Aridor treedt af
-rak speelt opnieuw hoog spel in Golfoorlog
SCHOKT ISRAËLIËRS
■kiidkoreaans
ilgering afgetreden
If TPUTTINGSSLAG BEDREIGT REGIME
'SIJTHOFF PERS
JITENLAND
Ceidoc Courant
VRIJDAG 14 OKTOBER 1983PAGINA 11
^^pEL De Zuidkoreaanse regering is
jochtend afgetreden om president
Doo Hwan de gelegenheid te geven
regering te wijzigen na de recente
v*aanslag in Birma, die aan vijf kabi-
*uf| 'fleden het leven kostte. Het besluit
ri genomen na kabinetsberaad van een
laijuur. Het commando van de VN heeft
jddels verklaard de beschuldiging van
152£d-Korea te onderzoeken, dat Zuidko-
- inse troepen op een Noordkoreaanse
ïspost hebben geschoten. Zuid-Korea
46,ft de beschuldiging tegen gesproken.
32 M Zuidkoreaanse parlement heeft van-
309,|end een resolutie aanvaard, waarin
-'rd-Korea verantwoordelijk wordt ge-
23M voor de bomaanslag in Rangoon.
Euro-parlementariërs
verontwaardigd over
afschaffing kerstboter
STRAATSBURG De leden van het Euro
pees Parlement hebben zich gisteren in
Straatsburg opgewonden over de beslissing
van de Europese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, dit jaar geen kerstboter op
de markt te brengen.
Het Parlement had in september aanbevolen,
hiervoor 250.000 ton boter ter beschikking te
stellen waarvan men in december bij aan
koop van twee pakjes een derde pakje gratis
zou kunnen krijgen. De Commissie vindt dit
te kostbaar. De Westduitse christen-demo
craat Aigner rekende de Commissie voor, dat
op het ogenblik 800.000 ton boter ligt opgesla
gen in koelhuizen in de 10 lidstaten van de
EG.
Brit drinkt zich
dood aan water
LONDEN De Brit Mur-
ray Fensome heeft zichzelf
doodgedronken aan water.
Dit is in Londen vastgesteld
door de pathaloog dr. David
Lawrence. Volgens Lawren
ce was de 45-jarige Fensome
ervan overtuigd dat hij ver
giftigd werd. Om zijn inge
wanden schoon te maken
dronk hij daarom wel 20 li
ter water per dag en stierf
aan water op de hersenen en
watervergiftiging. Het drin
ken van meer dan elf liter
water per dag kan ernstige
gevolgen hebben voor hart
en hersenen.
Reagan streeft naar
tweede ambtstermijn
WASHINGTON President Reagan is gisteren
akkoord gegaan met de vorming van een comité
voor zijn herverkiezing als president. Hoewel
Reagan zich nog niet officieel kandidaat heeft ge
steld, wordt de vorming van het herverzienings-
comité gezien als een bewijs dat hij opnieuw presi
dent wil worden.
Senator Laxalt zal voorzitter zijn van het campag
necomité voor de herverkiezing van Reagan. Bush
zal, als Reagan wordt herkozen, opnieuw vice-pre
sident worden. Laxalt weersprak geruchten als
zou een tweede presidentscampagne teveel zijn
voor Reagans vrouw Nancy. Reagan heeft gisteren
bekendgemaakt, dat hij zijn nationale veiligheids
adviseur William Clark zal voorgedragen als nieu
we minister van binnenlandse zaken. Clark moet
de zondag afgetreden James Watt opvolgen.
Luns kondigt
vertrek aan
BRUSSEL Secretaris-generaal Jo
sef Luns zal in december officieel zijn
ontslag aankondigen. Dit heeft Luns
gisteren in een gesprek met Neder
landse journalisten bevestigd. Lord
Carrington, de vroegere Britse minis
ter van buitenlandse zaken, is de
voornaamste kandidaat voor de op
volging. Alleen Spanje en België heb
ben nog bedenkingen tegen zijn kan
didatuur. Spanje heeft moeite met een
Britse kandidaat wegens het nog altijd
niet opgeloste geschil over Gibraltar,
dat onder Brits gezag staat. België zou
graag willen dat Leo Tindemans de
opvolger van Luns wordt.
