Uitlekken rapporten
over de ABP- affaire
wekt grote beroering
Chileense politie schiet
op alles wat demonstreert
Ontvoerders Emanuela blijven
politie handenvol werk bezorgen
erdachte
lotelmoord
Lvignon
|ri jgelaten
WAT MOOI
IS DE
CAMPING
OP
EEN DIXONS
PRIMAFOTO
Pixon!
Militair akkoord
Guatemala - El Salvador
Juridische procedure
kost 400 banen
INNENLAND/ BUITENLAND
QeidóaOowumt
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1983 PAGINA 5
welddadige
rkiezingen
Nigeria
ADAN Bij verkiezingen in Nigeria
gouverneurszetels is het in de stad
dan, de tweede stad van het land, tot
tsingen gekomen tussen kiezers en par
eden die werden verdacht van stem
fraude. Daarbij zijn zeker acht mensen
gekomen, terwijl verder voertuigen en
gebouw waar valse verkiezingspapie-
werden gevonden, in brand werden
token. Elders in het land verliepen de
rkiezingen rustig. Het geweld in Ibadan
de eerste onrust bij de huidige serie
irkiezingen in Nigeria, die vorige week
igon met de herverkiezing van de Nige-
inse president, Shehu Shagari.
Nkomo keert terug
naar Zimbabwe
LONDEN De Zimbabweaanse
oppositieleider Joshua Nkomo
zou vandaag terugvliegen naar
Harare, de hoofdstad van Zim
babwe. Daarmee zou een eind
komen aan zijn zelfgekozen bal
lingschap van vijf maanden in
Groot-Brittannië. Nkomo wil
woensdag aanwezig zijn bij het
debat in het parlement dat kan
leiden tot zijn uitstoting uit de
Zimbabweaanse volksvertegen
woordiging. Nkomo vertelde
herhaaldelijk dat premier Mu
gabe hem wilde laten doden en
dat hij zijn leven niet zeker was
als hij zou terugkeren naar Zim
babwe.
Pakistanen eisen
vrije verkiezingen
KARACHI Meer dan 20.000 tegenstanders van het
militaire bewind van generaal Zia Ul-Haq hebben
gisteren in Karachi gedemonstreerd en vrije verkie
zingen geëist. De politie gebruikte traangas ter ver
spreiding van de betogers toen een grote groep aan
hangers van het militaire bewind stenen begon te
gooien naar de demonstranten. De autoriteiten heb
ben op deze actie geantwoord met arrestatie van een
groot aantal oppositieleiders, onder wie generaal b.d.
Tikka Khan. In totaal werden tweehonderd mensen
opgepakt. De demonstratie op onafhankelijkheidsdag
was georganiseerd door de „beweging voor het her
stel van de democratie" (MRD), een alliantie van acht
partijen, als begin van een campagne van ongehoor
zaamheid. De omvang ervan verbaasde de meeste
Lambers (D'66)
stapt uit Kamer
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het D'66-Kamerlid
Ineke Lambers-Hacquebard, vice-
fractievoorzitter van D'66, wil 30
augustus het lidmaatschap van de
Tweede Kamer opzeggen. Me
vrouw Lambers meent, dat haar
functie niet langer de combineren
is met de zorg voor haar enstig zie
ke man. Mevrouw Lambers was
vanaf 1977 Kamerlid. In het twee
de en derde kabinet Van Agt was
ze staatssecretaris voor milieuza
ken. D. Tommei wordt nu vice-
fractievoorzitter voor D'66. Tom
mei zit vanaf de verkiezingen in
1981 tot eind 1982 in de Kamer.
Zuid-Afrika
bombardeert
Angolese stad
LISSABON Zuidafri-
kaanse vliegtuigen hebben
de Angolese stad Cangamba
bestookt en volledig ver
nield. Dit heeft president
Jose Eduardo dos Santos
van Angola gisteren ver
klaard. Cangamba was kort
gelden door het Angolese le
ger veroverd op de guerrilla
beweging UNITA, die
strijdt tegen het linkse be
wind in Luanda. Om Can
gamba is ruim een week
lang heftige strijd geleverd.
