TAFEL Drama van de droogte in N.O.-Brazilië dringt langzamerhand door in de media BTTÏT71 Waar is het heilige vuur in de vakbeweging gebleven? Religieuzen VS bij demonstratie op 29 oktober Ccidoc V akantietoeslag HP deÉülENE nmr^nma PE TIJD ACHTERGROND Cetcbe Courant DONDERDAG 1 flAUGUSTUS 1983 PApjEl De Braziliaanse pers geeft langzamerhand gehoor aan de noodkreet van de r.-k. kerk in Brazilië om niet lan ger te zwijgen over de doods strijd van vele miljoenen mensen in het verpauperde noordoosten van het land. Vooral particuliere televisies tations en enkele tijdschrif ten zijn de afgelopen dagen met een campagne begonnen om bekendheid te geven aan het drama ten gevolge van vijf jaar droogte in het ge bied. De meeste rivieren en water putten zijn opgedroogd. Overal heerst honger en sterfte. Ouders geven hun baby's niet meer op bij de burgerlijke stand. Kinderen van vier jaar wegen acht kilo en kunnen vaak nauwelijks lopen of praten. Er worden cactussen gegeten, vele man nen vallen op hun werk in onmacht, warenhuizen wor den geplunderd. Langs de wegen worden 's nachts snel de doden begraven. De bisschoppelijke commissie voor de grondproblematiek (CPT) leverde vorige week bijtende kritiek op de projec ten van de regering om de nood in het gebied te verlich ten. Volgens de CPT begun stigt de regering in feite de grootgrondbezitters door de werklozen voor vijftig gulden per maand acht uur per dag te laten werken aan de aan leg van de omheiningen der landerijen, het bewerken van de grond, het graven van putten en het bouwen van onderkomens. „De mensen uit het Noordoosten worden jaar na jaar geconfronteerd met een natuurverschijnsel (de droogte), maar vooral met een discriminerende politiek, die de rijken en de groot grondbezitters begunstigt", aldus de CPT. De algemeen secretaris van de Braziliaanse veiligheids raad, generaal Danilo Ventu- rini, reageerde daarop woe dend met de opmerking, dat de CPT niet eerlijk is, alleen maar kritiek uit en nooit een positieve bijdrage heeft gele verd aan de oplossing van de problemen. De commandant van het vierde legerkorps, generaal José Lopes, beschul digde bisschop Quirino Schmitz ervan „een commu nist" te zijn. De bisschop daagde de generaal uit met bewijzen voor de dag te ko men en die op te sturen naar het Vaticaan. Hij ried de ge neraal aan zelf eens naar een van de arme gebieden te gaan en daar zonder onkos tenvergoeding, salaris en pri vileges te leven. „Laat hij dan na een jaar terugkomen, en zeggen of wij, bisschop pen, die het volk verdedigen, communist zijn", aldus bis schop Schmitz. „We zijn vergeten en in de steek gelaten door de rest van Brazilië", klaagde on langs bisschop José Rodri- gues van Juazeiro, die zin speelde op het ontstaan van een afscheidingsbeweging in het Noordoosten van Brazilië. „Wij moeten ons verenigen en ons organiseren om de structuren te veranderen. De oude structuren van het grootgrondbezit in het Noordoosten moeten plaats maken voor een nieuwe sa menleving", aldus bisschop Rodrigues. In het betreffende gebied van Brazilië wonen 34 mil joen mensen. Zeventig pro cent hiervan heeft gebrek aan eten en drinken. Ruim tien miljoen mensen hebben hun werk, vee of gewassen verloren. Op initiatief van een groep vrouwelijke religieuzen in Amersfoort is een aantal vrouwelijke religieuzen, die in de Amerikaanse vredesbe weging actief zijn, uitgeno digd om in de week van 24 tot 31 oktober naar Neder land te komen. De Ameri kaanse religieuzen zullen met Nederlanders van gedachten wisselen over vredesvraag stukken. Tevens nemen zij deel aan de vredesdemon stratie die op 29 oktober in Den Haag wordt gehouden. Het idee voor de uitnodiging