m
TAFEL
emm
QtidócOounar
kerk
wereld
brieven
/lezers
Minder jezuïeten in Europa,
meer in Derde Wer'eld
Paus steunt Hongaarse bisschoppen
in conflict met basisbeweging
KORTE METTEN
S233S
DE KRANT.
0MDATU
NIET
IEDERE DAG
IN HET
KREMLIN
KUNT ZIJN.
ÜIT
ACHTERGROND
Qeidc&Qowuvnt
ZATERDAG 14 MEI1983 PAG
Sinds 1965 is het aantal jezuï
eten in Europa met 27 procent
teruggelopen. Daarentegen
groeit de orde in de Derde
Wereld. Dit zei pater Giusep
pe Pittau deze week in Vati
caanstad. Hij is de coadjutor
van pater Paolo Dezza, die in
1981 door de paus werd aan
gesteld om de leiding van de
orde over te nemen van de
generaal-overste Pedro Arru-
pe.
Pittau heeft sindsdien de je
zuïeten in de gehele wereld
bezocht ter voorbereiding van
de bijeenkomst van de orde in
september in Rome. Daar
wordt een opvolger van Arru-
pe gekozen.
Het ledental van de jezuïete
norde is van 36.038 in 1965 te
ruggelopen tot 26.298 nu. al
dus Pittau. Als oorzaken
noemde hij uittreding en het
ontbreken van nieuwe leden.
De terugloop was vooral groot
in Italië. Frankrijk, Neder
land en de Verenigde Staten.
Ons land telt momenteel on
geveer 350 jezuïeten. Pater
Pittau bestreed de opvatting,
dat de jezuïeten in de Derde
Wereld marxisten of sympa
thisanten van revolutionaire
bewegingen zouden zijn.
„Zij blijven trouw aan hun
priesterlijke opdracht." zo
verklaarde hij. Vooral in Mid-
den-Amerika proberen zij een
dialoog op gang te brengen
om het geweld te doen beëin
digen en om de rechten van
de allerarmsten te verdedi
gen. die wreed met voeten
worden getreden, aldus Pit-
De paus steunt de Hongaarse
bisschoppen in fflin handel
wijze ten aanzien van de ba
sisgroepen in de Hongaarse
kerk en de bekendste woord
voerder van deze groepen, pa
ter Gyoergy Bulanyi. Dat
blijkt uit een brief van kardi
naal-staatssecretaris Casaroli
aan kardinaal Lekai, de aarts
bisschop van Esztergom. De
brief is de Hongaarse primaat
overhandigd door de speciale
gezant van de paus, aartsbis
schop Luigi Poggi, die een be
zoek van een week aan Hon
garije heeft gebracht en er ge
sproken heeft met vertegen
woordigers van de r. k. kerk
en de regering.
In de brief wordt aangedron
gen op een spoedige oplossing
van het probleem ..Bulanyi".
Tussen pater Bulanyi en de
basisgroepen enerzijds en kar
dinaal Lekai anderzijds is een
conflict ontstaan, nadat de
kardinaal en een door hem
ingestelde commissie Bulanyi
hadden verweten, dat deze af
wijkt van de leer van de
kerk. Voorts bestaat er bij de
leiding van de Hongaarse
kerk bezwaar tegen het plei
dooi van Bulanyi en zijn me
destanders voor opneming
van het recht op dienstweige
ring in de Hongaarse wetge
ving.
Momenteel houdt de Romein
se congregatie voor de ge
loofsleer zich met de kwestie
bezig. In de brief roept de
paus de Hongaarse bisschop
pen verder op zich meer dan
tot nu toe bezig te houden met
het jongerenpastoraat en de
katechese. Men schat, dat er
momenteel ongeveer driehon
derd basisgroepen in Honga
rije zijn met een ledental van
ongeveer zesduizend mensen.
De groepen leggen de nadruk
op het persoonlijke geloof en
de concrete gevolgen daarvan
voor het persoonlijk hande
len. Zij verwijten de katholie
ke kerk in Hongarije dat die
daar te weinig aandacht aan
besteedt. Vele van deze groe
pen zien pater Bulanyi als
hun voorbeeld.
Prof. dr. P. F. Smulders sj,
hoogleraar in de geschiedenis
van de christelijke oudheid,
dogmageschiedenis, patrologie
en oude kerkgeschiedenis aan
de Katholieke Theologische
Hogeschool te Amsterdam, zal
vrijdag 20 mei als zodanig af
scheid nemen. Hij doet dit
met een afscheidscollege in de
Noorderkerk aan de Noorder-
markt te Amsterdam, dat om
vier uur begint. Aansluitend
is er een receptie in het ge
bouw van de hogeschool aan
de Keizersgracht 105.
In de leeftijd van 76 jaar is
overleden ds. J. H. Zelle, eme
ritus-predikant te Leeuwar
den. Hij heeft grote bekend
heid gekregen door zijn vele
lezingen overal in het land.
Ook doordat hij dreigde stap
pen te ondernemen tegen de
schrijver Maarten 't Hart, om
dat deze in het boek „Het vro
me volk" over een familielid
van ds. Zelle had geschreven.
Bekend zijn ook zijn protesten
tegen de KRO-televisieserie
over Mata Hari (Margreet
Zelle), die familie van hem
Ds. H. W. Bosch te Den
Briel zal dinsdag het feit her
denken. dat hij vijfenzeventig
jaar geleden bij de hervormde
gemeente te Egmond-Binnen
als predikant werd bevestigd.
