TAFEL
IE1
Êetdae Sou/ia/1
Haringvissers gooien
na vangstverbod
het roer morrend om
Bisschoppen moeten CDA wijzen
op betekenis van ongehuwden"
Korte metten
Diakonie
Nijmegen
geeft
hulp op
„Kleine
Schaal"
Wassen neus
t
>weer
LYDA
WAAR!
DIEKRAI
MET DA":
FRANS
ECHTPJ
DAT Hl
HUI
IN PARI
VOLGEN
ZOM!
EE
MAAI
Wl
RUILEI
ACHTERGROND
CcidócSoirumt
DINSDAG 19IÜU 1983 Pj
Nederlandse BRIEF VAN VRIJGEZELLENBOND
steun aan
basisgroepen
in Brazilië
De Nederlandse katholie
ke organisaties „Mensen
in Nood" (Caritas Neer
landica) en Cebemo heb
ben het afgelopen jaar 55
kleine ontwikkelingspro
jecten in Brazilië moge
lijk gemaakt. De projec
ten kwamen voorname
lijk van de grond in de
armste zones van het land
en hebben tot doel de on
afhankelijkheid, het be
wustzijn en de onderlinge
solidariteit van de basis
groepen te stimuleren.
Van de projecten, waarop toe
zicht wordt gehouden door
het kerkelijk instituut Ceris te
Rio de Janeiro, trekken niet
alleen kerkelijke basisge
meenschappen profijt, maar
ook groepen werklozen, krot
tenwijkbewoners. landarbei
ders en anderen. Gemiddeld
is per project ongeveer 1500
gulden uitgegeven.
Tot de door de Nederlandse
organisaties gesteunde projec
ten behoren: cursussen, geza
menlijke inkooporganisaties,
crèches, vakbondsonderwijs,
bouw van volkswoningen en
gemeenschapshuizen, irriga
tieprojecten en steun aan de
strijd van groepen boeren
zonder land. Sinds het begin
van het programma in 1979
zijn 126 miniprojecten met fi
nanciële steun uit Nederland
van de grond gekomen, aldus
het zojuist verschenen over
zicht van Ceris.
Het Nederlands episco
paat moet het CDA erop
wijzen dat de ongehuw
den een bijzondere bete
kenis voor de samenle
ving hebben. Dit stelt de
Nederlandse Vrijgezel-
lenbond in een brief die
vandaag aan de r.-k. bis
schoppenconferentie is
gestuurd. De bond neemt
aanstoot een het zogehe
ten „gezinsdenken" van
CDA'ers onder wie pre
mier Lubbers.
De bond schrijft dat er bij het
CDA weinig waardering be
staat voor de ongehuwden.
Ook het partijprogramma
doet hun geen recht. De bond
vindt het discriminerend dat
premier Lubbers in de Twee
de Kamer gezegd heeft dat
voor hem „alleen gezinnen
met kinderen belangrijk zijn".
Ook acht de bond het voor de
vrijgezellen onaanvaardbaar
dat op een ontmoeting tussen
de CDA-top en een delegatie
uit het bisschoppencollege
premier Lubbers de bisschop
pen een „richtinggevend ge
luid" heeft gevraagd „over de
bijzondere betekenis van het
gezin voor de samenleving.
De Nederlandse Vrijgezellen-
bond vraagt nu de bisschop
pen „zij zelf zijn óók vrijge
zel" eveneens een „richting
gevend geluid" te laten horen
over de bijzondere betekenis
die de ongehuwden voor de
samenleving hebben.
VPW Rotterdam
verontwaardigd
over benoeming
mgr. Simonis
Tijdens haar jongste vergade
ring in Voorburg heeft de
Vereniging Pastoraal Wer
kenden in het bisdom Rotter
dam haar verontwaardiging
en verontrusting uitgesproken
naar aanleiding van de benoe
ming van mgr. A. Simonis tot
aartsbisschop-coadjutor van
Utrecht.
In een korte mededeling zegt
de vereniging: „Deze aanstel
ling confronteert ons opnieuw
met een kerkleiding, welke
iedere inspraak en instem
ming van de gelovige ge
meenschap uitsluit en ver
acht." Besloten werd de ver
ontrusting per brief aan paus
Johannes Paulus II mee te de
len.
