i
uueekpuzzel door dr. Pluizer
postzegels
WETENSCHAPPEN
EeidócSoutaixt
oplossing vorige puzzel
NR. 19
LETTERGROEPENPUZZEL
fi
ZATERDAG 14MEI1983
prijswinnaars van puzzel nr 18 zijn:
I Langeveld, Ooievaarstraat 289, 2162 XP Lisse.
wessendorp, Oranjegracht 183, 2312 XG Leiden.
prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
In elk vakje dienen twee letters te worden ingevuld, waardoor woorden van
navolgende betekenis verkregen kunnen worden:
HORIZONTAAL:
1. Van dezelfde soort; 4. Sinds 1980 naam
voor het voormalige Rhodesië; 7. Reclame
beeld op de t.v.; 8. Keerkringen; 9. Getakt
uitspruitsel v.e. aalbessestruik; 10. Winters
voertuig; 11. In iets; 13. Broodsoort; 15.
Meubelstuk; 17. Los neerhangend; 18.
Afrikaans graangewas; 20. Niet gesloten;
22. Tros aardwormen; 23. Rivier in Duits
land; 25. Landstreek; 26. Verwoesting; 27.
Dus (Latijn); 29. Advies; 30. Heilige stier
der oude Egyptenaren; 32. Ambtsgewaad;
34. Fijn weefsel; 35. Rivier in Italië; 37.
Weidegewas; 39. Stad in Rusland; 41.
Voorgebergte; 43. Overschot; 45. Zelfzuch
tig persoon; 46. Slaapplaats voor honden;
47. Afkeer van al wat nieuw is; 48. Onbe
paald vnw.
In welk(e) antwoord(en) komt de lettergroep „VA" voor?
VERTICAAL:
1. Kostbaas; 2. Snede, schijf; 3. Toegang; 4.
Profeet; 5. Wachthuisje bij een tramhalte;
6. Eén der vier hoofdwindstreken; 10.
Nauwe doorgang tussen huizen; 12. Oude
Peruaanse titel; 13. Nauwsluitend; 14.
Plomp dier; 16. dichting v.e. breiwerk; 17.
Vierhandig dier; 18. Roofvogel; 19. Paar;
21. Verbintenis v.e. artiest(e); 22. Aanplak
biljet; 24. Overleg; 28. Vuil; 29. Cellen-
bouwsel in een wespennest; 31. Rivier in
Duitsland; 33. Zeeëngte; 34. Zuivelprodukt;
36. Europeaan; 37. Kwinkslag; 38. Schone
verleidster (fig.); 40. Klaaglied; 41. Balspel;
42. Europese hoofdstad; 44. Weefsel; 46.
Tijding.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 19 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
•rdag 7 mei was de laatste
de van de K.N.S.B.-compe-
L In de hoofdklasse was er
nig spanning meer; Volmac
al een ronde voor het ein-
i kampioen en de degradan-
i Bussum en DD (Den
)g), stonden ook al bijna
t. Al heeft Bussum in de
ste ronde nog een enorme
°°-|s gehad het hoofdklasse-
'kap-pp te behouden, maar door
!t (panning werd op het einde
'ken- wedstrijd een 40
^(rsprong nog weggegeven;
mo-6 was het droevige resul-
Volgend jaar krijgt Vol-
f defc misschien meer konkur-
tie, het eveneens gespon-
Ie Variant (Breda) werd
00 _l gemak kampioen in de
ste klasse. Dit team. met
KS internationale meesters,
r enr kandidaatmeesters en en-
•d ene gerenommeerde boofd-
ners.ssers moet in staat worden
trap.cht Volmac volwaardig ge-
bbViht tegenstand te bieden,
t evenveel gemak, maar
t minder klinkende namen,
X),-rd Amstelveen in de andere
ste klasse kampioen.
de hoofdklassekompetitie
:nkele korte partijen. Als
i- nstander van het snelle
leien van de f-pion in de
ïing, heb ik de volgende
partijtjes met genoegen
espeeld.
door
L. Hofland
A. Schenk (Utrecht) - A.
Jongsma (Ph.Leiden)
Bird-opening.
l.M?! d5 2.Pf3 g6 3.e3 Lg7
4.Le2 Pd7 5.0-0 Ph6. Deze wat
vreemd uitziende zet houdt de
loperlijn h8-al open waardoor
de opmars e5 gemakkelijker
wordt. Wit reageert in het ver
volg, alsof zwart een normale
opbouw heeft gekozen, waar
door zwart een geweldig initi
atief verkrijgt.
