Weinig landen geen klant van Nederland
Nieuwe wet
legt Poolse
volk verder
aan banden
Kwekersrecht niet altijd garantie voor betere boll^j
33
Delta Adviesgroep:
belangrijke taak
voorlichting aan
glastuinbouw
-r
Joodse kolonisten eisen
nederzetting in Hebron
LAND EN TUINBOUW/BUITENLAND
Caidac Soutuut
MAANDAG 18IULI1983 P,
Omdat „de behoefte aan gerichte informatie verband hou
dend met de bedrijfsvoering in de glastuinbouw nog elke
dag groeit" is al begin dit jaar de onafhankelijke Delta Ad
viesgroep BV opgericht. Dit bureau adviseert kleine en
middelgrote ondernemingen, organisaties en instellingen
op economisch, financieel, technisch en sociaal terrein.
Delta is ontstaan uit de Stichting Accountants- en Belas
tingadviesbureau LTB en is onder meer gespecialiseerd op
hert terrein van dc bedrijfskundige adviezen. Van de ves
tiging in Poeldijk uit leidt de heer B. van Marrewijk de
advieswerkzaamheden voor de agrarische sector.
Bij Delta Adviesgroep voeren momenteel zeven personen
op verschillende terreinen advieswerkzaamheden uit. Er
zijn vestigingen in Heemstede, Hoorn en Poeldijk. Vanuit
Poeldijk wordt bijzondere aandacht besteed aan het opzet
ten en begeleiden an bedrijfsregistratie- en planningsyste
men voor de glastuinder. Al of niet met behulp van de be-
drijfscomputer. Ook ander advieswerk, zoals adviezen
over financiering, energiebesparende investeringen en
nieuwbouw, behoren tot het werkterrein van Delta Ad
viesgroep BV.
De heer B. van Marrewijk, die de leiding heeft over de
afdeling bedrijfskundige adviezen, noemt zijn belangrijk
ste taak het verbeteren van het bedrijfsmanagement. „Dat
leidt tot betere bedrijfsresultaten en daar gaat het toch
om", beklemtoont de heer Van Marrewijk, die al enige tijd
bezig is met de advisering over bedrijfsregegistratiesyste-
men.
Aan het brede werkterrein op het gebied van de bedrijfse
conomische en financiële advisereing wordt waarschijnlijk
nog dit jaar het geven van korte cursussen toegevoegd.
„We zijn bezig met de ontwikkeling van cursusprogram
ma's voor de ondernemers in de glastuinbouw", aldus de
heer Van Marrewijk. „We denken aan zeer praktsich ge
richte ondernemerscursussen in aanvulling op het al be
staande cursuspakket, zoals dat door de verschillende cur
suscentra wordt verzorgd".
Met nadruk verklaart de heer VAn Marrewijk, dat de
Delta Adviesgroep zich niet concurrerend wil opstellen
ten opzichte van het werkterrein van de overheidsvoor
lichting. „Mede kijkend naar de toekomst met een steeds
krapper wordend overheidsbudget, zien we in aanvulling
op de werkzaamheden van de overheidsvoorlichting nog
een belangrijke taak weggelegd voor de particuliere voor
lichting".
De heer Van Marrewijk is van mening, dat er op de terre-
rinen, waarin Delta Adviesgroep zich specialiseert, nog
voldoende werk is. „De behoefte aan gerichte informatie
over tal van zaken, die verband houden met de bedrijfs
voering in de glastuinbouw groeit nog elke dag".
De natuur regelt haar zaken
soms op wonderlijke wijze.
Dat hebben meerdere bloem
bollenkwekers ervaren. Vele
jaren teelt een bol een partij
tulpen en nooit is er iets bij
zonders te zien. Maar plotse
ling is die mutant er. Zo
maar van zelf! Zonder er ook
maar één hand voor uit te
hebben gestoken, komt zo'n
kweker in het bezit van een
soms waardevolle aanwinst.
Hij behoeft die mutant alleen
maar „uit te tekenen" zoals
dat heet en 'm voort te kwe
ken. Al dan niet met behulp
van de moderne vermeerde
ringstechnieken.
Hoewel die kweker die tulp
dus compleet cadeau kreeg,
kan hij op die mutant - zo u
wilt een verloping of een
sport - toch kwekersrecht
aanvragen èn krijgen.