Ds. Bosch is honderd jaar.
Radio Vaticaan wil de voor
China bestemde programma's
verbeteren en streven naar
een publiek van rond een
miljard mensen. Gestreefd
wordt naar een nauwere sa
menwerking met de r. k. zen
der „Radio Veritas" in Manil
la. In Hongkong heeft Radio
Vaticaan al een klein secreta
riaat. De afgelopen jaren
heeft Radio Vaticaan duizen
den brieven ontvangen van
jonge Chinezen, die grote be
hoefte aan actuele berichtge
ving blijken te hebben.
Wegens propaganda tegen
de staat is de Kroatische
priester Luka Prcela tot vijf
jaar onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf veroordeeld.
Bovendien mag hij de eerste
vijf jaar na zijn vrijlating uit
de gevangenis niet als priester
werkzaam zijn. De rechtbank
achtte bewezen, dat hij de
godsdienst voor politieke
doeleinden heeft misbruikt en
dat hij in zijn preken kritiek
op het beleid van de commu
nistische partij van Joegosla
vië heeft uitgeoefend.
De Franse priester Georges
de Nantes, die de paus van
ketterij en geloofsverzaking
beschuldigt, heeft gisteren te
vergeefs geprobeerd in de
Sint-Pieter de eucharistie te
vieren. Kanunniken hielden
hem evenwel tegen. Op He
melvaartsdag had de rechts-
radicale priester eenzelfde po
ging ondernomen in de basi
liek Santa Maria Maggiore in
Rome. Gisteren had hij een
onderhoud met de Congrega
tie voor de Geloofsleer. Na af
loop daarvan wilde hij op het
Sint-Pietersplein met luider
stem zijn bezwaren tegen de
huidige koers van de rooms-
-katholieke kerk bekend ma
ken. Italiaanse agenten voer
den hem af. De Nantes heeft
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon-
den stukken te bekorten
Dodenherdenking
Vooropgesteld: ik ben geen ho
mofiel. Het incident rond de
kranslegging door een groepje
homofielen tijdens de doden
herdenking op de Waalsdor-
pervlakte, waarvan in deze
krant van 5 mei melding werd
gemaakt, heeft desondanks bij
mij diepe verontwaardiging
gewekt. In tegenstelling tot
twee jaar geleden werd de
kranslegging niet toegestaan,
omdat het niet om een herden
king zou gaan, maar om een
demonstratie.
Weinig mensen weten helaas,
dat er gedurende de Tweede
Wereldoorlog niet alleen joden
en zigeuners, maar ook dui
zenden homofielen in de kam
pen zijn omgebracht. Deze
mensen werden als paria's be
handeld. Niet-homofielen kre
gen bijvoorbeeld straf wan
neer ze ook maar spraken met
hun mede-gevangenen. De ho
mofielen moesten bovendien
een roze driehoek dragen. Dat
roze driehoekje wordt nu ge
dragen door homofielen die
voor hun geaardheid uit wil
len komen. Op de 4e mei,
wanneer toch alle doden uit de
Tweede Wereldoorlog her
dacht worden, mogen toch ze
ker ook deze mensen hun do
den herdenken!
N.N., DEN HAAG
Tit us Brandsma (3)
De argumenteringsmethode in
deze rubriek in de brief „Titus
Brandmsa" is al zo oud als de
oudste dwaling: de schrijver
schermt met voldongen feiten
en daarmede zou hetgeen hij
suggereert even waar zijn. Dat
de eerste christenen de Heilige
Geheimen in gewone huizen
vierden, is een waarheid als
een koe. Maar dit neemt toch
niet weg, dat er een hemels
breed verschil bestaat tussen
een gewoon huis en een kathe
drale basiliek. Het is met recht
niet toegestaan deze laaste te
gebruiken voor profane doel
einden. Wat zich in de „St-
Bavo" te Haarlem heeft afge
speeld en wat in dit land alom
steeds meer in zwang komt, is
een vorm van tergende dege
neratie. In de eerste eeuwen
van het christendom kwamen
de gelovigen voor de eucharis
tieviering doorgaans bijeen in
de Grieks-Romeinse woonhui
zen van de meer gegoede
christenen, het beste waarover
men toen beschikte. Tijdens de
oorlog moesten de krijgsge
vangenen in Birma en elders
zich met veel minder behel
pen. In beide gevallen van on
macht gaven de christenen
naar vermogen uiting aan hun
geloof en eerbied. Doch in het
onderwerpelijke geval te
Haarlem was geen sprake van
onmacht, veeleer van onwil,
ongehoorzaamheid en oneer
biedigheid. Het beroep op de
gebruiken uit de tijd van de
..oerkerk" komt hierop neer,
dat wij vandalen gerust hun
gang mogen laten gaan en po-
litie-verordeningen kunnen
negeren om straks wanneer
er niets meer overeind staat
van het leven te genieten zoals
onze voorvaderen tweedui
zend jaar geleden. En dat heet
dan progressief.
N.W.J. Burger. DEN HAAG
Titus Brandsma (4)
Naar aanleiding van de brief
van mgr. Th. Zwartkruis (in
ruw blad van dinsdag 10 mei)
het volgende: De Titus-
Brandsmastichting heeft de
bisschop in een brief van 21
april verzocht de informatie
markt in de St.-Bavo te Haar
lem op 23 april te verbieden.
