Omwegen
Wim van der Holstoud
melkboer: De laatste
tien jaar hebben mij
veel rijker gemaakt"
.De hele Merenwijk is bij ons welkom"
Mobielmarkt
uitgebreid met
h obbyaldeling
lIDEN
EeidaeSomcwl
CLUBGEBOUW SSL VANDAAG OFFICIEEL OPEN
VRIIDAG 30 SEPTEMBER 1983 PAGINA 5 -
>ndt
I Een kampioen-melkboer
Wim van der Holst
|Kooit geworden, ook al
^^ebben heel veel Leide-
laars hem veertig jaar
ang met zuivel in de
/eer gezien. „Van der
j^jjlolst" is ook een echte
>eA< melk"-naam in deze
en j tad, en omdat Van der
[olst als knaap niets in
indfc brengen had zeker
i een allemachtig moei-
g jke tijd; gaan studeren
'bas ras er niet bij sleet hij
•ass l melk toen hij 12 was.
en onder al te veel plezier.
3n j)mdat het nu een keer
ïoest. Nee, de melk, bo-
?r, kaas en eieren heb-
en zijn weg niet tot in
en treure bepaald. Wim
g eivan der Holst treedt,
ing en maand voordat hij 62
wstjjl worden, uit het ar-
'inn eidzame leven; door de
oort van het wettelijk
jegestane Vervroegd
littreden. En hij doet
at als concierge van
het Stedelijk" aan de
'ruinlaan, het enige, op-
ivoi^chte, categoraal-klas-
'cn^eke instituut uit de ge-
,va,ele omgeving, waar een
uk of zeshonderdvijftig
ingelieden (maar de toe-
iop houdt aan) door
need worden in zaken
?oucie aan de westerse be-
ond ;having ten grondslag
në ggen, waar Grieken en
j? 1 omeinen nog dagelijks
'foe. >egang hebben, of-
>zef, rhoon ze niet steeds van
/en'arte begroet worden.
nigi
maIs het Stedelijk Gymnasi-
re m r». waar concierge ..Holst"
•ns een stijlvolle, zijn begin-
len toegewijde, in het don-
er geklede leraar oude talen
tintrof in een knus althans
imoedelijk tête a tête met
n fr'vo°l aandoende docen-
rieh Angels. zomerkte
f an der Holst toen verbaasd
hi »nou. nou» hebben buiten
verplichte uren de oude
moderne talen een vreed-
ime coëxistentie bereikt?"
daarop de klassieke man,
tvig ontdaan, zijn arm in
fcrweer ophief en luide „Dat
boitü" riep.
dot
\lelkbusje
et tekent een beetje het
are „gym", en het tekent
k de ontwapenende een-
)ud van Van der Holst. Die
ch eigenlijk ex-melkboèr is.
[weer een jaar of tien. La-
in we even met hem door
ijn leven lopen. Geboren in
iet huis, dat hij nu nog be
loont met zijn vrouw. Daar,
an de Poelgeeststraat, was
tocbk de melkzaak van zijn va-
in (er Jo. „Ja, we zijn melk-
ledse nsen, die eigenlijk uit
r. üoordwijk stammen. Bijna
Bertig jaar heb ik in dit be-
lijf gezeten. Als li-jarige
|oest ik al meehelpen. Voor
naar school ging, 's mor-
fcns, reed ik met een melk-
DE SLEUTELDRAGER VAN „HET STEDELIJK" NAM AFSCHEID
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch ol' schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 VkSHI
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pirtrrs
busje aan m'n fiets klanten
langs, ik bediende ze ook in
Oegstgeest. Het was een
slechte tijd, zo fond '33. Ik
zat bij het befaamde hoofd
meneer Vreeburg op school
en die zei tegen vader: man,
laat die jongen toch verder
leren. Maar daar was geen
geld voor. Toen ik 13 was
ging ik vrijdags van school
en de maandag daarop liep ik
achter de melkwagen, met
twee grote bussen waaruit ik
melk tapte. Ik ventte, zoge
zegd, nietwaar. Toen ik
kwam helpen, moest de
knecht weg. Die werd te
duur. Ik kreeg een kwartje
zakgeld in de week. Een jaar
vóór m'n trouwen had ik
drie gulden vijftig zakgeld.
