IÏTïïTI TAFEL V Regering en kerk Spanje tot overleg bereid in conflict over nieuwe katechismus Onderscheidingen voor kardinaal Bernardin kerk wereld £eid6e@ouAa/ii „Zeg, wie is die Hitier nou eigenlijk? SCSI E3S ACHTERGROND £eidóc@ouoant WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1983 PA< Amsterdam krijgt theologencafé Een oecumenisch theologencafé in de Nieuwe Kerk te Amsterdam wordt vrijdag geopend door burgemeester Ed van Thijn. Het café beoogt allereerst theologen uit Amsterdam en omgeving, van binnen zowel als van buiten de kerken, een mogelijkheid tot communicatie te bieden. Dit meldt het blad „Present" van de hervormde gemeente Amsterdam. Het café wil ook een podium zijn voor allerlei activiteiten in kerk, samenleving en cultuur. Ontmoetingen met bisschop Zwartkruis van Haarlem, de schrijver van een boek over Pales- tijnen en met de acteur Henk van Ulsen staan reeds op het programma. Het cafe is overigens slechts twee uur per week open, namelijk van vier tot zes op de vrijdagmiddag. Het initiatief is genomen door'de Amsterdamse Raad van Kerken in samenwerking met de theologische faculteiten in de hoofdstad. Redacteuren van „De Bazuin" veroordeeld De rechtbank in Arnhem heeft gisteren twee redacteuren van het weekblad ,,De Bazuin" conform de eis veroor deeld tot een geldboete van ieder 750 gulden. De rechtbank meent, dat beide redacteuren in een artikel met opzet beledigend hebben geschreven over de joodse godsdienst. Het artikel „Kritiek op Israël" is van de hand van de 47-ja- rige Lambert van Gelder. Redacteur Derksen wordt door de rechtbank me deverantwoordelijk geacht. De rechters verwierpen het verweer van beide redacteuren, dat het artikel slechts anti-semitische citaten bevatte. De redacteuren hadden zich volgens de rechtbank van deze citaten in hun arti kel moeten distantiëren. EPISCOPAAT CHILI: Folteraars dienen geëxcommuniceerd Jorge Hourton van Santiago gisteren medegedeeld bij een kerkelijke manifestatie in Punta Arenas in het zuiden van Chili. Aan geëxcommuniceerden is het verboden actief deel te nemen aan godsdienstige plechtigheden en de sacramenten te ontvangen. De aartsbisschop verklaarde, dat martelen volgens de christelijke zienswijze een flagrante schending van de moraal is. Tegelijkertijd verklaarde de Chi leense organisatie voor de mensenrechten in Santia go, dat sinds de machtsovername door het leger in 1973 350.000 Chilenen aan directe onderdrukking door de politie of veiligheidsorganen zijn blootge steld. Zowel de regering als de kerk in Spanje heeft zich be reid getoond het meningsver schil rondom een tekst over abortus in de nieuwe kate chismus op te lossen. Dit bleek uit een gezamenlijke verklaring na een gesprek gisteren tussen vertegen woordigers van regering en kerk. Het Spaanse ministerie van onderwijs verbood vorig week gebruik van de kate chismus op scholen en colle ges. In het boek wordt abor tus op één lijn gesteld met het doden van mensen door terrorisme en oorlog. Het blijft echter onduidelijk in hoeverre beide partijen bereid zijn stappen terug te doen. De onderwijscommissie van de Spaanse bisschoppen conferentie had maandag be sloten vast te houden aan de katechismus. Woordvoerder mgr. Elias Yanes, zei dat het episcopaat bereid is tot een dialoog met de regering maar niet tot wijziging van de 200.000 al verschenen exem plaren. De commissie beveelt de godsdienstleraren aan de dopr het ministerie van on derwijs verboden leerboeken toch te gebruiken. Het epis copaat wijst op de „specifieke autonomie van de kerk op het terrein van inhoud en