Stormachtig weekeinde
Universiteiten klagen over regelzucht van overheid
De nieuwe loten
liggen klaar.
Alle voetjes van
de vloer.
Zegge
schrijve.
ila
CDA bereid te praten
over belastingplannen
Zr Ccidsc Soutont
m
Oude soldaten sterven nooit, maar hebben het er moeilijk mee
ÈÊêk: I mÊ
Onderwijzer steekt
eigen school in brand
BINNENLAND
£etdóc Commit
winst Heineken
AMSTERDAM Het gaat
goed met Nederlands grootste
bierbrouwer, Heineken. Hei
neken heeft in de eerste zes
meer verdiend dan in dezelfde
periode van vorig jaar. De
fen' bierverkopen waren in Neder-
snland belangrijk hoger, zo
ier meldt het bedrijf.
un De totaalomzet van het con-
of cern is gestegen van 1,94
en miljard tot 2,28 miljard. Op
sp. de buitenlandse markten nam
vj. de omzet vooral toe in Indone
er- sië en Griekenland. Belangrijk
lagere rentelasten en kosten
besparingen zorgden ervoor
dat het bedrijfsresultaat bijna
35 procent kon verbeteren tot
aar f 174'7 mln'
Weggedoken onder paraplu's kijken slechts een paar
mensen naar het Aalsmeerse bloemencorso In Amster
dam.
DEN HAAG Regenbuien en krachti
ge windstoten hebben het afgelopen
weekeinde niet alleen een aantal eve
nementen in het water doen vallen,
maar ook de windenergie zelf in dis
krediet gebracht.
De eerste commerciële windmolen in
Nederland, de 300 kilowatt sterke PEP-
2, ging in het Zeeuwse Borssele aan
flarden. Brokstukken van de propellors
werden tot op 100 meter afstand van de
molen weggeslingerd. De molen was
nog geen jaar oud. In Amsterdam trok
het Aalsmeerse bloemencorso slechts
enkele honderden mensen die, wegge
doken onder paraplu's, naar de verre
gende bloemenstoet keken.
Het verkeer heeft dit weekeinde wei
nig hinder ondervonden van de eerste
stormachtige wind van september. Vol
gens de verkeerscentrale in Driebergen
zijn slechts enkele meldingen binnen
gekomen van omgewaaide caravans,
bestelbusjes, bomen en borden.
De harde wind verraste op de Noordzee
voor de kust van Terschelling wel een
aantal schepen. Zo kwam daar zater
dagochtend het jacht Woeling in de
problemen. De opvarenden zijn met
een helicopter naar het Westduitse
eiland Borkum gebracht. Volgens het
KNMI werden het afgelopen weekein
de windstoten tot ktacht 9 gemeten.
De storm heeft gisteren wel zwaar
huisgehouden in Zuid-Engeland en Ier
land. In Zuid-Engeland kwamen min
stens drie personen om het leven, ter
wijl in de Ierse republiek twee mensen
verdronken toen zij op een pier door
een hoge golf in zee werden geslagen.
Vredeslied moet landelijke
demonstratie opluisteren
DEN HAAG Om de landelijke de-
monstratie tegen de plaatsing van
kruisraketten, op 29 oktober in Den
Haag, luister iij te zetten heeft Gili-
us van Bergeijk, docent aan het
Haags conservatorium, een speciaal
„Vredeslied" gecomponeerd. Het is
de bedoeling dat alle muziekgezel
schappen die meedemonstreren dit
lied op hun repertoire zetten, zo
meldt het comité „Muziek tegen
Kernwapens". Het comité, dat is op
gericht door vier Haagse musici,
hoopt zo „het grootste live-concert
aller tijden" te verwezenlijken. Om
massale uitvoering mogelijk te ma
ken zijn er arrangementen geschre
ven voor harmonie, fanfare, blaas-
kwintet en koor.
DEN HAAG De recto-
res-magnifici, die in 1982
bij de opening van het
academisch jaar nog uitge
breide klaagzangen lieten
horen over de bezuinigin
gen, blijken zich dit jaar
te hebben neergelegd bij
de noodzaak tot beperking
van de overheidsmidde
len.
