Omwegen
Massale afslachting van
zeeschildpad brengt de
to tale ui troeiing zeer nabi j
Werkloze jongeren als voorlopers van
lhet tijdperk van de spelende mens
DEEL 9
-IDEN/ REGIO
CeidócSouoaixt
WOENSDAG 18 MEI 1983 PAGINA 5
JOODKREETEN TEGEN-ACTIE VAN KLEINE MAAR DAPPERE NSV
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
door Ton Piolors
met een mes een paar gaten
in de voorpoten geboord
waardoor een touw gehaald
kan worden en het dier kan
versleept worden naar de
markt, waar het met de po
ten boven de kop gebonden
in de hitte kan wachten tot
zijn slager komt".
Invoerverbod
Ik weet het. lezer, dit verhaal
is niet verheffend, zo niet
eentonig, doch het moet ver
teld. Ik had liever een lichte
re toets geraakt. Mevrouw
Steinmeier, echter, is er apart
voor gaan zitten. De vinger
dient op de wonde plek ge
legd. Daar is weer een stuk
zeer de dieren door mensen
aangedaan Ook Nederland
kent enkele importeurs, die
er volgens de NSV (Ned.
Schildpadden Vereniging)
niet voor terugdeinzen dit
vrij goedkope vlees acht
tot negen gulden per kilo
in te voeren. In 1984 zal ook
ons land dan'eindelijk de in
voer verbieden. Of de handel
zich daaraan houdt, is nog
maar de vraag van mevrouw
Steinmeier, die nog maar niet
eens spreekt van de schild
padolie voor de kosmetische
industrie in Frankrijk. Gru
welijk is de vóórgeschiedenis,
nietwaar?
Er is, evenwel, een Duits
echtpaar. Brigitte en Giinther
Peter geheten, dat de „aan
voer" op Bah heeft meege
maakt en gefotografeerd en
zo geschokt was door de tafe
relen. dat het zich spontaan
opwierp als vorige zendelin
gen ten dienste van de zee
schildpad. Het tweetal riejJ
regeringen ter verantwoor
ding en zocht uit waar het
vlees in Duitsland naar toe
ging. Maar de regering van
Indonesië ik hoop nu wer
kelijk, dat ik geen last krijg
met haar ambassade in Den
Haag blijft volgens me
vrouw Steinmeier „oostin-
disch doof" en de andere
„wringen zich in bochten en
schuiven de verantwoorde
lijkheid van zich af. Het
vlees is geleverd aan groot
verbruikers,. zoals universi
teitsklinieken, mensa's etc.,
waar het onder een andere
naam of als goulash aan de
nietsvermoedende patiënt of
student wordt voorgezet".
Baby's naar zee
De NSV steunt dan ook van
harte het initiatief „der Ehe-
leute Peter", te trachten één
of meer reservaten op te
richten, waar de dieren hun
eieren kunnen leggen, die
dan bewaakt worden tot de
tijd van uitkomen, waarna de
schildpadbaby's zorgzaam
naa» zee worden begeleid.
Mevrouw Steinmeier: „Er be
staat een dergelijke opvang,
een reservaat, in Suriname,
we hopen tenminste dat dit
nog bestaat en niet in een
farm is omgezet nu Neder
lands toezicht ontbreekt. Dat
er voor het pachten, onder
houd en bewaking van der
gelijke leg-reservaten veel
geld nodig is, is ook duide
lijk". verzucht ze; „Maar dat
kan niet anders. Grote orga
nisaties zoals het Wereld Na
tuur Fonds en Greenpeace,
en ook vele kleinere vereni
gingen. staan volledig achter
deze plannen! Het echtpaar
Peter tracht voor dit doel
geld bijeen te krijgen door
o.a. de verkoop van „ansicht
kaarten". zoals hierbij afge
beeld. De NSV heeft een gro
te stapel kaarten overgeno
men en iedereen die deze ac
tie steunen wil. kan de kaar
ten in pakjes van 4 stuks be
stellen door 5 gulden te zen
den aan de heer T.Vroom,
Utrechtseweg 255, 3818 EG
AmersfoortWat moet je
itiet die vier kaarten doen?,
vraag ik me af.