Is dat wel billijk? Immers: bij
een andere kweker kan een
jaar later in theorie exact de
zelfde mutant ontstaan. Maar
die kweker kan geen kwe
kersrecht aanvragen, want in
dit geval geldt: wie het eerst
komt, het eerst maalt. Tegen
deze gang van zaken is in be
paalde kringen van het
bloembollenvak bezwaar
aangetekend. Er is, zo zegt
men, bij het vinden van een
mutant geen sprake van echt
veredelingswerk. Het is zelfs
mogelijk dat die mutant de
soort waaruit hij is verlopen.
geheel van de markt gaat
verdringen. Op die manier
zou men de winnaar van de
oorspronkelijke soort toch
wel zeer benadelen.
Bekend is dat men in de
kring van Ciospora, de club
waarin de belangrijkste vere
delaars hun zaken bespreken,
het standpunt huldigt dat een
mutant so-wie-so moet wor
den teruggegeven aan de
kweker die het oorspronke
lijke ras heeft gewonnen.
Een standpunt waarvoor
men in sierteeltkringen bij
zonder weinig begrip voor op
kan brengen. Men vindt dat
te extreem. Als men die lijn
zou willen doortrekken, dan
kunnen immers ook de win
naars van soorten uit de eer
ste kruising wel op hun stre
pen gaan staan. Zij zouden
kunnen aanvoeren: U hebt
dat en dat ras alleen kunnen
verkrijgen door te kruisen
met mijn rassen en wilt u
maar even over de brug ko
men? Dat kén natuurlijk
niet. Het eind zou er van
zoek zijn.
Bij de Raad voor het Kwe
kersrecht in Wageningen is
men van mening dat het ge
ven van kwekersrecht aan
mutanten wel billijk is. Zo'n
mutant ontstaat inderdaad bij
toeval. Maar met hetzelfde
recht kan men zeggen dat
een veredelaar een nieuw en
Dergelijke gefranjerde „Crispa"-tulpen kunnen zo maar spontaan in een handelspartij ont
staan. De betreffende kweker kan dus in het bezit van een soms waardevolle aanwinst komen
zonder er ook maar één hand voor te hebben uitgestoken.Toch kan op deze tulpen kwekers
recht worden aangevraagd.
waardevol ras ook bij toeval
wint. De man kan hoogstens
verwachtingen hebben, maar
daar houdt het ook mee op.
Degenen die bezwaar maken
tegen het verlenen van kwe
kersrecht - zij men dat men
op die manier een vlotte han
del belemmert - zullen niet
moeten vergeten dat het
kwekersrecht het winnen
van nieuwe rassen stimu
leert. Alleen op die manier
kan het areaal en daarmee de
Erijs min of meer in eigen
and worden gehouden. En
sortimentsvernieuwing is ze
ker voor de sierteeltsector
een zaak van het allergroot
ste belang.
En dat een veredelaar*
best doet om voor zijnl
moeizame arbeid een L
beloning te krijgen, kar
anders dan billijk wordd.
noemd. Er wordt wel^J.
hoog aangekeken tegen
ras waarop kwekersrec
verleend. Men gaat er vi C
dat dit ras wel beduidedfr°!
ter moet zijn dan de beJ®sl
de cultivars, want andeijijk1
men er geen kweker^.a
op aanvragen. 135
ft'f
Dat is een aanvechtbartld-
ning. Er is nl. geen e>n
garantie dat een gepaten>ar<
ras ook beter zou zijnjnd,
dient aan drie punten tehd
doen. Om te beginnen L—
het nieuw zijn en nog ni
de handel gebracht. Vr~
moet het duidelijk ven
len van bestaande rasse},
tenslotte moet het homq
zijn. Dat laatste wil
er mogen geen afwijk*,
typen in voorkomen, v 1
voorwaarde speelt bij eei
getatief gewas als de b|
en de knollen niet mee.
andere woorden: ook aaifc
slechte aanwinst kan
kersrecht worden verlJ
En dat men door de aanjms
van een gepatenteerd ra^si
de garantie zou hebbeden
men iets waardevols in [rla
krijgt, kan men gevoq
naar het rijk der fabelen|et
wijzen!.... bde
I.OO
ïtst.
