„Wie wil ontwapenen moet zelf eerste stap zetten
D'66-congres doet in november
uitspraak over kernwapens
RVD: „kletsverhaal
DA wil belasting
sverhoging beperken
Schreuders (CPN)
-verlaat de Kamer
Remington schiet
BSI te hulp
3INNENLAND £eidóc(Sotvuvntmaandag 29 augustus i9s3 pagina 5
Paleis Het Loo krijgt
twee kostbare wandtapijten
APELDOORN De Vereniging Rem-
brandt heeft in het kader van haar 100-
jarig bestaan zaterdag twee kostbare
wandtapijten geschonken aan het rijks
museum Paleis het Loo. De tapijten met
het wapen van koning Willem III werden
onthuld door prinses Margriet, die de kle
den vervolgens aanbood aan minister
Brinkman van wvc. De Vereniging Rem
brandt maakt zich sterk voor de aankoop
van belangrijke stukken voor Nederland
se musea. Vele daarvan, hebben de afgelo
pen jaren hun bezit dank zij het initiatief
van de vereniging kunnen uitbreiden. Mi
nister Brinkman waardeerde in een toe
spraak het werk van de vereniging en
zegde een bedrag van ƒ50.000 toe voor
promotie-activiteiten van de vereniging.
"UTRECHT „Wie de
ternontwapening werke-
|jk wil, moet bereid zijn
laartoe zelf de eerste ver-
rouwenwekkende stap
ten te zetten". Met onder
Ineer deze oproep gaf bis-
Jchop H. Ernst van Breda
Afgelopen zaterdag in
lltrecht het startsein voor
en tweede bezinnings-
onde onder de Neder
landse katholieken over
problematiek van
ikernbewapening.
bisschop, die voorzitter is
^an de katholieke vredesbe
weging Pax Christi, sprak op
;en studiedag ter inleiding van
lie komende bezinning. Aan
peze samenkomst nam ook de
Nederlandse legerbisschop
mgr. R. Bar deel en hij ver
pond aan de oproep van mgr.
Crnst de klemmende waar
schuwing om in het „kerkelijk
Spreken' over kernwapens
ihiet al te zeer af te wijken van
ile standpunten die de hoogste
katholieke instanties hierover
Aan de tot nu toe
4edane uitspraken van het
leergezag zijn geen argumen
ten voor eenzijdige ontwape
ning te ontlenen, zo beklem
toonde mgr. Bar. Niettemin
wilde ook hij „een eerste ver
trouwenwekkende stap niet
onder alle omstandigheden
uitsluiten".
De Nijmeegse moraaltheoloog
dr. J. A. van de Ven haalde op
de Utrechtse bijeenkomst fel
uit naar de Nederlandse bis
schoppen. Hij verweet hen dat
ze geen keuze durven maken
tussen het radicale pacifisme
dat de Christelijke kerk in de
begintijd kenmerkte en de la-
ter gegroeide leer van de
„rechtvaardige oorlog". Vol
gens dr. Van de Ven hebben
de Nederlandse kerkleiders
een heldere positiekeuze ten
onrechte opgeofferd aan het
behoud van de eenheid in de
kerk. „De bisschoppen moeten
een nieuwe brief schrijven
over de kernbewapening.
Daarin moeten ze de huidige
politiek van maximale af
schrikking van de hand wijzen
en uitleggen hoe we de kern
bewapening kwijtraken", al
dus de moraaltheoloog.
De bijeenkomst in Utrecht was
belegd door de Nederlandse
vredesbeweging Pax Christi.
Het is ook Pax Christi dat door
de bisschoppen is belast met de
organisatie van de nu komen
de bezinningsronde. De eerste
is gehouden in 1981 en vormde
de aanzet tot de brief die de
Nederlandse kerkleiders in
mei van dit jaar over de kern
bewapening hebben uitgege
ven. Hierin wijzen ze zowel
het gebruik als het bezit van
nucleaire wapens in beginsel
van de hand, maar doen geen
uitspraak over de vraag welke
initiatieven er concreet geno
men moeten worden om het
beginsel tot werkelijkheid te
maken.