Daar stond je niet bij stil. Dat
was zo. als je als zoon in de
zaak kwam. Tot '56 was het
de hele stad rondrijden. Pure
waanzin. Daarna werden de
melkslijters gesaneerd en
kreeg ik een vaste wijk in de
buurt".
Koelkasten
„Ik ben in '49 getrouwd en
samen met mijn vrouw heb
ik de winkel voortgezet. In
de jaren '60 werd het beter.
Onze zoon kon studeren.
Toen hij trouwde, in '73, zijn
wij met de zaak gestopt. We
vonden het welletjes. Hoewel
kaas nooit gaat vervelen;
vindt u ook niet?" Je kunt in
de herbouwde woonkamer
van Van der Holst nog het
grazige verleden bespeuren:
tegen de wand bevindt zich
een groot „meubelachtig" pa
neel, waarachter men ser
viesgoed, bestek en tafella
kens zou kunnen vermoeden.
Voor een deel is dat er ook
wel, maar in werkelijkheid
bevinden zich daar nog alle,
aan het oog onttrokken, koel
kasten die de melkwinkel
had. Zelfs een privé koelkast
voor meneer, die niet leeft bij
melk alleen. En ook één,
waaruit mevrouw „Holst" de
spritsen voor bij de koffie
haalt. „Het blijft wel allemaal
lekker vers hè, en koud
ook", lichtte zij toe.
Concierge bij de gratie der klassieken Wim van der Holst: „Claviger zijn is een „vak" dat je nooit kunt leren".
Via een advertentig kwam
Wim van der Holst in '73 bit
het „Stedelijk" terecht. Al:
(roomse) tweede concierge
naast de doorgewinterde er
reformatorische Jan H. Sieré
die in '75 ingetogen met pen
sioen ging. „Ik kwam er ah
„claviger", Latijn voor „sleu
teldrager". Weet u wat dal
vanuit het Grieks betekent?
Nou, gewoon „knotsdrager".
Dat ben ik daar wel te weten
gekomen. Het viel niet mee,
aanvankelijk, te lopen over
het clavigerpad, als voorma
lig zelfstandige. Ach ja, hoe
gaat dat. Maar het is tien jaar
buitengewoon goed gegaan.
Een totaal andere werkkring,
met als enige overeenkomst
het omgaan, het contact met
mensen. Op school met jonge
mensen. Die jongelui van nu;
tja, ze zijn allemaal lief. Be
halve in combinatie; dan zijn
ze soms niet te genieten- Lie
ve voddebalen, met veel pro
blemen. Meer problemen dan
wij vroeger hadden, lijkt het.
Maar ik sta voor ze klaar. En
ze hebben me geaccepteerd".
Problemen
„Het is niet altijd zo, dat de
problemen levensgroot zijn
maar ze zijn vaak vreselijk
groot en benauwend en ont
hutsend, in onze tegenwoor
dige maatschappij. Maar
neem alleen al de brugklas
sers die dikwijls wegwijs ge
maakt moeten worden. Nou
ja, ze zijn over het algemeen
in twee dagen geacclimati
seerd; vroeger deden ze daar
weken over. Maar het geeft
je toch werk. Wat ook veran
derd is, is het „respect" van
de lagere klassers tegenover
de „hoge klassers". Dat as
pect bestaat niet meer; jong
ziet niet meer op tegen „oud
en volleerd".
Toen Wim van der Holst aan
z'jn „gym"-bestaan begon,
kreeg hij zowat een punt
hoofd van al die „claves", al
die sleutels, waar hij de zorg
voor had. „Het bezorgde mij,
die eerste weken, een sleutel
complex: honderden hangen
er. Maar nu pak ik ze sla
pend, bij wijze van spreken.
En dan je taken hè. Ik ben
uren bezig met de absenten
administratie, de klassen
rondgaan. De te-laatkomers
opvangen en kanaliseren.