Dat in Nederland gekweekte
bloemen en planten flink zijn
verspreid over de EEG-lan-
den, is genoegzaam bekend.
Dat de Scandinavische lan
den, Duitsland, Frankrijk en
Groot-Brittanië tot onze be
langrijkste afneemlanden be
horen, weet zo zachtjes aan
iedere Nederlander wel. Dat
het daarbij niet blijft, bezit
ook voldoende bekendheid.
Amerika behoort tot de veraf
gelegen exportlanden in gro
ter omvang. In feite zijn er in
de wereld maar weinig lan
den die niet tot onze klanten
gerekend kunnen worden,
ook al zijn dat dan de kleine
afnemers.
Waar zelfs landen als China
en Japan in het Verre Oosten
bij behoren, even zo goed als
het oostelijke Rusland. Zo
blijken in Hongkong 34 im
porteurs zich bezig te houden
met de verkoop van Neder
landse bloemen en planten.
Daar zijn er ook in Singapore
die onze import verzorgen, al
kan worden gesteld dat ook
in het Verre Oosten de bloe
men en plantenteelt er zijn
mag. En ook daar neemt de
export een belangrijke plaats
in. Vorig jaar exporteerde
Singapore voor een waarde
van 70 miljoen gulden aan
orchideeën naar Europa
waarvan een derde naar
West-Duitsland. Maar in Ja
pan worden niet uitsluitend
•orchideeën gekweekt, maar
is een zeer ruime variatie aan
bloemen en planten.
Het Bloemenbureau Holland
besteed heel wat geld om
overal in de wereld bekend
heid te geven aan onze pro-
dukten maar ook de expor
teurs laten zich niet onbe
tuigd, zoals herhaaldelijk kan
worden geconstateerd. Dr. ir.
J. van Tuyl van het Instituut
voor Veredeling van Tuin-
bouwgewassen heeft reeds
eerder een studiereis naar
Japan gemaakt en toen bij
zondere aandacht besteed
aan de teelt van bloemen en
planten.
Hij constateerde dat die teel
ten er van jaar tot jaar zich
uitbreiden. Die beliep in 1965
0,18 miljard gulden, in 1974
0,87 miljard en was in 1979
reeds gestegen tot 1,4 miljard.
In laatstgenoemd jaar werd
over een totale oppervlakte
van 2.732 ha. kassen van glas
en plastic bloemen geteeld.
Dat betFof voornamelijk
chrysanten, anjers, rozen, le
lies, tulpen, gentiaan en van
de potplanten cyclamen en
bladplanten. Er waren ook
flink wat bloembollen voor
namelijk lelies, tulpen en gla
diolen. In totaal 3.461 ha. aan
kassen en bijna 30.000 ha.
open grond en in produktie-
waarde van bloemen en
planten van 2.816 miljoen
gulden. Ongeveer 25 van
het kassenbestand is glas. Er
waren 148.000 gezinsbedrij
ven bij de teelt van sierteelt
gewassen betrokken. De le-
liebollenteelt is over heel Ja
pan verspreid. In het zuiden,
in Okinoerabu, worden nog
in hoofdzaak de oorspronke
lijke lelies longiflorum - va
riëteiten geteeld. Bovendien
staan daar op 75 ha. freesia's,
plm. 50 miljoen stuks die el
ders in Japan voor de bloe
menteelt worden gebruikt.
Op het grootste eiland,
Hondshu, komt in de provin
cie het klimaat het meest met
dat van Nederland overeen.
Hier en in het meer noorde
lijk gelegen Nigata is de tul
penteelt het grootst, respec
tievelijk 18 en 208 ha. In
Toyama worden bovendien
10 ha. hyacinten en 64 ha.
gladiolen geteeld. De tulpen
worden in afwisseling met
rijst verbouwd. Dit voorkomt
ziekten, anderzijds is de wa
teroverlast het grootste pro
bleem, zo constateert Ir. van
Tuyl.
Het uitgangsmateriaal voor
de hyacintenteelt komt uit
Nederland. De kleine geïm
porteerde maten worden een
jaar doorgeteeld en dan ge
hold. In drie jaar zijn deze
bollen leverbaar geworden.
