weekpuzzel door dr. Pluizer
«WW
HiüüüE
postzegels
WETENSCHAPPEN
oplossing vorige puzzel
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft,
ft
ft
ft
dB
W
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
N
ft
ft
M
ft
O
O
O
O
O
L
ft
ft
S
ft
pT
ft
O
.D
E
E
NR. 27 CRYPTOGRAM
iie
flPe w fit
ftüdóeSouuwt
ZATERDAG 9 JULI 1
w
3I
E
sl
ts
k
A
isl
"E
E
L
9
1
O
N
T
11)
'F
e
G
t
l
A
'L
IS
a
L
U
2,
G
t
u
N
6
e
O
O
T
u
u
yj
L
t
S
u
3h
l
F
hF
1
k
"r
t
s
E
e
0
L
O
l
Vn
t
1
e
E
0
k
■UI
e
1-
1
rvl
t
E
E
O
T*
O
O
Z
O
"fe
V
P
~r
■klö
L
K
Z
'F
S
8
k
*1
e
N
N
1
E
X,
De prijswinnaars van puzzel nr. 26 zijn:
A.H.M. Stigter, Noordeinde 3, 2445 XA Aarlanderveen.
J.M. Silvester, Herensingel 2-B, 2316 JS Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1. Komt de doctor tussen twee en acht om
de ruzie te bespreken? (10);
6. Als 'k op dit moment 's gezellig ging zit
ten? (4);
10. De stierenvechter komt eraan (5);
11. Het boodschappentasje van die vrouw
blijft op haar hoofd zitten (9);
12. Wil vader snel een weinig meeëten? (8);
13. Zo'n waterplant is zwaar en log (5);
15. Wilt u worst meenemen op uw tocht door
de bergen? (7);
17. Niettemin: we leven nog! (7);
19. Merkt u er nog iets van dat het hout zo
kwastig was? (7);
21. Reeds kan achter het huis de altijdgroene
plant bewonderd worden (7);
22. Blijft u op grote afstand als schenker er
van? (5);
24. Het vuil is verwijderd en daarmee uit! (8);
27. Men is geheel en al volgens de aanwijzin
gen te werk gegaan (9);
28. Bezorgt het tweetal je moeilijkheden,
oma? (5);
29. Breng die spie vlug terug! (4);
30. De bestellers raken in de war door dit
succesvolle boek (10).
VERTICAAL:
1. Als die uw auto ramt, zal er beslist niet
veel van over zijn! (4);
2. Lea geniet van haar bevalligheid (9);
3. Ik hoop dat voor moeder spoedig het mo
ment komt, dat zij zelf naar dat toneel
stuk kan (5);
4. Een ieder stijgt liever hierin dan te dalen
(7);
5. De voorste is nogal bijdehand (7);
7. De werknemer keek erg verbaasd toen 't
loon schoon nog minder bleek dan hij
dacht (5);
8. Zijn plichten zijn tegenwoordig gelukkig
vermenselijkt, al hoeft u hem beslist niet
te benijden (10);
9. Het netjes volzetten en afsnijden van voe
gen is haar arbeid (8);
14. Kwestie tussen twee staten? (10);
16. Zwemmende bloedzuiger (8);
18. Zou hij 'n gedrag in zo'n zaak goedkeu
ren? (9);
20. Zulk een graagheid gaat erg snel voorbij
(7);
21. Om die te wekken hebt u geen wekker
nodig! (7);
23. Zullen we deze papiersoort van een lijn
voorzien? (5);
25. Hij doet 'r goed aan ervoor te zorgen niet
altijd zo saai te zijn (5);
26. 't Is beslist niet minder prettig om daar te
gaan zeilen (4).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 27 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
>'n
in h
it z<
ens
egii
ja
aar
loen
nds
der
1 h.
ubb
tf,
Wel
iwr
e ii
lijks
co
■3
De belangstelling voor de klei
nere (commerciële) schaak
computers neemt de laatste
tijd grote vormen aan. Waren
het in het begin alleen de
zwakkere huisschakers, die
zich met dergelijk speelgoed
amuseerden, tegenwoordig be
ginnen ook (sterke) clubscha
kers zich te interesseren voor
deze nieuwe „tegenstander".
