Patentkwestie dreigt
BSI fataal te worden
Bijna elke dag nieuw koersrecord
Beurs van Amsterdai
ECONOMIE
CckUcgotruuti
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1983 PAG [NI
Half-Japanse auto mag
Frankrijk toch binnen
PARIJS De Franse regering is op
het ogenblik niet van plan Europese
auto's die zijn voorzien van Japanse
onderdelen te laten vallen onder de
beperking van de import uit Japan.
Dat heeft het Franse ministerie van
industrie gisteren laten weten. Eer
der waren berichten verschenen dat
de regering in Parijs zou overwegen
de invoer van bijvoorbeeld de Tri
umph Acclaim, een Britse personen
wagen die voor een groot deel met
Japanse onderdelen is vervaardigd,
aan banden te leggen. Op het ogen
blik laat Frankrijk niet méér auto's
uit Japan binnen zijn grenzen dan
drie procent van het totaal op de
Franse automarkt.
Jamaicaanse
order voor
NKF-Waddinxveen
WADDINXVEEN NKF Kabel in
Waddinxveen (telecommunicatiekabel-
systemen) heeft van de Jamaica Telepho
ne Company opdracht gekregen voor de
levering van 385 kilometer kabel met een
waarde van ƒ6,2 min. Met de fabricage
van de kabels zal in september worden
begonnen. De eerste leveranties zullen
eind dit jaar plaatsvinden. De opdracht
zal bijdragen tot een betere bezetting van
de fabriek in Waddinxveen, maar zal
geen invloed hebben op al eerder aange
kondigde herstructureringsplannen bij
NKF. Deze zullen tot 1985 leiden tot het
verdwijnen van 850 arbeidsplaatsen.
Latijns-Amerika moet
blijven aflossen
MEXICO De vice-president van de We-
relbank, Ernest Stern, heeft de Latijns-A
merikaanse landen die problemen hebben
met de aflossing van hun buitenlandse
schulden met klem ontraden officiéél te
kennen te geven dat zij rente en aflossing
opschorten. Een land dat zo'n eenzijdig be
sluit neemt komt voorlopig niet meer in
aanmerking voor nieuwe krediet. Geza
menlijk hebben de Latijns-Amerikaanse
landen een buitenlandse schuld van onge
veer 300 miljard dollar. De regeringslei
ders van de landen in het Lat.-Am. Econ.
Stelsel (SELA) hebben hun ministers van
financien onlangs opgedragen een geza
menlijk uitgangspunt te formuleren voor
onderhandelingen over uitstel van beta
ling.
Woningtextielbranche ziet lichtpuntjes
UTRECHT Er lijkt een einde te komen aan de daling van de
omzetten van de woninginrichters. De negatieve ontwikkeling
die in 1980 werd ingezet komt dit jaar waarschijnlijk tot stil
stand. Van positieve invloed zijn de lichte opleving van de hui
zenmarkt, het aantal verhuizingen, de afnemende inflatie en het
doen van vervangingsaankopen die de afgelopen jaren werden
uitgesteld. Dit zei F. van der Vaart, voorzitter van de vereniging
tot textielpromotie, gisteren in Utrecht ter gelegenheid van de
aanstaande vakbeurs Inter Decor 83. Er zijn nog duidelijk in
vloeden die een opleving van de markt kunnen belemmeren, al
dus Van der Vaart, maar de summiere gegevens die er zijn over
de omzetontwikkeling in de eerste maanden van 1983 duiden op
een stabilisering. Eventuele koopkracht-aantastende maatrege
len van de overheid met betrekking tot inkomen en sociale las
ten kunnen nog roet in het eten gooien, evenals de verdere groei
van de werkloosheid en een opleving van de spaarzin ter be
scherming tegen mogelijk magere jaren, zo tekende hij hierbij
aan. Sombere geluiden als in de afgelopen paar jaar lijken echter
niet meer nodig, aldus Van der Vaart.
BEZETTING VOORLOPIG OPGESCHORT
DEN BOSCH Het personeel
van de schrijfmachinefabriek
BSI in Den Bosch heeft gister
middag besloten de bezetting
op te schorten. De bewaking
van de poort blijft wel gehand
haafd, om te voorkomen dat er
materiaal uit het bedrijf wordt
weggehaald. Daarmee lijkt een
druk een beetje van de ketel
bij defirma in Den Bosch,
waar 400 arbeidsplaatsen ver
loren dreigen te gaan. De
werknemers wachten intussen
nog op hun salaris.