KARDINAAL KONIG:
Officieel atheïsme Oostbloklanden minder hard
Een verandering op korte ter
mijn in de godsdienstpolitiek
van de marxistisch-commu-
nistisch geregeerde landen is
volgens de aartsbisschop van
Wenen, kardinaal Franz Kö-
nig, niet te verwachten. In
een vraaggesprek met „Her-
der-Korrespondenz" zegt Kö-
nig echter tegelijkertijd, dat
er aanwijzingen zijn voor een
„langzaam smelten" van het
officiële atheïsme.
De oostpolitiek van het Vati-
caan heeft volgens kardinaal
König altijd beoogt de kerken
en de christenen in de com
munistische landen zoveel
mogelijk ruimte en vrijheid te
waarborgen. De zelf uit een
communistisch geregeerd
land afkomstige huidige paus
Johannes Paulus II heeft zijn
aandeel geleverd in het ont
staan van een nieuw zelfbe
wustzijn van de kerken in
Oosteuropa. De communisten
zouden dienen te erkennen,
dat de inperking van de gods
dienstvrijheid en de pressie op
de kerk met behulp van ovr-
heidsgeweld weinig bevorde-
lijk zijn voor de stabiliteit van
de door hen geregeerde lan
den. Aan de andere kant mag
de „godsdienstige renaissan
ce" in Oost-Europa niet op
voorhand slechts worden ge
zien als uidrukking van het
protest tegen het huige regi
me. Vooral de jeugd, zo meent
König, zoekt naar een ant
woord op de vraag naar de zin
van hun eigen leven.
Als „buitengewoon moeilijk"
kwalificeerde kardinaal Kö
nig de situatie van de kerk in
Tsjechoslowakije, waar klaar
blijkelijk de angst van de
machthebbers voor „Poolse
toestanden" bijzonder groot is.
Maar ondanks de druk van
buitenaf op de kerk is haar si
tuatie toch ook niet ontmoedi
gend. Priesters en leken hou
den met moed en trouw vast
aan hun overtuigingen en bie
den meer verzet dan voor
heen, wanneer zij zich in hun
rechten als staatsburger ge
schaad zien.
De aartsbisschop van San
tiago de Chile, mgr. Juan
Francesco Fresno Larrain,
heeft opgeroepen tot een di
aloog tussen alle maatschap
pelijke groepen in Chili, om
dat alleen via een dialoog
een vreedzaam samenleven
van alle mensen te bereiken
is. In een herderlijk schrij
ven heeft de bisschop van
Talca, Carolos Gonzalez
Cruchaga, de onderdruk
king en de martelpraktijken
in Chili scherp afgekeurd.
Bovendien eiste de bisschop,
dat de regering alle Chile-
nen die naar het buitenland
zijn gevlucht, weer onbe
lemmerde toegang tot het
land geeft, omdat, aldus de
bisschop, „het recht om in
het vaderland te wonen, een
van de mensenrechten is".
Volgens de internationale
Fidesdienst van de Vati
caanse congregatie voor de
evangelisatie van de volke
ren is de bijbel nu in 514
Afrikaanse talen en dialec
ten vertaald. Zojuist is de
vertaling van het Oude Tes
tament in het Sangho, een
van de hoofdtalen in de
Centraalafrikaanse Repu
bliek verschenen. Daarnaast
zijn er bijbelvertalingen in
446 Aziatische en 293 Latij-
namerikaanse talen en idio
men.
In de Sovjet-Unie zijn vier
joden tot twee weken hech
tenis veroordeeld, nadat zij
afgelopen vrijdag waren op
gepakt bij een inval in een
appartement in Moskou
waar een bijeenkomst werd
gehouden ter inleiding van
de sabbat. Dit heeft een
joodse activist gisteren mee
gedeeld. Volgens de Sovjet-
-wet is het verboden zonder
schriftelijke vergunning een
bijeenkomst met meer dan
twee personen te houden
voor een godsdienstig doel.
