mx
Jtrechtse justitie noemt Golden
en een „keihard kansspel"
W
'tul
Toerisme
zal in 1984
afnemen
DNA-onderzoek baart
geen microbe-monsters
Eerste
boring
naar
kolen
succes
Ombudsman in
de clinch met
staatssecretaris
over
belastingrecht
\ietskarretjes voor vervoer
inderen niet veilig genoeg
wi.
Duindigtvrijentreg
goed idee!
STUSIJNENLAND
CeidaeSouuwt
DONDERDAG 18 AÜGUSTUS 1983 PAGINA 9
reparatie
Zodiac
I „jerkloosheid in
id-Holland
„beit minder snel
tjacht
stalling
pl. tegenin
HAAG De werkloosheid in
ia rovincie Zuid-Holland neemt
er snel toe dan een jaar gele-
[n de maand juli registreerden
Deidsbureau's een toename van
vergeleken met 5,9% een jaar
i. Eind juli telde Zuid-Holland
99 werklozen, oftewel 14,2%
Ie beroepsbevolking. Eind juni
er 152.564 werklozen, wat
Gienkomt met 14% van de be-
bevolking. Vergeleken met de
ie van eind juli vorig jaar zijn is
erkloosheid nog behoorlijk ge
il. Toen werden er 114.837
lozen geteld, goed voor een per-
ge van 11,5.
Schrijfmachinefabriek
krijgt uitstel betaling
DEN BOSCH De rechtbank in
Den Bosch heeft gisteren voorlopig
uitstel van betaling verleend aan
de in financiële moeilijkheden ver
kerende schrijfmachinefabriek BSI
in die stad. De termijn is voorlopig
bepaald op drie maanden. Daarna
zal worden bekeken of dat zal wor
den omgezet in een definitieve sur
séance. Bij de sinds maandag bezet
te schrijfmachinefabriek werd het
nieuws van de surséanceverlening
met grote vreugde ontvangen. De
bezettingsactie wordt echter nog
voortgezet. De belangrijkste vraag
voor de bezetters is of de lonen
voorlopig kunnen worden doorbe
taald en of er gedwongen ontslagen
zullen vallen.
Sappig
ongeval
WERKENDAM
Een vrachtwagen met
oplegger heeft afgelo
pen nacht op rijkweg
27 onder Werkendam
bijna de helft van zijn
negen ton grote la
ding sinaasappels ver
loren! Het fruit rolde
in stromen over de
rijbanen toen de aan
hanger door nog on
bekende oorzaak kan
telde. De politie was
urenlang bezig om de
sinasappels weer op te
rapen.
Minister: „Uitgebreide
verkeerscontroles
zijn toelaatbaar"
DEN HAAG Minister Korthals Altes (justi
tie) heeft er geen bezwaar tegen dat bij ver-
keerscontróles behalve geüniformeerde politie
ook andere diensten aanwezig zijn zoals doua
ne, recherche en vreemdelingendienst.
De minister antwoordde dit gisteren op vra
gen die het PSP-Tweede-Kamerlid Van Es
had gesteld naar aanleiding van een dergelij
ke controle eind maart in de Rotterdamse
Waalhaven. Volgens Korthals werd bij die ge
legenheid vooral de naleving van de ver-
keers- en vervoerswet onderzocht. Maar om
dat de ervaring leert dat bij dergelijke contro
les ook andere strafbare feiten aan het licht
kunnen komen waren ook douane, vreemde
lingenpolitie, recherche en medewerkers van
het het GAK en het Sociaal Fonds Bouwnij
verheid aanwezig.
POLITIE KRUGT AL
LES IN GEBRUIK
HARDE WAPENSTOK
UTRECHT De Nederlandse gemeente
politie, de Rijkspolitie en de Mobiele Een
heden krijgen sinds kort al les in het ge
bruik van de nieuwe harde wapenstok
met een kern van glasfiber, die de beken
de gummiknuppel moet gaan vervangen.
De ministers van binnenlandse zaken en
justitie hebben tot de invoering besloten
omdat de harde wapenstok veel meer mo
gelijkheden biedt dan de gummiknuppel.
