Minder risico huizenkopers
Automobilist krijgt voorrang
Minder lesuren,
mogelijk meer examenvakken
NADRUK OP BOUW VAN KOOPWONINGEN
iGeen nieuwe
ruilverkavelingen
Onafhankelijk studeren is onbetaalbaar
CcidAcSouAOAit
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1983 PAGINA 15
IN 1984 WIL MEN 90.000 WONINGEN BOUWEN
(woningbouwprogramma)
In het
bouwprogramma
wordt volgend jaar
sterker de nadruk
gelegd op
koopwoningen.
Geen clementie
voor
wanbetalers
DEN HAAG De be-
windslieden van Volks
huisvesting keuren het af
dat gemeenten en woning
corporaties bij mensen met
huurachterstand vaak te
soepel optreden.
Veelal worden eigen nor
men gehanteerd ten aan
zien van wat als betaalba
re huur kan worden ge
zien. Uit de toelichting op
de begroting valt op te ma
ken dat wanbetalers hard
moeten worden aange
pakt, ook al moet daar uit
eindelijk de deurwaarder
aan te pas komen. De cle
mentie die sommige ge
meenten en woningbouw
verenigingen willen be
trachten (door huurverla
ging of kwijtschelding)
achten de bewindslieden
„strijdig met het rijksbe
leid Gemeenten en cor
poraties moeten voorko
men dat huurders in een
achterstandsituatie te
rechtkomen.
DEN HAAG Staatssecreta
ris Brokx wil de risico's van
eigen woningbezit verkleinen
en tevens de voorraad wonin
gen op peil houden. In de nota
„Eigen Woningbezit", die van
daag aan de Tweede Kamer is
aangeboden, stelt Brokx onder
meer een nieuw subsidiestelsel
voor premiekoopwoningen
voor, dat moet leiden tot een
gelijkmatiger verloop van de
woonlasten door de jaren
heen.
Ook wil de staatssecretaris de
verkoop van woningwetwo
ningen gemakkelijker maken.
Het nieuwe subsidiestelsel
voor premie A-woningen
houdt zoals vorige week al
bekend is geworden in dat
de koper jaarlijks een gelijk
blijvende premie van 5.500
gulden krijgt, die voor het
grootste deel direct bestemd
wordt voor aflossing van de
hypotheekschuld. Dat gebeurt
door middel van een samenge
stelde hypotheek, waarbij het
„subsidiedeel" van de totale
koopsom in een aparte hypo-
theekvorm wordt onderge
bracht. Voor het restantbedrag
mag de koper zijn eigen hypo-
theekvorm kiezen. Het risico
van plotselinge renteverhogin
gen wordt verkleind, omdat
het alleen over de „eigen" hy
potheek het hogere rentebe
drag moet worden betaald.
In vergelijking met het huidi
ge systeem zal dit de eerste ja
ren leiden tot hogere woonlas
ten, die evenwel van jaar tot
jaar zullen afnemen. Het hui
dige systeem (een jaarlijks af
nemend premiebedrag) bete
kent relatief lage woonlasten
in het begin, maar daarna ge
leidelijk stijgende lasten.
In het huidige systeem ging
men er nog vanuit dat de stij
gende woonlasten konden
worden gecompenseerd door
verhoging van de inkomens.
Door de economische recessie
is dat niet langer van toepas
sing. Bovendien wordt de hy
potheekschuld sneller afge
bouwd, waardoor men minder
snel door een hoge hypotheek
schuld in de problemen komt.
De subsidie is het hoogst
(48.000 gulden) bij een belast
baar inkomen tot 32.500 gul
den. Het maximale belastbare
inkomen waarbij men van de
nieuwe subsidie gebruik kan
maken bedraagt 42.500 gulden,
waarbij het premie-bedrag
36.000 gulden bedraagt. In het
nieuwe systeem zal een twee
de inkomen (van de partner)
worden meegeteld bij de bere
kening van de subsidie.
Brokx wil het risico voor eige
naar-bewoners verder beper
ken door instelling van een in
tergemeentelijk garantiefonds.
Via dat fonds zou de eigenaar
bewoner zich kunnen verzeke
ren tegen plotselinge terugval
in inkomen door werkloosheid
of arbeidsongeschiktheid.
Verkoop huurwoningen
De bewindsman wil het de ge
meenten minder moeilijk ma
ken om woningwetwoningen
aan de huurders te verkopen.
Woningwetwoningen zullen
tegen de waarde in bewoonde
staat moeten worden verkocht.