Meneer Vroom dirigeert,
niettemin, de gehele op
brengst naar de actie Redt de
Zeeschildpad. Nu had ik eni
ge bezwaren tegen de inte
grale afbeelding van de kaart
in deze rubriek. Vanwege het
bijschrift „Rettet die Meeres-
schildkröten". Duitsers hou
den er ook niet van om bij te
dragen aan „Scheveningen:
redt die badplaats". Dat kon
mevrouw Steinmeier zich
ook best voorstellen. Ik heb
de „Kroten" er maar vanaf
geknipt, maar u ziet nog wel
die (Indonesische; jammer,
vanwege onze redelijke be
trekkingen) jongetjes met
hun verderfelijk vervoer van
ten dode gedoemde schild
padden. Als u liever, en ge
makkelijker, een girootje wilt
uitschrijven, dan kunt u dat
doen op het gironummer van
de NSV. 356.48.97. t.n.v. pen
ningmeester NSV. Leeuwar
den, onder vermelding van
„Redt de Zeeschildpad". Dat
is ook leuker dan „Kroten",
of niet sonas? Mevrouw Stein
meier wil daar graag nog een
welgemeènde kreet aan toe
voegen; „Laat iedereen mee
helpen te voorkomen, dat
één van de oudste levensvor
men binnen enkele jaren
door een marteldood is uitge
roeid. Voor de zeeschildpad is
het nog maar enkele secon
den vóór twaalf...!"
„We schieten met razende snelheid een nieuw tijdperk te
gemoet", zo stelde directeur van de sociale dienst in Gro
ningen J. de Boer namelijk dat van de vrije tijd". De
Boer maakte deze opmerking tijdens een congres over
vrije tijd dat enige tijd geleden in Noordivijkerhout werd
gehouden. „De jongeren hebben in de gaten dat recreëren
meer is dan consumptief gedrag. Ze willen zelf iets doen.
ook als het niet betaalde arbeid is. Er is daarom een fun
damentele discussie nodig. Dat zoiets niet gebeurt, neem
ik de politiek hoogst kwalijk. We dreigen naar een twee
klassen maatschappij te gaan: mensen in loondienst en
mensen met een uitkering. Voor de eersten wordt 'recrea
tie' vertoeven aan de goudkust en voor de laatsten gaat
het bestaan uit het plunderen van winkels". De Boer
haalde met die opmerking de woede van de overige aan
wezigen op zijn hals. Maar hij heeft wel gelijk. De ver
dergaande automatisering maakt geestdodend werk voor
mensen overbodig. Overal komen robots en computers.
Het werk van honderden kan worden overgenomen door
één computer. Korter werken voor iedereen zal niet lang
op zich laten wachten, maar de werkloosheid zal het niet
oplossen. Het aantal banen wordt steeds meer terugge
drongen. Werkkampen zijn uit de tijd. Werkprojecten die
slechts mensen bezig houden, zullen naar verloop van
tijd niet langer functioneren. Mits de scheiding tussen
werkenden en haanlozen niet te groot wordt en het geen
noodzaak wordt voor de uitkeringstrekkers om de win
kels te gaan plunderen, kan de werkende mens van voor
heen plaats maken voor de spelende mens.