6.d3 c6 7.Del?! Nu zwart zijn
koningspaard wat vreemd ont
wikkeld heeft, is het beter het
centrum proberen te bezetten
d.m.v. Pc3 en e4.
7...(H> 8.c3 Db6 9.Pa3. Wit is
nu al gedwongen tot dit soort
kromme zetten.
9...e5 10.fxe5 Pxe5 ll.Pxe5
Lxe5 12.Pc2? Hier had wit
geen tijd meer voor, nodig was
12.d4 Lg7 13.e4! dxe4 14.Dh4
Pf5 15.Dxe4 en zwart staat iets
beter.
12...Dc7 13.e4? Na h3 of g3 zou
wit ook beroerd staan, maar
nu gaat het snel mis.
13...Lxh2t 14.Khl Lg3 15.Ddl
De7
Wit geeft het op.
C. Zuidema (Desisco) - C.
van der Heijden (Bussum)
Spaan (Janisch-gambiet).
I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 f5?!
4.Pc3. Het aannemen van dit
pionoffer is niet goed: 4.axf5
e4 5.De2 De7 6.Lxc6 dxc6
K.N.S.B.-
competitie
7.Pd4 De5 met goed spel voor
zwart.
4...fxe4 5.Pxe4 Pf6 6.Pxf6t
Dxf6 7.0-0 Le7. Het alternatief
7..Pd4 is niet goed vanwege:
8.Pxd4 exd4 9.b3! c6 10.Ld3 d5
11.c4 dxc4 12.bxc4 met goed
spel voor wit.
8.Lxc6 dxc6 9.d4?! Niet de
sterkste voortzetting, maar in
deze partij succesvol. Het beste
voor wit is hier 9.Del e4!
10.Dxe4 Lf5 en zwart heeft
wat kompensatie.
9...exd4? Een onbegrijpelijke
blunder, na het voor de hand
liggende 9...Lg4 lO.Tel 0-0-0!
staat zwart wat beter.
10.Lg5 DH ll.Tel Le6
12.Lxe7 Dxe7 13.De2 Kf7
Ook 13...Kd7 14.Pxd4 Te8
15.Tadl is verloren.
14.Pg5t! Dxg5 15.Dxe6t Kf8
16.Te5. Zwart geeft het op
Hadden bovenstaande partijen
een bedenkelijk niveau, de nu
volgende partij steekt daar
gunstig bij af.
T. Krabbé (Vas/ASC) - T.
Slisser (Bussum)
De witspeler was zo'n 15 jaar
geleden een sterke hoofdklas
ser. Hij besloot een tijdje met
schaken te stoppen, maar zoals
zovelen kon hij het toch niet
laten. Een tijdje geleden begon
hij weer te spelen bij zijn oude
klub het VAS, en in deze par
tij laat hij zien in ieder geval
li
lü
m
m
X
A
k
m
'1:
A
ii
0
3
H
s
4
A
A
H
het aanvallen nog niet ver
leerd te hebben.
I.d4 Pf6 2.Pf3 b6 3.e3 Lb7
4.Ld3 e6. Met zijn eerste zetten
heeft wit duidelijk gemaakt de
theorie te willen vermijden en
daarmee van ieder initiatief af
te zien, maar zwart had beter
zijn koningsloper via g7 kun
nen ontwikkelen.
5.(M) c5 6.b3 Le7 7.Lb2 0-0
8.dxc5 bxc5 9.Pbd2 d6 10.e4 e5
II.Ph4 g6?. In kombinatie met
zijn volgende zet de inleiding
tot een snelle katastrofe.