Volgens genoemde activist
was het de eerste maal dat
de politie tegen een dergelij
ke gebedsbijeenkomst op
trad. Hij zei, dat dergelijke
bijeenkomsten op vrijdaga
vond gebruikelijk zijn. Drie
van de vier mannen hadden
een uitreisvisum aange
vraagd.
De bisschoppen van Malta
hebben de beraamde aanslag
van de burgerlijke overheid
op gelden die zijn bestemd
voor het lezen van missen
voor overledenen bestem
peld als „inbreuk op funda
mentele mensenrechten".
Maandag is de wet op de
onteigening van kerkelijke
goederen in werking getre
den. Zondag is in alle
rooms-katholieke kerken
van het eiland een bisschop
pelijke brief voorgelezen,
waarin de bisschoppen in
grijpen van de overheid af
wijzen in zaken waar men
sen particuliere rechten
kunnen laten gelden. De
linkse regering van Malta
heeft op 20 juni met de 34
stemmen van de Arbeiders
partij voor, besloten tot ont
eigening van tachtig procent
van de kerkelijke eigendom
men op Malta. De bisschop
pen hadden dit besluit in
een protestnota al een ui
terst zware ingreep in de
grondwettelijk gewaarborg
de vrijheid van godsdienst
genoemd.
De hervormde diakonie van
Nijmegen heeft onder de
naam „De Kleine Schaal" een
werkgelegenheidsfonds inge
steld met het doel een bijdra
ge te leveren aan het schep
pen of behouden van werkge
legenheid in kleinschalige
projecten binnen de gemeente
Nijmegen. Daarbij wordt
vooral gedacht aan projecten
in de ambachtelijke of dienst
verlenende sector.
De hervormde diakonie heeft
in eerste instantie 25.000 gul
den in het fonds gestort. Dit
bedrag kan worden vergroot
door middel van collecten die
tijdens de kerkdiensten spe
ciaal voor dit doel gehouden
zullen worden. Het beheer
van het fonds berust bij het
hervormde college van diake
nen van Nijmegen De her
vormde diakonie heeft voor
de beoordeling van de ver
schillende aanvragen om
steunverlening die bij het
fonds zullen binnenkomen,
een aantal regels opgesteld.
Voorrang zal worden gegeven
aan aanvragen uit kansarme
groepen.
Als voorwaarde wordt ge
steld, dat het betreffende
werkgelegenheidsproject ge
richt is op een maatschappelij
ke behoefte, dat de projectme
dewerkers gezamenlijk ver
antwoordelijk zijn voor uit
voering, beleid en beheer en
dat de voorgenomen produk-
tiewijze milieu- en energiebe-
wust is.
Paprika's met
gehakt
komkommer en
aardappelpuree
perzikyoghurt
Voor twee personen hebt u
nodig: 2 paprika's, zout,
150 g gehakt, 1 snee brood,
uitje, 10 g boter, zout, pe
per, nootmuskaat, paneer
meel, 15 g boter;
komkommer, zout, peper,
azijn, peterselie;
0.5 1 kg aardappelen,
melk, 10 g boter, zout, pe
per, nootmuskaat;
6 dl yoghurt, 2 rijpe perzi
ken, 1 lepel citroensap, bas
terdsuiker naar smaak.
Was de paprika 's en snijd ze
middendoor. Verwijder alle
zaad en kook de paprikahelf
ten een paar minuten in water
met zout. Laat ze uitlekken.
Week het brood met warm
water, druk het teveel aan wa
ter er uit en maak het brood
fijn. Meng brood en gehakt.
Fruit het kleingesneden uitje
in de boter lichtbruin en bak
al roerende het gehakt even
mee tot het gaar is. Doe er
zout, peper en nootmuscaat bij.
Vul de paprika's met het ge
haktmengsel en zet ze naast
elkaar in een ingevette oven
schaal. Strooi er weinig pa
neermeel over en leg er de
tweede portie boter op. Zet het
schaaltje ongeveer twintig mi
nuten in een oven die op 5 of
200° staat, totdat de paprika's
warm zijn en een korstje heb
ben.
