". Ja, dat kan natuurlijk niet, dus dan zeggen ive: „Tot welke partij voelt u zich het meest aangesproken, want u weet dat er hier verschillende frac ties zijn". Uiteindelijk komen we dan wel ergens uit. Je moet de mensen vaak gewoon een lesje staatsinrichting geven. En als ze dan bijvoorbeeld zeggen dat ze nooit naar de stembus gaan, dan wekken we ze op om dat voortaan wel te doen. Je moet toch gebruik maken van je democratische recht om te kiezen?" „Pure scheldpartijen komen ook geregeld voor. We krijgen soms de vreselijkste verwen singen naar ons hoofd. Dat vereist natuurlijk wel het no dige aan geduld en tact. Voor al als er een rechtstreekse tele visie-uitzending van een ka merdebat is, krijgen we veel telefoontjes van mensen die dingen zeggen als: „Haal die vent eens uit beeld, daar wor den we doodziek van". We hebben met Van Agt 6__.. gehad, dat het boordje overhemd niet goed 'ëin wijl hij almaar in bei °I Dat irriteerde kennel zettend veel mensen, gende telefoontjes. To J10 ben we een bode na "e toegestuurd die hem in ren de, dat-ie z'n boordje 11 moest trekken". n*e „Nog een voorbeeld. Ti aïS' Dam het bij de algem ac schouwingen over dat^inc berenhad, kwamenort volgende dag telefoon ver verzoeken om Van Dar een paar maanden te of helemaal uit de K^ verwijderen. En toen j de afgelopen week SER-gebouw door oml werd lastig gevallen, bL ook gelijk mensen op.T een mevrouw bij, die J CDA is mijn club niei dit vind ik toch te vei „Ondanks alle toes tamj we geregeld meemaken dit een heerlijke baan 1 hoor. Ik vind het lel mensen allerlei dingen JJ, leggen en ze wegwijs Lr0 ken. Je voelt jezelf afT- ook een beetje poli tic usms DICK VAN RIETSC1f" i )k Tji „Rietkerk moet op de knieën Sinds een paar weken wordt de argeloze burger met een lastig verschijnsel geconfron teerd: „stipt" werkende ambte- naren en trendvolgers. Boos als ze zijn over de voorgeno men korting van 3,5 procent op hun salaris voeren zij actie tegen hun baas, minister Koos Rietkerk van Binnenlandse Zaken. Boos op Koos dus. Hoewel gericht tegen hem lijkt Koos Rietkerk tot die catego rie Nederlanders te behoren ■die nog het minst persoonlijk onder de acties te lijden heeft. Het zijn tot nog toe vooral de ïgebruikers van het openbaar vervoer en de bezoekers van de postkantoren, die het onge mak van stipt werken aan den lijve ondervinden. Lang zal dat echter niet meer duren. De acties worden harder en grim miger en zullen misschien ook Rietkerk zelf nog wel treffen. Want het zijn niet alleen de la gere ambtenaren die actie voe ren. Ook hun bijna hoogste ba zen doen mee. Voor het eerst in de geschiedenis voeren ook zij actie „om de samenleving zo grondig te ontwrichten en zoveel economische schade toe te brengen dat Rietkerk wel op de knieën moet", zegt hun voorman Gerard van Dalen. Actie dus. Van laag tot hoog. „We gaan nu verder dan ooit tevoren", bevestigt Ton de Jong van de christelijke amb tenarenbond. Er is genoeg ge kort en de ambtenaren wor den als melkkoe, sluitpost van de begroting gebruikt. Van eerlijke behandeling is geen sprake meer, vinden de over heidsdienaren. Geringschat tende opmerkingen als zou het het met die kortingen wel m ee vallen CDA -leider De Ton de Jong. Vries) lijken alleen maar olie op het vuur. Jaap van der Scheur (AbvaKabo) gnuift ie dere morgen als er een nieuwe actie is ingezet. We moeten wel, vindt hij. „Als we nu geen weerstand bieden hebben we de komende jaren nog veel meer te verwachten", is zijn angst. Onze sociaal-economische re dacteuren Jo Smits en Arjen Broekhuizen spraken met drie vakbondsleiders. Vandaag