Reddingspoging wordt man fataal
MARKENESSE De 72-jarige P. Langewisch
uit Heerenveen is zaterdag bij de sluis in de
Zwolse vaart te Markenesse verdronken nadat hij
getracht had zijn vrouw, die overboord was gesla
gen, te redden. De sluiswachter en een visser
konden de vrouw op het droge brengen, maar zij
slaagden er niet in de heer Langewisch, die met
zijn vrouw een pleziertochtje door de Noordoost
polder maakte, tijdig uit het water te halen. Voor
de kust van Domburg zijn dit weekeinde twee
Duitsers en een Nederlandse badgast verdronken.
De twee Duitsers werden zaterdagmiddag verrast
door de sterke stroming rond de paalhoofden. Te
gelijkertijd waren 15 andere badgasten in dat ge
bied in moeilijkheden gekomen Zaterdagavond
werd na een zoekactie op het strand van Dom
burg het lichaam gevonden van de 21-jarige Pe
tra Hermann uit Vaals. Het meisje was 's mid
dags gaan zwemmen, maar werd pas 's avonds
door reisgenoten als vermist opgegeven.
De Schelde"
ouwt Maas-
l laktecentrales
jm op kolenstook
LISSINGEN De Konink-
ke Maatschappij de Schelde
;MS) in Vlissingen gaat de
aasvlaktecentrales 1 en 2
nbouwen tot kolencentrales.
tie d.et het ombouwproject zijn
i Wi 'eeduizend manjaren werk
t en i1 4^0 miljoen gulden ge-
voo oeid- Over de ombouw is dit
ie zii eekeinde een principe-ak-
erhe »°rd bereikt met het Ge-
gol eentelijke Energie Bedrijf in
tellii >tterdam.
of KMS begint binnenkort
'in et n de uitvoering van het pro-
»r JtafX Met de voorbereidingen
bean as De Schelde al langere tijd
werAfz'S- Voordat het definitieve
Jckoord wordt opgesteld, moet
og bekeken worden hoeveel
an het werk uitbesteed kan
torden aan de nieuwe ketel-
ouw-combinatie „MESK" in
Jengelo, zo meldt een persbe-
gwtóLht van de KMS.
1 ur KMS is enkele maanden
celeden uit het noodlijdende
"^(SV-concern gelicht. Met fi-
noua&nciëie steun van de minister
'?.n economische zaken tracht
6 T KMS nu een zelfstandige
Ief eejositie te verwerven.
ïeland wil
rinkwater
rit zee
ÏELAND Er zijn plannen
Ameland om van zeewater
rinkwater te maken. Het Stu
diecentrum voor Energiebe-
>aring in Delft werkt aan die
lannen. Met behulp van zon-
f dan wel windenergie wil
n proberen het brakke wa-
om te zetten in schoon lei-
ae °!ngwater.
Ie ontziltingsinstallatie hier-
»agavbor krijgt, als de plannen
om> bor gaan, een plaatsje in de
ven Ifdlumerbocht. Nog deze
iand dient het ministerie
a Economische Zaken hier-
'er een subsidie-aanvraag in
lefot
ït aft
iter,
uit I
hoekl
reeki j je Europese Gemeenschap,
raat. tvoering van de plannen is
lobili hankelijk van die subsidie,
et gaat om enkele miljoenen
ildens. Ameland kampt al
i enkele jaren, en dan
•ral tijdens de zomermaan-
i, met een gebrekkige zoet-
itervoorziening.
[(Van onze correspondent)
.RIJS De gangster Chris-
Paris, van wie de politie
nam dat hij direct of indi-
bij de roofmoord in het
tel in Avignon betrokken
blijkt onschuldig. Hij is
ider dan dertig uur na zijn
ïstatie op vrije voeten ge
ld omdat hij „betonnen ali-
had, zowel wat betreft de
•rdpartij in Avignon als
it betreft de moord op de
ngster Jack Gouttenoire, die
:1 aan de overal heeft deel-
iomen en later zelf ver-
ird gevonden werd. Paris
Oi uitsluitend aangeklaagd we-
■*|ns diefstal van een auto.
ris werd vrijdag in Montpel-
r gearresteerd, even voordat
pstof zichzelf vrijwillig ter be-
liikking van de justitie had
llen stellen om zijn onschuld
bewijzen.
