rk Spies spullebaas
zend monstercircus
^Finale CeidacSowa/nt
Zes uur
luchtvaart
show in
Scheveningen
en Deelen
ZATERDAG 4 JUNI 1983
Volgende week zaterdag, 11 juni, staan
Scheveningen en Deelen in het teken van twee
enorme luchtvaartshows, die naar verwachting door
zo'n 600.000 toeschouwers zullen worden
gadegeslagen. Deze vliegfeesten zullen luidruchtig
luister bijzetten aan het jubileum van de
zeventigjarige Koninklijke Luchtmacht en aan het
eeuwfeest van de Haagsche Courant.
Verslaggever Leo Thuring had een gesprek met de
spullebaas van dit vliegende monstercircus,
luchtmachtoverste Dirk Spies, die verantwoordelijk
is voor deze tweevoudige vuurproef. „De deelnemers
zullen zich stipt moeten houden aan de afspraken,
die gemaakt zijn. Zij zullen blindelings mijn
instructies moeten opvolgen", aldus de
luchtmachtoverste.
Luchtmachtoverste Dirk Spies is op 11 juni de grote spullebaas van het
vliegende monstercircus, dat 600.000 mensen in Scheveningen en Deelen
in ademloze spanning zullen gadeslaan.
bij ons nu eenmaal de hoogste prio
riteit. En op dat punt zijn we niet
bereid een concessie te doen. Als
we zaterdag ook maar de geringste
twijfel hebben over de haalbaar
heid van een bepaald onderdeel,
zullen we dat, hoezeer het ons ter
harte gaat, laten vervallen. We blij
ven overigens hopen, dat na regen
eindelijk weer eens zonneschijn zal
komen. We hebben in elk geval bij
alle Pelleboeren in Europa geïnfor
meerd. En die houden bij hoog en
bij laag vol, dat 11 juni een ideale
dag is voor een vliegfeest".
Stretcher
En aan die voorspelling klampt
Dirk Spies zich vooralsnog wanho
pig vast. Hij vult zijn werkdagen
nog steeds tot elf uur 's avonds,
belt en rekent, plust en streept. En
dat blijft hij doen tot vrijdagavond
na de ontvangst van de deelnemers
in de officiersmess in Deelen. Als
die ordentelijk, maar zeker niet
overvloedig, gelaafd zijn zal hij zich
voor een hazeslaap ter ruste leggen
op een stretcher in zijn werkka
mer. Nadat daar de wekker om vijf
uur 's morgens heeft gerinkeld zal
hij vervolgens op weg gaan naar de
toren voor zijn gruwelijk eenzaam
avontuur. Omringd door tientallen
telefoons zal hij eerst als een spin
zijn web in het luchtruim weven en
vervolgens dat warnet van onzicht
bare draden proberen te ontwar
ren. De Fokker Friendship en de
Dakota, de Airbus en de F16 en F15,
de Grasshoppers en de Red Ar
rows. de zweefvliegtuigen de via
radiogolven bestuurde toestellen en
motorgliders, de Fokkél^our, Pitts
Special, Cap 1ÜB en Eagle zullen
kortstondig'op zijn aanwijzingen als
marionetten door het luchtruim
zweven en doen en laten, wat hij
Wachtkamer
)p papier klopt alles nog steeds.
Maar uiteraard wordt door hem re-
cening gehouden met onverwachte
egenslagen, die zo soepel mogelijk
uilen worden weggemasseerd.
,Als ik in de gaten krijg, dat een
>epaald onderdeel dreigt uit te lo-
>en", zegt Spies, „zet ik de rest on-
niddellijk in de wachtkamer. Dat
s gewoon een kwestie van een
>aar bevelen, die ik via open lijnen
amÊ^ loorgeef. Het mooiste is natuurlijk
ils ik straks, kan zeggen: alles ge
leurde op tijd, iedereen is op het
ifgesproken moment binnen ko
nen vliegen en op het juiste mo-
nent weer verdwenen. Maar als ie
mand pech krijgt of de afstanden
liet exact heeft ingeschat, is er ho-
lelijk toch geen vuiltje aan de
ucht. Het publiek zal er in elk ge-
fal niets van merken".