presentatie van haar leer".' De wetten van de staat moe ten in overeenstemming met het concordaat met de Heili ge Stoel uit 1979 worden uit gelegd. Censuur vooraf van kerkelijke teksten is daarmee uitgesloten. Het ministerie in Madrid daarentegen is van mening, dat aan de openbare en bij zondere scholen, die gesubsi- diëerd worden, slechts onder wezen mag worden aan de hand van door het rijk goed gekeurde leermiddelen. Een woordvoerder van het ministerie van onderwijs zei gisteren dat er geen sprake was van een ideologisch con flict, maar van een „zuiver educatief conflict". Volgens hem vindt de regering, dat de gewraakte vergelijking „te' sensationeel" is. Na afloop van het gesprek van gisteren, dat werd gevoerd door de ministers van onderwijs en justitie en vice-premier Guerra enerzijds en enkele bisschoppen, onder wie de voorzitter van de katholieke onderwijscommissie, aartsbis schop Yanes, zei vice-pre- mier Guerra, dat de regering „verscheidene pedagogische criteria" aan de bisschoppen in overweging had gegeven, die deze zouden „bestuderen op mogelijke verwerking in de tekst". KORTE METTEN De oproep van de Lutherse Kerk in Amerika (LCA) tot 26 Amerikaanse bedrijven om hun investeringen uit Zuid-Afrika terug te trek ken, is voorlopig op niets uit gelopen. Driekwart van de bedrijven schreef een duide lijk, soms in grove bewoor dingen gesteld negatief ant woord. Anderen, waaronder Mobil Oil, toonden de bereid heid over deze zaak verder te praten. De kerk had in maart alle ondernemingen waarvan het LCA-pensioenfonds aan delen bezit, met een dergelijk verzoek benaderd. De zwarte Methodistenpre dikant Hendrik Witbooi (49) is gekozen tot vice-voorzitter van de Namibische bevrij dingsbeweging SWAPO. Daarmee is de politiek con servatieve predikant de hoogste SWAPO-man in het land, daar voorzitter Sam Nujoma in ballingschap leeft. Witbooi is een nakomeling van de Nama-hoofdman, die in 1904 de opstand van zijn stam leidde tegen de Duitse koloniale heersers. Tot opvolger van de Neder lander pater F. Thuis is tot algemeen overste van de kar melieten gekozen de Ameri kaanse psycholoog, pater P. Malley (53), die eerder pro vinciaal overste van de Noordamerikaanse provincie van de orde was. De paus hoopt zo spoedig' mogelijk Chili te kunnen be zoeken. Een datum is nog niet vastgesteld, maar vol gens de pauselijke nuntius in Chili, aartsbisschop Angelo Sodano, zou een goede aan leiding zijn de goede afloop van de pauselijke bemidde lingspoging in het conflict tussen Chili en Argentinië over drie eilandjes in het Be- aglekannal. In tegenstelling tot hetgeen tot nu toe werd aangenomen zou de zestiende-eeuwse houtsnijder Veit Stosz niet zijn geboren in Horb aan de Neckar, maaF in Horben, in de buurt van Aarau in het Zwitserse kanton Aargau. Dit wordt gesteld in een mono grafie van de Poolse kunst historicus Zdislaw Kepinski, die is uitgekomen bij gele genheid van de 450e sterfdag' van Stosz, die geldt als een van de belangrijkste houtsnij ders van de late middeleeu wen. Zijn bekendste werk is het hoogaltaar van de paro chiekerk „St.