Straks geen
vergunning p
I vo®r
-kleine klus S
Noord-
Ierland:
bar veel
vis
of kalMti.
De medianota, waarin wordt aangegeven wat er
in de toekomst via ether of kabel de
Nederlandse huiskamers zal binnenkomen,
heeft een draagtijd gehad, langer dan die van
een olifant. Het resultaat is vervolgens door de
media gewichtig genoeg bevonden om er
ellenlange commentaren aan te wijden. Die
betroffen echter voornamelijk de consequenties
voor de media zelf. Wat kijkers en luisteraars
straks concreet van de veranderingen zullen
merken en wat ze ervoor zullen moeten
betalen bleef veelal onbesproken. Met een
serie van drie artikelen hebben wij geprobeerd
deze leemte te vullen. Het eerste artikel, dat wij
zaterdag 17 september publiceerden ging over
abonriee-televisie, dat van vorige week zaterdag
over regionale en lokale omroepen en tenslotte
dat van vandaag over de mogelijkheden die de
kabel verder nog biedt, variërend van tele
bankieren tot maatschappelijke hulpverlening.
Hamlappen,
kranten,
kerktelefoon,
zieken
omroep
alles mag op
het scherm.
„Kabel
exploitanten
f worden een
soort post
bestellers",
voorspelt ing
Hans Jacobs.
„Iedereen mo
bezorgd
krijgen wat hi
wil. Uiteindeli
zal het leiden^
tot een soort
evenbeeld va
de huidige
brievenbus".
ZATERDAG 1 OKTOBER 1<
AMSTERDAM ,.Het televisie
scherm zal zwart zien van de nieu-
we toepassingen", orakelt minister
Brinkman in zijn alom stof opbla
zende beleidsstuk dat medianota
heet. Een fletse poging tot beeld
spraak. Zo'n bewindsman met cul
tuur in zijn portefeuille zou toch
dienen te weten dat een der stra
lendste verworvenheden van de
moderne beschaving de kleuren-
buis is. Van welke nieuwe toepas
singen ondertussen zal het scherm
straks bont zien? Brinkman somt ze
op. Kabeltekst, kabelkrant, tele
bankieren, tele-shopping, kerktele
foon, ziekenomroep, sociaal alarm.
„Het kabinet wil er ruim baan aan
geven", legt de minister uit, „omdat
ze aan allerlei bijzondere behoeften
tegemoet kunnen komen en omdat
de audiovisuele industrie ook langs
deze weg de zo gewenste nieuwe
impulsen kan krijgen". Zeer juist.
Wie wil regeren volgens het begin
sel van no-nonsense, dient het mes
aan twee kanten te laten snijden.
Het snijdt door gatenkaas, werpen
criciti van de medianota smalend
tegen. „Via enkele hoofdkeuzen en
een kale opsomming van maatrege
len wordt iedere toekomstige ka
belgebruiker zijn plek gewezen.
Voor de rest blijft zeer veel open.
De vergelijking met een plak Em-
menthaler dringt zich op: nu staart
iedereen zich blind op de aange
reikte substantie, maar al snel zul
len de adnwezige gaten belangrij
ker blijken. Een voorbeeld is het
medium Teletekst. Naast de NOS
krijgen voortaan ook de dagbladen
een aantal beeldpagina's ter be
schikking. Wat ze echter met dit
cadeautje aanmoeten, is nog maar
de vraag. Het veel meer geavan
ceerde Viditel-experiment, onder
de titel Krantel, werd alras een
halt toegeroepen zodra de praktijk
uitwees dat er geen droog brood
mee te verdienen viel".
Een plak Emmenthaler. Aan ing.
Hans Jacobs de vraag of hij kans
ziet de gaten te vullen met iets tast-
baarders dan lucht. Hij heeft vroe
ger bij de PTT alles met de kabel te
maken gehad en is nu directeur
Kabel Televisie Amsterdam
(300.000 aansluitingen; het grootste
afzonderlijke kabelnet in den lan
de). Nog een andere reden voor het
delijkst. Om te beginnen stellen ze
het al geweldig op prijs dat je wilt
(dan wel durft) komen. En als dat
uiteraard generaliserend
mag worden gezegd: zij hebben wel
de Ierse hartelijkheid, maar niet of
nauwelijks de Ierse nonchalance
terzake afspraken en beloften en
zo; dat gaat met Britse stiptheid.