De voortekenen zijn al zichtbaar, maar de tragiek is, dat
deze voorlopers van de nieuwe tijd hun paradijs niet
wordt gegund. Eigenlijk zou een werkloze meer geld
moeten krijgen dan een werkende, omdat de werkloze
veel meer tijd heeft om het uit te geven. Veel meer nodig
heeft ook, om spullen en materialen te kopen waarmee
hij iets kan doen of om er cursussen van te betalen. Maar
de uitkeringen gaan omlaag en alle lasten worden zwaar
der. De élite van de levensgenieters, zal zich tegen de ver
drukking in moeten manifesteren. Ons calvinistisch den
ken laat dat nog niet toe. De werkloze jongeren, die ge
woon leuk bezig willen zijn, lak hebben aan school en
zelf boeken kopen om te leren, zelf willen ontdekken wat
zij belangrijk en leuk vinden in het leven, al doende wil
len leren, worden met argusogen bekeken. Werken met
behoud van een uitkering is sinds kort goed. mits het wel
binnen een bepaalde termijn loonvormend is. Zelfs het
VNO stimuleert sinds kort mensen om bedrijfjes op te
zetten. Anderen die gewoon graag een klein loontje zou
den willen verdienen, met het uitoefenen van een hobby.
maar daar geen mogelijkheid toe zien, komen nauwelijks
aan bod.
Jongeren met een uitkering, die wat meer ruimte nodig
hebben om hun werkzaamheden te verrichten die niet di
rect loonvormend zijn, moeten eerst gebouwen kraken of
bezetten, voordat zij de aandacht krijgen. Het negende
deel van deze serie gaat vooral over jongeren, die geen
baan kunnen krijgen of hun opleiding of baan hebben op
gezegd. In bezette of voor weinig geld gehuurde panden
maken ze werk van hun hobby's, starten kleine bedrijf
jes, doen klussen of manifesteren zich in een kunste
naarscollectief. Ze krijgen steeds meer voet aan de grond,
al is de weg moeizaam. Gemeenten en andere overheden
kunnen er niet meer omheen. En sommige gemeenten
willen dat ook niet meer. Ze kopen oude fabrieken op en
maken ze geschikt voor meerdere kleinschalige bedrijf
jes.
C£REA TIVITEIT IN OPMARS
—^EIDEN In de bezette
.Ziekenboeg" van het voor-
nalige Marinecomplex aan
iet Noordeinde gonst het van
Ie bedrijvigheid. Een jongen
er een oude piano aan het
naken en overal liggen sna-
en en hamertjes. Naast deze
werkplaats ligt het kantoortje.
Een meisje met punkhaar en
ijgerbroek zit driftig te typen,
n een flinke ruimte staan
talf kaalgehaalde stoelen, die
ipnieuw geverfd en overtrok
ken moeten worden. Even
•erderop staat een aantal
►ude frames en losse wielen.
n( )aar moeten weer bruikbare
>llei 'elsen van gemaakt worden.
>esl n een ruimte met een
B s( [lazen dak is een atelier ge-
Ljj naakt, waar geschilderd en
,er{ etekend kan worden. Er oe-
n n ent verder in het gebouw een
and. er is een donkere ka-
ier en een foto-studio, een
eefdrukkerij en sieradenma-
terij en een meisje met een
woltooide opleiding aan de
kunstacademie maakt er pro
eeten van textiel. Een meisje
,tsP 18) dat school verliet en nu
v onder baan en met een klei-
ïe financiële ondersteuning
wwan haar ouders leeft en
.Ziekenboeg" zegt: „Het
c.es nooie van werkloosheid is dat
'ib'ie mensen weer zo hartstikke
ÏSP' Creatief worden. Je ziet het
th* ®vera' om Je heen- Ook al
hebben ze weinig geld, ze wo
nnen hartstikke leuk omdat ze
1 4 illes zelf gaan maken. Eigen
1 ^meubelen, eigen kunstwer-
oetken. Gewoon hartstikke
ngoed". Haar ideaal: „Een we
reld. waarin mensen die graag
tuinbouw doen, dat doen en
mensen die graag brood bak
ken, dat doen en anderen
doen weer wat anders en dan
ruil je onderling. Geen geld
meer dus. Maar ja, dat is na
tuurlijk heel naïef hè", zegt ze
bescheiden.
Opleiding
In de Ziekenboeg hebben ze
het liever over banenloosheid.