Maar het belangrijkste is: ten
dienste staan van iedereen,
ook van de docenten. Ja; en
dan, natuurlijk, ook het toe
zicht houden in de pauzes,
ervoor zorgen dat de klok
niet, als een soort Angelus,
door blijft kleppen bij de aan
vang der eerste lesuren
verdere tijdseinen zijn auto
matisch ingebouwd in een
tijdklok. Die taken groeiden,
in de loop der jaren. Dat gaat
eigenlijk vanzelf, zonder dat
je er erg in hebt. En, teetje,
ik ben al, zeker een keer of
tien" („Wim, Wim, zou je dat
nou maar beter niet vertel
len?", komt mevrouw ..Holst"
erbij), „nou ja, houdt dal
maar rustig, maar ik ben al
herhaaldelijk door mensen
van buiten de school aange
zien voor „de rector": „Bent
u de rector?", vroegen ze dan.
Dan zei ik uiteraard „nee",
maar ik had ook kunnen zeg
gen: „Het is bijna voor el
kaar, afgezien van het sala
ris".
Die Wim „Holst" toch. Bijna
een dramatisch, elegisch
componist, als hij Gustav had
geheten Gisteren hing hij
voor 't laatst» de sleutels aan
de haakjes. Hij zal de claves
niet meer dragen. Daar mag
dan zijn opvolger zich in ver
diepen. Maar hij heeft ook
van die echt ontspannende
dingen meegemaakt. Deze
vielen voornamelijk onder
het hoofd „Absenties". „Zoals
die ene keer, dat een leerling
uit Warmond me opbelde:
meneer Holst, ik sta hier op
Amsterdam C.S.. want ik
moet mijn oma wegbrengen.
Ik hoorde allemaal typische
trein-, en stationsgeluiden
door de telefoon, en dus zei
ik: jongen, je zoekt het maar
uit, en veel succes en let op je
oma. Jaren later hoorde ik,
dat het zijn broertje was ge
weest die die geluiden erbij
had gemaakt, op z'n kamer
in Warmond. De knaap had
gewoon geen zin gehad om
naar school te gaan. Prachtig
was dat".
Zorgelijk
Geen zin om naar school te
gaan. Het komt vrij veel
voor. Nogal om ernstige re
denen. Het tijdspatroon is
veranderd. Ook op „het
gym". Misschien: juist op
„het gym". In die gelederen
treft men niet zelden een ge
zinsafbraak aan. Van der
Holst kan ervan meepraten,
maar hij doet dat niet. Hij
staat, echter, weieens ver
steld, deze concierge van nog
slechts een paar uur. Vooral
als je vanuit een andere\„dis-
cipline" met de vaart der ja
ren bent meegegaan. „Ik
vind het wel zorgelijk, die
ontwikkeling. Veertig, dertig
jaar terug had je nog het
smalle, rechte pad, waarbui
ten je niet hoefde te treden
zonder moeilijkheden te ma
ken. Vandaag is er die brede
avenue der vrijheid, waarop
je schijnbaar alle kanten uit
kunt. Er zijn avondfeesten,
waarbij een rugbyclub (van
school, hoor) voor de uitsmij
ters zorgt. Dat is helaas no
dig. Toch heb ik op deze
school, met fijne contacten
ook met de docenten je
wordt zelfs vertrouwelijk
met elkaar toch heb ik
hier tien heerlijke jaren mee
gemaakt. Ik ben graag naar
school gegaan".
Rector drs. A.M. Coebergh
van den Braak schreef, ten
faveure van „Holst", in „Pro
parentibus" (informatieblad
voor de ouders der leerlin
gen): „Zijn rust en evenwich
tigheid en daarnaast zijn ge
voel voor humor, hebben er
toe geleid .dat hij een rust
punt was in de school en een
toeverlaat voor iedereen.
Niet in 't minst ook voor
leerlingen die in problemen
zitten". Daarmee werd door
de rector veel gezegd. Wim
van der Holst zelf: „De rector
zal het wel gemeend hebben.
