Leidse Courant | 1983 | 23 juli 1983 | pagina 2

TAFEL

Assemblee wereldraad kan
mensen sterken in geloof

GODSDIENSTVRIJHEID OP TAIWAN
DREIGT TE WORDEN BEPERKT

CeidóeSomm1;

achtergrond

:de:

Irak
erkent
christelijke
feestdagen

Vredesplan p-

Midden-Amerika fez

StoidóQ. Qowuvnt

zaterdag 23iuli1983 pao

AARTS
BISSCHOP
E.W. SCOTT:

,.De zesde assemblee van de
Wereldraad van Kerken kan
de wereldproblemen niet in
een handomdraai oplossen,
maar wel kunnen door deze
bijeenkomst mensen gesterkt
worden in hun geloof, omdat
zij samen met de problemen
bezig zijn. Daardoor worden
zij hopelijk getuigen in de
werkelijkheid van deze we
reld. De assemblee zal moeten
werken aan de kwaliteit van
het leven. Het belangrijkste is
wat er met de deelnemers ge
beurt, niet welke uitspraken
er op tafel gelegd zullen wor
den".

Met deze woorden geeft de
anglicaanse aartsbisschop E.
W. Scott van Toronto, de
voorzitter van het Centrale
Comité van de Wereldraad
van Kerken de hoop en ver
wachtingen weer voor de bij
eenkomst. die zoals gemeld
met ingang van morgen, drie
weken lang, in het Canadese
Vancouver wordt gehouden.
Sinds Scott ruim acht jaar ge
leden op de vijfde assemblee
van Nairobi in 1975 als voor
zitter van het Centrale Comi
té gekozen werd, heeft Scott
geprobeerd aan te tonen, dat
kerken en de mensen in die
kerken leren een gemeen
schap van christenen te vor
men, die laat zien, hoezeer de
wereldproblemen hen ter har
te gaan. ook al verschillen zij
van opvatting over veel on
derwerpen. En dan is het niet

alles hetzelfde denkt, als men
maar nadenkt. „De kerken
vormen een gemeenschap van
mensen, die het met elkaar
oneens zijn", zo formuleert
bisschop Scott. „Zij dagen el
kaar uit, en groeien daardoor
naar elkaar.

Als er iemand gegroeid is, dan
is het bisschop Scott zelf wel.
Een periode van acht jaar
voorzitterschap van een we
reldorganisatie van kerken
bezorgde hem vriendschap
pen in kerkelijke kring over
de hele wereld. Hij is in de
Sovjet-Unie, Australië, Hong
Kong en Zuid Afrika, in
Zuid-Amerika en Engeland
geweest. „Ik heb kerkleiders
uit vele kerken ontmoet,
mensen die leven vanuit hun
geloof op zeer verschillende
manieren. En in situaties die
heel verschillend waren. Een
van de moeilijkste dingen was
om dat over te brengen op de
mensen in de eigen kerk".
Bisschop Scott preekte in die
eigen kerk ten minste dertig
zondagen per jaar. En steeds
weer wees hij erop, dat de we
reld groter was dan Canada.
En hoe belangrijk het was om
dat te ervaren. Het lukte de
leider van de Canadese angli-
kaanse kerk, het programma
voor ontwikkelingshulp op
peil te houden, het lukte hem
ook om regelmatig kerkleden
uit te zenden naar andere lan
den. „Dat acht ik een goede

investering, als mensen men
sen elkaar elders ontmoeten,
nieuwe situaties leren kennen
en daarover thuis weer rap
porteren. Alleen op die ma
nier herkent men elkaar als
mens en mede-christen. Het
belangrijkste doel van deze
assemblee is naar mijn me
ning mensen zo te inspireren,
dat ze hun ervaringen over
brengen op degenen die thuis
gebleven zijn. De wereldraad
heeft daarvoor meer moge
lijkheden dan ooit.

Communicatie

Niet voor niets is communica
tie een belangrijk onderwerp
van de assemblee. Men moet
elkaar leren kennen en be
grijpen. Dat begrip probeert
men ook te creëren met ver
tegenwoordigers van andere
wereldgodsdiensten. „Christe
nen mogen, moeten zelfs de
len wat zij gevonden hebben,
maar er is geen plaats voor
triomfalistisch geloof. Ook
christenen moeten leren luis
teren, een christen is niet be
ter dan een ander, ieder legt
ergens anders de nadruk, dat
hangt helemaal van de le
venssituatie af. Belangrijk is
dat men iets doet met dat ge
loof".

Daarom ook acht Scott de
kleine groepen waarin de
deelnemers van de assemblee
regelmatig bijeen zullen ko

men belangrijk. „De aandacht
gaat bij een dergelijke bijeen
komst altijd teveel uit naar de
ervaringen van de leiders,
maar ik houd daar niet zo
van", zo stelt hij. „Laten de
deelnemers met elkaar maar
tot een uitspraak komen. Laat
ze zelf beslissen, daarom moe
ten we zorgen dat de beteke
nis van de te bespreken on
derwerpen duidelijk en voor
ieder begrijpelijk gebracht
worden. Ervaren leiders kun
nen dan mooie verhalen op
hangen maar meer dan de
helft van de gedelegeerden is
nog nooit eerder op een as
semblee geweest. En ik herin
ner mij nog goed mijn eigen
gevoelens in Nairobi. De lei
ding moet zich aanpassen aan
het niveau van de deelne
mers, niet andersom. Pas dan
kunnen we met elkaar een
gemeenschap vormen in deze
weken.