In de eerste bezinningsronde
sprak ongeveer de helft van
de circa 40.000 deelnemers
zich uit voor het privé-stand-
punt van mgr. Ernst om te
kiezen voor voorzichtige, een
zijdige stappen in de ontwape
ning. De Bredase voorzitter
van Pax Christi nodigde giste
ren individuele katholieken
zowel als parochies en kerke
lijke organisaties uit ook nu
weer deel te nemen aan de
discussie. De bedoeling is dat
deze wordt gehouden aan de
hand van een een discussie
stuk dat Pax Christi heeft sa
mengesteld aan de hand van
de bisschoppelijke brief over
de kernwapens. Mgr. Ernst
hoopt dat ook in de komende
bezinning door ethische argu
mentatie getracht wordt men
sen te winnen voor de strate
gie van de voorzichtige, eenzij
dige stappen. Daarbij pleit hij
er wel uitdrukkelijk voor om
ruimte te laten voor geweten
sovertuigingen die tot een an
dere stellingname leiden.
Sprekend over heel de kerk
zei hij gisteren dat zij, door
eerbiediging van ieders gewe
ten, voor zichzelf de mogelijk
heid schept tot „besliste stel
lingname zonder daarmee de
gemeenschap der gelovigen te
breken of gewetensvolle gelo
vigen van haar gemeenschap
"uit te sluiten".
Legerbisschop Bar, die zelf
vindt dat eenzijdige stappen
alleen mogen worden overwo
gen als ze het afschrikkingse-
venwicht niet in gevaar bren
gen, ging in Utrecht uitvoe
ring in op de „hartelijke ver
bondenheid die tot het wezen
van het katholieke geloof be
hoort". Deze verbondenheid
kan in gevaar komen, aldus
mgr. Bar, als hiërachisch lage
re organisaties in een kwestie
als de kernwapens standpun
ten innemen die niet overeen
komen met de „hogere" in
stanties. „Heel concreet bete
kent dit", zei bisschop Bar,
„dat het voor sprekenden bin
nen de geloofsgemeenschap,
zowel gewijden als ongëwij-
den, van belang is niet verder
te gaan dan de Romeinse tek
sten aangeven". Waaraan hij
toevoegde: „In de teksten van
het Tweede Vaticaans Concilie
en in die van de post-conciliai-
re pausen vinden wij geen
veroordeling van het bezit van
kernwapens, noch ook van ie
der gebruik in absolute zin".
Zonder dit met zoveel woor
den te zeggen liet mgr. Bër
blijken dat hij de, ook door
hem ondertekende, kernwa
pen-brief van de Nederlandse
bisschoppen als het uiterste
standpunt ziet dat zij thans
kunnen innemen zonder de
loyaliteit met „Rome" in ge
vaar te brengen.
De legerbisschop, tevens hulp
bisschop van Rotterdam, druk
te kerkelijke organisaties als
bijvoorbeeld Pax Christi op
het hart om ook in de opinie
vorming over kernwapens in
voortdurend overleg te blijven
met de vertegenwoordigers
van het officiële leergezag.
Daarbij gaat het volgens hem
absoluut niet om „gehoor
zaamheid" of „blinde volg
zaamheid", maar om „luiste
ren van beide kanten".
„Ook de paus heeft altijd ge
luisterd voordat hij sprak!", al
dus bisschop Bar.
WILLEM SCHEER
Tijdens de theologische studiedag van Pax Christi een gesprek tussen (v.l.n.r.) ds.
J.van Veen van de Nederlands Hervormde Kerk, hulpbisschop R. Bar van Rotterdam,
bisschop H. Ernst van Breda en hoogleraar pastorale theologie Van der Ven.
re
Ier (Van onze parlementaire redactie)
,DEN HAAG CDA-fractieleider De Vries meent dat
(de belastingen volgend jaar met maximaal drie miljard
[gulden mogen worden verhoogd. „Bij dat bedrag ligt
voor mij zeker de grens," aldus De Vries vanochtend
voor de NCRV-radio. Minister Rüding (financiën),
eveneens van het CDA, heeft.een plan ingediend bij
het kabinet voor een verhoging van de belastingen met
3,8 miljard gulden.
De minister heeft dit bedrag voorgesteld om het financiële te
kort van de overheid terug te dringen. De Vries vindt dat er
niet een „te zwaar accent" op deze doelstelling gelegd moet wor
den. Hij acht het belangrijker dat de bestedingen gestimuleerd
Ivorden. Dat is mogelijk door de belastingen „aanzienlijk min
der" te verhogen dan de sociale premies omlaag gaan.
De Vries schaart zich daarmee aan de zijde van premier Lub
bers.- Deze heeft de afgelopen dagen steeds verklaard dat nu
poor wijzigingen van het stelsel van de sociale zekerheid de pre
mies omlaag kunnen, niet de gehele vrijkomende ruimte opge
vuld moet worden door belastingverhogingen. Minister Ruding
S pn alle VVD-ministers hebben hier moeite mee; zij hechten de
>n meeste prioriteit aan het verkleinen van het tekort in de schat-
kist.
