ficidócSotuat: Eerste Kamer volgende week in „vreemde" samenstelling L t Pax Christi beledigd Ruim zeven eeuwen oude Norbertinessen geven in Oosterhout „open huis" kerk wereld Evangelische kerken Nicaragua voor dienstplicht Tweeverdieners en de middeninkomens brieven lezers weer ACHTERGROND £cidóc6omotit VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1983 PAC Üll In wat de Oosterhouters „De Heilige Driehoek" noemen ligt naast de Paulus-abdij van de Benedictijnen en de O.L. Vrouwe-abdij van de Bene dictinessen het „Sint Cathari- nadal". sinds de zeventiende eeuw het domein van de zus ters Norbertinessen. Daar le ven 53 zusters in leeftijd tussen 20 en 85 volgens de regel van Augustinus en vol gens de constituties van de Norbertijner-Orde. In con- creto betekent dit dat zij vrij willig de opdracht op zich hebben genomen een ge meenschap op te bouwen, de liturgie te vieren en en zich in te zetten voor dienstbaar heid volgens het Evangelie. Priorin Elisabeth Janssens, qua anciënniteit een van de „oudste" prelaten van de Norbertijner-Orde, heeft sa men met de gemeenschap be sloten het klooster van 3 t/m 18 september open te stellen voor iedereen die een nadere kennismaking wenst met het leven en werken van de Nor bertinessen. Directe aanleiding daartoe is het jaar 1984, waarin her dacht wordt dat het 850 jaar geleden is dat Sint Norbertus in Maagdenburg stierf. Ook hebben de Norbertinessen, aldus de priorin, opdracht te getuigen van hun leven. Bo vendien bereiken het kloos ter regelmatig aanvragen van talrijke groepen die Sint Cat- harinadal willen bezoeken. Zo veel, dat het maanden kan duren voordat het be- zoek-verzoek kan worden in gewilligd. Daarnaast is er de steeds weerkerende vraag voor een bezoek aan het kunst-atelier (een van de bronnen van inkomsten van het klooster). Priorin Janssens: „Gastvrij heid hebben wij hoog in het vaandel geschreven. Maar het moet niet zo worden, dat door het vele bezoek ons ei gen leven in de knel komt. Wij zijn hier in de eerste plaats als biddende en wer kende gemeenschap. Met de nadruk op gemeenschap". Het gaat de zusters de ko mende ontmoetingsdagen om belangstellenden kennis te laten maken met het heden daagse leven en werken in een ruim zeven eeuwen oude kloosterorde. Het merkwaardige van het leven in het Oosterhoutse klooster is dat het heden en het eeuwenoude verleden, hand in hand gaan. Sint Cat- harinadal is een monument waarin geleefd wordt. Een geleefd monument dat nau we banden onderhoudt met het Huis van Oranje. In het oudste gedeelte, de Blauwe Camer, hangen de portretten van Elisabeth, Vrouwe van Breda en van Odilia van Nassau. Beiden waren in de vijftiende eeuw religieuzen van de gemeenschap van Sint Catharinadal. Die band blijkt ook uit de bezoeken die de laatste regerende vorstin nen en de vroegere konin gen aan het klooster heb ben gebracht. „Pikant" detail is dat volgens de ordesregels geen man het slot het af gesloten gedeelte van het klooster mag betreden „tenzij de regerend vorst". Ter gelegenheid van de ont moetingsdagen hebben de zusters van Sint Catharinadal op professionele wijze een tentoonstelling ingericht die een verhelderend beeld geeft van het reilen en zeilen van het Norbertinessenklooster, nu en in de afgelopen eeu wen. Een fotogalerij geeft weer wat er allemaal door de kloostervrouwen „bemand" dient te worden. En dat is heel wat. Schilderen, metse len, stucadoren, alles wordt door iedereen gedaan. Want een monument moet tenslotte worden onderhouden En zo kan het gebeuren dat de zuster die de leiding