Matig spel van Cercle in pas ontdekt
toneelstuk „Le Progrès* van Céline
Spaanse
clown Charlie Rivel overleden
PRENATAL
RUIMT OP
GEES»
*br
e|
I
De wals uit
„Moulin Rouge"
zal zonder zijn
componist blijven
voortleven
„Stofzuiger"
bed met verstelbare bodem.
(60 x 120 cm). Voldoet aan
alle veiligheidseisen.
Van 129,00
voor UU
'T BESTE VOOR BEIDEN
DEN HAAG, Hoogstraat II, ld. 070-464329
RIJSWIJK, Wink, centr. In Den Boogaard C-37.
ld. 070-941889
LEIDSCHENDAM. Mink centr Leidsenhage.
Rozemarijn 8. tel 070-277627
KUNST.
CeidócSomant
WOENSDAG 27 JULI 1983 PAGI1
Veiling nalatenschap
Arthur Koestier
LONDEN De veiling, maandag
in Londen, van een honderdtal
meubelstukken en kunstvoorwer
pen uit de nalatenschap van de au
teur Arthur Koestier heeft een be
drag van meer dan 30.000 pond ster
ling opgebracht. Het geld is bestemd
voor de oprichting van een leerstoel
in de parapsychologie aan een Brit
se universiteit, zoals de schrijver in
zijn testament heeft gevraagd. Het
veilingstuk dat het meeste geld op
bracht, 6.000 pond, was een ontbijt-
tafeltje in Regency-stijl. Arthur
Koestier heeft vier maanden gele
den samen met zijn vrouw in zijn
woning in Londen een einde aan
zijn" leven gemaakt.
Clown-act '83
in De Efteling
KAATSHEUVEL
Het pretpark De Ef
teling in Kaatsheuvel
houdt zaterdag de
eerste grote verkie
zing van de beste
nieuwe clown-act
1983. Op dit Benelux
festival van de
clowns zullen de
meest talentvolle be
roeps- en amateur
clowns optreden.
Verder zullen disco-
-dansgroepen uit Ne
derland strijden om
de nationale disco-
-dansgroepen-cup.
Afscheid van Erik Ode
(„Der Kommissar)
ROTTACH-EGERN Met een uitvaartdienst in
Rottach-Egern aan het Tegern-meer (Beieren) heb
ben gisteren talrijke acteurs afscheid genomen van
hun collega Erik Ode. De overleden acteur speelde
de titelrol in „Der Kommissar", een serie die ook in
Nederland veel kijkers trok. De ook als regisseur en
toneelacteur actieve Ode stierf vorige week dinsdag
na een hartaanval. Hij was 72 jaar. Onder de aanwe
zigen was Siegfried Lowitz („Der Alte"). Reinhard
Glemnitz. die alle 97 afleveringen van „Der Kom
missar" met Ode regisseerde en een goede vriend
van de acteur was. roemde Ode s inzet onder de dik
wijls moeilijke omstandigheden. „Ode was een van
de meest anonieme prominenten die liever niet de
aandacht trok".
Ode s stoffelijk overschot is na de dienst gecremeerd.
Zijn as zal op zijn verzoek over het Tegern-meer
worden uitgestrooid.
Museum in Weimar
verwerft onbekende
tekening Goethe
BERLIJN Het Goethe-museum in
het Oostduitse Weimar heeft een tot
dusver onbekende tekening van Goe
the uit particulier bezit verworven.
Naar het Oostduitse persbureau ADN
gisteren meedeelde, gaat het om een
fantasielandschap zoals de grote dich
ter en natuuronderzoeker (1749-1832)
wel eens aan vrienden gaf. De teke
ning meet 10 bij 15 cm. Op de voor
grond is een berghut met drie bomen
te zien. terwijl op de achtergrond een
in de verte vervagende reeks bergen
is afgebeeld. Op de achterkant staat
een hoofdletter ,G' en de datum 5 ok
tober 1806.