Op dit schrijven had mgr. voor
de fatale datum telefonisch of
telegrafisch kunnen antwoor
den. Hij deed dit eerst op 2
mei, nadat bovengenoemde
stichting hem op 25 april
schriftelijk had medegedeeld
het Vaticaan te zullen vragen
een herhaling van de treurige
gebeurtenissen te voorkomen.
De Titus-Brandsmastichting
had derhalve, na het uitblijven
van een reactie, het volste
recht op 23 april twee waarne
mers te zenden om de overtre
dingen van het kerkelijk wet
boek te fotograferen en getui
genverklaringen op te stellen,
alsmede het aldus verkregen
bewijsmateriaal naar de con
gregatie van de geloofsleer in
Rome te zenden.
Als mgr. Zwartkruis dit erger
nisgevend vindt, ligt de schuld
hiervoor bij de bisschop. Dan
had hij de Titus-Brandsmas
tichting maar tijdig moeten
antwoorden en canon 1178 van
het kerkelijk wetboek moeten
naleven.
Namens de Titus-Brandsmas
tichting:
A. C. F. Brosens, HAARLEM
NEDERLANDSE HERVORM
DE KERK
Beroepen te Boskoop: D.Heu-
velman te Hoogblokland
VVD als actiegroep
De vvd-fractie in de Tweede Kamer heeft opnieu^11
knuppel in het hoenderhok van de CDA/VVD-coalitr[
gooid met een publikatie over een onderwerp waaroveiLe
CDA en VVD sterk verschillend wordt gedacht: de me<£ni
ta. Op de inhoud van de liberale visie hoeven we niet vfcre
in te gaan. In deze kolom hebben we al eerder gesteld,
vrijheid-blijheid-benadering van de VVD rampzalig zoPS
voor het unieke Nederlandse omroepbestel.
ia<
nzi
BLIJFT over de manier waarop de VVD zich, als gil
om een actiegroep, in deze coalitie opstelt. Zouden de
len zich niet realiseren dat zij met vuur spelen, als zi
een zo gevoelig onderwerp als de media op deze gechai
de wijze hun eigen standpunt naar buiten brengen? De
lijkt vergeten dat ze nog geen half jaar geleden een regi
koord heeft gesloten, waarin ook een media paragraaf
genomen. Daarin staat, dat het kabinet zal proberen tot[
promissen te komen. Het is duidelijk dat dit door het st|
van Nijpels c.s. niet gemakkelijker is geworden. n
Dat er tussen de coalitiepartners in het kabinet nietl
veel grote politieke wrijvingen bestaan, is te danken aai
mier Lubbers (CDA) en vice-premier Van Aardenne O
Indien de liberalen onder leiding van fractieleider Nijpj
hun provocerende, actiegroep-achtige wijze echter dooiLj
kan dat uiteindelijk een bedreiging vormen voor de eöj
zindheid van de coalitie. Dat is regelrecht tegen het lar
lang.
Geslonken gelederen
ng
De CDA-kamerleden Jan Nico Scholten en Stef Dijp
stonden deze week overeind in de banken van de Ti|
Kamer om in te stemmen met een voorstel van de opppr
Zij steunden een motie, waarin het bezoek van ministefg
den Broek van Buitenlandse Zaken aan El Salvador weder
gewezen. Uit het regeringskamp waren zij de enigen <>r
oppositie steunden. Zij zullen zich zo'n beetje de laatstefer
Mohikanen hebben gevoeld.
in
OoK als men hun standpunt niet deelt, kan men rfen
voelen als men ziet hoe mensen als Scholten en Dijf
keer op keer moedig tegen de stroom in blijven roeierre
geen niet verhindert de vraag te stellen of beiden of <£it,
ren inmiddels nog niet door hebben dat hun houding
een negatief effect heeft. Vooral de veelal woedende re)',
die hun afwijkend stemgedrag in de CDA-gelederen oppdi
doet hun invloed eerder verkleinen dan vergroten.
OoK dit keer werkte hun opstelling polariserend. Va;
Broek gaat niet als vriend naar het dictatoriale regimi.
El Salvador, maar eerder als onderzoeker, althans zo
hij het de Tweede Kamer uitgelegd. Het is zinvol af te 1
ten hoe hij zich opstelt tijdens dat bezoek. Indien blij, J
hij niet kritisch genoeg is geweest tegen het dictatorial^ I
me, dan kan men hem in de Tweede Kamer altijd r
verantwoording roepen.
Ribkarbonade a la
bonne femme met
aardappelen
aardbeiencrème
Voor twee personen hebt u
nodig: 2 ribkarbonaden, 25
g boter, zout, peper stuk
je ontbijtspek van 50 g, 5 g
boter, uitje, 100 g champig
nons, 400 g jonge wortel
tjes, peterselie;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
klein doosje aardbeien, sui
ker naar smaak, circa 1 dl
slagroom, 20 g basterdsui
ker, 1 pakje vanillesuiker.
Schroei de karbonaden dicht
in hete boter, temper het vuur
sterk en bak ze bruin en net
gaar in twaalf a vijftien minu
ten. Haal het vlees uit de pan,
strooi er zout en peper over en
maak de jus met weinig water
af. Snijd het spek in blokjes en
bak die ongeveer vijf minuten
op een klein vuur. Bak vervol-
gehs de kleingesneden ui mee
tot ui en spek lichtbruin zijn.
Doe er dan de gehalveerde
champignons bij en bak die op
een tamelijk groot vuur mee
gaar. Als de champignons
flink bakken, zal het vocht di
rect verdampen en dat is in dit
geval smakelijk.