De voorgeschiedenis van de
noodlijdende schrijfmachinefa
briek in Den Bosch kent vele
onverwachte wendingen. En
kele jaren geleden juichte ie
dereen nog over de werkgele
genheid, die de fabriek van
schrijfmachines bood in Den
Bosch. Het Amerikaanse be
drijf ging niet lang daarna
over in de handen van een
aanvankelijk anonieme Arabi
sche belegger. Opnieuw zou de
werkgelegenheid gegaran
deerd zijn.. Begin deze week
maakte de directeur van BSI
(voorheen Remington) plotse
ling bekend dat hij het faillis
sement aan wilde vragen.
BSI is niet in moeilijkheden
gekomen door inkrimpende
markten of onrendabele pro-
duktiemethoden. Een juridisch
steekspel tussen de nieuwe
Arabische eigenaar en de
Amerikaanse Remingtonfa-
brieken dreigt de fabriek de
das om te doen. BSI produ
ceert namelijk nog steeds typ
machines onder de naam „Re
mington". En de Arabieren
willen daarvoor geen paten
trechten betalen.
Dat zint de Amerikanen nog
steeds niet. Remington stapte
naar de rechter en kreeg voor
lopig gelijk. In oktober dient
een nieuwe zaak voor een
Amerikaans gerechtshof,
waarbij de uiteindelijke uit
spraak misschien maatgevend
zou kunnen zijn voor het
voortzetten van BSI, voor zo
ver dat afhangt van Ameri
kaanse patenten. Want het ziet
er niet naar uit dat BSI een
volkomen nieuw produkt kan
gaan maken.
Toch gaat maandag het perso
neel van het bedrijf weer aan
het werk. Het salaris, althans
voor deze maand, lijkt veilig
gesteld, meent Leo Serto, dis
trictsbestuurder van de Unie
BLHP. De loonzakjes zijn
evenwel nog niet uitgedeeld.
De nieuw benoemde bewind
voerder, mr. Banning, die ove
rigens als zeezeiler meer be
kendheid heeft gekregen dan
als advocaat, is intussen be
gonnen de zaken fors aan te
pakken. Zeer tot genoegen van
de Unie BLHP. Serto: „Hij
doet het echt goed. Hij wil het
bedrijf redden en doet er alle
moeite voor".
De vakbonden lijken zich wei
nig te bekommeren om het ju
ridische steekspel dat zich in
de VS afspeelt. Hoe de uit
spraak van de rechter ook uit
valt, zo is de teneur van hun
relaas, het bedrijf blijft tot het
bittere eind doordraaien. Des
noods via een geprolongeerde
bezetting. Remington moet zijn
eisen maar intrekken, zo
meent het personeel. Van BSI
wordt meer geëist dan te reali
seren valt. En BSI kan zeker
niet genoeg winst maken om
de zeer hoge proceskosten te
gen de Amerikaanse multina
tional te blijven betalen.
Het nieuwe RIJnautoschip Interrijn Harms RoRo.
Eerste Ri jnautoschip in de vaart genomen
HARDINXVELD-GIES-
SENDAM In Keulen
ligt momenteel het eerste
Rijnautoschip te wachten
op zo'n zes- tot zevenhon
derd Ford Capri's, Fiesta's
en Granada's die in op
dracht van Ford naar
Vlissingen worden ver
scheept. Vanuit Vlissingen
worden de wagens verder
naar alle delen van de
wereld gedistribueerd.
Het eerste Rijnautoschip is
het op de werf van Van
Noord enne in Hardinx-
veld-Giessendam ver
bouwde motorschip Terra.
Het transport van nieuwe per
sonenwagens uit de Fordfa
brieken in Keulen naar de ha
ven van Vlissingen gebeurde
tot nog toe per spoor. Het
scheepvaarkantoor Interrijn in
Rotterdam, op zoek naar nieu
we markten voor de binnen
vaart, ontdekte dat vervoer te
water goedkoper kan zijn.
