Weer meer rokers door'truc-filter''
Kosten medicijngebruik
rijzen de pan uit
Harder optreden tegen dierenmishandeling
£cicbc6otmwt
LPG
duurder
Markerwaard gaat
miljarden kosten
Nieuwe aanwijzing
voor mogelijk
leven buiten aarde
Nieuwe standplaats
Ruud Slavenburg
ontkent schuld
Riante meerderheid
voor coalitie in
nieuwe Eerste Kamer
Duizend
banen
op de
tocht
BINNENLAND
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1983 PAGINA 9
ROTTERDAM Dc
prijs van autogas (LPG)
gaat morgen of overmor
gen met 2,5 cent per liter
omhoog. Bij de zelftank-
stations van de meeste
benzinemaatsachappijen
en de vrije pomphouders
gaat een liter LPG dan
80,4 cent kosten. De
prijsverhoging is een ge
volg van prijsstijgingen
op de internationale pro-
duktenmarkt. In de prij
zen van benzine en die
sel komt (voorlopig)
nog geen verandering.
NS in 88 Telerail
UTRECHT De Nederlandse Spoor
wegen hebben de PTT opdracht gege
ven voor het aanleggen van Telerail,
een mobilofoonnet voor directe com
municatie tussen het personeel „aan
boord" van de treinen en „aan de vaste
Begin 1988 zal Telerail volledig zijn in
gevoerd. In dat jaar zullen dan twee
duizend boordradio's zijn ingebouwd en
zullen langs de spoorbanen ongeveer
150 basisstations zijn opgesteld. Dit
meldt vandaag het PTT-blad „Aangete
kend".
Hoe belang:ijk voor de veiligheid Tele--
rail kan zijn. werd nog onlangs duide
lijk op de bijeenkomst van de Spoor
wegongevallenraad die het treinonge
luk bij Rotterdam behandelde. „Als we
Telerail hadden gehad, was deze ramp
niet gebeurd", zei daar een NS-man.
Van Thijn op
de vuilniskar
Burgemeester Ed
van Thijn van Am
sterdam fungeerde
gisteren even als
vuilnisophaler. Met
een kort ritje in een
van de straten bij
het Hekelveld in de
hoofdstad gaf hij
daarmee het start
sein voor de actie
„houdt de buurt
schoon". De actie is
een aanvulling op
het werk van de
stadsreiniging, die
het materiaal gratis
ter beschikking
stelt.
DEN HAAG Inpoldering van de Marker
waard volgens de huidige plannen, gaat de
overheid tussen de 1,2 en 2,2 miljard gulden
kosten. De hoogte van het uiteindelijke ver
lies op de inpoldering zal afhangen van de
grondprijzen die de Staat gaat berekenen.
Daarbij kan de overheid echter niet te ver
gaan, omdat anders een rendabele bedrijfs
voering in de nieuwe polder niet meer mo
gelijk is.
Dit heeft de Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee vanmiddag bekend gemaakt.
Volgens de Vereniging is de overheid uitge
gaan van te optimistische berekeningen en
is een aantal zaken over het hoofd gezien,
zoals de financieringskosten voor de aanleg
van de polder.
Brabant werkt mee aan
plaatsingsbesluit
DEN BOSCH Een meerderheid in de Brabantse
staten heeft gisteren besloten mee te werken aan
een eventueel besluit van de regering om in
Woensdrecht kruisraketten te plaatsen. Tegen
stemden de fracties van PvdA. D'66, PSP. PPR en
CPN. P. Wagtmans, fractievoorzitter van het CDA,
wees erop, dat instemmen met het voorstel van
Gedeputeerde Staten niet betekent, dat zijn fractie
voor plaatsing is. CDA en VVD. een ruime meer
derheid in Brabant, stelden zich nadrukkelijk op
het standpunt dat de verantwoordelijkheid voor
het plaatsen van kruisvluchtwapens bij de regering
en het parlement ligt. Ook Commissaris van de
Koningin Van Agt was deze mening toegedaan.