is ontstaan naar aanleiding van het recente bezoek van zuster Joan Chittister, priorin van een klooster van de Be nedictinessen in Erie (Penn sylvania). Zuster Chittister speelt een belangrijke rol in de Amerikaanse vredesbewe ging. Ongeveer twintig Ne derlandse congregaties van vrouwelijke religieuzen heb ben zich inmiddels bereid verklaard de financiële con sequenties van overkomst en verblijf van de Amerikaanse zusters voor hun rekening te nemen. Het dagelijks bestuur van de SNVR (Samenwer king Nederlandse Vrouwelij ke Religieuzen) heeft zijn in stemming betuigd met het initiatief van de Amersfoort- se religieuzen. Robert Wagner groet paus Bij degenen, die gisteren tij dens de wekelijkse algemene audiëntie op het St.-Pieters- plein gelegenheid kregen de paus de hand te drukken be vond zich ook de bekende Amerikaanse acteur Robert Wagner. Links van hem zijn dochtertje. De vrouw in het midden heeft de fotograaf niet kunnen identificeren. Naslagwerk ,Weimarana' over Luther voltooid Honderd jaar geleden begon in Weimar uitgever Her mann Böhlau ter gelegenheid van de herdenking van de geboorte van Luther toen vierhonderd jaar geleden met de uitgave van alle door Luther voortgebrachte ge schriften, redevoeringen, aantekeningen en wat dies meer zij. Dacht men toen daarmee tien jaren bezig te zijn, nu, honderd jaar later, is de opvolger van de uitgever te Weimar gereed gekomen met de twee laatste banden in een reeks van ruim hon derd. Ook is hij begonnen aan het bewerken en drukken van de vier als aanvulling bedoel de banden in encyclopedie- formaat, waarmee de wereld beroemde „Weimarana" zul len zijn voltooid op een uit voerig register na. De „Wei- a" zijn gerangschikt in vier afdelingen, te weten boeken, tafelredes, de Duitse bijbel en de brieven. De uit gave is van onschatbare waarde voor theologen, histo rici en taalvorsers, omdat ze elke variant en elke door Lu ther zelf in de loop van de tijd vastgestelde of geamen deerde tekst bevat, alsmede opmerkingen van tijdgenoten van Luther daarover. Korte metten Op 1 september zal het Wachttoren Genootschap (Je hova's Getuigen) in Neder land zijn intrek nemen in een nieuw hoofdkantoor in Emmen, dat 29 oktober offi cieel wordt geopend. Er is onder meer een drukkerij, waar elke maand driehon derdduizend exemplaren van het tijdschrift „De Wachtto ren" zullen worden gedrukt. Ook zijn er zestig heden voor de medewerkers van het hoofdkantoor. Men begint met tachtig medewer kers, die naast gratis kost en inwoning een zakgeld ont vangen. De kosten van het nieuwe hoofdkantoor zijn, in clusief de grond, ongeveer dertien miljoen gulden. Veel daarvan is bijeengebracht door de 27.000 Jehova's Ge tuigen in Nederland. Het hui dige hoofdkantoor in Am sterdam zal worden ver kocht. •Dit jaar bestaat de beweging „De Navigators" 35 jaar in Nederland. Zij voert als mot to „Christus kennen en Hem bekend maken"en is voortge komen uit geloofsgetuigenis van jonge mensen aan boord van Amerikaanse schepen. In ons land begon het werk toen stichter Dawson Trot- man Gien Karssen bereid vond het hulpmateriaal in onze taal te vertalen. Er be staan bijbelkringen voor vol wassenen, voor groepen aan universiteiten en bij het ho ger beroepsonderwijs, alsme de clubs voor scholieren en tieners. Nog steeds zijn per soonlijke evangelisatie, op bouw in het geloof en toerus ting tot getuigend leven de drie kenmerken van dit werk. Het feestelijk samen zijn ter gelegenheid van het zevende lustrum is bepaald op zaterdag 12 november in de Rotterdamse Doelen. Ds. M. C. Tanis, predikant te Sliedrecht is gekozen tot praeses van de synode van Christelijke Gereformeerde Kerken. Ds. Tanis