.We houden hoe dan ook een aan-
al wachtgebieden op diverse hoog-
en in reserve, waar de teams op
lun beurt kunnen wachten. Zo'n
Jachtgebied is in principe vijf kilo
meter lang en vijf kilometer breed,
wat voor een Fokker Sll een prai-
'ie is, waar hij naar hartelust kan
'avotten. Maar een F16 doet er
lauwe 1 ijks een minuut over om
van het ene eind naar het andere te
vliegen. De piloot van zo'n kist
krijgt dus gegarandeerd het heen
en weer als hij te lang in zo'n
wachtkamer zit".
Jofel
Squadronleider van dit stuntteam
is vlieger J. Steenson, die als eerste
reserve de verrichtingen van de
negen piloten van een heet-van-de-
naald commentaar zal voorzien.
Omdat hij echter nog steeds de
gave van de alomtegenwoordigheid
niet bezit heeft Spies een helikop
ter gecharterd, die Steenson zater
dag in Gilze-Rijen ophaalt en ver
volgens op het Scheveningse strand
zal droppen. De Brit heeft daarna
krap een half uur de tijd om zich in
de commandopost op de Boulevard
te installeren voor zijn ooggetuige-
verslag van de verrichtingen van
zijn „Red Arrows", die het sluitstuk
vormen van de ochtendshow aan
de Noordzee. Als die klus geklaard
is wordt Steenson weer opgepikt
door de helikopter, die op de vlieg
basis Valkenburg met draaiende
wentelwieken heeft gewacht. En
vervolgens spoedt hij zich naar
Deelen om zijn verbale vuurwerk
nogmaals af te steken.
„Het is allemaal wat ingewikkeld",
geeft Spies toe, „maar we hebben
het graag voor hem over. Want een
optreden van de „Red Arrows"
zonder het commentaar van Steen
son is als een ei zonder zout en pe
per. Die man vliegt namelijk zelf
ook en weet dus precies, wat er
gaat gebeuren. Op de grond heeft
hij ook nog voortdurend radiocon-
Wat er daarna gebeurt is een zorg
voor later, die Spies overigens nu
al danig bezig houdt. Na 4500 vlieg
uren weet hij ondertussen, dat hij
een bezeten luchtridder is, die zich
pas echt jofel voelt, als hij niet
meer met beide benen op de grond
staat. Zodra hij weer in zijn Alouet-
te-helikopter aan de aarde ontstijgt
kan hij eindelijk weer voldoende
adem halen. En daarom hoopt hij,
dat het medische zwaard hem
voorlopig nog niet zal treffen.
„Ik zie dat moment met angst en
vreze dichterbij komen", bekent
hij, „want of ik het nu wil toegeven
of niet: slijten doe ik toch. En snel
ler dan me lief is".
„Het is ook niet zo belangrijk, hoe
oud je jezelf voelt. Het punt is:
wanneer ben je in de ogen van de
keuringsarts een ouwe man, die
niet meer de lucht in mag? Ik weet
nu al, dat ik een moeilijk moment
zal beleven, als me op een ochtend
verteld wordt: Spies, er wordt door
jou niet meer gevlogen".
Hij kijkt je aan. Lacht net even te
gulzig. Roept dan: „Wat zitten we
nou verdrietig te mieren over mijn
toekomst. Alsof die belangrijk zou
zijn. Het enige wat nu telt is de
show".
„Als die nou maar een succes
wordt, dan kan ik daarna altijd nog
postzegels gaan verzamelen".
LEO THURING
Centrifugaal
Er is trouwens nog een praktisch
bezwaar, waar we terdege rekening
mee dienen te houden. Bij een zo
genaamde „high performance" van
moderne, geavanceerde vliegtuigen
krijgt een piloot te maken met cen
trifugale krachten,die hem lelijk
parten kunnen spelen. Bij snelle
wendingen van zijn toestel jagen
deze G-krachten het bloed in zijn
lichaam op en dat heeft gevolgen,
waar hij niet te lang aan mag wor
den blootgesteld. Vergelijk het
maar met een automobilist, die
plotseling moet remmen. Die krijgt
ook een oplawaai van jewelste".
