Amerikaanse priesters
weer op oorlogspad
Twee paters in Uruguay gearresteerd
Evangelische Kerk Duitsland voor
gewetensvraag inzake bewapening
brieuen
lezers
Êeidóc1
Omzichtigheid in Tsj<
iii
ACHTERGROND
Ceidóe Sou/iant
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1983 PAQ
Anti-paus
demonstratie
in Oostenrijk
Geschrokken heeft de
Oostenrijkse staatssecre
taris voor gezinsvraag
stukken, Johanna Doh-
nal, haar toezegging in
getrokken, te komen
spreken op een anti-
-pausdemonstratie op 10
september. Dan heeft
paus Johannes Paulus II
in het Praterstadion een
ontmoeting met de
rooms-katholieke jeugd
van Oostenrijk, terwijl
de socialistische jeugdbe
weging een bijeenkomst
houdt in de kuurhal
Oberlaa bij Wenen. Die
manifestatie vertoont
sterk anti-papistische
trekken.
Mevrouw Dohnal zegt, ver
ontrust door het tumult dat
in het land is ontstaan na het
bekend worden van de plan
nen voor de anti-pausdemon
stratie, dat zij slechts kriti
sche woorden had willen wij
den aan het onderwerp
dit r
dat
i buitenlandse
zaken Erwin Lanc verklaar
de, dat het voornemen van
de socialistische jeugd onge
twijfeld de gevoelens van
veel mensen in het overwe
gend rooms-katholieke Oos
tenrijk zal kwetsen. „Maar er
bestaan in een democratie nu
eenmaal sterk uiteenlopende
opvattingen", zei hij.
Intussen heeft het bestuur
van de socialistische jeugdbe
weging volgens het Westduit-
se persbureau DPA ver
klaard, dat haar manifestatie
zich niet richt tegen de paus
zelf, maar dat zij is bedoeld
„als protest tegen de hele
rimram rond het pausbezoek
met zijn rijdende biechtstoe
len, het verspillen van grote
sommen belastinggeld en te
gen de conservatieve hou
ding van de paus inzake
abortus en de vraagstukken
in Latijns-Amerika".
Met toenemende verbazing
en geamuseerdheid neemt
Amerika kennis van de
kruistocht van twee priesters
tegen het opleiden van Sal
vadoraanse soldaten in de
kazernes van Fort Benning
(Georgia) in het neerslaan
van geurrilla-i
Pater Roy Bourgeois uit Lut-
cher en pater Larry Rose-
baugh uit Chicago, drongen,
verkleed als hoge officieren,
de kazernes binnen en ver
spreidden daar pamfletten
met teksten uit de laatste
preek van de in 1980 ver
moorde aartsbisschop van
San Salvador, Oscar Romero,
in een poging de Salvado
raanse militairen te bewegen
hun opleiding niet voort te
zetten. Ze kregen een proces-
-verbaal wegens het zich ten
onrechte uitgeven voor offi
cier, wegens wanorderlijk ge
drag en het zich bevinden op
verboden terrein.
Niet terneergeslagen door de
afloop van deze actie, klom
men de beide paters daarna
in gezelschap van een vrou
welijke reserve-officier, Lin
da Ventimiglia uit Salem, in
een 25 meter hoge pijnboom
juist buiten de kazerne. Met
behulp van een geluidsver
sterker zonden zij vanuit hun
hoge positie een boodschap
naar de naar schatting 525
Salvadoraanse soldaten-in-o-
pleiding. Die boodschap was
samengesteld uit de op de
band opgenomen laatste
preek van wijlen Oscar Ro
mero, waarin hij een beroep
doet op de Salvadoraanse sol
daten hun wapens neer te
leggen. Romero wees er bij
die gelegenheid nadrukkelijk
op. dat soldaten moreel niet
gehouden zijn immorele be
velen op te volgen. Een offi
cier van Fort Benning heeft
de drie uit de boom geplukt
en acht uur lang vastgehou
den, maar niet bekend is of
er een nieuw proces-verbaal
is opgemaakt.