heeft van het kunst-atelier op een gegeven moment beklemd raakt tussen twee muurtjes, omdat de steenboor door schiet Het kunstatelier is een van de voornaamste bronnen van inkomsten van het klooster. Daar worden oude kloeke boekwerken, zoals bijvoor beeld zestiende-eeuwse Ssta- tenbijbels weer als nieuw door een procédé dat alom belangstelling heeft gewekt. Daar wordt zoals in de Mid deleeuwen („monniken werk") aan calligrafie ge daan, niet alleen voor eigen gebruik maar ook in op dracht van gemeenten, in stellingen en dergelijke. En voor dat werk een cultureel goed van de eerste orde, kreeg het klooster enkele ja ren geleden de Zilveren An jer van het Prins Bernhard- fonds. Op de ontmoetingsdagen krijgt de bezoeker een uitste kend beeld van hetgeen er bij de restauratie van oude boeken komt kijken. Op nieuw inbinden, het vervaar digen van nieuwe banen, het herstellen of opnieuw maken van beslag. Te veel op te noe men. Toch blijkt op de tentoonstel ling (natuurlijk) dat het op de allereerste plaats gaat om een geestelijke gemeenschap. Het gebed en de eredienst staan centraal. Iedereen die het klooster bezoekt kan ook een bezoek brengen aan de kerk, gebouwd in 1964, modern, maar in de stijl van het oude klooster. Bij de bouw is uitge gaan van de gedachte dat er een wisselwerking is tussen leven en gebed, en gebed en leven. Tijdens de ontmoe tingsdagen (maar niet allen dan) is er gelegenheid om 14.00 de middagdienst bij te wonen. Het kloosater is te bezoeken van 3 t/m 18 september. Op maamdag t/m vrijdag van 9.30 tot 11.30 uur en van 14.30 tot 17.30 uur. Op zater dag en zondag van 14.30 tot 17.30 uur. Als bijdrage in de onkosten wordt een bedrag van vijf gulden gevraagd. Kinderen tot twaalf jaar be talen een rijksdaalder. Het adres is: Klooster Sint Catharinadal, Kloosterdreef 3, 4901 PH Oosterhout. Vanaf Breda uitstekend te bereiken met BBA-bus 127. Halte Pau lus-abdij, en dan linksaf over de kinderhoofdjes. De katholieke vredesbe weging Pax Christi Ne derland is diep beledigd door de kritiek van pre sident Reagan op de vre desbeweging. In een toe spraak voor oorlogsvete ranen in Seattle waar schuwde de Amerikaan se president, dat de ,,vage vredespolitiek van deze zogenaamde vredes beweging" kan leiden tot verzwakking van de vrije volkeren", y Mensen die kritiek hebben op Reagans politiek van „af schrikking door modernise ring" werd verweten te fan taseren of verkeerd te zijn ingelicht. Verder maakte hij een vergelijking tussen de houding van de vredesbewe ging en die van de Britse mi nister-president Chamberlain tegenover Hitler. Pax Christi ervaart de uitspraken- van president Reagan als een aanval op de integriteit en de. kundigheid van de vredesbe weging en haar sympathisan ten. Zij betekenen een diepe belediging voor grote groe pen mensen over de gehele wereld, aldus Pax Christi Ne derland. MANAGUA De samen werkende Evangelische Ker ken van Nicaragua hebben instemming betuigd met het voornemen van de regering, militaire dienstplicht in te voeren voor jongemannen tussen 17 en 21 jaar. Voor eerste oefening zullen 200.000 dienstplichtigen worden op geroepen. De kerken zeggen in hun brief, dat er sprake is van een systematisch uitge voerde agressie met wape nen, in economisch en in ideologisch opzicht tegen Ni caragua, gefinancierd door de as van het verleden" een „een buitenlandse "macht", natie willen opbouwen, die Dat maakt het noodzakelijk de vrijheid „met het bloed de militaire verdediging van van zijn kinderen heeft vero- het land te organiseren om verd". Dat is volgens de ker- de vrede te bewaren. De ker- ken waard om te worden ken verklaren, dat volk en verdedigd, regering van Nicaragua „op Aanhangers Lefèbvre kopen kerk in Gerwen Na een tumultueus debat heeft de gemeenteraad van Nuenen gisteren besloten de in onbruik geraakte Sint Clemenskerk in het plaatsje Gerwen te verkopen aan de St.