Vj|nflatiecorectie
oct)e VVD heeft nog grotere bezwaren tegen een aantasting van
sope inflatiecorrectie. CDA-voorman De Vries meent dat deze
correctie, die moet voorkomen dat men alleen door
prijsstijgingen in een hoger belastingtarief komt, nog slechts
wfoor de helft doorgevoerd moet worden. Volgens hem is dat
Noodzakelijk om te bewerkstelligen dat de hogere inkomens in
h1984 niet bevoordeeld worden ten opzichte van de lagere, zoals
.njiit jaar is gebeurd. Het liefst zou De Vries de inflatiecorrectie
ss^volledig afschaft zien, maar hij acht dat met de VVD als coalitie
partner onmogelijk. De liberalen betitelen morrelen aan de in
flatiecorrectie als „stiekeme diefstal".
t. DEN HAAG Het CPN-kamerlid Gijs Schreuders
(iojtapt uit de politiek. In een brief aan het partijbestuur
'el aat hij weten zijn functies in en voor de partij neer te
im|eggen. Dat houdt in dat Schreuders niet langer deel
^Jneer wil uitmaken van het partijbestuur en de Tweede
Hij was sinds vorig jaar lid van de Kamer,
Schreuder heeft een opeenstapeling van conflicten, ver-
jrouwensbreuken en soortgelijke crisissituaties binnen de CPN
iem tot deze stap gebracht. Hij is het onder meer niet eens met
verklaring van het dagelijks bestuur van zijn partij waarin
r~ buiten de rest van de partij om CPN-opvattingen over vre-
k je en ontwapening werden geformuleerd. Hij vindt deze strijdig
net het CPN-verkiezingsprogramma. Verder is hij er op tegen
fat fractievoorzitter Ina Brouwer en bestuurslid Jaap Wolff
'eneens zonder voorkenhis van het algemeen bestuur met
>ze verklaring van het dagelijks bestuur naar de Sowjet-Unie
>g<j.jn vertrokken om daar besprekingen te voeren.
Demonstratie
tegen racisme
Vijfduizend mensen
hebben zaterdag in
Amsterdam gede
monstreerd naar
aanleiding van de
moord op de vijf
tienjarige Antilliaan
se jongen Kerwin,
die op 20 augustus
werd doodgesto
ken, „omdat hij
zwart was". De Su
rinaamse belangen
organisatie LOSON
protesteerde nader
hand bij de Suri
naamse ambassa
deur Herrenberg te
gen de pogingen
van leden van de
Liga van Surinaam
se Patriotten, om
tijdens de anti-ra-
cisme demonstratie
Surinaamse demon
stranten te filmen
en te fotograferen.
Volgens de LOSON
heeft deze organisa
tie banden met de
Surinaamse ambas
sade in Den Haag.
Prof. Carp
overleden
LEIDEN De oud-hoogle
raar in de psychiatrie prof. dr.
E.A.D.E. Carp (88) is naar
eerst nu bekend is geworden
op 20 augustus overleden. Hij
is afgelopen donderdag in be
sloten kring begraven. Van
1923 tot 1963 was hij verbon
den aan de Leidse psychiatri
sche universiteitskliniek, van
af 1930 als hoogleraar.
Carp was een leerling van Jel-
gersma aan wie hij later een
boek wijdde. Als blijk van
dankbaarheid heeft Carp de
kliniek in Oegstgeest herdoopt
in Jelgersmakliniek. Op zijn
34ste jaar was Carp destijds
één der jongste hoogleraren.
Carp kende Freud en onder
hield nauwe betrekkingen met
Jung en Adler die bij hem
thuis logeerden. Adler bracht
zelfs de laatste avond van zijn
leven bij Carp in Oegstgeest
door.
BUITENHEER
DEN BOSCH Remington Rand is bereid voor ruim
een miljoen gulden aan typmachines af te nemen van
de noodlijdende BSI-fabriek in Den Bosch. Daardoor
krijgt BSI wat speelruimte om de onderhandelingen
met de Amerikanen voort te zetten. Dat heeft directeur
A. Maurits gisteravond verklaard na terugkomst uit de
VS.
BSI was oorspronkelijk eigendom van Remington Rand. Twee
jaar geleden werd de fabriek overgenomen door twee Arabische
beleggers. BSI, met ruim 400 werknemers, maakt nog steeds Re
mington-machines, echter zonder daarvoor licentierechten te
betalen. Vorige week kreeg het bedrijf uitstel van betaling..