Met de nieuwe, 40 centimeter lange stok
kan niet alleen worden geslagen, maar de
politieman of -vrouw kan de aanvaller
ook op afstand houden, slagen en schop
pen afweren en met de stok arrestanten
opbrengen. Met de oude gummiknuppel
kon de politie alleen slaan.
tot 50
volg van de voorpagina)
ECHT Het Golden
spel, waartegen het
et in Utrecht gister-
id is opgetreden, werd
i twee weken ge
ld. Hoewel de Belgi-
exploitanten herhaal-
k zijn gewaarschuwd
de politie zou ingrij-
als zij met hun spel
mgen, hebben zij
hun 'club tot de inval open
gehouden. Volgens de
zaaleigenaar willen de ex
ploitanten hiermee een
proces uitlokken over het
al dan niet strafbaar zijn
van 'Golden Ten'.
De justitie in het arrondisse
ment Utrecht is van mening
dat het Golden Ten-spel een
'keihard kansspel' is. Hoofdof
ficier van justitie mr A. Her
stel vindt dat hij „het risico
niet kan lopen dat door een af
wachtende houding het ene
speelhol na het andere in
Utrecht van de grond komt".
Op dit moment wordt het Gol
den Ten-spel in verschillende
arrondissementen, onder meer
Amsterdam, Rotterdam en Al
melo gespeeld en door justitie
getolereerd. De rechtbank in
Amsterdam veroordeelde on
langs een clubexploitant om
dat het spel een kansspel zou
zijn. De overweging daarbij
was dat de deelnemers „in het
algemeen geen overwegende
invloed" op het spel kunnen
uitoefenen. De rechtbank in
Almelo oordeelde in een soort
gelijke zaak echter dat Golden
Ten geen kansspel is. Boven
dien hebben twee Brabantse
exploitanten in Den Haag een
kort geding tegen de Staat
aangespannen om uit te ma
ken of Golden Ten strafbaar is
of niet. Volgens mr Herstel
wordt daarom in een aantal
arrondissementen voorlopig
niet tegen het spel opgetreden.
De president van de rechtbank
in Den Haag doet op 23 augus
tus uitspraak in het geding.
Kernpunt bij het al dan niet
strafbaar zijn van het Golden
Ten-spel is de mate waarin
spelers door ervaring en be
hendigheid invloed kunnen
uitoefenen op de resultaten. In
het spel brengt een zogeheten
balleur een balletje aan het
rollen in een stilstaande meta
len bak. Als de bal een ring in
de bak is gepasseerd, mogen
de spelers op één van de 24 ge
tallen inzetten. In de Utrecht
se club liepen de inzetten van
2,50 tot 500 gulden. Inzetten is
toegestaan tot de bal de onder
ste ring van de bak heeft be
reikt. Vervolgens rolt het bal
letje in een van de 24 vakjes.
De Hoge Raad der Nederlan
den, het hoogste rechtscollege,
heeft in 1965 in het zogeheten
Saturne-arrest vastgesteld dat
de resultaten van de grote
meerderheid van de spelers ir
de praktijk beslissend zijn.
agen over
blicaties
ïbtenaren
HAAG Het Tweede
erlid Joekes (VVD) heeft
ster Van den Broek van
inlandse Zaken gevraagd
zo ja, onder welke voor
in ambtenaren van
departement artikelen
schrijven „op persoon-
;itel". Aanleiding tot deze
een artikel in
Handelsblad (6 augustus)
woordvoerder Jonker
van het ministerie
eranderingen in de Ne-
idse diplomatie. Joekes
■eten of de minister het
1 van zijn woordvoerder
hrijft. Als dat niet het
s. aldus het VVD-ka-
id, waarom kreeg Jonker
nts dan toestemming
twee monden" te spre-
Ook woordvoerders van
[re ministeries publiceren
op persoonlijke titel in
laden.
m gedood
j reddings-
?ing
ELO De 43-jarige Arie
Haring uit Ermelo is gis-
iddag overleden aan de
[ondingen die hij eerder
lag had opgelopen bij een
lig óm een 18-jarig meisje
telfmoord te weerhouden,
meisje liep tussen de'rails
moment dat er een
n naderde. De heer
Haring, medewerker van
I psychiatrisch ziekenhuis
het meisje werd ver-
|d, probeerde haar weg te
ten. Dat mislukte doordat
[ch aan hem vastklemde.
werden geraakt door
rein. Het meisje was op
[dood.
De boortoren op de
hoorplaats Kemper-
koul 1 bij Sittard had
gisteren succes. Op
490 meter diepte
werd het carboon be
reikt, waar steenkool
moet voorkomen.