„Regering-Thatcher
beschermde Parkinson1
(Vervolg van voorpagina)
LONDEN De aankondiging van Parkin
sons ontslag kwam kort nadat het dagblad
The Times vanochtend op de voorpagina een
vraaggesprek publiceerde met zijn maitresse
Sarah Keays.
De 36-jarige Keays, die in januari de baby
van de Britse minister verwacht, verklaarde
in The Times dat de houding van publieke
opinie en pers in Groot-Brittannie was beïn
vloed door onvoldoende informatie, specula
tie en de wens van de regering om Parkin
sons positie te beschermen. De minister was
een beschermeling van premier Thatcher en
was in politieke kringen getipt als een toe
komstige minister-president.
Slow
2oo$UZALEM In Israël
iteren minister van fi-
:iën, Aridor, uit de
133 2 geen week oude rege-
114 [-Shamir getreden,
leiding voor zijn be
was het uitlekken in
irs van zijn plan om
4öJ{f Amerikaanse dollar
looisfl de Israëlische econo-
iis.oJ te verbinden. Dit plan
22°;$de tot een grote ruzie
42.oqien de regering. Te-
loüloSstanders zeiden dat het
zei'.wi'Aridor Israël afhan-
32i2djk zou maken van de
325:Senigde Staten. Het ka-
besloot na een
53!o»dvergadering dat het
i23ioci van de baan is.
<r motiveerde zijn besluit
76^ftreden met de woorden,
Ie grote kritiek op zijn
hem duidelijk had ge
it dat hij niet langer de
itwoordelijkheid als mi-
van financiën kon dra-
De Israëlische radio
236,'($de gisteravond dat pre-
Shamir voorlopig de taak
33 01 Aridor zal overnemen.
28!4«nir is ook al minister van
awfenlandse zaken.
176,oi plan-Aridor werd gisteren
625.0|iuld door de krant Yedioth
en bracht grote op-
-"^dding teweeg in het land.
lOfüisfle ministers zouden zie-
io!2fl zijn geweest omdat Ari-
®|-3alles buiten zijn collega's
Minister Aridor
om had bedacht en zij het
nieuws uit de krant hadden
moeten vernemen.
Het plan, waaraan Aridor zes
maanden had gewerkt, was
volgens hem nodig ter gezond
making van de Israëlische eco
nomie. Deze heeft een inflatie
van ruim 130 procent per jaar
en vertoont een groeiend te
kort op de betalingsbalans.
Aridor wilde de dollar als een
wettig betaalmiddel naast de
shekel, de Israëlische munt,
invoeren. Dit zou binnen een
termijn van drie tot zes maan
den moeten gebeuren. In een
eerste fase zouden de begro
ting, lonen en salarissen en
economische transacties in
dollars worden berekend. Te
gelijkertijd zou de shekel op
nieuw moeten worden gedeva
lueerd. Afgelopen dinsdag
daalde de Israëlische munt al
23 procent in waarde.
De Amerikaanse regering rea
geerde terughoudend op het
plan-Aridor. De woordvoerder
van het ministerie van buiten
landse zaken, Hughes, weiger
de commentaar. Een woord
voerder van het ministerie
van financiën zei dat de VS
nog niet volledig op de hoogte
waren van de plannen. Tijdens
de jaarvergadering van het In
ternationaal Monetair Fonds
(IMF) en de Wereldbank, die
eind september in Washington
plaatsvond, hebben Israëlische
en Amerikaanse functionaris
sen echter wel degelijk overleg
gevoerd over het plan-Aridor.
13-ftj HAAG De grote
95aopimzinnigheid, waar-
96!9oi de levering van
gJ;°o!ise Super-Etendard
96j°echtsvliegtuigen aan
9M01 is omgeven, is een
gfjojijs dat in Parijs en
IJ'jjjjdad maar al te goed de
93;eoaren worden beseft
Sjo een opleving in de
94io06 tegen Iran. De
»2>opse ayatollahs hebben
wlöo afgelopen weken bij
ii'lo^aling gewaarschuwd,
nao'het gebruik door Irak
SS de Super-Etendard
H'iJgtuigen, die zijn uitge-
92>o met de zeer doeltref-
S9e Exocet-raketten,
|3|gleiding vormt tot de
91 loting van de Straat van
g^gjjmoez. Afsluiting van
IJ-Jjl zee-engte betekent
96ioo de westerse econo-
93.ijp verstoken worden
jj-g-vrijwel alle Arabische
97150, hetgeen een dramati-
wending zal geven
mmm de al drie laar lang
leid 1
voortslepende oorlog tus
sen Irak en Iran.
