et Jan van Veen neemt
en geslacht van oprechte
fondsboden "afscheid
Omwegen
EIDERDORPSE ARTSEN ZUINIG MET MEDICIJNEN
Jeslimr Eendekooi
sioos op Zoeterwouds
rfemeentebestuur
EN RUNLAND ZULLEN HET ZONDER VAN VEEN MOETEN DOEN
Valkenburg weet geen
raad met windsurfers
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pieters
is een einde gekomen
een bijna tachtigjarig
perk: tot in lengte
jaren, misschien wel
altijd, zullen Zoe-
■woude, Stompwijk en
jde omgeving het zon-
een bode Van Veen
leten stellen. Sinds het
»in van deze eeuw was
ziekenfondsbode daar
„Van Veen". Het
ren werkelijk boden
tn den bloede", maar
nageslacht Van Veen
'del,left geheel andere inte-
Van ambtenaar
banketbakker, 't Is
[elopen met een fami-
traaitie. Johannes An-
lius van Veen, Jan van
»en dus, beter nog be
nd als bode Van Veen,
It over een paar we-
62 en dan moet ie
■uit". In feite is het al
ds 1 juli over. Jan van
en (van het bekende
„stilzitten kan ik
eenmaal niet") kan,
de Zuidbuurtseweg
Zoeterwoude, nu al
aandacht schenken
moes- en siertuin,
de fuchsia's, de
onkbonen, de doorge-
ïoten andijvie die de
udgele fase allang ach-
iet i - de rug heeft („even
geen aandacht, en de
yjant schiet door hè").
/aJ i fietsen. Dat is een
frac\i eede natuur geworden
bode Van Veen, sinds
toen hij voor het
op de premieplich-
klanten afreed om
;kelijks de dubbeltjes
vangen en een beves-
n liende knip in de kaart
de o geven.
Ie
Toen had vader Van Veen er
inmiddels een jaar of veertig
opzitten; „die liep al sedert
1905, 1906, voor de oude dok
ter Kortmann. Kijk, die art
sen hadden vroeger hun ei
gen fonds en hun eigen bode,
over een uitgebreid gebied,
tot in Leidschendam. Maar
dan had je, bijvoorbeeld, ook
een dokter in Leidschendam
wiens bode tot hier op het
Westeinde liep. En dan ont
moetten de verschillende bo
des elkaar nog weieens". Dat
is nog eens andere koek dan
wat een Engelse zegswijze
wil: „East is East, and West is
West, and never the twain
shall meet". „In die tijd van
mijn vader was het nog een
dubbeltje per week, en 's zon
dags na de kerk ging hij bij
de oude dokter Kortmann,
zeg maar, de vader van dok
ter Wybo Kortmann en
grootvader van dokter Ber
nard, nou dan ging hij afre
kenen".
Vlak vóór de oorlog gingen
al die fietsende en lopende
doktersboden in een sane-
ringsstroom over naar het
ziekenfonds: Centraal Zie
kenfonds Haarlemmermeer,
het CZH. Da^r vielen ook
Rijnland en de aangrenzende
gebieden buiten de steden
ionder. Wat later kreeg je
brommende boden en soms
ook boden met een auto,
maar dat waren nauwelijks
boden meer, maar meester-
incasseerders. Jan van Veen
is altijd een echte bode Van
Veen geweest, voor de bazen
van het CZH. We praten nu
over het vrij grauwe verle
den van een jaar of wat na de
bevrijding. „Ik liep in een
deel van Leidschendam plus
Nootdorp; Leiderdorp en
vooral Zoeterwoude en
Stompwijk waren mijn laat
ste rayon. Bijna huis aan
huis. Iedere week de premies
innen. Op de fiets natuurlijk
en vaak doorweekt als je
de bui niet wilde afwachten
ging je elke dag naar je
vaste wijk. Die moest je af
werken, volgens schema. Als
je een dag de boel zou laten
sloffen, had je de volgende
dag dubbel werk. Dat deed ik
dus niet. Later werd het in
casseren per veertien dagen
en de laatste vijftien jaren
waren het voornamelijk
maandpremies". Bode Jan zit
er niet meer over in.
