Nederlandse militairen lokten
staatsgreep Bouterse uit
Omgekomen instructeur
treft geen blaam
etebeSomcmt
Duizenden flats door
betonrot aangetast
PVDA WIL OPHELDERING OVER GEHEIM RAPPORT
Gemeenten houden boot af bij gifbestrijding
Ook in België
veel drukte
Lange hetf
dagen in S
deParijse
salons
4
Rietkerk zoekt kandidaten
voor opvolging Geertsema
Australisch jacht wint eerste race om Admiral's Cup
BINNENLAND
DONDERDAG 28IULI1983 PAGmJ
ALMERE Duizenden huizen in Nederland, en vooral flats, blijken te
zijn aangetast door betonrot. Het herstel van deze volstrekt onverwacht
schadepost gaat vele miljoenen guldens kosten. De betonrot is voor de
bewoners van de flats voorlopig overigens ongevaarlijk.
Dit heeft directeur Van Velzen van de Nationale Woningraad meege
deeld. De NWR, een organisatie waarbij zo'n 800 woningcorporaties zijn
aangesloten, krijgt al enige tijd vragen van leden over betonschade. Het
probleem doet zich vooral in de hoogbouw voor. Het beton laat los, wat
tot onderhoudsproblemen leidt. Zonder degelijk onderhoud zijn de flats
op de lange duur niet te handhaven.
Jarenlang dacht men dat beton probleemloos tijden mee zou gaan. Het
probleem, dat snel om zich heen grijpt, blijkt zich in het hele land voor te
doen. Als mogelijke oorzaken noemt Van Velzen: De samenstelling van
het indertijd gebruikte beton, die mogelijk twijfelachtig is geweest, de
zure regen en het verkeerd gebruik van het materiaal.
Novib geeft
El Salvador voor
3,5 ton voedsel
DEN HAAG De Neder-
landse Organisatie voor In
ternationale Ontwikkelings
samenwerking (Novib) heeft
350.000 gulden beschikbaar
gesteld voor humanitaire
hulp in de door het verzet
gecontroleerde gebieden in
El Salvador. Het geld wordt
besteed aan voedseldistribu
tie onder slachtoffers van het
oorlogsgeweld. Het CIAS,
een instantie in El Salvador,
die zich bezig houdt met hu
manitaire hulpverlening, zal
de besteding van het geld ka
naliseren.
Soldatenvakbonden gaan
vredesbeweging steunen
UTRECHT De vredesbeweging in
West-Europa kan straks op actievere
steun van de soldatenbonden rekenen.
Vooral de Nederlandse VVDM en de
bond in West-Duitsland willen meer
gaan samenwerken met vredesgroe-
peringen, om een verdere ontwikke
ling van de kernwapenwedloop tussen
oost en west tegen te gaan. In septem
ber begint er een campagne en bij de
grote vredesdemonstratie op 29 okto
ber in Den Haag zullen soldaten uit
verschillende landen in uniform
aanwezig zijn. Dit is besloten tijdens
de jaarlijkse bijeenkomst van de
ECCO. de overkoepelende instantie
van negen Westeuropese dienstplich
tigen-organisaties.
Onrechtmatig
ontslagen werknemers
in de knel
UTRECHT Steeds meer ko-
men onrechtmatig, op staande
voet, ontslagen werknemers fi
nancieel in de knel te zitten. Ze
komen terecht tussen de wal van
een gerechtelijke uitspraak en
het schip, de houding van de be
drijfsverenigingen. Uiteindelijk
heeft dat tot gevolg dat ze het
met de bijstand moeten stellen.
Dat blijkt uit het jaarverslag over
'82 van de rechtskundige dienst
van de FNV. De FN V-juristen
vochten vorig jaar 3388 zaken uit
voor de rechter. Het ging voor
80% om arbeidszaken en om ge
schillen over sociale uitkeringen.