SITTARD Nederland boort weer naar kolen. Gister
middag om half vier werd daarbij het eerste succes ge
boekt. Op de hoorplaats Kemperkoul 1, anderhalve ki
lometer ten zuidoosten van Sittard, werd op 490 meter
diepte het carboon bereikt, de laag waarin het steen
kool voorkomt.
In juni 1981 gaf de toenmalige minister van economische zaken
aan de rijksgeologische dienst in Haarlem opdracht een inventa
risatie te maken van de kolenvoorraad in Nederland tot een
maximale diepte van 1.600 meter. De minister stelde voor het
onderzoek, dat zo'n drie jaar zal gaan duren, dertig miljoen gul
den beschikbaar. Na één jaar van voorbereidingen zijn de borin
gen in juli gestart.
„Die boringen hebben niet tot doel om aan te tonen dat er kolen
in de grond zitten. Dat is al eerder gebleken na onder meer seis
mologisch onderzoek. Wij willen alleen maar weten hoeveel ko
len er in de grond zitten en van welke kwaliteit ze zijn", aldus
P. van Rooijen van het geologisch bureau.
In Zuid-Limburg zal in totaal op drie of vier plaatsen worden
geboord. Verder staan er boringen in de Achterhoek op het pro
gramma in de buurt van Borculo en als alles meezit in de Peel
bij Ven ray. Overigens is dit aantal boringen onvoldoende om
werkelijk een goed inzicht te krijgen in de hoeveelheid kolen in
de betreffende gebieden. „Het is natuurlijk wel zo dat dit onder
zoek gunstige resultaten moet opleveren om een vervolgonder
zoek te rechtvaardigen", zo zegt Van Rooijen.
De boorinstallatie die op Kemperkoul 1 staat kan tot tweedui
zend meter diepte boren. De kolenlaag zit, als de voortekenen
niet bedriegen, tot maximaal 1.600 meter diep. Over twee maan
den hoopt men zover te zijn. Het gesteente dat met behulp van
een ring, die is voorzien van diamantkogels naar boven wordt
gehaald, zal nauwkeurig worden onderzocht.
'HEN Kinderkar-
zonder enige beveili-
achter de fiets vol-
nog niet aan wette-
eisen. De kar, die de
iw??$>henaar Maarten
iar achter zijn fiets
ilde en waarin hij
bijna 3-jarig dochter-
ervoerde, is in elk ge
in de ogen van de Zut-
kantonrechter
van Frankenhuijzen
ïilig.
het Reglement Ver-
iregels en -tekens uit de
snverkeerswet is op' dit
uiterst onduidelijk. De
wordt daarin niet ge-
■L
noemd, merkte verkeersschout
R. van der Krabben gisteren
in het proefproces op. „Er
staat namelijk dat kinderen
beneden de 10 jaar alleen mo
gen worden vervoerd op een
doelmatige en veilige zitplaats
met voldoende steun voor de
rug, handen en voeten. Over
de feitelijke plaats wordt niet
gerept". Hij voegde er aan toe
dat in een „lege bak" geen zit
plaats is ingericht, laat staan
dat er steun aan de rug, han
den en voeten wordt geboden.
Derksen, die vrijwillig aan het
proefproces meewerkte, durf
de destijds niet meer op een
volbeladen fiets zijn beide kin
deren te vervoeren. „Levens
gevaarlijk. Die fiets moest 130
kilogram aan gewicht torsen
met boodschappen aan het
stuur en volle fietstassen. De
kinderen brachten me uit mijn
evenwicht. Ik stopte daarmee
en kocht een karretje, dat veel
veiliger was".
De kantonrechter vreesde
evenwel dat de kinderen uit
de kar konden vallen als er
plotseling gestopt moest wor
den. Bovendien zouden ze met
de handjes in de wielen kun
nen grijpen of zelfs in de kar
kunnen gaan staan tijdens de
rit.
Tegen Derksen werd een boe
te van ƒ51,- geëist, zodat hij in
hoger beroep kan gaan, het
geen ook zal gebeuren. Derk
sen dwaalde even af naar de
zitjes op de fiets. „Die zijn om
te huilen ze zijn levensge
vaarlijk". Die discussie wilde
de kantonrechter echter niet
aangaan.
IEMELS
Op weg naar
wereldrecord
steltlopen?
