iLubbers: prijs
heiligheid moet
Worden betaald
Rol van Nederlandsche Bank bij
Tilburgsche roept steeds meer vragen op
Voorlopig geen acties MBO
WD heeft kritiek op eigen
oplossing schoolgeldprobleem
Brand in Aarhof
Voorzitters VVD en PvdA voor
harde aanpak Centrumpartij
Zeilers
gered
INNENLAND
ÊeidaeSouAont
MAANDAG 26 SEPTEMBER 1983 PAGINA 5
Nederlandse minister Ru-
AMSTERDAM De rol
die De Nederlandsche
Bank (DNB) heeft ge
speeld als toezichthouden
de instantie bij de Til
burgsche Hypotheekbank
(THB), roept steeds meer
vragen op. Behalve moge
lijk gefaald te hebben bij
het houden van toezicht
lijkt De Bank invloed uit.
te oefenen op bij de Til
burgsche betrokken fi
nanciële instellingen.
In een persbijeenkomst afgelo
pen vrijdag van de onder-
zoekscommmissie THB bleek,
dat een telefoongesprek eind
vorig jaar tussen bankpresi-
dent Duisenberg en een pensi
oenfonds-directeur correct in
een publicatie was weergege
ven. Volgens dit artikel gaf
Duisenberg tegenover de be
treffende directeur telefonisch
toe dat het pensioenfonds door
DNB werd tegengewerkt, om
dat dit niet had willen mee
doen aan een door DNB opge
steld reddingsplan voor de Til
burgsche. Volgens onze gege
vens is de publicatie juist, al
dus prof. dr. C. Rijnvos, voor
zitter van de onderzoekscom
missie.
Intussen hebben de Tweede
kamerleden Kombrink (PvdA)
en Van Rey (VVD) minister
Ruding van financiën schrifte
lijke vragen gesteld over de
details van deze affaire. De
kamerleden willen weten of
de Nederlandsche Bank de
Wet Toezicht Kredietverle
ning wel naar behoren heeft
uitgevoerd en welke invloed
de bank heeft uitgeoefend op
het leningenbeleid van de
THB. Aan minister Korthals
Altes van justitie hebben de
kamerleden gevraagd of hij
bereid is nog eens te laten on
derzoeken of directie en be
stuur van de THB, een notaris
en de externe accountant,
strafbare handelingen hebben
gepleegd. Ook vragen zij de
bewindsman na te gaan of de
geheimhoudingsplicht van de
Nederlandsche Bank, zoals ge
regeld in de Wet Toezicht
Kredietwezen, aangepast moet
worden „gelet op meerdere re
cente ervaringen".
In de bijeenkomst afgelopen
vrijdag meldde de voorzitter
van de Vereniging Effectenbe
scherming (VEB), die het ïnia-
tief tot het onderzoek bij de
Tilburgsche heeft genomen,
dat de VEB problemen onder
vond om de benadeelde pand
briefhouders op één lijn te
krijgen om processen tegen de
verantwoordelijken bij het de
bacle van de Tilburgsche te
beginnen.
„Een benadeelde spaarbank
durft zich tegenover de Neder
landsche Bank hierbij niet te
profileren, omdat de spaar
bank niet volledig aan de sol-
vabiliteitseisen voldoet. De
bank wil liever even niet voor
haar mening uitkomen", aldus
VEB-voorzitter Gerla. De Ne
derlandsche Bank ziet op de
solvabiliteitseisen toe.
De onderzoekscommissie vindt
daarom dat er nogal wat vra
gen zijn te stellen aan DNB.
„Duisenberg en Ruding zijn
echter bij het IMF in Was
hington dus we zullen nog wel
even moeten wachten" zo zei
prof. Rijnvos, die vindt dat het
concrete toezichthoudende
werk van DNB aan herziening
toe is.
In een eerder deze week ver
schenen rapport stellen de on
derzoekers behalve prof.
Rijnvos, prof.drs.mr. H. Beek
man en prof mr. H. Franken
dat DNB mede aansprake
lijk gesteld kan worden voor
de schade die geleden is op een
aan de Tilburgsche verschafte
lening van 18 miljoen en een
pandbriefuitgifte. Schuldeisers
mogen verwachtingen koeste
ren over de continuïteit bij
Tilburgsche op grond van het
toezicht van DNB, aldus het
rapport. Met name het pros
pectus bij de pandbrief-emissie
van 16 oktober 1981 bevatte
misleidende gegevens.