Dit laatste blijkt alleen al uit
de drie jaar geleden opgerichte
Computer Schaak Vereniging
Nederland (CSVN). Vooral het
laatste jaar zijn erg veel nieu
we leden van deze vereniging
lid geworden. Deze vereniging
heeft tot doel bekendheid te
geven en mede te werken aan
de ontwikkeling van het com
puterschaak. Maandelijks
wordt er een tijdschrift uitge
geven met de laatste ontwik
kelingen. Voor inlichtingen
kunt u bij het secretariaat van
de CSVN terecht, tel.: 08373-
3154.
De toenemende belangstelling
is goeddeels te verklaren door
de kracht van de huidige mi
ni's. In het begin waren deze
door een beetje geoefende
schaker met gemak te ver
slaan. Vooral het eindspel was
een zwak punt, daar hierin
niet kan worden volstaan met
twee of drie zetten vooruit
zien. Dit laatste euvel is in
mindere mate gebleven, maar
uit het feit dat de nieuwe com
puters in ieder geval mat kun
nen zetten met een toren of
door
L. Hofland
dame blijken al de betere pro
gramma's.
In het laatste nummer van
„Computerschaak" van de
CSVN, worden twee nieuwe
schaakcomputers voorgesteld,
die al de kracht hebben van
een sterke clubschaker (ELO-
rating tussen 1800 en 1950). De
eerste is de (te) dure Challen
ger Prestige (prijs 4.950.-), die
in onderstaande partij een re
delijke clubschaker de baas is.
PrestigeReyenga
Koningsgambiet
l.e4 e5 2.(4 d5 3.exd5 Dxd5?
Een zwakke zet, waarmee in
ieder geval de theorie wordt
verlaten. Het vervolg doet de
Prestige dus op eigen kracht.
Aangewezen was 'de theoreti
sche voortzetting 3...e4.
4.Pc3 Da5 5.Dh5! g€ 6.Lb5t!
Een zet die diepe berekening
vereist; de computer speelt
deze fase erg sterk.
6...Dxb5 7.Pxb5 gxh5 8.Pxc7t
Kd8 9.Pxa8 b6 10.P(31
Weer goed 'gezien', op 10.fxe5
volgt 10...Lb7 met onduidelijk
spel.
10...e4 ll.Pg5 Ph6 12.Pxb6!
Niet 12.Pxe4 Lb7. Wit heeft de
stelling uitstekend getaxeerd,
voor de kleine kwaliteit heeft
hij drie pionnen en een uiteen
gerafelde zwarte stelling.
12...axb6 13.Pxe4 Lb7 14.d3 (5
15.P(6 Le7?! 16.Pxh5 Lxg2
Schaaktechnisch is het vervolg
niet interessant meer, daar wit
totaal gewonnen staat. Zwart
speelt echter door omdat in
Computerschaak
is echter voorbij, aan de teer
nische fase is het verschil tus
sen mens en machine niet
meer te ontdekken.
17.Tgl Lh4t 18.Pg3 Te8t
19.Kd2 Lh3 20.c3 Lg4 21.Kc2
Kd7 22.Ld2 Pc6 23.Tael Tc8
24.Kbl b5 25.d4 L(3 26.Te3
Ld5 27.Pe2 Le4t 28.Kal Pg4
29.Txg4 fxg4 30.Txe4 L(2
31.(5 h5 32.Pg3 b4 33.Pxh5
bxc3 34.P(6t Kc7 35.bxc3 Pa5
36.Pxg4 Ta8 37.L(4t Kd8
38.Px(2 Pb3t 39.Kb2 Pa5
40.d5 Pc4t 41.Txc4 Ke7
42.Pe4 Kd7 43.(6 Th8 44.(7
Th3 45.Tc7f Kd8 46.(8D mat.