Thuis
Het is nog net vol te houden,
achter op het beschutte, bete
gelde plaatsje, in de rijzende
voormiddagzon, die met een
parasol, decimeter bij deci
meter, bestreden wordt. Over
een uur hoef je hier niet
meer te komen; dan zit het
echtpaar op het zitje voor het
huis. uit de zon. Jan van
Veen, bode af in shorts, klaar
voor het tuinwerk. Geselec
teerde koekjes voor het uit
kiezen, bij de koffie van me
vrouw Van Veen: „Mijn man
is van alle markten thuis",
vindt ze. Uitzicht dwars
over de kroten, sla, tomaten,
kale aardbeienplanten en
peen heen op de innerlijk
gloeiende kas met de snijbo
nen, herenbonen, prinsesse-
bonen en veelbelovende, nog
groene, blauwe druiven. Een
beste compensatie was dat
voorheen al, voor het bode-
gesjouw. In de geest zien we
bode Van Veen met z'n tang
een knippie geven in de
kaart van de fondspatiënten,
deur na deur. Soms ook ge
zeur: „Als het een dubbeltje
duurder was geworden, ging
ik met lood in de schoenen
op weg om het ze te vertel
len. Dan kreeg je vaak de
wind van voren en veel com
mentaar, ook al was het mijn
schuld niet. Maar echte tram
melant, nee. Veel plezier?
Ook niet, nee. Gewoon. Je
deed je werk. Uit. Vroeger
had je veel gezinnen met een
stuk of vijf, zes, een hele rits
knipkaarten: 56 cent per
Oud-fondsbode Jan van Veen koestert nog even z'n oude, in ongebruik geraakte, kniptang.
week voor man en vrouw, en
een kind van 16 jaar ging
van de kaart van zijn ouders
af en betaalde zelfstandig
voor z'n eigen kaart een
kwartje". Maar het bleef
knippen, en hup, de centjes
in de tas.
Bij elkaar had bode Van
Veen toendertijd wel een
klant of zestig, zeventig per
dag. Administratie, mutaties
afwerken; „nog een heel ge
doe, over 't algemeen". Goeie
ouwe tijd; dagen op de fiets,
de brommer een tijdje ver
der. Een wijk afwerken, met
hier en daar de vaste koffie-
patiënten. Op Huize Emmaus
vielen hem steevast sigaartjes
te beurt en dan kwam Jan
thuis met een leuk voorraad
je. Een enkele keer was er
ergens iets te vieren en werd
de bode voor een borreltje,
een pikketanesie alias een
neut, uitgenodigd. „Maar
daar kan je niet aan begin
nen, dan is het eind zoek.
Kom bode, we zitten in het
koper, daar moet je wat op
drinken. Nou had je wel een
collega die steeds voor een
dergelijk aanbod zwichtte,
maar mij niet gezien". Ik
verwijl nu in gedachten bij
die aanspreekbare collega
bode, die het niet laten kon,
en ik zie hem verder zwal
ken, in de beste stemming de
helft van zijn premies verge
tend. De weg eens fonds-bo
den gaat niet steeds over ro
zen; had ie maar geen bode
moeten worden. 'Maar Jan
van Veen ging onverdroten
zijns weegs, Op de fiets; wat
hij nog steeds graag doet,
voor een flinke ommegang,
volgens zijrt echtgenote.
Onderuit
Een jaar of acht terug maak
te bode Van Veen nog een
maandelijkse incasso-omzet
van 150.000 gulden. Een hele
verantwoording, met zoveel
geld om je nek. Zwaar ge)d
ook. Op een keer ging de
bode met de brommer onder
uit in de sneeuw. De volle tas
viel van zijn nek en alle
munten zonken in de sneeuw
weg. Toen moest hij de zaak
zoveel mogelijk bij elkaar
zien te zoeken. Tableau! Toch
vond de bode het leuk werk
het bodewerk, bedoel ik
in regenpak of leren jas.
Af en toe moest ie van jas
verwisselen als ie kleddernat
geregend was. Maar dat wa
ren wel de grootste calamitei
ten in bijna veertig jaar tijd.
Van Veen prakkizeert een
eind weg, maar kan verder
geen bijzonderheden meer
vinden. Niets uitzonderlijk
aardigs, niets bijzonder naars.
