an gelast onderzoek
hongersnood in YS
naar
Europese droom voor veel Amerikanen nachtmerrie
□.PRESIDENT LAATSTE AMERIKAAN DIE PROBLEEM ONTDEKT
ill Solidariteit
B kondigt
88 opnieuw
acties aan
Justitie moet orde brengen in chaos op vliegveld Rome
CeidaeSomoni
DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1983 PAGINA 9
Oeroude
put
Een archeologe
meet de diepte
van de oudste
waterput van
Nederland,
waarvan
kortgeleden de
restanten in het
Friese plaatsje
Kolhorn werden
blootgelegd. De
put blijkt
ongeveer 4500
jaar oud. Üp
Jongen krijgt
2 donorharten
KAAPSTAD Een
Zuidafrikaans operatie-
team heeft bij een 16-ja-
rige jongen een tweede
donorhart ingeplant. De
jongen had al enkele ja
ren een donorhart, om
dat zijn hart niet goed
werkte en het kort gele
den zelfs opgaf. Het eer
ste donorhart hield hem
toen in leven. Het twee
de donorhart is afkom
stig van een 13-jarig
meisje.
Een operatie aan
het rechteroog
van de Britse
premier Thatcher
is gisteren suc
cesvol verlopen.
Thatcher had
problemen met
het netvlies van
haar rechteroog.
Een eerdere be
handeling met la
serstralen, die
overigens geheim
werd gehouden,
bleek niet af
doende.
Doodstraf voor
verkopen land
aan Israël
AMMAN Een speciale mili
taire rechtbank heeft 15 Jor-
daniërs ter dood veroordeeld
omdat zij land hebben ver
kocht aan Israëliërs op de be
zette westelijke Jordaanoever.
De beklaagden werden overi
gens bij verstek veroordeeld.
Sinds de oprichting van de mi
litaire rechtbank zijn al 25
mensen ter dood veroordeeld.
Ceen van de vonnissen kon
echter ten uitvoer worden ge
bracht. omdat de verdachten
voor hun rechtszaak uit Jorda
nië zijn gevlucht.
Craxi eerste
socialistische
premier Italië
ROME De Italiaanse socialistische
leider Bettino Craxi is er in geslaagd
Italië een nieuwe regering te geven en
wordt vandaag 's lands eerste socialisti
sche premier. De 44e regering sinds de
Tweede Wereldoorlog wordt gevormd
door vijf partijen, waarvan de christen
democraten de meeste ministers leve
ren: 15 van de 30. De overige zijn ver
deeld over socialisten, republikeinen,
sociaal-democraten en liberalen. In de
regering-Craxi komen vijf oud-pre
miers: de christen-democraten Aminto-
re Fanfani. Giulio Andreotti. Arnaldo
Forlani en Emilio Colombo, alsmede de
republikein Giovanni Spadolini.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Presi
dent Reagan heeft giste
ren verklaard dat hij
[.perplex" staat van be
richten in de nieuwsme
dia, dat veel mensen in de
Verenigde Staten honger
lijden. De Amerikaanse
president heeft plotseling
zijn voorstellen ingetrok
ken om volgend jaar nog
meer te bezuinigen op
voedselhulp aan de ar
men. Bovendien benoem
de hij een „strijdmacht"
(commissie) die binnen
negentig dagen rapport
moet hebben uitgebracht
over oorzaken van en op
lossingen voor het hon-
gerprobleem in de VS.
..Het zou een nationale trage
die zijn als ook maar een Ame
rikaans kind 's avonds honge
rig naar bed zou moeten, of
een bejaarde de waardigheid
van toereikende voeding moet
ontberen".
Tegelijkertijd heeft president
Reagan zijn minister van land
bouw. John Block, opdracht
gegeven om de reusachtige
voedselvoorraden die alom in
Amerika in overheidsdepots
liggen opgeslagen, te vermin
deren en de produkten (met
name droge melk, boter, meel
en honing) in grotere hoeveel
heden te distribueren naar de
centra voor voedselhulp in de
steden. Minister Block zelf
sluit vandaag een week af
waarin hij. zijn vrouw en een
vriend hebben gegeten van 58
dollar. Dat komt overeen met
wat 22 miljoen Amerikanen,
die van de overheid voedsel
bonnen ontvangen, aan eten te
besteden hebben. Block heeft
al toegegeven dat het „niet ge
makkelijk is om op die manier
gezond te blijven".