politie blijft nu zoeken
ar de befaamde derde man,
aar meent intussen dat het
f^ir onmogelijk is dat er vier
zelfs vijf personen deelge-
imen hebben aan de coofo-
cerlafcrval die aan zeven mensen,
aan; der wie twee Nederlanders,
)n (r t leven gekost heeft,
n d
ABVA/KABO: STEL DIRECTIE VOORLOPIG OP NON-ACTIEF
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG Zowel in
politieke als vakbonds
kringen heeft het uitlek
ken van de rapporten
over het ABP grote beroe
ring gewekt. CDA en
VVD hebben ernstige kri
tiek op de directie van het
ABP, die toch zaken is
blijven doen met deze in
Engeland wonende make
laar. Het Tweede-Kamer
lid Van der Burg (CDA)
noemde dit afgelopen
weekend „een zig-zag be
leid van de directie" Vol
gens Van der Burg had de
ABP-top, zodra men zich
door Meijer gechanteerd
voelde, dit feit aan de be
voegde autoriteiten moe
ten doorgeven.
Het Tweede-Kamerlid Nijhuis
(VVD) zei het „op zijn zachtst
gezegd onvoorzichtig" te vin
den dat het ABP door is ge
gaan met Meijer zaken "te
doen. Noch het CDA, noch de
VVD vinden dat een en ander
in dit stadium al consequenties
moet hebben voor de positie
van de ABP-top. Eerst moet
het onderzoek van de commis
sie-Polak (die de bedrijfsvoe
ring bij de afdeling beleggin
gen gaat doorlichten) worden
afgerond, vinden zowel Van
der Burg als Nijhuis.
Mocht evenwel daadwerkelijk
blijken dat de ABP-directeur
beleggingen, Masson, steek
penningen heeft aangenomen,
dan moet dat gevolgen hebben
voor zijn positie, aldus de bei
de kamerleden. Van der Burg
vindt dat minister Rietkerk
van binnenlandse zaken de in
houd van het rapport, nu het
toch is uitgelekt, maar beter
kan vrijgeven. Minister Riet
kerk, die tot nog toe weigerde
het rapport openbaar te ma
ken, zal zich komende week
beraden over de nieuwe situa
tie die is ontstaan, nu de in
houd al in brede kring bekend
is.
Voorzitter Jaap van de Scheur
van de Abva/Kabo, de groot
ste ambtenarenbond, heeft ge
pleit voor drastische maatrege
len tegen zowel Masson als
hoofddirecteur Van der Dus-
sen. Beide ABP-toplieden zou
den op non-actief moeten wor
den gesteld, zolang het onder
zoek naar onregelmatigheden
bij het fonds voortduren, vindt
Van de Scheur.
De directie van het ABP heeft
zaterdag verklaard de inhoud
van het rapport-Gruijters niet
te kennen. De ABP is welis
waar onder druk gezet om be
paalde transacties te verrich
ten, maar de directie is daar
niet voor bezweken, aldus de
reactie van het ABP. Volgens
het ABP kan uit het rapport
dan ook niet het tegendeel
blijken.
Het rapport-Gruijters, dat mi
nister Rietkerk (Binnenlandse
Zaken) tot drie keer weigerde
openbaar te maken, is vrijdag
avond aan een aantal media
toegestuurd. Voor de kranten
arriveerde het rapport zater
dag te laat om nog meegeno
men te kunnen worden in de
edities van die dag, zodat het
NOS-Journaal 's avonds de
primeur had.
Naast het rapport-Gruijters,
kregen de media ook per post
de bevindingen van de Am
sterdamse ABP-advocaat mr.
Wouters, bevindingen die voor
Rietkerk aanleiding waren
Gruijters een onderzoek te la
ten starten.
Het is niet bekend wie de ver
trouwelijkheid rond beide rap
porten heeft geschonden. Mo
gelijk is het één van de vak
centrales van overheidsperso
neel geweest, die van minister
Rietkerk kopieën hebben ge
kregen en die deze mochten
laten lezen aan hun tweehon
derd kaderleden.