-Marien" in Krakau. Glemp in Rome De Poolse primaat kardinaal Jozef Glemp bij zijn aankomst in Rome, waar hij de vier weken durende algemene bisschop pensynode over „Verzoening en boete", die morgen begint, zal bijwonen. Bij zijn aankomst zei hij, dat de betrekkingen tussen kerk en staat in Polen aan het verbeteren zijn na het dieptepunt, dat werd bereikt met de afkondiging van de staat van beleg in december 1981. Als voorbeeld noemde hij de commissie, waarin fuctionarissen van kerk en regering samen werken om een steunfonds voor de landbouw op te richten. Links van kardinaal Glemp kardinaal Franciszek Macharski, aartsbischop van Krakau. Kardinaal Bernardin van Chicago, een der ontwerpers van de Amerikaanse bis- schoppenbrief over kernbe wapening, is om die reden on derscheiden met de Albert Einstein-vredesprijs. Aan de .onderscheiding is een geld prijs van vijftigduizend dollar (150.000 gulden) verbonden, Met deze jaarlijkse prijs wil de stichting „Vredesprijs Albert Einstein" de betekenis van het individu in de huidige wereld benadrukken. De prijs wordt op 9 november te Was hington uitgereikt. De Universiteit van San Francisco zal aan kardinaal Bernardin een eredoctoraat in de godgeleerdheid verlenen. De kardinaal zal dit in ont vangst nemen tijdens zijn komst naar de universiteit voor het houden van de zoge naamde Paul Wattson-lezing in januari. Tegen een delegatie van de r. k. vrouwenorganisatie zei kardinaal Bernardin kortgele den, dat de Verenigde Staten niet het recht hebben de rege ring van Nicaragua omver te werpen. Hij noemde de Ame rikaanse betrokkenheid bij de strijd tegen de sandinistische regering een ernstige aangele genheid. Er moet volgens hem langs diplomatieke we gen naar een oplossing wor den gezocht. Overigens wei gerde hij de Midden-Ameri- ka-politiek van president Reagan te veroordelen. Ongelukkige rapportage HET CDA heeft gisteren twee belangrijke studierajetei het licht doen zien: een over de organisatie van de p 'jja) .een over de politieke lijn van het CDA. Het rapport icj organisatie heeft door de aard van de aanbevelingenon merkelijk meer publiciteit gekregen dan het rapport <n ge te voeren CDA-politiek. Dat is, gezien de inhoud ;'s* laatste rapport, ook wel terecht. Al ontkennen de samenstellers van dit laatste rapp 'E bij hoog en vbij laag, toch zijn er diverse nuanceversch ontdekken tussen het laatste CDA-verkiezingsprograrM dat rapport. Die nuances gaan allemaal in de richti het huidige kabinetsbeleid. Met andere woorden: de werkgroep is wat de politieke lijn van het CDA betn 1 geschoven naar de politieke lijn van de CDA-VVD-c Om maar een voorbeeld te noemen: op het gebied kernwapenproblematiek wordt in het hele rapport i meer gesproken over eenzijdige, door Nederland bin NAVO te nemen stappen wat betreft het afstoten V paalde soorten kernwapens. Daarvan was in het CD„ kiezingsprogramma nog wel nadrukkelijk sprake. h 5N In het CDA-rapport wordt verder gepleit voor een derlijke profilering van het gewenste CDA-beleid ten te van het kabinetsbeleid. Het CDA-beleid is dan hetlcj( na te streven beleid, terwijl het kabinetsbeleid compro nvu leid is. Juist als men die politieke doelstelling leest in i( natie met het feit, dat de samenstellers van het rappe g inhoudelijke politiek betreft heel sterk zijn opgeschove n het CDA-VVD-compromisbeleid, kan men zich afvra de samenstellers wel helemaal hebben beseft waar bezig waren. Dan is er ook nog het rapport over de organisatorisc n zet van het CDA. Het staat boordevol met wijze com ird om niet te zeggen: waarheden als een koe. Het CDA 1 ei in zijn vertegenwoordigende organen verjonging, de de-Kamerfractie zou niet zo, verdeeld moeten optredei n dat tot nu toe doet, en al die afspraken tussen KVP Ahdi CHU, zoals ze in het verleden zijn gemaakt, werken verstarrend op het CDA als politieke organisatie. ALLEMAAL terechte cortstateringen, maar als men clusies die daar vervolgens uit voortkomen leest, wrij zich wel even de ogen uit. Niet zozeer vanwege de aa die conclusies, maar omdat ze in een openbaar