Nu echter klagen zij over de
vergaande bemoeizucht van de
overheid, die huns inziens te
véél aanzijzigingen, voor
schriften, richtlijnen en derge
lijke geeft. In een gezamenlij
ke verklaring doen de recto-
res-magifici een dringend be
roep op de overheid de auto
nomie van de universitaire in
stellingen te eerbiedigen. De
overheid dient zich verre te
houden van de invulling van
het onderwijs en het weten
schappelijk onderzoek. Zij mag
alleen algemene regels stellen
en globaal toezicht houden.
Minister Deetman (Onderwijs)
heeft onmiddellijk gereageerd.
In een uitzending van de
NCRV-radio vanochtend, wees
hij de kritiek van de universi
teiten van de hand. Volgens
hem is is de regelzucht van
„Den Haag" het het laatste
jaar verminderd en zal die
blijven verminderen. Hij zei
dat de rectores-magnifici hun
kritiek niet moeten verwarren
met bezwaren tegen het strak
ke financiële beleid vanuit
Den Haag, dat gezien de pro
blemen van de overheid nood
zakelijk is. Hij ontkende ten
stelligste dat de vrijheid van
het onderwijs, en de autono
mie daarin van de instellin
gen, op de tocht zou staan en
benadrukte dat de bezuinigin
gen doorgang zullen vinden.
Tilburg
Prof.dr. R. de Moor, rector-
-magnificus van de Katholieke
Hogeschool in Tilburg, ging
vanmiddag in zijn toespraak
nog wat nader in op algemeen
geuite bezorgdheid om de
overheidsbemoeienis. Het kost
volgens hem allemaal te veel
tijd en de doelmatigheid is ge
ring. „De overheid zou er goed
aan doen zich vooral te richten
op het vaststellen van het fi
nanciële kader voor het we
tenschappelijk onderwijs. Daar
binnen moeten de instellingen
een ruime vrijheid hebben.
Nijmegen
Aan de Katholieke Universi
teit in Nijmegen sprak ir. W.
van Lieshout, voorzitter van
het college van bestuur, de
openingsrede in soortgelijke
bewoordingen uit. De rector-
-magnificus van de Erasmus-
universiteit in Rotterdam,
prof.dr. J. Sperna Weiland,
ging nog een stapje verder en
zei dat het kabinet krachtig
meewerkt aan de onbestuur
baarheid van de wetenschap
pelijke instellingen. Hij voor
spelde zelfs dat het bestel van
daag of morgen bezwijkt. „Ik
denk dat het moment waarop
het systeem stuk gaat dichter
bij is dan sommigen lijken te
denken", aldus de rector-mag
nificus.
Amsterdam
Rector-magnificus H. Verheul
van de Vrije Universiteit in
Amsterdam zei dat het nieuwe
programma (tweefasen-struc
tuur) te zwaar is gebleken.
Meerdere faculteiten consta
teerden in het afgelopen stu
diejaar dat de helft of zelfs
meer van hun eerstejaars het
propaedeutisch examen niet
binnen de gestelde termijn
hebben gehaald. „Dan klopt er
iets niet", aldus Verheul, „er is
iets grondig mis".
Eindhoven
Samen met andere collega's
had prof.dr. S. Akkermans,
rector-magnificus van de
Technische Hogeschool in
Eindhoven, stevige kritiek op
de voorwaardelijke financie
ring. Sperna Weiland van de
Erasmusuniversiteit stelde
zelfs voor het bestaande stelsel
van voorwaardelijke financie
ring af te schaffen, omdat dat
dan een heel stuk bureaucratie
kan verdwijnen.
Leiden
Mr. K. Cath van de Rijksuni
versiteit in Leiden meent dat
'de bureaucratische rompslomp
van de voorwaardelijke finan
ciering niet doelmatig is en te
veel onderzoekers van hun ei
genlijke werk afhoudt. Vol
gens prof.dr. C. Oosterlee, rec
tor-magnificus van de Land
bouwhogeschool in Wagenin-
gen, zal nog moeten blijken of
deze vorm van financiering
leidt tot verbetering van de
kwaliteit van het gehele on
derzoek.