De Algemene Centrale van
Overheidspersoneel (ACOP),
waarbij de Abva-Kabo is aan
gesloten, kreeg niets, omdat
deze de stukken alleen wilde
hebben, als ze openbaar zou
den zijn. De leden van de
Tweede-Kamercommissies
voor Financiën en Ambtena
renzaken, krijgen de rappor
ten pas vandaag te zien.
Wapenzending onderschept
De Franse politie heeft in de
havenstad Le Havre het afgelo
pen weekeinde een grote hoe
veelheid wapens onderschept
die vermoedelijk bestemd was
voor het verboden Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA). De wa
pens zaten verborgen in een
loze benzinetank onder een
vrachtwagen met Ierse num
merplaten, die met een veer
boot naar de Ierse havenplaats
Rosslare wilde oversteken. De
Ierse eigenaar-chauffeur en
twee Franse burgers werden
aangehouden. De zending om
vatte 28 pistolen, 12.000 pa
tronen, 100 geweermagazijnen,
twee handgranaten, 10,5 kilo
explosieven, 200 slaghoedjes
en 450 meter lont. Aan de in
beslagneming waren enkele
maanden van onderzoek door
de Franse politie voorafge
gaan. De autoriteiten hadden
namelijk al lang het idee dat er
via Frankrijk wapens naar Ier
land werden gesmokkeld.
Failliete
veehandelaar
verdiende goud geld
WISCH De in 1980 fail-
liet verklaarde veehande
laar A. W. uit het Gelder
se Wisch blijkt in ander
half jaar tijd meer dan een
miljoen gulden te hebben
omgezet en maakte daarbij
tenminste 50.000 gulden
winst, zonder dat zijn
schuldeisers daar ook
maar iets van wisten. Bo
vendien slaagde de man er
in 35.000 gulden te lenen
bij diverse banken.
Dit heeft de rijkspolitie te
Zwolle gisteren bekend
gemaakt. Er is proces ver
baal opgemaakt wegens
valsheid in geschrifte, be
drieglijke bankbreuk en
het onthouden van gelden
aan schuldeisers. Met het
onderzoek naar de malafi
de praktijken van W. was
ruim een half jaar ge
moeid.
O Niet goed - geld terug
0 Gratis waardezegels voor kado's
Kwaliteit met kleurgarantie
O Échte service en vakkundig advies
Gezellige winkels vól foto-voordeel
T/M 27 AUG-: POSTER 30 x 45 VOOR
EEN TIENTJE - VRAAG NAAR DE
WAARDEBON EN BETAAL
NOG MAAR VIJF GULDEN^
Den Haag Dierenselaan 71-73, Laan
v. Meerdervoort 94a, L van N.O.
Indiê 264, Venestraat 28
IRIEMELS
PftQQ CKflf
tfiSTM n tos
De begrafenissen van de vorige week doodgeschoten Chllenen liep uit op nieuwe
demonstraties tegen het bewind-Pinochet. „Democratie voor Chili, strat de moorde
naars" stond op dit spandoek, dat in de stoet werd meegevoerd.
SANTIAGO De Chi
leense politie is het afge
lopen weekeinde opnieuw
met bruut geweld opge
treden tegen mensen, die
demonstreerden tegen het
bewind-Pinochet. Dat ge
beurde bij de begrafenis
van een aantal van de 27
mensen, die bij de beto
gingen van eind vorige
week door de oproerpoli
tie werden doodgeschoten.
Bij het uiteenjagen van de
betoging op een kerkhof
werden zelfs pantserwa
gens ingezet.
Na de 24 doden die vielen op
de nationale protestdag, afge
lopen donderdag, kwamen ook
vrijdag en zaterdag mensen
om het leven bij botsingen tus
sen betogers en veiligheids
troepen. De slachtoffers vielen
in verschillende steden in het
hele land.
Organisaties voor mensen
rechten uitten de beschuldi
ging, dat de politie het vuur
opende op betogers zonder dat
die provoceerden. Het hoofd
van de mensenrechtenorgani
satie van de Chileense katho
lieke kerk verklaarde: „De in
druk bestaat dat ze (politie-
troepen) optraden met onnodig
geweld, zonder terughouding,
buitensporig en zonder respect
voor i
GUATEMALA Guatemala
zal in ruil voor wapens en mu
nitie leden van het Salvado
raanse leger opleiden voor het
bestrijden van opstandelingen.