Zet de worteltjes op met wei
nig water en zout en kook ze
in acht a tien minuten beet
gaar. Giet het kooknat van de
worteltjes en schep ze met fijn
geknipte peterselie door het
champignonmengsel. Leg de
- groepten om de karbonaden
op een schotel.
Houd twee mooie aardbeien
achter, prak de rest met suiker
tot moes en laat die een half
uur staan. Klop de slagroom
bijna stijf met basterd- en van-
illesuiker en schep er de aard
beienmoes door. Doe de crème
in schaaltjes of coupeglazen en
leg er de hele aardbei op.
Menutip voor maandag: sla-
vink met sla en aardappelen
blanke vla met banaan en
ch ocola de vlokken
JEANNE
zondagsmissen
en avondmissen
LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart: za.
19.00 eudh.viering. zo. 09.30, 11.00
mmv dames- en herenkoor.
H. Leonardus: za. 19.00 jongerenvie
ring; zo. 09.00 euch.viering, 10.45
hoogmis.
H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30 ge
zongen viering, 11.30.
H. Lodewijk: za. 19.00, zo. 8.30, 10.00
hoogmis. 11.30, 18.00, 19.00 Lof.
St. Anthonius van Padua: za. 19.00
euch., zo. 9.30 en 11.30 euch.
H. Petrus: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis, 12.00.
O.L.Vr. Onbev. Ontv.: za. 19.00; zo.
9.30, 10.45 hoogmis, 12.15.
Oud Katholieke Kerk: zo. 10.00.
AARLANDERVEEN: za. 19.00; zo,
10.30 hoogmis.
AARDAM: za. géén; zo. 9.00 hoogmis,
12.00.
ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: za.
19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis.
H. Bonifatius: za. 19.00; zo. 9.45
hoogmis. 11.30.
De Heilige Geest: za. 19.00; zo. 9.30
en 11.00.
BOSKOOP: za. 17.30 „De Stek";
19.00 in kerk; zo. 9.30 en 11.00.
HAZERSWOUDE DORP: za. 19.00
met orgel; zo. 9.30 hoogmis; 11.30
wisselend van opzet
HAZERSWOUDE-RIJNDtJK: za. géén,
zo. 10.00. Dep. Het Anker: za. 19.00;
zo. 8.45 en 11.15.
HILLEGOM: St. Jozef: za. 19.00 met
Ned. liederen; zo. 1000 gezinsmis
(kinderkoor), 11.30 Ned. liederen.
HILLEGOM: H Martinus: za. 19.00;
zo. 9.00 en 11.00.
HOOGMADE: za. 19.00; zo. 10.00.
KATWIJK A.D. RIJN: za. 19.00 euch
.viering met zang; zo. 9 30 hoogmis.
11.15 met zang. Dep. Rijnsburg: za.
gebeds- en communieviering; zo.
10.30 met zang.
(Buiten) KAAG/ABBENES: za. 19.00,
zo. 10.00.
LANGERAAR: za. 19.00; zo. 9.30 en
11.30.
LEIDERDORP (H. Menswording): za.
19.00; zo. 9.00, 10.30, 12.00.
LEIMUIDEN: za. 19.00; zo. 7.30, 9.30,
11.15.
LISSE: Agathakerk: za. 19.00 euch.;
zo. 10.00 en 11.30 (kinderneven-
dienst). Dep. Poelpolder: za. 19.00
euch., zo. 9 en 11.30 euch.viering.
Mariakerk: za 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis, 11.45.
H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za.
19.00; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 en
17.45.
NIEUWKOOP: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.45.
NIEUWVEEN: za. 19.00; zo. 9.00,
11.00.
NIEUW-VENNEP: za. 19.00 avondmis;
zo. 10.00 hoogmis,
NOORDEN: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis.
NOORDWIJK-BINNEN: za. 16.00 in
Kerkhofkapel; 19.00 in de kerk; zo.
8.00, 10.00 hoogmis. 11.30.
NOORDWIJK AAN ZEE: za. 19.00
euch.; zo. 9.30 hoogmis. 11.00 euch.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: za.
19.00 met koorzang; zo. 9.30 hoog
mis, 11.00 mis met samenzang. St.
Jozef za. 19.00; zo. 10.00 en 11.30.
OEGSTGEEST: St. Willibrord: za.
19.00; zo. 9.00 en 10.30.
OUD-ADE: za. 19.00 avondmis: zo.
8.30 hoogmis, 10.30 gezinsmis.
OUDE-WETERING: za. 19.00 avond
mis; zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Mariapre-
sentatie: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00.
Petrusbanden: za. 19 00 avondmis;
zo. 9.30 hoogmis. 11.30.
RIJPWETERING: za. 19.00 avondmis;
zo. 7.30, 9.00 hoogmis (herenkoor),
10.30 mis.
SASSENHEIM: za. 19.00 euch.; zo.
9.30 hoogmis, 11.00 euch.
STOMPWIJK: za. 19.30 met zang
(laatste zaterdag v.d. maand thema
viering). zo. 9.30 hoogmis. 11.00,
18.00.
VOORHOUT: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis. 10.30, 11.45.
VOORSCHOTEN St. Laurentius: za.
19.00; zo. 11.30. Moeder Gods: za.
19.00; zo. 10.00.
WARMOND: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis. 11.30.
WOUBRUGGE: za. 19.00; zo. 10.00.