De ombouw van de 3500 ton
metende Terra heeft slechts
negen weken gevergd. Om de
autodragende staalconstructie
(waarvoor 1500 m3 overdekte
opslagruimte nodig was) in het
ruim kwijt te kunnen, is het
schip tachtig centimeter bre
der gemaakt.
het beladen van het schip
vergt acht uur. Binnen een et
maal kan het in Vlissingen
zijn. Van de zijde van autofa
brikanten en -importeurs be
staat inmiddels veel belang
stelling voor deze nieuwe wij
ze van autotransport.
goud en zilver
De prijzen van goud en zilver zijn
gisteren als volgt vastgesteld:
Goud fijnmetaal 39,950-40,450,
vorige 40.320-40,820 bewerkt
42,480 laten, vorige 42,870 la
ten. Zilver fijnmetaal 1155-1225,
vorige 1165-1235 bewerkt 1290
laten, vorige 1300 laten.
buitenlands geld
MARKTEN
alaehtzeugen (resp. extra. 1
2025-2600. vare koeien
lok-mesterij
prijzen): slacMrvjnderen redelijk-goed prijs
houdend. melk- en kalikoeten rustlg-prljs-
reren vlot-hoger. scha-
houdend. Jongvee ki
tamelijk vtot-goed prijshoudend, schram
men en biggen redelijk- goed prijshoudend.
6,30-8.90 en
WOERDEN 17/08 Aar
Prijzen In gulden per kg:
AMSTERDAM Het gaat
slecht met de beeld- en ge
luidsapparatuur van Philips.
Niet alleen vielen de verko
pen de laatste maanden te
gen, ook de prijzen stonden
behoorlijk onder druk. Phi
lips had er op gerekend, dat
het economisch herstel in
Europa een gunstiger effect
zou hebben op de consumen
tenbestedingen. Dit zei de
heer R. Spinosa Catella, lid
van de raad van bestuur van
Philips: tegenvallers in beeld- en geluid
Philips, gistermiddag in een
toelichting op de hafjaarcij
fers.
Gisteren maakte Philips een
vier procent hogere netto
winst bekend, bij ongeveer
gelijkblijvende omzetcijfers.
Doop sterke kostenbesparin
gen bleef het bedrijfsresul
taat op een redelijk niveau,
maar toch, zo meent de lei
ding van het concern, wordt
het tijd dat de prijzen voor
elektronische produkten in
de wereld eens gaan aantrek
ken. Ook in de sectoren huis
houdelijke apparaten en pro
dukten voor de persoonlijke
verzorging stonden de prijzen
onder druk.
Tijdens de toelichting op de
jaarcijfers werd de pers er
weer eens aan herinnerd, dat
een verdere inkrimping van
het personeelsbestand nood
zakelijk blijft. „Een versnel
de vermindering van het
aantal personeelsleden kan
niet worden uitgesloten", zo
waarschuwde Catella. Zeer
goed gaat het overigens nog
in de produktsector verlich
ting en batterijen. Deze pro
dukten gaven een belangrij
ke omzetstijging te zien. Het
succes bij de energiebespa
rende lampen en een verbe
terde situatie op de markt
van autolampen zijn hier
voor een groot deel debet
aan, aldus Catella. In over
eenstemming met eerdere
prognoses verwacht de raad
van bestuur voor geheel 1983
een verdere geleidelijke ver
betering van het resultaat.
De beurs reageerde gisteren uitermate voldaan op het
voornemen van Wereldhave door een nieuwe aandele-
nuitgifte de plannen voor overname te dwarsbomen. De
notering bereikte een nog nooit behaald record van
ƒ158,50, liefst ƒ3,50 hoger dan woensdag, en evenens
3,50 boven de prijs die de twee pensioenfondsen willen
betalen voor een aandeel van 20 nominaal. De beurs
toonde ook belangstelling voor Philips, zij het omge
keerd. Er was een hogere winst verwacht dan de paar
miljoen (ƒ9 min) over het eerste halfjaar van '83. De
koers duikelde 1,70 tot 47,60. Wat erder deze week al
lemaal op het Damrak gebeurde, staat in het overzicht
van onze beursmedewerker.
AMSTERDAM Nieuwe
hoogtepunten op het
Damrak, opvallend be
drijfsnieuws, een sterke
daling van de dollar en
een weer oplopen van
Wall Street waren de on
derwerpen waarover op
de effectenbeurs druk
werd gesproken. Vooral
de plotselinge waardeda
ling van de dollar was op
merkelijk.