CONSUMENTENBOND: fcej
Grote verschillen in stroomtarieveij"1®
DEN HAAG Wie in Zaanstad Overigens wil minister Van Aaf
woont betaalt voor zijn stroom al ne (Economische Zaken) meer
gauw 30 tot 40% meer dan iemand in op de elektriciteitsbedrijven kr
Nijmegen of Brabant. Verschillen Hij wil de hoogte en de opbou'
van rond 200 per jaar zijn normaal, de tarieven landelijk op eei
terwijl verschillen van 400 en meer brengen. Daarmee wil Van Aan
al niet meer uitzonderlijk zijn. Dit vooral de tarieven van de gr<
meldt de Consumentenbond in de bruikers (industrie) kunnen v;
Consumentengids. In Den Haag lig
gen de tarieven op een gemiddeld
len". De bond is bang dat daaivra
de belangen van de consumentLn
veau, terwijl de mensen in Leiden en den opgeofferd aan die van de iu
vooral in Delft vrij veel voor stroom trie. „Het zit er dik in dat de ij»chi
moeten betalen. trie lagere tarieven krijgt doorjj
Die verschillen worden veroorzaakt, kend, die door de consumenten
aldus de bond. doordat elk elektrici- ten worden gecompenseerd
teitsbedrijf zijn eigen tarieven mag Aardenne meent dat consumenten
bepalen. Voor een deel ontstaan de het buitenland voor hun s
verschillen omdat de bedrijven met duurder uit zijn, maar de Const
verschillende brandstoffen werken, tenbond is het daar niet mee
Cc
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Neder
landse militairen kolonel
H. Valk en kapitein A.
Clements hebben in Suri
name een belangrijke rol
gespeeld bij de staatsgreep
van Desi Bouterse op 25
februari 1980. Beide mili
tairen waren indertijd
verbonden aan de Neder
landse militaire missie in
Paramaribo. Valk, die aan
het hoofd van het militai
re gezantschap stond,
moet zelfs worden be
schouwd als de „geestelij
ke vader" van Bouterse's
machtsovername.
Dit blijkt uit een tot nu toe
zorgvuldig geheimgehouden
rapport van de Contra- Inlich
tingendienst (CID) van het mi
nisterie van defensie, dat gis
teren door het weekblad Vrij
Nederland openbaar is ge
maakt. Het rapport dateert
van 7 december 1981. Eerdere
geruchten dat kolonel Valk bij
de staatsgreep van Bouterse
behulpzaam zou zijn geweest
heeft de Nederlandse regering
tot nu toe krachtig tegenge
sproken.
Op vragen van PvdA-Kamer-
leden ontkende minister Van
den Broek (Buitenlandse Za
ken) begin dit jaar mede na
mens zijn collega De Ruiter
van defensie „met nadruk dat
enigerlei Nederlandse instan
tie. militairen of wie dan ook
betrokken is geweest bij de
voorbereiding van de coup".
Nu uit het CID-rapport het te
gendeel blijkt, overweegt de
PvdA de zaak opnieuw bij de
regering aan te kaarten. Frac
tieleider Den Uyl zei gister
avond dat hij dit als een
„hoogst belangrijke kwestie"
opvat, waar opheldering in
moet komen.
Op het ministerie van defensie
toonde men zich verbaasd
over de onthullingen in Vrij
Nederland. Een woordvoerder
van het ministerie wilde het
bestaan van het CID-rapport
bevestigen noch ontkennen.
Voorlopig houdt men vast aan
de officiële lezing van minister
Van den Broek, dat geen en
kele Nederlander bemoeienis
met de staatsgreep in Surina
me heeft gehad. Vrij Neder
land weet overigens te melden
dat de huidige en voormalige
ministers van defensie en bui
tenlandse zaken het CID-rap
port hoogstwaarschijnlijk nooit
onder ogen hebben gehad en
ook nooit zouden hebben ge
weten van het bestaan ervan.
Volgens het CID-rapport heeft
kolonel Valk, die niet tevre
den was over het politieke en
militaire beleid van de toen
malige Surinaamse regering-
Arron, al in 1979 geprobeerd
een aantal Surinaamse officie
ren tot een staatsgreep te ver
leiden. Toen die officieren
daar niet op ingingen, vond hij
bij de onderofficier Bouterse
wèl een gewillig oor.