behoort tot de behoudende vleugel. Hij is bestuurslid van de stichting „Bewaar het pand", die opkomt voor de „bevor dering en handhaving der oude Gereformeerde beginse len". De synode die dinsdag in Rotterdam bijeen was, zal van 6 tot en met 9 september opnieuw bijeenkomen. Kardinaal Arns legt bisschop spreekverbod op Kardinaal Evaristo Arns, de aartsbisschop van Sao Paulo, heeft de conservatieve schrij ver van het boek „De volks kerk", bisschop Bonaventura Kloppenburg, afgeraden zijn boek in Sao Paulo te presen teren en hem een spreekver bod opgelegd. Naar zijn me ning zou mgr. Kloppenburg verdeeldheid zaaien binnen de kerk van Brazilië. Mgr. Kloppenburg ofm, hulpbis schop van Sao Salvador da Bahia, zou dinsdag zijn boek ih Sao Paulo presenteren. Hij wilde vanuit het klooster van zijn orde in Sao Paulo een soort kruistocht houden tegen vooruitstrevende basis gemeenschappen en de ^zijns inziens daaruit opkomende „marxistische volkskerk". De meerderheid van de francis canen in Sao Paulo echter weigerde bisschop Kloppen burg in het klooster te ont vangen en vroeg kardinaal Arns zijn komst te verhinde ren. De aanhangers van mgr. Kloppenburg beschouwen de handelwijze van kardinaal Arns als een beperking van de godsdienstvrijheid en heb ben laten weten, dat hun bis schop toch paar Sao Paulo zou gaan, hoewel hij zich in het openbaar aan het opge legde spreekverbod zou hou- Gebakhen kabeljauwfilet met chili-tomatensaus, worteltjes met gember en aardappelen vla met rozijnen. Voor twee personen is no dig: 300 g kabeljauwfilet, zout, bloem, olie, 20 g mar garine; uitje, knoflook, 1 lepel olie, 2 grote rijpe tomaten, zout, chilipoeder (of tabas co), 1 dl water, kummel, 1 theelepel maizena, aroma, ketjap; 500 g worteltjes, zout, 2 bolletjes gember, 1 theele pel citroensap, peper, 10 g margarine: 0,5 1 kg aardappelen; 0,5 liter melk, 25 g custard, 30 g suiker, citroenrasp van onbespoten citroen of citroenessence, 1 lepel ro zijnen. Spoel de filet af onder de kou de kraan en verdeel hem in porties. Zout de vis en haal hem na vijf minuten door de bloem. Bak de vis in warme olie met margarine bruin en gaar in circa acht minuten. Fruit de kleingesneden ui en geperste knoflook licht in de olie, voeg de gepelde en klein gesneden tomaten toe met zout, chilipoeder, water en kummel en laat de saus tien minuten trekken. Bind haar met de met koud water aange mengde maizena en breng haar op smaak met aroma en Kook de worteltjes bijna gaar in weinig water met zout. zorg dat er twee eetlepels water overblijven. Stoof de groente dan verder gaar met kleinge sneden gember, citroensap, pe per en margarine. Zet de helft van de melk op, meng custard, suiker en wei nig koude melk tot een papje, schenk er wat hete melk bij en doe het in de pan. Laat de vla even koken, voeg van het vuur de rest koude melk toe en de citroenrasp of- essence. Kook de rozijnen ongeveer tien minuten in weinig water, laat ze uitlekken en meng ze als ze afgekoeld zijn door de vla. JEANNE MINISTER De Koning van Sociale Zaken heeft deze|*l twee plannetjes geventileerd voor wijzigingen in voor de vakantietoeslag. Allereerst zou hij de werkgevl0 vrijheid willen geven in overleg met de werknemers <j kantietoeslag voortaan niet meer in een eenmalige uitkj per 1 mei, uit te betalen, maar verspreid over de maanden van het jaar. Dat lijkt op het eerste gezicht helemaal niet zo'n gek|l zeker niet omdat vele werknemers door de voortdui korting op de lonen het toch al moeilijk hebben gek met hun maandbudget. Een twaalfde deel van d toeslag elke maand daarbij zou die problemen vc kunnen oplossen. Desondanks is het een twijfelachtig! omdat bij doorvoering ervan de