Kook de aardappelen gaar,
giet ze af en stamp ze fijn.
Meng zoveel melk door de
aardappelen dat het een sme-
uige puree wordt, die zonder
jus gegeten kan worden. Maak
de, puree af met boter, zout,
peper en nootmuscaat.
Zet de yoghurt een paar uren
op een zeef met daarin een
natgemaakte doek. Verdeel de
perziken in stukjes en zet ze
een uurtje weg met citroensap
en suiker, schep de dikker ge
worden yoghurt op de perzi
ken. Strooi er desgewenst bas
terdsuiker over.
JEANNE
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15,00 uur. telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
De Amerikanen hebben hun laatste aarzelingen
slotdocument van de vervolgconferentie in Madrid
ligheid en samenwerking in Europa tenslotte lateij
nadat de Sovjet-Unie had laten weten bereid te zijni
kort als gebaar van goede wil een aantal dissidente|f*f
laten. Al eerder trouwens kon een handvol kritische
burgers hun land verlaten. De conferentie die zich
na drie jaar in Madrid moeizaam voortsleept, zal ntf aai
schijnlijk pas in september, alsnog kunnen worden |ndal
ten. Deze gebaren lijken het slotdocument op het ec| vo<
zicht toch nog enige concrete betekenis te geven, m^ aa
de werkelijke draagwijdte ervan moet men zich vo<ree^
te veel illusies maken. L|scj
i ve
De veiligheid en samenwerking die de 35 staten Frd
Europese continent alsmede de VS en Canada in 1975; J°'
sinki elkaar plechtig toezegden, moest een pleister zijje
nog altijd niet geheelde wonde van het na de oorlqn v<
splitste Europa. Maar noch de veiligheid noch de san dat
king zijn sinds die datum toegenomen. Op twee veryaar'
ferenties, in Belgrado en Madrid, is de mislukking ?n
streven zonneklaar aangetoond. Op beide conferent®^,
ken die landen die zich weinig of niets gelegen lietei stol
aan de bepalingen van Helsinki, vooral op het terrein
fundamentele grondrechten, niet tot de orde geroi
kunnen worden. Tekenend voor de machteloosheid??1.
in Madrid vergaderende diplomaten was dat zij op heP^1-"
drama geen enkele invloed konden uitoefenen. Wat iL^
gebeurde, werd door het Westen vergeefs aan de kjt eei
steld. iam.
erv,
Na drie jaar praten zien de diplomaten in Madrid (Wesli
reikhalzend uit naar het einde van dit overleg. In dej-eeg
late sfeer kan het bereiken van een akkoord over ej vei
tekst naturlijk als een belangwekkend resultaat wordf™6e
geprezen. Maar deze verklaring is het citeren nad'j e
waard, want het staat nu al zo goed als vast dat debg"
voorzichtig geformuleerde wensen dode letter zullen [jen
Alle belangrijke problemen worden trouwens doorges
naar nieuwe aparte vervolgconferenties, die echter
ger de hoge status hebben van het overleg in Madric
|ema
VOOR de Sovjet-Unie betekent de afsluiting van d$n o
rentie een diplomatiek succes. Dit land zal niet langptonj
een breed forum ter verantwoording geroepen kunn^1-
den over de schending van de bepalingen van HelsiT^
conferentie in Madrid levert opnieuw het bewijs dat nj j
de bedoelingen, zoals die in Helsinki werden nagestre< lüit
staande machtsverhoudingen niet kunnen worden De
derd. Degenen die al te lichtvaardig hopen met eeperd'
-initiatieven bij te dragen aan verbetering van die sam ^et
king in Europa met behoud van de zelfstandigheid e
afzonderlijke staten, zouden die les ter harte moeten 120
Zonnige perioden
DE BILT Het KNMI ver
wacht voor morgen droog
weer met zonnige perioden.