Tegen hoofdklasser Jeroen Pi
ket speelde de Prestige, tijdens
het Nederlands dameskampi
oenschap, een volwaardige
partij waarin Jeroen enkele
malen zeer op zijn hoede
moest zijn. Uiteindelijk moest
de Prestige, na een spannende
slotfase, het onderspit delven,
maar dat is tegen een speler
met geschatte rating van onge
veer 2200, geen schande.
Voor de eenvoudige schaker
meer bereikbaar is de veel
goedkopere „Novag Constella
tion" if 545.-), die eind juli op
de markt verschijnt. Door de
vrij simpele uitvoering is de
prijs laag. Voor een program
ma met een dergelijke kracht
is de prijs sensationeel te noe
men, daar hij nauwelijks on
derdoet voor de Prestige. Al
moet gezegd dat laatstgenoem
de meer mogelijkheden heeft
en mooier uitgevoerd is, maar
dat mag dan ook wel voor dat
prijsverschil.De Constellation
heeft zeven niveaus, waarbij
het laatste het toernooitempo
hanteert (gemiddeld drie mi
nuten per zet nadenken). De
eerste twee niveaus ziin snel
schaakniveaus, waarbij de
computer niet langer dan 5 of
20 sekonden nadenkt. Het der
de niveau (gemiddeld 40 se
konden) is voor sterke scha
kers al een hele klus. Tijdens
de officiële presentatie van de
Constellation zag ik enkele
zeer sterke spelers, die welis
waar met een biertje in de
hand en in vluggertempo
speelden, tenonder gaan tegen
dit derde niveau. In een gewo
ne partij moeten spelers met
een tot ongeveer 2000, reke
ning houden zo van tijd tot tijd
te verliezen. Tot slot een partij
van de Constellation op zijn
hoogste niveau, tegen een an
dere computer tijdens een
computerkampioenschap.
Mark 6—Novag Constella
tion
Engels
l.c4 e5 2.Pc3 Pc6 3.d3 P(6 4.g3
Lb4 5.Lg2 d5 6.cxd5 Pxd5
7.Lxd5 Dxd5 8.P(3 Dc5 9.Ld2
0—0 10.0-0 Lg4 ll.Tbl Td8
12.Lg5 Td7 13.Pe4 Db5 14.a4
Da6 15.Pel (5 16.Pc3 h6
17.Ld2 Pd4 18.(3 Lh3 19.Tf2
(4 20.g4 T(d8 21.Tbcl g6
22.Khl h5 23.g5 Kh8 24.Kgl
Pe€ 25.e3 Lc5 26.T(e2 (xe3
27.Lxe3 Lxe3t 28.Txe3 Db6
29.De2 Pxg5 30.Khl L(1 31.a5
Dd4 32.Dd2 D(4 33.b3 Lxd3
34.Pa2 Lbl.
Wit geeft het op.
door
B. J. Nuys
Ruud Palmer
sijn m
Voor Ruud Palmer is het sei
zoen teleurstellend geëindigd.
De Huissen-speler verspeelde
uiteindelijk alle plaatsen die
recht geven op bijzondere eve
nementen, al kwam zijn mee
doen aan de interland tegen de
Sovjet-Unie natuurlijk niet in
gevaar.
Palmer miste de boot door de
herkamp tegen Johan Basti-
aannet met 42 te verliezen.
Beide spelers waren in het Ne
derlands kampioenschap op
een gedeelde vierde plaats te
rechtgekomen.
Palmer werd na herkamp dus
vijfde. En dit. betekent: „gede
gradeerd" naar de halve fina
les, die in januari worden ge
houden; niet geplaatst voor het
Westeuropees zonetoernooi.
Palmer heeft het dus in het
tweede jaar van zijn heroptre
den op het hoogste niveau net
niet kunnen bolwerken tegen
de aanstormende jeugd (Stok-
kel, Scholma).