ZEVENHOVEN: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.45.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK: Meer
burgparochie: za. 19.00 met wisselen
de koren; zo. 10.00 hoogmis met wis
selende koren. 11.30 met orgel en
Ned. liederen.
ZOETERWOUDE. St. Jan: za. géén
opgave; zo. 9.30 hoogmis, 11.00. Chr.
Dienaarkerk: za. 19.00 met zang; zo.
10.00 hoogmis.
DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis.
11.30.
STAD LEIDEN: Herv. Gemeente:
Hoogl. kerk: 10 u. ds. J. A. Eekhof,
11.45 Oéc. Studentendienst. Mare-
kerk: 10 u. dr. Meurs, 17 u. ds. Van
Harten. Maranathakerk: 10 u. ds.
Kooistra. Regenboog: 9.30 u. past.
Van Well, 11.15 idem en ds. Van
Leeuwen. Bethlehemkerk: 10 u. ds. E.
Pannekoek. Bevrijdingskerk: 9.30 u.
ds. Bakker, 10.30 en 17 ds. Sterringa.
Vredeskerk: 10 u. dr. Lamping. Eglise
Wallone: 10.30 u. pasteur Ribs. Acad.
Ziekenhuis: 10.15 u. ds. Bovenberg.
Diaconessenhuis: 10.30 u. da. Van
Everdingen. Jeugdkapeldiensten:
Middelberg 11.30 u. dhr. Arnoldus.
Bevrijd. Kapel: 10.30 u.
Geref. Kerken en andere kerken
Stad Leiden:
Zuiderkerk: 10 u. dhr. Brouwer. Pe-
trakerk: 10 u. ds. Van Loenen. Oude
Vest: 10 u. ds. v.d. Velden. Marana
thakerk: 10 u. ds. R. Kooistra. Bevrij
dingskerk: 9 u. ds. Bakker. Bejaar
denhuis Groenhoven: 10 u. ds. A.
Verdoorn. Merenwijk aula Valkenpad
9.30 en 11 u. Eucharistie/Avondmaal.
Chr. Geret. Kerk: 9.30 en 17 u. drs.
Den Hartog. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en
17 u. ds. van Houwelingen. Doops-
goz./Rem.kerk: 10 u. mw. Kuipers-
Post ma. Bapt.gem.: 10 u. ds. Bos
veld, 19.30 evangelisatiedienst. Ev.
Luth. Kerk: 10.15 u. Dienst. Nieuw
Apost. Kerk: Diensten 9.30 u. en 16
u. Ev. Chr. Gemeenschap: 10 u.
Evang. Dikkes. Leger dea Heils: 10
en 19 u. Samenkomsten. Zevende-
Dag-Adventisten: 11 u. ds. Bouwer.
Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 19 u.
dhr. Zijlstra. 17.20 u. dhr. Zijlstra.
Zendingsgroep „Jeruel": samen
komst 17 u Pinkstergemeente, Oude
Vest 13: 10 u. ev. Richards.
AARLANDERVEEN: Herv. Ge
meente: 10 u. ds. Groenendijk. 19 u.
ds. Van Waarde. Geref. Kerk: 10 u.
ds. v.d. Brink, 18.30 u. ds. Verdoorn.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16 u. ds.
Bransma.
TER AAR: Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Boer. 18.30 u. ds. Wiegeraad. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. v.d. Koouya, 18.30
u. ds. Schoep.
ABBENES: Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Goverts, 17.30 u. ds. Rochfuz.
ALPHEN a/d RIJN: Herv. Gem.:
Opstandingskerk 10 u. ds. Boegers.
Adventskerk: 9 30 u. ds. De Jonge,
18.30 u. ds. Bogers. Kruiskerk: 9.30
u. ds. Schipper. Geref. Kerk Marana
thakerk: 9.30 u. ds. Rietveld. 18.30 u.
drs. Vree. Salvatorkerk: 9.30 u. drs.
Vree, 18.30 u. ds. v.d. Brink. Baptis
tengemeente: 10 u. ds. Koekoek.
18.30 u ev. Veldkamp. Leger des
Heils: 10 u. en 19.30 u. Samenkom
sten. Volle Evangelie Gemeente: 10
u. ev. Jackson.
ALPHEN-NOORD (Herv./Geref. dien
sten): Goede Herder: 10 u. ds. v.d.
Broek, 18.30 u. ds. Hoogendijk. De
Bron: 9 en 10.30 u. ds. Verheul. Ash-
ramcollege: 10 u. ds. Nieuwenhuls.
Albanianae: 10 u. ds. Moll.
ALPHEN-NOORD (Herv. Gem.):
Stonskerk: 9.30 u. ds Dierdrecht,
18.30 u. ds. Eiwendijk. Oudhoornse-
weg: 10 u. ds. Oort.
BODEGRAVEN: Herv. Gem.:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. Wieman
18.30 u. ds. Droogers. Salvatorkerk:
9.30 u. ds. Hamen. 18.30 u. ds. Tals-
ma. Bethlehemkerk: 9.30 u. ds. v.d.
Hoef, 18.30 u. ds. De Vreugd. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. Elderman; 18.30 u.
ds. Veldhuizen.
BOSKOOP: Herv. Gem.: Dorps
kerk 9.30 u. ds. Vlasbom, 18.30 u. ds.
Moll. De Stek (Herv./Geref.): 9.30 u.
ds. Oosthoek. Geref. Kerk: 9.30 u.
dhr. v.d. Land. 17 u. ds. v.d. Wal.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. Kand.