Pater Luis Perez Aguirre s;
en pater Jorge Osorio, leden
van Serpaj, de organisatie
voor recht en vrede in Uru
guay, zijn gearresteerd dooi
het Uruguayaanse leger en
meegenomen naar een onbe
kende kazerne. Ze waren op
11 augustus een actie van
vasten en bezinning begon
nen in een reactie op het re
geringsbesluit om opnieuw
een verbod uit te vaardigen
op activiteiten van politieke
partijen, publieke demonstra
ties en berichtgeving over
politiek in de pers. Het ver
bod kwam omdat de politieke
partijen niet akkoord wilden
gaan met de door de militaire
junta voorgestelde grond
wetswijziging, zo deelt Justi-
cia et Pax te Amersfoort
mee. De bedoeling was de ac
tie vol te houden tot 25 au
gustus, Uruguays onafhanke
lijkheidsdag. De beweging
Serpaj heeft alle burgers op
geroepen die dag thuis te blij
ven en stil te staan bij de
vraag wat onafhankelijkheid
heden ten dage kan beteke
nen. Ieder zou de regering
schrijven over de
toekomst van Uruguay.
De paters Aguirre en Osorio
waren reeds eerder meegeno
men voor verhoor nadat ze
bekend hadden gemaakt dat
met name genoemde perso
nen in juni waren gemarteld
in de Uruguayaanse gevange
nis. Tegen Aguirre loopt een
proces bij de militaire recht-
Serpaj is de enige
rechtenorganisatie in Uru
guay, opgericht in 1981. On
danks haar korte bestaan is
ze in staat geweest de bewe
ging van moeders voor am
nestie voor politieke gevan
genen op te richten en pu
blieke bijeenkomsten te orga
niseren over de mensenrech
ten. Adolfo Perez Esquivel,
die in 1980 de Nobelprijs voor
de vrede kreeg, heeft opge
roepen tot massale solidari
teit met „deze moedige actie
van Serpaj". Justicia et Pax,
de Gereformeerde Kerken,
Solidaridad, de Nederlandse
Missieraad en Kerk en Vrede
hebben als teken van solida
riteit telegrammen gestuurd
naar Uruquay.
De Evangelische Kerk
van Duitsland (EKD)
staat voor een onont
koombare gewetensvraag
inzake de kernbewape
ning na de in Vancouver
gehouden assemblee van
de Wereldraad van Ker
ken (WVK). Dat is de
mening van de hoogle
raar in de theologie
Hans-Joachim Kraus uit
Goettingen, voorzitter
van het dagelijks bestuur
van de Hervormde Bond
binnen de EKD.
Deze Bond heeft een veel ra-
dikaler „nee" tegen de kern
wapens laten horen dan de
EKD in haar totaliteit. In een
te Wuppertal gehouden inlei
ding herinnerde Kraus aan
de uitspraak van de WVK,
dat opstellen en gebruik van
wapens voor massavernieti
ging een misdaad jegens de
mensheid is. Daarmee komt
de EKD duidelijk óp de tocht
te staan, meent de hoogle
raar, want die heeft in 1981
officieel uitgesproken dat
christenen nog kunnen deel
hebben aan het verzekeren
van een vrede in vrijheid
door het opstellen van kern
wapens. Volgens Kraus is die
houding niet vol te houden,
nu elk uur op deze aarde
2.000 mensen omkomen van
de honger, terwijl in dezelfde
periode 150 miljoen gulden
aan bewapening wordt uitge
geven. „Dan komt een Kerk
die deze samenhang niet
steeds weer duidelijk maakt
in de schuld te staan", ver
klaarde de hoogleraar. Het
militaire veiligheidssysteem
wordt in stand gehouden
over de ruggen van de armen
en doet de ongerechtigheid in
de wereld, bovenal in de ver
houding Noord-Zuid, toene
men, verklaarde Kraus.
Prof. Kraus was vorig jaar
een van de drijvende krach
ten achter het door de Her
vormde Bond binnen de
EKD uitgegeven geschrift
„Het belijden van Jezus
Christus en de verantwoor
delijkheid voor de vrede van
de Kerk". Hij onderstreepte
ook nu weer, dat een christen
in het vredesvraagstuk een
belijdenisvraag moet zien.
Paus roept
op tot gebed
voor Laos
In zijn middagtoespraak van
gisteren heeft paus Johannes
Paulus II de hele rooms-ka
tholieke Kerk opgeroepen tot
gebed „voor het edele volk
van Laos" en de rooms-ka
tholieke gemeenschap in dat
land. Aanleiding daartoe was
het bezoek, dat een groep
jonge christelijke en buddhis-
tische Laotianen, die in
Frankrijk in ballingschap
wonen, hem brachten in zijn
zomerverblijf Castelgandolfo.