De 35-jarige ex-Amsterdam
mer verloor in de herkamp
met de Amsterdammer (ex-
Kampen) Bastiaannet na twee
remises de derde partij vrij on
nodig. Het beslissende deel
van de partij begint in de
stand van het eerste diagram,
waarin Palmer als laatste zet
30-25 heeft gespeeld.
Zwart moet zich verweren te
gen 34-29 en (kan daarbij kie
zen uit twee mogelijkheden.
Na 24-30 35x24 34-29 23x34
40x29 30-35 32-28 heeft Palmer
BASTIAANNET
S S S
een mooie stand. Vandaar dat
zwart kiest voor: 23. 14-20
24. 25x14 9x20. Zwarts lange
vleugel gaat er wat vreemd
uitzien, toch blijkt hij de
kracht daarvan juist te hebben
geschat. 25. 34-29 23x34 26.
39x30 3-9 27. 30-25 9-14. Nu 4
nog naar 15 en de lange vleu
gel heeft zich „hersteld". Maar
zover is het nog lang niet.
28. 32-28 12-18 29. 40-34 21-26
30. 34-30 18-22 31. 28x17 11x22
32. 37-32 22-27 33. 32x21 16x27
34. 45-40 13-18 35. 40-34 18-23
36. 34-29 23x34 37. 30x39 2-7.
Het evenwicht is nog steeds
niet verbroken. Zwart vreest
de opsluiting niet: 38. 39-34 7-
12 39. 34-29 12-18 40. 43-39 18-
22 41. 39-34 4-10 42. 48-42. Zon
der vrees voor 22-28 33x31
26x48 wegens de tegenactie 46-
41 24x42 41-37 42x31 36x27
48x30 35x4 en wit wint.
42. 10-15 43. 35-30. Op het
eerste gezicht een onnodig of
fer. Wit kan toch 42-37 spelen,
want 22-28 33x31 24x42 37x48
48-42 37x48 46-41 48x30 35x13!
Maar zwart speelt eerst 26-31
37x26 22-28 33x31 24x42. Van
daar dat Palmer offert, waar
uit volgt dat hij de partij voor
43. 35-30 uit handen heeft ge
geven.
Na het offer is het snel afgelo
pen. 43. 24x35 44. 42-37 6-11
45. 38-32 27x38 46. 33x42 22-28
47. 29-23 20-24 48. 23x32 24-30
49. 25-20 15x24 50. 34x25 3540.
Palmer geeft het op.
Dat Palmer beter kan, bleek
o.a. uit de partij tegen Delhom
jr., die vorige week in deze ru
briek werd behandeld. In de
interland met de Russen hield
hij oud-wereldkampioen Tsje-
golev op drie remises. In de
laatste ronde moest hij in de
sterke Rus toch nog zijn i
dere erkennen.
Palmer speelt zijn favol
20-24 op de openingszet 3l
1. 32-28 20-24 2. 34-30 14-f
30-25 10-14 4. 31-27 18-23
22 17x28 6. 33x22.
Al een belangrijk momeiT
de partij. Tsjegolev ruilt I
de linker bordrand en f
beert de zwarte lange vlq
topzwaar te houden.
6. 12-18 7. 27-21 16x
22x31 8-12 9. 37-32 11-17 l(f
37 6-11 11. 4641 2-8 12. 39-
6 13. 44-39 18-22 14. 32-28 2
15. 38x18 12x23 16. 43-38
17. 4943 12-18.
Langzamerhand worden!
verzwakkingen aan de zvj
korte vleugel merkbaar.
mer moet oppassen.
18. 37-32 24-29 19. 33x24 J
20. 41-37 7-12 21. 4741 17-2
31-27 22x31 23. 36x27 14-2$
25x14 19x10. Zie diagrarr
Het is duidelijk: Tsjegolev!
zijn prooi niet meer los. 2
21 11-17 26. 21-16 17-22 2
34 29x40 28. 45x34 6-lI
16x7 12x1 30. 41-36 3-8 311
31 8-12 32. 39-33 10-14 33.