De Iraakse president Saddam
Hoessein, die in september
1980 door middel van een
„blitz-krieg" een gemakkelijke
overwinning op Iran dacht te
behalen, verkeert in ernstige
problemen. Anderhalf jaar ge
leden maakte het Iraanse leger
al een einde aan zijn droom
van een machtig Irak, dat als
regionale supermacht controle
zou kunnen uitoefenen over
het gebied rond de Perzische
Golf. Na de verdrijving van de
Iraki's uit de Iraanse stad
Khoramsjahr, in mei 1982, wa
ren de rollen in de oorlog om
gekeerd en nam Iran het initi
atief. De sindsdien door Iran
gelanceerde offensieven heb
ben echter ook weer weinig
resultaat opgeleverd, waardoor
er aan het front een patstelling
is ontstaan.
Uitputtingsslag
Juist een uitputtingsslag is zo
gevaarlijk voor het Iraakse re
gime, omdat het economisch
veel zwakker staat dan zijn
grote islamitische buurman.
Ondanks de oorlog, die al aan
zo'n 150.000 Iraniërs het leven
heeft gekost, is er sprake van
een economische opleving in
dat land. De groei wordt ge
dragen door de inkomsten uit
de olie-export, die ondanks de
vernietiging door Irak van de
grote olieraffinaderij in Aba-
dan de afgelopen twee jaar
sterk is toegenomen. De Iraan
se minister van oliezaken, Ab
bas Honardoest, liet onlangs
weten dat de olieproduktie
momenteel twee miljoen vaten
per dag bedraagt. Dit zou de
hoogste produktie zijn sinds de
verdrijving van het sjah-regi
me in 1979. Voor dit jaar wor
den de Iraanse olie-inkomsten
op ruim 22 miljard dollar ge
schat. Met dit geld wordt niet
alleen de oorlog gefinancierd,
maar is er ook nog financiële
ruimte om de economie op te
krikken. De Iraanse leiders
besteden hierbij met name
aandacht aan de handelssector,
die tot nieuwe bloei is geko
men.
Hoewel ayatollah Khomeini
vasthoudt aan een onafhanke
lijke politieke koers zonder te
Een Super-Etendard met op de voorgrond Exocet-raketten.
JSKE EN WISKE DE HIPPE HEKSEN
willen kiezen voor Moskou of
Washington, is het afgelopen
jaar in de Islamitische Repu
bliek een zekere liberalisering
van de economie doorgevoerd.
Behalve dat dit heeft geleid tot
de terugkeer van vele Iraanse
technici en ondernemers, die
na de val van de sjah naar het
buitenland waren uitgeweken,
tonen ook in toenemende mate
westerse zakenlieden belang
stelling en lopen de deuren in
Teheran plat lopen om afzet
markten te vinden voor hun
produkten.
De economische ontwikkeling
van Irak staat in schrille te
genstelling tot die van Iran.
Bedroegen de financiële reser
ves voor de oorlog nog zo'n 32
miljard dollar, nu kijkt presi
dent Hoessein in een vrijwel
lege schatkist. Omdat Irak als
gevolg van de oorlog over
slechts één olie-pijpleiding be
schikt (de pijpleiding Kirkoek-
Dortyol in Turkije) en hier
door niet meer dan 700.000 va
ten per dag kan uitvoeren,
heeft president Hoessein niet
de beschikking over de nood
zakelijke financiële middelen
om de uitputtingsslag tegen
Iran nog lang vol te houden.
Hij wil daarom niets liever
dan een einde aan die oorlog.
Irak wordt in dit streven door
diverse landen gesteund, die
hetzij uit veiligheidsoverwe
gingen (de Arabische Golfsta
ten), hetzij uit financiële over
wegingen (de buitenlandse
schuldeisers) belang hebben bij
een spoedige vredesregeling in
het Golf-gebied.
Zware druk
De 46-jarige Hoessein staat on
der zware druk van zijn con
servatieve Arabische bondge
noten, die er steeds minder
voor voelen om op te treden
als financiers van de oorlog.