Enne viswater, meneertje, een
lust met een punt! Langs de schitte
rende kust, op zee en in de binnen
wateren. Deze keer heb ik er alleen
gevist in de Erne, in de buurt van
Enniskillen. De Erne, dat is een he
leboel water; het is een combinatie
van rivier en zich her en der ver
bredende meren. De rivier heb ik
links laten liggen, de vis heb ik
vooral belaagd in de meerachtige
delen rondom het dorpje Bellana-
neck. Daar ligt, op een heuvel met
schoon uitzicht over het golvende,
ongerepte heggenlandschap het La-
keland-hotel. De eigenaar, David
Fallis, weet van wanten en kent de
wateren, bovendien kent hij Ne
derland en snapt hij aardig wat van
de typische mentaliteit van de Ne
derlandse hengelaar. En tenslotte
heeft hij een stel prima visboten
met motortje liggen. En wie niet
van varen houdt kan hier zoals
op veel plaatsen in Noord-Ier-
land magnifiek van de oever
vissen. Her en der liggen namelijk
prachtige steigers, speciaal voor
vissers aangelegd, en niet zo maar
een paar, maar vele tientallen. Je
ziet dat vissen hier „in" is.
Vissen op wat?
Een paar jaar terug heb ik hier
fraaie snoekvangsten gemaakt, in
april. Ook in 't najaar is uiteraard
snoek hier zeer goed te vangen. Er
is voorts een deel van Lower
Lough Erne, bij 't plaatsje Kesh,
dat befaamd is voor bruine forel en
in de eerste maanden van het jaar
voor zalm. Een prima visgids
(„ghillie" heet dat hier) is daar R.
Graham, van Manville house in
Aughnablaney, gehucht bij Kesh.
(Zijn vrouw verhuurt ook kamers,
die er goed uitzien). Een daagje met
hem in zijn boot 't water op kost
een paar centen (Noord-Ierland is
trouwens geen goedkoopte-eiland,
al is 't voordeliger dan de republiek
Ierland), maar is een belevenis.
Graham is van huis uit geweerma
ker en hengelbouwer, hij bouwde
onder meer een vliegenhengel voor
Groot-Brittannië's koningin-moe
der en beheerde twintig jaar lang
in Schotland jacht en visserij op
een enorm landgoed. Neem van me
aan dat ie weet waar hij het over
heeft.
Als u naar hem toe zou rijden zou u
even buiten Kesh aan de rechter
kant een onooglijke grauwe blok
kendoos zien staan; daarin werkt
Howard Mitchel Black. Hij is een
vliegenbinder van grote klasse. In
Nederland is vissen met de kunst
vlieg een sport voor weinigen, hier
voor velen. Er bestaan honderden
en honderden kunstvliegen, alle
van verschillende naam en kleur
en vorm, een beetje vliegvisser
heeft er tien dozijn in zijn tas. Ho
ward Mitchell Black bindt heel
fraaie... en kan u veel over het
vissen hier vertellen.
Maar je kunt ook „gewoon" doen.
De Erne bevat zeer veel brasem,
rietvoorn (heel grote ook), hybride
(kruising tussen de vorige twee),
baars en aal. Voor de laatste halen
de Ieren diep de neus op; als ze er
een vangen schallen soms onwel
nomenaal. Trouwens: als hier vi
wedstrijden zijn (met soms prijzf
van honderden ponden) is het niL
gek als de winnaar boven de
derd brasems laat noteren. lL"
En baars? LuJ
Zeker wel, heel veel, waarondL
veel klein spul dat nu en dan hij, P
derlijk kan zijn. Maar maatbaa
ook, vooral rondom Boa eiland rj
bij Pettigoe. (De weg loopt over dP
eiland). 1!sp
En snoekbaars?
Nee. Die zit niet in Ierland
Ieren, zowel in Ulster als ir
zijn doodsbenauwd dat ie er
men. Snoekbaars komt oorspronl
lijk uit Oost-Europa, zit al tienti
len ja.ren bij ons, sinds kort ook
Groot-Brittannië.
Mocht u derwaarts gaan, neem
de uitrusting mee die u thuis
het vissen met werphengel
schuifdobber zou gebruiken,
ook schuifloodjes, voor de aal.
een lange, vaste stok, waarbij
met lang bedoel: zeker acht meti
Vergeet vooral 't schepnet niet.
lichte spinhengel voor 't s;
i op baars en 't vissen tegen
prachtige rietkragen met de broi
vlok. Voor wie aan die hengel
verslingerd is, moet ook de
tip mee. Reserve-nylon en
wel meenemen, maar in Ennish]
len is een goede zaak, en zoals
zegd: bij Kesh.
