Kamerth^mostaat
van de stookkosten
In de natuur
BON:
Gromyko: Luchtruim
Sovjet-Unie is heilig
TNObesj>aart25%
Eenheden van
druzen rukken
op naar Beiroet
abinet wil meer laten werken met uitkering
Schadereparatiesaan
alle merken
t
Alleen nog examenvakken
n hoogste klassen
SGP stoort zich aan
blote vrijpartij
te
Willemschool
blijft dicht
Makkelijke
voetbalzege
op pover
IJsland
£eidóc 6ou*a/nt
Uitgave Weslerpere, behorendelolSijlhotlPers. Apolhekersdi|k34.2312DDLeiden.Poslbus 11,230DAA.tel.D7l-122244. Giro ]03003Bank;Amro- bank N.V.Leiden.
Directeur-hoofdredacteur: I J Hallewas. Chef redacteur Wim Buijleweg. Advertenties: (excl.BTW) f 0.58 per mm, kleintjes f 0,40 per mm. Abonnementen: (incl.BTW)per maand f 20.41 (uitsl.auf.betaling),kwartaal f 61,25. jaar f 233,50.
Klachten bezorging: maandag t/mvnjdag van 18.00 tot 19.00 uur. zaterdag van 14.00 tot 15.00 uurtel. 071-122248. non
i nummers t U.öu.
Donderdag 8 september 1983,74e jaargang no. 22675
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
Derde deel „Wild west op z'n
best" op Ned. I om 19.25 uur.
Op Ned. II om 19.12 uur slot
„Dagboek van een planters
dochter" en om 20.50 uur laat
ste deel „Van boeken beze
ten". Op België 2 om 21.10 uur
speelfilm „Turkse aarde, Hol
landse bodem". Duitsland 2
om 22.35 uur tv-film in zwart-
/wit „Schwestern".
Eerst regen, in de loop van de
dag opklaringen, afgewisseld
door enkele buien. Minimum
temperatuur 14 graden, mid-
dagtemperatuur omstreeks 18.
Aan de kust af en toe harde
zuidwestelijke wind.
Zon op: 07.03, onder: 20.11;
hoog water Schev.: 05.06, 17.41;
laag water: 1.08, 13.18.
(EN HAAG Minister Deetman van Onderwijs wil in de
oogste klassen van het voortgezet onderwijs alleen nog maar
•s laten geven in examenvakken. Godsdienstonderwijs, licha-
lelijke opvoeding, maatschappijleer, tekenen e.d. zouden moe-
»n vervallen om aldus enkele honderden arbeidsplaatsen te
unnen opheffen en veel geld te besparen. Naar verluidt zal de
linister hierover voorstellen doen in zijn begroting op Prinsjes-
ag. De bewindsman wil ook flink snoeien in het aantal arbeids-
laatsen van niet-onderwijsgevenden: schoonmakers, concierges,
manuenses e.d. In het hoger beroepsonderwijs zullen de klassen
roter worden gemaakt om ook hier met minder leerkrachten te
unnen volstaan. Eveneens is het de bedoeling om arbeidsplaat-
;n te schrappen in de sector van directies, decanen e.d. Dit al
ts, zo redeneert men op het ministerie van O.en W„ maakt het
og nauwelijks aantrekkelijk om een baan in het onderwijs te
jeken, reden waarom er ook in de lerarenopleiding wel ar-
eidsplaatsen kunnen verdwijnen.
Haags adviesbureau
betrokken bij
Duits bouwschandaal
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
BONN De Duitse justitie is een groot bouw
schandaal op het spoor gekomen, dat ook ver
takkingen naar Nederland heeft. Duitse bouw
bedrijven hebben jarenlang het adviesbureau
Teppema in Den Haag benut voor onderlinge
prijsafspraken. Daarmee hebben zij de kosten
voor een aantal waterbouwkundige werken in
Duitsland kunstmatig met vele miljoenen opge
schroefd. De Nederlandse politie zou op Duits
verzoek een inval hebben gedaan in het onder
komen van Teppema. De Haagse politie kon dit
vanmorgen niet bevestigen.
Pagina 13: Ook Nederlandse bouwbedrijven
betrokken.
Doden bij
protesten in Chili
SANTIAGO Aan de vooravond van de
vijfde nationale protestdag, die vandaag in
Chili plaatsvindt, hebben Chileense
veiligheidstroepen vijf personen doodge
schoten die ervan werden verdacht be
trokken te zijn geweest bij de moord op de
gouverneur van Santiago, generaal Carol
Urzua. Volgens de Chileense politie zijn
vier mannen en een vrouw gisteravond
om het leven gekomen bij twee schietpar
tijen. Eerst werden drie personen gedood
in een vuurgevecht bij een huis in een
buitenwijk van Santiago, waar de gouver
neur vorige week werd doodgeschoten.