Daarna begint men weer met
nieuw uitgangsmateriaal. In
Nigata staat nog 62 ha. iris
sen, 51 ha. lelies, 16 ha. cro-
cussen en 17 ha. gladiolen.
Op het meest noordelijke
eiland, wordt naast plm. 45
ha. lelies voor de bloemen
teelt, 300 ha. lilium leightlini
bollen geteeld, die in Japan
als delicatesse worden gege
ten. Aan het eten van bloem
bollen in de bezettingstijd
»ide
t ui
houden we evenwel pve
steeds een nare smaak <jid,
In 1980 waren de belanfte I
ste snijbloemen in Jjjer
chrysanten met 3820 ha.£n
jers 335 ha., rozen 243 ha«gei
lies 257 ha., zomerviolij
224 ha. Ook de genu
maakt grote opgang, plmaan
ha. |on<
De snijbloementeelt fitbi
schuift in het jaar van k SI
naar noord. Daardoor v$
de teelt weinig energie. 1_
winter worden bloemeib
het zuidelijke OkinawaF
vliegtuig naar Tokio en U t
ka gezonden. In 1980 wëj
er in heel Japan op 1
3200 bedrijven 74 miljoe^i
lietakken geproduceerd. jjL.
grootste rozenbedrijf
gerund door drie families
staande uit 17 personen»
worden daar op 4,5 ha. if
gekweekt, per jaar 1,5
joen takken van 18 rasst
WARSCHAU Een nieuwe wet die het Poolse parle
ment nog deze week zeer waarschijnlijk gaat aanne
men, maakt een eind aan veel vrijheden die in Polen
zijn geïntroduceerd voor het van kracht worden van de
staat van beleg in december 1981.
De nieuwe wetgeving, die de weg vrij moet maken voor de op
heffing van de staat van beleg, is vorige week vrijdag door drie
parlementaire commissies goedgekeurd. Het wetsontwerp voor
ziet onder andere in meer controle op arbeiders, academici en
studenten. Volgens de wet staat er drie jaar gevangenisstraf op
het lidmaatschap van verboden organisaties, zoals de vrije vak
bond Solidariteit. Aanstaande donderdag zal het parlement zich
moeten uitspreken, waarna president Jablonski bekend zal ma
ken dat de staat van beleg vrijdag wordt opgeheven.
De leider van het verboden vakverbond Solidaritieit, Walesa,
heeft gisteren na terugkeer van zijn vakantie, heftige kritiek ge
leverd op het wetsontwerp. „Ik heb liever te maken met de staat
van beleg, dan wat hier wordt gepresenteerd", aldus Walesa.
Contadora-groep doet
beroep op Reagan en Castro
CANCUN De presidenten van de Contadora-groep hebben
vanochtend een beroep gedaan op de Amerikaanse president
Reagan en de Cubaanse leider Castro om zich aan te sluiten bij
hun streven een vreedzame oplossing te vinden voor de conflic
ten in Midden-Amerika.
De staatshoofden van Mexico, Venezuela, Colombia en Panama
drongen aan op verwijdering van alle buitenlandse adviseurs en
militaire bases uit het gebied. Hun vredesplan voorziet voorts in
een onmiddellijke bevriezing van het huidige bewapeningspeil
en het instellen van gedemilitariseerde zones.
Gedurende de eerste zes maanden van dit jaar zijn in El Salva
dor 2.257 burgers geood door het leger of de para-militaire
Doodseskaders. Dit is gisteren meegedeeld in een preek in de
kathedraal van San Salvador. De bekenmaking komt kort voor
dat Reagan zijn halfjaarlijske rapportage over El Salvador uit
brengt voor het Congres.
Reagan hoopt op betere
verhouding met Moskou
WASHINGTON De Amerikaanse president
Reagan heeft afgelopen zaterdag de hoop geuit
dat het akkoord, dat Oost en West op de Confe
rentie over Veiligheid en Samenwerking in Eu
ropa (CVSE) in Madrid hebben bereikt, zal lei
den tot „stabielere en constructievere betrek
kingen van de VS met de Sovjet-Unie".
In een geschreven verklaring die zaterdag
werd gepubliceerd zei de Amerikaanse presi
dent: „We hebben het slotdocument aanvaard,
net zoals wij dat in 1975 in Helsinki deden, zon
der illusies over de aard van de Sovjet-Unie of
het systeem dat zij wil opleggen aan het groot
ste deel van Europa".