„In een straaljager gebeurt dat ech
ter met een kracht, die vele malen
sterker is. Je wilt dan je hand optil
len, maar het lukt niet. Want
opeens lijkt hij van lood. Als je
scherp daalt of stijgt ontbloedt je
hart in een fractie van een seconde
en krijgt je lichaam een geweldige
opdonder. Zolang het bloed nou
maar naar beneden stroomt is daar
wel wat tegen te doen. Niet voor
niets draagt iedere straaljagerpiloot
een broek met luchtzakken, die au
tomatisch vollopen op het moment,
dat je kist scherp naar beneden
gaat. Maar als je plotseling optrekt
Het bloedstollende klapstuk van de vliegshows in Scheveningen en Deelen vormt het optreden van de „Red Ar
rows", het befaamde stuntteam van de Britse RAF, dat bij verrassing het publiek zal overvallen.
tact met zijn makkers in de lucht. ^ost KLM zogoed als dat onze piloten extra uren moeten
En de kreten, die hij via zijn zen- niets", blijft Spies koppig volhou- maken en daarvoor extra brandstof
der opvangt, prikt hij losjesweg in den, "we hebben hun Airbus name- verbruiken",
zijn eigen verhaal. Daardoor krijgt zo in het programma gepast,
de show een extra brok dramatiek, dat hij binnen het uur uit en thuis „Daar komt nog bij, dat we de cate-
dat eigenlijk onmisbaar is. Steenson 's- Dat geldt trouwens ook voor de ring voor ons eigen vliegfeest in
zorgt voor de jus, die zijn jongens overige onderdelen van het pro- Deelen hebben uitbesteed aan ho-
van de gestampte pot nodig heb- gramma. Je vangt hier en daar recamensen, die een bepaald be-
ben". kreten op van mensen, die zich af- drag van hun omzet aan ons geven.
vragen, of het wel verantwoord is Als je nu bedenkt, dat er alleen al
om in deze tijd van bezuinigingen op Deelen 400.000 toeschouwers
AirblJS dergelijke luchtvaartshows te hou- worden verwacht, mag je rustig
den. Maar om iedereen gelijk ge- aannemen, dat we op die manier
rust te stellen kan ik met de hand onze begroting aardig sluitend zul-
Wat ook niet gemist kan worden op op mijn hart de verzekering geven, len krijgen",
de twee vliegfeesten is de nieuwe dat de kosten van beide vliegfees-
aanwinst van de KLM, de Airbus ten tot een minimum beperkt zijn
A310, die op vrijdag 10 juni zijr. en- gebleven. En dat was niet eens een
tree op Schiphol zal maken. Het lag heksentoer. Want de Nederlandse
in de bedoeling, dat de nagelnieu- Luchtmacht moet per jaar een be-
we machine daarna linea recta p^ald aantal trainingsvluchten ma- Houdt hij als geboren optimist wei-
naar een hangar zou worden ge- ken. En daarvoor wordt een hoe- licht toch in het achterhoofd reke-
sleept om daar een passende KLM- veelheid vliegtuigbenzine ter be- ning met een subversieve actie van
outfit te krijgen. Maar omwille van schikking gesteld. Die „peut" moet de weergoden?
de shows in Deelen en Schevenin- hoe dan ook worden opgestookt. En Spies zou het wel denken. „We
gen, die vqor een groot deel aan de of dat nu op een doordeweekse dag hebben uit voorzorg al een „mooi
burgerluchtvaart zijn gewijd, is de gebeurt of tijdens een vliegshow op weer"- en een „slecht weer"-pro-
verkleedpartij nu een dag uitge- zaterdag, verandert aan de totale gramma gemaakt", zegt hij gerust-
steld. kosten niets. Het is dus niet waar, stellend, „de vliegveiligheid heeft
Vliegveiligheid
In actie
jOm de zaken nog gecompliceerder