Al was het geen „vak" dat je
kunt leren, toch heeft dat
clavigerschap in tien jaren
meer indruk op mij gemaakt
dan veertig melkjaren Ik. zal
daar -nog erg vaak bij stil
staan, nadat ik Adieu heb ge
zegd".
Het „Stedelijk" heeft Van
der Holst niet onberoerd ge
laten. De „klassieken" heb
ben tenslotte, genadig, toch
toegeslagen. Vanzelfspre
kend. Zoals dat behoort. Het
•is bijna een eeuwigdurend
merkteken in een jonge ziel
in de hemisfeer van het
Avondland, maar ook de ziel
van een oudere, omgescha
kelde „Holst" was ermee ge
baat. „Jóh, je mag best zeg
gen, dat ik melkboerenhon-
denhaa'r heb". Vanmiddag,
vrijdag, de laatste van sep
tember, is Wim van der Holst
uitgeluid in een schoolse
kring van iedereen die daar
bij hoort. En de goden zagen
dat het goed was.
i an 4
)EN Om maar on-
ellijk een regelmatig
ïikend misverstand
e weg te ruimen, de
zijnsorganistie SSL
:hting Surinamers Lei-
is er niet alleen voor
burinamers in Leiden,
ir iedereen is in het
erkomen van de SSL
Ie Merenwijk welkom,
i Surinamers in Leiden
imgeving vormen onze
jgroep", zegt R. Par-
Bar, de voorzitter van
5SL, „maar dat wil ze
niet zeggen dat alleen
unnen deelnemen aan
activiteiten van de
Zo is onze werkwijze
We zijn er ook voor
par^ hele Merenwijk en
f iedereen die zich bij
nbalthuisvoelt. In de prak-
<en| blijkt dat ook zo te
ctioneren. Turken,
ellutokkanen én Hollan-
it. i voelen zich betrok-
I bij wat hier gebeurt.
J is zelfs zo dat zij op de
htlijsten staan".
JtVvle jaren zeventig was Lei
ivoor de Surinamers niet
r dan een studentenstad,
ioon' men naar toe kwam om
nderen. Met de onafhan-
heid van Suriname van
Voorzitter R. Parmessar voor het nieuwe clubgebouw van de SSL: „De ruimte is hier
maar beperkt maar we zijn blij dat we nu wat hebben".
schat dat in Leiden 3.000 Suri
namers wonen waarvan 1.500
a 2.000 in de Merenwijk.
Schattingen, want statistieken
huizen is onaanvaardbaar".
Huisvesting werd de Surina
mers in de jaren zeventig in
Leiden wel geboden, maar
veel groter dan het clubhuis
wilde bieden. Parmessar:
„Vooral de jongeren vroegen
ons steeds vaker waarom er zo
bestaan daar niet van. (De ge- daar hield het mee op. De ge- weinig voor hen werd ge
in zicht trok een grote
meente stelt momenteel een
onderzoek in naar de juiste
omvang van onder meer de
Surinaamse gemeenschap in
Leiden). Vooral in de „Hor
sten" is de concentratie van et
nische minderheden groot. „In gegeven, er was een huiswerk
de Ravenhorst bijvoorbeeld js klas) maar een goede organisa-
het aantal Hollanders in de
minderheid. Of de gemeente
daar wat aan moet doen
&U.I1L uu
J Surinamers naar Neder-
)p7eaen Sezinshereniging
Dia er aan ^et eint* van
P zeventig voor dat de
dan aanh'eld. Wat Leiden
ft, de meeste Surinamers
dden in de Merenwijk.
lessar: „Ze werden daar
j mpt. Al dan niet door een
„jist beleid, dat weet ik
Youk ^et ^an best toeval zijn Spreiding zou alleen mogen na
e h< CSt' ,maar ,een Is dat het zo volledig mogelijk infor-
aats V-i Surinamefls in de meren van alle betrokkenen
mei nvy,'j terecht kwamen. en njet eerder, nadat aan ie-
n 1 i j" studenten maar dereen heel democratisch is
de doorsnee Surinamer gevraagd wat hij of zij wil.
toen naar Nederland". Hij Mensen dwingen om te ver-
meente wist niet wat ze met
het fenomeen aan moest en
deed niets. In de wijk ontston
den kleine groepjes die op een
aantal gebieden actief waren
(er werden een paar cursussen
daan".