Daarvoor zullen de gemeenten
niet langer de toestemming
van het Rijk nodig hebben.
Ook wil Brokx de woningcor
poraties in de gelegenheid stel
len leeggekomen woningwet
woningen te verkopen tegen
de marktwaarde.
DEN HAAG Tot en met
1988 zullen jaarlijks 102.000 ge
subsidieerde woningen en
wooneenheden kunnen wor
den gebouwd. Daarbij zal
zwaarder de nadruk worden
gelegd op de koopsector. Naast
de bestaande premiekoop A-
en B-sector zullen volgend jaar
10.000 koop- of huurwoningen
in de goedkope vrije sector zijn dan 30 jaar. Door invoe- 30 tot 25 gulden minder per De bewindslieden hebben ver-
kunnen worden gebouwd. ring van een aparte tabel kan maand. Voor nieuwe subsidie- der besloten de gemeenten de
De eerder aangekondige be- voor hen de subsidie in het aanvragers zal de maximale huurharmonisatie-ineens (in
zuinigingen op de individuele meest ongunstige geval met huurgrens 600 gulden per één keer optrekken van te
huursubsidie per 1 juli '84 zul- 160 gulden per maand dalen, maand bedragen, en de jaren lage huren bij het leegkomen
len vooral gevolgen hebben Voor jongere alleenstaanden daarna weer stijgen. Nu is de van woningen) niet verplicht
voor alleenstaanden, die ouder zal het verschil variëren van grens 735 gulden. op te leggen. Woningcorpora
ties en gemeenten krijgen de
vrijheid per geval zelf te kie
zen voor versnelde huurver
hoging. De gemiddelde stich-
tingskosten van woningwet
woningen zullen in '84 beperkt
worden tot 114.000 gulden. Nu
is dat streefgetal 117.000 gul
den.
Staat van
onderhoud
rijksgebouwen
zorgwekkend
DEN HAAG De onder-
houdssituatie van een deel
van het rijksgebouwenbe
stand blijft de regering zor
gen baren. Uit een onder
zoek naar het bestand aan
rijkspanden in Den Haag
blijkt dat slechts 65 procent
in goede staat verkeert.
Tien procent verkeert in
ronduit slechte staat. Ge
deeltelijk wordt dit veroor
zaakt door uitstel van
nieuwbouwprojecten als
gevolg van de slechte situa
tie van 's Rijks kas. Er
blijft wel geld beschikbaar
om alle rijksgebouwen
goed toegankelijk te maken
voor gehandicapten.
Met jachtakte
betalen voor
wildschade
DEN HAAG De jaeh-
takte wordt in 1984 tien
gulden duurder, zo blijkt
uit de Landbouwbegro
ting. De extra gelden zul
len besteed worden aan
het instandhouden van
waardevolle wildsoorten
en het bestrijden van on
toelaatbare wildschade.
Ook de bestrijding van
muskusratten zal onder de
Jachtwet gebracht wor
den. Het gaat trouwens
goed met de bestrijding
van de muskusrat. In 1982
zijn 171.000 ratten die wa
terkeringen ondergraven)
gevangen tegen 141.000
een jaar daarvoor.
Nachtelijk vissen
in de zomer
DEN HAAG In juni,
juli en augustus zal voort
aan overal 's nachts gevist
mogen worden, behalve op
het IJsselmeer. Met
„nacht" wordt voortaan de
periode bedoeld van twee
uur na zonsondergang tot
zonsopgang. De gesloten
tijd voor het vissen met
een hengel (april en mei)
wordt opgeheven. Voor
het vissen op paling blijft
echter in april en mei een
verbod bestaan. Door de
enorme werkloosheid is de
belangstelling voor sport-
visserij de afgelopen tijd
aanzienlijk gestegen. Ove
rigens zullen voor het vis
sen in wateren die een be
langrijke rol spelen bij het
natuurbehoud de oude
verbodsbepalingen ge
handhaafd blijven.
DEN HAAG Door de bezui
nigingen op de Landbouwbe
groting mogen de provincies
in de komende twee jaar geen
nieuwe ruilverkavelingspro
jecten meer aanmelden. Voor
lopig zal ook geen geld meer
worden besteed voor grond
aankopen door de overheid
ten bate van boeren die de
grond zelf niet kunnen beta
len. Het ging in deze gevallen
vaak om overdrachten van ou
ders op kinderen of van pach
ters op verpachters. Deze
steunregeling voor aankoop
van grond verdwijnt voor on
bepaalde tijd.