„Werk is er genoeg, alleen
geen banen. Heel vervelend
vinden ze het, dat er een soort
doemdenken over hen wordt
uitgestort, omdat ze geen be
taalde baan hebben. Ouders
hameren maar op het feit, dat
je toch vooral een goede oplei
ding moet volgen. „Waar heb
je zo'n opleiding voor nodig.
Ik wil zelf ontdekken wat ik
interessant vind. Ik wil graag
pottebakken en beeldhouwen,
daar wil ik wel iets over le
ren. maar naar een kunstaca
demie of goede cursussen vol
gen kan niet. Dat is te duur.
Mijn ouders willen dat niet
nog eens gaan betalen. Ik
krijg geen uitkering, maar
mijn ouders geven wat. Het
liefste zou ik onafhankelijk
zijn, maar zonder geld kun je
niet leven", zegt Hilde. Dat
afhankelijk zijn van een soci
ale dienst vinden ze allemaal
niks. Het verplicht sollicite
ren op banen, die ze niet krij
gen en eigenlijk ook niet wil
len, geeft hen een heel onvrij
gevoel. Het liefst zouden ze
van hun hobby hun werk ma
ken en daar wat mee verdie
nen. maar dat zien ze zo ge
makkelijk niet gebeuren.
Ook is een veelgehoorde
klacht, dat de uitkering zo
laag is dat materiaal of ge
reedschap kopen om echt iets
leuks te beginnen niet moge
lijk is. Leo: „Je idealen wor
den je afgenomen omdat er
geen mogelijkheid is iets te
beginnen. Als ik bijvoorbeeld
een lasapparaat van 200 gul
den wil hebben, dan moet ik
zeker 2 maanden sparen en
dan kan ik die tijd dus hele
maal niks doen. Een biertje
ergens gaan drinken wordt
dan te duur". Op de vraag of
de jeugd van tegenwoordig
nou zo erg materialistisch is,
wordt heel geëmotioneerd ge
reageerd. Iedereen roept door
elkaar heen. „Ons hele leven
worden we volgepompt met
reclame. Dit moet je hebben
en dat. Je bent een produkt
van de wegwerpmaatschappij.
Alles moet steeds nieuwer.
Daar draait de hele economie
op. Geld moet rollen, dat is er
bij ons ingepompt en dan nu
ons erop aankijken, dat is hy
pocriet". Toch valt het wel
mee met dat materialisme. Er
is niet veel om materialistisch
van te kunnen zijn. De hoogte
van de uitkering laat geen
auto of stereotoren toe. Erg
vinden ze dat eigenlijk niet.
„Ik leef liever vrij om te doen
wat ik wil, met weinig geld,
dan dat ik met rot werk veel
verdien en wel al die spullen
zou kunnen kopen. Ze inte
resseren me eigenlijk niet zo".
Bedreiging
Het leven op zo'n manier be
kijken, lokt nog steeds veel
negatieve reakties uit. Het
wordt als een bedreiging er
varen. Hoe moet de toekomst
eruit zien als iedereen zo zou
gaan denken, wordt wel ge
roepen. Geen baan, geen
vooruitzichten op een baan,
wonen en werken in een
kraakpand, niet meer naar
school willen, een lage uitke
ring. Hoe moet dat. Door uit
keringen te verlagen, huren
te verhogen en flink negatief
te doen over werkloosheid
wordt geprobeerd het'kleine
beetje idealisme van de jeugd
te breken. Het geluk wordt
door veel mensen nog steeds
gekoppeld aan bezit. Daar
doen veel jongeren niet meer
aan mee. Zij koppelen geluk
aan creatief bezig zijn, aan
spelen. Maar een maatschap
pij met spelende mensen is te
mooi om waar te zijn. Door'
overheid en vakbonden wordt
er hard aan gewerkt om die
ideale maatschappij tegen te
houden. Het creatieve denken
ontbreekt hen. We sukkelen
voort op de oude weg van
overproduktie, milieuvervui
ling, arbeidsethos, maar de te
kenen van een nieuwe tijd
onder ogen zien en de maat
schappij daarnaar inrichten
doen we niet en dat is wat di
recteur van de sociale dienst
in Groningen, J. de Boer be
doelde, toen hij de regering
verweet geen fundamentele
discussie te willen voeren
over het feit, dat we met ra
zende snelheid een nieuw
tijdvak inschieten.