In het rapport staat ook dat
Bouterse eind 1980, bij het af
scheid van kolonel Valk (die
thans inlichtingenofficier bij
de NAVO in Brussel is), heeft
gezegd dat Valk voor hem van
groot belang is geweest. In
middels heeft de Surinaamse
ex-minister Haakmat dit be
vestigd. In Het Parool van gis
teravond verklaarde Haakmat,
dat Bouterse de Nederlandse
kolonel heeft geprezen voor
zijn verdiensten jegens Surina
me. Volgens Haakmat is Valk
„van onschatbare waarde ge
weest" bij de totstandkoming
van de staatsgreep.
Groene baviaan
neemt de tram
ROTTERDAM Perso
neel van de Rotterdamse
diergaarde Blijdorp heeft
gisteren op het dak van
een woning tegenover de
dierentuin een vrouwtjes-
baviaan gevangen, die eni
ge tijd tevoren was ont
snapt om op eigen houtje
de omgeving een beetje te
verkennen. Daarbij werd
het dier gesignaleerd op
het dak van een rijdende
tram.
De aap. een zogenoemde
groene baviaan, was met
het grootste gemak over
de omheining van de
apenrots in Blijdorp ge
sprongen. De aap werd
uiteindelijk gevangen met
behulp van een verdovend
schot. Gedurende deze
.jacht" hield de politie de
buurt voor alle verkeer af
gesloten.
Gratieverzoek voor
81-jarige verdachte
oorlogsmisdaden
LEEUWARDEN Advocaat
J. Keuning uit Leeuwarden
heeft gratie gevraagd voor zijn
81-jarige cliënt Pieter K., die
wordt verdacht van oorlogs
misdaden. De leeftijd van de
verdachte houdt verband met
dit gratieverzoek, aldus mr
Keuning. Nadere bijzonderhe
den wil hij desgevraagd niet
kwijt. Pieter K. werd vorige
week maandag in Ede gearres
teerd. Op 3 mei 1949 is hij we
gens hulp aan de Duitsers in
de oorlog door de bijzondere
strafkamer in Leeuwarden bij
verstek veroordeeld tot acht
jaar gevangenisstraf. De in
Leeuwarden geboren K.
woonde na jaren buitenlands
verblijf sinds kort onder valse
naam bij familie in Ede. Hij zit
momenteel gevangen in Leeu
warden. De koningin moet uit
eindelijk beslissen over het
gratieverzoek.
De oceaan over
Met een oude vrachtauto op drijvers gaan Fons Oerlemans, Kee Arens, hun zoon Robin en Kees
Kremer op 11 augustus proberen de Atlantische Oceaan over te varen. Hier liggen ze nog in een
sluis te wachten op doortocht naar Rotterdam. Daarvandaan worden ze met hun vaartuig naar New
York gebracht en daarna kan het avontuur beginnen.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Het onderzoek
zou voorts hebben aangetoond
dat de instructeur in 't Harde,
die zelf bij de explosie om
kwam, geen blaam treft. Deze
22-jarige beroepssergeant J. de
Bakker, die sinds een jaar in
structies gaf aan dienstplichti
gen, had zijn les „mijnen en
valstrikken" goed voorbereid.
Tussen zijn spullen zijn naar
verluidt uitvoerige aanteke
ningen gevonden voor de be
treffende les.
Vorig week werd er nog op
gewezen dat de instructeur
„waarschijnlijk een aantal za
ken over het hoofd heeft ge
zien". Toen werd meegedeeld
dat een oefenmortiermijn dui
delijke verschilt van een
scherpe. Zo zou de kleur afwij
kend zijn en zou de oefenmijn
bovendien op vier plaatsen
doorboord zijn.
Naderhand werd in 't Harde
een tweede „oefenmijn" ge
vonden, die een scherpe mijn
bleek te zijn. Onmiddelijk na
de explosie in 't Harde vaar
digde Defensie een verbod uit
op verder gebruik van oefen-
mijnen.
Het onderzoek naar de ramp,
dat in ongeveer een week is
voltooid, heeft onder leiding
gestaan van majoor D.C.J. Fa-
bius, districtscommandant in
Gelderland van de Koninklij
ke Marechaussee. Fabius had
al enige faam op dit gebied.