rapport doeken worden gedaan. Zo concluderen de commissi dat bij de eerstvolgende verkiezingen een groot aantf>er de zittende CDA-fractieleden gewipt zou moeten word '6e omdat zij te veel regionalist zijn, zich te veel met person P1 belangen bezighouden, of zich te veel verdiepen in hui kleine specialisme. In elk geval: omdat ze te weinig d politieke lijn in de gaten houden. Dat is allemaal waai het is dodelijk om dat over je eigen partij vast te leg een stuk, dat vervolgens in duizenden exemplaren vo IJQl en alleman beschikbaar is. Op die manier schiet zo'n rapport aan zijn doel voorbij. Al met al: de beide comr die onder verantwoordelijkheid van het CDA-partijbfc et aan het studeren zijn geweest, hebben geen werk' afge)erc waar het CDA veel nut van zal hebben. 3st£ ana rai Andijvie-hamsalade met gebakken krieltjes russische bergen Nodig voor twee zijn: 250 g mooie andijvie, 50 g verse champginons, 2 lepels azijn, zout, peper, suiker, mosterd, 1 lepel olie, 1 plak gekookte ham van 10 gr, 1 tomaat, bieslook, pe- terselie; 0,5 1 kg krieltjes, olie, margarine, kummel of dil- 2 le, zout; 6 lange vingers, jam, 2 le pels rum of marasquin, vla van 3 dl melk, 15 g cus tard en 20 g suiker 1 ei wit, 25 g suiker. Spoel de hele krop andijvie zo schoon mogelijk en laat hem op de kop uitlekken, meng azijn, zout, peper, suiker en mosterd en klop er druppels gewijs de olie door. Ssnijd bo ven dit sausje de gewassen en goed uitgelekte champignons in dunne plakjes. Meng de champignons geheel door het zure sausje, dan blijven ze blank, verdeel de ham in blokjkes en doe die erbij. Snijd de andjvie kort voor de maal tijd zo fijn mogelijk. Was de groente daarna alleen nog een keer als er toch nog vuil in blijkt te zitten. Laat gesneden andijvie zo kort mogelijk in het spoelwater staan omdat ze anders veel van haar voe dingswaarde en smaak ver liest. schep de andijvie luchtig door de champignons en ham. Garneer de salade met dunne plakken tomaat, met fijnge knipte bieslook en peterselie. Kook de krieltjes in de schil gaar in circa acht minuten, laat ze afkoelen en pel ze. bak de aardappeltjes in olie en margarine, op het laatst met wat kummel of kleingeknipte dille, bestrooi de krieltjes met zout. Besmeer de biscuits dun met jam en maak er een stapeltje van. Sprenkel er rum of ma rasquin over en leg er de vla op. Klop het eiwit met de sui ker stijf en garneer er de vla zo mee dat het geheel op een besneeuwde berg gaat lijken De hoofdpersoon in het fotoboek, Henny, met haar echtgenoot Petro. JUBILEUMBOEK ILLUSTREERT TIEN JAAR VORMINGSWERK „Op school stap je een bepaalde vrijheid binnen UTRECHT Henny, „zomaar een vrouw uit Brabant", begint langzamerhand landelijke bekendheid te krijgen. Zes iaar geleden stond ze, toen nog een meisje van 16, cen traal in het boek „Neem nou Henny". Bijna negentig foto's van Michel Krzyanowski brachten haar in beeld als „Zo maar een werkende jongere". Inmiddels is Henny 23. En opnieuw sloeg Krzyanowski aan het fotograferen. Ditmaal voor het beeldverhaal: „Henny, een vrouw". Het eerste exemplaar van „Henny, een vrouw" is vandaag in Den Haag aan oud-minister Van Kemenade van Onder wijs overhandigd, bij de viering van het tienjarig bestaan van de Landelijke Organisatie Vormingswerk Werkende Jongeren (LOVWJ). Dat jubileum was voor de LOVWJ aanleiding opnieuw bij Henny aan de bel te trekken. Henny vertelt in het jubileumboek, hoe nuttig het vor mingswerk wel niet is. Zo volgde enkele cursussen in haar woonplaats en is daar kennelijk zeer enthousiast over. „Ie dereen die hier op de vormingsschool