vakantietoeslag ii verdwijnt. Het uiteindelijk resultaat zal zijn dat de vak toeslag wordt gebruikt om de maandelijkse loonkortingl te vangen. Daarmee ontstaat een wat vertroebeld beel^ de werkelijke gevolgen van de loonkortingen, zowel welke we al gehad hebben als van kortingen, die er komende jaren ongetwijfeld nog zullen volgen. HeT tweede plannetje van minister De Koning lijkt da^ redelijker. Dat gaat uit van een handhaving van het re vakantietoeslag, zij het in omvang beperkt tot zeven half procent van het minimumloon en niet meer dan dal gedachtengang van de minister heeft bovendien het dat de vakantietoeslag nog verder afgetopt wordt. Iedj die boven het minimumloon verdient heeft althans dan; recht meer op méér vakantietoeslag dan die zeven half procent van het minimumloon. Die grens verschij enigszins per bedrijfstak maar ligt ongeveer bij driemal minimumloon; voor bijvoorbeeld ambtenaren ligt het i mum op zesenvijftighonderd gulden. Het is echter wel de vraag of je met zo'n aftopping maal op het minimumloon moet gaan zitten. DaarmeeJ den vooral de groepen zo vanaf het minimum tot andff maal modaal in het gedrang komen. Het zijn juist die pen, die de laatste jaren al onevenredig veel hebben i inleveren, daar zijn regeringspartijen en oppositie Tweede Kamer het over eens. Kortom, de plannetjes val nister De Koning met de vakantietoeslag behoeven r nadere studie. Maar het is in elk geval wel goed dat vers en werknemers, die nu zo langzamerhand weer kantie terug zijn, in hun najaarsoverleg de vindingrijf van de minister van sociale zaken in hun overwegingejj trekken. De Haagse Post wijdt als omslagartikel een interview aan de zangeres Elly Ame- ling. Over de stem: „Het in strument dat de grootste pro's en contra's oproept. Er zijn stemmen die door bepaalde mensen niet aangehoord kunnen worden. Heb ik ook. Sommige stemmen irriteren me. Een stem is immers een lijfelijk gegeven. Je kunt hem wel vervolmaken, maar niet wezenlijk veranderen". Belangrijker lijkt een artikel over Turkse jongeren en hun verhouding met Nederlandse meisjes. In een grote reporta ge wordt gezegd van één van de jonge Turken: „Toen Riza vorig jaar met vakantie ging naar Turkije, moest hij vier dagen naast zijn vader in de auto zitten, hij mocht niet ro ken, en eenmaal in Turkije moest hij de hele maand het huis helpen opknappen, dat zijn vader daar heeft laten bouwen. Hij had heimwee naar Nederland en toen hij terugkwam in Amsterdam wilde hij liever meteen naar Collette rennen in plaats van thuis aan de toestromende fa milieleden en kennissen te vertellen, hoe het in Turkije met opoe was". Wie zich interesseert voor het ochtendblad De Tele graaf, kan zich verlustigen in een verhaal over Stan Huy- gens' journaal. Grondregel van dit soort journalistiek: „Je beledigt degene die je heeft uitgenodigd niet, ook al zou daar wellicht alle aanlei ding toe zijn". Voor de rest lijkt elke belediging gerecht vaardigd. De Groene Amsterdammer wijdt veel aandacht aan de Italiaanse autonomen en het „legendarische" jaar 1977, toen heel Italië op zijn kop werd gezet. De autonomen waren een samenraapsel van studenten, werkloze jonge ren, stads-Indianen, vrou wen, harde militanten en zachte floepers. Demonstra ties, bezettingen, feesten, pro letarische winkelpartijen en later geweld: Knokpartijen, brandende auto's en doden. Binnen een jaar was de party over en tegenwoordig praat niemand er meer over. In Italië nu spreekt men er be slist liever ook niet meer over: „1977 is een verzwegen jaar. Een traumatisch jaar. Een jaar van hoop en verlies. Elly Ameling... haar stem roept pro's en gontra's op. Een jaar waar niemand in Italië meer over praat, zoals je een krankzinnige liefde saffaire soms uit je leven wilt branden. 