Johan ten
Hoopen uit
Zutphen is gis
teren begon
nen aan een
poging om het
wereldrecord
steltlopen op
zijn naam te
brengen. Daar
voor moet hij
dan wel zo'n 40
kilometer afleg
gen.
DEN HAAG Het binnenlands toerisme is vorig jaar
zeer fors gestegen en het bezoek van buitenlanders aan
ons land is iets toegenomen. Dit blijkt uit het jaarver
slag van het Nationaal Bureau voor Toerisme (NBT).
NBT-directeur Cornelissen waarschuwt echter voor een te groot
optimisme. De economische crisis is de belangrijkste oorzaak
van de groei. De Nederlander bezuinigt en blijft in eigen land.
Voor dit jaar zal de recessie nog stimulerend werken op het toe
risme in ons land. Volgend jaar echter kan het binnenlands toe
risme afnemen.
De verwachtingen voor de groei van het toerisme voor dit jaar
zijn al de helft lager gesteld dan de groei van vorig jaar. Moge
lijk blijkt zelfs dit te hoog gegrepen, omdat een koud en nat
voorjaar Duitsers. Belgen en Fransen mogelijk afgehouden heeft
van een zomervakantie in ons land.
Vorig jaar gingen evenveel Nederlanders op vakantie als in
1981: 69% Van de bevolking. Het totaal aantal korte en lange
vakanties in eigen land lag met 12,3 miljoen 1,2 miljoen hoger in
1981. Die stijging bestond voor drie kwart uit korte vakanties.
Het aantal zomervakanties in eigen land was met 500.000 toege
nomen, waarvan 300.000 korte vakanties. De 200.000 lange va
kanties in eigen land gingen volledig ten koste van de buiten
landse vakanties. Naar schatting wordt in ons land zo'n 17 mil
jard gulden besteed aan toerisme en recreatie. Deze sector telt
ongeveer 200.000 arbeidsplaatsen.
DEN HAAG Tussen de Nationale Ombudsman dr. J.
Rang en staatssecretaris mr. H. Koning is een conflict
ontstaan over de bevoegdheden van de ombudsman op
fiscaal terrein.
De staatssecretaris vindt dat dr. Rang niet bevoegd is tot het in
stellen van een onderzoek naar het beleid van belastinginspec
teurs of het ministerie van financiën ten aanzien van verzoeken
tot kwijtschelding van een verschuldigde belasting dan wel een
soepele toepassing van de belastingheffing. Volgens de bewinds
man gaat het hier om „algemeen regeringsbeleid" en daaFvan
moet de Ombudsman, zo staat in de wet, met zijn vingers afblij
ven. Dr. Rang stelt zich op het standpunt dat de onderhavige
problematiek in verreweg de meeste gevallen niet tot het „alge
meen regeringsbeleid" hoort maar „een bevoegdheid van de mi
nister" is. Klachten daarover mag dr. Rang wél in behandeling
nemen.
De Nationale Ombudsman handelde vorig jaar een kleine 200
klachten over belastingen af. Daarvan hadden er ongeveer 25
betrekking op afgewezen verzoeken tot vermindering of kwijt
schelding van belasting.
ADVERTENTIE
STANDPUNT MEERDERHEID COMMISSIE OELE:
DEN HAAG „Er be
staat geen gevaar voor een
of ander microbe-monster
dat de wereld kan gaan
beheersen". Met die popu
laire omschrijving ver
tolkte voorzitter ir. Oele
het meerderheidsadvies,
dat de Brede DNA-com-
missie gisteren aan minis
ter Deetman van onder
wijs en wetenschappen
heeft uitgebracht. De risi
co's van recombinant
DNA-onderzoek, waarbij
het gaat om de manipula
tie van erfelijkheidsmate
riaal, zijn bij de huidige
stand van zaken binnen
aanvaardbare grenzen te
houden. Ook zijn er geen
ethische bezwaren tegen
dergelijk onderzoek, aldus
het eindrapport.
De commissie vindt dat er
minder beperkende regels
moeten komen voor recombi
nant DNA-onderzoek, maar
wel moeten er een strakke
wettelijke regeling en contro
le-mogelijkheden komen. „Een
aparte wet is daarvoor niet no
dig", aldus Oele. „In de toe
komstige Wet Milieugevaarlij
ke Stoffen kan ook de controle
op de veiligheid van DNA-
produkten worden geregeld".