De rechtzaak over de licentiekwestie loopt nog. Daarover heeft
Maurits met Remington geen afspraken kunnen maken. Wel is
nu duidelijk geworden dat Remington er niet op uit is BSI fail
liet te laten gaan, zo zei Maurits. Remington zou zelfs bereid zijn
leveringscontracten voor de lange termijn af te sluiten. Een be
zwaar hierbij is echter, dat de „moederfirma" geen interesse
heeft in de bij BSI nieuw ontwikkelde elektronische typmachi-
TOCH ARTIKEL OVER
KONINKIJK HUIS IN DER SPIEGEL
DEN HAAG De Rijks
voorlichtingsdienst (RVD)
betitelt het artikel over
het koninklijk huis in de
vandaag uitgekomen edi
tie van het Duitse week
blad Der Spiegel als een
„kletsverhaal". Vorige
week besloot Der Spiegel
de plaatsing van het arti
kel om juridische redenen
uit te stellen.
Volgens RVD-hoofddirecteur
Van der Voet is het artikel op
tal van punten onjuist. Dat zou
zeker gelden voor de bewerin
gen dat er een commissie van
drie man bestaat, die kroon
prins Willem-Alexander moet
voorbereiden op het koning
schap, en dat prins Claus over
weegt een huis te kopen in
Bad Driburg. „Beide zaken
zijn volledig uit de lucht ge
grepen", aldus de RVD-hoofd
directeur.
Van der Voet noemde het jam
mer dat Der Spiegel, „dat toch
een blad van standing wil
zijn", niet één keer met zijn
dienst contact heeft opgeno
men. Op die manier zouden
sommige onjuiste beweringen
achterwege hebben kunnen
blijven. Volgens Der Spiegel is
prins Claus direct na de va
kantie met zijn gezin in Italië
doorgereisd naar Bad Driburg.
„Hij vertoeft nog steeds in
Wat prins Claus wel van plan
is, daarover kan nog niets met
zekerheid gezegd worden. Hij
is nog steeds onder behande
ling van de Nijmeegse psychi
ater, prof. Nijdam, aldus Van
der Voet. Deze toont zich niet
ontevreden over Claus' ge
zondheid, maar voegt er wel
aan toe dat hij „nog niet beter"
is. Prof. Nijdam is ook degene,
die prins Claus heeft geadvi
seerd niet aan Prinsjesdag deel
te nemen. De prins heeft daar
over formeel nog geen beslis
sing genomen, maar niemand
verwacht dat hij wel van de
partij zal willen zijn. Als hij er
niet is. zal koningin Beatrix bij
het uitspreken van de troonre
de niemand naast zich hebben.
De stoel naast haar troon, zal
dan worden weggehaald.
(Van onze parlementaire re
dactie)
UTRECHT Het D'66-
congres zal in november
een duidelijke uitspraak
doen over de plaatsing
van nieuwe kernwapens
voor de middellange af
stand. Het congres kan
dan kiezen tussen „nee"
(zonder voorbehoud) en
„nee, onder de huidige
omstandigheden".
Partijvoorzitter Jacob Kohn-
stamm herinnerde er zaterdag
tijdens een vergadering van de
adviesraad aan, dat het vorige
congres van de democraten
dat zo heeft "gewild en dat
daaraan gevolg moet worden
gegeven. Volgens Kohnstamm
echter is de zaak van de plaat
sing van kernwapens nog vol
op in beweging en is het bepa
len van een definitief stand
punt dus voorbarig.
De Limburgse D'66'ers wilden
het liefst binnen drie maanden
een speciaal aan de plaatsings-
problematiek gewijd congres.
Zij lieten die gedachte even
wel varen toen bleek, dat de
meerderheid van de advies
raad (het partijbestuur) plaat
sing van het onderwerp op de
agenda van het gebruikelijke
najaarscongres voldoende
vond.
Kohnstamm kondigde aan, dat
het hoofdbestuur van D'66 de
zer dagen zijn standpunt be
kend zal maken over het
PPR-voorstel om met de klei
ne linkse partijen en de EVP
met een gezamenlijke lijst uit
te komen bij de verkiezingen
voor het Europees parlement
van juni 1984. Ook daarover
zal het congres zich dan uit
kunnen spreken.