„Hoewel u behoort tot ver
schillende religies bent u so
lidair in uw streven naar
vrede en menselijke vooruit
gang en bent u bezield van
achting voor de geestelijke
rijkdom van uw persoonlijke
overtuiging", zei de paus.
De paus begroette zondag
middag in het bijzonder ook
de deelnemers aan de zwem
en waterpolokampioenschap-
pen, het schoonspringen en
het waterballet, waarbij hij
de hoop uitsprak dat zij in
Rome versterking van hun
geloof zullen vinden door de
„bijzondere spirituele afmos-
feer van het heilig jaar".
Bloedtransfusie
voor Jehova op
bevel rechter
Een Amerikaanse rechter
heeft bevolen Marsha Fuen-
tes (28), lid van de Getuigen
van Jehova, een bloedtrans
fusie toe te dienen. Zoals alle
Jehova's Getuigen had ook
mevrouw Fuentes een bloed
transfusie geweigerd, toen zij
bij de geboorte van haar vijf
de kind dreigde dood te bloe
den. Rechter John F. Mcau-
liffe gaf het ziekenhuis tele
fonisch toestemming voor de
bloedtransfusie, nadat de art
sen de advocaat van het zie
kenhuis hadden ingescha
keld. Gewoonlijk respecteren
de artsen en rechtbanken in
de Verenigde Staten de wei
gering van leden van sekten
voor een bloedtransfusie en
wordt alleen kinderen tegen
de wil van hun ouders nieuw
bloed gegeven.
Kip met dillesaus
bloemkool met
amandelen en
aardappelen
chocolademousse
Tartaar, snijbonen
met paprika en
aardappelen
beschuit met perzik
en yoghurt
Voor twee is nodig: uitje,
paar plakjes ontbijtspek,
30 g boter, 2 tartaartjes,
zout, peper;
350 g snijbonen, zout, 1
liefst rode paprika, 10 g
boter;
0,5 1 kg aardappelen
2 perziken, 1 lepel citroen
sap, basterdsuiker naar
smaak, 2 beschuiten, 4 dl
yoghurt, bruine basterdsui
ker.
Fruit de klein gesneden ui in
vijf gram boter lichtbruin. Bak
nog even het klein gesneden
spek mee en schep dit mengsel
dan uit de pan. Laat de rest
van de boter heet worden en
bak er regelmatig schuivend
en optillend de tartaartjes vier
a vijf minuten in. Strooi er al
bakkende zout en peper over.
Leg het vlees op een warm
bord en garneer het met het
ui-spek-mengsel. Maak de jus
af met weinig water.
Kook de snijbonen gaar in
weinig water met zout in circa
twintig minuten. Snijd de ge
wassen paprika middendoor,
verwijder de pitten en snijd de
vrucht in kleine stukjes. Bak
de parpika in niet te warme
boter net gaar in ongeveer vijf
minuten. Schep de paprika
door de afgegoten snijbonen.
Snijd de geschilde perzik (als
dat nodig is eerst even in heet
water leggen) in stukjes en zet
die een uurtje weg met ci
troensap en basterdsuiker. Leg
per persoon een beschuit op
een bord, schep er de perzik-
stukjest met sap op en schenk
er de' yoghurt over heen.
Strooi er weinig bruine bas
terdsuiker over en presenteer
die er ook bij (voor de zoete
kauwen).
JEANNE
Bisdom
Rotterdam (13)
Van harte onderschrijf ik de
oproepen om er zowel bij de
Nederlandse bisschoppencon
ferentie als in Rome op aan te
dringen, dat het aloude ge
bruik, waarbij een bisschop
werd gekozen door het dioce
saan kapittel, in ere wordt
hersteld. De paus kan dan
deze benoeming bevestigen,
dan wel, wanneer geen duide
lijke keuze gemaakt kon wor
den, zelf een keuze maken uit
de voordracht. Dit was ruim
veertien eeuwen de gang van
zaken binnen de R.K.-kerk;
pas ten tijde van de Reforma
tie kwam hierin verandering.