Nee hoor. Van het Veense
front geen nieuws. Alleen,
dat de gezelligheid de laatste
jaren er een beetje was uitge
gaan, vanwege de automati
sering: „soms ging ik om half
tien op pad en was tegen
twaalven al weer thuis". Nou
ja, dat kun je een echte bode
niet aandoen. Exit bode Van
Veen. Even wennen, zonder
al te veel pijn, met een beetje
spijt in het hart; het zieken
fonds zal het zonder hem
moeten stellen. Zijn kniptang
was allang in onbruik ge
raakt, door al die overschrij
vingen en zo. Maar hij heeft
hem bewaard als een kost
baar kleinood, een herinne
ring aan een half leven vol
garende plichtsbetrachting.
Er is niets meer te vieren.
Maar eind augustus, als ie
dereen weer op z'n innende
post is, wordt op de hoofd
vestiging van het CZH in
Amstelveen officieel afscheid
van hem genomen, door dU
rectie en collega's. Wie Jan
van Veen, voormalig bode
zonder opvolging in de fami
lie. nog iets vriendelijks wil
toevoegen, kan hem altijd
vinden op zijn „landgoed",
tussen de bedden met groente
die hijzelf niet meer op kan,
sinds zowat alle kinderen, op
één na, het huis uit zijn.
Verkeerslichten
bij 't Lien
WOENSDAG 13 JULI 1983 PAGINA S...
LEIDSCHENDAM - In ver
band met de toename van het
verkeer uit de nieuwe woon
wijk 't Lien in de richting van
de Noordsingel en de Prinsen
singel zal het kruispunt ter
plaatse van een nieuwe ver
keerslichteninstallatie worden
voorzien. In de exploitatiere
kening van de wijk is hiervoor
266.000 gulden opgenomen.
Voor de kinderen die scholen
in Prinsenhof bezoeken wordt
het kruispunt bovendien rond
om voorzien van vrijliggende
fietspaden.
VALKENBURG De enorme toevloed van windsurfers op het
zogenaamde „Gat van Lagendijk" zorgt voor een onhoudbare
verkeerssituatie op de Voorschoterweg. Links en rechts van de
weg worden maar lukraak auto's geparkeerd, zodat van een cha
os sprake is. Met name in de afgelopen dagen was er sprake van
een puinhoop, aldus raadslid Mizee. De chaos was zo groot, dat
ook de politie zich geen raad meer wist en zich afgelopen maan
dag terugtrok.
Burgemeester Van 't Wout liet gisteravond tijdens de raadsver
gadering weten geen oplossing voor handen te hebben. Er is al
een dringende brief naar Den Haag gestuurd om maatregelen te
bepleiten. Vooralsnog is er echter niets aan te doen. „Het zal
deze zomer wel een puinhoop blijven", aldus de burgemeester.
De huren van het gemeentelijk woningbezit in Valkenburg die
nen in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting gehar
moniseerd te worden. Vorig jaar nam de gemeenteraad al de be
slissing de huren vast te stellen op het „maximaal redelijke, mi
nus 15 procent". Inmiddels zijn in zestien gevallen de huren aan
de hand van deze regeling bijgesteld. Gisteravond kwam de
huurharmonisatie opnieuw aan de orde.
Een nieuwe bijstelling werd nodig geacht vanwege de grote ver
schillen tussen de huren in bestaande woningen en in de nieuw
bouw. Het college had voorgesteld de vorig jaar vastgestelde re
geling te handhaven. J. van Laarhoven (CDA) stelde voor het
maximaal redelijke minus 25 procent te hanteren. Raadslid A.
Bremer (PvdA/PPR) bepleitte een minimum-huur zonder ver
hogingen. Beide voorstellen werden echter verworpen, zodat het
college-voorstel overeind bleef.
RIO huurt Karei Doormanschool
LEIDEN Het Rijnlands Instituut voor Ondernemers on
derwijs (RIO) huurt voor het komende schooljaar het gebouw
van de voormalige Karei Doormanschool aan de Sumatra-
straat.
De Karei Doormanschool en de Gunningschool aan de Drift-
straat zijn gefuseerd. Daardoor komt het eerstgenoemde ge
bouw leeg. Het RIO, dat te maken heeft met een constant
groeiend leerlingen-aantal, heeft van het ministerie van On
derwijs en Wetenschappen toestemming gekregen het ge
bouw te huren.
Het schoolgebouw is eigendom van de gemeente Leiden.