Overeenstemming

Er zijn veel onderwerpen
waarover men van mening
zal verschillen: het hanteren
van de mensenrechten, de
wapenwedloop, de plaats van
de vrouw in de kerk. Een bij
eenkomst als deze kent echter
altijd een element van verras
sing. Het zou wel eens zo kun
nen zijn hoopt de voorzitter
van het Centrale Comité, dat
er meer overeenstemming is

dan wordt verwacht. Dat de
punten waarover men het
eens is belangrijker zijn dan
de verschillen. „Men is daar
naar op zoek", aldus Scott,
„dat heb ik gemerkt tijdens
mijn bezoeken aan christenen
over de hele wereld, het blijkt
ook uit rapporten van de on
derlinge bezoeken die ge
bracht zijn ter voorbereiding
op deze assemblee, dat blijkt
uit het rapport over doop,
avondmaal en ambt en uit dat
over samengaan van man en
vrouw in de kerk".

Sinds Nairobi in 1975 is er in
derdaad veel gebeurd binnen
de wereldraad. Men is opener
geworden naar elkaar, er zijn
meer bijeenkomsten en rap
porten geweest in deze acht
jaar dan in de hele periode
van het bestaan van de we
reldraad sedert 1948. In te
genstelling met vele anderen
is bisschop Scott niet pessimis
tisch ten aanzien van de ver
houding met de rooms-katho-
lieke kerk. „Deze paus is niet
opgevoed in de oecumenische
traditie, maar in een wat geï
soleerd land met 95 procent
katholieken. Dan gaat dat niet
zo een, twee, drie".

De staf van de wereldraad in
Genève, is kleiner geworden
deze afgelopen jaren, maar
veel groter dan ooit was de
inzet van de plaatselijke ker
ken en groeperingen. En dat
acht bisschop Scott een winst
punt.

De kerken op Taiwan heb
ben geprotesteerd tegen een
wetsvoorstel ter bescher
ming van de godsdienst, dat
onlangs door de regering is
ingediend. Het wetsvoorstel
vervangt een eerder voor
stel dat in 1978 door de rege
ring werd ingetrokken, na
dat het in binnen- en bui
tenland op veel kritiek was
gestuit.

De grootste protestantse
kerk op Taiwan, de presby
teriaanse kerk, heeft de re
gering verzocht het wets
voorstel in te trekken, om-

dat het volgens haar ingaat
tegen de vrijheid van gods
dienst en daarmee tegen de
grondwet. Juist nu er in de
Chinese Volksrepubliek een
tendens zichtbaar is tot meer
godsdienstvrijheid, dreigt
deze op Taiwan beperkt te
worden.

Volgens het wetsvoorstel

moeten alle tempels, kerken
en godsdienstige gemeen
schappen bij de autoriteiten
worden geregistreerd. Ook
de namen van de leden van
de kerken moeten aan de
overheid worden doorgege
ven. Voorts moet de staat in
vloed kunnen uitoefenen op
de opleiding van kerkelijke

medewerkers en moet de
geloofspraktijk in overeen
stemming zijn met de princi
pes van het huidige politie
ke beleid op Taiwan.
Volgens het wetsvoorstel
kan het ministerie van bin
nenlandse zaken bij overtre
ding van de wet maatrege
len nemen, zoals ontslag van

kerkelijke medewerkers uit
hun functie en verbod van
een bepaalde godsdienstige
groepering. Van de achttien
miljoen inwoners van Tai
wan zijn er 7.5 miljoen boed
dhist en 3.3 miljoen taoist.
Verder zijn er 400.000 leden
van protestantse kerken en
300.000 rooms-katholieken.

Bij beschikking van presi
dent Saddam Hussein van
Irak zijn in dat- land reli
gieuze feestdagen van nie-
t-islamitische gelovigen of
ficieel en algemeen erkend,
zodat leden van die groepe
ringen op die dagen niet
meer verplicht zijn werk te
verrichten. Het besluit
komt in de eerste plaats de
ongeveer acht procent
christenen onder de in to
taal veertien miljoen inwo
ners ten goede. In meerder
heid behoren de christelijke
Irakezen thans tot de chal-
dese, syrische en armeense
ritus van de rooms-katho-
lieke kerk. Daar komen
nog bij orthodoxe „Assy-
riers", Syrische christenen
en Melkieten. Zij allen vie
ren Pasen, Kerstfeest en
Pinksteren maar volgens
sterk van elkaar verschil
lende kalenders. Deze plu
ralistische wetgeving is in
feite een bevestiging van
wat in de praktijk al be
stond. Ze is gegrondvest op
de oude islamitische traditie
van religieuze autonomie
voor niet-moslims. Deze
houding steekt gunstig af
bij de in het buurland Iran
gevolgde praktijk van de is
lam als staatsgodsdienst met
onderdrukking van alle an
dere religieuze groeperin
gen.

eder

tuin!

|ns de s

set eer!

JJE ontwikkelingen in Midden-Amerika zijn in deLjst er
pen week in een stroomversnelling geraakt. Het vreten vai
van Nicaragua biedt op papier enig uitzicht op een doètiepla;
in de crisis. De bereidheid om via regionaal overleg ejEr^,.vc
voor vrede te leggen, komt tegemoet aan een belang#?3*^
van de Verenigde Staten. Washington heeft zich altijd same
standpunt gesteld, dat de Nicaraguaans-Hondurese gjjo pr0(
vechten gezien moeten worden in samenhang met de lij ons t
re hulp van Nicaragua aan de verzetsbeweging in Elchting

dor.