Volgens de politie waren de slachtoffers
lid van de linkse revolutionaire beweging
MIR, waaraan de moord op de gouver
neur wordt toegeschreven.
Melkprijs
drie cent
omlaag
RIJSWIJK De
minimum
consumentenprijs
van volle en half
volle melk gaat
met ingang van 13
september drie
cent omlaag. Het
productschap van
de zuivel heeft dit
gistermiddag mee
gedeeld.
Rijkspolitie tevreden
met dienstf iets in
plaats van toelage
UTRECHT Als het aan de leiding van de
rijkspolitie ligt krijgen de agenten die per
fiets moeten surveilleren, volgend jaar geen
rijwieltoelage meer, maar een dienstfiets.
Die maatregel zou per jaar ongeveer een
miljoen gulden opleveren, zo meldt het
blad van de christelijke politiebond ACP.
De toelage is momenteel 140 gulden de man
per jaar. De bonden gaan akkoord met een
proef met de dienstfietsen maar stellen wel
als voorwaarde dat de fietsen een versnel
ling moeten hebben, omdat zij dit niet als
een overbodige luxe zien. In sommige ge
vallen zullen negen agenten het met twee
fietsen moeten stellen.
rijke plaatsen over de hele wereld, met name in Zuid-Korea, Japan en de VS, worden voortdu-
anti-Russische demonstraties gehouden. In Washington werd gisteren een pop die de Russi
sche leider Andropov voorstelde in brand gestoken, waarna een demonstrant zijn woede er op
VSv
MADRID Het neer-
^schieten van het Zuidko-
'«aanse verkeersvliegtuig
(oor de Sovjet-Unie, vori-
e week, beheerst de gis
ten geopende slotbijeen-
»mst van de Europese
tiligheidsconferentie in
idrid. De westerse mi-
listers die gisteren het
oord voerden veroor-
•lden in scherpe be
woordingen het Russische
itreden. De Russische
nister van buitenlandse
gesteund door de
«teuropese landen, ver-
reet het Westen een las-
ïrcampgane en een oor-
jpsychose tegen de
•vjet-Unie.
romyko, die vandaag zijn
imerikaanse collega Shultz
ntmoet, noemde het Kore
aanse vliegtuig overigens pas
aan het einde van zijn rede.
Hij sprak van een „criminele
spionage-actie", waarvoor de
Verenigde Staten „volledig
verantwoordelijk zijn. Waar
om was het vliegtuig daar?".
Verontwaardiging ontstond
binnen de westerse delegaties
toen Gromyko het had over
het recht van de Sovjet-Unie
om zijn grenzen en luchtruim
te beschermen tegen indrin
gers. „De grenzen en het
luchtruim van de Sovjet-Unie
zijn heilig". Dat de vlucht van
een vreemd vliegtuig werd af
gebroken (hij sprak niet over
neerschieten) is volgens Gro
myko in overeenstemming
met het internationale recht.
Minister Shultz zei het teleur
stellend te vinden, dat hij „op
een bijeenkomst die in het te
ken staat van de menselijke
waarden, naar valse verkla
ringen moet luisteren". Vol
gens hem is de consequentie
van Gromykos uitspraken,
dat een ieder die verdwaalt in
het Sovjet-luchtruim kennelijk
zo maar geliquideerd mag
worden. De verschillende wes
terse ministers die gisteren in
Madrid het woord voerden be
nadrukten echter ook, dat het
gebeurde geen invloed mag
hebben op de ontwapeningsbe
sprekingen.
Ook in de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties werd gis
teren opnieuw over het vlieg
tuigincident gesproken. Net als
in Madrid stelden de Oosteu-
ropese landen zich op achter
de lezing van de Sovjet-Unie.
Een aantal leden van de Vei
ligheidsraad is bezig met het
opstellen van een resolutie,
waarin het Russische doen en
laten wordt veroordeeld. Het
is vrijwel zeker dat een derge
lijke resolutie door een Rus
sisch veto zal worden getrof
fen.
Pagina 11: Okinawa steeds
belangrijker steunpunt VS.
DEN HAAG Het SGP-kamerlid Van der Vlies heeft
zich eraan gestoord dat vorige maand in Zierikzee in
het openbaar filmopnamen zijn gemaakt van, wat hij
noemt, „gedragingen die in strijd zijn met artikel 92 van
de Algemene Politie Verordening van Zierikzee". Het
betrof een aantal pikante scènes voor een film over re
laties, waarvan wandelaars vrijelijk kennis konden ne
men. De film wordt vervaardigd in opdracht van het
ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur.