Eenvoudig laboratorium-on
derzoek hoeft, aldus het rap
port, niet onder de Hinderwet
vergunning te vallen. Voor het
overige vindt de commissie dat
die Hinderwetvergunningen
moeten worden ondergebracht
bij de Kroon en niet bij de ge
meenten zelf. „Gemeenten
hebben veelal niet de deskun-
Ook DNA-
onderzoek met
een hoger risico
niveau is
maatschappelijk
en ethisch
aanvaardbaar,
aldus voorzitter
Oele (links)
gisteren bij de
aanbieding van
het rapport aan
minister Deetman
(rechts).
digheid in huis om daarover te
oordelen", zo stelde Oele.
Twee leden van de commissie
hebben zich voor een belang
rijk deel gedistantieerd van
het meerderheidsstandpunt en
hebben kritische kanttekenin
gen geplaatst bij de conclusies.
Van Hattem, vertegenwoordi
ger namens de FNV, liet zich
kritisch uit over het feit dat er
geen werkelijke maatschappe
lijke discussie heeft plaatsge
vonden. Hij nam gisteren tij
dens de presentatie van het
rapport ook afstand van het
standpunt van de commissie
ten aanzien van de risico's van
DNA-onderzoek. DNA-onder
zoek met een hoger risico-ni
veau noemde hij „maatschap
pelijk en ethisch onaanvaard
baar". Namens de Werkgroep
Wetenschappelijke Werkers
deed dr. Jelsma hetzelfde.
Naar zijn mening heeft de
commissie zich onvoldoende
beziggehouden met de inven
tarisatie van mogelijke proble
men die zich bij DNA-onder
zoek kunnen voordoen en met
het zoeken naar oplossingen
daarvoor. Bovendien bestaan
er volgens hem ook ethische
bezwaren. „Praktisch alle vor
men van leven liggen nu open
voor menselijk ingrijpen". De
commissie onderschat de risi
co's die aan dat soort onder
zoek verbonden kunnen zijn,
aldus Jelsma.
Overigens geeft de commissie
zelf toe dat aan DN A-technie
ken bepaalde risico's verbon
den kunnen zijn, vooral als
met ziekteverwekkende orga
nismen wordt gewerkt. Bo
vendien ontwikkelt deze tech
niek zich razendsnel, zodat
verrassingen niet uit te sluiten
zijn. DNA-onderzoek op C-III
niveau (het op een na hoogste
risico-niveau, zoals in het in
aanbouw zijnde TNO-laborato-
rium in Rijswijk zal plaatsvin
den) kan evenwel zonder
meer doorgang vinden en
even veilig worden uitgevoerd
als onderzoek op lager niveau.
In het rapport noemt de com
missie manipulatie met be
vruchte menselijke eicellen
„ontoelaatbaar". Ten aanzien
daarvan moet voor het toepas
sen van DNA-technieken een
absoluut verbod gelden. Dat
geldt ook voor het onderzoek
naar biologische en chemische
wapens.
Groen licht
voor DNA-
laboratorium
in Rijswijk
DEN HAAG Als het
aan de meerderheid van
de DNA-commissie ligt,
kan de vestiging van het
DN A-laboratorium in
Rijswijk doorgaan. Dit
blijkt uit het eindrapport,
dat gisteren aan minister
Deetman is uitgebracht.
De commissie gaat in meerder
heid akkoord met onderzoek
op C-III niveau op het terrein
van de TNO in Rijswijk. On
derzoek op C-III niveau, het
op een na hoogste risico-ni
veau, kan volgens de commis
sie even veilig worden uitge
voerd als onderzoek op lagere
niveau's. Wel moet bij vesti
ging in Rijswijk de voorwaar
de gesteld worden dat onder
zoek voor niet-vreedzame
doeleinden verboden is. Op
het Rijswijkse TNO-terrein is
ook het Prins Maurits-labora-
torium voor defensie-onder
zoek gevstigd.
De meerderheid van de com
missie acht het overigens on
waarschijnlijk dat recombi
nant DNA-technieken een bij
drage zullen leveren aan de
ontwikkeling van biologische
wapens. Dat deze technieken
worden aangewend om chemi
sche wapens langs biosyntheti-
sche weg aan te maken, kan
niet worden uitgesloten. In te
genstelling tot biologische wa
pens is er geen internationaal
verdrag dat de produktie en
opslag van chemische wapens
verbiedt