De Nicaraguaanse junta verklaart in het vredesplM
verdere buitenlandse interventie in interne conflip
Midden-Amerika te zullen toestaan. De junta heeft j
vens bereid verklaard de wapenleveranties aan de 5
raanse guerrillabeweging te willen stopzetten. De J
voorstellen vormen daarmee niet alleen een geb
Washington. Duidelijk heeft Nicaragua aansluiting!
vinden bij de opvattingen van de Contadoragroep
groep, bestaande uit Mexico, Venezuela, Panama en
bia, tracht te bemiddelen en wil nog deze maand een y
ferentie beleggen. Blijkbaar wil Nicaragua daarbij nj
trokken worden.

EEN tweede positieve ontwikkeling is president
besluit een presidentiële commissie in te stellen, die i)
tiek van Amerika ten aanzien van Midden-Amerify^""^
analyseren. Gezien de heterogene samenstelling vafl
commissie Democraten en Republikeinen alsmedl^-^
en tegenstanders van het Midden-Amerikabeleid r
zijner tijd een onafhankelijk advies worden verwacht,
commissie wordt voorgezeten door dr. Kissinger zcKpjyv
kunnen duiden, dat Reagan aanvoelt dat het huidi&ng
den-Amerikabeleid, waarin de crisis in dat gebied te Ln
kelijk wordt teruggebracht tot een Oost-West conflict,!
duur weinig uitzicht biedt. Van de historicus KissinLs^ecj
verwacht worden, dat hij oog heeft voor de ontwikkL|w^
op lange termijn en zich minder laat leiden door itil var
ideologische motieven. var

^^ASHINGTON heeft zich in eerste instantie welivonii
uitgelaten over het Nicaraguaanse vredesplan en hfhgod
schreven als een stap naar een politieke regeling. De $taat
gezant voor Midden-Amerika, Richard Stone, heeft goper
zelfs gezegd dat de VS bereid zijn met Nicaragua ofingei
plan te praten. In een persoonlijke reactie heeft Reag}, h<
ter laten weten, dat een oplossing van de crisis in ty
Amerika „bijzonder moeilijk" is zolang de SandinisteiÊ *0
caragua aan de macht zijn. °els

TT

xlET is daarom nog onduidelijk welk doel de VS in Md, or
Amerika nastreven. Wil Washington zich beperken I wor
stopzetting van de Nicaraguaanse wapenleveranties «Sn d<
Salvadoraanse verzet? Of streeft de regering-Reagan ijijvinj
val van de Sandinistische machthebbers? In dat laatst» bete
lijkt een escalatie van de grensgevechten tussen Ni<r de i
en Honduras onvermijdelijk. lort, z

MOCHT Reagan er inderdaad op uit zijn om de kcr2^1
verkiezingen te winnen, dan komt het Nicaraguaanse fe^
op een juist moment. Het Nicaraguaanse vredesplan aa
perspectief op een succes in de buitenlandse politiek
VS. Een succes dat Reagan voor een herverkiezing hal
dig zal hebben, gezien de reeks teleurstellende resultar^®
zijn regering de afgelopen jaren heeft geoogst. e

Griekse

lampsspitjes met
komkommer-
tomatensla en
risotto vruchten
met slagroom
Voor twee personen hebt u
nodig: 200 g lampslap van
de bout, 2 lepels (olijf)olie,

1 lepel citroensap, zout, pe
per, oregano;

komkommer, 2 tomaten,
sjalotje of uitje, zout, pe
per, azijn;

ui, 2 lepels olie, 250 g
droogkokende rijst, 0,5 li
ter water, 1 bouillontablet,
koenjit of saffraan, klein
blikje champignons, 100 g
verse of diepvriesdoperw
ten;

2 of 4 perziken, 200 g fram
bozen, 1 lepel citroensap,
basterdsuiker naar smaak,
0,5 dl slagroom, 12 g bas
terdsuiker.

Snijd het vlees in blokjes van
tweeëneenhalve cm en prik
die met enige tussenruimte op
metalen pennen. Bestrijk het
vlees met een mengseltje van
olie, citroensap, zout en peper,
rooster de spitjes na een uur
op de barbecue, strooi er ten
slotte fijngeknipte of -gewre
ven oregano over.

Leg voor ieder op een boordje
dunne plakjes komkommer
met daarop dunne plakken to
maat en strooi er fijngesneden
sjalot of ui, zout en peper over.
Besprenkel de groenten met
azijn.

Fruit de ui lichtgeel in de olie
en bak vervolgens de gewas
sen en uitgelekte rijst al om
scheppend even mee. Doe er
water, bouillontablet en koe-
nijt of saffraan bij, roer tot het
water kookt en laat het twin
tig minuten zacht doorkoken,
maak de rijst af met uitgelekte
champignons, kort gekookte
doperwten, zout en peper.
Schil de perziken, leg ze zo no
dig eerst even in kokend wa
ter en snijd ze in gelijke stuk
ken. Zet de perziken een uur
tje weg met citroensap en bas
terdsuiker (de frambozen met
alleen basterdsuiker). Schik
per persoon de perzikstukjes
op een bordje, leg er de fram
bozen omheen en garneer met
opgespoten slagroom.

Men utip voor maandag: ge
bakken spek, andijviesla met
ei en gebakken aardappelen
mokka vla. JEANNE

zondagsmissen
en avondmissen

STAD LEIDEN:

O.L.Vr. Hemelvaart: za. 19.00 euch.;
zo. 9.30 euch., 11.00 m.m.v. d. en

H. Leonardos: za. 19 avondmis; zo.
9.00 H.mis, 10.45 gez. euch.
H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30
Hoogmis, 11.30 euch.

H. Lodewijk: za. 19.00. zo. 8.30,
10.00 H.. 11.30, 18.00, 19.00 Lo».
St. Antonius ven Padua: za. 19.00;
zo. 9.30, 11.00 hoogmis.