12.f4 exf4? 13.Txf4 Ph5 Niet
13...g5 14.Pf5! gxf4 15.Dh5ü
Pxh5 16.Ph6 mat. 14.Pf5! Lg5
15.Tfl gxf5 16.Dxh5 Lxd2
17.Txf5 Le3t 18.Khl Ld4
19.e5!
Zie diagram
De schitterende pointe van het
witte stukoffer, zwart is in alle
varianten verloren.
19...Kh8 20.Tf3. 20.Tf6 wint
sneller, maar dat maakt in een
dergelijke stelling weinig uit.
20...f5 21.exf6 Dd7 22.f7.
Zwart geeft het op.
Ladderwedstrijd (9)
de negende ronde van de
lerwedstrijd van dit sei-
n, alweer de voorlaatste
rie, staan problemen op het
gramma van het ook
vorige ronde bekende
artet Hauschild-Kasteel-
n Slooten-Vink.
oplossingen van de vraag-
kken* waarvoor zoals ge-
rikeljk geldt wit speelt en
it, moeten uiterlijk zaterdag
ini a.s. in het bezit zijn van'
J. Nuys, Oleander 12, 2671
Naaldwijk.
lossers kunnen op elk mo-
ht de ladder beklimmen.
Innaai behaalde punten (2
Ir een oplossing, 1 voor een
iplossing) blijven bewaard,
kens na twee ronden wordt.
I klassement opgemaakt. De
Igstgeklasseerde beklimmer
jgt een prijs en gaat verder
t 0 punten.
- cijferstanden van de vraag-
kken 33 t/m 36 zijn: Hau-
ild (33): zwart 1, 7, 8, 9, 10.
J 18. 19, 23, 24, 26, 29, 35, 36,
17, 21, 25, 28, 30, 32, 33, 38,
43, 44, 46. 48. 50; Kasteel
k zwart 7, 13. 14, 16, 17, 19,
35, 36, wit 24, 27, 28, 31, 32,
41, 47, 50; Van Slooten (35):
irt 8, 13. 14, 16, 18, 19, 21.
29, wit 27, 28, 32, 33. 35, 37,
44, 49; Vink (36): zwart 3,
11. 18, 23, 31, 34, 35, 36, wit
24, 30, 32, 33, 38, 39, 41, 42,
oplossingen uit de achtste
de zijn: Hauschild (29): 27
VAN SLOOTEN (35)
22 18x36 37—31 26x37 32x41
23x43 48x30 36x38 49—43,
38x40 45x3 25x34 3x2; Kasteel
(30): 32—27 36x29 37—31,
23x21 4943 26x37 48-^12
37x48 39—34 48x30 25x3 14x25
3x2; Van Slooten (31): 44—39
29x40 39—33 35x24 27—22
18x27 32x21 23x43 48x39 16x27
36—31 27x36 47—41 36x47
50—45 47x29 45x1 13—18 1x20
15x24 39—34; Vink (32): 50—45
VINK (36)
31x22 45x34 17x26 23—18
12x23 29x9 4x13 15x4 25—30
(gedwongen) 4x31 30x48 31
37 48x31 36x27.
Over vier weken wordt de
stand na acht ronden gepubli
ceerd, vergezeld van commen
taar van de deelnemers op de
vraagstukken uit de zevende
en achtste ronde.
Voor een laatste terugblik op
het kampioenschap van Ne
derland neem ik u mee naar
de partij tussen Frits Luteyn
en Ben Smeenk, door de Hage
naar Luteyn zo overtuigend
gewonnen. Luteyn heeft wit.
1. 31—27 1923 2. 33—28 17—
21 3. 28x19 13x24!? Vreemd,
maar speelbaar. 4. 3933 9
13 5. 44—39 14—19 6. 50-44
4—9 7. 37—31 10—14 8. 41—37
21—26 9. 33—28 5—10 10. 38—
33 Blijft een gewaagde, uitda
gende zet. Zwart kan immers
een korte-vleugelopsluiting re
aliseren. Luteyn gaat de strijd
niet uit de weg.
10. 11—17 11. 34—30 17—22
12. 28x17 12x2113. 30—25 24—
29 14. 33x24 20x29 15. 42—38
1823 16. 35—30 15—20 17.