De krachten die op de
beurs werden uitgeoefend
mondden uit in elkaar op
volgende hoogterecords
voor het algemene ANP
Indexcijfer. Dinsdag be
gon dat met 141,8, waarna
het woensdag 142,1 werd
en donderdag door een
overwegend vaste markt
zelfs 143,2. Het kon alle
maal niet op.
-Gunstig nieuws over de inter
nationale fondsen en een gun
stige ontwikkeling in Wall
Street werden tegengewerkt
door een dalende dollar.
Beursnotering van Koninklij
ke Olie, Unilever, Philips en
KLM in de Verenigde Staten
kwamen hier door een lagere
dollar onder druk te staan.
Een dollar die vorige week
donderdag tot 3,0675 was ge
stegen (de hoogste koers sedert
1974), maar waar in één week
SUSKE EN WISKE DE HIPPE HEKSEN
een dubbeltje afging, vormde
op de valutamarkt een bron
van onrust.
Ging de dollar eerst pijlsnel
omhoog in de verwachting dat
de rente in de Verenigde Sta
ten verder zal oplopen, deze
week ging de mening over
heersen, dat de rente voorlopig
niet verder zal stijgen. Ander
zijds lijkt een behoorlijke da
ling van de rente ook niet
waarschijnlijk, nu de leiding
van het Amerikaanse bankwe
zen zich heeft uitgesproken
voor een handhaven van het
krap-geldbeleid. De drang om
in veel rente opleverende dol
lars te beleggen, werd door het
niet stijgen van de rente gerin
ger, de vraag liep bijgevolg te
rug en de dollar zakte.
Profijt
Omgekeerd trok Wall Street
hier aanvankelijk profijt van.
Een sterk meevallende stijging
van de geldcirculatie, een
mede hierdoor groeiend opti
misme over een stabilisatie
van de rente en goed nieuws
over de Amerikaanse econo
mie wakkerden de kooplust op
de New Yorkse beurs aan. Het
Dow Jonesgemiddelde van in
dustrie-aandelen kon in één
week met 30 punten oplopen,
waardoor de grens van de 1200
met vijf punten werd over
schreden. Maar gisteren is
Wall Street fors in koers ge
daald. Vrijwel de hele winst
van woensdag ging verloren,
zodat de Dow Jones-index
weer onde de 1200-grens be
landde (1193,29).
Niet alleen met de aandelen
maar ook met de obligaties
ging het goed in Wall Street.
Deze effecten reageren direct
op het al of niet stijgen van de
rente. Van de weeromstuit be
landden ook de obligaties op
het Damrak in de lift. Het ge
middelde rendement op staat
sobligaties zakte hierdoor van
8,95 procent vorige week don
derdag tot 8,69 procent giste-
Beleggers kunnen overigens
ook bij een nieuwe lening te
recht. De AMRO-bank geeft
een kapitaal obligatielening
van 150 miljoen gulden uit met
de lange looptijd van 20 jaar.
De rente is 9,25 procent, maar
het rendement weten we pas
maandag als de inschrijvings-
koers wordt vastgesteld.
Niet alleen de obligatierente
brokkelde af, ook de rente op
de geldmarkt ging .enigermate
diezelfde weg op. De Neder-
landsche Bank zet alles op al
les om de rente laag te hou
den: zij koopt dollars van de
banken, zij stelt de banken in
staat op speciale beleningen in
te schrijven. En door deze acti
viteiten stromen er miljarden
guldens naar de markt waar
door elke neiging tot rentestij
ging onmiddellijk de kop
wordt ingedrukt. Afgelopen
donderdag lag voor 25.000 gul
den, uitgeleend voor één
maand, de rente al weer iets
beneden de 5 procent. Het viel
wèl op, dat de tarieven voor 12
maanden voor 25.000 gulden
op 6,125 procent en voor
100.000 gulden op 6,5 procent
bleven sthan.
Unilever
Nadat Koninklijke Olie de vo
rige week de rij had geopend
(de winst steeg in het eerste
halfjaar met 42 procent tot het
formidabele bedrag van 5 mil
jard gulden) trokken deze
week Unilever, AKZO en Phi
lips aan de bel. Unilever kon
in het tweede kwartaal de
winst met 8 procent opkrikken
tot 500 miljoen gulden, waar
door de sterke terugslag in het
eerste kwartaal (een winstda
ling van 19 procent) voor een
belangrijk deel kon worden
opgevangen. De winst in het
eerste halfjaar kwam nu op
822 miljoen gulden, 3 procent
lager dan vorig jaar. De beurs
was hier erg tevreden mee,
maar de koers steeg na de
sprong van vorige week nage
noeg niet meer.