„Er is geen onderwerp denkbaar, wat zo duidelijk
tot de bevoegdheden van de regering en het parle
ment behoort, als het onderhavige".
DEN HAAG Veel
mensen die gestopt wa
ren met roken, hebben
zich door „Barclay" laten
overhalen om er weer
aan te beginnen. Het
aantal rokers is vooral
daardoor voor het eerst
sinds jaren weer geste
gen. Van de mensen die
15 jaar of ouder zijn
rookt nu 40 procent (dat
is 4,6 miljoen) en vorig
jaar was dat 37 procent.
Dit heeft de stichting Volks
gezondheid en Roken giste
ren in Den Haag bekend ge
maakt. Volgens de stichting
is het nieuwe, onlangs geïn
troduceerde. filter van Bar
clay, dat teer en nicotine te
gen zou houden, alleen maar
een „truc-filter". „Het filter
truct de meetmachine. Een
Barclay-sigaret is zeker niet
gezonder dan andere sigaret
ten".
Barclay heeft met de intro
ductie van het nieuwe filter
(en een intensieve reclame
campagne) ingespeeld op de
behoefte een „gezonde" siga
ret, die toch pittig smaakt. De
stichting wordt de laatste tijd
dan ook overspoeld met tele
foontjes van mensen die den
ken dat deze sigaret veel
minder teer en nicotine be
vat. In de Verenigde Staten
mag Barclay echter al niet
meer beweren dat de sigaret
minder schadelijk is dan an
dere merken. Er moeten
eerst nieuwe onderzoeken
verricht worden om daarover
meer duidelijkheid te krij
gen.
De stijging van het aantal ro
kers is overigens het sterkst
bij mannen tussen 35 en 49
jaar (van 44 pet naar 50 pet),
terwijl bij vrouwen een stij
ging van 3 pet te constateren
valt in de (grotere) groep van
20- tot 49-jarigen. Een nieu
we actie van de stichting gaat
zich vooral op deze groepen
richten.
De Stichting Volksgezond
heid en Roken meldt trots
dat 9,7 miljoen mensen niet
roken en concludeert dat de
rokers dus ver in de minder
heid zijn. Dat is juist, maar
het geeft een vertekend
beeld. Want van de 10,5 mil
joen „potentiële" rokers
(mensen van 15 jaar en ou
der) rookt 40 pet wél.
Met een campagne, onder het
thema „Goed-Fout-Goed-
fout", gaat de stichting pro
beren het roken onder
CARA-patiënten (asthma,
chronische bronchitis) en
zwangere vrouwen te' ver
minderen. Er zijn in Neder
land een miljoen CARA-pa
tiënten en 300.000 mensen
daarvan zijn vrij ernstig ziek.
Deze twee groepen lopen
meer risico als ze roken.
„Een CARA-patënt die rookt
verergert zijn klachten en
sommige mensen krijgen bij
voorbeeld juist door roken
last van asthma. Zwangere
vrouwen die blijven roken
vergroten de kans dat de
baby sterft, de kans dat de
baby in groei achterblijft en
de kans op een miskraam".
Met „Goed-Fout-Goedfout"
wil de Stichting duidelijk
maken dat bijvoorbeeld het
eten van fruit „goed" is voor
een zwangere vrouw, dat al
cohol „fout" is, maar dat ro
ken dan pas „goedfout" is.
Voor CARA-patiënten is bij
voorbeeld bewegen goed,
huisdieren hebben fout en
roken natuurlijk helemaal
fout.
Alle huisartsen in Nederland
worden, in het kader van de
nieuwe campagne, door de
Stichting met folders, affi
ches en foto's bestookt. Daar
naast krijgen ook gynaecolo
gen, kraamcentra, longart
sen, allergologen en verlos
kundigen het materiaal. Er
worden natuurlijk ook ad
vertenties geplaatst.