Bosch.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem.:
9.30 u. en 18.30 u. Diensten. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. De Bolster, 17 u. ds.
v.d. Born.
HOOGMADE: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. De Vree.
DE KAAG: Herv. Gem.: 10 u. ds.
Kolkman.
KATWIJK a/d RIJN: Herv. Gem.:
Dorpskerk. 9.30 u. ds. Aarents, 18 u.
ds. Smaling. Ontmoetingskerk: 10 u.
ds. Gebraad. 18.30 u. ds. Aarents.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk: 10 u. prof. v.d. Beek, 16
u. ds. Van Sliedrecht. Oude Kerk: 10
u. ds. Visser. 18 u. ds. Van Roon.
Ichthuskerk: 10 u. ds. Vroegindewey,
17 u. ds. Van Driebergen. Pniëjkerk:
9.30 u. ds. Weeglnk, 18 u. ds. Visser.
Bestevaer Mavo: 10 u. kand. v. Meye-
ren. Overduinkapel: 14.15 u. ds.
Geref. Kerk: Open Hof, 9.30 u. ds.
Bohlmeier, 17 u. ds. Kersten. Triump-
hator: 9.30 u. ds. Kersten. 17 u. ds.
Koster. Vredeskerk: 9.30 u. ds. Kos
ter, 17 u. ds. Steen.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 18 u. ds.
Slagboom.
KOUDEKERK a/d RIJN: Herv.
Gem.: 10 u. ds. Van Agterberg, 19 u.
cand. De Boo. Geref. Kerk: 10 u. ds.
LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
eten): Dorpskerk: 10 u. ds. v.d.
Born. 18.30 u. ds. Stegeman. Hoofd
straat: 10 u. ds. Stegeman. Schep-
pingskerk: 9 en 10.30 u. ds. Does-
LEIMUIDEN: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. Kramer. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
Gesink, 17 u. ds. Jaspers Focks.
LISSE: Herv. Gem.: Dorpskerk 10
en 18 u. ds. De Gelder. Pauluskerk:
10 u. ds. Chrispijn. Geref. Kerk: 10 u.
Van Veen, 19 u kand. Wallinga. Chr.
Geref. Kerk: 10 u. Leesdienst, 19 u.
ds. De Jonge. Geref. Gemeente: 10
en 16 u. ds. Ligtenberg. Geref. Kerk
Vrijg. (Pr.atr.): 8.45 u. ds. Heida,
16.30 u. De Putter. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori): 10.45 u. ds. Struik, 19 u.
ds. Bieuwenga.
NIEUWKOOP: Herv. Gem.: 9.30 en
18.30 u. ds. Bronsgeest Geref. Kerk:
9.30 en 18 u. ds. Hanenburg. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. Dienst
des Woords.
NIEUWVEEN: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. Haitsma, 18 30 u. ds. Molenaar.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem.: 9.30
u. ds. Bergsma. 197 u. ds. Goverts.
Geref. Kerken: 9.30 u. ds. Wijmenga,
18.30 ds. Rang Chr. Geref. Kerk:
9.30 u. drs. Derchslei, 16.30 u. idem.
NOORDWIJK: Herv. Gem.: Grote
kerk: 10 u. ds. v.d. Lee. 17 u ds. Kui
per. Kerk aan Zee: 10 u. ds. Keuning.
De Rank: 10 u. ds. Vroegindewey.
Grote Kerk: 17 u. ds. v.d. Plas. Geref.
Kerk Hoofdetr.kerk (Buurtkerk) 10
u. ds. Wildschut. 19 u. ds. Laprè. Vin-
kelaan: 9.30 u. ds. Kuiper. Stichtlngs-
kerk: 11 u. ds. Korenhof Sole Mio: 9
u. idem.
NOORDWIJKERHOUT: Herv.
Gem.: 10 u. ds. Den Hertog.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien-
aten) Maurltslaan: 10 u. ds. Ve-
geer. Groene Kerkje: 11 u. ds. Koom-
an. Pauluskerk: 9.30 u., ds. Kooman.
Gem. centrum: 10.30 u. ds. Stenfert
Kroes. Endegeest: 9.30 u. Pater Bos
houwers. Acad. Ziekenhuis: 10 15 u.
ds. Bovenberg. Diaconessenhuis:
10.30 u. ds. Van Evedingen. Van
Wyckersloot: 16 u. ds. Keuning. Ned.
Geref. Kerk: 8.45 u. ds De Lange, 16
u. ldem,H.Av.
OUDE WETERING: Herv. Gem.:
9.30 u. ds. Drijver. Geref. Kerk: 9.30
u. ds. Hoornstra, 18.30 u ds. Cziria.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem.:
9.30 u. ds. De Boo, 18.30 u. ds. Kruijf.
RIJNSBURG: Herv. Gem.: Grote
Kerk: 9.30 u. ds. Smaling. 17 u. ds.
Romein. Bethelkerk: 9.30 u. ds. Ro
mein. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u.
ds. Cziria, 17 u. ds. Damsma. Imma-
nuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Snel, 17 u.
ds. Cziria. Maranathakerk: 9 30 u. ds.
Damsma, 17 u. ds. Snel. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17 u. ds. Van Sorge.
SASSENHEIM: Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. Germans, 19 u. ds. West-
ra. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. Baas, 19
u. ds. Ferda. Chr. Geref. Kerk: 11.00
u. drs. Steenbergen, 19 u. ds. Vele-
ma. Ned. Prot. Bond, Sassenheim-
/Lisse:
VALKENBURG Z.H.: Herv. Gem.:
10 ds. Vermeulen. 18.30 u. ds. Reus.