H. Petrus: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis.

O.L.Vr. Onbev. Ontv.: za. 19.00 euch.;
zo. 9.30, 10.45 hoogmis. 12.15.
Aarlanderveen: za. 19.00; zo. 10.30
hoogmis.

Aerdem: za. geen viering; zo. 9.00

hoogmis, 12.00.

ALPHEN AAN DEN RIJN:

H. Pius: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30

hoogmis.

H. Bonifatiua: za. 19.00; zo. 9.45
hoogmis, 11.30.

De Heilige Geest: za. 19.00; zo. 9.30
en 11.00.

Boskoop: za. 17.30 De Stek 19.00
kerk; zo. 9.30 en 11.00.
Hazerswoude Dorp: za. 19.00 met or
gel; zo. 9.30 hoogmis. 11.30.
Hazerswoude-Rijndijk: zo. 10.00.
Dep. Het Anken za. 19.00; .zo. 8.45,
11.15.

Hillegom: St. Jozef: za. 19.00 Ned.
liederen; zo. 10 uur gem. koor; 11.30
uur kinderkoor.

Hillegom: H. Martinus: za. 19.00 met

Hoogmade: za. 19.00; zo. 10.00.
Katwijk a.d. Rijn: za. 19.00 euch.; zo.
9.30 hoogmis, 11.15 euch.
Dep. Rijnsburg: za. 19.00 gebeds- en
communieviering; zo. 10.30 euch.
(Buiten) Kaag/Abbenes: za. 19.00;
zo. 8.00, 10.00 1e comm. Langeraar:
za. 19.00; zo. 9.30 en 11.30.
Leiderdorp (H. Menswording): za.
19.00; zo. 09.00, 10.30. Leimuiden:
za. 19.00; zo. 7.30. 9.30 hoogmis,
11.15.

LISSE:

Agathakerk: za. 19.00 euch.; zo.

10.00 hoogmis, 11.30 euch.

Dep. Poelpolden za. 19.00; zo. 9.00

en 11.30 euch.viering.

Mariakerk: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00

hoogmis, 11.45.

H.H. Engelbewaarders (Beekbrug):

za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis. 10.30,
17.45.

Nieuwkoop: za. 19.00; zo. 9.00 hoog
mis, 10.45.

Nieuwveen: za. 19.00; zo. 9.00 en
11.00.

Nieuw-Vennep: za. 19.00 avondmis;
zo. 10.00 hoogmis.

Noorden: za. 19.00; zo. 9.00 en 10.30.
Noordwijk-Binnen: za. 16.00 Kerk
hof, 19.00; zo. 8.00, 10.00 hoogmis.
11.30.

Noordwijk aan Zea: za. 19.00; zo.
9.30 en 11.00.

Noordwijkerhout: St. Victor za.

19.00 euch. met koorzang; zo. 9.30
hoogmis; 11.00 euch. met samen
zang.

SL Jozef: za. 19.00; zo. 8.30 en 10.00
hoogmis.

Oegstgeest: St. Willibrord: za. 19.00;
zo. 9.00, 10.30 hoogmis.

Oud Ada: za. 19.00 avondmis; zo.
8.30 en 10.30.

Oude Wetering: za. 19.00 avondmis;
zo. 9.30 hoogmis, 11.30.
Roelofarendsveen: Maria Presenta
tie: za. 19.00 avondmis; zo. 9.00
hoogmis. 11.00.

ld. Petrus' Banden: za. 19.00; zo.
9.30 hoogmis. 11.30.

Rijpwetering: geen mededelingen
wegens vacatures.

Sassenheim: za. 19.00; zo. 9.30
hoogmis. 11.00.

Stompwijk: za. 19.30. zo. 9.30 hoog
mis. 11 en 18.00 uur.

Voorbout: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
en 11.45.

Voorschoten: za. 19.00; zo. 11.30.
St. Laurantius: id. Moeder Gods: za.

19.00; zo. 10.00.

Warmond: za. 19.00; zo. 8.30; 10.00
hoogmis. 11.30.

Woubrugge: za. 19.00; zo. 10.00.
Zavenhoven: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis 10.45.

Zoeterwoude-Rijndijk (Meerburgpa
rochie): zo. 9.30 hoogmis (idem),
11.00 Orgel- en Ned. liederen.
Zoeterwoude: St. Jan: za. 19.30; zo.
9.30 hoogmis. Chr. Oienaarkerk: za.
19.00 met zang; zo. 10.00 hoogmis.
De Zilk (Noordwijkhout): H. Hart-
kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis,
11.30.

predikbeurten

STAD LEIDEN. Herv. Gemeente

Hoogl. Kerk: 10.00 uur kand. E. van
Rooyen, Leiden, 11.45 Oec. Studen-
tendienst. Marekérk: 10.00 uur
kand. M. Middelkoop. 17.00 uur ds.
A. J. de Jong. Maranathakerk:
10.00 uur dr. W. van der Zwaan.
Regenboog: 9.30 uur ds. H. Hortensi-
us. Bethlehemkerk: 10.00 uur ds.
S. T. de Mey-Meulendijk. Bevrij
dingskerk: 10.00 uur ds. K. J. Jansen.

Vredeskerk: zie Zuiderkerk. Eglise
Wallone: 10.30 uur Pasteur D. Ribs.
Acad. Ziekenhuis: 10.15 uur ds. J.
Bovenberg. Diaconessenhuis: 10.30
uur ds. H. W. Hemmes. Jeugdkapel-
diensten: Middelweg. 11.30 uur Be
vrijdingskerk: 10.30 uur. Geref. ker
ken en andere kerken Stad Leiden:
Zuiderkerk: 10.00 uur ds. A. de Haan.