binnenkomt stapt een bepaalde vrijheid binnen", meent ze. „Ik heb mezelf voorgehouden; mijn kinderen zullen nooit gedwongen le ren". Om Hennys leven als getrouwde vrouw met zoontje Pascal en man Petro in beeld te kunnen brengen, was fotograaf Michel zes maanden lang kind aan huis bij het Brabantse gezin, een periode waarin meer dan 800 foto's gemaakt werden. De uiteindelijke selectie, voorzien van summiere tekst van Angeline van den Berg, geeft de „lezer" een on beschroomd beeld van het gezinsleven van Henny. Zo ver nemen we, dat zoontje Pascal „een driftige" is, man Petro zeer op Franse frietjes gesteld is en de huishoudbeurs knelt als de supermarkt bezocht wordt. Dat lijkt allemaal wat irrelevant misschien, maar de Orga nisatie Vormingswerk heeft Hennys wissewasjes op de koop toe genomen. Ze is per slot „zomaar een vrouw". „Het boek moest een totaalbeeld worden, waarbij het vormings werk slechts terloops aan de orde komt", vernemen we. En het moet gezegd: Krzyanowski is daar goed in geslaagd. Hij maakt op een zeer huiselijke en bedrijpelijke manier dui delijk wat het vormingswerk kan betekenen voor een moeder, die in een koekjesfabriek werkt en graag haar Ne derlands wil bijschaven. En daar was het het jubilerende vormingswerk ook om te doen. „Henny, een vrouw", door M. Krzyzanowski en A.van den Berg. Uitgeverij De Knipscheer, Postbus 6107, 2001 HC Haarlem. JONGEREN WETEN ONTSTELLEND WEINIG OVER FASCISME 99 AMSTERDAM „Ouwe koek, Al dat gedoe over vroeger en zo, dat heeft geen nut", klinkt het. Dan zegt een meisje in een onbewaakt ogenblik: „Zeg, wie is dat nou ei genlijk, die man waar jullie het steeds over hebben, Hieler of Hietler of zo?" Jongeren in Ap- pingedam over fascisme. Voor hen is dat hoog uit iets ergs van vroe ger. Voorbij. Waar maak je je druk over? Ja toch? De medewerkers van het Sa menwerkingsproject van de Anne Frank Stichting en de rocktheatergroep Werk in Uitvoering zijn dit soort reac ties vaker tegengekomen. In het kader van hun project, over fascisme en jongeren, zijn drie jaar lang op tiental len scholen voor voortgezet onderwijs experimenten met lessen over oud en nieuw fas cisme uitgevoerd. Daarbij is gebleken dat veel jongeren ontstellend weinig weten van de gebeurtenissen voor en tij dens de nazi-dictatuur en de Tweede Wereldoorlog. Hier op wees vandaag ook drs. B. de Haan in een speech die hij uitsprak namens de staatsse cretaris van onderwijs, drs. G. van Leijenhorst, bij de première van de onderwijs- film „De Oplossing?", die een centrale rol speelt in het pro ject. De Haan voegde eraan toe, dat het ministerie ernstig be zorgd is dat de propaganda van de Centrumpartij gehoor vindt bij een deel van de schoolgaande jeugd. Uit een recente enquête blijkt dat 4% van de jongeren op de Cen trumpartij heeft gestemd. En onder werkende jongeren is zelfs 9% gevoelig voor de ac tiviteiten van Janmaat en consorten. Grapje In 1980 (toen ontstond het idee voor uitvoeringen over fascisme) stuitte Werk in Uit voering steeds meer op jon geren, die racistische taal uit sloegen, als grapje of menens. Er waren ook incidenten met jongens, die hakenkruisen in de toiletten van de school aanbrachten. En discrimine rende opmerkingen van jon gens ten opzichte van meis jes. Jongeren wantrouwden de politiek jen lieten zich er in niet mis te verstane bewoor dingen over uit of toonden geen enkele interesse, aldus Aik Meeuse van de Anne Frank Stichting gisteren. „Die afkeer groeide, ook al omdat de toekomstverwach tingen voor jongeren niet be paald hooggespannen zijn". „Ook gingen fascistische