De Nederlandse regering is „buitengewoon ver
heugd" over het akkoord, dat vrijdagavond in
Madrid werd gesloten.
Fiat-baas rijkste
inwoner van Italië
ROme Het belastbaar jaarsalaris
van 2.968.000 gulden dat de presi
dent van de Italiaanse Fiat-automo
bielfabriek, Gianni Agnelli, ver
dient, maakt hem tot de rijkste man
van Italië. Het bedrag heeft overi
gens betrekking op het belastingjaar
1979. Deze cijfers zijn, zoals in Italië
gebruikelijk is. door het ministerie
van financiën gepubliceerd. De Mi
lanese textielfabrikant Ennio Levi
zit Agnelli met 2.912.000 gulden
dicht op de hielen. Gianni Agnelli's
broer Umberto, die ook in de direo-
tie van het familiebedrijf zit. ver
diende in '79 1.736.000 gulden.
'VS leveren Taiwan voor
half miljard aan wapens
WASHINGTON De Verenigde
Staten gaan Taiwan wapens leveren
tot een bedrag van 530 miljoen dol
lar. De nieuwe transactie is de op
twee na grootste leverantie aan Tai
wan. Waaruit zij precies bestaat is
echter nog niet bekend. De nieuwe
overeenkomst zal een niet geringe
belasting vormen voor de Chinee
s-Amerikaanse betrekkingen, die
zijn verkoeld sinds president Reagan
in 1981 aan de macht kwam met de
belofte de betrekkingen met Taiwan
te verbeteren. Peking zegt dat vorig
jaar met de VS is overeen gekomen
dat de leveranties aan Taiwan lang
zaam zullen aflopen. Washington
geeft er een andere uitleg aan.
Chili stopt
walvisvangst
SANTIAGO Chili heeft
besloten de vangst van
walvissen voor commer
ciële doeleinden binnen
zijn territoriale wateren te
verbieden. Dit betekent
dat alleen nog de Sovjet-
-Unie, Japan en Peru aan
de walvisvaart doen. Deze
landen zullen zich ook niet
houden aan het besluit dat
de Internationale Walvis-
jachtcommissie vorig jaar
nam, om de commerciële
jacht op walivissen met in
gang van 1986 te verbie
den.
Genscher wil compipj
in wapenbespreking m t
et 1
BONN De Westduitse ir!V
van buitenlandse zaken, Gei'
heeft zich gisteren in een raj^
terview ondubbelzinnig uitL
ken voor een compromis ten
van plaatsing van de middelkr g)
standsraketten in Europa. to.
Genscher wil dat zo'n comTj
wordt gebaseerd op het akkofjt,
de Amerikaanse en Russische*
handelaars in Genève, NitzeL
Kvitsinski, vorig jaar overe<
men. Dat akkoord werd echti
zowel Washington als MoskcL
worpen. De Sovjet-Unie
weer belangstelling voor
onderdelen van het akkoord.}'
Luik is bankroet en
verkeert al weken in
chaos. De staking
van vuilnismannen,
politieagenten en
brandweerlieden
hebben geleid tot
een algemene ver
vuiling van de stad.
De bevolking van
Luik heeft schoon
genoeg van al het
afval dat nu al lange
tijd op straat ligt te
rotten. In enkele
stadsdelen zijn de
inwoners tot actie
overgegaan. Vuilnis
zakken werden op
een hoop gegooid
l en vervolgens in
brand gestoken.
Carter: documenten
waren erg belangrijk
SAN FRANCISCO Oud-
-president Jimmy Carter van
de Verenigde Staten heeft ge
zegd dat de documenten waar
om het in de zogenaamde „de-
ba tegate" draait de „belang
rijkste politieke documenten"
waren die hij had. De ex-presi-
dent zei geen enkel idee te
hebben, hoe deze documenten
in handen waren gekomen
van medewerkers van zijn
toenmalige tegenstander Ro
nald Reagan.