In de oude kerk was de in
stemming van het gelovige
volk nodig voor de wijding
van een bisschop; dit geschied
de meestal bij acclamatie,
handgeklap. Dat de H. Geest
het volk daarbij wel degelijk
leidt, mag blijken uit de een
stemmige aanwijzing door de
geloofsgemeenschap van de
leek Ambrosius tot bisschop
van Milaan; hij werd later hei
lig verklaard. Het is mijn vaste
overtuiging dat het bisschop
pelijk kapittel een verant
woorde voordracht zal doen en
ik hoop dat de paus daaraan
niet voorbij zal gaan.
F.J.W. van Kan, DEN HAAG.
Bisdom
Rotterdam (14)
De heer F. H. J. Mooren, die
oproept de voordracht te steu
nen van het Kapittel voor de
komende bisschopsbenoeming
in Rotterdam stelt „Helaas
hebben teveel goedwillenden
de interesse en de illusies in de
Roomse Kerk, mede door
Rome, verloren". Deze leeg
loop echter is beslist niet ont
staan door het huidige benoe
mingenbeleid van de paus,
maar was er al ver voor dit be
leid ontstond en heeft uitslui
tend te maken met voort
schrijdende secularisatie bin
nen de kerk en groeiend onge
loof. Als het Roomskatholicis-
me wordt teruggebracht tot
een soort humanisme, waarbij
alleen nog over intermenselij
ke verhoudingen wordt ge
sproken is het te begrijpen dat
sommige mensen moeite krij
gen met het benoemingenbe
leid van de paus, maar ook Je
zus vroeg niet aan de mensen:
„Wie willen jullie dat ik zal
aanstellen en wat willen jullie
graag dat ik zeggen zal? Hij
koos zelf zijn apostelen uit en
hij zei de mensen precies waar
het op stond.
De heer Mooren steunt de op
roep van deken Schlatmann
om de voordracht van het Rot
terdams Kapittel te
Maar is het volgen van
voordracht door de paus
'fi I
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
waarborg voor democratie (er
vanuit gaande dat democratie
zou kunnen binnen de kerk),
waarvoor de heer Mooren en
deken Schlatmann pleiten?
Hebben de gelovigen hiermede
wél inspraak? Wat is dan wel
dat Kapittel? Voor een demo
cratische procedure is het no
dig, dat de gelovigen zelf de
nieuwe bisschop zouden mo
gen kiezen, of ten minste re
gelmatig een nieuw Kapittel
zouden mogen kiezen. Dit is
niet het geval. Op de samen
stelling van het Kapittel heeft
de gelovige geen enkele in
vloed. Of de paus de voor
dracht nu wel of niet volgt,
maakt dus niets uit; het blijft
een van bovenaf opgelegde be
noeming. Ik denk dat het tijd
wordt dat het bisdom Rotter
dam eens ophoudt met discus
siëren en oproepen tot verzet.
Laten wij allen in plaats van
te praten, massaal gaan bidden
om God te smeken dat hij de
paus de wijsheid en het juiste
inzicht zal geven om de best
mogelijke bisschop te benoe-
Bisdom
Rotterdam (15)
De volgende gelijkenis lees ik
in de bijbel (luc. 18-9): „Twee
mensen gingen op naar de
tempel om te bidden; de één
was een Farizeeër, de ander
een tollenaar. De Farizeeër
stond en bad dit bij zichzelf: O
God, ik dank u, dat ik niet zó
ben als de andere mensen, ro
vers, onrechtvaardigen, echt
brekers, of ook als deze tolle
naar; ik vast twee maal per
week, ik geef tienden van al
mijn inkomsten. De tollenaar
stond van verre en wilde zelfs
zijn ogen niet opheffen naar
de hemel, maar hij sloeg zich
op de borst en zeide: O God,
wees mij, zondaar genadig!"
Het volgende lees ik in de
krant: hoe mensen het benoe
mingenbeleid afkeuren van
bisschop Simonis, het Pausbe
zoek aan Nederland in twijfel
trekken tegen de achtergrond
van hun zorg om de armen,
hoe mensen enerzijds in de
Kerk alles afkeuren en ander
zijds duidelijk maken het pola
riseren te willen voorkomen.
En in Matth. 6:5-6 lees ik: „En
gij bidt, zult gij niet
zijn als de huichelaars, want
zij staan gaarne in de synago
gen en op de hoeken der plei-
i te bidden, om zich aan de
vertonen".