-Joseph-stichting. Deze stichting beijvert zich al geruime tijd voor de aanschaf fing van een kerkgebouw voor de volgelingen van de tradi tionalistische Franse bisschop Lefèbvre in het Nederlandse taalgebied. Een meerderheid van de gemeenteraad ging ak koord onder indruk van het argument dat de godsdienstvrij heid in gevaar zou komen wanneer de Sint-Joseph-stichting zou worden geweerd. Mensen in Nood: 39 miljoen gulden hulp DEN BOSCH De stichting Mensen in Nood/Caritas Neer landica heeft in 1982 voor bijna 39 miljoen gulden hulp ver leend. In 1982 is bijna 33 miljoen gulden gegaan naar de Der de Wereld. Aan Polen gaf de stichting voor vijf miljoen gul den hulp en een miljoen gulden werd uitgegeven voor diverse situaties van nood in andere landen. In vergelijking met 1981 is in 1982 twee miljoen gulden meer uitgegeven. Dit is in be langrijke mate te danken aan de toegenomen financiële bij drage van de Europese Gemeenschap voor de voedselhulp. De giften van particulieren aan Mensen in Nood liepen per saldo in 1982 terug met 1.3 miljoen gulden tot 14.6 miljoen gulden. m Bietensoep met brood schuimige griesmeelpudding met bramensapsaus vegetarisch Voor twee personen is no dig: 250 g bietjes, 1 liter water, 2 groentebouillonta bletten, 1 prei, een stuk courgette of komkommer, 1 bekertje zure room, bies look, dille, zout, peper, 2 hardgekookte eieren, brood met boter of plantenmar- garine naar behoefte; 4 dl melk, 40 g griesmeel, 30 g suiker, 1 ei circa 150 g bramen, 1 dl water, 1 theelepel aardappelmeel, 1 lepel citroensap, suiker naar smaak. Schil de bietjes, rasp ze en zet ze op met het water en de bouillontabletten. Kook de groente gaar in circa twintig minuten. Snijd de prei zo fijn mogelijk en de courgette of komkommer in kleine blokjes en kook deze groenten een paar minuten mee met de gare bietjes. Roer de zure room los met wat soep en doe het mengsel van het vuur bij de soep. Voeg fijn geknipte bies look en dille toe en maak de soep af met zout en peper. Geef ieder een in plakjes ge sneden ui bij zijn bord en zet brood en boter op tafel, zodat ieder naar behoefte kan eten. Bietensoep, zoals beschreven, kan warm gegeven worden, maar koud smaakt ze ook. Breng alle melk aan de kook, strooi er de griesmeel in en laat de pudding vijf minuten zacht koken. Splits intussen het di. Klop het wit stijf. Roer het geel met de suiker schui mig en meng daar de hete pudding door. Schep de pud ding luchtig door het eiwit en doe hem in een natgemaakte vorm. Laat de pudding afkoe len en opstijven. Kook de bra men in het water tot moes. zeef de bramenmoes, bind het sap met aardappelmeel, voeg citroensap en suiker toe en laat de saus koud worden. Keer de pudding om en schenk er de saus omheen. JEANNE HOEWEL de VVD-fractie in de Tweede Kamer nogijat ligt, is men er binnen het kabinet in geslaagd een del o t voorstel te formuleren voor een extra belasting voor len houdens, waar meer dan één inkomen binnenkomt. jammer dat het zo lang heeft geduurd voordat het kj met beslissingen kwam, want daardoor zal die extra bel op zijn vroegst op 1 januari a.s. kunnen ingaan. Aanvan i_ was het de bedoeling dat dit een jaar eerder zou gebei HeT uitstel is echter niet helemaal zonder