Als commandant van de vre
desmacht in de Sinaï-woestijn
heeft hij ook eens zeer snel de
oorzaak opgehelderd van een
explosie, waarbij een Ameri
kaanse luitenant een been had
verloren.
ANGST VOOR HOGE KOSTEN
DEN HAAG Gemeenten
zijn steeds voorzichter met het
aanpakken van bodemveron
treiniging. Veel gemeentebe
sturen schuiven deze werk
zaamheden op de lange baan
uit angst voor de kosten. Bo
vendien blijkt met de bestrij
ding van bodemvervuiling erg
veel tijd gemoeid door om
slachtige procedurevoorschrif
ten. Dit schrijft de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten
(VNG) 'in een brief aan de
Tweede Kamer.
Volgens de VNG wordt de
voortgang in de sanering van
bodemvervuiling ernstig be
lemmerd, nu de gemeenten
tien procent van de oprui-
mingskosten zelf moeten beta
len. De VNG stelt dan ook
voor deze bijdrage te schrap
pen. De VNG meent verder,
dat de bodemverontreiniging
effectiever en sneller bestre
den kan worden als de ge
meenten meer eigen zeggen
schap op dit punt krijgen. Mo
menteel vergen voorbereiden
de procedures gemiddeld twee
jaar, zo heeft de VNG becij
ferd. Tenslotte wijst de VNG
er op dat er nog te weinig op
slagmogelijkheden zijn voor de
afgegraven vervuilde grond.
(vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Ook in Belgie
wordt in het weekeinde zeer
druk verkeer verwacht. De
wegen in de richting van de
kust en van de Ardennen zul
len erg vol zijn op vrijdag van
15.00 uur tot 21.00 uur, op za
terdag van 09.00 tot 13.00 uur
en op zondag van 09.00 tot
13.00 uur.
In de richting Brussel wordt
de grootste drukte verwacht
op zondag tussen 16.00 en 22.00
uur. Ook op maandag 1 augus
tus verwacht de Belgische po-
litieverkeerscentrale flinke
verkeersdrukte in het hele
land.
Voor de Nederlandse wegen
wordt in het komende week
einde geen buitengewoon gro
te drukte verwacht. Wel houdt
men rekening met veel toeris
ten uit Frankrijk West-Duits-
land.
Op de Duitse autowegen wordt
druk verkeer verwacht, als ge
volg van beginnende vakan
ties in Noordrijn-Westfalen en
het einde van de vakantiepe
riode in Berlijn. Bremen en
Nedersaksen. De grootste
drukte wordt verwacht op
vrijdag tussen 15.00 en 21.00
uur, op zaterdag tussen 09.00
en 14.00 uur en op zondag tus
sen 15.00 en 21.00 uur. De
Duitse politie is in verband
met de drukte extra attent op
verkeersovertredingen. Wie
niet in staat is eventuele boe
tes constant te betalen, loopt in
Deuitsland de kans dat hij bij
voorbeeld een horloge, een
verrekijker, een fototoestel
etc. als borg moet afstaan.
ADVERTENTIE
JONGE DUBBELE GRAANJENEVER
ROZE ROZEN EN
GRIJS FLANEL
3N
Blij
Een zwart-wit cocktailjurkje van Courrèges, afgezet
met lovertjes.
PARIJS Toen ik gister
avond met een knalrode kop
en bijpassend humeur terug
in het hotel belandde na de
laatste show (Courrèges, er
ger dan een sauna, een mag
netron-oven: piepklein, snik
heet en heel modernwerd
ik aangenaam verrast door
de aanwezigheid van een
enorme bos rozen. Héeen
onbekende aanbidder? Niet
bepaald: het kaartje droeg
een zeer bekende naam. Yves
Saint Laurent. Nu nog mooi
er. We hebben niet eens zijn
show gezien, laat staan be
sproken. Vanwaar die uiting
Een kattebelletje van de per
sattaché brengt het ant
woord: Yves Saint Laurent
heeft een nieuw parfum en
zal het ons morgenavond
voorstellen. Om zeker te zijn
dat we het niet vergeten
vandaar die rozen. Intussen
is het een lange hete dag ge
weest (en een afgrijselijke
onweersnacht) met shows
van Chanel, Ungaro, Laro-
che, Lanvin, Scherrer, Cour
règes.