22x31 34. 36x27 14-20 35. 3
23-29 36.34x23 18*20.
schijvenverdeling blijft
venwichtig. Met een bor
krachtzetten toont Tsjegrri
dit aan.
37. 42-37 20-24 38. 37-31 5-l!an
31-26 10-14 40. 26-21 14-lferk
21-17 12x21 42. 27x16 13-11
16-11 15-20 44. 28-22 18x
32x21 9-13 46. 21-17 13-1%
38-32 19-23 48. 32-27 23-2%
27-21 28-32 50. 11-7 lxll
17x8 32-37 52. 8-3 3741 53.Ji
4146 54. 25-39 46-10 55. i
en Palmer geeft het op.
-leg.
CRI 1 door
riU Jan Kelder
Er is een tijd geweest dat rob
berbridge de populairste ma
nier was om bridge te spelen.
Door de opkomst van wed-
strijdbridge paren en vier
tallen is het danig in de
verdrukking geraakt en dat
valt te betreuren, want rob
berbridge is een zeer aantrek
kelijke vorm van bridge. De'
Belgen zeggen: „Leren biljar
ten kost een hoed vol franks-
kes" en op dezelfde manier is
robberbridge om een of an
der tarief een van de beste
leerscholen.
In clubverband wordt het in
Nederland vrijwel niet beoe
fend, maar in sociëteiten, brid-
gehomes en in de huiskamer is
het nog lang niet uitgestorven,
hoewel er voor thuisbridge
zware concurrenten zijn ver
schenen in de vorm van Doop,
Tops, Meet-U-Bridge, Bridge
drives om thuis te spelen van
Rijk van der Krol en nog
recenter Test uw bridge,
verschenen onder redactie van
Cees Sint en Ton Schipper-
heyn en vervaardigd in sa
menwerking met de NBB. Ook
als u gewapend met een mag
netisch bridgespel in de zon
aan het bridgen slaat, is het
spelen van robbers zeer aan te
bevelen. Na een aantal robbers
kunt u dan van partners wis
selen, zodat u na verloop van
tijd een persoonlijke uitslag
krijgt, waarna het afrekenen
geblazen is. Het tarief kunt u
zelf vaststellen. De primaire
bedoeling van dat tariefje is.
niet om in uw levensonder
houd te voorzien, maar om
gokken, rommelen enzovoort
buiten de deur te houden.
Daarop is ook speciaal de ver
wijzing naar die hoed vol
frankskes van toepassing.
De stand bij robberen is van
vitaal belang. Meestal is het
ook zo dat alle vier de spelers
die bijhouden. Immers, een
manche kan bij robberen ook
in gedeelten gehaald worden,
zodat een ieder voor een goed
verloop moet weten hoeveel
punten er boven en onder de
streep staan.
Bij robberen komen vooral
veel tactische foefjes om de
hoek kijken. Maar goed bieden
en goed af- en tegenspelen
blijven een eerste vereiste.
Sjoemelhand
Als voorbeeld geef ik u een zo
genaamde sjoemelhand:
AH 10 ♦B9876532
"AHB 109632 984
O 5 O
8 *10 3 2
Dit spel kwam voor in een
robberwedstrijd om een fors
tarief: een stuiver de punt!
Beide partijen waren kwets
baar en de bieding ging
kort maar toch wel krachtig
als volgt:
Zuid twee ruiten - west drie
nrten (een sterk spel aange
vend) - noord zeven ruiten -
oost zeven schoppen.
Zo'n bieding en verdeling kom
je bij .normaal' bridge, d.w.z.
bij normaal gegeven handen,
nauwelijks tegen, maar bij
robberen (speciaal sjoemelen)
is dat minder bijzonder. Goed,
oost is terechtgekomen in ze
ven schoppen, dat door zuid
van een doublet is voorzien en
zuid start met ruitenaas.
U zult vermoedelijk al uitgere
kend hebben wat het verschil
is tussen maken en niet ma
ken, in stuivers wel te ver
staan, en nu mag u op de oost
plaats gaan zitten en proberen
dertien slagen te verzamelen.