40—35 20-24 18. 39—33 10—
15 19. 33—28 8—12 20. 44—39
O—ll 21. 39—33 11—17 Want:
27—22 12—18 22x11 21—27
31x22 18x27 32x21 23x41 46x37
26x6 22. 49-44 7—11 23. 44—
40 2—8 24. 47—42 1-0 25. 46—
41! Een even verrassende als
sterke zet. Op het vanzelfspre
kende 25. 1218 speelt Lu
teyn 26. 27—22 18x27 27. 31x22
en 812 is verhinderd door
22—18 13x22 25—20 14x34
35—30 24x44 33x4 22x33 38x49
(of, in plaats van 38x49: 38x7
11x2 43—39 44x33 32—27
21x32 37x30).
De zwarte positie is machte
loos. Smeenk koos in arren
moede voor 27. ...21—27 28.
32x12 8x17 29. 40—34! De eni
ge tempozet. 29. 23x32 30.
37x28 29x40 31. 45x34 3—8 32.
34—29 16—21 33. 29x20 15x24
34. 41—37 11—16 35. 22x11
6x17 36. 4339 Smeenk geeft
zich gewonnen.
Het open team in Oostende
Na zes van de negen ronden
was het Nederlandse open
team. Hans Kreyns-Hans Ver
goed met Max Rebattu-Cees
Sint, tijdens de EG-kampioen-
schappen in Oostende, op de
tweede plaats beland, acht vic
tory points achter de Ieren. De
zevende ronde bracht Neder
land tegen koploper Ierland
aan tafel en op de helft na
12 spellen had Nederland
een bescheiden voorsprong
van 22-15. In de tweede helft
gebeurden er aan de tafel bij
Rebattu-Sint drie regelrechte
rampen, waardoor Ierland 40-
0 scoorde en dat betekende
17-3 voor Ierland, waarmee de
Nederlandse kansen leken
verkeken.
Vuegraph
Voor een wel zeer matig bezet
te Vuegraphzaal kwam Neder
land in de voorlaatste ronde
uit tegen het Belgische A-
team. De eerste helft eindigde
ongeveer gelijk. Vuurwerk
ontstond bij spel 15:
Z/NZ
H 9 5 4 2
VV973
OH
«V85
A V 86 N B 103
O 10 4 WO °A86
OB54 z O A V 108 7
«B 106 3 «74
♦7
V H B 5 2
09632
AH92
4). 4441 met singleton schop
pen.
De theorie leert dat het tegen
een 4441 in veel gevallen goed
is om met troef te starten, om
een mogelijke cross-ruff tot
een minimum te kunnen be
perken. Cees Sint kent zijn ei
gen boekjes en startte met har
ten 6. In slag twee kwam Max
Rebattu met schoppen aas aan
slag en hij speelde harten 10
na, voor het aas van Cees, die
weer harten vervolgde, waar
na het contract geen schijn
van kans meer had: twee
down, ofwel +200 voor OW.
In de gesloten kamer ontspon
zich op dit spel een interessant
competitief biedverloop:
Zuid: West: Noord: Oost:
Vergoed Engel Kreyns Coenraets
pas! pas pas 1 Ru
pAS l Seh pas pas
dbl. rdbl. 2 Ha pas
3 Ha! pas -pas 3 Sch
pas pas dbl. a p.
Oosts 1 ruiten-opening in de
nahand is al discutabel, laat
staan zijn 3 schoppen, een con
tract dat zonder een schijntje
kans drie down ging (-500),
waardoor Nederland 12 imps
aan dit spel overhield.
Drie spellen later verzuimden
de Belgen te scoren:
In de open kamer ging de bie
ding:
Zuid: West: Noord: Oost:
Fauconnier 1) Rebattu Wanufel l)Sint
2 KI 2) pas 2 Ru 3) pas
2 Sch 4)
4 Ha
O/NZ
♦H7
B 1085
O 10 3
«HB1032
A 6 5 4
N B 1092
9 AHV94 w o°2
0 54
1 OAB98762
«65
7
V 8 3
O 763
O HV
A V 9 8 4
1). de kersverse en verras
sende EG-kampioenen open
paren
2). konventioneel. kan diverse
types handen aangeven
3). konventioneel, vraagt naar
het soort opening
Zuid: West: Noord: Oost:
Fauconnier Rebattu Wanufel Sint
1 Sch 1)
1). 0-10, iedere verdeling
2). niet forcing
3). competitief doublet, d.w.z.
géén straf.