In de loop van 1982 werd het
meer en meer duidelijk dat de
financiële positie van de Til
burgsche uiterst wankel was.
DNB riep op 30 juni een groot
aantal financiële instellingen
bijeen voor een reddingspo
ging. Het plan van DNB leed
echter schipbreuk door de
weigering van een aantal pen
sioenfondsen om mee te doen.
ALPHEN AAN DEN RIJN Een uitslaande brand
heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag veel schade
aangericht in winkelcentrum Aarhof. De politie ver
moedt dat de brand is aangestoken.
De melding van de brand kwam omstreeks 02.56 uur binnen.
Aanvankelijk dacht men dat het dak van het winkelcentrum, de
parkeerplaats Aardak in brand stond maar bij aankomst bleek
het een gang achter een aantal winkels te zijn. De brandweer
ruktë met veel materieel, waaronder acht bluswagens uit en had
het vuur na een uur blussen onder controle. Er ontstond veel
rook- en waterschade. Met name de achter de gang gelegen win
kels van Singer naaimachines, Hij herenmode, Allard fotografie
en Rodel mode hebben veel schade opgelopen, alsmede het win
kelcentrum zelf. De gang wordt in de regel met een ijzeren hek
afgesloten, maar dat was dit keer niet gebeurd. De politie ver
zoekt eventuele getuigen zich te melden, tel. 01720-93941.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
Friezen betogen voor indijking
LEEUWARDEN Ongeveer 500 demonstranten hebben dit
weekeinde bij Marrum in Noord-Friesland op de zeedijk betoogd
voor de indijking van 1460 hectare buitendijks land. De grieven
van de demonstranten waren gericht tegen het feit dat het kabi
net negatief staat tegenover indijking. Volgens het kabinet spe
len milieu-effecten in verband met de Waddenzee een grote rol
bij die houding. Zaterdagmorgen moesten vooral de ministers
Smit-Kroes, Winsemius en Braks het ontgelden. Volgens de de
monstranten weten de ministers niet waar ze over praten. Indij
king van dit land van belang voor de pootaardappelteelt
geeft volgens de voorstanders blijvend werk aan 75 tot 100 man.
In Zuid-Friesland werd dit weekeinde bij Warns aan de IJssel-
meerdijk herdacht dat men in 1345 de Hollanders versloeg
(Van onze parlementaire re
dactie)
UTRECHT De voorzit
ters van de VVD en de
PvdA vinden dat het tijd
wordt, dat de politici in
Den Haag de aanval inzet
ten op de Centrumpartij,
met het doel deze te „ont
maskeren". Dat is hun re
actie op de twee zetels die
de Centrumpartij in de ge
meenteraad van Almere
heeft veroverd. De Cen
trumpartij haalde in Al
mere zelfs meer stemmen
dan het CDA.
VVD-voorman Kamminga zei
hierover zaterdag tijdens een
vergadering van VVD-partij-
raad in Utrecht: „Een jaar van
doodzwijgen en isoleren heeft
geen resultaat gehad. We kun
nen blijkbaar niet meer om de
Centrumpartij heen".
„We moeten nu de confronta
tie aangaan en het masker af
trekken, zodat de grote onver
draagzaamheid en de afschu
welijke mentaliteit van de
Centrumpartij zichtbaar wor
den". Kamminga noemde de
partij van Janmaat „een ge
vaar voor de samenleving".
In het VARA-r^dioprogram-
ma „In de Rooie Haan" sloot
PvdA-voorzitter Max van den
Berg zich zaterdag bij de woor
den van Kamminga aan. „De
Centrumpartij moet open wor
den bestreden. We hebben dat
het afgelopen jaar niet hard en
duidelijk genoeg gedaan", al
dus Van den Berg.
„Dat bestrijden moet overigens
niet alleen in het parlement
gebeuren, maar ook elders. We
zullen de mensen in de oude
wijken moeten gaan opzoeken
om met ze te praten over de
moeilijkheden waar ze mee
zitten'
Zilverdieven aangehouden
LEIDSCHENDAM De poli
tie van Rijswijk heeft van
nacht twee 21-jarige Hage
naars aangehouden wegens
diefstal van een grote hoeveel
heid zilver. Het tweetal werd
in hun auto tijdens een ver
keerscontrole in Rijswijk aan
gehouden. Daarbij gaven zij
een valse naam op waarop de
politie argwaan kreeg. Onder
zoek in de auto leverde vier
vuilniszakken vol zilver op.