Geref. Kerk: 9.30 u. dr. Vlijm.
VOORHOUT: Herv. Gem.: 10 u. ds.
Brokerhof.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem.
Dorp: 10 u. ds. Blanken H.D., 19 u.
zangdienst. Geref. Kerk: 9.30 en 19
u. Diensten. „Ontmoeting": (Her
v./Geref.): 9.30 u. ds. De Zeeuw.
WARMOND: Herv. Gem.: 10 u. ds.
't Hooft.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorp:
Diensten 10, 16.30, en 19 u., Kievits-
kerk: 10 u. Messiaskerk: 10 u. Dorps-
Centrum: 9.30 u. Dienst. Shalom
(Jeugdkerk vanaf 12 j Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. prof. Goudvever.
WOUBRUGGE: Herv. Gem.: 9.30
u. ds. Koelewijn. Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. Jaspers Focks. Ned. Prot. Bond:
19 u. ds. Roos H. Av.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem.: 9.30
u. Dienst, 19 u. ds. Nicolai. Geref.
Kerk: 10 u. dhr. Karstens. 19 u. ds.
Verheul.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem.: 9.30
u. ds. Haakman, 18.30 u. ds. Brons
geest. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. Aal-
ders, 18.30 u. ds. Buikema.
>dienstuerlening
ARTSEN Leiden: Wijk 1: Boerhaa-
vedistrict. Binnenstad-Noord, Groe-
noord. Kooi, Merenwijk. za en zo dr.
De Jong tel. 123752, WIJK 2: Binnen
stad-zuid, Tuinstadwijk. Professoren-
wijk. de Waard, za dr. De Bruyne tel.
126866, zo dr. Lahr, tel. 120347. Wijk
3: Mors. Haagwegkwartier, Zuidwest,
za dr. Roos, tel. 766123. zo dr. Schel-
lekens tel. 764035. Voor de praktijk-
gebieden van Groeneveld, Van Leeu
wen, Me/er, Reinders, Tan. Van Tol:
za. dr. Meyer, tel. 215510, zo. dr. Van
Tol tel. 142427. Leiderdorp: dr. Van
Velzen, tel. 891100, zo. dr. v.d. Beek
tel. 894539 Oegstgeest: dr. Over-
vest tel. 173994 Voorschoten: za
dr. Schotanus lel. 2356, zo dr.
Tromp, tel. 071-762159. Warmond -
Voorhout: Dr. Lempers tel. 02522-
10140 Noordwijk: Groepspraktijk
tel. 19300. Noordwijkerhout: Dr.
Van der Lugt Katwijk aan Zee: Dr.
Meewisse tel. 12023. Katwijk -
Rijnsburg - Valkenburg: Dr. Hueting
tel. 12102. Lisse: Antwoordapparaat
eigen huisarts. Sassenheim: Dr.
Van Riet tel. 11777. Hillegom: Dr.
Van 't Westeinde. tel. 15771. Alke
made - Rijnsaterwoude - Leimuiden:
Dr. Stoffels tel. 01713-2329. Al
phen: Voor de praktijken van Stehou-
wer, Van Gemeren, Plag, Visser, Var-
kevisser, Van Engelen en Zikel: za Dr.
Plag tel. 23896, zo Dr. De Visser tel.
22088. Voor de praktijken van Boss,
Eradus, Van Der Steen, Hetzberger,
Kleinhaneveld en Wijnmaalen: za dr.
Wijnmaalen tel. 72079, zo. dr. Boss
tel. 72472. Hazerswoude Koude
kerk: Dr. Sprangers tel. 01714-3700.
Langeraar - Nieuwveen - Ter Aar -
Woubrugge: Dr. Van Dongen, tel.
01723-8101. Nieuwkoop - Noorden:
Dr. Brinkman/Sluis. tel. 01725-9301.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp Oegstgeest: Dr. Dickman Lei
den. tel. 146004, zaterdag en zondag
spreekuur om 13.00 uur. Leid-
schendam: Voor spoedgevallen tel.
238356. Bollenstreek: Dr. De Bode
tel. 02520-18017.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: Zulder
Apotheek in Leiden en de Apotheek
Linnaeus in Oegstgeest Leidschen-
dam: Heuvel Apotheek Alphen:
Apotheek Allart. Katwijk: Apotheek
De Jong. tel 01718-14370. Noord
wijkerhout: za geopend van 9-13. u.
en van 17-18 u. en zo van 12-13 u. en
17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of
dienstbel.
WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK
- Sassenheim - Warmond - Lisse -
Beekbrug: mw. Zanting tel. 02520-
29060. Noordwijkerhout -Voorhout
- De Zilk: mw De Vries tel. 02523-
5180. Hillegom: Opgave via het ant
woordapparaat, tel. 02520-16217.
Loidschendam: Leidschendamse
Kruisvereniging, tel. 070-455300.
DIERENARTSEN Leiden: Dr. Hel
der tel. 146686 en Dr. Van der Wouw,
tel. 764058. Oegstgeest: Dr. van
Duyn tel. 153266. Voorschoten
Leidschendam: Dr. Frencken tel.
070-271110
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13 00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 20.00 uur. Kinder
afdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00.
Niet meer dan twee bezoekers per
patiënt Sint Elizabeth-ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-
14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klas
se-afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdellng: dag. van 11.15-12.00
u. (alleen voor echtgenoten) van
15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u.
Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.00-
14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-
Medisch Adviescentrum: Spreekuur
ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisa
beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en
vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.00 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling dagelijks van 14.30-
14 45 u. en 18.30-18.45 u. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. De bezoektijden
van de kinderkliniek zijn dagelijks
15.00-15.45 u. en 18.30-19.00 u. De
bezoektijden van de kinderafdeling
(alleen voor ouders van kinderen kan
er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundi
ge) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u.
en van 18.30-19.00. Rijnoordzie-
kenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en
18 30-19.30 u. Extra bezoek hartbe
waking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek
vaders kraamafdeling. 19.30-20.30 u.
Kinderafdeling 15.00-15.30 u. alleen
voor ouders 18.00-18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst, tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50, tel. 123942;" spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u., wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Noordeinde 2a
(voormalige marinecomplex), tel.
130775. (Met ingang van maandag 22
november verhuist de Leidse recht
swinkel. Het nieuwe adres luidt: Ke-
telboetersteeg 10. De openingstijden
blijven hetzelfde
Afdeling wonen en werken: ma.
18.30-20.30, wo. 1000-12.00, do.
18.30-20.30. Afdeling belastingen:
di. 18.30-20.30, wo. 18.30-20.30.
Klachtenbureau: di. 18.30-20.30, do.
18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulpverle
ning aan verongelukte honden, kat
ten, vogels, e.d. in de gemeenten Lei
den. Leiderdorp, Oegstgeest. War
mond en Zoeterwoude. Tel. 071-
125141.
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren) Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17. tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13 00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- ën zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk. Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-
15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u.. tel.
142144. Spreekuur gemeentelijke so
ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a. Zuid-West; do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3, Leiden Noord. Ook
tel. van 09.00-10.30 via 766600, afde
ling maatschappelijk werk.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Lelden, tel 071-899375. Kantoor
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW Spreek
uren sociale raadsvrouw. Binnenstad:
Gerecht 10, wo. 17.00-18.00 u.;
Noord: Van Hogendorpstraat 36, ma.
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a,
di. 10.30-11.30 u.; Morskwartler:
Buurthuis Morskwartier, Topaaslaan,
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 u.;
Tuinstadwijk: Herengracht
10.30-11 30 u.
SOCIALE RAADSVROUW
SCHOTEN Spreekuren: mé
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10 30 fl
seweg 33. Voorschoten Tel.
SP HULP- EN INFORMATIE!}
Groenesteeg 33. Leiden. Te
134640 of 071-144600. Hulp e(
malie op medisch, juridisch e
STICHTING VRIJWILLIGERS1.
TRALE Pallasstraat 1, Alphtle
den Rijn. Tel. 01720-33033. aer
ding en opvang van mensen, f
welke reden dan ook, tijdelijM J
nodig hebben. Bovendien word,
matie verstrekt over andere
heden van hulpverlening en f
reikbaarheid daarvan. Iar
VRIJWILLIGERS CENTRALE
gegracht 246a, Leiden. Tel. 1hd
Dagelijks bereikbaar
u. voor informatie
werk en cursussen c
gesprek.
WERKENDE JONGEREN t>re
ten- en informatieuur Elke dht j
avond van 17.00 tot 20.00 u. nL
kantoor Koppenhinksteeg 2, Lk
Tel. 071-121139. 'Kt
WERKLOZEN ADVIESCENTlP
Adviescentrum: Breehuys, Brelcri
19 (ingang Schoolsteeg) tel. %k<
Openingstijden: ma. t/m wo. 1Laj
vr. 14-16 u. Belangenverd"
buurtwinkel, Haarlemmerstraa?ps
tel. 125736. Geopend: wo. 10-ï'g«
WETENSCHAPSWINKEL -
tiecentrum voor onderzoek
Leidse universiteit. Stations^
aar van 9. Oh j,
e over vrijwL
i of een perr
Mier
Noordeinde 40 b. tel. 144715.
GASTOUDERPROJECT Sj
Gastouderproject. Merenwijk'
dorhorst 1. tel. 210430 (dag.*
15 30 u.).
HULP VOOR MOEDER EN
Bij niet gewenste zwangerscha
foon 071-895724 en 01728-831 n
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissie Vrfe€
den: Schuttersveld 9 (tel. 07l4aa
van 10.00-12.00 u.). Spreekii y
t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor lraa
Opstandingskerk. Prinses Hipt
straat 69. Spreekuur do. 14-1!
MOEDERS VOOR MOEDERS
vrouw zuster E. Janssen-Nie
Hofdijck 32, Oegstgeest. tel
153652.
ONDERWIJSWINKEL Sophl
36. tel 071-214256 of 126325.
maandag tot en met vrijdag
17 30 u.
OPVANGCENTRUM VROU
Crisiscentrum voor
eventuele kinderen) in nood. Hl
Maarten. St. Jacobsgracht 1,1
tel.071-142497. Dag en nachtF
HULP AAN BUITENLANDEHad
Spreekuur voor Marokkanen, t
aan den Rijn, Emmalaan 2, tep"
- 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15bn.|
den, bureau voor maatsch£ 5
werk. Oude Rijn 44c tel. 071 -Bete
en 146049. do. en vr. 14-15 u
GRATIS ELKE WOENSDAG DL
Stu
pla
BIJLAGE Bil UW KRANT MEper
INFORMATIE OVER FILMS.MUr
THEATER, RECREATIE,EXPOSÉ
EN EEN COMPLETE AGEND^