Van der Vlies minister Brinkman gevraagd of deze het
eens is met de kwalificatie van de burgemeester van
Zierikzee, dat hier sprake was van een „schandelijke
vertoning." Zo ja, dan kan het SGP-kamerlid zich voor
stellen dat de minister de subsidie ten behoeve van deze
produktie intrekt.
Gewonde bij
steekpartij
in Oegstgeest
OEGSTGEEST Bij een
steekpartij in een flatwoning
in de Oegstgeestse Bloemen-
buurt is een Vietnamese man
gewond geraakt. De dader is
nog voortvluchtig.
De steekpartij zou zijn voort
gekomen uit onenigheid bin
nen de zeer gesloten Vietna
mese gemeenschap in Oegst
geest. Juist die geslotenheid,
alsmede de taalbarrière, be
lemmert het justitiële onder
zoek. De identiteit van de da
der is overigens bij de politie
bekend. De Oegstgeestse poli
tie wil nog geen mededelingen
doen over de precieze oorzaak
van de ruzie. De neergestoken
man is opgenomen in het Aca
demisch Ziekenhuis. Zijn ver
wondingen zouden niet le
vensgevaarlijk zijn. De vecht
partij brak rond middernacht
uit.
DEN HAAG TNO
heeft een nieuwe ka
merthermostaat voor
cv-ketels ontwikkeld,
waarmee zeker vijftien
procent energie wordt
bespaard. De thermos
taat, die over ongeveer
drie weken op de markt
komt, gaat tussen de
400 en 500 gulden kos
ten. Het wordt onder de
naam Data-term-opti-
mizer op de markt ge
bracht, door het Wasse-
naarse bedrijf Werner
Electronics.
Doordat de thermostaat
werkt op een microproces
sor en in het bezit is van
een geheugen kan hij de
temperatuurs-regeling opti
maal laten verlopen. Hij
onthoudt Onder meer hoe
het opwarmen en afkoelen
verloopt en stemt zijn wer
king daarna af op die we
tenschap. Zo wordt de tem
peratuur overdag
's nachts constant gehou
den, zonder dat er schom
melingen optreden, die nor
maal veel energie gebrui
ken. Bovendien wordt bij
het opstarten van de cv-ke-
tel voorkomen dat de tem
peratuur tijdelijk boven de
ingestelde thermostaats
hoogte komt, wat wel het
geval is bij de huidige con
ventionele thermostaten. De
data-term-optimizer stopt
op grond van zijn, in elke
individuele kamer opgeda
ne ervaring, al voor de tem
peratuur met het opwarmen
bereikt is. Met het apparaat
kan tot zes keer per dag een
bepaalde temperatuur van
tevoren worden ingesteld.
TNO heeft de thermostaat
in drie bewoonde eensge
zinswoningen langdurig en
onder steeds wisselende om
standigheden beproefd. Bij
die test bleek dat minimaal
vijftien procent energiebe
sparing gehaald kan wor
den. Dit betekent dat het
apparaat zich bij de huidige
energieprijzen in twee a
drie jaar terug verdient.
De op de TNO-vinding ontwikkelde nieuwe thermostaat.
Overigens meent TNO dat het Nationaal Programma
een hogere energiebespa- Energieonderzoek Hij kan
ring mogelijk is, als alle ei
genschappen optimaal wor
den benut. Een test op gro
tere schaal, in zo'n twee
honderd woningen, volgt
binnenkort.
De data-optimizer is ont
wikkeld in het kader van
zonder problemen op de
plaats van de huidige ther
mostaat worden gemon
teerd.
Pag.5: Met deze uitvin
ding lopen we in de hele
wereld voorop.
SCHEVENINGEN De
openbare Prins Willemschool
in Scheveningen blijft voorlo
pig dicht. Dit heeft de presi
dent van de rechtbank in Den
Haag mr. M.R. Wijnholt giste
ren bepaald in het kort geding
van de oudercommissie van de
school tegen de Staat. De ou
ders wilden met het kort ge
ding bewerkstelligen dat de
school open blijft. Zoals be
kend kregen de ouders met
kinderen op de Prins Willem
school tijdens de vakantie de
beslissing van minister Deet
man te horen om de school
met ingang van het nieuwe
schooljaar te sluiten. De school
had te weinig leerlingen. De
ouders dringen aan op het
voortbestaan van deze openba
re school wegens de bijzonder
functie in de oude Scheve-
ningse dorpskern.
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
BEIROET Eenheden van de progressieve druzen
zijn vanochtend begonnen met hun opmars naar de Li
banese hoofdstad. Vanuit twee richtingen rukken zij op
naar Beiroet. De artillerie- en raketbeschietingen op
die delen van de hoofdstad, waar troepen van de mul
tinationale vredesmacht zijn gelegerd, zijn gestaakt.