Delft
Een geheel ander probleem
sneed de rector-magnificus
van de Technische Hogeschool
in Delft, prof.ir. B. Veltman,
aan. Hij zei dat er buitenge
woon onbehaaglijke situatie is
ontstaan door de moeizame
vervanging van voor het on
derwijs en onderzoek benodig
de apparatuur. Er is een syste
matisch tekort aan beschikba
re middelen. Dit veroorzaakt
volgens hem een sluipende
uitholling van het onderzoeks-
niveau. Omdat de kosten van
apparatuur relatief klein zijn
ten opzichte van de perso
neelslasten meent hij dat de
Technische Hogeschool met
iets minder personeel toe kan
in ruil voor veel betere appa
ratuur. „Betere apparatuur
geeft aanleiding tot meer ex
terne opdrachten en daardoor
weer uitbreiding van de werk
gelegenheid, zodat het voorstel
sociaal aanvaardbaar is", aldus
de rector.
Wrak „VOC-schip" blijkt vissersboot
DEN HAAG Het scheepswrak dat voor de zuidkust van IJs
land ligt, blijkt niet van de in 1667 vergane Oost-Indiëvaarder
„Het Wapen van Amsterdam" te zijn, maar van de Duitse treiler
„Friedrich Alberts" uit Getsemunde, die in 1903 is vergaan.
Daarmee is de illusie van een groep IJslanders die al meer dan
twintig jaar lang bezig is het wrak van het VOC-schip „Het Wa
pen van Amsterdam" te vinden en te bergen, voorlopig de grond
ingeboord. De Nederlandse en IJslandse regering hebben de
laatste weken herhaaldelijk ruzie gehad over de eigendomsrech
ten van het wrak. Er zou een grote schat aan waardevolle goe
deren, zoals parels en edelstenen, aan boord zijn. Aan die twist is
door de vondst een einde gekomen.
CDA is tegen uitspraken
gemeenten over kernwapens
DEN HAAG Gemeenten of
provincies moeten zich niet nu
al kernwapenvrij verklaren of
zich voor plaatsing van kruis
raketten uitspreken. Dat
schrijft de Vereniging van
Christen-Democratische ge
meente- en provinciebestuur
ders in de brochure „Vrede en
veiligheid de gemeente en
het kernwapenvraagstuk". In
de brochure wordt betoogd dat
gemeente- en provinciebe
stuurders van CDA-huize
„moreel verplicht" zijn het be
leid van hun partij te onder
schrijven en te propageren.
„En het CDA heeft immers
gekozen voor een beleid waar
bij door onderhandelingen
tweezijdige ontwapening
wordt afgedwongen".
Man in brand gestoken
AMSTERDAM De recherche is op zoek «naar enkele mannen,
die vrijdag een 33-jarige man in Amsterdam met spiritus hebben
besprenkeld en in brand gestoken. 'Het slachtoffer dat uit zijn
woonplaats Roosendaal was ontvoerd, liep ernstige brandwon
den op. In het Amsterdamse huis bevond zich ook een 37-jarige
Turk die een dag eerder door dezelfde verdachten tegen zijn wil
was meegenomen en vastgehouden. Ook hij zou brandwonden
hebben opgelopen en de ontvoerders zouden brandende sigaret-
tepeuken op zijn lichaam hebben uitgedrukt. De recherche
denkt dat het hier om een wraakoefening gaat. Volgens de poli
tie houden de ontvoeringen verband met een schietpartij. De
ontvoerde mannen wisten vrijdag uit het huis te ontsnappen.
ADVERTENTIE
Ze zijn er weer. Staatsloten, met een kans van
één op twee. Gemiddeld natuurlijk. Een prachtkans
op een prachtprijs. Van een tientje tot 't half miljoen.
.Adressen van lotenverkopers vindt u in de Gouden
Gids. Speelt u liever per giro mee? Dat kan ook Bel
voor inlichtingen de Staatsloterij. 070-47 7484.
De meeste kans in de Staatsloterij.
HAARLEM „Voor
wèèèsterling en vaaader-
land strijdt iedere jongen
mee", schalde het zater
dag brood- of anderszins
dronken door de kantine
van de Hogere Techni
sche School te Haarlem.
Precies zo moet het in
1946 door de tropennacht
van Zuid-Celebes heb
ben gegalmd, waar kapi
tein Raymond Pierre
Westerling, bijgenaamd
de Turk, met zijn be
ruchte Corps Speciale
Troepen wet en orde
diende te herstellen.