Staatssecretaris Van der Reij-
den (WVC, Volksgezondheid)
heeft een wetsontwerp in
voorbereiding dat het tabaks
gebruik moet gaan vermin
deren. Hij vroeg zich gisteren
af echter af, of de nu overge
bleven „harde kern" rokers
nog wel tot stoppen te bewe
gen is.
In het nieuwe wetsontwerp
van de staatssecretaris zal het
verbod om in ziekenhuizen
en /of openbare gebouwen te
roken niet meer terug te vin
den zijn. Hij is bang (gewor
den) dat dat zou leiden tot
„uitwassen", tot intolerantie.
„Straks gaan mensen in de
trein aan de noodrem trek
ken als er iemand rookt".
DEN HAAG Weten
schappelijke onderzoekers
hebben in een meteoriet
de vijf stoffen gevonden
die de basis vormen voor
het leven. Dit duidt erop
dat elders in het heelal
eveneens leven mogelijk
is. Het is nog niet eerder
voorgekomen dat dergelij
ke stoffen in materiaal
van buiten deze aarde
konden worden aange-
tpond.
Dit werd gisteren bekend op
het jubileumcongres van het
wetenschappelijk tijdschrift
Natuur en Techniek, in het
Congresgebouw in Den Haag.
De vijf chemische stoffen waar
het om gaat zijn de nucleine-,
zuren, adenine, guanine (afge
leide stoffen van purine), cyto-
sine, thymine (derivaten van
pyrimidine) en uracil.
De stoffen, die de basis zijn
voor het erfelijk materiaal in
een levende cel, werden door
eep groep geleerden aan de
Universiteit van Maryland in
de Verenigde Staten in de me
teoriet aangetoond. Het hemel
lichaam kwam in 1969 in Au
stralië neer. De wetenschap
pers beweren dat de aanwezig
heid van de genoemde stoffen
niet het gevolg kan zijn van
het contact van de meteoriet
met de aarde.
Prof.dr. Manfred Eigen, direc
teur van het Max Planck In
stituut voor Biofysische Che
mie in Gottingen (West-Duits-
land), wees er op dat welis
waar alle bouwstenen van het
leven ook elders in het heelal
aanwezig zijn, maar dit zegt
niets óver het bestaan van le-
,ven.
Voor het onstaan van leven
zijn nog andere factoren van
belang. „Welke die zijn weten
we niet precies", aldus prof.
Eigen. Niettemin, zo meent de
Duitse geleerde, die in 1967 de
Nobelprijs voor de chemie
kreeg, maakt de Amerikaanse
ontdekking het bestaan van
leven buiten de aarde meer
waarschijnlijk.
Woonwagenbewoners installeerden zich gisteren een dag lang bij het stadhuis op de
Goudse markt. Een vertegenwoordiging van de honderd bewoners liet het college in
eerste instantie weten daar te blijven staan omdat de grond van hun kamp vergiftigd
is. Op dat terrein stond vroeger een gasfabriek. Na langdurig overleg vertrokken de
twintig caravans gisteravond voorlopig naar een ander deel van de binnenstad, waar
zij het marktgebeuren niet in de weg staan.
AMSTELVEEN De
commissie verstrekkingen
van de Ziekenfondsraad
Studeert op ingrijpende
maatregelen om de stij-,
gende kosten van medi
cijngebruik te drukken.
Gebleken is, dat de ge
neesmiddelenverstrek
king per ziekenfondsver
zekerde vorig jaar enorm
(veertien procent) is geste
gen. Een van de oorzaken
is het grote verschil in
voorschrijfpatroon van de
artsen. Overigens komt
het nieuws dat de medi-
cijnkosten de pan uitrijzen
niet onverwacht. Al in het
voorjaar werd bekend, dat
de maatregelen van de
overheid voor de beper
king van de kosten van
het medicijngebruik ave
rechts hebben gewerkt.
De omzet van de Nederlandse
geneesmiddelenfabrikanten op
de binnenlandse markt is sinds
de invoering van verschillen
de „negatieve lijsten" van me
dicijnen, die niet meer op kos
ten van het ziekenfonds mo
gen worden voorgeschreven,
met 6,8 procent gestegen. Ook
bestaat de indruk dat veel me
dicijnen zijn gehamsterd toen
de eigen bijdrage van de zie
kenfondsverzekerden eraan
kwam.