Sovjet-popmuziek wordt gezuiverd
MOSKOU Sovjet-popgroepen die voor oktober hun optreden ideolo
gisch en artistiek niet hebben verbeterd, zullen worden opgeheven. Dit
hebben topfunctionarissen van het ministerie van cultuur gisteren
meegedeeld. De vice-minister van cultuur, Georgi Ivanov, en de minis
ter van cultuur in de Russische federatie schreven in het tijdschrift
„Sovetskaja Koeltoera" dat enkele groepen al niet meer mogen optre
den. Russische popgroepen, waaronder de uiterst populaire Vesjolye
Rebjata (vrolijke jongens), vervormen de Russische volksmuziek en de
optredens zijn van twijfelachtig ideologisch niveau, aldus de vice-mi
nister.
„Het gebrek aan discipline en de lage kwaliteit van de concerten is
schadelijk voor de morele en esthetische opvoeding van de werkende
klasse".
Het ministerie van cultuur heeft verder besloten alle groepen voor ok
tober door te lichten. Groepen van onvoldoende ideologisch en artis
tiek gehalte worden opgeheven. Het tijdschrift voerde in april ook al
aanvallen uit op jongeren die zich interesseren voor rock-muziek, yoga
en karate. In de afgelopen weken zijn verscheidene bekende artiesten
in de pers bekritiseerd, onder wie de bekende Russische zangeres Alia
„Da Voortschrijding" (La Progrta)
van Célino door toneelgroop Caret*.
Vartaling an ragt* Hannjr van
Schaik. Gazian In Hadartanda Con-
graagaöouw. Harhaling vanavond.
Een select internationaal ge
zelschap van Céline-kenners
houdt deze dagen in de stad
haar tweejaarlijkse symposi
um. Behalve een groot aantal
lezingen en discussies in thea
ter Pepijn zijn er ook toneel
voorstellingen in het program
ma opgenomen.
Louis Ferdinand Céline is
vooral bekend door zijn „Reis
naar het einde van de nacht".
Maar naast de waardering die
hij kreeg voor zijn literaire
prestaties blijven velen moeite
hebben met zijn politieke doen
en laten tijdens de tweede we
reldoorlog in Frankrijk. Hij"
was een collaborateur, over
tuigd aanhanger van het Hit-
Ier-regime. en gebruikte ook
voor het verspreiden van der
gelijke ideeén zijn pen. Nu nog
maken zijn nabestaanden be
zwaren tegen het uitgeven van
zijn politieke pamfletten in
Frankrijk. In ons land werden
deze sterk antisemitistische
teksten in vertaling wèl uitge
geven. zij het gevolgd door een
sterk protest van de Anne
Frank stichting.
Céline-liefhebbers houden het
liefst zijn literaire werk streng
gescheiden van zijn politieke
Scène uit „De Voortschrijding" door toneelgroep Cercle.
uitlatingen. De waardering
voor zijn stijl is bijzonder
groot, daarin geldt hij als ge
nie.
Céline was tot nu toe nog on
bekend om zijn toneelwerk.
Een pas ontdekt toneelstuk
van hem heet „Le Progrès".
Het schijnt een halve eeuw in
een la bij de weduwe van de
uitgever gelegen te hebben.
Een amateurgezelschap uit
Utrecht mocht het voor deze
gelegenheid in het Nederlands
Congresgebouw in Den Haag
in wereldpremière laten gaan.
Vreemd genoeg is die eerste
voorstelling al direct een Ne
derlandstalige. onder de titel
„Voortschrijding". Dat het
stuk niet in het Frans werd
gespeeld, mag voor het inter
nationale deel van de bezoe
kers een teleurstelling heten.
Een tweede tegenvaller voor
hen was de versie die dit ge
zelschap van het stuk maakte.