Leden van de oppositie (De
mocratische Partij en sociale
hulpverleners in de VS) zijn
blij met de op handen zijnde
leniging van de ergste nood.
Maar in bittere commentaren
wijzen ze erop dat de president
van de Verenigde Staten blijk
baar de laatste Amerikaan is
die heeft ontdekt dat er hon
ger in Amerika bestaat.
..Sinds Reagan aan het bewind
is zijn de dagelijkse rijen voor
de gaarkeukens en de uitdeel
centra voortdurend gegroeid,
terwijl er steeds minder voed
sel ter beschikking kwam. Te
gelijkertijd werden de maat
staven om voor voedselbonnen
in aanmerking te komen als
maar verscherpt. Al meer dan
twee jaar slaan ze alarm. We
zien hier moeders met onder
voede kinderen, mensen die
een paar maanden geleden nog
in goede doen waren maar
hun baan en hun inkomen zijn
verloren. Ziekenhuisopnamen
wegens honger komen regel
matig voor. De regering is
steeds blijven weigeren om het
probleem te administreren, ten
einde het bij gebrek aan gege
vens niet onder ogen te hoe
ven zien", aldus Nancy Ama-
deo. leidster van een „voedsel-
en hongerwerkgroep" in de
hoofdstad Washington.
De plotselinge aandacht van
president Reagan voor het
hongerprobleem in eigen land
maakt duidelijk deel uit van
de ..herverkiezingsstrategie"
die hij met zijn Witte-Huisstaf
heeft ontworpen en gang ge
zet. Nu Reagan dankzij zijn
economische herstelbeleid
(„Reaganomics") en zijn bewa
peningspolitiek bij zijn conser
vatieve achterban geen kwaad
meer kan doen, gaat hij zijn
aandacht richten op die groe
pen die hij volgens de opposi
tie stelselmatig heeft verwaar
loosd: armen, werklozen,
vrouwen, zwarten en Spaans
sprekenden. Overigens heeft
Reagan nog steeds niet offi
cieel bekend gemaakt, of hij
naar een tweede ambtstermijn
zal dingen. De presidentsver
kiezingen zijn volgend jaar no
vember.
Toevalligerwijs kwamen giste
ren ook de jongste officiële ar-
moedecijfers van het Ameri
kaanse bureau voor de statis
tiek beschikbaar. Het aantal
Amerikanen dat officieel als
„arm" wordt erkend, was eind
vorig jaar gestegen tot 34,4
miljoen, oftewel 15 procent
van de bevolking. In 1979 was
11 procent van de Amerika
nen arm. De armoedegrens ligt
Vooral in Amerikaanse steden als New York, Chicago en Detroit doen zich hongerproblemen voor.
De afgelopen winter stonden in deze laatste stad lange rijen mensen te wachten op de verstrekking
van gratis melk. kaas en eieren.
nu op een inkomen van 9.862
dollar per jaar voor een gezin
van vier personen, terwijl het
modale inkomen 23.433 dollar
bedraagt. Overigens heeft de
hoge buitenlandse waarde van
de dollar binnenlands nauwe
lijks effekt. De koopkracht
van een dollar komt thans in
Amerika nagenoeg overeen
met wat men in Nederland
met 1,50 kan doen.
Wie in Amerika officieel
.arm" is, wordt geacht niet in
alle minimumbehoeften aan
voedsel, medische verzorging,
kleding en onderdak te kun
nen voorzien en komt in aan
merking voor sociale bijstand
in de vorm van huursubsidie.
voedselbonnen en gratis dok
tershulp.
De armoede is het sterkst on
der de negerbevolking en on
der alleenstaande vrouwen
met kinderen. Waar die twee
categorieën samenvallen
(zwarte alleenstaande vrou
wen met kinderen) beloopt de
armoede zelfs 70 procent.