1977 Is weg, moet weg blijven. Verdrongen. Boeken van bijvoorbeeld de bekende autonome theoreti cus (en nu ook parlementa riër) Toni Negri zijn in de wereld niet meer te krijgen. „Uitverkocht" heet het". Een Italiaan: „Politiek gezien was Italië tien jaar lang de voorhoede van Europa. Nu is het het meest achterlijke land van Europa. Er gebeurt niets, alleen de maffia en een hoop schandalen. Verder niks". Dichterbij huis speelt de Ne derlandse vakbeweging een rol. Is dat eigenlijk wel zo? De Groene zegt: „Dag en nacht zijn bestuurders en ka derleden in de weer met de gevolgen van de crisis. Ze doen hun best maar onder tussen verliest de vakbewe ging onmiskenbaar terrein. Ze wordt geconfronteerd met moedeloosheid, machteloos heid en gebrek aan solidari teit. Ook binnen de vakbe weging worden vanzelfspre kende verworvenheden ter discussie gesteld. Ze heeft de neiging zich terug te trekken op defensieve posities die keer op keer worden herzien. Waar is het heilige vuur ge bleven? Gelooft men nog wel in de zin van acties, in moge lijkheden tot hervorming?" Vakbondsleider De Waal: „De FNV dient eigen eisen op te stellen op basis van een besluitvorming die zo demo cratisch mogelijk moet zijn. Wel kunnen we op basis van onze eigen eisen, zonder al te veel concessies, zoeken naar solidaire samenwerking op al die plaatsen, waar het moge lijk is acties te ontwikkelen". De omslag van Elseviers Magazine toont een kordate agente, met wie je liever geen ruzie maakt. Een hoofd commissaris zegt: „Ook bij ons kunnen alle meisjes solli citeren, als ze maar niet den ken dat de bereden politie over zal gaan tot de aanschaf van pony's". Het opbouwwerk wordt afge broken stelt Elseviers Maga zine. Het gevolg? „De op bouwwerkers gaan in elk ge val in oktober de straat op. Deze week werd door de bondsraad van AbvaKabo, die 20.000 welzijnswerkers vertegenwoordigt, eveneens tot actie besloten. Dit jaar wordt Nederland dus met een nieuwe testcase gecon fronteerd: Hoe goed zorgt de werker voor zijn eigen wel zijn?" Uit een gesprek met Moboe- toe van Zaïre blijkt dat hij als pro-westers staatsman troe pen heeft ingezet, tegen de agressieve Sovjetbondgenoot kolonel Moeammar Khadaffi, die in Tsjaad oorlog voert en met zijn buren (Soedan, Egypte) en ook de Verenigde Staten voortdurend overhoop ligt. Zijn visie over het stre ven naar de macht: „Er zijn mensen die langer aan het roer van hun land hebben gestaan dan ik. Ik ben hier om mijn volk te dienen en er wordt een grootscheeps pro gramma van economisch herstel uitgevoerd. Het schip midden op zee verlaten is niet mijn stijl". Waarom moet de paus niet naar Nederland komen? De Tijd geeft bij monde van Eric Jurgens het antwoord. Het zijn vier redenen, maar desalniettemin is er één die het belangrijkst lijkt. De paus de dienaar der dienaren. naam van hem geworden. De Tijd: „Net als destijds de Cu baan Fidel Castro heeft ook de Libische leider Khadaffi de „nieuwe mens" uitgevon den. Zijn derde universele theorie over de Jamahiriyah de staat van de massa's waarin ieder mens eindelijk vrij is is voor alle Libiërs verplichte lectuur. Onschade lijke onzin, de droom van een idealistisch revolutionair? Of de ideeën van een „van de duivel bezeten misdadiger" die helaas nog altijd niet is gelikwideerd zodat hij zich nu weer in het conflict in Tsjaad heeft kunnen men gen? Hoe gevaarlijk is „de gek van Tripoli"? Antwoord: „India nam in 1974 al een ge slaagde kernproef. President Bhoetto van Pakistan, die la ter door de huidige Paki staanse machthebber, gene raal Zia, werd opgehangen, zei toen: „Er is