De omzetstijging is direkt in
gezet na het verschijnen van
het Farmaco-Therapeutisch
Kompas, waarin de Zieken
fondsraad aangeeft welke ge
neesmiddelen (slechte kwali
teit, te duur) beter niet meer
kunnen worden voorgeschre
ven. De stijging heeft zich ge
handhaafd na het in werking
treden van de maatregel van
ex-minister Gardeniers van
Volksgezondheid, die vorig
jaar 1.200 geneesmiddelen uit
het ziekenfondspakket lichtte.
Dat er nochtans niets is veran
derd wordt geweten aan het
feit, dat artsen de „verboden"
medicijnen in veel gevallen
zijn gaan vervangen door
duurdere.
Huisartsen kregen weer de
schuld dat zij de kostenstijging
van het medicijngebruik heb
ben gestimuleerd. In kringen
van het ziekenfonds wordt
daar verschillend over ge
dacht. Tegenover de mening
dat de huisarts onder sterke
druk staat van zijn patiënten
en daarom niet scherp kosten
bewust kan handelen staat, de
opvatting dat veel artsen lan
ger medicijnen voorschrijven
dan nodig is en dat zij te wei
nig gebruik maken van goed
kope medicijnen, die kwalita
tief niet minder zijn dan dure.
De oplossing is niet zo simpel.
De tijd van het Zaanse sy
steem, dat heeft doorgewerkt
tot de jaren vijftig, is voorgoed
voorbij. Toen waren de zie
kenfondsen in hun onderhan
delingen met de artsen veel
vrijer en konden regelingen
worden opgelegd, die koste-
nexplosies onmogelijk maak
ten. De artsen een bepaald be
drag voor het verstrekken van
medicijnen. Kwamen ze daar
overheen, dan werd het teveel
door het ziekenfonds van hun
honorarium afgetrokken.
Het is mogelijk dat de commis
sie verstrekkingen bij de voor
bereiding van rigoreuze bezui
nigingsmaatregelen daar aan
denkt, maar insiders achten
herinvoering van dat systeem
uitgesloten. Zij menen, dat de
situatie alleen kan worden
verbeterd door spijkerharde
onderhandelingen op centraal
Deskundigen van het zieken
fonds achten het juist, dat
maatregelen worden genomen
tegen het toenemend gebruik
van medicijnen, maar zij wij
zen er tegelijk op, dat de daar
aan verbonden kosten maar
een fraktie uitmaken van het
totaal. Het bedrag dat de zie
kenfondsen bijvoorbeeld uitge
geven voor verrichtingen in
ziekenhuislaboratoria ligt vele
malen hoger.
NCO geeft
subsidies tegen
wil minister
DEN HAAG Tegen de wil
van minister Schoo (Ontwik
kelingssamenwerking) in
heeft de Nationale Commissie
Voorlichting en Bewustwor
ding Ontwikkelingssamenwer
king (NCO) gisteren besloten
subsidies te geven aan het Po-
lisario Komité en het Komité
Marokkaanse Arbeiders Ne
derland (KMAN). Schoo vindt
dat subsidieverlening de be
trekkingen tussen Nederland
en Marokko kan schaden. Het
werk van het Polisario Komite
richt zich met nadruk op het
zelfsbeschikkingsrecht van het
Saharaanse volk. De minister
noemt het KMAN een relatief
kleine radicale groepering die
in ons land activiteiten onder
neemt die gericht zijn tegen de
Marokkaanse regering. Het
KMAN onderhoudt contacten
met in Marokko verboden or
ganisaties. Schoo zegt verder
dat het KMAN nogal eens van
ongeoorloofde methodes ge
bruik maakt die in strijd zijn
met de democratische rechts
regels. De minister kan de
subsidieverlening overigens
niet terugdraaien.