Door een tegenspeelfoutje plus
één 150). Een van de proble
men van het systeem is kenne
lijk om na een konventionele 1
schoppen een schoppenfit te
ontdekken.
In de gesloten kamer misten
de Belgen in een „normale"
biedserie op vreemde wijze het
goede eindcontract van 4
schoppen:
Zuid: West: Noord: Oost:
Vergoed Engel Kreyns Coenraets
1 kl dbl 3 KI 4 Ru
pas 4 Ha pas 4 Sch
pas 5 Ru a.p.
Nu namen NZ tijdig hun sla
gen mee, waardoor Nederland
5 imps verdiende, terwijl
Kreyns-Vergoed 4 schoppen
waarschijnlijk van hun leven
niet down hadden kunnen
spelen. Waarom Eengel met
paste op 4 schoppen? Nota.
bene met een vierkaart mee!
Een raadsel, tenzij hij gedacht
heeft dat zijn partner aan het
cuen was.
Nederland won deze wedstrijd
met 13-7 en liep op verrassen
de wijze in: 10 VP's achter op
nummer één (Ierland) en een
vijfde plaats. Met de aanteke
ning dat Italië vanuit het niets
aan een enorme opmars bezig
was: tweemaal hadden de Ita
lianen minpunten moeten in
casseren, maar uit de laatste
twee wedstrijden hadden ze
het maximum gescoord, waar
door ze geruisloos op de twee
de plaats terecht waren geko-
Thuisbridge
Volgende week de slotronde
van dit EG-kampioenschap
viertallen. Nu aandacht voor
een nieuwe uitgave op het ge
bied van thuisbridge.
De markt daarvoor blijkt
steeds ruimer te worden. Dat
is ook niet zo vreemd, want als
je thuis aan het bridgen bent.
is gewoon schudden en geven
op de lange duur weinig be
vredigend. aangezien er dan
geen enkel wedstrijdelement
aanwezig is. Robberen is een
oplossing, maar daarnaast zijn
er de laatste jaren ook allerlei
mogelijkheden op de bridge-
markt verschenen om thuis
.wedstrijdbridge te spelen:
Doop en Meet-u-bridge (beide
verkrijgbaar bij de NBB), Tops
en de nieuwste aanwinst is
„Bridgedrives om thuis te spe
len I" (uitg. Bigot Van Ros-
sum, Baarn, prijs 9,90) van
de hand van Rijk van der Krol
uit Doetinchem.
Voor deze prijs krijgt u een
boek met vier drives van 24
spellen- de spelverdelingen,
waarvoor elke speler dus over
een spel kaarten moet beschik
ken. Verder scoreformulieren
en de frekwentiestaten per
spel, die lopen van 0-10. Het
zijn dus zoals bij de andere sy
stemen geen frekwentiestaten
uit (redelijk) grote toernooien,
maar uit veel kleinere lijntjes.
De opzet is zeer ruim, want
deze vier drives vormen teza
men een boek (groot blocnote-
formaat) van 95 bladzijden.
Naast de al bestaande syste
men voor thuisbridge vormt
„Bridgedrives om thuis te spe
len" een welkome aanvulling
en zeker een makkelijke intro-
duktie voor degenen die iqts
dergelijks nog nooit gedaan
hebben. Ik ken talloze brid
gers die zo regelmatig thuis
spelen, dat ze vrijwel alles ïn
huis hebben: Doop, Tops ên
Meet-u-bridge. Ook dit eerste
deel van Rijk van der Krol -
en de volgende - kunnen ze
rustig in hun thuisbridgecol-
lectie opnemen, want ook dit
staat garant voor vier echte
thuiswedstrijden.
AGENDA: 20 en 21 mei Bur
roughs Marathon, Amstelveen:
27 mei Nacht van Westerkög-
geland. Spierdijk; 28 mei Toe
komstdrive, Nieuwegein.