'5.00
'9.00
15,00
13.00
19.90
14.20
WARSCHAU De verboden
Poolse vakbond Solidariteit
"■■^heeft gisteren elk bestand met
Ide autoriteiten verworpen. Te-
^^Jgelijkertijd heeft zij opgeroe-
|pen om eind augustus het
tot- openbaar vervoer te boycotten
en protestdemonstraties in het
gehele land te houden. De ge
plande acties vallen samen
met de derde verjaardag van
jde Akkoorden van Gdansk,
die het ontstaan van Solidari
teit mogelijk maakte.
Met deze acties wil Solidariteit
aantonen dat zij niet is versla
gen. „Wij bestaan en wij vech
ten". aldus de ondergrondse
leiders in een eerste uitvoerig
commentaar op het opheffen
van de noodtoestand twee we
ken geleden. Volgens hen is de
opheffing van de staat van be
leg slechts bedoeld om een wij
ziging van de Poolse schulden
regeling en het opheffen van
sancties door het Westen te
b verkrijgen. Dat is alleen maar
i een propagandagebaar en een
poging om de Poolse samenle-
veing in de internationale pu
blieke opinie te misleiden, al
dus de ondergrondse tijdelijke
coördinatiecommissie in een
verklaring die aan westelijke
correspondenten is verstrekt.
Jacek Kuron. een van de lei
ders van het Comité ter Ver
dediging van de Arbeiders
(KOR) die gevangen zit. is niet
ingegaan op het aanbod van de
autoriteiten om met zijn gezin
Polen te verlaten. Het aanbod
zou enkele weken gelden aan
Ku ron zijn gedaan.
WASHINGTON De
eerste Amerikanen zijn
weer terug van vakantie
in Europa. Dankzij de
formidabele - koopkracht
van hun dollar kunnen
deze zomer zo'n 4,5 mil
joen VS-burgers zich een
droomreis veroorloven
naar hun werelddeel van
herkomst. Welnu, wat ik
al had zien aankomen is
gebeurd. Voor de meeste
Amerikaanse Europagan-
gers die inmiddels weer
thuis zijn, blijkt de
droom een nachtmerrie
te zijn geworden.
De reisverslagen waar
van de Amerikaanse
kranten en tijdschriften
uitpuilen, zijn ware gru
welverhalen en ook van
mijn in Washington in
tussen verworven ken
nissen die de sprong naar
het oude continent heb
ben gewaagd, krijg ik af
grijselijke berichten.
Shocktoestand
Amerikanen mogen dan in
Europa vaak geassocieerd
worden met knokfilms ol
met pakweg de politiek van
hun president in Midden-A-
merika. maar gelooft u mij,
99 procent van de bewoners
van de Nieuwe Wereld is in
Het leven van alledag abso
luut niet gewend aan on
vriendelijkheid of ruw ge
drag en plegen zich bij een
ontmoeting met een landge
noot of een vreemdeling uit
te putten in belangstelling en
dienstbetoon.
Mijn buurvrouw hier ver
keert sedert haar terugkeer
uit Europa dan ook nog
steeds in een soort shocktoes
tand. Niet alleen omdat in
Italië zoals te verwachten
was haar handtas met alle
denkbare financiële en reis
documenten werd geroofd,
maar meer nog vanwege het
geen ze daarna tijdens haar
pogingen om nog iets van de
vakantiegenoegens te redden,
aan onbehouwenheid en de
sinteresse heeft moeten in
casseren.
De directie van haar eigen
vooruitbetaalde hotel „kon er
niet aan beginnen" haar wat
lires te lenen voor een taxi.
Ze is gedurende drie dagen
door zielloze loketbeambten
in postkantoren en bankge
bouwen naar een opperste
staat van wanhoop gevoerd.
Stapte dankzij algehele afwe
zigheid van perronwachters
in de verkeerde trein naar
een Amerikaans consulaat en
moest aan een onvermurw
bare conducteur nog een ex
tra bedrag voor de extra ge
noten kilometers betalen
Op zijn beurt vertrouwde een
Amerikaanse collega me toe
dat hij en zijn vrouw na twee
weken reiservaring in Euro
pa het voornemen hadden
opgegeven om alle ellende
nog van de folkloristische
kant te bekijken. In Amster
dam was de spiegel van zijn
gehuurde auto afgerukt en
had de politieagent die toe
vallig juist was komen langs-
wandelen op zijn klacht ge
antwoord: „That is then a
pity".