De recessie in de wereldecono
mie heeft de vraag naar olie
verminderd, waardoor de olie
inkomsten flink zijn gedaald
en ook rijke de Arabische olie
landen hun begrotingen heb
ben moeten bijstellen. De on
geveer één miljard dollar, die
de oorlog maandelijks opeist
en met name door Saoedi-Ara-
bië wordt „geschonken",
vormt zo langzamerhand een
te grote belasting. Toch ligt
een stopzetting van de hulp
niet zo voor de hand, omdat de
dreiging van een revolutie a la
Khomeini in de Arabische
Golfstaten levensgroot blijft.
Hierdoor neemt de oorlog
steeds meer het karakter van
een Iraans-Arabische strijd
Het Iraakse leger is geheel op
gebouwd door de Sovjet-Unie,
waardoor het land in Russi
sche invloedssfeer is gekomen.
President Hoessein zou graag
minder afhankelijk zijn van
Moskou en zoekt sinds het be
gin van de oorlog naar openin
gen naar westerse landen. Bij
zondere aandacht heeft
Frankrijk, dat nu fungeert als
één van de belangrijkste wa
penleveranciers van Irak.
Sinds het begin van de oorlog
heeft Frankrijk voor zo'n zes
miljard dollar militaire hulp
verleend.
Irak, dat zich heeft verplicht
deze hulp in olie terug te beta
len, staat op het ogenblik voor
enkele miljarden dollar in het
krijt bij Frankrijk. Zolang de
Iraakse olie-produktie ver on
der het vooroorlogse peil van
3,2 miljoen vaten per dag
blijft, is ook Parijs gebrand op
een snelle beëindiging van de
strijd. De vaste wil van de re-
gering-Mitterrand om het en
kele maanden geleden over
eengekomen wapencontract
(levering van vijf Super-Eten-
dardvliegtuigen en ongeveer
honderd Exocet-raketten) met
het regime-Hoessein na te ko
men, onderstreept de grote be
langen die zij in Irak heeft.
Ondanks de zeer zwakke posi
tie van Irak is president Hoes
sein daarom met die Franse
wapens in staat opnieuw initi
atief te nemen. Een westerse
diplomaat zei onlangs, dat „de
strategie van Irak is gericht op
de vernietiging van de Iraanse
oliehavens. Hiermee wil presi
dent Hoessein een Iraanse
blokkade van de Perzische
Golf uitlokken. Irak rekent er
dan vervolgens op dat de
Amerikanen zullen reageren
met het sturen van een vloot-
eenheid om de belangrijke
olieroute te openen en Iran te
dwingen tot het sluiten van
vrede. Het is een zeer gevaar
lijk spel dat de Irakezen spe
len. Zij kunnen de economie
van een zestal Golfstaten ten
gronde richten en een ernstig
olietekort in de wereld veroor
zaken". Of het zover komt, zal
de komende weken duidelijk
worden. Aangenomen mag
worden dat president Hoessein
geleerd heeft van zijn mislukte
aanval op Iran in september
1980 en zich wel twee keer zal
bedenken alvorens hij zich op
nieuw in militaire avonturen
stort. Wel is het een feit dat de
Iraakse president Hoessein als
een kat in het nauw zit die ge
vaarlijke sprongen kan ma
ken.
RICK KERSJES.
gratis elke woensdag de
bijlage bil uw krant met
informatie over films,muziek
theater, recreatie,exposities
en een complete agenda
Vasthoudend
Een demonstrant blijft, ter
wijl hij wordt weggedragen
door de Westduitse politie,
doorspelen op zijn instru
ment. De demonstranten
blokkeerden in Norden
ham en Bremerhaven ge
deelten van de haven en
de toegang tot een Ameri
kaanse kazerne. De ha
vens van Bremerhaven en
Nordenham gelden als de
belangrijkste overslag
plaatsen van Amerikaans
militair materieel in Euro
pa. Aan de blokkades, die
nog tot morgen duren,
wordt deelgenomen door
ruim 3000 demonstranten.
Toen gisteravond vracht
wagens de Amerikaanse
kazerne in Bremerhaven
probeerden te bereiken,
zette de politie waterka
nonnen in om de weg vrij
te maken.
Vele zwarte
gevangenen
in Ciskei
STRAATSBURG In Ciskei
zitten ongeveer 1.500 zwarte
vakbondsleden, studenten en
journalisten onder erbarmelij
ke omstandigheden gevangen.