„Alle Koreanen komen in de
hemel als er in de hel geen
plaats meer is", schalde het
ook, zoals het in 1950 over de
bevroren heuvels van Zuid-
Korea geschald moet hebben.
Toegegeven: daar was Wes
terling niet meer aanwezig
om leiding te geven aan de
Nederlandse vrijwilligers die
onder de vlag van de Vere
nigde Naties de Chinese hor
den probeerden te stuiten.
„Maar hij had erbij moeten
zijn", riep één van de reünis
ten zaterdag verhit. „En hij
had in Vietnam moeten zijn.
Als de Amerikanen in Viet
nam dezelfde tactiek hadden
gevolgd als wij op Zuid-Cele
bes de jungle-oorlog
dan zouden ze gewonnen
hebben".
Uit alle hoeken van Neder
land waren zij, 400 man
sterk, naar Haarlem gereisd
om nog éénmaal aan de voe
ten van hun kapitein te mo
gen verkeren. Westerling, de
Indische sabelsleper, de
bloeddorstige wreedaard, die
40.000 vrijheidsstrijders zou
hebben geslachtofferd ter
meerdere glorie van het Ne
derlandse kolonialisme. Zelfs
zijn jeugdvriend Du Perron,
de bekende literator, keerde
zich van hem af toen de ver
meende feiten aan het licht
kwamen, en noteerde vol
walging: „Hij zou een pracht
van een SA-leider zijn ge
weest". Voor de rehabilitatie
van hun commandant echter
waren de reünisten baret
ten vers uit de stomerij; me
dailles oogverblindend opge
wreven niet samenge
stroomd. Die had al eerder
plaatsgevonden, in 1977 toen
de Indonesische autoriteiten
zijdelings toegaven dat het
dodencijfer op Celebes uit
propagandistische overwe
gingen schromelijk overdre
ven was, en dat het dichter
bij de 2000 dan bij de 40.000
had gelegen.
Waarom was de oude hap
dan wel verzameld? „De ka
pitein viert zijn 64e veijaar-
dag. De 65e zou logischer zijn
geweest, maar wie zal zeggen
of hij dat haalt? De kapitein
heeft suiker en zijn oorlogs
wonden spelen weer op.
Daarom vonden wij dat wij
dit laatste huldebetoon beter
zo snel mogelijk konden or
ganiseren". De blik van ex-
sergeant Harry Leeners
wordt vochtig. Hij is de man
die het anachronistische ka
binet van „Ouwe Sobats"
voor deze dag heeft opge
trommeld. Met hem is een
kledinghoes meegereisd
waarin een nachtblauw kol-
bert met een "melkweg aan
onderscheidingen mot- en
kreukvrij zit opgeborgen. Hij
opent het zoals een violist de
kist van zijn stradivarius
opent respectvol, teder.
Als ze op een reünie in de
garderobe deze hoes zien,
zeggen ze: Aha, Harry is er
weer. „Ik heb het kolbert
vanmorgen heel even aange
had, tijdens het dodenappèl.
En U mag weten dat ik heb
staan trillen als een rietje.
Het was alsof ik de gesneu
velde jongens langs zag mar
cheren".
IJselijke verhalen
Ondanks een zekere mate
van onofficieel eerherstel
blijft vaststaan dat Wester
ling met zijn methode van
contraterreur op Celebes het
nodigg of onnodige bloed
heeft vergoten. Eigenhandig,
Ex-kapitein
Westerling (I)
onderhoudt zich
met een van zijn
oude
strijdmakkers,
terwijl de Joseph
Lam Jazzband
voor de
achtergrond
muziek zorgt.
zo geeft hij toe, heeft hij 200
tot 220 eilandbewoners stan
drechtelijk doodgeschoten.
„Maar dat waren geen natio
nalisten die een gerechtvaar
digde vrijheidsstrijd tegen
het Nederlandse koloniale
bewind voerden. Het waren
criminelen die de bevolking
terroriseerden door de bui
ken van zwangere vrouwen
open te snijden en babies te
spiesen op bamboestokken.