ROTTERDAM De maandag gearresteerde topman
van Slavenburg's Bank, de 60-jarige Ruud Slavenburg,
ontkent leiding te hebben gegeven aan het zwart geld
circuit bij zijn bank.
Dit bleek gisteren bij de behandeling van het kort geding, dat
Slavenburg tegen het Openbaar Ministerie had aangespannen en
waarin hij de rechtmatigheid van zijn aanhouding aanvecht.
Slavenburg zei dat de belastende verklaringen die medever
dachten hebben afgelegd, op onjuistheden berusten. Hij eist on
middellijke invrijheidstelling.
De officier van justitie mr. H. de Doelder heeft echter besloten
Slavenburg nog eens tweemaal 24 uur vast te houden. Het OM
besloot tot aanhouding over te gaan, om te voorkomen dat hij
contact op zou nemen met medeverdachten.
Het onderzoek zou hierdoor worden belemmerd, zo voerde land
sadvocaat mr. Th. Bouma aan. Inmiddels is gebleken, dat Sla
venburg onder gefingeerde namen rekeningen opende voor
cliënten, die hierop „zwart" geld deponeerden.
Ook werden valse kredietovereenkomsten afgesloten, waarbij
zwart geld in een kluis van de bank als onderpand diende. Via
de Zwitserse dochteronderneming Slavo Schweitz werd zwart
geld naar Nederland gesluist, zo maakte mr. Bouma bekend. Sla
venburg zou hiertoe opdracht hebben gegeven.
Volgens Slavenburg's advocaat mr. M. Wladimiroff is het Open
baar Ministerie buiten haar boekje gegaan door zonder overleg
met de rechter-commissaris opdracht te geven tot de aanhouding
van zijn cliënt.
DEN HAAG De regeringspartijen CDA en VVD
hebben in de gisteren nieuwgekozen Eerste Kamer een
meerderheid van 43 van de 75 zetels. Deze riante meer
derheid komt voor een groot deel door de forse winst
van de VVD (van 12 naar 17 zetels).
Het CDA moest, mede door een fout bij de stemmingen in Bra
bant. twee zetels prijsgeven en bezet thans 26 zetels. De grootste
verliezer is de PvdA, die van 28 naar 17 zetels is teruggevallen.
Sinds de uitbreiding van de Eerste Kamer van 50 tot 75 zetels in
1956 heeft de PvdA nog niet zo'n klein aantal zetels gehad. D'66
bezet thans zes zetels in de senaat, even veel als in de Tweede
Kamer.
De politieke krachtverhoudingen tussen Eerste en Tweede Ka
mer zijn aanzienlijk verschillend. De samenstelling van de Eer
ste Kamer is gebaseerd op de statenverkiezingen van maart
1982, die voor de PvdA zeer teleurstellend verliepen. In septem
ber herstelde de partij zich echter, waardoor de PvdA met 47
zetels de grootste fractie in de Tweede Kamer is.
De kleine rechtse christelijke partijen zijn nu allemaal vertegen
woordigd in de Eerste Kamer. De SGP won een zetel door het
verkeerd stemmen van een CDA-statenlid, en komt op 2, GPV
en RPF doen hun intrede in de senaat. De kleine linkse partijen
zijn ook alle vertegenwoordigd: de PSP maakt zijn rentree met 2
zetels, de CPN en de PPR bezetten elk 1 zetel.
De nieuwe Eerste Kamer telt binnen zijn leden thans zes voor
malige bewindlieden. Herkozen zijn Kruisinga (CDA, defensie),
Ginjaar (VVD, volksgezondheid), Veder-Smit (VVD, volksge
zondheid) en Glastra Van Loon (D'66, justitie); nieuw zijn Van
Mierlo (D'66, defensie) en Geertsema (VVD, binnenlandse za
ken, aftredend commissaris van de koningin in Gelderland).
Onder de leden bevinden zich ook acht partij-voorzitters of ex-
voorzitters: voor het CDA Bukman en Steenkamp, voor de PSP
Vogt en Van der Lek, voor de CPN Hoekstra, voor het GPV
Van der Jagt, voor D'66 Glastra van Loon en voor de SGP ds.