Dit alles overwegende denk ik
aan het polariseren. Hoe zal
dit zijn bedoeld: tussen tradi
tionalisten en modernen, of
tussen progressieven en con
servatieven, of tussen linksen
en rechtsen? Ik zou willen zeg
gen doe niet schijnheilig over
het polariseren. Christus deed
dit al 20 eeuwen geleden in de
synagoge. Christus onderken
de de noodzaak van polarisa
tie. Hij kende en begreep de
tweespalt in de kerk. En hij
sprak heftig over de Farizeeën
en de tollenaars. Kijk, dan we
ten we tenminste hoe we bezig
zijn.
Q.J. v.d. Horst, RIJSWIJK
Bisdom
Rotterdam (16)
Zorgwekkend vindt de heer
Mooren het, dat de paus meer
aandacht zou geven aan ande
re „Onbekende" informatiege
vers) dan aan de officieel aan
gewezen bronnen. Wat zijn
onbekende bronnen en zijn die
ook onbetrouwbaar? Zijn niet
veeleer de aard van de infor
matie en de betrouwbaarheid
doorslaggevend? Maar buiten
dat: is deze bewering waar?
Hoe komt het toch dat men al
bij voorbaat bezwaar maakt te
gen een door de paus te benoe
men bisschop? Is men zo ze
ker, dat de „eigen" (kapittel)-
kandidaat voor „Rome" niet
acceptabel zal zijn? En waar
om? Ik denk, dat we dan ook
aan de kern van de kwestie
zijn. Al dat geschrijf over het
benoemingenbeleid is slechts
een rookgordijn; het gaat om
de inhoud van de Boodschap
van Christus en het wezen van
de Kerk; en daarvan behoren
de bisschoppen de behoeders
te zijn. De heer Mooren moet
wel de enige vreemdeling in
de Nederlandse Kerkprovincie
zijn, als hij niet weet dat er
vele en vaak tegenstrijdige ge
loofsopvattingen in onze Ne
derlandse kerk worden ver
kondigd, waarbij er zijn, die
onmogelijk te verenigen zijn
met het geloof van de Kerk
van alle eeuwen en de op
dracht die deze Kerk heeft
ontvangen. Hier ligt ook de
specifieke verantwoordelijk
heid van de Kerk en van een
Paus; een verantwoordelijk
heid die verre uitgaat boven
die van welke dekenale com
missie of geïnteresseerde gelo
vige dan ook. Het is droefs-
temmend, dat het zichtbaar
worden van deze pauselijke
verantwoordelijkheid wordt
opgeroepen door de huidige
kerkelijke situatie in Neder
land.
A. Buis. LEIDEN.
Bisdom
Rotterdam (17)
Het Scheepje van Petrus (De
Kerk) heeft een bemanning,
die meer geinteresseerd is in
het aantal strepen op hun
mouw, de gehoorzaamheid, en
dq groetplicht (eerbetoon) dan
in scheepslading en een goede
koers. De Reder kan hier niet
gelukkig mee zijn. De „ge
hoorzaamheidsfanaten" die
zich in deze rubriek zo graag
laten horen, moeten bedenken
dat je meer aan God dan aan
de mensen moet gehoorzamen.
Wijs daarom alles maar af, be
halve de tien geboden.
D. v. Fessem. DEN HAAG.
Bisdom
Rotterdam (18)
De Deken van Leiden roept
ons op, de Bisschoppen-verga
dering met een lawine van
persoonlijke brieven te vragen
voor de opvolging van Mgr.
Simonis de voordracht van het
Rotterdams Kapittel serieus te
nemen. Het spijt mij voor de
Deken, maar ik kan me niet
indenken, dat de Bisschoppen
vergadering die niet serieus
zou nemen en ik ben ervan
overtuigd, dat we haar hier
mede beslist groot onrecht
zouden aandoen. De aanbevo
len veel-brievenschrijverij
lijkt me daarom alleen maar
onwaardig, hinderlijk en tijd
rovend.
Een wat ludieke noot in het
artikel van de heer Moonen,
vind ik die hond van Rex Bri-
co. Dat brave beest is er juist
om de schaapherder te helpen,
de onrustige kudde bijeen te
houden en de wat eigenzinnig
drammende rammen en ooien
met wat hardere aanpak weer
op het rechte pad terug te
brengen.