Deze nieuwe ruimte is overigens nog onvoldoende voor het
aan de Leidsedreef in Leiderdorp gevestigde RIO. Men is
aedk ÏERDORP De artsen
het Samenwerkingsver-
voor Gezondheidszorg en
'(Schappelijke Dienstverle-
in Leiderdorp hebben
20 Ier medicijnen voorge-
!ven dan de artsen in het
van ^et Ziekenfonds
an <ien en Omstreken. Dat
jdra1 het jaarverslag over
P't die cijfers blijkt daar-
oe dl^t de doelstelling van het
h tnwerkingsverband aardig
tot zijn recht komt. Die doel
stelling is: niet alleen strikt
medisch werken, maar ook
naar de maatschappelijke as
pecten van patiënten kijken,
een betere afstemming op el
kaar krijgen van artsen met
andere vormen van gezond
heidszorg.
Uit het jaarverslag blijkt dat
het Samenwerkingsverband
redelijk tevreden is over het
behaalde resultaat, hoewel er
geen vergelijking mogelijk was
met de verwijzingen en voor
schrijvingen van artsen uit de
gebieden van de ziekenfond
sen van de Haarlemmermeer
en Omgeving en Leiden en
Omgeving. Volgend jaar hoopt
men wel over gegevens van
die instellingen te beschikken.
Uit de vergelijking met het
Alphens ziekenfonds blijkt in
ieder geval, dat de Leider-
vo EEN SPRAKE VAN ONDEUGDELIJKE BOEKHOUDING"
dorpse artsen minder medicij
nen voorschrijven en ook va
ker goedkopere (en volgens
zeggen net zulke goede) medi
cijnen voorschrijven. Per 100
verzekerden schreven de art
sen van het Samenwerkings
verband in 1982'617 keer me
dicijnen voor. In het Alphense
gebied was dat 867 keer. Per
verzekerde was daar respectie
velijk 46,17 en 73,67 mee
gemoeid en per medicijn res
pectievelijk /7,49 en 8,49.
Ook werd er in de Leider-
dorpse regio minder doorver
wezen naar specialistische
hulp: 27,9 keer tegen 35, 5
keer.
De achtergrond van de doel
stelling van het Samenwer
kingsverband is kostenbeheer
sing van de medische zorg en
het anders aankijken tegen
klachten van patiënten. „Je
kunt bij iemand met hoofdpijn
drie dingen doen: met hem
praten over de oorzaak van
die pijn, hem pillen voorschrij
ven of hem doorverwijzen
naar een neuroloog", zo ver
duidelijkt dr. Van der Leede
uit Leiderdorp het idee. In het
Samenwerkingsverband kiest
men duidelijk voor de eerste
oplossing. Kortom er wordt
gezocht naar een vorm van ge
zondheidszorg, waarin zowel
somatische (lichamelijk), psy
chische als sociale aspecten
aan de orde komen. Daarom
wordt samengewerkt tussen de
artsen in Leiderdorp, de rivie
renbuurt van Leiden, Zoeter-
woude-Rijndijk en Hoogmade
en met wijkverpleegkundigen
en maatschappelijk werkers
van de Stichting Maatschappe
lijke Dienstverlening Midden
Rijnland.
telle JL
otinj
TERWOUDE Het
juur van de Stichting
;nter Eendenkooi", het
en t tifunktioneel centrum
w het Kooikerspad in
terwoude-Rijndijk, is
over de manier
lyirop de gemeenteraad
iep en W kritiek hebben
bij d verd op de financiële
[sron &en van de stichting.
eravond was er een
fneei)re^ tussen bestuur
zoai de Eendenkooi en de
appe i fraktievoorzitters van
ie h politieke groeperingen
om duidelijkheid te ver
schaffen.