In Parijs hadden acht op de
tien obers hem ronduit vijan
dig geserveerd en was in het
Louvre zijn Zilveren aanste
ker gerold. Het meest ver
Voor veel Amerikaanse Europagangers is de droom een nachtmerrie geworden. Italië is het
beruchtste land wat betreft diefstallen. Toeristen die met de tas over de schouder verdiept zijn
in een gidsje over het Forum Romanum zijn een geliefde prooi van tasjesrovers.
schrikkelijk was de dagelijk
se zoektocht geweest naar
ho- en motels, die veelal ver
dekt bleken te zijn opgesteld,
meestal vol waren en par
keerruimte ontbeerden en een nog vacant matras,
waarvan het personeel nooit Reisverhalen in de Washing-
de moeite nam om hen op ton Post en in het weekblad
het spoor te zetten naar een Time barsten ook van de
concurrerende herberg met rampspoed. Tal van Ameri
kaanse vakantiegangers kla
gen met een mengeling van
bitterheid en ongeloof over
wat ze hebben doorstaan.
Over chaotische vliegvelden
in Spanje en Griekenland,
over de ongelooflijke snelhe
den waarmee automobilisten
over de wegen in Duitsland
en België jakkeren, over ste
den vol vuilnis en bekladde
muren, over gereserveerde
treinplaaisen die bezet ble
ken. over tijdrovende forma
liteiten aan de grenzen en al
die verschillende geldsoorten
in al die verschillende land
jes. Over openbare telefoons
die lang onvindbaar en ver
volgens steeds vernield zijn,
over nachtelijk geschreeuw
op straat, keiharde tv- en ra
diogeluiden in aangrenzende
hotelkamers en dronken ge
zang op de campings.
En over de winkels in Ko
penhagen. de musea in Italië
en de pubs in Londen waar
van op de gekste momenten
de deuren gesloten zijn. Gele
genheden waarover ze in
Amerika toch zoveel hadden
gehoord, waarvoor ze hele
maal de oceaan over waren
komen vliegen en waarvoor
ze de volgende dag geen tijd
meer hadden omdat ze dan
weer naar een ander deel
van ..lovely Europe" door
moesten reizen.
Louter vriendelijkheid
Tja. ik moet bekennen dat
het me allemaal niet geheel
onbekend voorkomt en dat
ik de buurvrouw en de colle
ga niet veel repliek te bieden
heb. Zeker niet nu ik zelf net
thuis ben van een vakantie
reis van vier weken door het
„Wilde Westen" van de VS.
Van de honderden mensen
die ik meer en minder vluch
tig heb ontmoet was er zegge
en schrijve één. een serveer
ster in San Francisco, niet al
lerhartelijkst. Maar haar ge
zicht was dan ook (al?) ge
sierd met een blauw oog. De
overige Amerikanen die mijn
pad kruisten wilden telkens
weer weten waar ik vandaan
kwam en hoe ik hun land
vond en zij droegen allerlei
reistips aan.
In de altijd plaatsbiedende
motels, waarmee alle Ameri
kaanse steden en dorpen zijn
omzwermd, heb ik nooit een
nachtelijk burengerucht ver
nomen. Van de tientallen ge
bruikte publieke telefoons
(die in Amerika overal bin
nen handbereik zijnwas er
niet een kapot en ontbrak
zelfs geen hoekje van een
bladzijde uit het bijbehorende
boek. De auto 's die me tijdens
mijn 8.000 afgelegde kilome
ters met meer dan 100 kilo
meter per uur zijn gepasseerd
(de maximumsnelheid is
overal in de VS 89 kilometer
per uur) kan ik op twee han
den tellen Op stranden, in
binnensteden en zelfs in
overvol Disneyland zat alles
wat in een vuilnisbak be
hoorde in een vuilnisbak.