Petrakerk: 10.00 uur ds. R. de
Vries. Ede. Oude Vest: 10.00 uur
ds. J. E. Brederveld, Soest. Marana
thakerk: 10.00 uur dr. W. van der
Zwaan. Bevrijdingskerk: 10.00 uur
ds. K. J. Jansen, 17 uur ds. H. Hor-
tensius. Bejaardenhuis Groenhoven:
ds. A. J. Jansen, Rotterdam. Me-
renwijk aula Valkenpad 9.30 en 11.00
Eucharistie/Avondmaal. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17.00 uur drs. G. C.
den Hertog. Geref. Kerk Vrijg.:
10.00 uur en 17 uur ds. P. Houtman.

Doopsgez./Rem.kerk: 10.00 uur ds.
S. L. Verheus, Amsterdam. Bapt.
gem.: 10.00 uur dhr. R. Poetsema
(Hevertee). Ev. Luth. Kerk: 10.15 uur
Ouderling J. Hooftman. Nieuw
Apost. Kerk: diensten 9.30 en 16.00.

Ev. Chr. Gemeenschap: 10.00
Evang. Dikkes. Leger des Heils:
10.00 en 19.00 samenkomsten. Ze
vende-Dag-Adventisten: 11.00 ds.
Bouwer. Evang. Centrum Zijlsingel
2a: dhr. Zijlstra 10.00 uur. Zen-
dingsgroep „Jeruel": samenkomst
17.00 uur. Pinkstergemeente Oude
Vest 13: 10.00 uur dhr. J. Eikerbout.
AARLANDERVEEN Herv. Gemeen
te: 10.00 uur ds. G. van Driel, gez.
dienst met Geref. Kerk; 19 uur ds.
H. W. Hemmes, (beide diensten in
Herv. Kerk). Geref. Kerk: 10.00 uur
ds. G. v. Driel, Herv. pred. 19 u. ds.
H. W. Hemmes. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 17 u. ds. G. de Vries.

TER AAR Herv. Gem.: 9.30 uur ds.
L. Boer, Katwijk a/z 18.30 u. dhr. De
Vries. Geref. Kerk: 9.30 uur dhr.
A. G. Bor, 18.30 uur uur mevr. H. v.d.
Meeberg.

ABBENES Herv. Gem.: 9.30 uur
ds. M. Bergsma, Abbenes.

ALPHEN A.D. RIJN (Herv. Gem.)

Adventskerk: 9.30 uur ds. J. v.d. Hei
den. 18.30 u. ds. A. Vink (Mar.K.).
Kruiskerk: 9.30 uur Dienst des
Woords. Geref. Kerk Maranatha
kerk: 9.30 uur ds. J. Stolk. 18.30 u.
Ds. M. de Jonge. Salvatorkerk: 9.30
uur ds. B. Rietveld, 18.30 u. ds. J.
Stolk. Baptistengemeente: 10.00
uur Ev. Jb. Klein Haneveld, 18.30 u.
ds. W. Verbaan. Leger des Heils:
10.00 en 19.30 samenkomsten. Vol
le Evangeli Gemeente: 10.00 uur dhr.
C. v.d. Plas.

ALPHEN-NOORD. (Herv./Geref.

dienstan) Goede Herder: 9.00 uur
ds. Verheul, 18.30 u. dr. Wlerslnga.
De Bron: 9.00 en 10.30 uur ds. Ver
heul. 18.30 uur ds. Verheul.
ALPHEN-NOORD (Herv. Gem.)
Sionskerk: 9.30 uur kand. W. v.d. Hul.
Amersfoort. 18.30 u. ds. J. de Vreugd
(Amersfoort), e Oudhoornseweg:
10.00 ds. Oorl.

BODEGRAVEN (Herv. Gem.)

Dorpskerk: 9.30 uur ds. Monster.
Veenendaal, 18.30 u. ds. J.. Richter.
Salvatorkerk: 9.30 uur ds. J. Richter,
18.30 uur ds. J. Wieman. Bethle
hemkerk: 9.30 u. ds. G. Wassink-
maat, 18.30 Ev. G. v.d. Bos. Ede.
Geref. Kerk: 9.30 u. B. Schoep, Gou
da. 18.30 u. ds. D. Elderman.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorps
kerk: 9.30 ds. A. Kastelein. 18.30 uur
ds. J. Niemantsverdriet. De Stek
(Herv./Geref.): 9.30 uur ds. W. A.
Vlasblom. Geref. Kerk: 9.30 en
17.00 u. ds. J. Niemantsverdriet, gez.
dienst in Herv. Kerk. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17.00 u. ds. M. Nieu-
wenhuyze.

HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30
uur ds. Z. de Graaf, 18.30 uur ds. M.
Paul. Geref. Kerk: 9.30 u. K. Welbe
dacht, 17 u. ds. Ferwerda, Sassen-

HOOGMADE Herv. Gem.: 10.00
uur ds. H. J. van Achterberg, Lelden.
DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 uur ds.
Korenhoff.

KATWIJK A.D. RIJN (Herv. Gem.)

Dorpskerk: 9.30 uur Eerw. Heer H.
Bakker, 18 u. ds. Z. de Graaf. Ont-
moetingskerk: 10.00 en 18.30 u. geen
opgave.

KATWIJK AAN ZEE (Herv. Gem.)