het gesprek met CFO-voorzitter De Jong. (Van onze sociaal- economische redactie) SCHEVENINGEN Het zijn niet alleen de leden van de FN V-ambtenarenbond Abva Kabo, die dezer dagen ten strijde trekken tegen de kabi netsplannen. Ook de christelij ke bond van overheidsperso neel en trendvolgers, de CFO, gaat er tegenaan. Zijn leden accepteren de voorgestelde sa lariskorting van 3,5 procent niet en dat willen ze op een duidelijke manier kenbaar maken. Voorzitter Ton de Jong: „We gaan nu verder dan ooit tevoren. Heel, heel lang heeft voor ons gegolden, dat je als christenen niet tegen de overheid in verzet zou mogen komen. En we hebben leden, die dat nog vinden, heel prin cipieel en oprecht. Maar de meerderheid denkt en handelt anders". „Omdat we de bui zagen han gen hebben wij de leden dit jaar de vraag voorgelegd welk standpunt zou moeten worden ingenomen ten aanzien van acties bij de overheid. De uit spraak was: ook de CFO moet acties niet uitsluiten. Maar de grens moet liggen bij model- en stiptheidsacties. Onder onze 90.000 leden zijn er wel, die verder willen gaan, maar we steunen hen niet officieel". Geen stakingskas „Dat zou trouwens ook niet kunnen in de praktijk, want vanwege onze aanvankelijke opstelling hebben wij geen sta kingskas. We hebben slechts een beperkt beschermings fonds. Daaruit betalen wij de léden, die aan staking domweg niet kunnen ontkomen omdat rondom hen door leden van andere bonden het werk wèl wordt neergelegd. Want wij hebben altijd tegen de leden gezegd: vermijdt onrust en conflicten op de werkplek, je moet na acties tóch weer met die anderen samenwerken". Alleen stiptheidsacties dus. „Inderdaad, en die coördine ren we met de andere centra les van bonden van overheids personeel. En als de ACOP straks verder wil gaan, staken dus, dan kunnen wij daarop best insteken. Als de leden- groepen dat althans willen, want we commanderen niet, we peilen slechts de actiebe reidheid. En voordat we met qen actie instemmen waar schuwen we: Je moet wel een lange adem hebben, nu al en misschien later ook nog eens, want er zit nog meer onheil in de kast van het kabinet. Maar het blijkt telkens weer, dat ook onder onze leden de oude loyaliteit ten opzichte van de werkgever, de overheid dus, haar grenzen kent. En stipt heidsacties kunnen ook hard aankomen". Het publiek zal er, dan ook niet altijd mee ingenomen zijn. „Neen, dat begrijp ik best. Maar we zijn bezig met een harde zaak, niet met bruilof ten en partijen. Het Europees Sociaal Handvest geeft alle werknemers, ook die bij de overheid, het recht van sta king als laatste wapen. Als wij acties voeren zal het publiek dat meer voelen we zijn nu eenmaal dienstverleners dan als er gestaakt wordt bij een fabriek. Het zij zo, wij hebben ook het recht voor onze belangen op te komen". Is er dan geen sprankje hoop op een compromis? De Jong haalt de schouders op, „Ik heb na het gesprek met het kabi net niets vernomen dat per spectief biedt, ook al heeft de Kamer via een motie van de GPV'er Schutte opdracht ge geven tot een open en reëel overleg. Men vraagt ons dan wel eens: waarom ga je dan toch telkens weer naar het overleg met minister Rietkerk toe als het telkens weer op een teleurstelling uitloopt? Nou, dat ligt aan de structuur van het overleg met de overheid. De minister kan nog altijd eenzijdig de arbeidsvoorwaar den opleggen. En dat zal hij zeker doen als de bonden niet bij het overleg verschijnen, dan valt telkens weer zo maar de hamer. Uit een oogpunt van belangenbehartiging moe ten we dan ook wel gaan". „Het is echter duidelijk, dat de