En koop, ook als u niet drinkt
rookt, in de belastingvrije win!
op de luchthaven datgene wat
mee mag nemen, 't Spul
Noord-Ierland zeer duur c
goede sigaar of een heupfl'
„Dutch dzjeniever" maakt
los en handen bereidwillig.
a. c. w. de v:
„Gaan vissen in Nóórd-Ier-
land? Dat bedoel je toch echt,
hè, Noord-Ierland, Ulster zo
gezegd, waar ze met bommen
gooien en protestanten en ka
tholieken tegen elkaar te keer
gaan als bij ons in de Tachtig
jarige Oorlog?" Meewarige
blik in des luisteraars ogen.
Rechterwijsvingertje gaat
langzaam naar 't voorhoofd.
Tikt ertegen. Je ziet wat ie
denkt, daar komen woorden
als „oen" en „uilskuiken"
door dat hersenpannetje zwe
ven.
Begrijpelijk. Ik ben nu twee keer
in Noord-Ierland wezen vissen de
laatste jaren en ik ontken niet dat
je een wat wee gevoel in de maag
streek krijgt als je, komende uit de
Republiek Ierland (Eire), een
grenspost over moet die bestaat uit
zandzakken en versterkte uitkijk
torens. En waar de auto's maar één
voor één, met vele meters onder
linge tussenruimte, naar de contro
le mogen. 'Controle die wordt uitge
voerd door Britse soldaten, héél
hoffelijk maar met vuurwapens na
drukkelijk zichtbaar. En als je door
Belfast moet, of door Derry, en je
ziet overal die sporen van brand en
geweld en de winkelzones waar je
geen pakje even onbeheerd mag la
ten tja. Sinister.
Maar vissers hebben in winkelcen
tra niets te zoeken. Op het voor
onze begrippen onwezenlijk dun
bevolkte, daarbij landschappelijk
schitterende platteland is het zeer
rustig. De mensen zijn allervrien
voeglijkheden door de kalme ruim
te.
Er moet bar veel vis zitten. We
kwamen aan 't water dat we
niet kenden ter plaatse en ko
zen, uiteraard zorgvuldig want je
tijd is altijd beperkt, een stek die er
mooi uitzag, maar meer dan dat
weet een mens natuurlijk ook niet.
Een voertje gezet, of liever: laat dat
„tje" maar weg want in Ierland
wordt zeer overdadig gevoerd en
voer („groundbait") koop je dan
ook 't best per zak van 25 kg.
Worm als aas. Lichte werphengels
(als u daar benieuwd naar bent: een
Kunnan snoekbaarshengel en een
8-voets Pateke-Morton). Lichte mo
lens (een Ryobi 1000 met 18-00 en
een Ryobi 3000 met 25-00 die eigen
lijk voor 't snoeken mee was) en
schuifdobbers. Meter of twaalf uit
de kant, peilen, stijf tegen 't grond-
je, mestpier op de haak. Daar gaat-
Mamma mia! Binnen de minuut
rijst de pen, legt zich plat, ijlt dan
naar de diepte. Tikjewhats!
Daar loopt er een grandioos door
de molenslip heen. Je denkt aan
karper, maar 't is brasem. Velen
hebben 't ervaren: Ierse brasem is
anders dan de Nederlandse. Die
kan zo dweilerig doen, zich lijd
zaam op de zij leggen na de aan
beet. De Ulsterianen niet, oh nee!
Ze stoten op de hengeltop als
snoekbaars bij ons. En knapen van
vele ponden zitten erbij.
Om kort te gaan: bingo. Brasem na
brasem. En volgens wijze raad
van een Ier blijven voeren.
Kijk-kijk, een grote rooie rijder, te
gen 't grondje. Dan maar ook eens
een handbreedte hoger. En jawel
hoor: ruisvoorn en hybrid, niet te
weinig en uit de kluiten gewassen.
En dat niet op één stek en op één
dag, nee: op een andere stek was 't
de volgende morgen weer prijs. Fe
gesprek: KTA staat bekend als de
meest vooruitstrevende onder de
Nederlandse kabelexploitanten.