Abma.
Andere bekende gezichten die hun intrede in de Eerste Kamer
doen zijn prof.dr. D. Kuiper (socioloog, VU), voorzitter J. Schou
ten van de KNBTB (beiden CDA), A. van Bemmelen (marines
taf, Prov. Staten Zuid-Holland), voorzitter D. Luteijn van het
Kon. Ned. landboucomité (beiden VVD), A.Nuis (D'66) en prof.
dr. E. Schuurman, (hoogl. reform, wijsbegeerte in Delft en Eind
hoven) voor de RPF.
BIBLIOTHEKEN:
DEN HAAG Minister
Brinkman van WVC acht
het niet uitgesloten dat er
dit jaar 1000-1200 banen
bij bibliotheken worden
geschrapt. Ook is het mo
gelijk dat lid zijn van een
bibliotheek straks zo'n
30 gaat kosten.
De minister zei dit gisteren bij
de behandeling van zijn wets
voorstel om 55 miljoen te be
zuinigen op de openbare bi^
bliotheken. Daar boven op
komt nog een bezuiniging van
f 15 miljoen voor dit jaar we
gens een wijziging van het fi
nancieringssysteem voor de
openbare bibliotheken.
Alternatieven, zoals een dras
tische arbeidstijdverkorting,
dan wel een flinke beperking
van de openingsuren of slui
ting van filialen ziet de minis
ter volstrekt niet zitten. Om de
f 55 miljoen aan bezuinigingen
via arbeidstijdverkorting op te
vangen moet er gemiddeld
30% minder worden gewerkt.
Dat is niet te verkopen aan de
bibliothecarissen, aldus Brink
man.
Op tijdstippen dat erg weinig
mensen de bibliotheek bezoe
ken zouden bibliotheken ge
sloten moeten zijn, aldus de
minister Hij wees erop dat er
nog altijd „reeksen filialen"
zijn die overblijven. Het hef
fen van een bedrag per uitge
leend boek vindt hij slechts
een druppel op een gloeiende
plaat. Om de 55 miljoen aan
bezuinigingen op te vangen,
zou per uitgeleend boek één
gulden in rekening moeten
worden gebracht, maar hij
acht dat niet haalbaar.
INFORMATIE OVER FILMS MUZIEK
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
FRIEMELS
je Brengt nou nopi t
eaii BiceHBN occane nee.
DEN HAAG Het die
renleed in ons land zal
straks belangrijk vermin-
dëren, zo meent de Neder
landse Verenging tot Be
scherming van Dieren. De
dierenbeschermers gaan
er harder tegenaan, met
meer inspecteurs en met
meer en vooral effectieve
re controles.
De inspectiedienst gaat
meer gericht controles
houden. De belangrijkste
„doelen" zijn: Het ritueel
slachten, de handel in
honden en katten, de
pelsdierfokkerij, de leg
batterijen, de paarden
sport, de varkenshouderij,
de kalvermesterij, de pret
parken, circussen en die
rentuinen.
Ook worden meer proef
processen uitgelokt om
onduidelijke wetgeving
aan de kaak te stellen. De
dierenbescherming vindt
namelijk dat de wetgeving
op veel punten vaak te
wensen overlaat, waar
door dierenleed niet vol
doende bestreden kan
worden.
De nieuwe koers van de
dierenbeschermers is uit
gezet om tegemoet te ko
men aam „de toenemende
reacties,Vaak verontwaar
diging, vanuit het publiek,
over de massaal voorko
mende aantasting van het
welzijn van dieren".
De inspectiedienst bestaat
nu nog uit 28 inspecteurs,
bijna allemaal oud-agen
ten, die part-time werken.
In de nieuwe opzet wordt
de kern van de dienst ge
vormd door zes jonge
agenten in vaste dienst.
Zij worden ondersteund
door tientallen vrijwilli
gers.