Een hogedrukgebied nabij de
OOK JAPAN DUPE VAN EUROPESE MAATREGEL
SCHEVENINGEN On
langs bezocht een delega
tie van vijfentwintig Ne
derlanders, onder wie de
directeur-generaal van
het ministerie van land
bouw en visserij een sym
posium in Tokio om on
der meer de Nederlandse
haring uit de Noordzee
aan te prijzen. De Japan
ners toonden grote be
langstelling voor deze
zoutwaterlekkernij uit de
lage landen. Door het
nieuwe vangstverbod kan
Nederland de zo fel be
geerde vis echter niet le
veren. En dat is wat A.
van der Zwan, directeur
van de gelijknamige
Scheveningse rederij, nog
het meest dwars zit. „Ne
derland slaat een enorme
flater, we gaan gewoon
voor schut".
De Nederlandse haringvissers
hebben het vangstverbod dat
vorige week plotseling werd
afgekondigd knarsetandend
moeten accepteren. De grote
re trawlers zetten koers naar
Schotland, waar nu op ma
kreel en een beperkte hoe
veelheid haring wordt gevist.
De kleinere kottervissers, die
vooral Katwijk als thuisbasis
hebben, gingen voor anker
om omgebouwd te worden
voor de jacht op andere vis
soorten. Kortom: zo het een
goed visser betaamt werd de
koers vlot omgegooid. „Maar
wel ten koste van veel geld en
het goede humeur", voegt
Loek Ouwehand van de Ne
derlandse Redersvereniging
daar meteen aan toe. De se
cretaris van de visserijfedera
tie, de heer Langstraat, zegt
er van: „Sommige vissers zien
de haringvangst na al dat ge
doe helemaal niet meer zitten.
Ze zijn ermee gestopt. Voor
goed. Met zo'n beleid kun je
toch niet werken?, zeggen ze.
En ik geef ze geen ongelijk".
De grote trawlers van rederij Ouwehand hebben de kust van
Schotland opgezocht voor de jacht op makreel en haring.
Vorige week dinsdagnacht
liep tot woede en verbazing
van de Nederlandse vissers de
vangstvergunning voor de
Noordzee af, omdat de Euro
pese ministers het niet eens
konden worden over de ver
deling van de haringvangsten.
Denemarken bleef veertig
procent van de toegestane
hoeveelheid eisen, hoewel dit
land in aanmerking kwam
voor slechts negen procent.
„Over zo'n gat kun je niet
praten", zegt Ouwehand hu.
Het gevolg was dat de hele
haringvangst op de Noordzee
„tot nader order" verboden
werd.
Vooral de kleinere kottervis
sers zijn de dupe van het Eu
ropees besluit. Langstraat:
„Zo'n twintig particuliere kot
tervissers mochten dit jaar
voor het eerst in zes jaar weer
op de Noordzee op haring ja
gen. Zij hebben toen dat be
kend werd enorm veel geïn
vesteerd in nieuw vismateri-
aal. Per kotter lopen die in
vesteringen in netten en der
gelijke op tot zo'n honderd
duizend gulden. Dat geld is
gewoon in het water gegooid.
Zo'n kotter ombouwen voor
de vangst van andere vissoor
ten gaat ook niet zomaar.
Daar is ongeveer een week
mee gemoeid. Het is een grof
schandaal, hoe met de belan
gen van de Nederlandse vis
sers gesold is".
In juli wordt traditioneel de
beste maatjesharing gevan
gen. Niet te vet, niet te mager:
precies goed. De prijs van de
haring is bovendien in deze
maand aan de hoge kant. In
augustus en september lopen
zowel prijs als kwaliteit terug.
Ouwehand: „Dat is nu zo
moeilijk te verteren: er is vol
doende haring in de Noord
zee. De kwaliteit is verder
prima en ons was een redelijk
quotum toegezegd. Toch moe
ten we die haring nog- laten
zitten. Wie kun je dat uitleg
gen?".
Emotionele sfeer
Zaterdag hadden de kottervis
sers een vergadering in Alk
maar, om te praten over de
nieuwe situatie. Volgens de
heer Langstraat, tevens secre
taris van het Produktschap
Vis in Den Haag, was de sfeer
zeer emotioneel. „De mensen
voelen zich genomen. Je
hoorde ook wel geluiden van:
dit nemen we niet, we gaan
actie voeren. Maar uiteinde
lijk was de conclusie dat dat
toch allemaal weinig uit
haalt".