Sommigen zeggen dal al die
vriendelijkheid en netheid
van de Amerikanen maar op
pervlakkig is. Wei. that is
then a pity Maar ik heb er
voorlopig een ingewikkelde
vakantiereis zonder een or
ganisatorisch probleem of
een ergernis aan overgehou
den. Zodat ik dus weer vol
doende ben uitgerust om het
Amerikaanse volk en zijn lei
ders. met -een even kritisch
en sceptisch pennetje als al
tijd. achter de broek te zitten
MARC DE KONINCK
SUSKE EN WISKE DE GOUDEN GANZEVEER
WANHOPIGE PASSAGIERS SCHERING EN INSLAG OP FIUMICINO
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Het is weer he
lemaal mis met Fiumicino,
Rome's internationale
luchthaven en verplichte
„sluis" voor de miljoenen
toeristen die jaarlijks naar
Italië komen. Criminali
teit, slechte dienstverle
ning en chaos hebben bij
vele buitenlanders het
verblijf in dit land al be
dorven voordat het goed
en wel begonnen was.,
Maar de Romeinse justitie
gaat nu ingrijpen, en be
reidt een grote schoon
maak van Fiumicino voor.
Terwijl de Italiaanse overheid
het de buitenlandse gasten
naar de zin te maken, doet de
belangrijkste luchthaven van
het land alles om hen weg te
jagen. Vooral in deze tijd,
wanneer de luchtvaartmaat
schappijen in Rome wat meer
„volk afleveren dan normaal,
loopt de situatie in de aan
komst- en vertrekhallen van
Fiumicino geheel uit de hand
Vertrekkende passagiers heb
ben hun vliegtuig gemist om
dat ze niet op tijd kunnen wor
den ingecheckt. Oorzaak: ge
brek aan baliepersoneel. Al
Italia kan niet meer check-in-
-balies openen dan ze perso
neel heefL
Maar wat Fiumicino de slecht
ste reputatie bezorgt en het
meest de ergernis en het ver
driet bij de buitenlandse toe-
rikten wekt. is de abominabele
komende vliegtuigen. Europe
se passagiers moeten net zo
lang op hun koffer wachten
als hun vlucht naar Rome
heeft geduurd. Twee, drie en
soms vier uren verstrijken
voordat de tot het uiterst ge
tergde reizigers hun vertrouw
de valies op de bagageband
kunnen zien verschijnen. Als
dit al gebeurt, want de chaos is
af en toe zo groot dat koffers
en pakjes in net niets blijken
te zijn verdwenen. Diefstallen
zijn aan de orde van de dag, en
regelmatig worden pakjes
opengebroken om uit de in
houd de kostbaarheden te ver
wijderen. Klachten en protes
ten helpen niets omdat ook de
instanties bij wie gereclameerd
moet worden machteloos zijn.
Wanhopige passagiers en over
h"n toeren geraakte reislei-
déhs hebben de afgelopen da-
taferelen gezorgd in de aan
komsthallen van Fiumicino.
Gelukkig is daar in de Ro
meinse pers uitgebreid over
bericht, want het zijn juist
deze verhalen die de Romeinse
justitie nu aan het werk heb
ben gezet. Een groot onder
zoek is gestart naar, onder
meer, de reden waarom de ba
gagebehandeling op Fiumicino
niet functioneert.
Niemand verwacht echter dat
hei optreden van de justitie Fi
umicino tot een goed georgani
seerde en goed draaiende
luchthaven zal maken. Daar
voor is een verandering van
mentaliteit, van arbeidsmoraal
nodig bij alle werknemers van
de Romeinse luchthaven. Vele
buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen die machteloos zijn
hooden het op Fiumicino dan
schapph neeft het voortouw
geno..„.a en weigert nog lan
ger voor de slechte diensten te
betalen. Anderen wijken uit
naar elders in Italië of in Eu
ropa. Vooral vrachtvluchten
trachten Rome te mijden.
De situatie op de tweede lucht
haven van Rome. Ciampino. is
niet minder chaotisch. Maar
hier landen uitsluitend char
tervluchten. de zg. goedkope
vluchten, waarvan de reizigers
in de regel meer ongemakken
zullen accepteren dan hun
business class-collega's op Fiu
micino. Ciampino is ook een
stuk kleiner, zodat je daar bij
wijze van spreken je koffer
niet uit het oog hoeft te verlie
zen voordat die op de band
verschijnt Behalve dan afge
lopen zaterdagmiddag. Toen
was de hele band kapot en
moesten de passagiers hun