RUITENHEER
TEL AVIV/BEIROET Meer dan tweehonderd gewapende
ioodse kolonisten hebben gisteren tijdens een bijeenkomst in He-
bron geëist, dat het centrum van de stad wordt vrijgegeven voor
het vestigen van een joodse nederzetting. Hebron, de op een na
grootste stad op de door Israël bezette westelijke Jordaanoever,
is zowel voor joden als Arabieren een heilige stad.
De afgelopen jaren is het in Hebron herhaaldelijk tot bloedige
botsingen gekomen tussen Palestijnen en de Israëlische bezet
ters. De joodse kolonisatieplannen van het centrum van Hebron
leidden ruim een week geleden tot een steekpartij, waarbij een
joodse kolonist werd gedood. Een Palestijn werd doodgeschoten
en kolonisten stichtten brand in het marktgedeelte van Hebron.
De Israëlische autoriteiten zetten tegelijkertijd de Palestijnse
burgemeester van Hebron, Natsche, en het stadsbestuur af.
Sindsdien mogen Palestijnen in Hebron hun winkels niet meer
heropenen. Volgens de kolonisten is nu het moment aangebro
ken om het centrum open te stellen voor joden.
Israël heeft plannen om duizenden Palestijnen, die leven op de
bezette westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, te ver
plaatsen als onderdeel van een project om het Palestijnse vluch
telingenprobleem op te lossen. Dit meldden gisteren de Israëli
sche dagbladen Ha'aretz en Yedioth Ahronoth. Het plan zou zijn
opgetseld door de minister zonder portefeuille, Ben-Porath. Een
afgevaardigde van de Iérasëlische Arbeiderspartij, Uriël Lynn,
heeft gezegd dat de regering-Begin van plan is een „vluchtelin-
genstad" op 30 kilometer ten zuidoosten van Nabloes te bouwen.
„Israël ontduikt
VS-
wapenembargo
tegen Iran"
NEW YORK Ondanks het
Amerikaanse wapenembargo
tegen Iran wordt er jaarlijks
toch voor honderden miljoe
nen dollars Amerikaans wa
pentuig geleverd aan Teheran.
Dit meldt deze week het Ame
rikaanse weekblad Time.
Amerikaanse bedrijven en in
ternationale wapenhandelaren
slagen erin het embargo te
omzeilen. Bovendien leveren
sommige Amerikaanse bond
genoten, met name Israël en
en Zuid-Korea, wapens aan
Iran die zij aankopen in de
Verenigde Staten. Volgens
Time maakt Israel zich schul
dig aan "zeer flagrante schen
ding" van het Amerikaanse
wapenembargo. Time zegt de
beschikking te hebben over
geheime stukken van het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken en van
particuliere ondernemingen,
waaruit blijkt dat onderdelen
van tanks en gevechtsvlietui-
gen via Engeland en Canada
aan Iran zijn geleverd. Een
groot deel van deze transacties
zou via Londen lopen.
Dodental
bomaanslag
Orly gestegen tot
zes
PARIJS Het aantal doden
van de door Armeniërs ge
pleegde bomaanslag op het
vliegveld Orly is gestegen tot
zes. Zaterdag bezweek een
Franse jongen aan de verwon
dingen die hij daags tevoren
had opgelopen op het vlieg
veld bij Parijs. Franse politie
functionarissen zeiden te gelo
ven, dat de bom, die de Ar
meense terreurgroepering
Asala vrijdag plaatste op Orly,
te vroeg is afgegaan
Lippizaners weer beter
In het Oostenrijkse Piber is het afgelopen weekeinde
terij van de beroemde Spaanse rijschool in Wenen w
het publiek geopend. De stoeterij was vijf maanden
gesloten, nadat een onbekende virus het leven had
aan acht merries en 31 veulens. De ziekte heeft sin
geen slachtoffers meer geëist.
Russische dissident
in gevangenis overleden
MOSKOU Viktor Tomasjinski, de eerste man die de
sche geheime politie KGB voor de rechter daagde, is
week maandag in de gevangenis overleden aan een long
king. Dissidenten zeiden dat afgelopen vrijdag Tomasij
vrouw door de Sovjet-autoriteiten op de hoogte was gebr
De Russische dissident Orlov, die gevangen zit in een werl
min de Oeral, is sinds tien juli in hongerstaking. Dit hee
echtgenote Irina afgelopen zaterdag bekend gemaakt