zin ge Want in de nu voorgestelde regeling gaan niet alleen den met meer inkomens extra belasting betalen! maai gen ook ongehuwd samenwonenden de extra belasting legd. Dat is niet meer dan rechtvaardig. HeT KABINET heeft bij het voorstel, dat binnenkort! aangeboden, wel een zeer principiële stap gezet. Men g de nieuwe regeling uit van het individu als belastingbf Iedereen die een inkomen heeft krijgt maar een kleine tingvrije voet: als men een grotere wil hebben, moet aantonen dat men als enige voor een huishouden het men binnenbrengt. De regeling legt in feite de bewijsl; de belastingbetaler en niet langer bij de belastingheffe TT7 M< WIJ moeten erkennen dat het niet anders kan. Bij hetinch ven naar individualisering, dat ook wij toejuichen, ka onc nu eenmaal niet anders, dan dat het individu meer jszi moeten gaan brengen voor de schatkist dan in het out iaf steem. In een samenleving waarin steeds meer mensen vidueel inkomen genieten is het daarom onontkoombat ZOn de belastingvrije voet omlaag gaat. Als er dan menseinke die met hun inkomen meer moeten doen dan anderen, ,e)ti al als zij een huishouden alleen en uitsluitend tot hui ge hebben, dan kunnen zij in aanmerking komen voor een^ tere belastingvrije voet. QO nd. DiT is een prima uitgangspunt van het kabinet. Maanke kent wel een probleem. Want met name de minima eeed allerhoogste inkomens komen er het beste af. De regtiat: treft opnieuw vooral de middeninkomens. Daarbij gaaigir niet om echt grote salarissen, maar om inkomens tot <ee veer vijftigduizend gulden. Die worden al aan alle k« i, t' door extra lasten bedreigd. Bij de kamerbehandeling, die thei nen enkele maanden over dit wetsontwerp volgt, zi »apj moeilijke positie van de middeninkomens zonder meein a] de orde moeten komen. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De "redaclie behoudt zich het recht voor ingezon- den stukken te bekorten. Discriminatie Discriminatie, emancipati ,a"( andere moderne woi le* worden te pas, maar ook te onpas gebruikt. Ons wordt hiermede oversj21 m Wanneer a-sociale buite nu ders en zigeuners die iïiPmt' ons land binnenkomen land worden uitgezet da?Pse men velen dit „discrit? P ren". De Stichting Ideeël e, clame (SIRE) houdt ons derlanders voor, dat wij moeten aanpassen aan di PVDA VERLIEST HEVIG; D'66 BOEKT WINST DEN HAAG Het heeft weinig gescheeld, of bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer op 31 au gustus zou het CDA niet de verwachte 27 zetels in de wacht hebben kun nen slepen, maar slechts 26. Dat zou zijn veroor zaakt doordat de fractie van het CDA in de Pro vinciale Staten van Noord-Holland door het recente overlijden van een fractielid niet op vol le sterkte bij de verkie zingen aanwezig zou zijn geweest. Het ANP-bericht over het te verwachten verlies van een zetel door het CDA bleek een paar dagen later alweer ach terhaald de Staten van Noord-Holland zouden tus sentijds bijeenkomen, waar door het CDA de opengeval len plaats nog juist op tijd kan herbezetten. Toch wer den er tenminste twee din gen uit het bericht duidelijk. Ten eerste dat er weer ver kiezingen op komst zijn, wat velen niet geweten zullen hebben, en ten tweede dat er met die verkiezingen iets heel raars aan de hand is. Want wat kan nu het overlij den van een provinciaal poli ticus te maken hebben met het aantal zetels dat het CDA gaat bezetten in de Eerste Kamer? Het antwoord is dat de leden van de Eerste Ka mer, ook wel senaat ge noemd, niet rechtstreeks maar zoals dat heet „getrapt" gekozen worden. De stemgerechtigen bij deze