De Kapittelheren zijn ons vrij
wel onbekend, maar gelukkig
is de Paus zelf ons beter be
kend. We weten, dat Hij vol
zorg is voor ons dierbaar Va
derland en de Rooms Katho
lieke Kerk-provincie in het
bijzonder. Dat is duidelijk be
wezen met en op de Bijzondere
Synode van de Bisschoppen
van Nederland in januari 1980
te Rome. Wij kunnen ons met
open ogen stellen achter de
uiteindelijke benoeming door
de Paus.
De heer Moonen hoopt, dat
vele lezers niet op de Dekens
zullen wachten. Ik hoop, dat
een actie van de Dekens, zoals
na de benoeming van Mgr. Si
monis ons in ieder geval be
spaard zal blijven; dat was een
onwaardige en alleszins scha
delijke vertoning. Met Deken
Schlatmann hoop ik (zeker als
Kolping-man), dat de toekom
stige Bisschop een bruggebou-
wer zal zijn. Laten we ons mo
biliseren, niet tot rebellie,
maar tot een krachtig voortdu
rend gebed, vol overgave tot
de H. Geest, om wijsheid en
steun voor allen, die aan deze
benoeming medewerken,
vooral voor onze Paus, de her
der die waakt over onze Kerk
provincie en benoemt.
Wybo Kortmann, ZOETER-
WOUDE.
Bisdom
Rotterdam (19)
De kerk is de vrucht van de
openbaring, neergelegd in de
Schrift en de traditie. Zij heeft
de taak de mensen te verlos
sen volgens het plan van
Christus, en het bedienen van
de Sacramenten. Als zij daar
van afwijkt treedt een ontaar
ding op. Dit begon al toen men
ook daar het wezenlijke niet
meer onderscheidde en de
emotie het verstand verdrong.
Dit proces is al eeuwen oud.
En als dat zo doorgaat zullen
in de kerk nog ruïnes overblij
ven. We zien het overal: in de
gezinnen, op de scholen, in de
maatschappij, de kleding, de
omgang. Vandaar de enorme
zorg om de bisschoppenbenoe-
ming, waar het gaat om het
voortbestaan van het naakte
geloof zelf en het nakomen
van alle tien de geboden. Van
hoog tot laag. Want een mens
zonder geloof is niet die mens
zoals God hem gewild heeft.
Het is een kwestie van zijn of
niet zijn. Ook voor de Kerk.
H. Rutges, DEN HAAG
Bisdom
Rotterdam 20
Na al die brieven voor en te
gen Mgr. Simonis gelezen te
hebben vraag ik me af wat er
in de man zelf zal omgaan. Zo
lang er over je gesproken
wordt ben je de moeite nog
waard dat er over je gesproken
wordt. Een dominee hoorde ik
eens zeggen: Wie in het leven
voor zijn werken niet wordt
geprezen heeft zijn beloning
nog niet ontvangen en heeft
dus alles te verwachten.
Troostende woorden.
M. Koppert, NAALDWIJK
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
Frankrijk heeft dit weekeinde een nieuwe stap i
nomen als onderdeel van de „aangepaste hulp" die Part,
de Middenafrikaanse staat Tsjaad heeft toegezegd!
jachtbommenwerpers, Jaguars en Mirages, die zowel 1
worden ingezet om vijandelijke vliegtuigen te onderself
als om steun te verlenen aan grondtroepen, raasden j
op geringe hoogte een paar keer over de hoofdstad N'l{
na, om op niet mis te verstane wijze duidelijk te i
de lang verwachte Franse luchtsteun eindelijk v
veerd. Het was kennelijk de bedoeling dat het geraas
straalmotoren indirect ook gehoord zou worden in de,
sche hoofdstad, waar kolonel Khadaffy duidelijk i
den gemaakt, dat het Parijs ernst is met de pogingen c
gische strijd in Tsjaad een halt toe te roepen.
In de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba staat
gebouw, waarin de Organisatie van Afrikaanse
(OAE) is gevestigd. De bedoeling was dat dit gebouw
spirerende krachtcentrale voor de talrijke jonge Afri!
landen zou fungeren, maar de praktijk is helaas andi
enkele jaren twist de OAE over allerlei zaken,
over Tsjaad, een uitgestrekt land (ruim dertig keer zoj
als Nederland) dat niet veel meer dan vier miljoen
telt. Dat de OAE in haar pogingen faalde is vooral te t
aan de man die zo graag als Noordafrikaans leider wil
den: kolonel Khadaffy, die met zijn met oliedollars g<
cierde wapens alles in het werk stelt om de tegenstel
in het hopeloos verdeelde Tsjaad op te voeren. Hoewel
bij hoog en bij laag ontkent, staat vast dat Khadaffy dei
gere president van Tsjaad, Goukouni Oueddie, ook ra!
steunt tegen het huidige staatshoofd Hissène Habré.