Zo ontstond het conflict met
„Op Eigen Wieken". Over en
weer irritaties over het ge
bruik van het gebouw en
vooral het niet in gebruik zijn
van „Op Eigen Wieken" op
bepaalde dagen zat de SSL
hoog. „Uiteindelijk kwamen
we tot de conclusie, dat er
maar één oplossing zou zijn,
dat we geen keus meer had
den: we zouden een eigen ge
bouw moeten hebben".
Het clubhuis „Op Eigen Wie
ken" aan het Valkenpad in de Die mogelijkheid kwam er
Merenwijk werd een paar keer toen de peuterspeelzaal ,,'t
per week door de SSL ge- Meerkoetje" aan het Valken-
bruikt, maar de behoefte was pad leeg kwam. Die peuter-
tie en accommodatie ontbra
ken en langzamerhand werd
duidelijk, dat het beter zou zijn
de krachten te bundelen. In
1979 werd de SSL opgericht.
speelzaal is tegen het clubhuis
„Op Eigen Wieken" aange
bouwd en na het nodige ge-
touwtrèk met de gemeente en
het clubhuis, ging de gemeente
overstag, ,,'t Meerkoetje" werd
met gemeentelijke subsidie
verbouwd en de verbindings
deuren met „Op Eigen Wie
ken" dichtgetimmerd. Deze
week werd de laatste hand aan
de bestrating rond het onder
komen gelegd en vanavond
wordt het clubgebouw door
wethouder J. Peters van sa
menlevingsopbouw officieel in
gebruik genomen. Een eigen
accomódatie waar lang voor is
gevochten en die hard nodig
was.
„Het programma is nu al over
vol en dat terwijl de officiële
opening van het clubgebouw
nog plaats moet hebben", legt
Parmessar uit. Er zijn talen
en gezondheidscursussen, er is
een jongerensoos, er is een
huiswerkklas, er is een zang
groep van ouderen, er is een
vrouwengroep en er wordt aan
toneel gedaan. „Dat geeft wel
meningsverschillen maar door
de dialoog zijn we daar uitge
komen. Vooral vrijdags is het
hier een gekkenhuis". Hij be
nadrukt de pogingen die nu
door de gemeenten worden ge
daan om de SSL (geen betaald
personeel, alles draait op vrij
willigers en een beperkte ge
meentelijke subsidie) te hel
pen. Eén van de grote wensen
is een eigen sportaccommoda
tie nu wordt er dankbaar
gebruik gemaakt van de
schaarse beschikbaar uurtjes
op de velden van de universi
teit en ook bij de gemeente
wordt de noodzaak daarvan
ingezien. Mocht er wat vrijko
men, de SSL staat als eerste op
lijst.
Voorbeeld
De SSL is een organisatie die
zich aan geen enkele politieke
partij verbindt, „maar dat wil
niet zeggen dat we geen poli
tieke standpunten innemen",
zegt Parmessar. „We kiezen
daarbij heel bewust voor de di
aloog, de straat opgaan is niet
efficiënt. Dat leidt alleen maar
tot escalaties. In deze tijd
waarin racisme en fascisme
meer en meer steun krijgen,
wordt het steeds moeilijker
voor etnisch minderheden.