Op dat congres zal verder een
uitspraak gedaan moeten wor
den over het omroepbestel. De
adviesraad stelde daarover za
terdag een ontwerp-resolutie
op. Hij wil het huidig bestel
met zijn omroepverenigingen
wel handhaven, maar daaruit
„verouderde" elementen ver
wijderen. De omroepvereni
gingen hoeven bijvoorbeeld
niet meer representatief te zijn
voor maatschappelijke, cultu
rele of godsdienstige stromin
gen.
Er moet geen koppeling meer
zijn tussen het abonnement op
een omroepblad en het lid
maatschap, de grote verschil
len in zendtijdtoedeling moe
ten de wereld uit, aldus de ad
viesraad. Ook het voorschrift
dat een omróepvereniging niet
alleen verstrooiende, maar ook
culturele, informatieve en
educatieve programma's moet
brengen wil de Adviesraad af
schaffen.
De adviesraad van D'66 is een
voorstander van lokale om
roep, maar dan moet de bevol
king wel bijdragen in de kos
ten, die ook kunnen worden
bestreden met opbrengsten
van reclame. Verder moeten
volgens D'66 kabelexploitan
ten elk buitenlands tv-pro-
gramma kunnen doorgeven,
ook programma's met speci
fiek op Nederland gerichte
reklame.
Eerder had Kohnstamm ge
steld, dat D'66 zich te princi
pieel opstelt. De partij zal de
zaken ouderwets pragmatisch
moeten benaderen om heilige
huisjes af te breken. De partij
voorzitter noemde als voor
beelden de heilig verklaarde
koppeling van uitkeringen en
minimumloon aan de cao-lo
nen en het partijstandpunt dat
de laagste inkomens zoveel
mogelijk moeten worden ont
zien bij bezuinigingen.
VOORZITTER MGR. ERNST VAN PAX CHRISTI GEEFT STARTSEIN NIEUWE BEZINNINGS RONDE:
Ï'olitiebond tegen maandgeld
oor leerling agenten
(Van onze parlementaire redactie)
EN HAAG De politiebonden hebben
jich eind vorige week, tijdens overleg met
5innenlandse Zaken en Justitie, fel verzet
egen het plan om leerlingen van de pri-
naire opleidingsscholen voor de rijks- en
peu jemeentepolitie vanaf 1 oktober niet meer
iet aspirantensalaris maar een maandgeld
{J"a ran ƒ700 te geven. De leerlingen van de
Politiescholen krijgen geen aspiranten-sa-
nar's meer orr,dat de opleiding zal worden
r* litgebreid tot 22 maanden en omdat ze
Y1 >ok in de stageperiode nog als leerlingen
Vorden beschouwd. Eén van de belang
bezwaren van de politiebonden is,
"aalat een laag maandgeld niet past bij het
vej,oornemen om ouderen in politiedienst te
Lemen.
tiei
Jongen bekent moord
op 15-jarig meisje
HOORN De politic heeft in het week
einde de moord opgelost die vrijdagavond
is gepleegd op de 15-jarige Carmen van
het Groenewoud uit Hoorn. Een kennis
van het meisje, de 18-jarige R.J.K. uit
Hoorn, heeft inmiddels een volledige be
kentenis afgelegd, aldus de politie. Het
meisje bezocht vrijdagavond een dancing
in het naburige Blokker. Toen zij zaterdag
niet thuis kwam werd de politie ingescha
keld. Uit het onderzoek en uit de verkla
ring van de verdachte heeft de politie op
gemaakt dat het meisje vrijwillig met K.
uit de dancing is weggegaan. In het por
tiek is het later tot intimiteiten gekomen,
die leidden tot een ruzie. K. zou het meisje
vervolgens met haar eigen ceintuur heb
ben gewurgd.
Stoep-
schaak
Tegenover het
Eindhovens sta
tion wordt dezer
dagen het Neder
lands record
Openlucht Simul
taan schaken ge
houden. Op de
foto: Peter
Scheeren (I) in
ternationaal
meester, schaakt
tegen het derde
team van
Schaakvereni
ging Eindhoven.
Baby-olifanten
aangekomen
SCHIPHOL Op Schip
hol is zaterdag een DC-8
met 40 baby-olifantjes aan
gekomen. De dieren zijn
bestemd voor dierentuinen
in Europa. Het is waar
schijnlijk het grootste oli
fantentransport in de ge
schiedenis geweest. De oli
fanten zijn gevangen we
gens de grote droogte in
Zimbabwe, waardoor ze
onvoldoende voedsel kun
nen vinden. 30 Olifantjes
zijn met vrachtwagens
naar Duitsland vervoerd,
de rest is naar een Neder
landse handelaar gegaan.