Dit is zondag in betrouwbare
kringen in de twee hoofdste
den vernomen. Het militaire
akkoord zou al enkele dagen
na de staatsgreep, die op 8 au
gustus generaal Oscar Ümber-
to Mejia Victores in Guatemala
aan de macht bracht, zijn ge
sloten. Volgens deze overeen
komst zullen Guatemalaanse
deskundigen op bases in hun
land cursussen geven voor le
den van het 24.000 man tellen
de Salvadoraanse leger, dat
door de Verenigde Staten
wordt gesteund. Een van de
bases ligt bij Jutiapa, op 40 km
ten noorden van de grens met
El Salvador. In ruil voor de
trainingen zal El Salvador
Guatemala lichte wapens en
munitie leveren uit de door de
VS geleverde voorraden, aldus
westelijke diplomatieke krin
gen. Zij gaven geen bijzonder
heden over het soort of de
hoeveelheid wapens die zullen
worden verstrekt.Politieke
waarnemers beschouwen het
akkoord als een verdere aan
wijzing dat de rechtse staats
greep in Guatemala wellicht
zal leiden tot de vorming van
een driehoek van pro-Ameri
kaanse staten ten noorden van
het linkse Nicaragua, bestaan
de uit Guatemala, El Salvador
en Honduras.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME Degenen die
zich voordoen als de ont
voerders van het Vati
caanse meisje Emanuela
Orlandi blijven de Ita
liaanse politie handenvol
werk bezorgen. Zaterdag
avond is een groot gebied
in Toscane (overigens op
luttele kilometers afstand
van het buitenverblijf van
koningin Beatrix, Taver-
nelle) doorzocht, omdat
daar volgens de ontvoer
ders het 15-jarige meisje
verborgen zou worden ge
houden. Maar er is niets
en niemand gevonden.
De ontvoerders, die luisteren
naar de naam „Anti- christe
lijk Turks Bevrijdingsfront
Turkesh", hadden die vrij on
herbergzame plaats genoemd
in communiqué nummer 3, het
vaagste, verwarrendste en
krankzinnigste dat ze tot nu
hebben verspreid. Vele Italia
nen ergeren zich aan de taal
fouten die erin staan, maar het
ergste is wel dat de ontvoer
ders nalaten die aanwijzingen
te geven waarom de familie
Orlandi had gevraagd en die
zouden moeten bewijzen dat
Emanuela nog steeds in leven
is. De ontvoerders schrijven
dat Emanuela „niet verkracht
is en bidt", en ze herhalen
voor haar vrijlating de eis die
ze al eerder gesteld hadden: de
paus moet in het openbaar
verklaren dat Ali Agca, de
Turk die een mislukte aanslag
op zijn leven pleegde, een
menselijk wezen is zoals Ema
nuela Orlandi en zoals zij be
handeld moet worden.
In het communiqué dat zater
dagmiddag binnenkwam
wordt ook een uiterste datum
genoemd waarvoor de paus die
uitspraak moet hebben ge
daan, 28 augustus a.s. Maar het
Vaticaan is niet van plan aan
deze eis van de ontvoerders
toe te geven. Op 10 juli zei de
paus dat hij alles zou doen wat
„menselijk" mogelijk was voor
de vrijlating van Emanuela.
De ontvoerders hebben een
rechtstreekse telefoonlijn ge
kregen met kardinaal Casaroli,
en de paus heeft ook nog en
kele keren openlijk gebeden
voor het meisje. En daar is het
verder bij gebleven. De laatste
twee weken is er uit de mond
van de paus zelfs geen enkele
verwijzing meer naar het lot
van Emanuela vernomen, ook
gisteren, zondagmiddag, niet.
DEN BOSCH De directie van de schrijfmachinefabriek BSI
in Den Bosch zal morgen het faillissement van het bedrijf aan
vragen. De ruim vierhonderd werknemers worden ontslagen.