Dat merk je bij sollicitaties,
naturalisatie wordt steeds
moeilijker, Surinaamse jonge
ren worden door discotheken
geweigerd, de discriminatie
neemt toe. Als gevolg yan de
economische recessie treedt er
een verharding op in de maat
schappij en sommige groepen
verklaren die recessie op een
zeer zieke manier. Dat maakt
het steeds moeilijker voor Su
rinamers om in Nederland te
leven, terwijl terugkeren naar
Suriname momenteel ook geen
aanlokkelijk alternatief is. Wij
hebben ook geen blauwdruk
voor het oplossen van de pro
blemen, als welzijnsorganisatie
kan de SSL alleen maar in de
marge werken, maar we stre
ven naar samenwerking met
iedereen. We zetten geen
sportwedstrijden op poten om
een balletje te kunnen trap
pen. maar om hetgeen er om
heen gebeurt, het is een sociale
organisatie. We willen preven
tief te werk gaan, de wijk in
gaan, praten is de weg die ge
volgd moet worden. Wanneer
de Glimmerveens hier zouden
komen, zouden ze welkom zijn
en we zouden laten zien dat
autochtonen en etnisch min
derheden met elkaar kunnen
samenwerken. Laten de Me
renwijk en Leiden een voor
beeld zijn van hoe het kan. De
Surinamers móeten geen Ne
derlanders worden die frikan-
dellen eten, maar bij iedereen
Surinamers en Hollanders
moet een soort cultureel re
lativisme zijn. En dat die sa
menwerking in de Merenwijk
op behoorlijk grote schaal
wordt gewaardeerd, is wel ge
bleken. We moeten zorgen dat
dat minstens zo blijft".
MARCEL GELAUFF
LEIDEN De Mobiel-
markt wordt uitgebreid.
De komende editie van
deze markt (morgen in
de Groenoordhallen)
wordt gehouden onder
de naam Hobby en Mo
bielmarkt. Organisatoren
Joop Hagemann en Cor
Janssen hebben voor
deze uitbreiding gekozen
omdat, men een breder
publiek bij de markt wil
betrekken en omdat vol
gens hen veel mensen
om een hobby-markt
hebben gevraagd. Vol
gens het duo bestaat er
in Leiden een grote be
hoefte aan een dergelijke
markt.
Inmiddels zijn zes mobiel-
markten gehouden. Volgens
Hagemann en Janssen gaat
het steeds beter. „We winnen
telkens meer terrein." meldt
het tweetal. „Op de auto
markt wordt goed verkocht
en er hangt al een echt gezel
lig sfeertje," voegt Hagemann
daaraan toe. Overigens, op de
mobielmarkt worden niet al
leen auto's verkocht. Alles
wat wielen heeft kan er wor
den verhandeld. En tevens
kan men er terecht voor za
ken die direct te maken heb
ben met bovengenoemde
voertuigen. Accessoires, on
derdelen, kleding en gereed
schap.
Daar komt nu een hobby-
markt bij. Hobby is eigenlijk
niet de juiste naam voor de
uitbreiding. Hagemann en
Janssen zijn zich daarvan
goed bewust. „Het terrein is
moeilijk af te bakenen," zegt
Hagemann. Op de markt
kunnen verzamelaars op al
lerlei gebied een stalletje hu
ren. Mensen die creatief be
zig zijn, kunnen hun werk te
koop aanbieden. Curiosa
(„leuke spulletjes") boeken,
eigenlijk van alles kan er aan
de man worden gebracht.
Kinderen tot twaalf jaar krij
gen een gratis plaatsje waar
ze hun speelgoed mogen ver
kopen.
Hier blijft het overigens niet
bij. Hagemann en Janssen
bieden organisaties een gratis
plaatsje aan op de markt.
„We denken aan bijvoor
beeld Greenpeace, het We-
reldnatuurfonds," zegt Hage
mann. die er uitdrukkelijk
aan toevoegt, dat politieke
organisaties niet welkom zijn
Kunstenaars zijn wel wel
kom. „Voor hen vinden we
wel een plekje waar ze hun
werk kunnen exposeren
Voor één ding willen Hage
mann en Janssen erg goed
oppassen; de markt mag niet
uitgroeien tot een rommel
markt of een zwarte markt.
„We houden de Mobiel- en
Hobby-afdeling ook streng
gescheiden. Het mag geen
rommeltje worden," zegt Ha
gemann. De hobby- en mo
bielmarkt brengt de Leidse
middenstand en ambulante
handel geen schade toe. zegt
het tweetal. Integendeel
zelfs. „Er komen meer men
sen van buiten Leiden dan
Leidenaars naar de markt.
De markt is dus eigenlijk al
leen maar goed voor de stad."
menen Hagemann en Jans
sen.