Ik kan u alvast verklappen dat
de speler in kwestie down
ging, omdat hij de eerste slag
met een hoge schoppen op ta
fel troefde en toen bij het
slaan van de volgende hoge
schoppen tot de ontdekking
kwam dat die schoppen niet
netjes 1-1 verdeeld zaten. Ge
zien noords zeven ruiten was
dat ook niet geheel en al te
verwachten.
Hij en ook U had gewoon
met schoppen tien moeten
troeven, schoppen aas moeten
slaan (waarop noord zou heb
ben gerenonceerd) en vervol-
Robberen
gens de harten moeten testen.
Op hartenaas zou noord ook
niet bekend hebben, waarna
het contract een fluitje van
een cent is geworden: harten-
heer, harten getroefd, met
troef naar tafel en de rest is
voor het oprapen.
Het bieden bij robberen kan
wel eens wat vreemd zijn, het
spelen blijft een kwestie van
vakmanschap.
Startprobleem
Vorige week heb ik u een pro
bleempje voorgelegd dat ook
uit een robberwedstrijd af
komstig was:
U heeft als west:
V6
9 H V 7 2
O A V 103
*632
Dat 6 klaver is er na een zeer
lange denkpauze uitgekomen
en nu moet u als west uitko
men.
Wanneer u wel eens een boek
als „Improve your opening le
ads" van Kelsey/Matheson
heeft bestudeerd, weet u onge
veer hoe u zo'n startprobleem
moet beredeneren. Allereerst
moet u vaststellen met welke
kleur u moet starten en ver
volgens met welke kaart in die
kleur.
U heeft in de vierde positie
een informatiedoublet gegeven
waarop uw partner reageert
met een bod van twee harten.
Dat wordt door zuid de
partner van de 1 sch-opener
voor straf gedoubleerd, waar
na die opener de bieding
krachtdadig besluit met 6 kla
ver, een kleur die eerst door
zijn partner is geboden. En nu
moet u uitkomen. Schoppen en
klaver lijken niet zo aantrek
kelijk. De laatste kleur is
waarschijnlijk te passief. Dus
harten of ruiten. Maar aan
harten zit natuurlijk een luch
tje. Daar zal geen verliezer in
aanwezig zijn gezien de bie
ding. Noord zal er wel nul
hebben of het aas kaal. Dus
ruiten? Dat moet haast wel de
beste start zijn. Als de vijand
over ruitenheer beschikt, zal
die wel bij noord zitten. Mis
schien is het dan zaak om rui
tenaas snel mee te nemen,
voordat het ruitenbezit ergens
op verdwijnt. Als er dan mis
schien nog een slag in klaver
of schoppen te verdienen valt,
is er een downkansje.
Zo lag het hele spel:
N/all.n All 10 8 3 3
Nieuw-Zeeland toont zijn mooiste plekb
V6
°H V72
OA V 103
*632
*97 1
910986-1
OH 6 2
V 10
9 A B 5 3
O B 5 4
A 9 7 5
In de praktijk kwam de west
speelster passief uit met troef,
waarna zuid geen moeite had
met twaalf slagen. Als na een
goede redenering ruitenaas op
tafel was verschenen, was het
contract roemloos down ge
gaan. In dit geval was dat te
beredeneren.
Noord had voor zijn bod na
tuurlijk een hoge ruitenhon-
neur moeten hebben. Ook dan
moet zuid de klaverpositie nog
maar goed raden!
AGENDA: De laatste twee we
ken van juli worden in Wies-
baden de Europese kampioen
schappen gehouden voor vier
tallen: Nederland is vertegen
woordigd met Kreyns-Ver
goed, Rebattu-Sint en Maas:
Roosnek in de open afdeling
en met Schippers-v.d. Pas,
Kaas-Vriend en v. Mechelen-
v.d. Brom in de vrouwenafde
ling.