een Hindoe- bom, een christelijke bom, een joodse bom en daarom moet er ook een Islamitische bom komen". Misschien is dat het antwoord op de vraag of Khadaffi inderdaad misda dig is. De Dei. „Welkom is de paus altijd, als hij hier komt om als servus servorum Dei, niet als onfeil bare (want de geest Gods is over pausen niet altijd even vaardig geweest als uit de aanwezigheid van die onfeil baarheid zou moeten blijken), de goede boodschap te ver kondigen. Want daarom is het (al wordt dat vaak wel vergeten) allemaal begonnen, om de navolging van Chris tus. Wat niet wegneemt, dat De Tijd een paginagrote ad vertentie opneemt van een bedrijf, dat een gedenkpen ning van de bedevaart van de paus naar Lourdes uit brengt. Khadaffi is een omstreden fi guur. Niet iedereen ziet in hem als een groot staatsman. Misdadiger is bijna een bij- De dichter Lucebert lang niet van hem gehoord siert de omslag van Her vormd Nederland deze week. „We leven meer in het verleden dan in de toe komst", zegt hij, die eens de „keizer der vijftigers" werd genoemd. Voor het gemak vergeet hij het heden. Mis schien omdat hij toch ook wat ouder wordt? „Ik voel me goed, ben zeer vitaal en nog erg met mijn werk bezig. Ik ben blij, dat ik het serieu ze spel, dat kunst is, nog steeds kan spelen". Hij heeft een prijs gekregen. Wat gaat hij er, als oud-alternatieve ling, mee doen? „Ik denk dat Eurocontrol, het Europese Vluchtleidingscentrum, is het onderwerp van de voorpagi na van vrij Nederland deze week. Minister Smit- Kroes kan klaarblijkelijk niet op tegen de Rijksluchtvaart dienst, die baas in eigen huis wil blijven. Een politieke zaak: „Helmut de Groot, voorzitter van de RLD Ver keersleiders, schrijft in een pamflet: „Dachten we einde lijk van dat gezemel en geba zel van de heren politici af te zijn. Niets is minder waar. De goed betaalde banen op Europees niveau jagende volksver(lakkers), ik bedoel dus volksvertegenwoordi gers, hebben weer toegesla gen. Onze voortreffelijkheid Verkeer en Waterstaat is de onderhande lingstafel gestuurd en Onze Lieve Heer mag weten wat voor lariekoek daar weer moge komen". De Aanslag van Mulisch wordt ontzettend goed ver kocht. Het 200.000e exem plaar is zojuist over de toon bank gegaan. Hoe komt zo'n boek nou tot stand en moge lijk, hoe komen de volgende boeken van Mulisch tot stand? „Met loden schoenen. Nou ja, soms ben je ook lek ker .bezig. Dan ga je gewoon door. Het is nooit dat ik een boek af had en dacht: waaro ver zal ik nóu eens een boek schrijven? Alle boeken die ik schrijf zijn er al jaren. Soms heb ik er wel 20 jaar aante keningen voor gemaakt. Nu ben ik tot mijn zestigste on der de pannen". Het kleurkatern vertelt hoe kinderen over hun ouders denken. daartoe had las ik ondet kopje „Hand afgezaagd'^ bericht over de 19-jari£ een houtbedrijf werkzamF geman uit Rijswijk, die een electrische zaag „z" terhand kwijtraakt", chirurgen van het Rottefc se Dijkzicht-ziekenhuis 1 chaamsdeel er operatief hebben aangezet. Mijn I' vermeldde 's avonds on< kopje „Vingers afgezaagdl het om twee vingers gin kon mijn ogen niet geit Twee vingers verliezen if mij betreft al erg genoeg chirurgen die vingers aan weten te zetten, dan f ik daar mijn petje i de krant van mijn buu: die weer een ander avor leest, luidde de kop zaagt vingers af" (ook i lemaal vrij van sensatie, het met opzet gedaan i die tekst bleek het indei ook slechts om twee gaan. Zou de zucht na tie bij het bewuste ochtenèe zelfs zo ver gaan, dat de r tie een hele hand ne men een (of twee) krijgt? Ik heb de berichtje! geknipt voor een volgendj cussie in de kennissenkri M. Wigil VOORSCHcf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2