De groep heeft een hele dikke
laag stof op het manuscript la
ten liggen. De kansen die de
tekst bood om er een echte Cé-
line-produktie van te maken,
werden nauwelijks benut. In
een lieflijk en veel te ruim de-
kor ging het grootste deel van
de hardheid, het cynisme en
de perversiteit van het stuk
verloren. Wat een onbarmhar
tige kritiek op het kleinbur
gerlijk mileu had moeten
voorstellen, werd een vrij
spanningsloze en vooral trage
klaagzang van ontevreden
burgermannetjes.
„Le Progrès" laat een midden
standsgezin zien, dat zich nau
welijks meer weet te handha
ven. De wanhoop klinkt in
elke regel door. Dochter is ge
trouwd met een ontevrede
kantoorbeambte, maar zoekt
een nieuwe partner in de bo
venbuurman, een wanhopige
pianist. De mannen kunnen
zelfs in een bordeel hun ver
tier niet meer vinden. De
vrouwen zoeken het in de
kuisheid, zoals een stokoude
Schrijver Céline.
maagd, die aan het eind in de
hemel haar lichaam aan god
aanbiedt.
Dit stuk verdient een veel pro
fessionelere opvoering. Het
mag dan geen hoogvlieger zijn,
het biedt in zijn absurditeit en
tekstscherpte voldoende voor
een sterke voorstelling.
Behalve de lezingen van van
daag en morgen biedt het pro
gramma nog meer toneel. De
Bredase amateurgroep Lijn
Theater speelt donderdag
avond in Pepijn een Céline-
voorstelling gemaakt op basis
van fragmenten uit zijn werk.
TON VAN DE LANGKRUIS
Reorganisaties v
nodig om 0 k
ministerie i"ss
WVC beter g
te besturen arovi
Jus l
DEN HAAG Mirin'2e
Brinkman (WVC) hed13"
een brief aan de TwLaIj
Kamer een reorganiKp
van zijn ministerie bek dat
gemaakt. De reorganiP P1,
is nodig om het minis! J"?'
dat gevormd werd ui$en
len van het oude min|
rie van CRM en
volksgezondheid en
lieu, beter te kunnenJVJI
sturen.
k|L
Op het ministerie van
komt een centrale d..
wettelijke en bestuurlijke
gelegenheden. Deze di
moet zich gaan bezig hc
met zaken die specifiek^
leidsonderdelen te boven
en niet behoren tot het w
terrein van de directies
beidsvoorwaarden en wer|
legenheidsbeleid en finani
en economische zaken,
centrale directie moet minj
Brinkman bijstaan bij het.
zetten van het welzijnsbq|
De directie planning en o
dinatie wordt opgeheven.
Om een goede integratie tt
reiken van het oude CRM-i
van het ministerie en
volksgezondheidsdeel kom(Vei
een directoraat-generaal OME
meen beheer, waarondeid gi
directies voorlichting, dlf.
mentatie en bibliotheek, ptrhai
neelszaken. arbeidsvoorwn. E
den en werkgelegenheid sch
leid. financieel en econjt ge
sche zaken, accountantsdit mil
organisatie en informati^ag
algemene zaken in RijswijJsser
Leidschendam komen te jrnic
len. land
•and
Met de opzet van de nief1'.1"
onderdelen van het minis!el 0
wordt meteen begonnen.,lrui
vakbonden zijn akkoord?l? 2
gaan. Er wordt naar gestifk*J
zo veel mogelijk hele ondef" d
len van het ministerie irf>d-
nieuwe opzet in te bren[" 1
Om onrust onder het pe»^
neel te voorkomen zegt Bn
man gekozen te hebben
ene zo beperkt mogelijke rJ°k
ganisatie van zijn minister^ vu
DEN HAAG Sinds het begin van de jaren vijftig kent ieder
een muziek van George Auric, ook al hebben naar verhouding
slechts weinig mensen ooit zijn naam gehoord, laat staan dat ze
die zouden hebben onthouden. Auric, die zaterdag op 84-jarige
leeftijd in zijn Parijse woning overleed, was de componist van
het zwierige, musette-achtige chanson in „Moulin Rouge", een
kleurenfilm over het zogeheten „belle époque", die mede dank
zij het aanstekelijke liedje de wereld in een oogwenk veroverde.