Correspondentie over deze ru
briek: p/a Beeklaan 27, 1403
RD Bussum.
„Mooi Nieuw Zeeland" is het
thema voor een serie van vier
zegels die op 1 juni in de ver
koop zijn gekomen. De afbeel
dingen op de zegels tonen en
kele van de fraaiste plekjes in
dat land, aan de hand van fo
to's die werden gemaakt door
Warren Jacobs en Robin
Smith. Op de zegel van 35 c
ziet men de 2518 meter hoge
Mount Egmont, een berg die
uiterlijk doet denken aan de
berg Fuji in Japan. Het is een
dode vulkaan die voor het
laatst tot uitbarsting kwam
rond 350 jaar geleden. Cooks
Bay is te zien op een zegel van
40 c. Dit zomervakantieoord
beschikt over brandschoon
zand, kristalhelder water en
een prachtige omgeving. Kapi
tein Cook arriveerde in no
vember 1769 in deze baai, en
riep het gebied uit tot Brits
grondgebied met koning Geor
ge III als staatshoofd. De zegel
van 45 c toont Lake Matheson,
een meer, omgeven door bos
sen, en een overblijfsel van
een gletsjer van zo n 14.000
jaar geleden. Lake Matheson
maakt deel uit van het West-
land National Park. De vierde
zegel (70 c) toont Lake
Alexandrina, een aan het Te-
kapomeer grenzend water in
Zuid-Canterbury. Voor vissers
op forel is dit meer een waar
paradijs. Het meer dankt zijn
haam aan prinses Alexandrina
(1844-1925), dochter van Chris
tian IX van Denemarken en
later echtgenote van Edward,
prins van Wales. Het ontwerp
voor de zegels werd vervaar
digd door Peter Durant uit
Christchurch.
Nieuw Zeeland brengt op 3 au
gustus een serie „Gezond
heids-zegels" met toeslag uit:
drie zegels met katterassen als
thema. Vóór de Europeanen
naar Nieuw Zeeland kwamen
waren daar geen katten. Twee
samenhangende zegels, beide
met een waarde van 24 plus
2 c, tonen de Tabby en de Sia
mees. Een zegel van 30 plus
2 c heeft als afbeelding de
Pers. Het ontwerp is van R.M.
Conly uit Waikanae. Daar
naast wordt de serie ook in de
vorm van een miniatuurvelle
tje uitgebracht.
In 1986 zal het 350 jaar gele
den zijn, dat in £weden de
posterijen werden ingevoerd.
Ook viert dan het Filatelis
tisch Genootschap van Zwe
den zijn 100-jarig jubileum. In
Hat herdenkingsjaar wordt te
Stockholm een grote interna
tionale postzegeltentoonstel
ling gehouden.
Ter gelegenheid daarvan zal
er jaarlijk een zegel worden
uitgegeven. De „Stockholmia"-
zegels zullen zich bevinden in
een miniatuurvelletje in boek
vorm. De nominale waarden
bedragen 1, 2, 3 en 4 Zwkr. De
motieven zijn twee ongeperfo-
reerde gravure-schetsen voor
10 ere Oscar Il-zegels in ko
perdiepdruk en twee eerder
uitgegeven zegels, n.l. de zegel
in boekdruk en de 5 ore ko
perdiepdrukzegel met Oscar
II. De originele gravures wer
den vervaardigd door Max Mi-
rowski (1858-1939). Zij dienden
als oorsprong voor de nieuwe
zegels, gegraveerd door Arne
Wallhorn. Het is de eerste
keer dat in Zweden een „zegel
op een zegel" wordt afgedrukt.