overlegstructuur anders moet worden. Daarop dringen we al verschrikkelijk lang aan, maar het komt er niet van, de mi nister blijft erop studeren, hij is zelfs niet bereid nu al naar de geest te handelen van wat officieel moet worden en waarover we het allemaal ei genlijk eens zijn, namelijk: een gelijkwaardige positie van de partijen in het overleg. De zo genaamde pakketvergelijking dreigt ook de mist in te gaan. Het gaat dan om de vraag of het overheidspersoneel een voorsprong heeft op de parti culiere werknemers. Daar zijn nu externe bureaus voor inge schakeld. Het gaat allemaal vreselijk lang duren, ik denk totdat alle kortingen zijn door gevoerd". 'begrijpe Hoe is bij Ton de Jong het ver haal van CDA-fractieleider De Vries („Die korting van bruto 3,5 pet scheelt netto maar vijf tien gulden per maand") aan gekomen? De Jong: „Mijn omgeving zegt vaak, dat ik de kalmte zelf ben. Maar toen ik dat van De Vries hoorde, ben ik zo ver rekte kwaad geworden! De verhoudingen tussen het CDA en de christelijke vakbewe ging zijn toch al moeilijk ge worden. Dan is het onbegrijpe lijk, dat die partij met zo'n 'ie g< ege suggestief verhaal koibt zijn we wel verplicht qjor te slaan, ook al schaad verhouding nog verddrn; we gaan niet in actie vkgj, tien gulden! Het gaat o^a lijkheid van behajfaa, waardoor men er in ^ncj' drijfsleven qua n^g c flink op vooruit gaat gas en huur te kunnqn len, terwijl de ambtenaau achteruit gaat. Dat t' ga; Vries er bij moeten veijjy.(j De Jong maakt verder^ lijk, dat het bij de act[ada alleen om de ambtenarW \i „Ook de uitkeringen ha de kabinetsplannen on| ec 1 januari en ook op| t\ Daaruit blijkt, dat de ij nje gen helemaal niet ge|nn worden aan de ambteij be larissen, zoals wordt bij v Ook die koppeling is jVa: ten". Te Juist ook vanwege dehde op de sociale uitkering£Cr, het hele CNV unanierrm zijn ambtenarenbond, i w gen passief, anderen ttie bereidheid om mee tyer Die bereidheid tot actie volledig bij de CF(j Telkens weer melden )ta het hoofdkantoor aan dkte veningse Boulevard ook actiegroepen aan. De tekaa te komt lijnen tekort, j moet een lange adem 1 nu al! JOI DEN HAAG Met een zekere gretigheid heeft (semi-) ambtelijk Neder land zich deze week aan het stipt-werken gezet. Zeer verontwaardigd over de voornemens van de re gering wederom op hun loon te korten, liepen de ambtenaren zelfs zo hard van stapel om acties te voeren dat hun „bonds- bonzen" hen nauwelijks konden bijbenen. Sommi ge ambtenaren werkten al „stipt" of hadden het bijl tje er voor korte tijd hele maal bij neergegooid, nog vóór hun vakbondsleiders er ook maar over konden piekeren hun een actiepa rool te geven. Als deze grote actiebereidheid één ding duidelijk maakt is het wel dat de ambtenaren en 1 'trendvolgers flink gefrus treerd zijn geraakt over al het inleveren van de laatste jaren. Ze zijn het kennelijk moe te moeten betalen voor herstel van economie en werkgele genheid, zonder dat dit duide lijk vruchten afwerpt. Elk in komensoffer heeft immers de schijn tegen van de dagelijkse praktijk, waarin de eerste te kenen van economisch herstel nog in het niet vallen bij de steeds maar stijgende werk loosheid. Zij die zich tegen verder inleveren verzetten, kregen deze week bovendien steun uit Brussel. De Europese Commissie waarschuwt nu zelfs al voor de gevolgen van het verder inzakken van de koopkracht. En het moet gezegd: hoewel het echt niet meevalt de eco nomische boodschap van be zuinigen en inleveren aan vaardbaar aan de burger te verkopen, kan het kabinet niet al te veel psychologisch inzicht worden toegedicht. Het