De ..Moulin Rouge", nu een revue-theater van nogal vergane
glorie, was op het einde van de vorige eeuw een beroemd caba
ret in het uitgaanscentrum Montmartre. De mismaakte schilder
Toulouse Lautrec, wiens levensverhaal in John Hustons film
wordt uitgebeeld, maakte carrière door een affiche op steen te
tekenen voor dit cabaret. Je kunt niet zeggen dat Auric met zijn
chanson ook „naam" maakte, maar in onze tijd van auteursrech
ten leverde het chanson hem wel een indrukwekkend fortuin
op.
Auric was van oorsprong helemaal geen representant van de
lichte muze. Integendeel: behalve aan het Parijse conservatori
um studeerde hij aan de plechtstatige Schola Cantorum van Vin
cent D'Indy. Toch bleef hij steeds een vrijgevochten, eigenzinni
ge jongen en op het einde van de Eerste Wereldoorlog sloot hij
zien aan bij de „Groupi
pontsten. die zich wilden bevrijden van het zware juk dat hun
j de „Groupe des Six", een groepje van zes jonge com-
lie zich wilden bevrijden van het zware juk dat hun
geniale voorgangers Debussy en Ravel op hun zwakke schou
ders hadden gelegd. Aanvankelijk wilden de leden van het club-
je helemaal geen zwaarwichtige muziek voor de concertzaal ma
ken. maar liever muziek voor het amusante leven van elke dag,
vrolijk en uitdagend, een enkele maal ook melancholiek en
triest, al naar gelang de stemming van het ogenblik. Het moest
goede, eenvoudige muziek zijn, getuigend van ambachtelijke
kunde, maar ook van plezier in het leven, dus direkt aanspre
kend en zonder vertoon van voornaamheid.
De meesten van het zestal hebben zich aan dit oorspronkelijke
devies wel meer of minder gehouden, maar al gauw gingen zij
toch ook werken van zwaarder kaliber maken voor het muziek
theater én de concertzaal. Tot in de jaren dertig deed Auric dat
ook. Hij schreef bovendien veel artikelen en kritieken over mu
ziek Nadat hij echter een partituur had gemaakt voor de geesti
ge film ..A Nous la Liberté" (Aan Ons de Vrijheid) van René
Clair zag hij in, dat zijn toekomst in het nieuwe medium moest
liggen. Voor en na maakte hij tenminste voor vijftig films grote
partituren, ook voor belangrijke werken zoals „Le Salaire de la
Peur" (Het Loon van de Angst)
Van de „groep van zes" is nu alleen nog de enige vrouwelijke
deelneemster in leven: Germaine Tailleferre, die over de negen
tig is en waarschijnlijk nog in de Verenigde Staten woont, waar
zij zich in 1942 vestigde In tegenstelling tot Auric heeft zij de
artistieke idealen van de groep al vrij spoedig prijs gegeven en is
zij helemaal haar eigen weg gegaan.
JOHN KASANDER
Broadway-regisseur en -producent
Shepard Traube overleden
NEW VORK In zijn woning in New York is afgelopen zater
dag de bekende Broadway-regisseur en -producent Shepard
Traube overleden, zo is gisteren bekend gemaakt. Hij was 76
jaar. Traube's bekendste produktie was „Angel Street" onder re
gie van Patrick Hamilton, beter bekend als „Gas Light" dat in
december 1941 voor het eerst werd opgevoerd en meer dan 1.200
voorstellingen haalde. In 1975 bracht Traube het stuk opnieuw
uit met Dina Merrill. Traube was ook bekend als scenarioschrij
ver en regisseur. Hij was verder oprichter en eerste voorzitter
van de bond "van toneeldirecteuren en -choreografen.