Gelijk met deze „Stockholmia
86"-uitgifte verscheen een
aanvulling op de reeks ge-
bruikszegels, bestaande uit
drie zegels met de portretten
van Carl XVI Gustaf en ko-
ningin Silvia (waarden 1.80
L
kr., 2.70 kr. en 3.20 kr.). t1
zegels worden uitsluitend
de vorm van rollen ui t
bracht. L
Al enige tijd geleden Lg
scheen in Zweden een 2T?
van 2.70 Zwkr. (in een boLj
van vijf stuks) naar aanleifc^
van het feit, dat het dit
200 jaar geleden is dat tuj
de Verenigde Staten en
den een verdrag van vri£
schap en handel werd gtt
ten. Gelijk met deze ZweiL
zegel verscheen in de Veref
de Staten een zegel die in f
te lijnen identiek is aan|
Zweedse zegel.
Ten tijde van de ondert^-
ning van het verdrag w
Zweden geregeerd door L
ning Gustaaf III. Zweden 1^
de in onmin met Engel
omdat de Britse marine k|
vaardijschepen, bestemd t
Zweden en geladen met h
teer en ijzer, de doorvaartip
lette. Uit protest daartip
sloot Gustaaf III dit verfj*
met Engelands vijanden,ie
vrijgevochten Amerikanen01
Tenslotte verschenen tloi
Norden 83-zegels (1.65 Z li
en 2.40 Zwkr.) waarmeöja
vijf noordelijke landen de
rist wijzen op de toeristi
mogelijkheden in die lan|*
Deze zegels tonen resp. wi<
ders en zeilen.
„Stralingsgevaar valt erg mee"
Prof. dr. D. van Bekkum, di
recteur van het radiobiolo
gisch instituut TNO in Rijs
wijk, vindt dat de risico's van
lage doses straling schromelijk
worden overdreven. „Ze zijn
volstrekt te verwaarlozen, in
tegenstelling tot wat veel men
sen denken".
Stralingsdeskundige Van Bek
kum was één van de 1500 we
tenschappers uit 50 landen die
deze week in het RAI-congres-
centrum in Amsterdam het ze
vende internationale congres
over stralingsonderzoek bij
woonden. Van Bekkum schat
overigens dat straling in Ne
derland jaarlijks tien doden
eist.
Hij meent dat de laatste tij4 te
recht meer onderzoek naar an
dere, belangrijker, factoren
voor het ontstaan van kanker
is gedaan. Naar gif en chemi
caliën bijvoorbeeld. Ook het
gebruik van tabak, alcohol en
voedsel en blootstelling aan
vervuilende stoffen in de in
dustrie kan natuurlijk kanker
veroorzaken.
Met straling (men hoeft na
tuurlijk niet meteen aan
atoombommen te denken)'
komt iedereen dagelijks in
aanraking. „De natuur voert
radio-actieve stoffen aan. Van
uit de kosmos wordt straling
aangevoerd. En in de meeste
stenen muren zitten radio-ac
tieve isotopen. Daarbij kan
ook straling vrijkomen".
En: De zon geeft ultra-violette
straling af". Iemand die te
lang in de zon gezeten heeft
kan daar last van krijgen, bij
voorbeeld in de vorm van al
lergische reacties. En mensen
die veel in de zon verbranden
krijgen vaker huidkanker.
Als gevolg van hogere doses
(be)straling kunnen menselij
ke weefsels afsterven. Een an
dere mogelijkheid is het ont
staan van kankergezwellen.
Iemand die een tumor heeft
kan behandeld worden met
straling. Maar als gevolg van
die straling zou hij ook weer
kanker kunnen krijgen. Het
hoeft natuurlijk niet, maar het
kén.
lo
Over de gevolgen van r tic
genstraling doen misvers aa
den de ronde. Volgens ur
Bekkum is het effect van (jiil
doses) röntgenstraling wel
er menselijke cellen afster
„maar dat wordt door het e
stelmechanisme in het lichfet
gerepareerd, zoals een
naaister kleren repareert'^ et
De straling van kerncentr n
is volgens Van Bekkum r,
verwaarlozen, 20 keer zo k ib
als de natuurlijke kosmi! n
straling. En zelfs die natuu se:
ke straling, heeft volgens ag
derzoeken geen of bijna
schadelijke gevolgen. Ons
ligt overigens in een gel ia
met weinig natuurlijke
ling.