onmiddellijk „compenseren" van een premieverlaging door een belastingverhoging, zodat de burger daar geen cent wij zer van wordt, is een fraai voorbeeld van deze slechte verkooptactiek, hoe begrijpe lijk en onvermijdelijk die maatregel ook mag zijn. Nee, dan de PvdA. Drs. Den Uyl lijkt over heel wat betere reclamemensen te beschikken dan Zijn rivalen in het kabinet. Onder het motto „het is echt te mooi om waar te zijn" presen teerde de oppositieleider met een stralend gezicht zijn alter natief. Bijzonder fraai verpakt. Weg kortingen van 3,5 pro cent. Er komt er wel een kor ting van twee procent voor in de plaats, maar die wordt dan weer goed gemaakt door het schrappen van de belasting verhogingen en andere lasten verzwaringen die het kabinet nog in petto heeft. Dus is de burger per saldo een stuk be ter af, was het verhaal van Den Uyl. Door uiterst simpel lijkende berekeningen tuigde de PvdA-voorman het verhaal nog wat op, zodat het resultaat alleszins de moeite waard was om het plan in grote dagbla dadvertenties tussen die van 's lands grootste kruidenier aan de burger te presenteren. Zoiets zien we Lubbers nog niet doen. Toch is een aspect in het PvdA-alternatief misschien RUITENHEER wel mede dankzij die goede presentatie erg onderbelicht gebleven. En dat is bepaald geen ondergeschikt punt. De kurk waar het hele plan van Den Uyl en de zijnen namelijk op drijft is een versnelde ver korting van de arbeidstijd. Maar omdat de werknemers in het bedrijfsleven (en met hen ook de uitkeringstrekkers en ambtenaren) daar navenant voor moeten inleveren (waar ze nu juist zo tegen zijn) en omdat hiervoor al afgesloten cao's moeten worden openge broken (waar werkgevers en werknemers tegen zijn), is dat PvdA-plan alleen al daarom een volstrekt onhaalbare Blijven er nog twee dingen over: het FNV-alternatief en de CNV-suggestie. Maar daar staat in feite ook al een dikke streep doorheen. Het is de po litiek die daar niet aan wil. Aan het FNV-plan niet, omdat het uitgaat van het al jaren be proefde recept van extra sti muleren. Sinds 1973 heeft een dergelijk „expansief beleid" niet alleen het overheidstekort acht maal zo groot gemaakt, maar ook de werkloosheid verachtvoudigd. Reden waar om het kabinet het FNV-plan nou niet meteen een uitverko ren middel vindt om de crisis te bestrijden en zelfs de PvdA er moeilijk over doet. Premies Wat het CNV betreft ligt er niet meer dan een suggestie. Zwaar punt voor deze vakcen trale is vooral de verdeling van de offers over de verschil lende inkomenscategorieën. CNV-voorzitter Harm van der Meulen valt erover dat mini mumloon en modaal relatief een zwaarder offer brengen dan de topinkomens. Het CNV beschikt zelf over een middel om daar wat aan te doen, na melijk het beperken van de vakantietoeslag, maar het vak verbond weigert dat al een paar jaar te doen. In plaats daarvan wijst men beschuldi gend naar de overheid. Die moet de verlaging van pre mies, die in haar plannen staan, maar ongedaan maken. Omdatmeer premie betaald wordt naar mate men meer verdient, leveren de hogere inkomens daardoor meer in dan de lagere. Langs die weg zou dan een beter verdeling van de offers worden bereikt en de overheid heeft boven dien extra geld om haar soci aal beleid rechtvaardiger te maken. Zo zou er minder op de uitkeringen hoeven te wor den gekort. Hoewel er af en toe een minis ter is die zich wel eens sympa thiek tegenover dit idee uit laat, staat het op zeer gespan nen voet met de belofte van dit kabinet dat de belasting en premiedruk niet (meer) zullen stijgen. Het telkenjare verzwaren