Dat bleek diezelfde nacht te
zijn gestolen uit een woning
aan de Westvlietweg. Wat pre
cies de waarde is, kon nog
noet worden vastgesteld. Het
tweetal wordt nog vastgehou
den voor verder verhoor.
Vergeefs gewacht
ROTTERDAM De Ameri
kaanse zanger Harry Belafon-
te heeft gisteren honderden
fans in de motregen laten
staan, die te vergeefs bij de
Rotterdamse Doelen op de
zanger stonden te wachten.
„Ziekte", meldde concertorga
nisator Mojo, die Belafonte
voor een eenmalig optrreden
in Rotterdam had gecontrac
teerd. Maar de ziekte deed
zich wel heel kort voor het
aanvangsuur voor, reden voor
Mojo om in de toekomst Bela
fonte te laten schieten.
DRONTEN Wie van de
1500 afgelopert zaterdag
op het congres van MBO-
leraren (middelbaar be
roepsonderwijs) aanwezi
gen verwacht zou hebben
dat het resultaat zou zijn
een harde actie naar Bel
gisch voorbeeld: staken en
r'jv, lie
ten lopen bij het middel
baar beroepsonderwijs,
kwam bedrogen uit. Ac
ties zullen er misschien
komen, over enkele
maanden, als het overleg
tussen regering en centra
les is afgerond.
In feite komt het erop neer dat
het hele congres hoogstens een
verandering in de structuur
van dat onderwijs via de zoge
naamde HOS-nota. Geschatte
opbrengst: 150 miljoen gulden.
„Pure discriminatie van het
MBO", noemde Henk Bruik-
man, voorzitter Unie MBO
het. „Daarmee ontstaat een si
tuatie die vergelijkbaar is met
de omstandigheden van 1968".
Volgens Frans Roefs, voorzit-
signaalfunctie vervulde, zo
van: minister Deetman, wij
zijn er ook nog. Houdt daar
even rekening mee als u in
onze salariëring gaat ingrijpen.
Want daar ging het om op dit
congres, om de plannen van de
minister de leraren van het
middelbaar beroepsonderwijs
het slachtoffer te laten zijn
van zijn bezuinigingen door
ter van het Ambtenarencen-
trum, wordt de rechtspositie
van de ambtenaren en de on
derwijsgevenden systematisch
uitgehold. „In het onderwijs
wordt de deeltijdbaan regel en
een volledige betrekking zeld
zaam. Als de ontwikkeling
doorgaat, moet men minstens
met z'n tweeën zijn, wil men
in het onderwijs de kost ver
dienen". Hij was trouwens ook
de enige die „zachte actie"
voorstelde: „Het effect van
stiptheids- of modelacties kan
op de lange duur veel groter
zijn dan stakingen". Er werd
echter niet tot acties besloten.
antal IMF-
ningen ook
n banden
ervolg van voorpagina)
ASHINGTON Een aantal
v itwikkelingslanden (India,
Pakistan, Sri Lanka,
i^nbabwe en Bangla Desj)
ift zich tegen het IMF-ak-
>rd verzet, omdat zij vinden
voe de mogelijkheden om geld
3gOi het IMF te lenen hierdoor
sus irden beperkt. Zij willen dat
landen 125% kunnen le-
s het voor een land in fi-
3i nciële problemen nog moge-
150% van de eigen bijdrage
n het fonds te lenen, met
n maximum van 450% of
ie jaar. Dat percentage was
hter niet meer te handhaven
idat het IMF anders zelf in
>te financiële problemen zou
ig had in het langdurige
erleg een (ander) compromis
11,0%) voorgesteld. De VS wa-
i daar tegen. Ruding was
(pr zijn Amerikaanse collega
gan gevraagd in het conflict
sen de 22 industrie- en ont-
kkelingslanden te bemidde-
I, Het akkoord noemde hij
latig, maar aanvaardbaar",
i Amerikaanse regering had
k geëist dat het aantal Der-
-Wereld landen dat lenin-
n zou kunnen krijgen, moest
jrden ingeperkt. Aan die eis
evolg gegeven, maar er is
besloten tot speciale finan-
injecties voor landen die
grote moeilijkheden te
mpen hebben.
>t IMF moet op kunnen tre-
n als verzekeraar van kre-
:ten die de banken geven
n landen met politieke en fi-
nciële risico's. Zo'n verzeke-
ig is nodig om het aantal le-
rj ngen op gang te brengen. En
t is weer een voorwaarde
or economische herstel, al-
dr. Witteveen, ex-direc-
van het IMF gisteren.