Dat zijn er op het ogenblik zo'n
vijfhonderd, allemaal van gemeen
telijke omvang, hetgeen betekent
dat er ook zeer kleine netten met
slechts luttele honderden aanslui
tingen bestaan. Hun kabelabonne
ment loopt in prijs uiteen van
f 4,25 tot 20,55 per maand. Het
gemiddelde bedrag is 12,35. Af
hankelijk van, hun ligging in het
land vullen ze vijf tot vijftien kana
len. Temidden van dit bonte gezel
schap geldt KTA als de trend-set
ter, de exploitant met de meeste
durf en visie
Kiosk
„Mits de randtechniek wordt aan
gepast", zegt Jacobs, „kunnen de
kabelexploitanten binnenkort zon
der probleem een dertigtal kanalen
vullen. In elk geval zullen ze pro
beren tot een breedschalig gebruik
te komen. Op het ogenblik krijgt
iedere abonnee óp een kabelnet
nog hetzelfde aanbod. In de nabije
toekomst zal dat anders zijn. De
abonnee zal kunnen kiezen. De te
levisie zal, behalve een soort tijd
schrift met een vaste inhoud waar
op je geabonneerd bent, een kiosk
worden waar je kunt kopen wat je
hartje begeert. In een kiosk liggen
dertig tijdschriften. Wel: zo'n soort
kijkgedrag gaan we krijgen".
kabelexploitanten het gebodene af
rekenen" „Dat is minder moeilijk
dan het lijkt", zegt Jacobs. „Nu al
bestaan èr ontwerpen voor syste
men waarbij teruggesignaleerd kan
worden naar een centraal punt. Op
zo'n punt kan men dus vaststellen
naar welk programma iedere aan
geslotene kijkt. Het is een koud
kunstje om daar een teller tussen te
zetten, net als bij de telefoon. Dat
zie ik binnen een jaar of vijf ko
men. De kijker heeft dan een alge
meen abonnement waarvoor hij
een basispakket krijgt aangeboden,
en wanneer hij naar andere dingen
wil kijken, komt dat tellertje van
de losse verkoop in actie. Iemand
die erg veel programma's afneemt,
is straks misschien vijftig gulden of
meer per maand kwijt. Met de mo
gelijkheid dat iemand die selectie
ver kijkt, minder dan nu hoeft te
gaan betalen".
Tele-bankieren en tele-winkelen.
Onderuit in het bankstel langs
elektronische weg boodschappen
doen of geldzaken afhandelen.
Brinkman daarover in de mediano
ta: „Onder meer in Limburg zal op
dit terrein uitvoerig worden geëx
perimenteerd, waarbij wij bijvoor
beeld denken aan audiografische
toepassingen in een tweezijdig te
gebruiken kabelnet ten behoeve
van bepaalde bestelactiviteiten".
Jacobs verkiest de benen op de
grond boven dit luchtkasteel.
„Tele-bankieren en tele-shoppen
zijn voor een breed publiek alleen
technisch gesproken nog vijf tot
tien jaar ver weg. Om maar te zwij
Hamlap
De kabelkrant waarover minister
Brinkman rept? Hij denkt dan aan
berichten en stilstaande adverten-
tiebeelden die met elk toestel te
ontvangen zijn. uitgestuurd via een
vrij kanaal. „Naast het beweginglo
ze gelaat van de wethouder sport
zaken mag van het kabinet ook de
h-amlap die bij de slager in de aan
bieding is", schamperen de critici.
„Een voorziening die weinig appa
ratuur dus investering vergt.
Je kunt het vergelijken met een
Jaguar die van de wet slechts in
zijn eerste versnelling mag rijden".
Mediaspecialist van het CDA in de
Tweede Kamer, Piet van der San-
den, doet er minder minachtend
over. „Ik noem het voorbeeld van
de vermiste poes die tegen beloning
is terug te bezorgen. Zo'n adverten-
zijn gebracht), hetgeen betekent dat
iedereen die zich representatief
mag noemen, in beginsel toegelaten
moet worden. Het gemeenteraads
lid dat kiezers wil winnen, de
buurtsoos, belangenclubs en na
tuurlijk het welzijnswerk. Kortom:
alle gevestigde clubs kunnen aan
de slag".
Postbestellers
Kabelexploitanten worden een
soort postbestellers, voorspelt Ja
cobs. ..Wij bezorgen op wens; de
enige voorwaarde is dat wij er de
kosten van de bezorging weer uit
krijgen". De vergelijking behaagt
hem zozeer dat hij aan het uitbrei
den slaat. „Waar praten we over als
we het over de kabel hebben? Ge
woon over een elektronische brie
venbus. Wat daarin terecht komt,
hangt af van wat de verzenders
willen verspreiden en hoe ze dat
denken te betalen. Wij exploitanten
dienen er slechts voor te zorgen dat
er geen capaciteitsproblemen ont
staan. Iedereen moet bezorgd kun
nen krijgen wat hij wil. Uiteinde
lijk zal het leiden tot een soort
evenbeeld van de huidige brieven
bus. Alleen komt de bestelling niet
in gedrukte vorm de huizen bin
nen, maar langs de weg van de
elektronica".