Tijdens de raadsvergadering
van 22 mei werd ongezouten
kritiek geleverd op de „on
deugdelijke" boekhouding. Bo
vendien hadden de jaarresul
taten eerder naar de gemeente
gestuurd moeten worden en
ten slotte zou het stichtingsbe
stuur geld opzij hebben gelegd,
terwijl de exploitatie flink in
de rode cijfers liep. Inmiddels
heeft het stichtingsbestuur
volledig opening van zaken
gegeven. Voor penningmeester
C.J. Verhaar is de lol er even
wel vanaf. Per 1 augustus 1983
,g pziekte in Sassenheim
chofl
an d SENHEIM De gevreesde iepziekte heeft in Sassen-
>elin a snei om zjch heen gegrepen en een epidemische vorm
66 enomen. De gemeente heeft van de Plantenziektekundi-,
rzoe ienst opdracht gekregen onmiddellijk in te grijpen. Dat
nisti J B'steravond tijdens de vergadering van de gemeente-
r he'1
Irijs' aad heeft daarom met spoed, vooruitlopend op een wijzi-
n,evan de begroting, een bedrag van 25.000 gulden be-
1 ne kbaar gesteld om de aangetaste bomen in de gemeente te
,ade "etigen. De ziekte van de bomen is op verschillende
da tsen geconstateerd en met name in het bosplantsoen ach-
e ge- de Horsten,
g zal
houdt hij het voor gezien. Een
zeer teleurgesteld man die r.a
alle negatieve reakties zegt
„nooit meer één minuut aan
de Eendenkooi te besteden".
De wijze waarop in de ge
meenteraad de financiële za
ken besproken zijn, heeft voor
sommige bestuursleden van de
Eendenkooi zeer onaangena
me gevolgen gehad. „Zij zijn
publiekelijk te kijk gezet als
falende bestuurderen die er
maar een „potje van hebben
gemaakt". Volgens de heer
A.J. Plantinga, voorzitter van
het stichtingsbestuur, bestaat
er in Zoeterwoude grote on
duidelijkheid over het finan
ciele reilen en zeilen van de
stichting.
Weerleggen
Met klem worden de kritiek-
fjunten van de gemeente weer-
egd. Zo blijkt uit het rapport
van de accountant dat het
jongste jaarverslag uitstekend
in elkaar zit. Ook opmerkin
gen dat de financiële cijfers zo
laat bij de gemeente bekend
waren, schoot de bestuurderen
in het verkeerde keelgat. In de
eerste jaren van het funktio-
neren van De Eendenkooi
moest uiteraard de administra
tie van de Prond af worden
r
Het bestuur van De Eendek
mevr. J. Klijnhout, P.M. van
opgebouwd. „Al dat werk
moest worden verricht in de
vrije tijd en het is niet zo ver
wonderlijk dat de streefdatum
(1 juni van het jaar, volgend
op het desbetreffende verslag
jaar, red.) werd overschreden",
aldus het bestuur dat er even
wel aan toevoegt dat de cijfers
over 1981 in september 1982
bij het gemeentebestuur zijn
ingediend maar eerst in mei
1983 in de gemeenteraad wer
den behandeld.
Een ander kritiekpunt was dat
de stichting geld opzij zou leg
gen terwijl het slecht ging. Af
gesproken in het stichtingsbe
stuur was, dat de stichting
jaarlijks één procent van de
waarde van de investering in
ooi: W. Maan, C.J. Verhaar,
Hofwegen (v.l.n.r.).
in de toekomst grotere onder-
houdsuitgaven te kunnen op
vangen. Dat betekende bijna
24 mille per jaar. Verder werd
afgesproken dat tien procent
van de aanschafwaarde van de
inventaris en inrichting zou
worden gereserveerd om te
zijner tijd noodzakelijke ver
vangingen te kunnen bekosti
gen.
Reserves
Wat destijds door iedereen als
een daad van goed en verant
woord bestuur werd be
schouwd, heet volgens de hui
dige raad „doodgemoedereerd
geld opzij leggen voor een ei
gen reservepot" en wordt met
de smalende term van „onein-
Hifw for»H<?vorrrnriff" betiteld.
G. van Mil, A.J. Plantinga,
De reserveringen die de Een
denkooi heeft gedaan zijn in
de praktijk echter nog niet zo
onverstandig gebleken. Zo was
de reserve voor groot onder
houd op 31 december 1981
rond de 61.000 gulden. In de
loop van 1982 bleek dat het
dak vernieuwd moest worden:
kosten ruim 78 mille. Dit kon
dankzij de gekweekte reserves
worden opgevangen.
De zienswijze van de wethou
der van financiën om bepaalde
reserves maar tot een bepaald
maximum te laten gaan, ziet
De Eendenkooi niet zitten. De
bedragen die de gemeente
voor ogen heeft, zijn volgens
hen veel te laag. Als de nood
echt aan de man komt, is er
volgens het bestuur niet vol-