■tale 'dig
!N HAAG Premier
bbers vindt de prijs van
Jiligheid hoog. „Als het
is moet hij echter
orden betaald". Maar hij
it met een gevoel van
klemming de eerste
aatsing van 572 kernra-
ïtten voor de middellan-
afstand aan NAVO-zij-
in Europa nabij komen,
i premier zei dit zater-
g op het congres „Vrede
Vrijheid" in het Haagse
•ïfcngresgebouw.
't congres was georganiseerd
or de Stichting Vredespoli-
k, in samenwerking met In-
1 rkerkelijk Comité Tweezijdi-
Ontwapening en de stich-
igen Bijbel en Vredesvraag-
ikken, Geestelijke Weer-
is arheid, Hervormd Beraad
iel edesvraagstukken, Comité
)p de SS-20-raketten, Vrede,
'ijheid en Verdediging,
iim 1750 personen, onder
g de oud-premiers De Jong
en Van Agt, applaudisseerden
hartelijk voor de bereidheid
van Lubbers de prijs voor vei
ligheid te betalen.
De aanwijzing vah Woens-
drecht als plaats voor de kruis
raketten die eventueel in Ne
derland komen, vóór dit tech
nisch nodig was, is volgens de
premier genomen om de Ame
rikanen bij de onderhandelin
gen in Genève over de raket
ten een stevige onderhande
lingspositie te verschaffen.
Door Nederland is in 1979 ge
kozen voor onderhandelen.
Daarom ook werd in de
Troonrede niet gesproken over
Woensdrecht, maar over de
onderhandelingen. „Natuur
lijk", aldus Lubbers, „vergen
serieuze onderhandelingen de
bereidheid plaatsing serieus te
overwegen als er geen resul
taat te bereiken valt". Hij had
al eerder vastgesteld „dat wij
niet ontsnappen aan de vast
stelling dat die onderhandelin
gen in Genève niet tot resul
taat hebben geleid".
Lubbers liet doorschemeren,
dat een Nederlands besluit tot
plaatsing afhankelijk i.al zijn
van de mede door Nederland
opgezette „shift study" van de
NAVO. Deze studie, die eind
oktober wordt gepubliceerd,
bekijkt of, gezien de moderni
sering van het nucleaire arse
naal van de NAVO, de rol van
de kernwapens voor de korte
afstand kan worden terugge
drongen. Nederland is volgens
Lubbers altijd van mening ge
weest dat een eventuele mo
dernisering niet zou mogen
leiden tot een vergroting van
de rol en in elk geval niet
van het aantal kernwapens
in West-Europa. „Wij hebben
bereikt, dat is afgesproken, dat
voor elke nieuwe kernlading
een andere wordt teruggetrok
ken."
Lubbers beschuldigde de Partij
van de Arbeid ervan zich „van
ons onderhandelingsmodel" te
distantiëren. De formulering
van een beleid op basis van
opvattingen in de Nederlandse
samenleving wordt daardoor
moeilijker. „De consensus over
de grote lijnen raakt buiten
bereik", aldus de bewindsman.
Russen nemen
6 kernproeven
DE BILT Het KNMI
in De Bilt heeft zater
dag zes ondergrondse
nucleaire kernproeven
geregistreerd die door
de Russen zijn geno
men. De eerste werd za
terdagmorgen om even
na zeven uur opge
merkt. De andere kern
proeven volgden tel
kens na vijf minuten
tussenpauze. De proe
ven, die zijn genomen in
WestKazakstan, bleven
beneden de maximaal
toegestane limiet van
150 kiloton.
AMELAND Een reddings
maatschappij op Ameland
heeft gisteren met een rubber
boot de twee opvarenden van
een inmiddels gezonken zeil
jacht gehaald. Het jacht „Zee
zot" kreeg tussen Terschelling
en Ameland plotseling te ma
ken met zware branding en
forse grondzeëen. Het schip
van Terschelling op weg naar
Schiermonnikoog liep na
een mastbreuk snel vol water.
De kustwacht op Ameland zag
dit gebeuren en waarschuwde
de reddingsmaatschappij.
emier Lubbers naast congresvoorzitter Spierenburg. Daarnaast de Belgische minis-
Tindemans en oud-premier De Jong.
Vervroegde
Dierendag
In Woudrichem
werden Leonber-
gers gisteren
onthaald op een
„Bourgondische"
maaltijd: Neer-
lands' Eerste Le-
onberger Buffet.