van lasten heeft de economische neergang immers versneld. En omdat het kabi net al een belastingplan heeft ingediend dat voorziet in een lastenverhoging van ruim twee miljard, heeft het een premieverlaging aan de ande re kant juist hard nodig om dit verhaal aanvaardbaar te ma ken. Extra lasten, waar het CNV in feite op aanstuurt, zijn binnen dit kabinet volstrekt onhaalbaar. Er is dus in feite geen uitvoer baar alternatief beschikbaar voor de plannen van het kabi net. Lubbers en de zijnen heb ben de opdracht de economie te redden. Zij zien zich daarbij geplaatst voor de weinig benij denswaardige keuze tussen de Duivel en Beëlzebub. Iedereen onderschrijft hun doelstelling van harte, maar vrijwel nie mand werkt mee of heeft een aanvaardbaar middel voor handen. Dat nu leidt tot een toestand van onvrede en ac ties, die, zoals iedereen dage lijks kan waarnemen en op- dervinden, steeds grimmiger worden. Wat nu gebeurt is overigens nog maar een begin. Als het overleg met ambtenarenbaas Rietkerk op 2 november echt finaal mislukt,-zullen die ac ties in hevigheid toenemen. De vakbonden laten er geen en kele twijfel over bestaan, dat het de ambtenaren van laag tot hoog erom begonnen is „de samenleving zoveel mogelijk te ontwrichten en een zo groot mogelijke economische schade toe te brengen". Niet om het publiek te pesten of het land nog verder in de ellende te storten, maar om minister Rietkerk „op de knieën te krijgen". Bloed Bonden en baas dreigen straks onvermijdelijk met bebloede koppen tegenover elkaar te komen staan. Nu de ambtena renbonden het middel van de „stiptheidsactie" hanteren en bovendien de topambtenaren zich tot dat actiemiddel heb ben bekeerd, zitten de werk nemers op rozen. Op kosten van de baas (lees: de samenle ving) kan eindeloos actie wor den gevoerd zonder dat de sta kingskassen echt open moeten, terwijl de maatschappij in kor te tijd totaal ontwricht kan worden. Als het er straks echt om gaat wie de langste adem heeft, zullen dat dus de bon den blijken te zijn. Dit nu zal minister Rietkerk zich ook realiseren. Slim en verstandig als hij is zal hij op de ochtend van 2 november niet met lege handen naar de onderhandelingstafel in zijn ministerie aan de Haagse Schedeldoekshaven kunnen komen. Vervolgens is het dan weer de beurt aan de bonden om hun verantwoordeljkheids- zin te tonen en dan kan het misschien toch allemaal nog meevallen met die voorpelde „hete herfst". ARJEN BROEKHUIZEN Met uw krant naar BERLIJN Maandag 7 november en 21 november a s. vertrekken we (om 7 uur uil Haag en 7.30 uur uit Rotterdam) per luxe touringcar van Maaskant vooitg 4-daagse reis naar West- en Oost-Berlijn. Voor wie deze stad nog niet bezocht een bijzondere belevenis. Het programma biedt dinsdagmorgen gelegenheid tot winkelen, terwijl L— middag onder leiding van een Nederlandse gids een bezoek wordt gebi aan diverse markante punten als Potsdamerplatz, Monument Plötzenset Kurfürstendamm etc. Woensdag gaan we vla „Checkpoint Charlie" door de muur naar Oost en bezoeken o.a. de Brandenburger Tor. Alexanderplatz en het Treptot vvest-Berlijn overnacht, waarna donderdag Deze interessante en leerzame reis kost 295.- per persoon op basC een 2-persoonskamer met douche en toilet en halt pension (=3x diner, f en ontbijt). Toeslag eenpersoonskamer 45,-. Combinatie relsverzel! 8,- p.p. 5,-. Een geldig paspoort is vereist. n het Spui) en Coolsingel 67, Rotterdam (t/o stadhi tea fmi POSTBUS 16050 2500 AA 'a-GRAVENHAGE TEL 070-19.08.82 (MAANDAG T/M VRIJDAG TUSSEN 9 EN 13 UUR.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 8