Lagerfeld, die voor de twee
de maal de Chanelcollecties
heeft ontworpenhoudt niet
van spoken (zegt hij) en daar
om maakt hij korte metten
met de traditionele lokatie
van de Chanel-défilé's in het
eerbiedwaardige huis aan de
Rue Cambon. Hij heeft dit
maal de kunstacademie ge
huurd, langs de Seine-kaaien.
Wie had gehoopt op een
briesje, zo vlak bij de stroom
komt bedrogen uit. En La-
gerfeld doet weinig moeite
om aan de weg te timmeren,
waarom zou hij? Zolang Cha
nel verkooptOok deze
collectie is waarschijnlijk een
grootscheepse promotiecam
pagne voor de Chanel-par-
fums en aanverwante pro-
dukten. Nonchalanter dan de
vorige collectie, maar veel
rijker, de pakken sluiten los
ser, zitten gemakkelijker.
Vooral bij de avondjurken is
er niet op een steentje geke
ken.
Ze druipen van het goud en
de lovertjes. Lagerfeld sluit
aan bij de barokke periode
van Chanel, toen ze gek was
op enorme sieraden. Verder
zijn de borduursels afgeke
ken van zware, met brons en
koper versierde Boulle meu-
bles, en van de beroemde Sa-
vonanerie tapijten. Het pu
bliek (800 waaiers) klapt en
thousiast bij elk „typisch
Chanel" model met de be
kende biezen en knopen.
Uungaro
Ungaro schijnt de grote liefde
te hebben ontdekt. Anouk
Aimee heet ze. We hebben
haar een poosje niet meer op
het scherm gezien. Nu weet u
ook waarom en ontwerpt hij
voor haar, voor haar alleen,
hypervrouwelijke en hyper
ingewikkelde, korte jurken,
jassen en pakken plus avond
jurken in 1890-stijl, compleet
met gedrapeerde sleep en cul
de Paris. Schrille kleuren:
parkietgroen, geel, paars,
roze. Overdag altijd gecombi
neerd met zwarte biezen.
Mooi om naar te kijken maar
absoluut ondraagbaar voor
een doordeweekse vrouw, zo
als altijd bij Ungaro.
Nee, dan Laroche. Die denkt
wel eens aan de werkende
dame. Dat „werk"gebeurt op
direktie-niveau, dat wel. Hij
brengt prachtige, doodeen
voudige mantelpakken met
strepenjas, als een kimono of
een vest gewoon overgesla
gen op een effen zwarte, grij
ze of bruine rok, al dan niet
van leer.
Heel veel leer, soms in een
mat- en glimmende streep
verwerkt. Donkergrijs en
bruin zijn de modekleuren.
Of donkergrijs met heel licht
koel blauw. Een donkergrijze
jurk heeft bijvoorbeeld brui
ne, met trapjes ingezette ra-
glanmouwen. Een donker
grijze koker heeft een over
slag in drie strepen licht tot
donderbeige satijn of licht
blauw, lichtgrijs en beige.
Heel simpel maar mooi van
lijn. Het simpele „zwartje"
heeft een lange rij glimmen -
n o
de knopen in de rug, o^T
rechts. Een aanzwellend
vie en rose" onderstreept qc
feit dat Laroche's bruid vrjg
top tot teen in roze gehuld
Lanvin r
Bij Lanvin is het veel crg^ei
diens bruid draagt een pa^g
met violet en zwart gewais,
dat de naam draagt „Vami
can" (voor een Romeinse h
du we?).
Overal violetjes. Grijs flal
en visgraattweed. Scheri
heeft de wind in de zeiï-
Hij levert nog altijd flink
de Arabische schonen en
houden nu eenmaal niet
understatement. Loop
niet naar binnen voor
degelijke winterjas. Wel t
weelderige gewaden, satiji^
jakjes, kortom, een cock té
plunje.
En Courrèges, waarvan
de laatste seizoenen niet vL
meer hoorden, is verrez{
Dank zij een stevige inje
Japanse centen knoopt
weer aan bij zijn glorierijÊ
verleden en brengt de beka
de korte sportieve jurken
pasteltinten met veel
platte laarsjes, kosmonautS
pakken en andere futurisÊ
sche fantasieën.