Nieuwe Kerk: 10.00 uur ds. S. de
Jong. 18 u. ds. J. P. van Roon. 8.30 u.
ds. Schuurman. Oude Kerk: 10.00
ds. C. Schuurman, 18 u. kand. T. Zuy-
derduyn. Ichthuskerk: 10.00 uur ds.
L. Romein, 17 uur ds. H. Visser, e
Pnielkerk: 9.30 uur kand. T. Zuyder-
duyn. 18.00 uur ds. B. Schuurman.
Bestevaer Mavo: 10.00 uur ds. Drie
bergen. Overduinkapel: 14.15 ds.
Baas. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30
uur ds. P. v.d. Horst, 18.30 uur ds.
A. C. Kersten. Triumphator: 9.30
uur ds. A. Kersten, 17 u. ds. G. Mete
ring. Vredeskerk: 9.30 uur ds. G.
Meijering. 17 u. ds. P. v.d. Horst.
Chr. Geref. Kerk: 10.00 en 17.00 uur
ds. Slagboom.

KOUDEKERK A.D. RUN Herv.
Gem.: 10.00 uur ds. A. Baas, Katwijk,
19.00 uur ds. H. van Niel, gez. Ger. K.
Geref. Kerk: 10.00 uur Dienst des
Woords. 19 uur ds. H. van Niel. Rijns
burg.

LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten) Dorpskerk: 10.00 uur ds. Tj.
Doesburg. 18.30 uur mevr. ds. Th.
Doesburg. Hoofdstraat: 10.00 uur
n. ds. M. Jongeling, Leiderdorp.

ds. C. B. van Harten. Geref. Kerk:
9.30 uur Dienst des Woords, 17 uur
ds. P. Buikema, Zwammerdam.

LISSE Herv. Gem.: Dorpskerk 9 en
19.00 uur ds. P. C. 't Hooft. Paulus-
kerk: 10.30 ds. P. C. 't Hooft. Geref.
Kerk: 10.00 uur ds. J. van Veen.
Soest, 19.00 uur dhr. A. Vercouteren.

Chr. Geref. Kerk: 10.00 en 19.00
uur stud. D. J. Steensma, Apeldoorn.

Geref. Gemeente: 10.00 en 16.00
uur ds. D. Hakkenberg. Geref. Kerk
Vrijg. (pr.str.): 8.45 en 16.30 uur. e
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 9.30 uur
ds. M. de Jong. Alphen. 17 u. Lees-
dlenst.

NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 ds.
J. Bronsgeest. 18.30 u. ds. J. Brons
geest. Geref. Kerk: 9.30 uur mw. J.
van Rijn, Amsterdam. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 uur Dienst des Woords,
14.15 uur ds. P. Roos.

NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 uur
ds. H. O. Molenaar, 18.30 dr. C. Be-
semer.

NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30
en 19 uur ds. S. Goverts. Geref.
Kerken: 9.30 uur dhr. P. Vogelaar.

a

Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 uur
ds. D. Visser.

NOORDWUK (Herv. Gem.) Grote
Kerk: 10.00 uur ds. J. Hoogervorst,
19.00 uur ds. W. Meyerlng (G.D.).
Kerk aan Zee: 10.00 uur kand. A.
Vuyst. De Rank: 10.00 uur dhr. L. D.
Burger, 20 u. Duitse dienst: Pfr. Die
ter Becker. Grote Kerk: 17.00 uur
mr. J. P. de Man. Geref. Kerk.
Hoofdstr.kerk (Buurtkerk), 10.00 uur
ds. J. Wilschut, 19.00 uur ds. D. W.
Gesink, gez. dienst. Vinkelaan: 9.30
uur ds. N. Korenhoff. Stichtings-
kerk: 11.00 uur ds. G. J. Bach, Am
sterdam. Sole Mio: 9.00 uur geen
opgave.

NOORDWUKERHOUT Herv. Gem.:
10.00 uur ds. C. Kolkman, De Kaag.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten) Maurltslaan: 10.00 uur ds. G.
Rang. Groene Kerkje: Pastor D.
Koster. Oec. dienst 10.30 uur. Pau-
luskerk: geen opgave. Gem. cen
trum: 10.30 uur ds. D. Oo%ten, 19.00
uur dr. A. W. Cramer. Endegeest:
9.30 uur ds. L. Friederich. Acad.
Ziekenhuis: 10.15 uur ds. J. Boven
berg. Diaconessenhuis: 10.30 uur
ds. H. B. van 't Hof. Van Wyckers-
loot: 16.00 uur mv. ds. H. W. Hem
mes. Ned. Geref. Kerk: 8.45 uur Br.
J. J. Vonk, 16 uur ds. F. van Deursen,
Apeldoorn.

OUDE WETERING Herv. Gem.:
9.30 uur dhr. J. H. Krispijn, Scheve-
ningen. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30
uur Dienst des Woord.
RUNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 uur ds. J. van Hoegee, 19.00 uur
ds. W. L. Heymans.

RUNSBURG (Herv. Gem.) Herv.
Gem.: Grote Kerk: 9.30 uur ds. Gall.
17.00 uur ds. Romein. Bethelkerk:
9.30 uur ds. Romein. Geref. Kerk:
Petrakerk: 9.30 uur Prof.Dr. J. Ver-
kuyl, Amsterdam, 17 uur ds. Snel.
Immanuelkerk: 9.00 uur ds. Damsma,
16.30 uur ds. J. Stolk. Maranatha
kerk: 9.30 uur ds. Baayen, 17.00 uur
ds. Damsma. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 17.00 uur ds. W. van Sorge.
SASSENHEIM Herv. Gemeente:
9.30 uur ds. Germans, 19.00 uur ds.
Ferwerda, gem. dienst. Geref. Kerk:
9.30 ds. A. J. Damsma, 19 u. ds. Th.
Ferwerda. gez.d. in H. K. Chr. Ge
ref. Kerk: 10.00 u. geen opgave, 19 u.
ds. J. P. van Dam, Woerden. Ned.
Prot. Bond Sassenheim/Lisse: 10.30
uur mevr. J. A. Broström-Bruin.
VALKENBURG (Z.H.) Herv. Gem.:
10.00 uur prof. dr. A. v.d. Beek. 18.30
u. ds. L. Romein, Rijnsburg. Geref.
Kerk: 9.30 uur drs. S. Oegema, Val
kenburg, 18.30 uur ds. P. v.d. Horst,
Katwijk.