Daarover deden ook tijdens
de reünie weer de meest ijse-
lijke verhalen de ronde. Met
steeds ditzelfde refrein: „de
kapitein was geen moorde
naar. Door een paar misdadi
gers te executeren, heeft hij
tienduizenden levens gered.
Hij heeft tienduizenden
vrienden achtergelaten. Op
Celebes spreken ze nog
steeds vol lof over hem".
De kapitein was een volko
men rechtvaardig mens. Ook
deze verzekering keerde
plechtiger terug naarmate
bier, jenever en whisky on
the rocks rijkelijker stroom
den. „Weet je dat geintje nog
met die verkrachte vrouw?
Zijn eigen ordonnance had
het gedaan en vervolgens
drie kinderen vermoord die
getuige van de verkrachting
waren geweest. De kapitein
heeft niet gerust voordat hij
de dader te pakken had. Ver
volgens heeft hij hem laten
executeren en het lijk aan de
bevolking getoond. Zijn eigen
ordonnance. Wreed? Welnee:
je moest de bevolking laten
zien dat er gerechtigheid wad
geschied. De kapitein paste
gewoon het Islamitisch recht
toe. Daarop berustte zijn me
thode. Natuurlijk waren wij
allemaal door hem opgeleid
tot specialisten in het doden.
En natuurlijk loop je het ge
vaar dat je dan een stelletje
moordenaars krijgt, wanneer
ze niet door een ijzeren hand
in het gareel worden gehou
den. Dat is ook gebeurd toen
ene overste Van Beek het
commando van de kapitein
overnam. Zodra de ijzeren
hand van Westerling ver
dwenen was, werden wij los
ser. En los zijn is niet goed
voor een soldaat".
Terwijl de hoofdpersoon zelf,
groene baret op waakzame
saterskop, rondedansjes
maakte met vrouw Ada,
keerde de benevelde herin
nering echter meer en meer
terug naar Korea. „Zuid-Ce-
lebes? Man, vergeleken bij
Korea was dat vakantie. Wij
dachten in Korea ook zon
der de gedemobiliseerde
Westerling een soort Zuid-
Celebes te krijgen. Mooie
meiden, weetje wel. Een tro-
penland. Goedkope drank.
Avontuur. Wij deden ons zo-
meruniform in de plunjezak.
Als we naar Korea gaan
jenevertje, jenevertje, oh
heerlijke dromen. Dat zon
gen wij. Wij hadden op de
landkaart niet eens gekeken
waar Korea lag. Nou, dat liep
anders. Wist U dat er in Ko
rea drie keer zoveel munitie
verschoten is als in heel de
Tweede Wereldoorlog? 72
Uur lang hebben wij onder
een barrage van 100.000 stuks
Chinees geschut gelegen.
Door 20.000 lijken hebben we
moeten waden om er uit te
komen".
Helden?
„Old soldiers never die"
werd er vanaf het podium
ten afscheid geschetterd door
de Joseph Lam Jazzband die
was gehuurd om de reünie
leven in te blazen. Wester
ling, nog eenmaal held van
de dag, meesmuilde min
zaam. „Helden?", snoof ex-
sergeant Leeners terzijde.
„De echte helden zijn dood.
Als ik het woord held hoor,
moet ik om een teiltje vragen
zodat ik kan kotsen. Ik sta
hier. Wij staan hier omdat
wij bijtijds hebben gebukt,
maar de kapitein is een held.
Nooit heeft hij ons iets laten
doen wat hij niet eerst zelf
had gedaan. Als hij zei: ga
daar Jappen weghalen
want die zaten er nog op Ce
lebes wist je dat hij eerst
zelf 20, 30 Jappen had weg
gehaald. Hij heeft nu een
pensioentje van 485 gulden in
de maand. Hij heeft een
drukkerijtje waarvan ik ver
wacht dat hij binnenkort
weer een ton schuld zal heb
ben. Nou: als het zover komt.
verkoop ik mijn auto om
hem te helpen. Zo ziet U hoe
keiharde militairen op zijn
tijd ook sentimentele goed
zakken kunnen zijn". Ter ad
structie begint een belenden
de reünist aan de bar warme
tranen in zijn pils te schreien.
Inderdaad: Old soldiers ne
ver die. Maar ze hebben het
er wel moeilijk mee.