Toch dient de nieuwe tijd zich
steeds opdringeriger aan. De
veelheid aan nieuwe bedrijf
jes, de reeds bestaande MeMo-
beweging, klussenbanken,
kunstenaarscollectieven, jon
gerencentra met aktiviteiten
voor de werklozen die nog op
gang gebracht moeten wor
den. kerkelijk werkers die
werklozen helpen, stichtingen
met alternatieve werkprojec
ten, kortom een leger van in
dividuen en kleine groepen
mensen die zelf wat willen
doen. Zelf bepalen wat ze
leuk vinden of nuttig. Dit le
ger groeit naarmate de werk
loosheid stijgt. De overheid
kan er niet omheen. Er wor
den subsidies verstrekt voor
nieuwe 'initiatieven. Onlangs
maakten Annette van 't Sant
en Marcel Smits van het Ser
vice Centrum voor Levens
vorming een „werk-kaart"
waarin een verkenning door
Leiden van wat er zoals op
het gebied van de alternatieve
arbeid en andere initiatieven
op het gebied van de werk
loosheid tot stand was geko
men. Het werd een lijvig rap
port. In Leiden heeft de ge
meente een fabriek opgekocht
om er startende bedrijfjes in
te huisvesten. Voor deze be
drijfsverzamelgebouwen fs
veel belangstelling. De bezet
ters van de Ziekenboeg, moe
ten van de gemeente hun on
derkomen verlaten. Op de
plaats van dit zo bedrijvige
oord moet een parkje komen.
Dat is planologisch zo be
paald. Maar de gemeente
zoekt voor de mensen van de
Ziekenboeg (voorheen „De
Klos" geheten) andere ruimte.
Het is te hopen dat ze dat krij
gen, want de pioniers van de
nieuwe tijd verdienen een
kans.
SYLVIA VAN LEEUWEN
Een van de bewoners van de Ziekenboeg bezig met het repareren van een piano.
1V
geen uur nadat ik, vrij
inchalant, gelezen had, dat
ins Bernhard „niet zonder
r tegen de jacht op be-
neigde diersoorten is" (voor
ordt Ju'ste contexl: ȕn gebie-
n waar ze niet in hun be-
ian bedreigd worden, mo-
>n ook zeldzame dieren wel
►gelijk worden afgescho
pt n boorde 'k gisteren van
/mtn vr'endelijke, maar gela-
tn. Leidse mevrouw A.S-
[inmeier, dat „ze er in de
ipen. vooral in Indonesië,
beestenbende van ma-
„Wat daar gebeurt, is
hemel schreiend. Het is
ïerkelijk tuig dat daar aan
Ceu^ gang mag blijven. In En-
>k>!and is men geen haar be-
eigenlijk. Daar wilde
'w^en de hele eerste generatie
jslachten. Maar dat gaat
looi niet door",
jls ze minder slecht ter been
ras, zou mevrouw Steinrnei-
i i ze|f metterdaad en aan het
,0/-;'iont acties ondernemen. Nu
j 2ftet ze het. voornamelijk zit-
^eoInd, thuis: propaganda ma-
rjeëien, telefoontjes aannemen,
?f^orele oppeppers uitdelend.
zet zich geheel in voor de
Zeeschildpad, die aan afslach
ting ten prooi is. Dit is nog
lens geheel andere koek dan
jet gevierde Leidse „grotten-
é5*est", waarvan ik eerder ge-
stag mocht maken. „Massale
jioord op onschuldige, weer-
-_t>ze dieren, nóg erger dan de
'achting van de jonge zee-
.jCJonden en walvissen, bestaat
J^rjat? Helaas ja. dat gebeurt!"