Volgens vanochtend in Beiroet ontvangen berichten opereren de
troepen van de druzen langs de hoofdweg Damascus-Beiroet en
aan de kust vlak ten zuiden van de hoofdstad. Libanese rege
ringstroepen en eenheden van de rechtse christenen verklaar
den dat zij de druzen enkele kilometers buiten Beiroet na felle
gevechten hadden teruggeslagen. Het Libanese leger meldde dat
net ook tegenaanvallen had uitgevoerd, maar geen van de partij
en zou vorderingen hebben gemaakt. Mochten de druzen erin
slagen door te stoten naar Beiroet, dan kunnen zij contact ma
ken met de milities van de progressieve Libanese partijen en de
sji'itische Amal-beweging.
Een woordvoerder van de Amerikaanse mariniers deelde mee
dat het zeer rustig was in de omgeving van het internationale
vliegveld. Het besluit van de druzen om de beschietingen op de
Amerikaanse en andere eenheden van de internationale vredes
macht te staken, viel samen met de besprekingen die de druzen-
leider Joemblatt en de Amerikaanse afgezant McFarlane gister
avond laat in Damascus voerden. McFarlane heeft ook overlege
gevoerd met de Syrische president Hafez Assad.
Pagina 11: Saoedi-Arabië geeft bemiddelingspoging op
>EN HAAG Het kabi-
iet wil in de kwartaire
lector (gezondheidszorg,
velzijn, spoorwegen) extra
arbeidsplaatsen scheppen
'aarin langdurig werklo
on met behoud van uit
kering aan de slag kun
nen. Die gedachte wordt
geuit in de werkgelegen-
heidsnota 1983-1984, die
het kabinet op Prinsjesdag
presenteert. Er komen
niet meer betaalde ar
beidsplaatsen, gezien de
nadelen die dit in de jaren
zeventig heeft opgeleverd.
Het idee om extra arbeids
plaatsen te creëren gaat verder
dan de opvatting, die het Kabi
net tot nu heeft gehuldigd
over werken met behoud van
uitkering. Dat mag op het mo
ment alleen als het geen gere
geld werk is. Het kabinet zegt
in de nota de gevaren van con
currentievervalsing te onder
kennen. Zorgvuldige toetsing
moet dat voorkomen.
Tot nu toe is volgens het kabi
net op de arbeidsmarkt onvol
doende tot uiting gekomen dat
bij een ruim aanbod van ar
beid de prijs ervan (de lonen)
zou moeten dalen. Ook de
overheidsinkomens moeten
gematigd worden, vooral ook
omdat steeds meer mensen die
geen werk hebben zijn opge
leid voor de kwartaire sector.
Overigens zal bekeken moeten
worden of ook in de kwartaire
sector een gedifferentieerde
loonmatiging mogelijk is.
Ruud Gullit (7) wordt om
helsd door Gerald Vanen
burg na het tweede Neder
landse doelpunt tegen IJs
land.
DEN HAAG Het Ne
derlands voetbalelftal is
gisteravond het nieuwe
internationale seizoen
welvarend begonnen. De
kwalificatiewedstrijd te
gen IJsland, meetellend
voor groep 4 in de voor
ronden van het Europees
kampioenschap, werd
met 3-0 gewonnen. De
drie doelpunten, ge
scoord door Ronald Koe
man, Ruud Gullit en Pe
ter Houtman, vielen in
Groningen tussen de 17e
en 22e minuut van de
eerste helft. Al te veel
conclusies mogen echter
niet aan dit resultaat
worden verbonden.
Daarvoor was de tegen
stand van de IJslanders
eenvoudig te pover. De
nog te verwachten, op
papier heel wat zwaarde
re ontmoetingen met
Spanje en Ierland zal
Oranje eveneens moeten
winnen om zich voor de
eindronde, die volgend
jaar in Frankrijk wordt
gehouden, te plaatsen.
Pag.l5:Oranje maar
vijf minuten slagvaar
dig
Rooseveltstraat 61. Leiden 071-764800
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 ei
en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en l
nabezorgd.
De meeste mensen, die hun vertier m de bos- en
natuurgebieden zoeken blijken zich keurig rietjes aan
de daar geldende regels te houden. Heel weinig
mensen, negen van de honderd, zijn wel eens in
overtreding door te roken, hun hond los te laten lopen of
door zich buiten de paden te bevinden. Dat blijkt uit
een onderzoek, waarvan nu het rapport is
gepubliceerd. Ongetwijfeld hebben velen in de
bossen een krant zitten lezen. Maar dat ze de Leidse
Courant daarna ergens hebben laten slingeren staat
nergens in het rapport. Geen wonder, want dat is een
krant die je niet zomaar weggooit.
De Leidse Courant wil ik best
14 dagen proberen
Grabs en geheel vrijblijvend
ïl opsturen naar:
want, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag.
JSr CctcLc (Soutant