1
lel J
HET tragische is dat Tsjaad straatarm is en al zijn krat
zou moeten richten op de ontwikkeling van het land,
bestrijding van honger en armoede, in plaats van op eejyer
loze binnenlandse strijd die van buitenaf gesteund ijgnc
Daar komt bij dat Tsjaad een volstrekt kunstmatige Lk
kundige eenheid vormt, een produkt van de verdeling
een stuk van Afrika onder koloniale mogendheden in <^s
rige eeuw. Het onderontwikkelde Tsjaad werd in 1960^ L
hankelijk van Frankrijk, maar het heeft van die zelfsUjeet
heid tot nu toe geen vruchten kunnen plukken.
lack
Zo is Tsjaad een triest strijdtoneel geworden,
haard die het gevaar met zich meebrengt, dat hij zich niL
beperken tot het land zelf en het aangrenzende Libië» j
dat te voorkomen is het nodig dat Moskou Libië '-
houdt, dat Washington heel voorzichtig opereert er
Parijs zich ondanks een uit 1976 daterend militair vt
met Tsjaad vrij terughoudend opstelt. Tot nu toe
dat te lukken. Parijs zou Libië hebben gewaarschuwd
nielde landingsbanen bij Faya Largeau in het Noordi
Tsjaad niet te herstellen, opdat de hoofdstad N'Djarr
de Franse militaire eenheden niet binnen het bereik
Libische luchtmacht zullen komen, hetgeen een felle
ving van de strijd tot gevolg zou hebben. Ondertusseni
den weliswaar de Franse militaire versterkingen opge'
maar tegelijkertijd onderhoudt Parijs contacten met Kh'e-n
fy in de hoop via onderhandelingen een oplossing te vi
Het is nu al langer dan een week betrekkelijk rustig aarill
wat onduidelijke front in Tsjaad. Indien alle betrokfafi:
zich terughoudend blijven opstellen kan die rust gaani
plaats maken voor een definitieve vredesregeling.
jt j
itg(
met zon
DE BILT De regenkans
voor de rest van de week is
klein. De onweersbuien van
het afgelopen weekeinde wa
ren geen voorboden van een
natter weertype. Morgen
wordt het weer voornamelijk
bepaald door een rug van hoge
luchtdruk die zich van de Azo-
ren naar Noorwegen uitbreidt.
Er zijn zonnige perioden maar
in de middag ook stapelwol
ken. De middagtëmperatuur
ligt rond de 23 graden. Van
nacht ontstaat plaatselijk mist
bij een minimumtemperatuur
van ongeveer 15 graden. Mor
gen is de wind zwak tot matig
in hoofdzaak uit noord tot
noordoost. Onweer zal de ko
mende dag vooral voorkomen
in Zuid-Duitsland, Oost-
-Frankrijk en in het Alpenge
bied. In grote delen van Euro
pa blijft het zomers en vrij
Kopenhagen onbew.
v onb«
rege
meal h be'
54-60; aubergines 95-320;
71; frankenthaler 550-650; golden
Champion 510-550; komkommers 13-
48; kouseband 500-540; mais 40;
museaal 590; meloenen net 80-380;
meloenen oog 90-380; meloent
110-250; patisson 90; pepers rood
200-360; pepers gre
barber 26-63; radijs 32-44; rettich 12-
69; selderij 17-22; sla 12-14; snijbo
nen 180-290; tomaten 320-500; ven
kel 270-380; vleestomaten 320-800;
ijsbergsla 11-98.
'glnes 125-230;
bleekselderij 100; courgettes 20-53;
courgettes geel 73-112; frankenthaler
400-660; golden champion 490-660;
gros maroc 530; komkommers 23-54;
mers mini 12-16; krulpeterselie 67-68;
muscaat 560-1110; meloenen net
120-320; meloenen oog 90-270; me
loenen suiker 100-530; paprika rood
200-260; paprika groen 100-200; pa
prika geel 500-710; paprika paars
270-570; paprika wit 170-260; patis
son 23: pepers rood 200-310.
Beurt van Amstenfc