VOORHOUT Herv. Gem.: 10.00 uur
hr. Vink. Katwijk.

VOORSCHOTEN Herv. Gem. Dorp:
10.00 en 19 uur ds. W. Blanken. Ge
ref. Kerk: 9.30 uur ds. De Zeeuw, 19
u. ds. Blanken (herv. kerk). Ontmoe
ting: (Herv./Geref.): 9.30 uur ds. v.d.
Schoot.

WARMOND Herv. Gem.: 10.00 uur
ds. J. Muis.

WASSENAAR (Herv. Gem. Dorp):
10.00 uur ds. R. Steenstra, 16.30 uur
ds. M. v. Campen. Kievitskerk:
10.00 uur drs. C. v.d. Kamp. Dorps-
Centrum: 9.30 uur ds. G. J. Wolters.
Shalom (Jeugdkerk vanaf 12 j.):
Ned. Prot. Bond: 10.30 uur ds. Tj.
Bruinsma. Den Haag. Geref. Kerk
Zuid: 10.00 u. ds. G. v.d. Kamp in de
Kievietskerk. Geref. Kerk Wasse
naar, Zijllaan: 10 u. kand. D. Bos, 19
u. ds. A. J. Damsma.

WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 en
18.30 uur geen opgave. Geref.
Kerk: 9.30 uur ds. D. Gesink, 18.30
uur ds. P. Buikema. Nod. Prot.
Bond.: geen dienst.

ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30
uur kand. Kranenburg, Bilthoven.
Geref. Kerk: 10.00 u. dhr. J. P. Kar
stens, 19 u. dhr. Voogt.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 9.30
uur dhr. N. Stam, 18.30 u. ds. J. H.
Bogers. Geref. Kerk: 9.30 uur drs.
H. Jaspers Focks, 18.30 uur drs. P.
Buikema.

/dienstverlening

ARTSEN Leiden: Wijk 1: Boerha-
vedistrict, Binnenstad-Noord, Groe-
noord. Kooi. Merenwijk, za en zo dr.
Crul tel. 142888 Wijk 2: Binnenstad
zuid, Tuinstadwijk, Professorenwijk,
de Waard, za dr. Lahr tel. 120347, zo
dr. De Bruyne, tel. 141225. Wijk 3:
Mors, Haagwegkwartier. Zuidwest, za
dr. Boer tel. 310420, zo dr. Nieuwen-
huis, tel 768919. Voor de praktijkge-
bieden van Groeneveld, Van Leeu
wen. Meyer, Reinders, Tan, Van Tol:
za. dr. Zwijnenburg tel. 412166, zo dr
Verhage, tel. 133834 Oegstgeest:
dr. De Haan tel. 170605. Leider
dorp: za dr. Du Ry van Beest Holle
tel. 891100, zo dr Van Velzen tel.
891100. Spreekuur van 12.30 tot
13.00.» Voorschoten: za dr. Koop-
mans tel. 6352, zo dr. Van Dam tel.
3960 Warmond - Voorhout: Dr.
Sleeboom tel. [phone]. Noord-
wijk: Groepspraktljk tel. 19300.
Noordwijkerhout: Dr. Van der Lugt
Katwijk aan Zee: Dr. Schonenberg
tel. 12336. Katwijk - Rijnsburg -
Valkenburg: Dr. Verhage tel. 21818.
Lisse: Antwoordapparaat eigen huis
arts. Sassenheim: Dr. Schmidt tel.
11253. Hillegom: Dr. Mulders tel.
19685. Alkemade - Rijnsaterwoude

- Leimuiden: Dr. Van Dongen tel.
01713-2511 Alphen: Voor de prak
tijken van Stehouwer, Van Gemeren,
Plag, Visser, Varkevisser, Van Enge
len en Zikel: za Dr. Zikel tel. 31905. zo
Dr. Varkevisser tel. 21767. Voor de
praktijken van Boss, Eradus, Van Der
Steen, Hetzberger, Kleinhaneveld en
Wijnmaalen: za dr. Van der Steen tel.
72738. zo. dr. Eradus tel. 72072.
Hazerswoude - Koudekerk: Dr. Uh-
lenbeck tel. [phone]. Langeraar

- Nieuwveen - Ter Aar - Woubrugge:
Dr. Van Sprang tel. [phone].
Nieuwkoop - Noorden: Dr. Essens
tel. [phone].

TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest: Dr. Middelweerd
tel. [phone], zaterdag en zondag
spreekuur om 13.00 uur. Leid-
echendam: Voor spoedgevallen tel.
238356. Bollenstreek: Dr. Van der
Kaaij tel. [phone].

APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp

- Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek „Tot hulp der Menschheid" en
apotheek Kok in Leiden en Apotheek
Voorschoten. Leidachendam: Pan
ter Apotheek Voorburg Alphen:
Apotheek Ridderveld tel. 21422. Kat
wijk: Katwijkse Apotheek Noordwij
kerhout: za geopend van 9-13. u. en
van 17-18 u. en zo van 12-13 u. en
17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of
dienstbel.

WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK

- Sassenheim - Warmond - Lisse -
Beekbrug: mw. Koster tel. 02523-
3137. Noordwijkerhout -Voorhout -
De Zilk: mw. Schoneveld tel. 01718-
74078. Hillegom: Opgave via het
antwoordapparaat, tel. [phone].
Leidschendam: Leidschendamse
Kruisvereniging, tel. [phone].
DIERENARTSEN Leiden: Dr. Van
der Wouw tel. 764058; Dr. Helder
220513. Oegstgeest: Dr. van Duyn
tel. 153266. Voorschoten - Leid
achendam; dr. Frencken tel. 271110
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 20.00 uur. Kinder
afdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00.
Niet meer dan twee bezoekers per
patiënt. De bezoektijden-regeling van
het diaconessenhuis wordt met in
gang van 1 juli as gewijzigd. Met in
gang van 1 juli zijn de bezoektijden
van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30
tot 19.30 uur. Sint Elizabeth-zie-

kenhuis: Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.;
klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00
u. (alleen voor echtgenoten) van
15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u.
Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u.
CCU (harlbewaking) dag. van 14.00-
14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-
Medisch Adviescentrum: Spreekuur
ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisa
beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en
vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.00 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling dagelijks van 14.30-
14.45 u. en 18.30-18.45 u. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. De bezoektijden
van de kinderkliniek zijn dagelijks
15.00-15.45 u. en 18.30-19.00 u. De
bezoektijden van de kinderafdeling
(alleen voor ouders van kinderen kan
er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundi
ge) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u.
en van 18.30-19.00. Rijnoordzie-
kenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en
18.30-19.30 u. Extra bezoek hartbe-
waking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek
vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u.
Kinderafdeling 15.00-15-.30 u. alleen
voor ouders 18.00-18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst. tel. [phone]. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.

BUREAU VOOR RECHTSHULP

Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u., wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; Afdeling wo
nen en werken: ma. 18.30-20.30, wo.
10.00-12.00, do. 18.30-20.30. Afde
ling belastingen: di. 18.30-20.30, wo.
18.30-20.30. Klachtenbureau: di.
18.30-20.30, do. 18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulpverle
ning aan verongelukte honden, kat
ten, vogels, e.d. in de gemeenten Lei
den, Leiderdorp. Oegstgeest. War
mond en Zoeterwoude. Tel. 071-
125141.

BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12.00 u., do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk, Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-
15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u.. tel.
142144. Spreekuur gemeentelijke so
ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a. Zuid-West; do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3, Leiden Noord. Ook
tel. van 09.00-10.30 via 766600, afde
ling maatschappelijk werk.

RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel [phone]. Kantoor
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag: 8-12 u.

SOCIALE RAADSVROUW Spreek
uren sociale raadsvrouw. Binnenstad:
Gerecht 10, wo. 17.00-18.00 u.;
Noord: Van Hogendorpstraat 36, ma.
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a,
di. 10.30-11.30 u.; Morskwartier:
Buurthuis Morskwartier. Topaaslaan,
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 u.;

10.30-11.30 u.

SOCIALE RAADSVROUW fdV^°(
SCHOTEN Spreekuren: mendis
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30»nigir
seweg 33, Voorschoten. Tel. 3 een
SP HULP- EN INFORMATIE! van

Groenesteeg 33. Leiden. Ti
134640 of 071-144600. Hulp <£aKt
matie op medisch, juridisch en wor
gebied, werk, sociale verzeke gevi
huurkwesties. Spreekuur elklzakg]
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS
TRALE Pallasstraat 1, AlplP we
den Rijn. Tel. [phone]. B>pger
ding en opvang van mensen,
welke reden dan ook, tijdelil
nodig hebben. Bovendien worij
matie verstrekt over andere mi
heden van hulpverlening en t

reik baarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE
gegracht 246a. Leiden. Tel.
Dagelijks bereikbaar van 9
u. voor informatie over vriji
werk en cursussen of een pei
gesprek.

WERKENDE JONGEREN

ten- en informatieuur Elke
avond van 17.00 tot 20.00
kantoor Koppenhinksteeg 2,
Tel. [phone].

WERKLOZEN ADVIES CEN'
Breestraat 19. tel. 122000. Sj
ma. en do. 14-16
LEIDS WERKLOZEN KOMITEl
terskerkchoorsteeg 15, tel l\
Spreekuur wo. 10.11.30 u.
WETENSCHAPSWINKEL
tiecentrum voor onderzoek
Leidse universiteit. Stationsu
tel. 071 - 148333. Geopend:
vr. 10.00-16.00 u.

FIOM Hulpverlening bij z\
schap en alleenstaand oude
Noordeinde 40 b, tel. 144715J
GASTOUDERPROJECT f
Gastouderproject, Merenwijl
dorhorst 1. tel. 210430 (dag.
15.30 u.).

HULP VOOR MOEDER EN K
Bij niet gewenste zwangerscha
foon 071-895724 en 01728-83
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissie. V<
den: Schuttersveld 9 (tel. 071-
10.00-12.00 u.). Spreeku
t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor
Opstandingskerk, Prinses
straat 69. Spreekuur do. 14-
MOEDERS VOOR MOEDERS
vrouw zuster E. Janssen-Nii
Hofdijck 32. Oegstgeest,

153652.

ONDERWIJSWINKEL S<

36. tel [phone] of 126325
maandag tot en met vrijdag
17.30 u.

OPVANGCENTRUM VROU'

Crisiscentrum

eventuele kinderen) in nood. H
Maarten, St. Jacobsgracht 1,
tel.[phone]. Dag en nacht

HULP AAN BUITENLANDEN

Spreekuur voor Marokkanen,
aan den Rijn, Emmalaan 2, te tal

- 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15
den, bureau voor maatschi
werk, Oude Rijn 44c tel. 071 -
en 146049. do. en vr. 14-15

r. I

IEDERE WOENSDAG GRATI! °Fe

terr<

Iel

!5

IW 1

DE