verkiezingen zijn niet de bur gers zelf maar hun vertegen woordigers in de Staten (be sturen) van de provincies. De Statenleden maken uit hoe veel zetels de politieke partij en in de senaat krijgen. Maar dat daarmee het laatste woord nog niet gezegd is, bleek hierboven al. Het weg- Prof. dr. Th. Thurlings, de scheidende voorzitter. vallen van slechts ècr- atem blijkt het verlies van een hele senaatszetel tot gevolg te kunnen hebben. De reden daarvan is dat ook bij deze verkiezingen, net als bij die voor de Tweede Kamer, het aantal stemmen nooit precies deelbaar is door 75, dat is: het totaal aantal zetels in de Eer ste Kamer. Daarom moet er ook in dit geval met zogehe ten restzetels gewerkt wor den. Als het CDA in Noord- Holland niet voltallig aan de verkiezingen had kunnen deelnemen, zou een restzetel naar de drie kleine linkse partijen zijn gegaan, die een lijstverbinding zijn aange gaan. Dramatisch Daarmee komen we bij nog een vreemd aspect van deze verkiezingen. De uitslag is tevoren vrijwel precies be kend. De samenstelling van de Eerste Kamer zal immers een afspiegeling worden van de verhoudingen in de Pro vinciale Staten. Zo weten we dus nu al dat de Partij van de Arbeid straks een dramati sche nederlaag lijdt; behou dens niet te voorziene ge beurtenissen zakken de soci- De vergaderzaal van de Eerste Kamer aan het Bin nenhof. alisten van 28 naar 17 zetels. D'66 daarentegen zal ver moedelijk een winst boeken van twee zetels, waardoor de Democraten op een totaal ko men van zes. Dat is evenveel als de partij er in de Tweede Kamer heeft, die toch twee keer zo groot is (150 zetels). De „boosdoener" is alweer het „getrapte" kiezen. De jongste verkiezingen voor de Provinciale Staten hadden plaats in maart vorig jaar, toen de PvdA op een histo risch dieptepunt was aange land en D'66 nog veel aan hang had. Zo kan het gebeu ren dat een partij, die nu in de Tweede Kamer de groot ste is en in de opiniepeilingen het nog beter doet (54 zetels), op 31 augustus een histori sche nederlaag gaat lijden, terwijl een andere partij, die volgens de enquêteurs nau welijks nog bestaat, met de winst gaat strijken! Waarom nu? De vraag rijst waarom de re gering nu pas de Eerste Ka mer wil ontbinden en ver vangen door een nieuw sa mengestelde. Het lijkt erop of het kabinet-Lubbers, dat be staat uit CDA en VVD, dit moment heeft gekozen om zijn meerderheid in de senaat fors te vergroten. Maar al zal minister Rietkerk (Binnen landse Zaken), die de eerst verantwoordelijke bewinds man is, zich van dit voordeel best bewust zijn, toch treft hem geen blaam. Deze verkiezingen worden gehouden, omdat de Grond wet is gewijzigd. De Eerste Kamer wordt voortaan, net als de Tweede, eens in de vier jaar gekozen. Tot dusver was het zo dat om de drie jaar de „helft" van de senaat aftrad, de ene keer 37 en de andere keer 38 leden. Boven dien is het de bedoeling dat de Eerste Kamer in het ver volg binnen drie maanden na de Statenverkieing wordt ge kozen. Evenals zijn voorganger Rood (D'66), meende Riet kerk dat er dus zo snel moge lijk een nieuwe senaat moest komen en niet pas in 1984, wanneer de helft van de le den toch zou moeten aftre den. Maar doordat de herzie ning van de Grondwet pas begin dit jaar gereed kwam en ook de Kieswet nog moest worden aangepast, werd het maar later en kater. Prof. dr. P. Steenkamp, de nieuwe voorzitter. Noodlot Een speling van het noodlot is dat de betreffende Grond wetswijziging nu juist de be doeling heeft de neveneffec ten van het getrapte kiezen te verzachten. Het beperken van de