Verder wordt bezuinigd op
openluchtrecreatie en natuur
behoud, op het landbouwon
derwijs en op voorlichting. Te
genover de bezuinigingen stelt
minister Braks de verkoop van
domeingronden ten gunste
van de aankoop van natuurge
bieden (19 miljoen gulden).
Via het ministerie van Sociale
Zaken worden werkgelegen
heidsprojecten in de landbouw
gestimuleerd.
De minister onderstreept de
noodzaak tot een beteugeling
van de EG-landbouwuitgaven.
Braks zegt in te stemmen met
het laten meebetalen door boe
ren voor hun overproduktie,
„ook al kan daardoor op korte
termijn sprake zijn van een
forse nadelige invloed op de
inkomens", die niet gecompen
seerd zullen worden. Op de
langere termijn zal die aanpak
echter gunstig zijn, aldus
Braks.
Wat de export betreft zal een
uiterste inspanning gedaan
moeten worden om de concur
rentiepositie van Nederland,
zeker buiten de EG, te behou
den.
In het kader van het werkge
legenheidsprogramma kunnen
twee- tot vierduizend mensen
aan het werk komen. Braks
wil het geld besteden aan lan
dinrichting, openluchtrecrea
tie, bosbouw en natuurbehoud.
Minder chemische bestrijdingsmiddelen
DEN HAAG Gewasbescherming met chemische midde
len moet zoveel mogelijk beperkt worden, vindt minister
Braks. Hij wil de nadruk leggen op gewasbescherming met
mechanische en biologische methoden. Dit geldt zeker voor
natuurgebieden, parken en recreatieterreinen. Er zal een
streng toelatingsbeleid voor chemische bestrijdingsmiddelen
worden gevoerd. Voor rampen met chemische middelen zal
een controle-instantie opgezet worden die het gebruik van
bestrijdingsmiddelen moet nagaan. Ook komt er een instan
tie die oude middelen gaat ophalen. Nu wordt per jaar 800
miljoen gulden aan gewasbescherming uitgegeven. Als ge
volg van ziekten aan gewassen is er jaarlijks een oogstschade
van 350 miljoen gulden.
DEN HAAG Beperking van
het aantal niet-examenvakken
in de bovenbouw van het
voortgezet onderwijs vormt
een van de vele besparingen
op de onderwijsbegroting voor
1984. Staatssecretaris Ginjaar-
Maas wil het bovenstaande be
reiken door bij havo en vwo
het minimum aantal lesuren,
dat een eindexamenleerling
moet volgen, te verlagen tot
24. Dit levert 22 miljoen aan
bezuinigingen op. In totaal
wordt op de onderwijsbegro
ting 356 miljoen gulden bezui
nigd.
De negatieve gevolgen voor de
werkgelegenheid blijven nog
beperkt, zo blijkt uit de begro
tingscijfers. Als gevolg van de
ombuigingen en verschuivin
gen in de begroting zullen vol
gend jaar netto 545 arbeids
plaatsen verdwijnen. Na 1985
komen de grote klappen door
schaalvergroting en minder
leerlingenaabod.
De overige bezuinigingen op
de onderwijsbegroting betref
fen:
uitbreiding van de school
geldheffing tot alle leerlingen
in het voortgezet onderwijs;
versobering van de bouwac
tiviteiten in het voortgezet en
wetenschappelijk onderwijs;
beperking van het aantal
kleine scholen door fusies
(vooral in het voortgezet on
derwijs). Deze maatregel le
vert pas over een paar jaar
werkelijke besparingen op;
kortingen op de studiefinan
ciering door onder meer verla
ging van de rijksstudietoelage
voor studerenden beneden 21
jaar tot het rww-niveau. Daar
naast wordt de bijdrage-vrije
voet (het deel van het inko
men dat is vrijgesteld bij de
berekening van de ouderlijke
bijdrage) bevroren en wordt
de zogeheten meervoudige tel
ling (een kortingsregeling op
de ouderlijke bijdrage voor ge
zinnen die ook kinderen heb
ben zonder studietoelage) afge
schaft;
verhoging van de cursusgel
den bij avondscholen en cur
sussen in het voortgezet on
derwijs met 15 procent;
een verdere verhoging van
de collegegelden in het studie
jaar '84-'85 van 770 naar 890
gulden (hbo) en van 888 naar
1026 gulden (wo).
Minister Deetman noemt de
uitbreiding van de schoolgeld
heffing tot ook de leerplichtige
leerlingen in het voortgezet
onderwijs „de meest moeilijke
beslissing". Hij sluit niet uit
dat die maatregel weer onge
daan wordt gemaakt „als daar
tenminste weer geld voor is".