Zo simpel ligt dat, wanneer de ka
belnetten eenmaal op een capaciteit
van dertig kanalen zijn gebracht.
„Het is binnen twee jaar mogelijk","
gen over de vraag of er belangstel
ling voor zal zijn. Men moet steeds
bedenken dat kabelnetten zoeken
naar gebruiksmogelijkheden voor
het breedste publiek. Wij zijn inge
richt voor die diensten aan het pu
bliek die veel voorkomen. Het be
tekent dat tele-shopping zich hoog
stens kan toespitsen op eenvoudige,
massaal gebruikte vormen van -
winkelen. Voor meer exclusieve
boodschappen zal men toch weer
naar de winkel moeten ga&n. Het
zelfde geldt voor bankzaken. Ik zie
nooit een hypotheek via de kabel
afgesloten worden".
ujpcls schort
SOEP
V nebb
£2zijn
StZlj'
vult Jacobs een volgend gat in elfde
kaas. ..Ik zie het momenteel gesll'8 Pr
te krijgen op de ontwerptafels. en 0
zie het al gedemonstreerd wordè asF
De industrie heeft tot dusver e
afwachtende houding aangenoml ov'
Maar nu de medianota in zekéde c
mate het sein op groen heeft ge»ar e
gaat de trein rijden. Hoogstens 'e
men de komende jaren bèkijW1^'1-
wat men erin gaat zetten of
men eraan wil hangen". Een polwat
trein en de kabel vormt de raF1™1*
linea recta hartje huiskamer.
televisiescherm, de elektronis<Poer
brievenbus. Heeft Jacobs nooit vflan
brievenbusvervuiling gehoord? tn
dit verband verdient het berif3'1^
vermelding dat kabelexploitant11
zelfs kanalen aanbieden aan pif.1?0?
ten om te voorkomen dat illegal f
stations inbreken op de gewofl,ng
zenders. Kan iedereen straks on#'ari(
straft alles in de elektronische bri
venbus kwakken? „Ik verwachk.Sa£
waagt Jacobs zich op dit gladde KJ*
„dat het beleid rond het aanbod i °0É
de kabel in handen gegeven i®?61
worden van lokale of regionale l|Har
belraden die enerzijds -de inform
tievrijheid zo breed mogeljjk f
randeren en anderzijds een zo $st€
trouw mogelijke afspiegeling
men van de bevolking. Een kleij
schalige opzet, geënt op het eigl t-°'
kabelgebied, maar onderworp|ëe';
aan uniforme normen van het if'°
nisterie. Nederland kennend tr*
denk ik dat het zoiets zal worde0 §e
Ik zie nauwelijks andere mogelir
heden". ?alb
PIET SNOER#-
posrmnm
ïe$li$$ing óp
I>t 22 oktober
.delegatie die in
Ws sinn&W
rÜ over
tie staat in de krant. Waarom niet
op de buis? En of de kijker nu echt
zit te wachten op een plaatje dat de
slavinken bij slager X deze week
extra goedkoop zijn? Waarom niet,
als de adverteerder zijn advertentie
voor een meer-prijs ook via de tele
visie kan verspreiden?"
Jacobs ziet snel proefnemingen met
kabelkranten komen, nu de media
nota het sein op groen heeft gezet.
„Van de grote kranten die in Am
sterdam verschijnen, weet ik dat ze
bereid zijn eraan mee te doen. Als
het aan Amsterdam ligt, krijgen we
snel een experiment. En ik ben er
heilig van overtuigd dat meerdere
gemeenten denken aan een proef
neming met kabelkrant. Ik ver
wacht dat deze service straks in de
zelfde verscheidenheid aangeboden
zal worden als de kabelnetten ver
scheiden zijn elk op zijn eigen
terrein, naargelang het gebied dat
bestreken wordt". Verscheidenheid
zal trouwens het algemene ken
merk vownen van de straks op vol
le capaciteit draaiende kabelnetten.
Arnold Bos, die het afgelopen win
terseizoen voor Radio Noord een
jongeren-
hulpverleningsprogramma heeft
verzorgd, schetst het volgende pers
pectief: „De kabel biedt zoveel
ruimte voor informatie-overdracht
dat het totale plaatselijke gebeuren
van cultuur, welzijn en politiek
vanuit de stoel thuis gevolgd kan
worden. De kabel is bovendien ge-
meenschapsbezit (de verdeling van
de zendtijd wordt waarschijnlijk
onder de Kaderwet Specifiek Wel-