luxe
Relnwardt Academie. L0ris
den onr
Oplossing
sajeuaSia v
e>t!B|e|eq :s!ic*auue z
BARCELONA In een
ziekenhuis in Barcelona is
gisteren de beroemde
Spaanse clown Charlie Ri-
vel overleden. Hij was 87
jaar. Rivel, die in het echt
Jose Andreu I Laserre
heette, stierf aan een hart
aanval, zo zei een familie
lid. Rivel was op 7 juni in
het San Camilo-hospitaal
opgenomen vanwege hart
problemen waardoor hij
de laatste jaren al minder
optrad.
Rivel zal worden begraven in
Cubellas, een plaatsje in de
buurt van Barcelona waar hij
op 23 april 1896 werd geboren.
Hij was een telg van een cir
cusfamilie. Nog geen tien jaar
oud trad hij al met een eigen
nummer op in een klein cir
cus. In 1907 boekte hij zijn eer
ste grote succes waarna hij
werd gevraagd voor optredens
in Londen. Berlijn en de Vere
nigde Staten. Hij veranderde
toen zijn naam in Charlie Ri
vel, deels naar zijn grote voor
beeld Charlie Chaplin. In de
loop van de jaren bezocht Ri
vel veel landen. De meeste
roem verwierf hij in West-
-Duitsland, Scandinavië en
Spanje. „Zonder jou rouwt de
wereld", zei eens de grote
Zwitserse clown Crock en
haalde zo zijn collega Charlie
Rivel. die zich tijdens de oor
log in Frankrijk had terugge
trokken, in 1952 over in de
arena terug te keren. Met zijn
Niet alleen Amster
dammers zijn vaar
dig in het bedenken
van benamingen
voor opvallende ge
bouwen; in Rotter
dam weten ze er
ook weg mee. De
nieuwe hoofdbiblio
theek in de Maas
stad, die 1 augustus
voor het publiek
wordt opengesteld,
heeft al „De Stofzui
ger" en „De Buizen
post" als bijnamen
gekregen. Het ge
bouw, een ontwerp
In felle kleurstellin
gen van het archi
tectenbureau Van
den Broek en Bake-
ma. roept associa
ties op met het
Centre Pompidou in
Parijs. En dat Is dan
de derde bijnaam.
veel te lange rode hemd, zijn
vierkante aluminium neus,
zijn flapschoenen en zijn onaf
scheidelijke houten stoel en
zijn grappen wist hij opnieuw
de mensen aan het lachen te
maken.
Rivel had veel te danken aan
zijn mimiek, waarmee hij het
publiek wist wijs te maken dat
de halters die hij als gewich-
theffer met de grootste moge
lijke inspanning omhoog
kreeg, echt van ijzer waren en
niet van karton. In tegenstel
ling tot veel van zijn collega's
was hij een opgeruimd per
soon, die het tot zijn taak re
kende anderen blij en geluk
kig te maken. Kinderen na
men bij hem een speciale
plaats in. Ze bepaalden in ze
kere zin zijn manier van wer
ken. Hij maakte zich hun mo
toriek, hun mimiek en hun
spraak eigen, zozeer dat Rivel
ook privé een hoge stem had.
„Kinderen zijn mij het dier
baarst. Zij zeggen de waar
heid".
Als iemand die altijd in was
voor grappen kenden ook de
kinderen van Cubellas hem.
Daar verbleef hij de laatste ja
ren steeds vaker en langer
achtereen. Twee jaar geleden
maakte hij zijn afscheidstoer-
nee. Nog vorig jaar trouwde
hij voor de tweede maal met
de vrouw met wie hij al twee
jaar samenwoonde, Margarita.
Zij was ook aan zijn sterfbed te
vinden. Hij had haar nodig om
de eenzaamheid te verdrijven
waarmee hij kampte nadat zijn
zoons hun eigen weg waren Charlie Rivel.
gegaan. j