PIET SNOEREN
(Vervolg van de voorpagina)
CD A-fractieleider De Vries
betreurt het dat Nijpels „vech
tend over straat wil rollen"
over een nog niet eens hele
maal afgerond belastingplan.
Hij doelde erop dat de VVD-
ministers weliswaar zelf wel
akkoord waren met het belas
tingplan maar dat zij eerst nog
overleg wilden plegen met
hun fractie. Dat gebeurde vrij
dagavond na het kabinetsbe
raad, bij welke gelegenheid
vice-fractieleider De Korte
een „veto" uitsprak.
Bij het CDA is men volop be
reid nogmaals over de zaak te
praten. Volgens fractievoorzit
ter De Vries gaat het erom hoe
kan worden bereikt dat er vol
gend jaar een eerlijke lasten
verdeling komt met het accent
op de hoogste inkomens. Hij
verwees naar een motie hier
over die hij eerder dit jaar sa
men met Nijpels had inge-
diend. Als dit streven niet mag
worden verwezenlijkt door be
perking van de inflatiecorrec
tie, dan maar langs „andere
wegen".
Inflatiecorrectie houdt in dat
alle tariefschijven van de loon-
en inkomstenbelasting worden-
verlengd, om te voorkomen
dat iemand meer belasting
moet betalen, ook al is zijn in
komen uitsluitend gestegen
door prijscompensatie die het
gevolg is van inflatie. In het
plan-Lubbers wordt de infla
tiecorrectie volledig achterwe
ge gelaten, in ruil voor een be
lastingverlaging, die vooral
ten goede zou komen van de
laagstbetaalden. De lasten ko
men in het plan-Lubbers voor
al op de schouders van de
mensen met een inkomen van
meer dan" modaal (35.000 gul
den bruto per jaar). De. chris
ten-democraten zijn bereid de
inflatiecorrectie te ruilen voor
een verhoging van de tarie
ven, zodanig dat alleen de ho
gere inkomens meer gaan be
talen.
Premier Lubbers bevestigde
dit weekeinde dat het kabinet
de aardgasprijs voor kleinver
bruikers per 1 januari „enigs
zins" wil verhogen. Hoeveel
precies wilde de minister-pre
sident niets zeggen. Volgens
ingerwijden gaat het om een
„paar cent, wellicht vier, per
kubieke meter".
RUITENHEER
0 1
ROTTERDAM Een 32-jarige onderwijzer blijkt de brand te
hebben aangestoken die op 18 juli vén dit jaar het schoolgebouw
voor voortgezet buitengewoon onderwijs in Rotterdam-Over-
schie bijna helemaal verwoestte. De Rotterdamse politie heeft
destijds niet gemeld dat de dader zelf les gaf op de school, maar
de afdeling onderwijs van de gemeente Rotterdam heeft dat nu
wel gedaan in een brief aan de ouders van de leerlingen. Als
gevolg van een serie persoonlijke problemen is de onderwijzer
tot zijn daad gekomen, zo zei hij de Rotterdamse politie. De man
kwam zich kort na de brand zelf aangeven.
Mogelijk minder
ontslagen bibliotheken
PAPENDRECHT Minister
Brinkman (WVC) ziet moge
lijkheden om het aantal ont
slagen bij het bibliotheekwe
zen beperkt te houden. Aan
inkrimpen van de rijksbijdra
gen (ongeveer 70 miljoen gul
den) is volgens hem weliswaar
niet te ontkomen, maar die
verlaging hoeft niet alleen te
leiden tot de gevreesde 1000
tot 1200 ontslagen. De be
windsman zei dit zaterdag in
Papendrecht bij de opening
van de openbare bibliotheek.
Zegge en schrijve vragen wij slechts één nieuwe abonnee
voor een luxe Parker balpen
1
_als nieuwe abonnee
van de Leidse Courant
Naam
Adres
Postcode/Plaats.
Betaald wordt l_ per maand (met automatische afschrijving)
C per kwartaal
Stuur een luxe Parker balpen naar:
Naam
Ad res
Postcode/Plaats.
Telefoon
I Stuur deze bon in open envelop -geen postzegel
plakken- naar: Leidse Courant, Antwoordnummer 232,
L2500 VG Den Haag
__________J