Heel goed deed ook AKZO
het. De winst steeg in het
tweede kwartaal met liefst 96
procent, waardoor de winst
over het eerste halfjaar kon
verdubbelen tot 172,5 miljoen
gulden. De hoofddirectie ver
wacht dat de winst over ge
heel 1983 ruim boven de 49
miljoen gulden van 1982 zal
uitkomen. Belangrijk was ook
de mededeling, dat de markt
omstandigheden voor een aan
tal produkten zijn verbeterd.
De koers liep bijna 2 gulden
op.
Philips tot slot, die gisteren
aan de beurt kwam, stelde de
beurs erg teleur. De winst nam
met 4 procent toe tot 259
miljoen gulden in het eerste
halfjaar, en dat nadat in het
eerste kwartaal de winst nog
met 5 procent was opgelopen.
De winststijging in het tweede
kwartaal was dan ook mager
tjes. De teleurstelling uitte zich
prompt in een koersdaling van
bijna anderhalve gulden.
De beurs had veel verwach
ting van de bankcijfers. De
Am robank nam vorige week
vrijdag het voortouw. De
winst steeg in het eerste half
jaar met bijna 22 procent tot
105,6 miljoen gulden. De bruto
winst steeg zelfs met 50 pro
cent tot 631,6 miljoen gulden,
maar de zeer grote toevoeging
van 475 miljoen (plus 12 pro
cent) aan de stroppenpot eiste
een zware tol. Toch daalde de
koers met 1,50. Veel beter
verging het Algemene Bank
Nederland (plus 19,50 in vier
dagen). De beurs had er de
grootste verwachtingen van.
Vrijdag na beurs werden de
cijfers bekend gemaakt. Maan
dag volgt de Nederlandse Mid
denstands Bank, die de afgelo
pen vier dagen zes gulden op
liep.
Wereldhave
Over Internatio Muller ver
schenen er ongunstige berich
ten in de pers, en om dat de
kop in te drukken kwam de
directie deze week met voorlo
pige cijfers voor de dag (in het
eerste halfjaar een winst van 3
ton tegen vorig jaar een ver
lies van 7,3 miljoen gulden).
Het was een opluchting voor
de beurs.
Beleggingsmaatschappij We
reldhave heeft een nieuw wa
pen in de strijd om het behoud
van de zelfstandigheid gewor
pen. Zij gaat ondershands (bij
wie werd niet bekend ge
maakt) ruim 2 miljoen gulden
aan nieuwe aandelen plaatsen
tegen een koers die boven de
155 ligt, het bedrag dat de op
overneming uit zijnde pensi
oenfondsen PGGM en PVM
voor een aandeel van 20 gul
den willen geven. Deze pensi
oenfondsen, die inmiddels al
een derde van het uitstaande
kapitaal van Wereldhave be
zitten, gaan zich na deze on
verwachte tegenzet beraden
welke stappen nu nog moge
lijk zijn.
hoofdfondsen
11 tgeho
overige aandelen
000 19000
0!00 249^00
216.50 216. ente
Beleggingsfondsen
1560.00 1580.00
obligaties
Slot- Slol-
Slot- Slot-
beurs beurs
17-08 18-08 v
0 ld 78-89
5 ld 76-96
100.40 100.60 Q
99.40 99.40 e
101.30 101.20 a
Canadian Pacific
Eastman Kodak
General Electric
beurs van New York
40 40 1/8 Mac Don Douglas
7 7/8 7 3/4 Merck
84 3/8 65 Mobil oil
38 5/8 39 1/2 Nabisco Brands
20 1/4 21 1/2 RCA
40 1/2 39 3/4 Rep. Steel
36 3/8 36 7/8 Royal Dutch
26 1/8 27 Santa Fe Ind
39 1/4 39 5/8 Sears Roebuck
21 3/8 22 Shell Oil
49 1/4 49 7/8 So. Pacific
64 7/8 65 5/8 St. Oil Ohio
37 7/8 38 7/8 Texaco
56 57 Unitever
48 5/8 48 Unlroyal
2 5/8
9 5/8 Un. Brands
US Steel
United Tech nok:
Weetlnghouse
121 1/2 123 1/8 Wootworth