een actie
'f^llevrouw Steinmeier is de
''jwpreekbuis. „de schallende
'trompet", van de Nederland-
e Schildpadden Vereniging,
waarvan het secretariaat in
Voorschoten is gevestigd en
welke vereniging in haar bij
na tienjarig bestaan ruim 380
bezielde leden achter zich
heeft staan. Een „commando
bezetting". Vandaag komen
mevrouw Steinmeier en haar
medestanders op voor de zee
schildpad, de enige eetbare
schildpadsoort. Uiteraard
consumeert mevrouw Stein
meier geen uit de bedreigde
botten getrokken schildpad
soep. ook niet met Kerstmis,
noch eet zij het vlees, „dat
tussen twee haakjes net zo
smaakt als ander vlees, zegt
men. Bah. de mensen zouden
beter moeten weten! Als ze
zo doorgaan, is de zeeschild
pad binnen enkele jaren uit
geroeid". Ja, opnieuw een ac
tie tegen een rampzalige ont
wikkeling in het kwetsbare
rijk der dieren. Mevrouw
Steinmeier weet er veel, zo
niet alles, van.
„In alle tropische en subtro
pische gebieden over de hele
wereld waar zeeschildpadden
voorkomen, worden deze
dieren op een niets ontziende
manier van hun legstranden
geroofd (Zoals u weet. leggen
schildpadden eieren, T.P.),
onder de meest erbarmelijke
omstandigheden vervoerd en
op duivelse manier afge
slacht. Omdat het alleen
vrouwtjes zijn die aan land
komen en waar ook de eie
ren geraapt worden, is het
nog maar een kwestie van
enkele jaren en ook de zeven
soorten zeeschildpadden zijn
volledig uitgeroeid".
Overeenkomst
En dit alles geschiedt on
danks de in 1973 gesloten
„Convention", of „Abkom-
men", de Overeenkomst van
Washington, waarbij door 79
staten, waaronder Indonesië,
de zeeschildpad beschermd
werd verklaard. Mevrouw
Steinmeier weer: „Alleen
schildpadprodukten afkom
stig van een zg. farm op de
Kaaiman-eilanden (En ook:
waar zijn de Kaaimannen ge
bleven?, T.P.) zouden nog in
gevoerd mogen worden,
maar deze farm heeft, door
een radicale invoerstop van
alles wat schildpad is door
Amerika, geen levensvat
baarheid meer en zag zich
genoodzaakt 70.000 van de
80.000 dieren af te slachten
en naar Europa en Japan tè
exporteren".
Rooftoestanden, uit de vrije
natuur, o.a. in Indonesië. Me
vrouw. praat me er niet van!
Maar ze praat me er wél van.
„De in Nieuw Guinea aan
land komende vrouwtjes-
(schildpadden) worden vaak
nog vóór ze hun eieren kun
nen leggen, door een paar
man opgepakt en van boven
af op hun rug in het ruim
van een schip gesmeten. Dat
de dieren hierbij zwaar ge
wond raken, deert de Baline-
Hoe er met
zeeschild
padden
wordt om
gespron
gen, om
trent Bali.
Over een
paar jaar is
het afgelo
pen, als dat
zo door
gaat.
se „vissers" niet. In vier la
gen op elkaar, zo goed als
verpletterd, zonder voedsel
of drinken, in hun eigen vuil.
bloed en rottend vle$s van
tijdens het minstens drie we
ken durende transport omge
komen dieren, komen ze in
de haven van Bali aan. Van
de nog levende dieren komen
de meeste bloedend uit de
bek aan. Met een lier worden
ze uit het schip getrokken en
hard op het strand gekwakt.
Het steunen en kreunen van
de stervende dieren is tot ver
te horen, maar er is geld te
verdienen, dus snel nog even