Correspondentie over deze ru
briek: p/a Beeklaan 27, 14Ö3
RD Bussum.
Canada brengt op zegel
Gemenebest in beeld
i 2s
Als lid van het Britse Geme
nebest heeft ook Canada
„Commonwealth Day" niet
ongemerkt voorbij laten gaan.
Ter gelegenheid van dit feit
werd een postzegel uitgebracht
in de waarde van maar liefst
twee dollar. Met gestyleerde
globesegmenten heeft de ont
werper van de zegel, Rolf Har
der, de omvang van het Ge
menebest aangegeven. Op deze
gestyleerde globe ziet men Ca
nada in de kleur rood afge
beeld. Deze zegel blijft in de
verkoop tot en met 13 septem
ber aanstaande. Het drukken
in meerdere kleuren werd
verzorgd door Ashton-Potter
Ltd. te Toronto.
i
r /P'
lm
c
^dii
net I internationale groep pale-
'9®; oiogen (deskundigen op het
ier- tied van uitgestorven dier
wijzen gevonden voor de
ing dat walvissen eens op
I woonden, zo meldt de
ional Science Foundation
Vashington-,
paleontologen denken dat
'alvis een afstammeling is
de Dissacus, een wolfach-
dier dat lang geleden is uit-
orven. Er zijn nog geen
wijzingen wanneer, waar,
en waarom dit wolfachtige
in zee is gesprongen en
walvis werd.
Gingerich, hoogleraar bio-
ie en geologie aan de uni-
siteit van Michigan, komt
2 deskundigen uit Pakis-
en Frankrijk tot deze con-
ie op grond van fossielen
■steende levensvormen)
walvissen die zij aan de
van het Himalaya-ge-
bergte in Pakistan hebben ge
vonden.
De fossielen dateren van 45 tot
50 miljoen jaar geleden. De
Pakicetus, zoals de onderzoe
kers de walvis uit deze tijd
noemen, at zowel vlees als vis
en leefde langs de kust van de
toenmalige Tehtys Zee, die In
dia en Pakistan destijds om
ringde. Aangetrokken door de
overvloed aan vis zijn ze vol
gens Gingerich langzamer
hand van land gegaan en ten
slotte in zee gaan leven.
Eén van de bewijzen dat de
walvis ooit een landdier was is
dat de fossielen zijn gevonden
in roodkleurige grond. Deze
hoort wat de samenstelling be
treft meer thuis in een land-
dan een zeemilieu. De rode
kleur van de grond wordt ver
oorzaakt door oxydatie van ij
zer in lucht. En zo'n proces
speelt zich niet in water af.
De onderzoekers hebben ook
Walvissen woonden
écht eens opland
het oor van de voorwereldlijke
walvis onderzocht. Deze heeft
de structuur van een landdier
en niet van een wezen dat in
zee leeft. In water had de Pa
kicetus niet kunnen horen.
Bovendien is de vorm van het
oor zodanig dat dit de druk
van het water niet kon weer
staan.
Een andere aanwijzing dat de
walvis op land leefde is dat
andere fossielen, die bij de Pa
kicetus zijn gevonden, afkom
stig zijn van typische landdie
ren. Opmerkelijk is dat de
voorloper van de walvis lijkt
op de landdieren, die in het
Eoceen, het op één na oudste
tijdperk van het Tertiair, in
Azië en elders leefden.
Nieuw middel tegen
menstruatiepijnen
Er is een nieuw middel tegen
menstruatiepijnen op de marKt
gekomen. Het is volgens de
bekende gynaecoloog professor'
Haspels een veilig produkt.
„Femex" hoeft alleen ingeno
men te worden op de dagen
dat de vrouw lijdt aan men
struatiepijnen. Dit is beter dan
het innemen van de pil als
middel om van de menstrua-
tieklachten af te komen.
Het nieuwe middel bevat stof
fen die „prostaglandines" af
remmen. Prostaglandines zijn
in staat de baarmoeder krach
tig te laten samentrekken,
waardoor pijnen ontstaan. De
„remmende' stoffen worden
al sinds het begin van de jaren
'60 gebruikt bij de behandeling
van reumatische aandoenin
gen.