groepen zich actiever opstel len. Zij zetten zich af tegen de democratische partijen en gaven hen de schuld van de crisis. Zij probeerden jonge ren aan te spreken door spanning en avontuur te be loven, maar vooral door in te spelen op racistische ressenti menten. En zij "kwamen met simpele „oplossingen". De titel „De Oplossing?" slaat op de „oplossing" van de werkloosheid zoals de Cen trumpartij die voorstaat: alle buitenlanders het land uit. Maar ook op de „Endlösung" die Hitler in praktijk bracht en die ooit op soortgelijke wijze begon. Door de winst van de Cen trumpartij in Almere is de film erg actueel. Daar werd de CP met bijna 10% van de stemmen zelfs groter dan het CDA. De politiek is bang dat het hier niet bij, zal blijven. De partijvoorzitters van VVD en PvdA, Jan Kamminga en Max van den Berg, hebben aangekondigd de CP hard te gaan aanpakken. „Het dood zwijgen heeft kennelijk niet geholpen". Rammen „De Oplossing?" gaat over vijf jonge mensen in een ga ragebedrijf, dat niet zo goed loopt. Daarom stelt een van hen voor, een sportschool te beginnen. En een kennis overtuigt hem ervan, dat een vechtschool beter in de markt ligt. „En dan-rammen we gewoon al die zwarten, bruinen en gelen eruit". In de omgeving steekt het racis me duidelijk de kop op. Geld voor de vechtschool is er niet. Integendeel, de schuldenlast is hoog opgelo pen. Racistische „maten" hebben geld geleend en dat kan niet terugbetaald wor den. Paniek in de tent. Uit eindelijk zijn de vijf zo ver, dat ze aangewezen (en over geleverd) zijn op de financië le steun van de Nationale Middenpartij. Daar eindigt de film, en daarmee kan de dis cussie op de scholen begin nen. Wat is er mis gegaan en waarom? Hoe is het allemaal gekomen? „De Oplossing?" is een boei ende en leerzame film (hij kreeg trouwens twee nomi naties op Utrechtse filmda gen), die voorlopig overigens niet in de bioscoop te zien zal zijn. De samenstellers: „Het is een film die het publiek aan het nadenken zet, tot een mening dwingt. Een film (re gisseur is overigehs Sander Francken) waarbij de toe schouwer moet winnen". Het project bestaat verder nog uit een lessenboek, een leerlingenkrant, een boek met achtergrondartikelen en de diaserie „Kenmerken van Fascisme". „De film geeft de leerlingen de kans om op een persoonlijke manier na te denken over, en stelling te nemen tegen het neo-fascis- me", aldus de AFS en Werk •in uitvoering. Dat lijkt ook nu, of misschien juist vooral nu, hard nodig. MARTIN VOORN Scène uit de film De Oplos sing: ...en dan rammen we ze er gewoon 4uit... Aanhoudend aar droog DE BILT Nederland het grensgebied tusse warme lucht in het zui vrij koele lucht bov q' Noordzee. Het ziet er dfagf, naar uit dat er nogal v wolking is, met daar door af en toe zon. De 1 zon is waarschijnlijk grootst in het zuidelij JJ?. deelte van ons land. N wordt niet verwacht. D 'n- mumtemperatuur in 1 N mende nacht is omstrtn graden, morgenmiddag de temperatuur ongev graden. De wind waait 1 oosten, in Limburg t 'ijt zuidoosten en neemt - matig, kracht 4. Een drukgebied boven mid< ropa neemt nog wat i betekenis af. Een kracl gedrukgebied boven d< markenstraat tussen en Groenland trekt i< het oosten. Een krach: loper ervan breidt zit Denemarken tot in Pc Depressie-activiteit spei midden op de Oceaan a de kaarten er nu bij lijkt het er op dat wij p dag iets van deze gaan merken. Weersgesteldheid van gistere VI Iver Bordeaux Brussel GEREFORMEERDE KEN Beroepen te Alphen Rijn: P.Wilschut te ï#itt die dit beroep heeft a?ntr

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2