Het bestond uit
kippemaagjes,
kopvlees, bloed
worst, runder-
hart, groenten en
fruit. Het feestje
moet worden ge
zien als een vroe
ge viering van
Dierendag.
Wereldkampioen
in behendigheid
DEN HAAG Een team van 24
Nederlandse chauffeurs is in het
afgelopen weekeinde in Oslo we
reldkampioen geworden bij behen-
digheidswedstrjden. Gestreden
werd in vier categorieën: bakwa-
gens, touringcars, trekkers met op
leggers en motorwagens met aan
hangers. Nederland eindigde in het
totaal-klassement voor West-Duits-
Ia nd, dat tweede werd, en Finland,
dat als derde eindigde. De Neder
landse deelnemers waren geselec
teerd, nadat in ons land vieren
veertig voorwedstrijden waren ge
houden. Zeven jaar geleden, toen
voor het eerst wereldkampioen
schappen werden gehouden, kwam
ons land ook als eerste uit de bus.
Treinkaartje naar
buitenland duurder
UTRECHT Treinreizigers
met een buitenlandse bestem
ming moeten per 1 november
meer betalen voor hun kaarije.
Behalve aanpassingen vanwe
ge koerswijzigingen, zal ook
een aantal Europese spoorweg
maatschappijen de tarieven
verhogen. Het binnenlands
NS-vervoer blijft zoals bekend
dit jaar even duur. In volgorde
van grootte zijn de volgende
verhogingen te verwachten:
Italië 20 procent, Marokko 13,
Zweden 11, Luxemburg en
Finland 10 en België en Dene
marken elk 6 procent. De
bootreis Oostende-Dover met
de RMT wordt per 1 novem
ber 5,6 procent duurder.
UTRECHT De VVD-
partijraad heeft zaterdag
kritiek geuit op de plan
nen van de fractie met be
trekking tot het voorge
stelde schoolgeld van 12-
tot 16-jarigen. Nijpels en
zijn onderwijs-specialisten
willen met alternatieven
voor dit schoolgeld ko
men, omdat zo'n school
geldheffing een voor som
mige gezinnen „giganti
sche" lastenverzwaring is
en nivellerend zou wer
ken. De fractie wil precies
aangeven waar het geld
dan vandaan moeten ko
men. „Wij gaan geen ga
ten in de begroting schie
ten", aldus Nijpels.
Een concreet tegenvoorstel is
er nog niet. „Geen van de sug
gesties die zijn gedaan, is nog
in de fractie besproken", ver
klaarde Nijpels. Een van die
suggesties is vorige week naar
buiten gekomen: het ontslaan
van enkele honderden leer
krachten en deze met behoud
van uitkering weer op school
inzetten. Deze suggestie is
slecht gevallen op de partij
raad, evenals bij andere partij
en, waar overigens eveneens
kritiek op de schoolgeldplan
nen bestaat.
De partijraad verkeerde in
juichstemming over de vorige
week gepresenteerde kabinets
plannen voor 1984. „Dit beleid
is voor een groot deel het be
leid waarvoor we jaren gepleit
hebben", constateerde een te
vreden fractieleider die zijn
partij opriep tot brede en
daadwerkelijk steun aan het
kabinet.
Volgens Nijpels moet de PvdA
haar harde kritiek op de kabi
netsplannen waar maken door
met een eigen concreet alter
natief te komen in de vorm
van een tegenbegroting. De
VVD-leider prees de FNV
voor haar moed met een eigen
plan te komen. Een aantal on
derdelen hieruit beoordeelde
Nijpels vrij positief. Een groot
nadeel van het plan vond hij
echter, dat het overheidstekort
er verder door zal stijgen. On
danks deze kritiek wil de de
VVD op 4 oktober met de
FNV gaan praten.
Kritiek had Nijpels op de he
vige protesten van de ambte
narenbonden naar aanleiding
van de aangekondigde salaris-
korting van 3,5 procent. „De
ambtenaren moeten beseffen
dat ze in feite bij een failliet
bedrijf werken. Dan is het ook
redelijk, dat er wat gebeurt in
de sfeer van de beloning en de
aantallen mensen", aldus Nij
pels.
VVD-fractieleider Nijpels omringd door andere kopstukken uit de partij: v.l.n.r. minis-'
ter Korthals Altes, staatssecretaris Ginjaar-Maas, minister Smit-Kroes en partijvoor
zitter Kamminga.