zittingsduur betekent immers dat de uitslag van Statenverkiezingen minder lang zijn stempel kan druk ken op een deel van de Haagse politiek. Voorheen kon het gebeuren dat zo'n uitslag gedurende acht jaar doorwerkte in de samenstel ling van de Eerste Kamer. Voorts is er een einde ge maakt aan het werken met twee systemen voor de ver deling van de restzetels. De tot dusver bestaande situatie maakte heel vreemde machi naties mogelijk. Alle partijen hadden dan ook een reken meester, die de uiteindelijke steminstructies uitvaardigde. Ooit berekende de betreffen de PvdA'er dat bepaalde sta tenleden van zijn partij op een CDA-kandidaat moesten stemmen om een extra zetel te kunnen veroveren! Ook kon natuurlijk niet uitblijven dat partijen geheime en dus niet zo frisse kongsi's sloten. Soms machtig Aan dit soort dingen heeft een tweederde meerderheid in het parlement, die beno digd is om de Grondwet te kunnen wijzigen, dus een einde willen maken. Maar helemaal goed wordt het na tuurlijk nooit, zolang de Eer ste Kamer niet rechtstreeks door het volk wordt gekozen. De voorstanders van dit stel sel wijzen op het andere ka rakter van de Eerste Kamer, waardoor rechtstreekse ver kiezingen niet nodig zouden zijn. De senaat dient naar hun oordeel slechts te func tioneren als „Chambre de Réflection", waar eventuele procedurele fouten van de beroepspolitici aan de over zijde van het Binnenhof zachtkens worden gecorri geerd. Meestal gaat het ook zo; de senatoren doen vaak niet an ders dan het maken van vriendelijke opmerkingen over onderwerpen, die hun persoonlijke belangstelling hebben. Maar dat het ook an ders kan, werd onder meer bewezen tijdens het kabinet- Den Uyl. De Eerste Kamer verwierp toen een ontwerp voor een nieuwe abortuswet, dat was aangenomen in de Tweede Kamer. Het moge waar zijn dat de Eerste Ka mer haar grote macht spora disch kan aanwenden, wil zij zichzelf niet onmogelijk ma ken, maar even waar is het dat uiteindelijk alleen deze Kamer zelf uitmaakt hoever zij daarbij wil gaan. Thurlings weg De nieuwe Eerste Kamer krijgt ook een nieuwe voor zitter. Prof. dr. Th.L. Thur lings, vroeger van de KVP en thans van het CDA, ver laat na een lidmaatschap van bijna 27 jaar de senaat. Hij wordt opgevolgd door zijn partijgenoot prof. dr. P.A.J.M. Steenkamp, die zit ting heeft in de Eerste Ka mer sinds 1965. RIK IN 'T HOUT i aanpassen bruiken van buitenlande ons land. Minister Riet pleitte voor het geven voorrang aan etnische mil heden, zoals Turken en namers bij sollicitaties, wordt in Nederland nu zo wij Nederlanders bang zi discrimineren, maar zelf worden gediscrimineerd, verenigingen krijgen subsidie meer, maar er is voorbeeld wel anderhalf joen voor een clubhuis buitenlanders. P.de Jong, DEN HAAG. AANHOUDEND ZOMERWEER DE BILT - Aan het zo weer wil nog maar geen e voe komen. Ook zaterdag v. jan het weer een zonnige en me dag waarbij de middag peratuur tot ongeveer ze twintig graden oploopt. D ongeveer vijf graden bove waarde die in eind augi voorkomt. Dit weerb wordt in hoofdzaak bep door een hogedrukgebied, zich nog steeds van de Azi var. via de Britse Eilanden i ove Zuid-Scandinavie uitsti fa Ook na zaterdag zijn er geen tekenen, die op een le omslag van het heerst weertype wijzen. afg ten Amsterdam De Bilt geh.b Eelde onbe* Eindhoven geh.b Lh. R'dam geh.b orgen 07 uu «ax Min tamp tamp h.bew. 26 16 em ger Luxemburg w.bew. 23 15 h. bew. 28 20 Casablanca geh bew. 25 Las Palmas n.ontv. gec biji ingt t g be et tc lbfa< 7 0. tvoi nge e 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2