Ook de grotere rederijen wer
den getroffen door het
vangstverbod, zij het in iets
mindere mate dan de kleinere
Visverwerking in Katwijk. In plaats van Hollandse haring worden
hier nu maatjes uit Denemarken gekaakt.
kotters, die voor hun vang
sten volledig op de Noordzee
zijn aangewezen. De elf hek
trawlers van de Scheveningse
rederijen „Van der Zwan" en
„Jaczon bv", zijn al vrij snel
na het vangstverbod uitgewe
ken naar Schotland, de Hebri-
den en de Ierse kustwateren.
Daar wordt op makreel en
andere zogenoemde „rondvis-
sen" gevist. De opbrengst van
deze vissoorten is echter lager
dan die van haring. „Jaczon"
vist nog op haring voor Ier
land en de Hebriden, maar
deze vis is geen maatjesharing
en wordt voornamelijk voor
de export gebruikt. „Natuur
lijk lijd ik verliezen", meent
directeur Bakker van „Jac
zon". „Ik heb mijn hele vi-
sprogramma moeten omgooi
en. Zoiets kost geld".
Niet alleen de rederijen maar
ook de bemanningsleden van
de schepen voelen het vangst-
verbod in hun portemonnee.
De ongeveer zeshonderd ha
ringvissers in Nederland krij
gen een deel van hun salaris
uitbetaald op provisiebasis..
Minder vangst en opbrengst
betekent dus minder geld in
het handje. De Scheveningse
visafslag merkt niet zoveel
van de haringstop. Bedrijfslei
der Joop Pasman: „De aan
voer van haring was de laat
ste weken toch al een stuk
minder. De reders houden na
melijk een groot deel van de
vangst achter de hand voor
eigen handel. Alleen de partij
waarvoor zij een hogere op
brengst verwachten, gaat via
de veiling. Wij hebben in ie
der geval drie miljoen gulden
aan haring kunnen omzetten.
I gebracht waren de vissers zeer
Dat pakt niemand ons meer
af".
Overigens is het goed moge
lijk dat na 26 juli, de datum
waarop de visserij-ministers
van de EG weer bijeenkomen
om over de haring te praten,
het vangstverbod alsnog
wordt opgeheven. Tot vijftien
augustus zouden de Neder
landse vissers dan weer op de
haring kunnen jagen, voor de
fijnproevers in ons eigen pol
derland en de lekkerbekken
in het Land van de Rijzende
Zon.
Vier ton in symposium
Van der Zwan gaat in dat ge
val meteen het grote water
tussen Engeland en het conti
nent weer op. Deze rederij wil
hoe dan ook nog een paar ton
voor de Japanners bijeen vis
sen. De directeur: „In het
symposium dat in Tokio werd
gehouden is zo'n vierhonderd
duizend gulden gestoken. Het
zou toch doodzonde zijn als je
niets met dat geld ging doen.
Als ik geen haring kan van
gen, loop ik de Japanse order
mis. Dat zou een flink verlies
betekenen".
De komende weken worden
de Nederlandse viskramen
van maatjesharing voorzien
uit de voorraad die de Neder
landse vissers al aan wal ge
sleept hadden en ten dele
door de weerbarstige Denen,
die in het Skagerrak en Kat
tegat mogen doorvissen. Ou
wehand: „We zijn nu gedwon
gen Deense haring aan te ko
pen om voorraad te maken.
Door politiek geharrewar,
veroorzaakt door juist de De
nen zelf, kunnen wij niet op
onze eigen haring vissen. Dat
is toch wel te gek om over te
praten". GE ANSEMS
PAUL KOOPMAN
J ge'
ttdt
eilandengroep de fcn v
breidt zijn invloed oveijhij I
land en de Noordzee naa
omgeving uit. De wind^ens
uit het noorden en voet\ afst
lucht aan. waarin de Haldu
temperatuur waarden led v
22 graden bereikt. Aerter
blijft het enkele gradentje
19 graden. Vannacht «tier
temperatuur tot ongeieg.
graden. it ee
Weerrapporten v.