Dit zei mevrouw Phillips,
voorzitter van de vereniging
van blanke Zuidafrikaanse
studenten en vertegenwoordi
ger van de Vakbond voor
Zwarte Arbeiders in Zuid-A-
frika (SAAWU), woensdag in
het Europees Parlement. Me
vrouw Phillips vertelde dat
mensen die worden gearres
teerd verscheidene weken
worden „opgeborgen" in een
voetbalstadion, dat door de
slechte levensomstandigheden
en het martelen het „doden
kamp" wordt genoemd.
Florennes bereidt
militairen VS
voor
BRUSSEL De eerste voor
bereidingen voor de plaatsing
van 48 kruisraketten in het
Belgische Florennes zijn ge
start. Gisteren is de bouw ge
start van 400 prefab-wonin
gen, bestemd voor Amerika
nen die de raketten moeten
bedienen. Het is de bedoeling
dat de woningen ongeveer
vier jaar meegaan en vervol
gens vervangen worden door
huizen met een langere le
vensduur. Binnenkort begint
de bouw van enkele hangars,
die in totaal ongeveer 30 mil
joen gulden moeten gaan kos
ten.
D'óö ziet af van
samenwerking
met Groenen
STRAATSBURG Het
hoofdbestuur van D'66 zal op
het eind november te houden
Europese congres de partij ad
viseren tijdens de Europese
verkiezingen van juni volgend
jaar niet deel te nemen aan het
samenwerkingsverband van
groenen en klein links.
Tijdens de consultaties van het
hoofdbestuur van D'66 met de
deelnemers aan het samen
werkingsverband Groen
Platform en de besturen van
PPR, PSP en CPN is geble
ken dat D'66 „meer concrete
en verdergaande ideeën heeft
ten aanzien van milieubeleid,
terwijl ten aanzien van andere
punten het ontwerp-program-
ma van groen en klein links
vaagheid troef is".
ADVERTENTIE
MET UW
KRANT NAAR
DE WINTERSPORT
AANBIEDING I
Uw krant organiseert ook deze winter weer een aantal wintersportreizen.
Van het vorige seizoen herhalen wij de bekende 8-DAAGSE LUXE TOU-
RINGCARREIS naar TERFENS (550-800 m) bij Kolsass-Weer In het Inntai.
Aldaar wordt weer gelogeerd in het gezellige familiehotel Waldhot.
Dit fraaie natuurgebied, ongeveer 20 km ten noordoosten van Insbruck
biedt goede gelegenheden voor langlaufen en sportieve tochten over ge
baande wandelwegen. Zowel voor de beginnende als de geoefende skièr
blijft de bus ter beschikking voor vervoer naar de diverse ski-pistes. Bo-
t tijdens I
seerd naar Innsbruck t
trekkelijke reis voor wie eens wil ervarei
In de winter kan betekenen. De heen- e
èén dag gemaakt. De prijzen voor een 2-persoönskamer met douche ei
toilet op basis van halfpension (=logies, ontbijt diner) bedraagt:
voor 23 en 31 december 1983 en 3 maart 1984 495.- per persoon. Gedu
rende de maand februari 1984 450.- per persoon en gedurende de maand
januari alsmede 10 en 17 maart 1984 410.- per persoon.
Toeslag voor een 1-persoonskamer 50.- per persoon. Er zijn ook 3-
persoonskamers beschikbaar. Gecombineerde reisverzekering (Incl. win
tersportrisico) 32.- per persoon 5.- pollskosten. Annuleringsverzeke
ring 3 1/2% van de reissom 6.- poliskosten. Er is voor de deelnemers
een aantrekkelijk ski-pakket beschikbaar bestaande uit 5 dagen skiles (4
uur per dag). 6 dagen skihuur (ind. schoenen en stokken) alsmede 6 dagen
gebruik van skiliften Kolsass-berg en Kellerjoch. De prijs bedraagt 215.-
en het moet bij boeking worden besteld en voldaan.
Inlichtingen en boekingen: telefonisch onder no. 070-190882 (van maandag
t/m vrijdag van 9 tot 13 uur) of persoonlijk in onze vestigingen Spuistraat
71. Den Haag (op de hoek van het Spui) of Coolsingel 67. Rotterdam (t.o.
POSTBUS 16050
2500 AA 'S-GRAVENHAGE
TEL. 070-190882
(MAANDAG T/M VRIJDAG
TUSSEN 9 EN 13 UUR)