De bewindsman is zeker niet
van plan om bij volgende be
zuinigingsrondes de school
geldheffing ook in het basison
derwijs te introduceren.
Ondanks het feit dat het aan
tal lesuren in de eindexamen
klassen zal worden beperkt,
bestaan er niettemin plannen
om het aantal eindexamen
vakken in het voortgezet on
derwijs uit te breiden. Staats
secretaris Ginjaar-Maas wil la
ten onderzoeken of bij bepaal
de vakken wellicht overbodige
leerstof kan worden wegge
haald, zodat per examenvak
minder lesuren nodig zijn.
Computers
Vier terreinen op het gebied
van onderwijs en wetenschap
pen zullen, aldus de bewinds
lieden, het komende jaar extra
aandacht krijgen: het onder
wijsvoorrangsbeleid (bestrij
ding van achterstandssitua
ties), de volwasseneneducatie,
de toepassing van computers
in het onderwijs (informatica)
en de emancipatie.
Voor het informatica-onder-
wijs is volgend jaar 20 miljoen
gulden extra beschikbaar,
voornamelijk bedoeld voor de
aanschaf van micro-compute-
rapparatuur op scholen. De
hts'en krijgen gezamenlijk 8
miljoen gulden extra te beste
den voor de aanschaf van
nieuwe apparatuur.
Ten aanzien van de emancipa
tie wordt geconstateerd dat de
onderwijsdeelneming door
meisjes weliswaar enige verbe
tering vertoont, maar nog
steeds krijgen zij „onvoldoen
de bagage mee om ook econo
mische zelfstandig in de maat
schappij te functioneren". Bo
vendien beschikken jongens
en mannen over te weinig mo
gelijkheden voor het leren
verrichten van huishoudelijke
taken, aldus de bewindslieden.
9?
DEN HAAG Het plan voor een
nieuw stelsel van studietoelagen,
dat de student in staat zou moeten
stellen financieel onafhankelijk te
studeren, is definitief van de baan.
„We hebben de knoop doorgehakt
en een punt gezet achter de vele
discussies over een ideaal stelsel van
studiefinanciering. Het is eenvoudig
niet te betalen", zo laat minister
Deetman weten in zijn toelichting
op de onderwijsbegroting.
De bewindsman is lange tijd met
minister Ruding van Financiën in
de slag geweest om de verstrekking
van rentedragende leningen aan
studenten mogelijk te maken. Deze
laatste heeft zich daar van het begin
af aan tegen verzet, omdat daarmee
een te groot beslag op de kapitaal
markt zou ontstaan. Vermoedelijk
zou zo'n systeem 2 miljard gulden
per jaar gaan kosten. Ook de vor
ming van een particulier studiefi
nancieringsfonds, gevoed met een
zekere rijksbijdrage, is volgens
Deetman geen haalbare kaart.
Het streven blijft nu gericht op ver
betering van het huidige stelsel, al
mag dat geen extra geld gaan kos
ten. Bij de opzet van een verbeterd
stelsel zullen wel de besparingen
ten gevolge van de afschaffing van
de kinderbijslag voor kinderen van
18 jaar en ouder uiteindelijk voor de
onderwijsbegroting beschikbaar ko-
Uit de begroting blijkt dat de kosten
van studiefinanciering door de ster
ke groei van het aantal toelagen en
tegemoetkomingen de pan uitrijzen.
Het aantal tegemoetkomingen in de
studiekosten is in twee jaar tijds ge
stegen van 312.000 naar 408.000. Het
aantal rijksstudietoelagen is van
111.000gestegen tot 135.000. Destij-
ging is voornamelijk te wijten aan
het feit dat de inkomens minder
snel stijgen en als gevolg van de
grote werkloosheid zelfs dalen.
Terugbetaling
Problemen doen zich ook voor bij
de terugbetaling van renteloze voor
schotten. Het aantal ex-studenten,
dat niet in staat is aan de verplich
ting tot terugbetaling te voldoen,
neemt sterk toe. Voor deze pro
bleemgevallen wordt in de huidige
praktijk individueel een aangepaste
betalingsregeling getroffen (verla
ging van de schuld, uitstel van beta
ling of soms kwijtschelding). Minis
ter Deetman vindt die regelingen te
veel het karakter van een gunst
hebben en wil daarom de normen
verder opschroeven.