Sluiting van het bedrijf is volgens directeur R. Schumann on
vermijdelijk doordat de Arabische aandeelhouders van BSI geen
geld meer in het bedrijf willen stoppen. Aanleiding tot dit „Ara
bische" besluit is een tussenvonnis van een Amerikaanse recht
bank in de civiele procedure, die de voormalige Amerikaanse
eigenaar van de Bossche schrijfmachinefabriek, Remington
Rand. twee jaar geleden tegen BSI had aangespannen. Volgens
directeur Schumann heeft die rechtzaak BSI al zes miljoen gul
den gekost en houdt het tussenvonnis in dat de procedure nog
veel meer geld zal vergen. De Arabieren willen die lasten niet
langer dragen en directeur Schumann vindt die beslissing te
recht.
Het Vaticaan weet niet wat te
denken van deze vreemde ont
voeringszaak, en kennelijk zit
ook de Romeinse politie met
de handen in het haar. De mo
gelijkheden zijn nog altijd de
volgende: Emanuela is in han
den van een terroristische or
ganisatie. van een bende kid
nappers die een losprijs willen,
of van een bende die zich be
zighoudt met de handel in jon
ge meisjes. Voor al deze moge
lijkheden is wat te zeggen.
Maar wie haar ook ontvoerd
hebben, onbegrijpelijk is waar
om zij volharden in hun wei
gering een bewijs te leveren
dat aantoont dat Emanuela
nog in leven is. De enige reden
daavoor kan zijn dat Emanue
la allang dood is, maar dat wil
in Italië nog niemand geloven.
De affaire-Emanuela wordt
hier een „Giallo d'Estate" ge
noemd, een zomermysterie,
waarvan de kranten een dage
lijkse aflevering brengen en
waarvan de lezers zelf de op
lossing mogen raden. Maar al
te lang moet dit feuilleton niet
doorgaan, want nu al is te
merken dat de aandacht be
gint te verslappen. Hoe heet
het eerste hondje van Ema
nuela? En wat doet Emanuela
gewoonlijk voor het slapen
gaan? Wie het antwoord op
deze vitale vragen weet, is de
ontvoerder van Emanuela Or
landi.
„Bouw Berlijnse
muur diende de
vrede"
BERLIJN De DDR heeft
zaterdag in een hoofdartikel in
„Neues Deutschland", het blad
van de Oostduitse communisti
sche partij, de bouw van de
Berlijnse muur een „belangrij
ke daad" ter verdediging van
de vrede genoemd. Volgens
het blad was het in verband
met een dreigende aanval op
de DDR de nationale en inter
nationale plicht van de DDR
om de muur te bouwen om zo
„het socialisme te verdedigen
en de vrede te redden". In de
nacht van 12 op 13 augustus
1961 begonnen eenheden van
het Oostduitse lger met de
bouw van de muur.
Genenbank
opgericht
DEN HAAG De eerste Ne
derlandse genenbank voor cul
tuurgewassen wordt volgende
maand geopend. Dit heeft het
ministerie van landbouw en
visserij bekend gemaakt. De
genenbank wordt een soort
biologisch archief voor het be
houd van een aantal geculti
veerde plantensoorten. Vol
gens het ministerie dreigt in
het proces van landbouwkun
dige en technische vernieu
wing in de wereld veel van de
oorspronkelijke variatie aan
cultuurgewassen en wilde
soorten verloren te gaan. Door
de erfelijke informatie van
planten in voedingsbodems te
brengen ontstaat de mogelijk
heid deze bedreigde soorten
voor de toekomst te behouden.
Grenzen aan
lawaai bij
kampeerterrein
DEN HAAG Er moeten
grenswaarden gesteld worden
voor de toegestane geluidhin
der bij recreatieterreinen, ver
oorzaakt door vliegverkeer.
Dit schrijven de ANWB en de
Organisatie van Recreatieon
dernemers Nederland (Recron)
in een brief aan minister Win-
semius van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening. De
organisaties willen dat er een
eind gemaakt wordt aan de
onzekerheid rond de toekomst
van recreatieterreinen die
bloot staan aan veel „vliegla
waai". Als dit lawaai een be
paalde grens overschrijdt, zou
het ministerie geluidwerende
maatregelen of de verplaat
singskosten van het terrein
moeten betalen, zo menen de
organisaties. Momenteel is nog
niet vastgesteld hoeveel lawaai
rigenlijk toelaatbaar is.