Het is alweer zo lang gel
den, dat het allemaal nj'eJ
lijkt. Alleen de zaal.... Die
niet alleen piepklein
bloedheet, ze heeft een i
fond van spiegelglas,
het lieve kind dat ons binn
laat iedereen de raad
om buiten te blijven -daar]
het frisser- en naar boven
kijken. Resultaat: plusmin
250 gevallen van „torticoll
te Parijs. Mooie Franse naq[
voor afgrijselijke pijn in iil
nek. i
Bij het naar buiten gai
struikel ik over een mann
quin, wier lange benen fooj.
over de binnenplaats zijn ui
gestald. Wat doen jullie to{
om er zo fris uit te ziel
vraag ik haar en ze heft i
eindeloze wimpers ten herr\.
en zucht: „wij lijden
AGNES ADRIAENSSÊ
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG De VVD heeft
nog geen duidelijke kandidaat
voor ogen voor de opvolging
van mr. W. J. Geertsema als
commissaris van de koningin
in Gelderland. VVD-minister
Rietkerk (Binnenlandse Za
ken) zal begin augustus een
aantal prominente partijgeno
ten vragen of zij beschikbaar
zijn voor het commissariaat en
of zij bereid zijn te solliciteren
In de VVD-top wordt de in
Voorburg wonende oud-minis
ter Ginjaar nog steeds als een
serieuze kandidaat gezien voor
de Gelderse bestuurspost.
Sinds kort wordt ook de huidi
ge burgemeester van Amstel
veen, jhr. mr. Quarles van Uf-
ford, tot de kanshebbers gere
kend. In de VVD acht men
het uitgesloten dat één van de
huidige VVD-bewindsli«e
naar Gelderland toe zou
Het gerucht dat de Gronn'
commissaris Vonhoff de ofs
ger van Geertsema zou ft
nen worden, wordt in de L
partijgelederen als „waaii
nig" bestempeld. Ook r
men het zo goed als uitgesl
dat AVRO-voorzitter (en VD
malig staatssecretaris) Wl
de Vries voor het commis
aat in Gelderland in aanf
king zou komen.
FRIEMELS
HMN lOM METE£N
reisje CAfiiu sanenVWEM.
IK HÉ» Her DWft NIET 2O
CPi
RJA, MISSCHIEN EEM IK WEL BEMROMpöJ-
ho is -templotte f>j, o&tnew-.
COWES De eerste zeil
race voor de Admiral's
Cup is gisteren gewonnen
door het Australische
jacht „Hitch Hiker".
„Diva" uit Frankrijk ein
digde als tweede, „Alma-
gores" uit Italië werd
derde.
Tot bij de laatste boei
leek het Amerikaanse
jacht „Scarlett Ohara" op
een zekere overwinning
af te gaan. Voor de kust
van het Zuidengelse
plaatsje Cowes, waar de
dertig zeemijl lange race
werd gehouden, stond
weinig wind. In de team
wedstrijd neemt Neder
land na de eerste dag de
tweede plaats in. Italië
leidt, de Verenigde Sta
ten is derde.
De Canadees Steve Alvey
heeft de vierde race gewon
nen van de wereldtitelstrijd
in de Draken-klasse. In de al
gemene rangschikking bezet
de Canadese zeiler Robert
Burgess de eerste plaats.
De geboerders Tellier hebben
de eerste dag van de wedstrijd
plankzeilen in het kader van
de week van Travemtinde be
heerst. Marco Tellier won de
eerste twee wedstrijden, in de
derde was de zege voor Peter-
-Paul Tellier.
In de laatste
race eindigde Marco als twee
de, zijn broer was in de ope
ningsraces als tweede en viér-
de de streep gepasseerd.
Bij de zeilers in de Fly
-Dutchmanklasse finis1
Pieter en Paul Horsmeijeu
teren als derde. De overf
nig was voor de WestduiR
Tony en Lutz Möller. B
Westduitse duo Hütternj
en Genschei was het snl
bij de 470-ers. De Neder
ders Drontman en Herrt
werden tweede
m