In de afgelopen jaren is be-
kendgeworden dat bij 80% van
de vrouwen met menstrua-
tieklachten de prostaglandines
sterk zijn verhoogd. Het ver
minderen van prostaglandines
in het lichaam werkt tegen
menstruatiepijnen zoals buik
pijn, hoofdpijn en rugpijn.
Klimaat in de oudheid
De Groningse natuurkundige
C. Brenninkmeijer heeft een
nieuwe methode ontwikkeld
om klimaatveranderingen in
de oudheid vast te kunnen
stellen.
Door het meten van het isoto-
pengehalte van plantenresten
uit oude veenlagen kunnen
vroegere schommelingen in
het klimaat worden afgeleid.
De natuurkundige heeft de be
kende klimaatverslechtering
van 800 jaar voor Christus ook
aan de hand van organisch
materiaal vast kunnen stellen.
De samenstelling van planten
resten, die uit deze periode da
teren, geven duidelijke aanwij
zingen voor een verandering
van het klimaat. Brennink
meijer heeft een systeemont
wikkeld waarmee het isoto-
pengehalte kan worden geme
ten.
De postdienst van de Verenig
de Naties bracht op 22 april
vier bijzondere zegels in de
verkoop. Hierbij kregen de
vestigingen in Zwitserland en
de Verenigde Staten ieder een
zegel. Voor de V.N.-vestiging
in Oostenrijk had men ditmaal
twee zegels in petto. De zegels
hebben een waarde van
Zw.fr. 1,50 (Genève), 0,20 dol
larcent (New York) en OS. 5.-
en OS.7- (Wenen).
In het jaar 1962 werd het We
reldvoedselprogramma van de
V.N. en het voedsel- en land
bouworganisatie-programma
van de FAO in het leven ge
roepen, teneinde de ontwikke
lingslanden voedselhulp te le
veren. Het „Wereldvoedsel
programma" vormt dan ook
het thema voor deze zegels. De
zegels tonen ieder de zelfde af
beelding. Twee handen reiken
een kom met voedsel aan twee
andere uitgestrekte handen.
De achterbovenhoek het em
bleem van de V.N. Het ont
werp voor deze zegels werd
vervaardigd door Marek Kwi-
atkowski uit Polen. De zegels
werden gedrukt door de Over-
heidsdrukkerij van Japan.
Op 6 juni aanstaande brengt
de V.N. een uit zes exempla
ren bestaande serie zegels met
als thema „Handel en Ontwik
keling". Het gaat hierbij om
twee zegels voor ieder van de
V.N.-vestigingen.
Ook de Noorse PTT schenkt
aandacht aan het Wereldcom-
municatiejaar: op 3 mei ver
schenen twee zegels in de
waarde van Nkr. 2,50 en
Nkr.3,50. Op de eerste zegel
wordt op symbolische wijze
het natuurlijke verkeer in
beeld gebracht, op de tweede
zegel de elektronische commu
nicatie. Het ontwerp voor deze
zegels kwam van de hand van
Leif F.Anisdahl. De zegels
worden in meerdere kleuren
offset-druk vervaardigd door
Emil Moestue A S. Eveneens
op 3 mei bracht de Noorse
PTT twee Europa CEPT-ze-
gels in de verkoop, ook in de
waarde van Nkr.2,50 en
Nkr.3,50. Op de zegel van
Nkr.2,50 ziet men het portret
van de componist Edvard
Grieg. De achtergrond wordt
gevormd door de partituur
van zijn werk „Concert in A
mineurDeze zegel werd ont
worpen door Sverre Morken.
De zegel van Nkr.3.50 toont
het standbeeld van de wiskun
dige Niels Henrik Abel. Dit
kunstwerk werd vervaardigd
door de beeldhouwer Gustav
Vigeland. Het ontwerp voor
deze zegel kwam van de hand
van Knut Loke-Sorensen. De
zegels werden in de kleur rood
(Nkr.2,50) en blau w-groen
(Nkr.3,50) gedrukt door de
Bankpapierdrukkerij van de
Noorse 'Nationale Bank in
Oslo.