DEN HAAG Het wegennet
in stand houden en waar nodig
uitbreiden en anderzijds bezui
nigen op het openbaar ver
voer. Dat is de lijn van de be
groting van Verkeer en Wa
terstaat. Volgens minister
Smit-Kroes is de begroting
ontdaan van twee „oneindige"
kostenposten: het dekken van
tekorten bij het openbaar ver
voer en bij de Oosterschelde-
werken. Aan deze uitkeringen
wordt voortaan een grens ge
steld. Smit-Kroes zegt nu zo
veel mogelijk geld te willen
reserveren voor investeringen,
met name in het wegennet.
Voor het openbaar vervoer zal
het rijk de gemeenten en de
streckvervoersbedrijven be
dragen uitkeren waarmee zij
zelf moeten zien uit te komen.
Stads- en streekvervoer mo
gen in 1984 nog maar 1994
miljoen gulden kosten, een be
drag dat in 1986 tot 1900 mil-
i'oen moet zijn gedaald. Dit jaar
creeg het stads- en streekver
voer nog 2046 miljoen gulden.
Voor het dekken van tekorten
is voor 1984 nog wel 220 mil
joen gulden uitgetrokken.
Voor het openbaar vervoer
zijn, aldus Smit-Kroes, „ingrij-
Voor onderhoud en aanleg van rijkswegen is voor volgend jaar
meer dan een miljard uitgetrokken.
pende" verbeteringen in de ef
ficiency nodig, zeker in het
stadsvervoer. Op het platte
land moeten doublures van
trein, streek- en stadsvervoer
worden opgeheven. Er komt
een andere methode om te be
kijken of zwakke lijnen in het
streekvervoer kunnen blijven
bestaan ofwel door andere
vormen van openbaar vervoer
als bel- of buurtbussen en bus
taxi's moeten worden vervan
gen.
De NS zal blijvend 75 miljoen
gulden moeten bezuinigen. De
tekorten zullen de komende
jaren verder stijgen, onder
meer door aankoop van trei
nen. In 1984 krijgt de NS 1200
miljoen gulden, een bedrag dat
tot 1988 ongeveer gelijk blijft.
Onderhoud en veiligheid
Over het wegennet zegt Smit-
Kroes, dat door een recent ka
binetsbesluit aanleg en onder
houd van rijkswegen op peil
blijven. Voor onderhoud is
volgend jaar 550 miljoen gul
den uitgetrokken, voor aanleg
463 miljoen.
Nog dit jaar presenteert de mi
nister een „nationaal plan
voor de verkeersveiligheid",
waarin speciale aandacht zal
worden besteed aan verkeers
deelnemers van 12 tot 16 jaar.
Er wordt gewerkt aan een on
derwijsproject over verkeers
veiligheid en aan een dergelijk
project voor militairen. Het
theoretische gedeelte van het
rij-examen wordt bijnenkort
geheel audio-visueel. Examens
voor vrachtauto's en bussen
zullen worden verzwaard. Ge
meenten krijgen de bevoegd
heid in bepaalde wijken een
maximum snelheid van 30 km.
per uur in te voeren.
SURFPLANK AAN BANDEN
DEN HAAG Het varen met zeilplanken op drukke routes
voor de beroepsvaart, met name op rijkswateren, wordt in
1984 aan banden gelegd. Er komt dan een aparte wettelijke
regeling voor zeilplanken. Die regeling is nodig omdat er nu
te veel „bijna"-ongelukken met zeilplanken gebeuren.
Telefooncellen op centrale punten
DEN HAAG Om vandalisme tegen te gaan gaat de PTT
een ander beleid voeren met betrekking tot het plaatsen van
telefooncellen. Door vernielingen lijdt de PTT jaarlijks een
verlies van ongeveer 12 miljoen gulden. Onrendabele cellen
zullen worden weggehaald. Nieuwe cellen komen vooral op
punten waar veel mensen zijn zoals winkelcentra en sta
tions. Ook gaat de PTT werken met mobiele telefooncellen.
Zwaardere eisen voor kleine vliegtuigen
DEN HAAG Begin 1984 zullen zwaardere eisen gesteld
worden aan één- en tweepersoonsvliegtuigen die maximaal
150 kilo wegen. De eisen zullen betrekking hebben op de
luchtwaardigheid, de geluidoverlast en de brevetten die de
piloten moeten hebben. Ook zal worden bepaald dat de
vliegtuigjes minimaal op 150 meter hoogte moeten vliegen.
De uitvoering van de nieuwe regeling komt in handen van
de sportorganisaties.
